CONCRECIÓN DO PLAN DE ORIENTACIÓN ACADÉMICA
CEIP Plurilingüe Nº1
Curso 2020-2021
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
INDICE Páx. 1. INTRODUCIÓN........................................................................................
3
2. XUSTIFICACIÓN BASEADA NO CONTEXTO........................................
3
3. ORGANIZACIÓN DO DEPARTAMENTO ................................................ 4 4. OBXECTIVOS........................................................................................... 6 4.1
Obxectivos referidos ao Centro............................................................
6
4.2.
Obxectivos referidos ao alumnado......................................................
6
4.3.
Obxectivos referidos ao profesorado...................................................
7
4.4.
Obxectivos referidos ás familias........................................................... 7
4.5.
Con relación a outras institucións e órganos externos......................... 8
5.
ACCIÓNS PRIORITARIAS......................................................................
6. CONCRECIÓN ANUAL DO PXAD..........................................................
8
6.1.
Valoración das necesidades educativas..............................................
8
6.2.
Medidas de atención á diversidade......................................................
12
7.
PLAN DE TRABALLO.........................................................................
17
8. PAT.....................................................................................................
19
8.1.
Obxectivos..................................................................................
19
8.2.
Axentes responsables.................................................................
20
8.3.
Ámbitos de actuación...................................................................
21
8.4.
Actuacións......................................................................................
23
8.5.
Plan de Acolida..........................................................................
24
8.6.
Período de Adaptación................................................................
29
8.7.
Plan de Transición á ESO............................................................
31
9. AVALIACIÓN...............................................................................................
CEIP Plurilingüe nº1
33
2
Plan de Orientación Académica
1.
Curso 2020 – 2021
INTRODUCIÓN O Plan de Orientación é un documento aberto que se transforma e
evoluciona ao tempo que o fai a escola e a comunidade educativa, nace coa pretensión de ofrecer un marco estable que guíe a acción orientadora do centro. Articúlase a medio e longo prazo vinculándose coas actuacións relacionadas coa orientación e a acción titorial. Pero esta planificación non pode facerse de maneira illada,
é
parte
da
organización
pedagóxico-educativa
do
centro
e,
consecuentemente, debe encadearse coa actividade e estrutura xeral deste. O Plan de Orientación conforma pois, un epígrafe propio do PE como documento que planifica e estrutura a acción orientadora dos equipos docentes e do centro educativo no seu conxunto, con especial incidencia na atención á diversidade, na orientación persoal e académica e na acción titorial, sendo o Departamento de Orientación o responsable de elaborar a proposta do mesmo de acordo coas directrices establecidas polo Claustro de profesores e a CCP. No noso centro concibimos
a Orientación Educativa como un proceso
continuo de apoio e asesoramento, sobre
aspectos escolares, persoais,
académicos e profesionais, aportado polo sistemas educativo ao alumnado. É un deber compartido por todo o profesorado, coas responsabilidades propias das diferentes tarefas que se desempeñan. 2. XUSTIFICACIÓN BASEADA NO CONTEXTO Pero, para que necesitamos este documento? Coma xa apuntamos, este documento servirá de eixo vertebrador para poder concretar anualmente as actividades que nos permitirán dar esa resposta educativa respectando a diversidade das aulas e do centro, tanto do alumnado coma do propio profesorado e familias. As actuación estarán vinculadas tanto con este mesmo plan, coma co PAT, o PXAD , o Plan de Convivencia e o resto de documentos do centro. Para poder concretar unha serie de obxectivos en relación aos diversos axentes e ambitos que recolle o Plan de Orientación, basearémonos nunha matriz DAFO do noso centro, e así contextualizar estas actuacións para a nosa comunidade educativa.
CEIP Plurilingüe nº1
3
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
3. ORGANIZACIÓN DO DEPARTAMENTO DE ORIENTACIÓN
Constitución do Departamento de Orientación O CEIP Plurilingüe Nº 1 ten departamento de orientación propio. De acordo coa composición establecida no artigo 4 do Decreto 120/1998 polo que se regula a
Orientación na Comunidade Autónoma de Galicia, o
Departamento de Orientación está constituído por: Mestres do Departamento de Orientación. o Noemia Álvarez del Campo (Xefa do Departamento de Orientación) o Lucía Melo Martínez (Mestra PT) o Miguel Hernández Nores
(Mestre PT)
o Ana Flores González (Mestra PT) o Margot Santana Fernández (Mestra PT) o Maria José Gancedo Fernández (Mestra AL) o Nerea Mouriño Real (Mestra de AL) o Debora Gulin Pérez (Mestra AL compartida) o Vanessa Táboas Pazo (Coord.Ciclo EI)
CEIP Plurilingüe nº1
4
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
o Marta Álvarez Iglesias (Coord 1º EP) o María Carballo Tubío (Coord 2º EP) o Miriam González Pérez (Coord 3º EP) o Susana Pazos Riveiro (Coord 4º eP) o Patricia Barreiro Rodríguez (Coord 5º EP) o Natalia Moroño Montes (Coord 6º EP)
Horario do Departamento de Orientación
O traballo do Departamento non é un traballo illado senón que estará en conexión con outros departamentos ou grupos de coordinación docente. Haberá unha dobre coordinación: por unha banda está a interna (con membros do propio centro educativo), e por outro lado a externa, con outros membros da comunidade educativa ou social implicados na educación e formación tanto dos nenos, coma das familias e dos propios mestres. Además desta conexión entre os responsables da realización das diversas actuacións, tamén debemos sinalar a estreita vinculación entre este programa e o PE, o PXAD, o Plan de Convivencia, o PAT e o Plan de Igualdade.
CEIP Plurilingüe nº1
5
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
4. OBXECTIVOS
Atendendo ás demandas da comunidade educativa, e de acordo coas disposicións legais existentes, trataremos de acadar os seguintes obxectivos: 4.1 Obxectivos referidos ao Centro:
Colaborar na revisión do PE e os documentos que o integran.
Contribuír á dinamización da planificación e organización educativa.
Cooperar coa comunidade
educativa, favorecendo as canles de
comunicación e colaboración conxuntas.
Participar nas avaliacións e colaborar no ámbito das competencias da orientación.
Participar e representar o DO nas xuntanzas mensuais da CCP.
Convocar e presidir as xuntanzas do DO levantando a correspondente acta de reunión.
Velar pola confidencialidade dos documentos.
Asesorar na posta en práctica do plan de acción titorial.
4.2 Obxectivos referidos ao alumado:
Contribuír á personalización do proceso de aprendizaxe do alumnado.
Apoio aos problemas de aprendizaxe individual ou grupal, incidindo no ámbito da prevención.
Axuda no desenvolvemento persoal, na toma de decisións e nos diferentes problemas de axuste no ámbito da aprendizaxe.
Identificar
as
dificultades
e
potencialidades
do
alumnado
con
necesidades educativas especiais, concretando as pautas de actuación e as medidas de atención.
Desenvolver programas de adquisición de habilidades sociais, técnicas de traballo intelectual e estratexias de aprendizaxe cooperativa.
Deseño, seguimento e avaliación das actuacións ou programas propostos polo departamento para desenvolver nas aulas.
CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
1
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
4.3 Obxectivos referidos ao profesorado:
Asesorar ao profesorado nas actuacións educativas a realizar segundo as diferentes necesidades que podan presentar os alumnos.
Participar no deseño, desenvolvemento e avaliación das diferentes medidas de atención á diversidade: actividades de reforzo, ACS e outras medidas curriculares ou organizativas.
Asesorar e colaborar na incorporación de contidos relacionados coa aprendizaxe emocional, a dinámica de grupos e a igualdade real entre mulleres e homes.
Asesorar no desenvolvemento do PAT.
Colaborar cos titores na avaliación inicial individual e grupal, en especial no caso do alumnado de novo ingreso.
Proporcionarlles ós titoras/es materiais asesorándolles sobre o seu emprego (técnicas de estudio, autoconcepto, aprender a aprender, aprendizaxe cooperativa, resolución de conflitos...)
Facilitar a relación con outros servizos da comunidade educativa: equipos de orientación específicos, centro de recursos, IES San Paio, gabinetes privados...
4.4 Obxectivos referidos ás familias:
Entrevistas coas nais/pais do alumnado que presente algún tipo de problema ou particularidade específica
Informar e asesorar ás familias do alumnado con necesidades educativas especiais.
Colaborar nas relacións nais/pais, titoras/titores e centro educativo, no ámbito das competencias da orientación.
Potenciar e colaborar coas actuacións que promovan unha maior implicación das familias na educación das súas fillas e fillos.
CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
2
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
4.5 Obxectivos con relación a outras institucións e órganos externos:
Colaborar cos servizos de orientación: Equipo de orientación específico, Departamento de Orientación do IES .
Coordinar actuacións cos servizos e axentes externos: Saúde, Servizos Sociais, Concello, etc, aproveitando os recursos socioeducativos que estas institucións poidan ofrecer.
5. ACCIÓNS PRIORITARIAS
6.
CONCRECIÓN ANUAL DO PXAD
Atender á diversidade implica a acomodación da escola ás necesidades de todos os alumnos/as, o que esixe facer os axustes e adaptacións precisas en todos os elementos do proceso educativo. Educar na diversidade conleva asumir esta e explotar o seu papel enriquecedor
ensinar a cada alumno/a segundo as súas características,
establecer os mecanismos e usar os recursos que permitan o acceso ó currículo á CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
3
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
totalidade do alumnado, dar as respostas educativas que compensen as desigualdades derivadas das circunstancias individuais, pensar nun currículo aberto, recoñecer e valorar as distintas culturas e orixes, implicar a toda a comunidade, poñer a disposición do alumnado todos os medios posibles, rexerse polos principios de integración e normalización, etc. En consecuencia, debemos contemplar actuacións para a totalidade do alumnado, non só para aquel con necesidades educativas especiais, debe establecer criterios para os apoios e debe ter en consideración a dotación de recursos. Entre os obxectivos que pretendemos acadar coa presente concreción do PXAD salientamos: ▪ ▪ ▪ ▪
Posibilitar o acceso ao currículo de todo o alumnado. Deseñar respostas educativas para o alumnado con necesidades específicas de apoio educativo. Aproveitar axeitadamente os recursos humanos existentes no centro. Establecer uns criterios pedagóxicos que orienten as medidas a adoptar co alumnado con necesidade específica de apoio educativo.
▪
Servir de referente para concretar o axuste da resposta educativa ás necesidades educativas especiais.
▪
Establecer as medidas e pautas a seguir no centro para a atención das necesidades educativas.
▪
Organizar os recursos persoais e materiais do centro co fin de facilitar unha resposta educativa axeitada a todo o alumnado.
▪
Fomentar a participación das familias e implicalas no proceso educativo dos seus fillos e das súas fillas.
5.1 Valoración das necesidades educativas A detección das necesidades educativas correspóndelle ao equipo docente, en primeira instancia a través da avaliación inicial, que se realizará durante o primeiro mes do curso escolar, segundo a Orde do 9 de xuño de 2016. Para sistematizar a recollida desta información, o equipo docente terán en conta o documento que servirá de guía ás sesións de avalaición inicial que se realizarán durante o mes de outubro. CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
4
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
Por unha banda farán unha análise da aula: AULA: Clima da aula Cohesión grupal Grao de coñecementos, destrezas, actitudes e valores Necesidades detectadas: Autoavaliación da práctica docente Detección de necesidades de recursos específicos para alumnado concreto
E por outra banda, recollerán a información sobre R.E. e A.C., seguindo os criterios recollidos establecidos na reunión de comezo de curso co equipo docente e recollidos nas infografías que acompañan as medidas de atención á diversidade.
Mediante este rexistro poderemos facer un seguimento destas medidas e ir acompañando as actas de avalaicións co rexistro das decisións conrespecto das CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
5
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
medidas de atención á diversidade, ademais de ser unha forma de manter informado ao D.O. sobre este aspecto. Tras a realización destas avalicións, ou en calquera momento no que se poidan detectar necesidades educativas, os/as titores/as, parella pedagóxica ou calquera membro do equipo docente, pode demandar do servizo de orientación a realización dunha avaliación psicopedagóxica. A realización da avaliación psicopedagóxica será competencia do/a Xefe/a do Departamento de Orientación, que, de consideralo conveniente, solicitará asesoramento, colaboración e/ou deriva da demanda de avaliación a outros servizos ou profesionais: Servizos dependentes do SERGAS, a traballadora ou traballador social, o Equipo de Orientación Específico de Pontevedra, … sendo unha das actuación que necesitan desa coordinación que sinalamos nos obxectivos con respecto a diversos membros da comunidade educativa e tamén con institucións ou servizos externos. Tamén debemos ter en conta que no centro hai alumnado cunha bagaxe escolar que nos permite anticiparnos e ter preparada a resposta ás súas necesidades dende o comezo do curso. A modo de síntese, acompañamos este cadro de rexistro de necesidades educativas detectadas: ALUMNADO CON NECESIDADES ESPECÍFICAS DE APOIO EDUCATIVO Alumnado no
Clasificación LOMCE
centro
Alumnado con necesidades
Discapacidade sensorial
X
Discapacidade física
X
Discapacidade psíquica
X
Trastornos graves de conduta
X
TXD
X
educativas especiais
Plurideficiencia Altas capacidades intelectuais
Sobredotación
x
Talentosos
CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
6
Plan de Orientación Académica
Incorporación tardía ao noso sistema educativo Dificultades específicas da aprendizaxe (DEA)
Curso 2020 – 2021
Incorporación tardía Trastorno de lectura e/ou escritura X e/ou cálculo(disgrafía, dislexia…)
Outras condicións especiais: condicións persoais e de historia escolar Retraso na adquisición da linguaxe Afasia
X
Disfasia Dislalia
X
Disartria Disglosia Disfemia Mutismo electivo Retraso madurativo
X
Descoñecemento da lingua de instrución Etnia xitana
X
Outras etnias
X
Familias itinerantes Alumnado procedente do estranxeiro
X
Ambientes desfavorecidos
X
Atención hospitalaria Atención domiciliaria Outros
5.2 Actuacións, Medidas e programas para a atención á diversidade
Cando falamos de medidas e programas para a atención á diversidade nos referimos a aquelas actuacións que se recollen nos diversos plans e programas do centro que permitirán dar resposta ás diferentes características e necesidades, ritmos e estilos de aprendizaxe, motivacións, intereses e situacións sociais e culturais. É dicir, falamos de todas aquelas estratexias que o centro pon en CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
7
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
funcionamento para ofrecer unha educación de calidade co fin de garantir a todo o noso alumnado un proceso de escolarización en igualdade de oportunidades. Seguindo o Decreto 229/2011, polo que se regula a atención á diversidade do alumnado nos centros docentes da Comunidade Autónoma de Galicia, podemos distinguir:
A. Medidas ordinarias e extraordinarias de atención á diversidade: Medidas ordinarias Adecuación da estrutura organizativa do centro (horario, agrupamentos, espazos…) e da organización e xestión da aula ás características do alumando. Adecuación das programacións didácticas ao contorno e ao alumando. Metodoloxías baseadas no traballo colaborativo e grupos heteroxéneos, titoría entre iguais, aprendizaxe por proxectos e outras que promovan a inclusión. Adaptación dos tempos e instrumentos ou procedementos de avaliación. Aulas de convivencia inclusiva
Medias extraordinarias Adaptacións curriculares.
Agrupamentos flexibles. Apoio do profesorado especialista de Pedagoxía Terapéutica (PT) e Audición e Linguaxe (AL).
Flexibilización da duración do período de escolarización. Atención educativa do alumnado que, por circunstancias diversas, presenta dificultades para unha asistencia continuada ao centro educativo. Desdobramentos de grupos. Grupos de adquisición das linguas. Reforzo educativo e apoio do profesorado Grupos de adaptación da competencia con dispoñibilidade horaria. curricular. Programas de enriquecemento curricular. Programas de habilidades sociais. Art. 8 e 9 do Decreto 229/2011
Para a aplicación destas medidas teremos en conta unha serie de aspectos, os cales formarán parte da formación sobre os aspectos pedagóxicos e organizativos aportada ao profesorado durante a primeira semana do curso dentro do Plan de acollida ao profesorado establecido no PAT e que sintetizamos a continuación.
CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
8
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
Orde do 6 de outubro de 1995 e Orde do 9 de xuño de 2016
Dende o presente curso, 2020/2021, cobra especial relevancia para o noso centro a atención ao alumnado procedente do estranxeiro, dado que na nosa localidade creouse, dentro das iniciativas levadas a cabo pola “Red Acoge”, un programa de aloxamento temporal para persoas inmigrantes en situación de vulnerabilidade, que están escolarizando preferentemente no noso centro aos seus residentes que cursan as etapas de Educación Infantil e Educación Primaria. CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
9
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
Con respecto ao noso alumnado, teremos en conta as medidas que poderemos brindarlle, ademáis do establecido no PAT no Plan de Acollida ao alumnado de nova incorporación procedente do estranxeiro. Medidas de atención a la diversidad para alumnado estranxeiro CURRICULARES
ORGANIZATIVAS
Refuerzo
Adaptación
educativo
curricular
Flexibilización
Grupo
de Grupo
adquisición
de adaptación de
lenguas
de
la competencia curricular
Decreto 229/2011
Decreto
Decreto 229/2011
Orden del 6 de octubre de 229/2011 1995
Orden del 20 de febrero de 2004
O. 27/12/2002
GRUPOS DE ADQUISICIÓN DE GRUPOS DE ADAPTACIÓN DE LA LENGUAS COMPETENCIA CURRICULAR Alumnado Con desconocimiento completo de Desfase curricular de dos o más cursos ambas lenguas oficiales con respecto al que le corresponde por edad De la misma etapa educativa De la misma etapa educativa Pueden ser de diferentes cursos Pueden ser de diferentes cursos Etapas - EP - ESO Excepcionalmente último curso de EI Horario semanal
-
2º y 3º ciclo de EP (3º a 6º de EP) ESO
EI: máximo 5 períodos lectivos EP: EP: 8 períodos lectivos En 1º y 2º curso: máximo 10 períodos lectivos De 3º a 6º curso: máximo 20 períodos lectivos ESO:máximo 24 períodos lectivos ESO:10 períodos lectivos
Duración Máximo: un trimestre Inspección puede ampliación
CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
autorizar
Todo el año escolar la Se incorpora al grupo ordinario cuando así lo considere la junta de evaluación
10
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
Profesorado ESO: especialidades de tipo ESO: especialidad que corresponde a las lingüístico materias objeto de refuerzo preferente EP: no especificado en la legislación Evaluación Evaluación continua del aprendizaje de las lenguas que servirá de referente para tomar decisiones sobre horario de permanencia en el grupo ordinario y en el de adquisición de lenguas
El profesorado acudirá a las sesiones de evaluación, pero la emisión de las calificaciones corresponderá al profesorado del grupo ordinario (que tendrá en cuenta la información aportada por el profesorado del grupo de adaptación de la competencia curricular)
B. Medida excepcional: non promoción AO
SITUACIÓN
DECISIÓN
MEDIDAS
REMATAR 1. En toda a etapa só pódese repetir unha vez. Se xa o fixo non se aplica ningún outro criterio: promociona ao curso seguinte (MEDIDAS EXTRAORDINARIAS). 2. O curso máis adecuado para a repetición será 4º de primaria 3. Se pasa de curso con áreas suspensas débese elaborar un plan específico de reforzo ou recuperación e apoio. 4. Se aproba a área suspensa no curso seguinte, considérase recuperada a anterior. 1º A 6º
todo aprobado
1º A 6º
áreas suspensas en 2 promociona
No caso de alumnado que
áreas e que non sexan
NON
simultanemamente
acompañarase a medida
lingua
1º A 6º
(castelá
promociona
ou
PROMOCIONA,
dun plan específico de
galega) e matemáticas
reforzo ou recuperación e
suspensos en 3 áreas non promociona
apoio (art.6.3 Orde 9 xuño
ou lingua (castelá ou
2016)
galega) e matemáticas
Se
SI
PROMOCIONA
elaborar plan específico de recuperación. Art. 6 Orde do 9 de xuño de 2016
De todos os xeitos, debemos de ter en conta que nos casos de non promoción anteditos pode darse o caso de que o equipo de mestres considere o contrario tras valorar o esforzo, a madurez e o seu grupo de referencia. CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
11
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
6.PLAN DE TRABALLO. TEMPORALIZACIÓN DAS ACTIVIDADES DO DEPARTAMENTO Con respecto á organización do traballo do D.O., sinalaremos aqueles aspectos máis xenéricos no seguinte cadro, o cal se debe vincular co cadro de “Actuacións dende o equipo docente”. SETEMBRO
Elaboración do horario cos especialistas en función das previsións do curso anterior. Detección das necesidades específicas de apoio educativo que existen nos centros. Información ós titores que mudan de grupo. Análise destas necesidades e establecemento de medidas de atención educativa. Elaboración do Plan Anual de Orientación. Elaboración do PAT segundo as aportacións recibidas. Revisión do Plan de Convivencia. Realización/revisión das becas ao alumnado con NEAE.
O
OUTUBRO
O Cubrir o DRDADI/DRDESPE
O
DECEMBRO
O Cumplimentar o DRD
O
ABRIL
O Realizar as flexibilizacións que se acorden.
O
XUÑO
O Cubrir o DRDORIENTA
MAIO-XUÑO
o Programa de tránsito á ESO para o alumnado de 6º de primaria. o Avaliación dos programas ou plans propostos. o Elaboración de informes para o alumnado solicitante de bolsa do curso seguinte. o Participación nas sesións de avaliación final do alumnado. o Valoración
das
medidas
de
atención
á
diversidade
efectuadas. o Plantexamento de propostas de mellora cara o vindeiro curso. o Elaboración da memoria final do departamento. CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
12
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
o Elaboración do drdorienta. o Elaboración de táboas informativas do alumnado que cambiará de etapa ao IES. o Elaboración da previsión das necesidades do DO cara ao vindeiro curso. TODO O CURSO
o Realización
das
avaliacións
psicopedagóxicas
e
dos
correspondentes informes psicopedagóxicos. o Colaboración na elaboración das ACS. o Axuda e atención directa no desenvolvemento de programas de intervención cando sexa preciso. o Participación nas sesións de avaliación ordinarias como asesoramento. o Elaboración, se é o caso, dos informes de solicitude de flexibilización da duración do período de escolarización. o Colaborar no desenvolvemento do PAT e do Plan de Convivencia a través da facilitación aos titores do material necesario para aplicar na aula. o Participación na Comisión da Avaliación de Diagnóstico e colaboración coa dirección do centro en todos aqueles aspectos que sexa necesario. o Levar a cabo programas preventivos ou de resposta a necesidades xa diagnosticadas. o Xuntanzas con titores, familias ou axentes educativos externos cando se considere necesario. o Asistir as xuntanzas nos IES.
Para poder levar a cabo todas estas actuacións deberemos realizar unha gran labor de coordinación e comunicación cos diversos implicados nestas. Poderiamos falar de dous tipos de coordinacións:
Interna : Equipo directivo Titores
CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
13
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
Comisións e órganos de coordinación docente Profesorado de PT e AL
Externa : Cos I.E.S. aos que estamos adscritos (San Paio e Indalecio Pérez Tizón) 8.PLAN DE ACCIÓN TITORIAL Coa Inspección Educativa Co Equipo de Orientación Específico, Coas Familias , C.F.R. servizos dependentes do SERGAS servizos Sociais do Concello Gabinetes (cando dende o centro se considere necesario) O labor docente non pode realizarse á marxe dunha acción titorial
permanente, e esta acción, debe ser unha tarefa na que se implique todo o centro, coidadosamente planificada e consensuada polos membros da comunidade educativa. Agora ben, sendo función do Departamento de Orientación a elaboración de propostas de acción titorial, cómpre subliñar que a súa concreción e implementación debe ser responsabilidade da totalidade do profesorado. Pero, que entendemos por acción titorial? A acción titorial é o conxunto de actividades educativas desenvolvidas por todo o profesorado que imparte docencia a un grupo-clase. A acción titorial é unha actividade inherente á función do profesorado cuxa finalidade consiste en optimizar o desenvolvemento do alumnado en todos os seus aspectos. Poderíamos definila coma a acción orientadora levada a cabo polo titor e polo resto do profesorado co fin de potenciar a formación integral do alumnado. Entón, por que e para que o Plan de Acción Titorial? O PAT é a resposta que, de modo sistemático e intencional, leva a cabo o centro para poder concretar dita orientación educativa. 8.1.OBXECTIVOS: Que queremos conseguir?
CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
14
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
Para establecer os obxectivos deste plan temos en conta aqueles recollidos tanto no PE coma no Plan de Orientación, dado que neste documento trataremos de acadalos concretando as accións e os responsables que materializarán os nosos obxectivos. OBXECTIVOS XERAIS DO PAT
Asumir, como centro, o deseño e posta en práctica das diferentes respostas educativas.
Coñecer as aptitudes e intereses dos nenos e nenas para adecuar o proceso de ensino e aprendizaxe ás características individuais .
Conseguir unha inclusión real de cada neno ou nena respectando as súas características dentro do seu grupo e no propio centro.
Contribuír ao establecemento de relacións fluídas, de respecto e confianza, entre escola e familia, e do neno ou nena coa escola.
Coordinar a acción educativa de todo o profesorado do grupo, dado que, tal e coma xa recollemos, trátase dunha labor conxunta.
Contribuír na prevención de problemas ou dificultades no proceso de aprendizaxe de cada un das nenas e nenos do seu grupo, así coma tomar as medidas necesarias de detectarse eses problemas ou dificultades.
Colaborar o profesorado e o departamento de orientación na aplicación de medidas de atención ao alumnado que o precise.
Coordinar o desenvolvemento do proceso educativo e asesorar sobre a posta en práctica das diversas accións educativas de cara a asegurar a coherencia dun nivel á outro e dunha etapa educativa á outra, facilitando o proceso de aprendizaxe do alumnado.
Favorecer a cooperación educativa entre todos os membros da comunidade educativa conseguindo, así, o desenvolvemento integral do alumnado.
8.2. AXENTES RESPONSABLES DA ACCIÓN TITORIAL: Coa participación de quen imos conseguilo?
Os axentes da comunidade educativa, ademais dos titores, teñen funcións dentro da acción titorial, así coma responsabilidades. CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
15
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
8.3. ÁMBITOS DE ACTUACIÓN
As actuacións e actividades presentadas neste P.A.T. atópanse arredor de tres ámbitos: o profesorado, as familias e o alumnado
PAPEL DOCENTE . Tal e coma se establece no noso PE, na sociedade actual “perde sentido o concepto de ensino como transmisión de coñecementos e do profesor como transmisor de información”. Neste senso, cremos firmemente na necesidade de ir máis aló das funcións dos titores (Decreto 374/1996) e do profesorado (art.91 de LOE/LOMCE). Pensamos que é chave partir da figura do docente como xerador de situacións de aprendizaxe e que as súas actuacións deben ter repercusión máis aló das catro paredes da aula, e así lograr o compromiso educativo respecto do
noso
alumnado
recollido
no
PE:
facer
destes
cidadáns
activos,
participativos e implicados. Pero tamén así contribuímos ao compromiso de lograr ser mestras e mestres mediadores e motivadores. Por tanto, ao igual que debemos contribuír a facer ao noso alumnado competente, precisamos ser docentes competentes. Entón, que competencias debería posuír CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
16
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
un docente do s. XXI? Phillippe Perrenoud (2004) sinala 10 novas competencias para ensinar que todo docente debe adquirir: organizar e animar situacións de aprendizaxe, xestionar a progresión das aprendizaxes, elaborar e facer evolucionar dispositivos de diferenciación, implicar ao alumnado na súa aprendizaxe e no seu traballo, traballar en equipo, participar da xestión da escola, informar e implicar aos pais, utilizar as novas tecnoloxías, afrontar os deberes e dilemas éticos da profesión, e organizar a súa propia formación continua. Polo tanto, trataremos de dotar ao profesorado das ferramentas axeitadas para poder acadar todas e cada unha destas competencias de xeito efectivo, sentíndose acompañado e seguro. Así, tampouco podemos esquecernos de falar dentro deste plan das parellas pedagóxicas coma unha medida de organización e xestión de centro que ten unha repercusión inmensa dentro das accións aquí recollidas dado que cambiamos a perspectiva da acción titorial coma unha función individual a unha función colectiva. Tal e coma se establece no noso PE:
As funcións das parellas pedagóxicas son:
Traballar en equipo dando exemplo ao alumnado:
CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
17
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
Tomar decisións e compromisos sempre acordando coa parella.
Comunicación de calquera aspecto que se fale coas familias ou con outros mestres para estar informado.
Programar e avaliar conxuntamente as tarefas.
Informar dos logros e non só dos aspectos negativos do acontecido na aula.
Propostas de mellora
Asumir o mesmo nivel de responsabilidade na práctica docente e coas familias.
Respectar os horarios de reunións do profesorado.
Respectarse e coidarse mutuamente
Non cabe dúbida da implicación e relación que se establecen entre estas funcións e as establecidas para o titor/a. Dende esta perspectiva da acción titorial, concretaremos agora as actuacións concretas que se levarán a cabo. 8.4. ACTUACIÓNS: Como o imos a facer/conseguir?
A) DENDE O EQUIPO DOCENTE
CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
18
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
Ademais destas actuacións por parte do equipo docente, tamén debemos ter en conta as actuación recollidas no Plan de Orientación do D.O., que terán repercusión, de xeito directo ou indirecto, para o resto da comunidade educativa.
8.5 PLAN DE ACOLLIDA
Todos os anos se incorporan ao centro novas mestras e mestres, alumnos e alumnas e as súas familias. Entre estes, podemos atopar diferentes realidades: incorporación á etapa de Educación Infantil, procedentes doutros colexios ou inmigrantes. Non é fácil para ningún deles, dado que se pasa dun ambiente que se coñece e domina a outro descoñecido, e todos estes cambios provocan CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
19
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
ansiedade, malestar e incerteza. No proceso de adaptación, as persoas teñen que coñecer ese lugar, facelo propio, establecer vínculos de relación. O ambiente debe presentarse rico en relacións e solidario coas necesidades de todos. É un proceso biunívoco, caracterizado pola reciprocidade, onde o contexto mesmo se modifica para acoller, para saír ao encontro. O centro terá a responsabilidade de programar e organizar esta incorporación á escola cunha planificación coidada, especial e de atención particular a cadaquén,
recoñecendo que a forma de
resolver estas primeiras experiencias sociais e educativas terá grande influencia na historia escolar das persoas incorporadas. Este programa trata de dar resposta a esta necesidade, contemplando as accións a desenvolver en relación coa incorporación do novo profesorado e alumnado co obxecto de coordinar estas para a acollida satisfactoria dos recentemente chegados, tendo en conta que algunhas actuacións deberán complementase con outras recollidas no PXAD. Os obxectivos que tratamos acadar con este procedemento de acollida son:
Asumir, como centro,dun xeito global o deseño e posta en práctica das diferentes respostas educativas.
Conseguir que as familias e o propio alumnado estean informados do funcionamento e organización do centro educativo.
Fomentar actitudes de respecto entre todo o alumnado.
Destacar a labor da parella pedagóxica coma referentes principais no proceso de adaptación, organizando o grupo-clase, facilitando a relación entre todos e todas, apoiando en todo momento ao novo alumnado para lograr a súa integración no prazo máis curto posible.
A. PLAN DE ACOLLIDA AO PROFESORADO
Dende o equipo directivo, coa colaboración do D.O., se realizará durante a primeira semana de incorporación ao centro, unha formación sobre os aspectos pedagóxicos e organizativos recollidos no PE do centro. CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
20
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
Dentro desta actuación podemos incluír a entrega do libro informativo sobre o centro, no que se recollen: a cultura do centro, os plans e proxectos nos que participa o centro e cos que se ten compromiso de continuidade, aspectos organizativos de entradas, saídas, recreos, gardas...; aspectos metodolóxicos, que o centro toma coma sinal de identidade do centro; calendario e conmemoracións. Coma medida dentro desta acollida estaría a titorización do profesorado novo no centro por parte do profesorado “antigo”.
FUNCIÓNS TITORIZACIÓN DO PROFESORADO NOVO:
A Secretaria recibe nun primeiro momento para cubrir e firmar as tomas de posesión...
A Coordinadora de convivencia ensina as dependencias do cole.
Facilitar a incorporación ao noso centro entregando o caderno de centro.
Acompañar ao novo profesorado sobre todo nos primeiros días na organización, funcionamento, metodoloxía...
Axudar ao profesorado a realizar o seu traballo sendo coherente coa cultura de centro (parella pedagóxica, consello dos nen@s, proxecto de centro…).
Facilitar documentos e materiais necesarios para desenvolver as tarefas.
B. PROGRAMA DE ACOLLIDA Á COMUNIDADE EDUCATIVA A realidade que temos hoxe en día nada ten que ver coa vivida nos anteriores inicios de cursos. Os momentos excepcionais que estamos vivindo no noso día a día teñen, evidentemente, unha grande repercusión na vida do noso centro, incidindo na propia cultura do mesmo. Por esta razón, debemos tratar de estruturar todas estas modificacións e a súa comunicación a toda a comunidade educativa, co fin de poder optimizar os recursos do centro e implicar a todos os membros do centro. Os obxectivos deste plan son:
Informar á
comunidade educativa (familias) das modificacións na
organización e funcionamento do centro.
Dar resposta ás inquedanzas que a actual situación poida crear nas familias do alumnado.
Dar lugar a momentos de intercambio e comunicación entre as diversas familias para facilitar a súa integración na comunidade educativa (no caso
CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
21
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
das familias novas) e consolidar o seu sentimento de pertenza (no caso das familias xa pertencentes ao centro nos cursos anteriores). Poderiamos falar de dous momentos distintos en canto a este programa. Por unha banda incluiriamos as reunións informativas do equipo COVID-19 durante os días previos ao comezo de curso para facilitar a organización e xestión dende os primeiros días. VENRES 4 DE SETEMBRO: ÁS 16:00 HORAS AS FAMILIAS DE 3 ANOS ÁS 18:00 HORAS AS FAMILIAS DE 4 E 5 ANOS LUNS 7 DE SETEMBRO: ÁS 16:30 HORAS AS FAMILIAS DE 1o E 2o DE PRIMARIA MARTES 8 DE SETEMBRO: ÁS 16:30 HORAS AS FAMILIAS DE 3o E 4o DE PRIMARIA MÉRCORES 9 DE SETEMBRO: ÁS 16:30 HORAS AS FAMILIAS DE 5o E 6o DE PRIMARIA
Tras esta primeira reunión, os responsables das titorías convocarán ás familias do seu nivel para poder aportar información máis concreta sobre os aspectos anteriormente sinalados, ademais de sobre aspectos pedagóxicos e curriculares. Entre os puntos a tratar, acordáronse que serán de obrigado tratamento: - Normas xerais de centro. - Normas específicas da aula polo COVID-19. - Vías de comunicación co centro/profesorado. - Equipo docente do nivel. - Ámbitos de aprendizaxe. - Metodoloxía. - Horario. - Hábitos de "estudo". - Avaliación. - Reunións previas á recepción das notas trimestrais. Por outra banda, unha segunda parte deste programa estará integrada pola oferta de diversas xornadas de formación para as familias e os profesionais do centro enfocadas a temáticas de especial relevancia para estes. CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
22
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
C PLAN DE ACOLLIDA DO ALUMNADO DE NOVA INCORPORACIÓN
CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
23
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
B.4. PLAN DE ACOLLIDA DO ALUMNADO PROCEDENTE DO ESTRANXEIRO
CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
24
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
8.6 PERIODO DE ADAPTACIÓN EN 4º DE EDUCACIÓN INFANTIL
“O tempo denominado “período de adaptación” convértese nun dos momentos privilexiados de relación coas familias. Esta relación permitirá o coñecemento. O coñecemento crea confianza. A confianza será a base da colaboración e a cooperación, aspecto que está contemplado como necesario na Lei orgánica de educación.” A entrada nunha escola infantil significa o primeiro achegamento a un espazo educativo e de relacións que acompañará a nena ou o neno durante moitos anos da súa vida, pero significa tamén a primeira separación do seu medio familiar. A verdadeira aprendizaxe do período de adaptación é encontrarse e separarse; é compartir experiencias fóra da propia casa con outras persoas distintas, nun marco institucional organizado e seguro e resolvendo situacións de aprendizaxe novas. Polo tanto, o rol do noso centro neste primeiro achegamento será brindar un espazo de seguridade e apoio, tanto á familia coma á alumna ou alumno, que vai máis aló do estritamente pedagóxico.
Cales son os obxectivos do proceso de adaptación:
Facilitar o tránsito dun espazo familiar ou dunha organización escolar cunhas relacións coñecidas a outro espazo escolar con novos tipos de relación.
Conseguir que a adaptación do alumnado ás escolas sexa a idónea para o seu correcto desenvolvemento.
Diminuír a tensión, o medo, a angustia e a ansiedade creados polo cambio de situación, centrándonos no axuste a un medio físico, a unha organización temporal diferente e a un mundo relacional distinto.
Compartir información relevante entre as familias, o profesorado e o alumnado (as súas preferencias, o seu desenvolvemento, a súa autonomía, a aceptación de límites...) para mellorar o coñecemento mutuo.
CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
25
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
Favorecer a sensación de seguridade na nova situación escolar.
Xerar relacións vinculares entre nenas e nenos, as súas familias e o profesorado, baseadas na confianza e na profesionalidade.
Descubrir o gozo de estar coas outras e cos outros nun ambiente estimulante.
Segundo o disposto na ORDE do 25 de xuño de 2020 pola que se aproba o calendario escolar para o curso 2020/21 nos centros docentes sostidos con fondos públicos na Comunidade Autónoma de Galicia. terá a mínima duración posible que permita acadar os seus obxectivos e, en todo caso, non se prolongará máis alá do día 30 de setembro de 2020. Esta medida poderá aplicarse, de xeito excepcional, tamén a outros alumnos e alumnas da etapa que o precisen para facilitarlle a volta ás aulas, aspecto de especial relevancia dada a realidade vivida polo noso alumnado durante o anterior curso.
CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
26
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
8.7 PROGRAMA DE TRANSICIÓN Á ESO
CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
27
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
9.AVALIACIÓN
A avaliación constitúe un elemento fundamental para a mellora de calquera actividade. Só dende unha reflexión crítica sobre o desenvolvemento das actuacións emprendidas, poden poñerse en marcha procesos de mellora. Este proceso de reflexión debe ser compartido, de forma que no mesmo se lles dea cabida aos distintos axentes protagonistas da comunidade educativa, permitindo así enriquecer as propostas de mellora coas aportacións e perspectivas destes. Para recompilar os datos desta avaliación empregaremos unha escala de valoración para a avaliación de cada un dos plans recollidos neste docuemnto, así coma unha serie de preguntas abertas para aqueles aspectos que puideran quedar sen contemplar pero poidan enriquecer a nosa labor. Ademais desta escala, coa finalidade de recompilar datos obxectivos do traballo deste Departamento, tamén recolleremos unha táboa coas cifras sobre medidas aplicadas durante o presente curso. Ao finalizar o curso realizarase unha memoria final para cada un destes plans, onde se reflectirán os resultados desta avaliación e as propostas de mellora cara a elaboración destes no curso seguinte. ACTUACIÓNS PREVISTAS NA CONCRECIÓN DO PLAN DE ORIENTACIÓN
GRAO DESENVOLVEMENTO
1
2
3
4
Se realizaron aportacións aos diversos documentos do centro actualizados durante o presente curso (especificar en cales)
.
Realizáronse reunións suficientes, en canto a nº e contido, cos diferentes equipos docentes para guiar, asesorar e contribuír a dar resposta á diversidade da aula.
CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
28
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
Deseñáronse e aplicáronse actuacións de promoción da convivencia e a resolución pacífica de conflitos. Creouse un fluxo de recursos e prácticas educativas que enriqueceron aos membros do D.O. e o resto dos equipos docentes. Desenvolvéronse accións de concienciación da igualdade de xénero, raza, procedencia... Implantouse o Plan de Transición á ESO. Buscáronse
e
empregáronse
diversas
vías
para
comunicarse cos centros aos que acudirá o alumnado. Existiu unha coordinación e comunicación fluída coas para poder realizar e realizar o seguimento das actuacións do D.O. co alumnado con necesidades. Creáronse
vías
coordinación
e
de
comunicación
reflexión
cos
efectivas
distintos
para
servizos
a
que
interveñen co noso alumnado. Houbo unha participación efectiva dos diversos membros da comunidade educativa: Familias Servizos externos Equipo docente
Propostas de mellora para o curso próximo: .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... ........................................................................................................................ .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .......................................................................................................................
ACTUACIÓNS PREVISTAS NA CONCRECIÓN DO PXAD
1
2
3
4
Programáronse as diversas actividades, ámbitos e tarefas para acadar o acceso ao currículo de todo o CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
29
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
alumnado. Deseñáronse propostas educativas para dar resposta ás necesidades educativas do alumnado. Realizouse unha organización humanos e materiais axeitada.
dos
recursos
Establecéronse e aplicáronse criterios pedagóxicos específicos para orientar as medidas a adoptar co alumnado con necesidade educativas. Fomentouse a participación das familias no proceso educativo dos seus fillos e das súas fillas. Acadouse unha axeitada implicación proceso educativo das familias.
no
Propostas de mellora para o curso próximo: .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... ........................................................................................................................ .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... .......................................................................................................................
ACTUACIÓNS PREVISTAS NO P.A.T.
1
2
3
4
Levouse a cabo unha avaliación inicial, revisando os expedientes do alumnado, analizando a información aportada nos informes do curso e/ou etapa anterior, os informes individualizados realizados ao finalizar o curso pasado, e considerando todo aquilo que facilite o coñecemento da súa realidade e dos aspectos que poden incidir no proceso de ensino-aprendizaxe. Realizouse unha reunión trimestral e xeral coas familias para informarlles de todo o relativo ao proxecto educativo, á concreción curricular e ao desenvolvemento do proceso educativo. Estableceuse e cumpriuse un horario semanal de atención individualizada ás familias. Buscouse dar resposta á necesidade de comunicación coas familias tendo presente o dereito á cnciliación familiar e laboral.
Aplicáronse mecanismos para facilitar a comunicación coas familias e facilitar así o intercambio de CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
30
Plan de Orientación Académica
Curso 2020 – 2021
información. Propiciouse a coordinación entre os equipos docentes e entre os distintos niveis da etapa. Participouse no deseño e implementación de programas e actividades que contribúiron á mellora do proceso educativo, ao desenvolvemento persoal e social do alumnado e á promoción da convivencia. Organizáronse e realizáronse as sesións de avaliación, axustándose aos principios da avaliación continua, formativa e formadora. Mantívose unha comunicación fluida coás familias sobre os progresos e dificultades dos alumnos.. Facilitáronse canles de colaboración dos pais e o intercambio e análise de información en relación co desenvolvemento dos seus fillos. Propostas de mellora para o curso próximo: .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... ........................................................................................................................ .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... ....................................................................................................................... Sendo : 1
Non acadado
2
En proceso
3
Parcialmente acadado
4
Totalmente acadado
CEIPPlurilingüe Nº 1 - Tui
31