arasında sadece oyuklu sınırlara sahip olarak "aristokratize" 22
oldular.
Bağımsız bir devleti yönetmekten aciz kaldıklarında
Ermeni feodal soyluları daha Memorize" oldular, ya da daha doğrusu diasporada eskinin daha aristokratik ve yatay etnisinin yerine daha popüler dikey bir topluluk (ya da bir dizi adacıktan müteşekkil topluluklar) ortaya çıkacak şekilde ortak Ermeni dinî-etnik kültürü toplumsal merdivenin aşağılarına dek yayıldı.
23
Demek ki bu iki cins etnik topluluk arasındaki ayrım sadece modern öncesi dönemlerdeki etnik çatışma ve etnik de vamlılığın kaynağının aydınlatılması açısından değil, aynı zamanda etrafında milletlerin inşa edilebileceği farklı etnik çekirdek tiplerinin ortaya çıkartılması ve milletlerin biçim lenebileceği iki ana rotanın çizilmesi açısından da önem ta şımaktadır. Şimdi bu güzergâhları açıklamak durumunda yız.
Yatay etniler ve etniye dahil olmanın bürokratik biçimi Yatay rotayla başlamak istiyorum. Aristokratik etnik top lulukların kendilerini idame ettirme yetenekleri, nüfusun diğer tabakalarını kendi yörüngelerine katabilmelerine bağlıdır. Kendi kültürlerini toplumun alt katlarına yaymak için hemen hiç bir çaba göstermemişlerdir. Hititler, Filistinliler hattâ Asyalılar ilhak ettikleri kültürel bakımdan yabancı halkları yönetmek ve kendi seçkin kül türlerini birkaç yüzyıl ayakta tutmayı başarmakla yetin mişlerdir. Ama neticede siyasî yapıları yıkıldı, kültürleri
22 Bu klasik izahat Lewis'e (1970) aittir; aynı zamanda Saunders'e (1978) bakın. 23 Ermenilerde feodal dönem için Lang'a (1980, bölümler 7-8); daha sonraki Ermeni diaspora toplulukları için Nalbandian'a (1963) bakın.
92