Bryan magee büyük filozoflar

Ortaçağ Felsefesi 65 bir filozoftu. Ahlak felsefesi i le savaş veya adil savaş arasındaki i liş­ kiye de filozoflar tarafından yoğun bir i lgi gösterilmiştir.

Magee. Bu son söylediğinizi , izninizle alıp, örnek olarak kullan­ mak istiyorum. Yakın zamanda nükleer caydırıcılık üzerine bir kitap yazdınız ve bu kitabınızda nükleer savaşı göze almanın veya başlatma­ nın ahiliken temellendirilebilir olduğu koşullar olup olamayacağı soru­ sunu cevaplamaya yöneldiniz. Bunu yaparken de, "adil savaş" ile ilgili Ortaçağdan bugüne bütün bir teorik geleneği de işe kattınız ve savaşın adaletiyle ilgili argümanların aklı başında her insanı ilgilendirmesi ge­ rektiğini çok haklı olarak söylediniz. Bize bu argümanların ne olduğu konusunda bir şeyler söyleyebi lir misiniz?

Kenny. Adil savaş teorisinin tohumları Ortaçağda, Aquinalı Tho­ mas' dadır ve Ortaçağ sonrası skolastiklerince Ortaçağın bitiminden sonra geliştirilmiştir. Sorun iki yönlüdür: Buna göre, bir "savaşmak hangi koşullar altında ahiliken doğrudur?" ve iki, "savaşmaya karar ver­ diğinizde ise, savaşın hangi ahlaki zorunluluk ve sınırlamalar içinde sürdürülmesi gerekir? -sözgelimi, hedef olarak kendinize neyi seçebi­ lirsiniz ya da esirler nasıl bir muameleye tabi tutulmalıdır?"

Adil savaş teorisi ise birbirine tamamen karşıt iki görüşün tam orta­ sında yer alan bir tcoridir. Bir yanda adil savaş diye bir şey olmadığını söyleyen barışçı tutum vardır. Bu görüşe göre uğruna savaşılan şeyler ne kadar yüce olursa olsunlar, bütün savaşlar ahlakdışı ve kötüdür. Öte yanda ise, savaş ne kadar korkunç bir şey olursa olsun, bir kere savaşmaya başlandığında hiçbir ahlaki kuralın kalmayacağını savunan görüş bulu­ nur: Yegane ahlaki emir, savaşı mümkün en etkili yollarla kazanmaktır.

Adil savaş geleneği ise bu görüşleri n ikisinin de doğru olmadığını söy­ ler. Yaşamın kendinden daha önemli olan bazı değerler, yani kendileri için meşru olarak savaşabileceğiniz değerler vardır; başka bir deyişle, bu değerler uğruna savaşmak savaşı haklılandırır. Yine de savaşı haklı kıl­ manın sınırları vardır. Savaşa gitmek için iyi bir nedeniniz olmak gere­ kir -uğruna savaştığınız değerler bu şekilde, yani ancak savaşarak koru­ nacak kadar önemli değerler olmalıdır. Savaşırken hedefleriniz de, yani neleri veya kimleri hedef olarak seçebileceğiniz de sınırlanmıştır: Buna göre, ister savaşa katılmayan siviller olsun, ister esir düşmüş eski savaş­ çılar olsun, masumlar hiçbir biçimde öldürülmemelidir. Ortaçağ "adil savaş" geleneği günümüzde nükleer si lah tartışmaianna yapılan en önemli iki katkının, yani Britanya'da İngiltere Kilisesi 'nin Kilise ve Bomba adlı kitabı ve Birleşik Devletler'de Amerikan Katolik Pisko-