9. Financiële instrumenten en risicobeheersing

Algemeen De in deze toelichting opgenomen gegevens verschaffen informatie die behulpzaam is bij het schatten van de omvang van risico’s die verbonden zijn aan zowel de in de balans opgenomen als de niet in de balans opgenomen financiële instrumenten.

Doelstellingen en beleid inzake beheer financiële risico’s In het treasurystatuut van Casade staan de kaders benoemd omtrent het beheersen van risico’s. De financiële instrumenten voldoen aan deze kaders. De primaire financiële instrumenten van Casade, anders dan derivaten, dienen ter financiering van haar operationele activiteiten of vloeien direct uit deze activiteiten voort. Een belangrijke doelstelling van het financieringsbeleid van Casade is het voorkomen dan wel spreiden van ongewenste financiële risico’s zoals rente- en liquiditeitsrisico’s. Voor derivaten geldt dat Casade zich onverkort houdt aan de beleidsregels voor het gebruik financiële derivaten zoals vastgelegd in de Woningwet en uitgewerkt in het BTIV. In het treasurystatuut van Casade is als uitgangspunt vastgelegd dat er geen nieuwe derivatencontracten worden afgesloten. Voorheen was het gebruik van de afschermende rente-instrumenten toegestaan ter beheersing van het renterisico op kasstromen, afgesloten met kredietwaardige partijen (rating minimaal ‘AA’). De gebruikte financiële instrumenten voldoen aan de toen geldende richtlijnen van het WSW.

De belangrijkste risico’s uit hoofde van de financiële instrumenten van Casade zijn het kredietrisico, liquiditeitsrisico, valutarisico, renterisico (prijs- en kasstroomrisico) en marktrisico. Het beleid van Casade om deze risico’s te beperken is als volgt.

Kredietrisico Dit betreft het risico dat financiële instellingen niet aan hun contractuele verplichtingen kunnen voldoen. Door het spreiden van transacties over verschillende financiële instellingen wordt getracht dit risico te beperken. Casade heeft haar leningen en derivaten verspreid over diverse instellingen. Verder dienen de financiële instellingen te voldoen aan de kredietwaardigheidseisen (rating) zoals opgenomen in het treasurystatuut. Het kredietrisico bij huurdebiteuren is minimaal.

Liquiditeitsrisico Het gaat hierbij om het risico dat over onvoldoende middelen wordt beschikt om aan de directe verplichtingen te kunnen voldoen. Dit geldt voor alle verplichtingen van Casade en haar tegenpartijen, ongeacht of dit nu crediteuren of financiële instellingen zijn. Casade heeft op verschillende manieren gewaarborgd dat zij altijd aan haar verplichtingen kan voldoen. Naast het aantrekken van langlopende leningen, wordt er gebruik gemaakt van twee leningen met een variabele hoofdsom, waardoor meer flexibiliteit ontstaat voor de invulling van de financieringsbehoefte. Casade heeft een aantal derivatencontracten afgesloten met een bijstortverplichting. Twee van deze contracten bevatten een breakclausule, op basis van een mutual break. Casade heeft ultimo 2021 geen liquiditeitsrisico’s uit hoofde van derivatencontracten.

Valutarisico Casade verricht enkel transacties in euro’s en loopt derhalve geen valuta risico.

Renterisico (prijs- en kasstroomrisico) Casade loopt renteprijs- en rentekasstroomrisico’s over de rentedragende vorderingen (met name begrepen onder financiële vaste activa), liquide middelen en rentedragende langlopende en kortlopende schulden (waaronder schulden aan kredietinstellingen).

Voor de vastrentende langlopende leningen loopt Casade het risico dat de reële waarde van leningen zal dalen respectievelijk stijgen als gevolg van veranderingen in de marktrente (i.c. prijsrisico). Voor deze schulden worden geen financiële derivaten uit hoofde van veranderingen in de marktrente afgesloten. Casade heeft geen vastrentende vorderingen.

Voor vorderingen en schulden met variabele renteafspraken loopt Casade risico ten aanzien van toekomstige kasstromen als gevolg van veranderingen in de marktrente (i.c. kasstroomrisico).

De belangrijkste kasstroomrisico’s hebben betrekking op: • Het saldo van de liquide middelen. Hierover wordt geen rentevergoeding ontvangen, over een deel van de liquide middelen is een rentevergoeding verschuldigd. • De variabele hoofdsomleningen ten behoeve van liquiditeit sturing. Dit zijn leningen waarbij 20% van de hoofdsom is opgenomen en 80% vrij opneembaar (met een notificatieperiode van 3 dagen voor rente conversie). Hierover betalen we een variabele rente (1 maands euribor -/- 0,15) en een bereidstellingsprovisie over het niet opgenomen deel van de leningen.

Voor de overige schulden met variabele renteafspraken is het kasstroomrisico volledig afgedekt door het afgesloten renteswapcontracten, waarbij de variabele rente wordt geruild voor een vaste rente. Verwezen wordt verder naar paragraaf Hedges van dit hoofdstuk.

Ter beoordeling van het prijsrisico dat Casade loopt voor de vastrentende leningen is in onderstaand overzicht een indeling weergegeven naar rentepercentages en looptijden:

De effectieve rentevoet van de vastrentende leningen bedraagt gemiddeld 3,17% (2020: 3,25%)

<0% 0 tot 5 jr 5 tot 10 jr 10 tot 15 jr 15 tot 20 jr 20 tot 25 jr >25 jr Totaal € - € 4.670 € - € - € - € - € 4.670

0% tot 1% € 7.700 € 2.696 € - € - € - € 25.000 € 35.396

1% tot 2% 255€ € - € - € 5.000 € 12.000 € 67.300 € 84.555

2% tot 3% 138€ 3% tot 4% € € - 22.693€ € 2.658 15.150€ 10.000€ 50.000€ € 10.000

€ 18.000 €

2.200€ € 42.831

€ 88.008

4% tot 5% € 3.000 € 9.060 € 6.209 27.000€ € 28.927 € 35.453 € 109.649

>5% € 8.450 € 5.000 € - € - € - € - € 13.450

Eindtotaal € 19.544 € 24.083 44.052€ 92.000€ € 68.927 € 129.953 € 378.558

Hedges

Hedge strategie Het huidige treasurystatuut staat het afsluiten van nieuwe rentederivaten niet toe. Daarvoor werd gebruik gemaakt van renteswaps om het risico van wijzigingen in de rentevoet af te dekken. Met een renteswap ontvangt Casade een variabele rente van de tegenpartij en betaalt zij een vaste rente terug. Als voorwaarde moest daarbij sprake zijn van een volledige effectieve hedge.

Hedge accounting Op basis van de hiervoor genoemde hedgestrategie past Casade in de jaarverslaggeving hedge-accounting toe waarbij de waarderingsresultaten van de afgedekte posities (leningen) en het dekkingsinstrument(renteswaps, rentecaps) gelijktijdig in de winst-en-verliesrekening worden verwerkt teneinde aldus de toegepaste risicoafdekking in de verslaggeving tot uitdrukking te brengen.

Effectiviteit hedge-relatie Hedge accounting wordt toegepast aangezien sprake is van een effectieve hedge-relatie. De kritische kenmerken (onder andere omvang en looptijd) van de hedge-instrumenten komen overeen met die van de afgedekte en nog af te dekken posities. Voor elke verslaggevingsperiode wordt de effectiviteit van de hedge relaties getest middels het vergelijken van de kritische kenmerken, die de waarde van de instrumenten het meest beïnvloeden. Indien ineffectiviteit wordt vastgesteld, wordt deze in de winst-en-verliesrekening verwerkt.

Op de volgende derivaten wordt kostprijshedge-accounting toegepast.

Renteswaps Casade heeft een aantal payerswapcontracten afgesloten met de Deutsche Bank AG om renterisico’s voortvloeiend uit leningcontracten met een variabele rente af te dekken. De betalingscondities van de renteswaps stemmen overeen met die van de onderhandse leningen. Zoals onder de waarderingsgrondslagen toegelicht, past Casade daarbij kostprijshedge-accounting toe, waardoor de renteswaps tegen kostprijs worden gewaardeerd (nagenoeg nihil) en waardemutaties niet in het resultaat worden verantwoord. Voor deze swaps is geen bijstortverplichting overeengekomen.

De opbouw van de afgesloten renteswapportefeuille per ultimo 2021, naar looptijd en waarde, is als volgt:

Aan de afgesloten renteswaps zijn de volgende variabel rentende leningen gekoppeld:

OVERZICHT RENTE SWAPS DEUTSCHE BANK AG

Nr Type Coupon Casade Startdatum Einddatum Volume Marktwaarde ontvangt x € 1.000 31-12-2021 31-12-2020 1 Payer 4,025% 3M Euribor 1-10-2007 1-10-2027 15.000 -3.633 -4.764 2 Payer 4,005% 3M Euribor 2-5-2008 1-5-2023 15.000 -1.309 -2.016 3 Payer 4,120% 3M Euribor 3-11-2008 3-11-2028 15.000 -4.263 -5.517

Totaal 45.000 -9.205 -12.298