Belajar java darar

Page 1

c

© |

î Ê

Ê

Ê

c

Daftar Isi Daftar ĂŠ ĂŠĂŠ

r ĂŠapan

ralatan ang DĂŠp rlukan

ava D v lopm nt ĂŠt

ava untĂŠm nvĂŠrontm nt

t an D

Da ar-Da ar aha a mrograman ava

rogram llo orld

ĂŠp Data

arĂŠab l

p rator

rcabangan

rulangan

rra

mrograman rorĂŠ nta ĂŠ bj k

bj ct

la

ak t

nt rfac

nn r la

la ava an

nanganan alahan

nangkap alahan

nanganan cara rtĂŠngkat

lontarkan c ptĂŠon

mbuat la c ptĂŠon

mbuat la untĂŠm c ptĂŠon

lok ĂŠnall

la la

ĂŠĂŠ

c

trĂŠng

Dat

al ndar

ntang nulĂŠ

ĂŠĂŠĂŠ

c

ׄ

rsiapan

× ×„

ralatan yang Dip rlukan

ada p latÊhan ava Da ar ÊnÊ p ralatan ang dÊp rlukan adalah „ ava D v lopm nt Êt v r Ê k ata „ ava untÊm nvÊrontm nt v r Ê k ata „ t an D v r Ê k ata

× „ ava D v lopm nt Kit ava D v lopm nt Êt m rupakan p rangkat lunak ang dÊgunakan untuk m lakukan pro kompÊla Ê darÊ kod ava m njadÊ ang dapat dÊm ng rtÊ dan dapat dÊjalankan ol h ava untÊm nvÊrontm nt ava D v lopm nt Êt ajÊb t rÊn tall pada komput r ang akan m lakukan pro p mbuatan aplÊka Ê b rba Ê ava amun ava D v lopm nt Êt tÊdak ajÊb t rÊn tall dÊ komput r ang akan m njalankan aplÊka Ê ang dÊbangun m nggunakan ava

× „ ava Runtim Environtm nt ava untÊm nvÊrontm nt m rupakan p rangkat lunak ang dÊgunakan untuk m njalankan aplÊka Ê ang dÊbangun m nggunakan java r Ê haru ama atau l bÊh tÊnggÊ darÊ D ang dÊgunakan untuk m mbangun aplÊka Ê agar aplÊka Ê dapat b rjalan uaÊ d ngan ang dÊharapkan

Ă— „ ÂŒ tB ans IDE t an D m rupakan p rangkat lunak ang dĂŠgunakan untuk m mbangun p rangkat lunak ang laĂŠn t an D dapat dĂŠgunakan untuk m mbangun p rangkat lunak b rba ĂŠ ava tandard dĂŠtĂŠon ava nt rprĂŠ dĂŠtĂŠon ava ĂŠcro dĂŠtĂŠon ava ub !roov dan thon

c

„ Dasar-Dasar Bahasa mrograman ava ׄ

rogram H llo World

„ „ „

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„ „

„ „„„„ „ „ „ „

ada kod dĂŠata kĂŠta t lah m mbuat buah program d rhana ang m nampĂŠlkan tulĂŠ an " llo orldÍ&#x; pada con ol rdapat b b rapa aturan dalam m mbuat program dalam ava aĂŠtu „ ama fĂŠl haru ama d ngan nama k la program ĂŠ al pada kod dĂŠata nama k la n a adalah llo orld maka nama fĂŠl haru

llo orld java „ an a bol h t rdapat atu k la publÊc pada buah fÊl „ la ang m njadÊ program haru m mÊlÊkÊ m tod public static void main(String[] args)

„ rmÊnal pada ava m nggunakan tanda # $tÊtÊk koma)

„ ip Data rdapat b b rapa tĂŠp data prĂŠmĂŠtĂŠv ang ada dĂŠ ava aĂŠtu è

tru atau fal arakt r - - - - - - - -

- - - -

trĂŠng bukanlah m rupakan tĂŠp data dĂŠ ava trĂŠng m rupakan bj ct amutn trĂŠng m mĂŠlĂŠkĂŠ k unĂŠkan aĂŠtu trĂŠng dapat lang ung dĂŠbuat tanpa haru m mbuat bj ct

c

!

„ ariab l arÊab l m rupakan uatu ang dÊgunakan untuk m nampung buah data buah varÊab l haru ada dalam buah k la atau m tod mbuatan buah varÊab l dÊ ava t rlÊhat pada kod dÊba ah ÊnÊ „ „ „ „

Êp varÊab l dapat b rupa tÊp data atau k la mÊ al „ „ „ „ ! „ „

%ntuk m nambahkan nÊlaÊ k buah varÊab l maka dapat m nggunakan tanda & $ ama d ngan) mÊ al jÊka kÊta akan m nambahkan nÊlaÊ pada varÊab l nÊlaÊ dan pada varÊab l Ênd ÊlaÊ maka dapat t rlÊhat pada kod dÊba ah ÊnÊ „ „ „ „ ! „ „ „"„#$$ „ ! „"„%&% „ „

tau dapat juga lang ung aat p mbuatan buah varÊab l „ „ „"„#$$ „ „ ! „"„'&( „

arat- arat p namaan varÊab l adalah „ aru dÊa alaÊ d ngan huruf „ Êdak bol h t rdapat karakt r unÊk p rtÊ ' ( ) dan laÊn-laÊn „ Êdak bol h m ngandung karakt r putÊh $ pa Ê nt r tab)

„ p rator p rator m rupakan buah m ngha Êlkan uatu nÊlaÊ

karakt r

khu u

ang

dĂŠgunakan

untuk

c " # $ % # #" #&# '# #"

ׄ p rator Aritmatika - ()* )

( ()* * njumlahan ngurangan rkalĂŠan mbagĂŠan ĂŠ a p mbagĂŠan

ontoh „ „ „"„#$ „ „ „"„) „ „ „"„ „*„ „ „ „ „

a Êl darÊ kod program dÊata adalah bukan al ÊnÊ dÊkar nakan dalam ava jÊka kÊta m lakukan op ra Ê p mbagÊan d ngan tÊp data Ênt g r maka ha Êln apun akan Ênt g r dan Ênt g r tÊdak dapat m ngandung nÊlaÊ koma dalam ava hÊngga jÊka akan m lakukan p rkalÊan ang m ngha Êlkan nÊlaÊ koma maka haru m nggunakan tÊp data doubl atau float „ p rator nugasan - +,- ,

+ +,- - mb rĂŠan nĂŠlaĂŠ nambahan bĂŠlangan ngurangan bĂŠlangan rkalĂŠan bĂŠlangan mbagĂŠan bĂŠlangan m rol han ĂŠ a bagĂŠ

ontoh „ „ „"„#$ „ „+"„, „ „ „ „

c . / 0 1 / /. /2/ 3/ /.

a Êl darÊ op ra Ê & t r but adalah al ÊnÊ dÊkar nakan a & ama d ngan a & a dÊkar nakan a b lumn a adalah maka Êtu b rartÊ a & Êka akan m lakukan p nambahan atau p ngurangan d ngan nÊlaÊ maka dapat d ngan mudah m nggunakan karakt r untuk p nambahan atau -- untuk p ngurangan mÊ al „ „ „"„#$ „ -- „ „ „ „

aka ha Êln a adalah „ p rator mbanding - 456 5 ! " # " #

4 456 6 ama d ngan ĂŠdak ama d ngan * bĂŠh darĂŠ ama d ngan urang darĂŠ ama d ngan * bĂŠh darĂŠ urang darĂŠ

a Êl darÊ op ra Ê p mbandÊng adalah bool an ru jÊka op ra Ê p mbandÊng t r but b nar dan fal jÊka op ra Ê p mbandÊng t r but alah mÊ al „

„ „"„#$„""„#$$ „ „ „ „

a Êl darÊ program dÊata adalah fal kar na m mang tÊdak ama d ngan „ p rator Logika - 789 8 $$

7 789 9 Dan tau

c : ; < = ; ;: ;>; ?; ;:

p rator logĂŠka dĂŠgunakan untuk m mb ntuk uatu k adaan darĂŠ dua atau l bĂŠh kondĂŠ ĂŠ t rt ntu op rator logĂŠka bĂŠa an a dĂŠgabungkan d ngan op rator p mbandĂŠng a ĂŠl darĂŠ op rator logĂŠka adalah bool an

a ĂŠl op ra ĂŠ logĂŠka d ngan m nggunakan ++ adalah bagaĂŠ b rĂŠkut - @AB % (B @ (B @ è @ è @

- @AB & al ru al ru

'B al al al ru

a ĂŠl op ra ĂŠ logĂŠka d ngan m nggunakan ,, adalah bagaĂŠ b rĂŠkut - @ % ( @ ( @ è @ è @

- @ & al ru al ru

' al ru ru ru

ontoh „

„ „"„#$„""„#$$„..„#$$„""„#$$ „ „ „ „

aka ha ĂŠln a adalah tru

„

rcabangan

ׄ

rcabangan if

rn ataan Êf m rupakan alah atu b ntuk p rn ataan ang b rguna untuk m ngambÊl k putu an t rhadap buah k mungkÊnan ntuk p rn ataan Êf b rupa „ / 0 „ „„„„„**„ „ 0 „ 1 0 „ „ „

ontoh

c C D

„ „ „"„#$ „ „ / „""„#$ „ „„„„ „ „ „

ĂŠka program dĂŠata dĂŠjalankan maka ha ĂŠln a adalah tulĂŠ an " puluhÍ&#x; kar na kondĂŠ ĂŠ pada ĂŠf b rnĂŠlaĂŠ tru jĂŠka kondĂŠ ĂŠ b rnĂŠlaĂŠ alah mĂŠ al nĂŠlaĂŠ && maka program tĂŠdak akan m ngha ĂŠlkan tulĂŠ an apa-apa „

rcabangan if- ls

rcabangan Êf- l m rupakan p rcabangan ang ama d ngan p rcabangan Êf namun m mÊlÊkÊ kondÊ Ê fal artÊn a jÊka kondÊ Ê pada Êf tÊdak t rp nuhÊ maka p rÊntah pada l akan dÊjalankan ntuk p rn ataan Êf- l b rupa „ / 0 „ „„„„**„1 0 „1 0 „0 „ „ „ „„„„**„1 0 „1 0 „0 „/ „ „ „

Ê al „ „ „"„2 „ „ / „""„ #$ „ „„„„ „ „ „„„„ 3 0 „ „ „ „

ĂŠka program dĂŠata dĂŠjalankan maka ha ĂŠln a adalah tulĂŠ an " ukan puluhÍ&#x; hal ĂŠnĂŠ dĂŠkar nakan nĂŠlaĂŠ b rnĂŠlaĂŠ bukan „

rcabangan if b rsarang

rcabangan Êf b r arang m rupakan gabungan b b rapa Êf dan dapat pula dÊgabung d ngan Êf- l ntuk p rn ataan Êf b r arang adalah baga b rÊkut „ / 0 # „ „„„**„ „0 # „

c E F

„ / 0 4 „ „„„**„ „0 4 „ „ / 0 ) „ „„„**„ „0 ) „ „ „„„**„ „1 0 „ „0 „ 0„ „ „ „ „ „

Ê al „ „ „"„5 „ „ „ „ / „6"„2 „ „„„„ „"„%&% „ „ / „6"„7 „ „„„„ „"„%3% „ „ / „6"„5 „ „„„„ „"„%8% „ „ / „6"„ , „ „„„„ „"„%9% „ „ „„„„ „"„%:% „ „ „ „ „

Êka program dÊata dÊjalankan maka ha Êln a adalah - . „

rcabangan switch-cas

rcabangan Êtch-ca m rupakan p rcabangan ang kondÊ Ên a han a dapat m nggunakan p rbandÊngan && $ ama d ngan) ntuk p rn ataan p rcabangan Êtch-ca adalah bagaÊ b rÊkut „ ; „ „„„„ „ #< „ „„„„„„„„**„1 0 „ 0 „ „„„„„„„„ 0 „**„ 0 „ „„„„ „ 4< „ „„„„„„„„**„1 0 „ 0 „ „„„„„„„„ 0 „**„ 0 „ „„„„ „ 4< „ „„„„„„„„**„1 0 „ 0 „ „„„„„„„„ 0 „**„ 0 „ „„„„ „ =< „ „„„„„„„„**„1 0 „ 0 „ „„„„„„„„ 0 „**„ 0 „ „„„„ / <„

c G H

„„„„„„„„**„1 0 „ 0 „ „„„„„„„„ 0 „**„ 0 „ „ „

ada p rcabangan Êtch p rtama dÊp rlukan buah varÊab l t lah Êtu bada bagÊan ca dÊbandÊngkan jÊka ama maka Ên truk Ê akan dÊjalankan ampaÊ m n muÊ tanda br ak Ê al „ „ „"„, „ „ ; „ „„„„ „#<„ „„„„ „4<„ „„„„ „)<„ „„„„ „=<„ „„„„ „,<„ „„„„ „5<„ „„„„„„„„ 3 0 „ „> „ „„„„„„„„ 0 „ „„„„ „7<„ „„„„„„„„ „> „ „„„„„„„„ 0 „ „„„„ / <„ „„„„„„„„ „ 0„9 0 „ „„„„„„„„ 0 „ „ „

ĂŠka program dĂŠata dĂŠjalankan maka program akan m ngha ĂŠlkan tulĂŠ an " ukan

arĂŠ *ĂŠburÍ&#x;

„ ׄ

rulangan rulangan whil

rn ataan hÊl b rguna untuk m lakukan pro p rulangan untuk buah kondÊ Ê lama kondÊ Ê t r but b rnÊlaÊ b nar $tru ) maka p rulangan akan t ru b rjalan dan t rh ntÊ k tÊka kondÊ Ê b rnÊlaÊ alah $fal ) ntuk p rn ataan hÊl p rtÊ b rÊkut ÊnÊ „ ; 0 „ „„„„**„ „ 0 „ „ „

ĂŠ al

c I J

„ „1 „"„# „ „ ; 1 „?"„#$ „ „„„„ 1 „ „„„„1 ++ „**„ 00 „1 „ „ „

Êka program t r but dÊjalankan maka ha Êln a adalah tulÊ an darÊ no ampaÊ Dan aat jumlah b rnÊlaÊ maka p rulangan akan t rh ntÊ dÊkar nakan kondÊ Ê b rnÊlaÊ fal $ /& ) „

rulangan do-whil

rulangan do- hÊl m rupakan p rulangan ang hampÊr mÊrÊp d ngan p rulangan hÊl namun p rb daann a pada p rulangan do- hÊl maka mÊnÊmal Ên truk Ê akan dÊjalankan kalÊ ntuk p rn ataan do- hÊl bagaÊ b rÊkut „ „ „„„**„ 0 „ ; 0 „ „

Ê al „ „1 „"„#$$ „ „ „ „„„„ 1 „ „„„„1 ++ „**„ 00 „1 „ ; 1 „?"„#$ „ „

Êka program t r but dÊjalankan maka akan m ngha Êlkan k luaran artÊn a alaupun kondÊ Ê alah namun mÊnÊmal Ê Ê Ên truk Ê akan dÊjalankan kalÊ hal ÊnÊ dÊkar nakan pro do- hÊl b rb da d ngan hÊl dÊmana do- hÊl p rtama m lakukan Ên truk Ê baru m ng c k kondÊ Ê dangkan hÊl p rtama m ng c k kondÊ Ê baru m lakukan Ên truk Ê „

rulangan for

rulangan for m rupakan p rulangan ang m mĂŠlĂŠkĂŠ varĂŠab l untuk m lakukan p ngkondĂŠ ĂŠan b rb da d ngan hĂŠl dan do- hĂŠl ang kĂŠta haru m mbuat

c K L

buah varÊab l dÊluar untuk m lakukan p nkondÊ Êan pada p rulangan for dÊt mpatkan buah blok untuk m mbuat varÊab l dan m lakukan pro p ngkondÊ Êan ntuk p rn ataan for p rtÊ b rÊkut „ /

„0 „ 0 * „ „„„ 0 „ „ „

Ê al kÊta akan m nampÊlkan angka darÊ & maka dapat m nggunakan p rulangan for „ /

„ „"„# „ „?"„#$$ „ ++ „ „„„„ „ „ „

„

rintah br ak

rÊntah br ak m rupakan p rÊntah ang dapat dÊgunakan untuk m ngh ntÊkan pro p rulangan mÊ al jÊka kÊta m mbuat program p rtÊ b rÊkut „ /

„ „"„# „ „?"„#$$ „ ++ „ „„„„ „ „„„„ / „""„,$ „ „„„„„„„„ 0 „ „„„„ „ „ „

aka program han a akan m nampÊlkan angka darÊ ampaÊ kar na pada aat Ê m ncapaÊ program dÊh ntÊkan ol h p rÊntah br ak „

rintah continu

rÊntah contÊnu dapat dÊgunakan untuk m loncatÊ buah p rulangan mak udn a adalah Ên truk Ê ang haru n a dapat dÊl at hal ÊnÊ b rartÊ Ên truktÊ tÊdak akan dÊjalankan Ê al „ /

„ „"„# „ „?"„#$$ „ ++ „ „„„„ / „@„4„""„$ „ „„„„„„„„ „ „„„„ „ „„„„ „

c M N

„ „

ĂŠka program dĂŠata dĂŠjalankan maka ha ĂŠln a akan m nampĂŠlkan angka-angka ganjĂŠl aja hal ĂŠnĂŠ dĂŠkar nakan aat nĂŠlaĂŠ ĂŠ m rupakan angka g nap maka p rĂŠntah contĂŠnu m mbuat program tĂŠdak m nampĂŠlkan angka g nap

„ Array rra m rupakan obj k ang dapat dÊgunakan untuk m n Êmpan jumlah data Data ang dapat dÊtampung pada arra dapat b rupa tÊp data ataupun k la $obj k) ׄ ü nd klarasikan Array %ntuk m mbuatan varÊab l arra pun b rb da d ngan m mbuat varÊab l bÊa an a aÊtu bagaÊ b rÊkut „ &

„ &

„ „

DÊmana tÊp arra dapat b rupa tÊp data bÊa a p rtÊ Ênt char hort atau juga k la p rtÊ trÊng dan ang laÊnn a „ ü mbuat Array t lah m nd klara Êkan rra maka p rlu dÊbuat arra n a t rl bÊh dahulu b lum arra t r but dÊgunakan caran a d ngan m nggunakan p rÊntah n „ &

„ &

„ „ &

„"„ ;„ &

1 „ „

DÊmana jumlah arra m rupakan jumlah data ang dapat dÊtampung ol h arra „ ü manipulasi Data dalam Array t lah m mbuat rra maka untuk m lakukan pro manÊpula Ê p rtÊ m nambahkan data k rra m ngubah data dÊ rra ataupun m ngak data dalam rra maka dÊp rlukan buah Ênd k dÊmana aat m mbuat buah arra d ngan jumlah data maka ha Êln a akan t rlÊhat p rtÊ ÊnÊ

c O P

o

nd k

rtÊn a data k dapat dÊak m nggunakan Ênd k dan t ru n a Dan untuk m lakukan pro manÊpula Ê data dalam arra m nggunakan Ênd k dapat dÊgunakan d ngan p rÊntah „ &

0 „ „

Ê al „ „ „"„ ;„ , „ „ $ „"„4)= „ # „"„5257 „ 4 „"„=4)= „ ) „"„,5= „ = „"„4=4) „ „ $ # 4 ) = „

„ „ „ „ „

„ Array üultidim nsi ava m ndukung p mbuatan arra multÊdÊm n Ê mak udn a kÊta dapat m nambahkan data arra k dalam buah arra cara p mbuatann a adalah bagaÊ b rÊkut „ &

„ &

„"„ ;„ &

1 1 „ „

c Q R

„

mrograman B rori ntasi bj k

mrograman b rorĂŠ nta ĂŠ obj k m rupakan p mrograman ang m njadĂŠkan obj k bagaĂŠ kompon n utama dalam ĂŠ t m bj k m rupakan gabungan data dan fung ĂŠ dĂŠmana buah obj k dĂŠbuat darĂŠ buah k la

ׄ bj ct bj k m rupakan ha Êl darÊ buah k la jÊka dÊÊbaratkan bj k adalah ku maka k la adalah c takan ku n a dÊmana ku dÊbuat m nggunakan c takan t r but Dan buah c takan ku dapat m mbuat b b rapa ku artÊn a buah k la dapat m mbuat b b rapa obj ct %ntuk m mbuat obj k dalam ava dÊp rlukan buah p rÊntah n dÊmana cara p mbuatann a ama d ngan p mbuatan varÊab l „ A 1 0„ "„ ;„A „ „

Êka dalam k la ang dÊbuat obj k t r but t rdapat atrÊbut maka dapat dÊpanggÊl m nggunakan $tÊtÊk) „ **„ „ „

1 0 & „"„ „ „

Êka dalam k la t r but m mÊlÊkÊ buah fung Ê $m tod ) maka dapat dÊpanggÊl m nggunakan $tÊtÊk) dan dÊakhÊrÊ d ngan $) „ **„ „/ „

1 0 B „ „

„ lass Dalam ava k la dÊd fÊnÊ Êkan m nggunakan kata kuncÊ cla ontoh k la d rhana adalah bagaÊ b rÊkut „ „C „ „ „„„„ „ „ „

c S T

„

ada kod dÊata k la ang t lah dÊbuat adalah k la anu Êa Dan nama m rupakan atrÊbut ang dÊmÊlÊkÊ k la anu Êa t r but ontoh p mbuatan obj k untuk k la manu Êa adalah bagaÊ b rÊkut „ **„ „ 1 0„ „ C „ „"„ ;„C „ „ **„ „ „ 1 0„ „ „"„ :0 „A ; „A „ „

ׄ ü tod Dalam java t rdapat dua buah m tod „ ung Ê m rupakan m tod ang m mÊlÊkÊ nÊlaÊ balÊk jÊka m tod t r but dÊpanggÊl cara p mbuatan buah fung Ê adalah d ngan cara m n ntukan nÊlaÊ balÊkn a lalu m mbuat nama m tod n a „ ro dur m rupakan m tod ang tÊdak m mÊlÊkÊ nÊlaÊ balÊk cara p mbuatan pro dur ama d ngan fung Ê namun b dan a nÊlaÊ balÊkn a m nggunakan kata kuncÊ voÊd ontoh „ „C „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„**„/ „ „„„„ „ ! „ „ „„„„„„„„**„ 0„ 0 „ „ 0 „0 „0 „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„**„

„ „„„„ „ ! „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „

ada kod dĂŠata k la manu ĂŠa m mĂŠlĂŠkĂŠ buah m tod aĂŠtu ambĂŠl ama$) dan hapu ama$) DĂŠmana ambĂŠl ama$) m rupakan buah fung ĂŠ kar na

c U V

m ng mbalĂŠkan nĂŠlaĂŠ trĂŠng dangkan hapu ama$) m rupakan pro dur kar na tĂŠdak m ng mbalĂŠkan nĂŠlaĂŠ aat m mbuat buah fung ĂŠ maka untuk m ng mbalĂŠkan nĂŠlaĂŠn a haru m nggunakan kata kuncĂŠ r turn dĂŠĂŠkutĂŠ nĂŠlaĂŠ ang akan dĂŠk mbalĂŠkann a %ntuk m ngambĂŠl nĂŠlaĂŠ balĂŠk darĂŠ fung ĂŠ dapat dĂŠlĂŠh at pada contoh bagaĂŠ b rĂŠkut

„ C „ „"„ ;„C „ „"„ :0 „A ; „A „ „ **„ „ „ „/ „ „ „"„ ! „ „

„

aram t r

aram t r m rupakan data ang dapat dÊtambahkan darÊ luar m tod mÊ al jÊka kÊta m mbuat buah m tod untuk m ngubah nama pada k la anu Êa maka pa tÊ kÊta m m rlukan nama baru untuk m nggantÊkan nama lama ol h kar na Êtu dÊp rlukan buah param t r nama baru untuk m nggantÊkan nama t r but ontoh param t r dapat t rlÊhat pada k la dÊba ah ÊnÊ „ „C „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„**„ „ „ „ „„„„ „ ! „ 3 „ „„„„„„„„ „"„ 3 „ „„„„ „ „ „„„„ „ ! „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ ! „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „

ontoh p nggunaann a adalah bagaÊ b rÊkut „ C „ „"„ ;„C „ ! :0 „A ; „A „

c W X

„ „ „"„ ! „ „

aat kod dĂŠata dĂŠ k ku ĂŠ maka varĂŠab l nama akan b rnĂŠlaĂŠ " ko urnĂŠa an hann d Í&#x; uaĂŠ d ngan nama baru ang t lah tĂŠdambahkan l at m tod ubah ama$nama aru)# buah m tod dapat m mĂŠlĂŠkĂŠ atu atau l bĂŠh param t r untuk m nambahkan param t r dĂŠpĂŠ ahkan d ngan m nggunakan tanda $koma) ontohn a „ „C „ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„**„ „ „ „ „ „ „ „„„„ „ 9 „ 3 D„ „ 3 „ „„„„„„„„ „"„ 3 „ „„„„„„„„ „"„ 3 „ „„„„ „ „ „„„„**„ „ „ „ „ „„„„ „ ! „ 3 „ „„„„„„„„ „"„ 3 „ „„„„ „ „ „„„„ „ ! „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ ! „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „

ontoh p nggunaann a adalah bagaÊ b rÊkut „ C „ „"„ ;„C „ 9 :0 D„ „ „

„ Kata Kunci this ata kuncÊ thÊ dÊgunakan dalam buah k la dan dÊgunakan untuk m n atakan obj k karang ontoh mÊ al aat kÊta m mbuat buah param t r ang ama d ngan nama atrÊbut ang ada dalam buah k la maka jÊka kÊta m nggunakan

c Y Z

param t r t r but untuk m ngubah atrÊbut pada k la maka p rubahan tÊdak akan t rjadÊ „ „C „ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „ 9 „ D„ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ ! „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „

aat kÊta m nggunakan k la anu Êa dÊata pada program „ C „ „"„ ;„C „ 9 :0 D„ „ „ „ „ „

t lah dĂŠjalankan maka program t r but akan m ngha ĂŠlkan nĂŠlaĂŠ null ang artĂŠn a nama dan alamat obj k manu ĂŠa tĂŠdak b rubah m njadĂŠ " koÍ&#x; dan " ubangÍ&#x; k napa? al ĂŠnĂŠ dĂŠkar nakan jĂŠka kĂŠta m mbuat buah param t r

ang ama d ngan nama atrÊbut lalu aat kÊta m manggÊl nama atrÊbut t r but maka b narn a bukan atrÊbut ang kÊta panggÊl m laÊnkan param t r gar k alahan t r but tÊdak t rjadÊ maka dÊp rlukan kata kuncÊ thÊ ang dÊgunakan untuk m n atakan obj k t r but jadÊ untuk m ngubah atr Êbut ang naman a ama d ngan param t r haru lah bagaÊ b rÊkut „ „C „ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „ 9 „ D„ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „

c [ \

„„„„ „ ! „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „

aat program b lumn a dĂŠjalankan k mbalĂŠ maka ha ĂŠln a tĂŠdak akan null lagĂŠ „ isibilitas rivat dan ublic ava m ndukung vĂŠ ĂŠbĂŠlĂŠta aĂŠtu ĂŠ ĂŠbĂŠlĂŠta prĂŠvat publĂŠc prot ct d è

t rangan

an a dapat dĂŠak ol h k la ĂŠtu ndĂŠrĂŠ Dapat dĂŠak ol h luruh k la

an a dapat dĂŠak ol h k la ĂŠtu ndĂŠrĂŠ dan k la turunann a

an a dapat dĂŠak ol h k la -k la ang b rada pada atu pak t

Ê ÊbÊlÊta prÊvat m rupakan vÊ ÊbÊlÊta ang dapat dÊgunakan pada atrÊbut m tod ataupun k la !unan a vÊ ÊbÊlÊta prÊvat adalah untuk m n mbun Êkan atrÊbut m tod atau k la trÊbut m tod atau k la ang m nggunakan vÊ ÊbÊlÊta han a dapat dÊak ol h obj k Êtu ndÊrÊ ontoh atrÊbut ang m nggunakan vÊ ÊbÊlÊta prÊvat „C „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „ 9 „ D„ „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ ! „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „

ada kod dĂŠata atrĂŠbut nama m njadĂŠ prĂŠvat hĂŠngga han a k la anu ĂŠa

c ] ^

Êtu ndÊrÊ ang bÊ a m ngak atrÊbut nama hÊngga aat k la laÊn m ngak atrÊbut t r but maka akan t rjadÊ rror „ „

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„C „ „"„ ;„C „ „„„„„„„„ 9 :0 D„ „ „ „„„„„„„„ „ „„„„„„„„ „ „„„„ „ „

ada kod dĂŠata maka akan t rjadĂŠ rror k tĂŠk k la llo orld m ngak atrĂŠbut nama obj k manu ĂŠa dĂŠkar nakan atrĂŠbut t r but b r ĂŠfat prĂŠvat ĂŠ ĂŠbĂŠlĂŠta publĂŠc m rupakan vĂŠ ĂŠbĂŠlĂŠta ang dapat dĂŠt rapkan pada atrĂŠbut m tod dan k la D ngan vĂŠ ĂŠbĂŠlĂŠta publĂŠc maka atrĂŠbut m tod atau k la ang m mĂŠlĂŠkĂŠ ĂŠfat publĂŠc t r but dapat dĂŠak ol h k la manapun dan darĂŠ packag manapun ontoh pada kod b lumn a kĂŠta akan m nambah buah m tod publĂŠc

ang b rnama ambÊl ama$) ang m ng mbalÊkan nama maha Ê a „C „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ 9 „ D„ „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ ! „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „

D ngan d mÊkÊan untuk m ngak atrÊbut nama karang kÊta dapat m nggunakan m tod ambÊl ama$) „ „

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„C „ „"„ ;„C „

c _ `

„„„„„„„„ 9 :0 D„ „ „ „„„„„„„„ ! „ „„„„„„„„ „ „„„„ „ „

„ Konstruktor on truktor m rupakan m tod ang cara otomatÊ dÊpanggÊl k tÊka buah obj k dÊpanggÊl ara m mbuat m tod kon truktor adalah nama m tod haru a a d ngan nama k la dan tÊdak m ng mbalÊkan nÊlaÊ balÊk dan tÊdak pula m nggunakan kuncÊ voÊd ontoh „C „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „C „ „ EF 1 0„C ; „9 GGGH „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ 9 „ D„ „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ ! „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „

D ngan d mÊkÊan aat m mbuat buah obj k aha Ê a maka kon truktor t r but akan otomatÊ dÊpanggÊl Ê al jÊka kÊta m mbuat buah obj k maha Ê a C „ „"„ ;„C „

aka akan m nampĂŠlkan tulĂŠ an " bj k aha ĂŠ a DĂŠbuat!!!Í&#x; on truktor juga m ndukun p nggunakan param t r mĂŠ al aat m mbuat buah obj k manu ĂŠa maka nama namu ĂŠa t r but haru dĂŠt ntukan maka kĂŠta dapat m nambahkan buah param t r nama dĂŠ kon truktor p rtĂŠ b rĂŠkut

c a b

„C „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „C „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ 9 „ D„ „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ ! „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „

D ngan b gÊtu maka aat m mbaut obj k manu Êa maka kÊta haru m nggunakan param t r nama C „ „"„ ;„C :0 „A ; „

„ v rloading Konstruktor v rloadÊng m rupakan m kanÊ m dÊmana kÊta dapat m mbuat l bÊh darÊ atu buah kon truktor pada buah k la amun d ngan k t ntuan tÊap kon truktor haru m mÊlÊkÊ param t r ang b rb da bÊ a b rb da jumlah param t rn a ataupun bÊ a b rb da tÊp data param t rn a Ê al kÊta akan m ngubah k la manu Êa t r but m njadÊ m mÊlÊkÊ dua kon turktor dÊmana kon truktor p rtama kÊta dapat m mbuat obj k manu Êa tanpa haru m nggunakan nama dan kon truktor k dua kÊta haru m nggunakan nama untuk m mbuat obj k maha Ê a „C „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „C „ „ „„„„„„„„**„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „C „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „

c c d

„„„„ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ 9 „ D„ „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ ! „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „

D ngan b gÊtu kÊta dapat m nggunakan dua cara untuk m mbuat obj k darÊ k la aha Ê a aÊtu tanpa param t r dan m nggunakan param t r nama „ „

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„C „ #„"„ ;„C „ „„„„„„„„C „ 4„ "„ ;„C :0 „A ; „A „ „„„„ „ „

„ v rloading ü tod laÊn pada kon truktor ov rloadÊng juga bÊ a dÊlakukan pada m tod mÊ al kÊta akan m mbuat dua buah m tod ubah m tod p rtama m nggunakan param t r nama dan m tod k dua m nggunakan param t r nama dan alamat „C „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „ „ „ „ „„„„ „C „ „ „„„„„„„„**„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „C „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ „ D„ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„„„„„ „"„ „

c e f

„„„„ „ „

D ngan b gÊtu kÊta dapat m nggunakan m tod ubah untuk m ngubah nama ataupun untuk m ngubah alamat „ „

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„C „ „"„ ;„C „ „„„„„„„„ :0 „ „ „„„„„„„„ :0 „A ; D„ „ „„„„ „ „

„

warisan K las

arÊ an m rupakan m kanÊ m dÊmana buah k la dapat m arÊ Ê luruh atrÊbut atau m tod mÊlÊk k la laÊn d ngan k t ntuan t rt ntu Ê al ada buah k la rang d ngan atrÊbut nama dan alamat *alu ada k la ga aÊ d ngan atrÊbut nÊp nama dan alamat „ „F „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „ „ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ & „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ & „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „

„ „I ; „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „ „ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „

c g h

„„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ & „ „ „ „„„„„„„„ „" „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ & „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „

ada kod dÊata bÊ a bandÊngkan antara k la rang dan k la ga aÊ m mÊlÊkÊ b b rapa atrÊbut dan m tod ang ama aÊtu nama alamat ubah ama$) ambÊl ama$) ubah lamat$) dan ambÊl lamat$) rtÊn a ban ak t rjadÊ duplÊka Ê kod ol h kar na Êtu l bÊh baÊk k la t r but dÊgabungkan m nggunakan p arÊ an aÊtu rang dÊturunkan m njadÊ ga aÊ kar na mua atrÊbut dan m tod rang ada dÊ ga aÊ namun tÊdak mua atrÊbut dan m tod ga aÊ ada dÊ k la rang %ntuk m ngatakan bah a k la turunan darÊ k la 0 kÊta dapat m nggunakan kata kuncÊ t nd D ngan b gÊtu kÊta han a p rlu m ngubah k la ga aÊ m njadÊ bagaÊ b rÊkut „ „I ; „ „F „ „ „ „„„„ „ „ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „

c i j

alaupun k la ga aÊ tÊdak m mÊlÊkÊ atrÊbut dan m tod untuk nama dan alamat namun b narn a ga aÊ t r but m mÊlÊkÊn a kar na ga aÊ m rupakan turunan darÊ rang hÊngga luruh Êfat darÊ rang ada pada ga aÊ „ „ „ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „„„„„„„„ „ „„„„„„„„I ; „ ; „"„ ;„I ; „ „ „„„„„„„„ ; ! :0 „A ; „ „„„„„„„„ ; & „ „„„„„„„„ ; ! #$#$5$)# „ „„„„ „ „ „

„ isibilitas prot ct d b lumn a kÊta t lah m mbaha t ntang vÊ ÊbÊlÊta prÊvat dan publÊc kalÊ ÊnÊ kÊta akan m mbaha t ntang vÊ ÊbÊlÊta prot ct d trÊbut m tod atau k la

ang dÊtandaÊ d ngan vÊ ÊbÊlÊta prot ct d han a dapat dÊak ol h k la Êtu ndÊrÊ dan turunann a Ê al pada k la b lumn a kÊta t lah m mbuat k la rang dan ga aÊ ada k la rang vÊ ÊbÊlÊta untuk atrÊbut nama dan alamat adalah prÊvat artÊn a han a k la rang t r but ang dapat m ngak atrÊbut t r but alaupun k la ga aÊ m rupakan turunan darÊ k la rang t tap aja k la ga aÊ tÊdak dapat m ngak atrÊbut nama dan alamat darÊ k la rang „ „I ; „ „F „ „ „ „„„„ „ „ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „"„ „ „„„„ „ „

ĂŠka kĂŠta m nggunakan kod dĂŠata untuk m ngak atrĂŠbut nama darĂŠ k la rang maka pa tĂŠ akan t rjadĂŠ rror amun jĂŠka kĂŠta m ngubah vĂŠ ĂŠbĂŠlĂŠta

c k l

namam njadĂŠ prot ct d maka atrĂŠbut nama dapat dĂŠak ol h k la turunann a

aÊtu k la ga aÊ „ „F „ „ „

„ „ „

„ „ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ & „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ & „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „

„ „I ; „ „F „ „ „ „„„„ „ „ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„„„„„**„ „ „„„„„„„„ „ „"„ „ „„„„„„„„ „ „"„ „ „„„„ „ „

× „ v rriding v rrÊdÊng tÊdak ama d ngan ov rloadÊng ov rrÊdÊng m rupakan m kanÊ m dÊmana buah m tod dapat dÊd klara Êkan ulang pada k la turunann a Ê al ada dua k la aÊtu a Ê dan D a a pada k la ba Ê t but t rdapat m tod larÊ$) ang m m rÊntahkan untuk larÊ „ „3 „ „

c m n

„ „„„„ „ „ „ „ 0 „3 „< „ „„„„ „ „

t lah Êtu k la D a a m rupakan k la turunan darÊ k la a Ê „ „9 ; „ „3 „ „ „

t lah Êtu jÊka kÊta coba buat buah obj k k la D a a dan m n uruhn a larÊ „ „ „ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„9 ; „ ; „"„ ;„9 ; „ „„„„„„„„ ; „ „„„„ „ „ „

aka ha ĂŠln a adalah " ĂŠdak ĂŠ a $Í&#x; artĂŠn a m tod larĂŠ$) ang dĂŠpanggĂŠl b narn a mĂŠlĂŠk k la a ĂŠ ang pa tĂŠn a tĂŠdak dapat b rlarĂŠ karang jĂŠka dĂŠanggap k la D a a dapat b rlarĂŠ maka kĂŠta haru m nggubah m tod larĂŠ$) t r but agar dapat b rlarĂŠ caran a adalah d ngan m lakukan p nd klara ĂŠan ulang $ov rrĂŠdĂŠng) aran a adalah d ngan m mbuat m tod ang ama d ngan m tod ang dĂŠ arĂŠ ĂŠn a „ „9 ; „ „3 „ „ „ „„„„ „ „ „ „ > GGGG „ „„„„ „ „

aka jĂŠka program t b lumn a dĂŠjalankan k mbalĂŠ maka k lauarann a pa tĂŠ "*arĂŠ!!!!Í&#x; artĂŠn a m tod larĂŠ$) mĂŠlĂŠk k la D a a ang dĂŠpanggĂŠl ×ׄKata Kunci sup r ata kuncĂŠ up r m rupakan kata kuncĂŠ ang dĂŠgunakan untuk m ngak k la par nt $ ang dĂŠturunkan) mĂŠ al jĂŠka kĂŠta m nggunakan kata kuncĂŠ up r pada k la D a a artĂŠn a up r t r but m rujuk pada k la a ĂŠ „ „9 ; „ „3 „ „

c o p

3 ** 0 0 3 > GGGG

laÊn Êtu kata kuncÊ up r juga dapat dÊgunakan untuk m ngak kon truktor mÊlÊk k la ang dÊ arÊ kan 3 3 3 " !

3 3 3 3 D " J

c q r

× „Kata Kunci final ata kuncÊ fÊnal m rupakan kata kuncÊ ang dapat dÊgunakan untuk m nandaÊ bah a uatu atrÊbut m tod atau k la udah fÊnal artÊn a tÊdak dapat dÊubah lagÊ š s t

t t trĂŠbut tĂŠdak dapat dĂŠd klara ĂŠkan lagĂŠ arĂŠab l tĂŠdak dapat dĂŠd klara ĂŠkan lagĂŠ tod tĂŠdak dapat dĂŠd klara ĂŠkan $ov rrĂŠdĂŠng) lagĂŠ la tĂŠdak dapat dĂŠturunkan

Êka kÊta m nambahkan buah atrÊbut d ngan kata kuncÊ fÊnal maka atrÊbut t r but haru lang ung dÊd klara Êkan mÊ al p rtÊ ÊnÊ „ „8 „ „ „ „„„„ „/ „ „ „"„ 9 „ „

Êka tÊdak dÊd klara Êkan lang ung maka akan t rjadÊ k alahan $ rror) tau jÊka kÊta m lakukan p nd klara Êan ulang atrÊbut t r but maka akan t rjadÊ rror „ „8 „ „ „ „„„„ „/ „ „ „"„ 9 „ „ „„„„ „ „ 9 „ „ „„„„„„„„**„

„ „"„ „ „„„„ „ „

× „K las Abstract la ab tract m rupakan k la dÊmana m mÊlÊkÊ m tod -m tod namun tÊdak dÊd klara Êkan p nd klara Êann a t rjadÊ pada k la turunann a %ntuk m mbuat k la ab tract ama d ngan m mbuat k la bÊa an a namun dÊa alÊ d ngan kuncÊ ab tract pada k la n a dan dÊa alÊ d ngan kata kuncÊ ab tract pada m tod ang akan dÊbuat namun tÊdak akan dÊd klara Êkan tod ang ab tract tÊdak p rlu b rÊ Êkan d klara Ên a Ê al kÊta m mbuat k la ab tract an lalu turunann a# ucÊng ambÊng dan njÊng la h an t r but m mÊlÊkÊ m tod bÊcara$) ang m n uruh an

c u

t r but bÊcara$) namun kar na tÊap h an bÊa an a b rb da nada bÊcaran a maka kÊta buat m tod bÊcara$) t r but m njadÊ ab tract „ „ „ ; „ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „

„ „& 1 „ „ ; „ „ „„„„ „ „ „ „ K „ „ „„„„ „ „ „

„ „A „ „ ; „ „ „„„„ „ „ „ „ : „ „„„„ „ „ „

„ „A „ „ ; „ „ „„„„ „ „ „ „ C „ „„„„ „ „ „

Êka k la turunan darÊ an tÊdak m nd klara Êkan m tod bÊcara$) maka akan t rjadÊ rror k cualÊ k la t r but juga k la ab tract × „ olimorfism olÊmorfÊ m m rupakan k mampuan untuk buah k la m mÊlÊkÊ ban ak k la turunan tÊap k la turunan m mÊlÊkÊ d klara Ê ma Êng-ma Êng ang unÊk dan dapat b rbagÊ fung ÊonalÊta ang ama d ngan k la par nt $ ang dÊturunkan) ontoh polÊmorfÊ m adalah k la an ang b lumn a t lah dÊbuat „ „ „ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„ ; „ ; #„"„ ;„& 1 „ „„„„„„„„ ; # „

c v

„ „„„„„„„„ ; „ ; 4„"„ ;„A „ „„„„„„„„ ; 4 „ „ „„„„„„„„ ; „ ; )„"„ ;„A „ „„„„„„„„ ; ) „ „„„„ „ „

„

ak t

Dalam ava b b rapa k la dapat dĂŠgabungkan dalam buah unĂŠt b rnama pak t $packag ) nggunaan pak t angat dĂŠanjurkan agar k la -k la t rlĂŠhat l bĂŠh t ratur %ntuk m nd klara ĂŠkan pak t han a p rlu m nggunakan kuncĂŠ packag pada bagĂŠan ata fĂŠl java dĂŠĂŠkutĂŠ nama pak t ama pak t tĂŠdak bol h dĂŠa alĂŠ d ngan nomor dan tĂŠdak bol h m nganduk karakt r unĂŠk dan pa ĂŠ ak t bĂŠa an a b rtĂŠngkat untuk m mb rĂŠkan tĂŠngkatan pada pak t kĂŠta dapat m ngunakan tanda $tĂŠtĂŠk) mĂŠ al ) ) )

( aplĂŠka ĂŠ data aplĂŠka ĂŠ databa aplĂŠka ĂŠ form

DÊanjurkan jÊka kÊta m mbangun buah Ê t m ang b ar maka dÊp rlukan p ng lompokkan j nÊ -j nÊ k la dalam pak t Ê al untuk k la -k la tab l dapat dÊ ma ukkan k pak t data k la -k la form bÊ a dÊma ukkan k pak t form dan laÊn-laÊn 0 „ 0 „ „ „ „A ; „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „ „ „ „ „

ĂŠka kĂŠta akan m nggunakan k la d ngan loka ĂŠ pak t ang ama kĂŠta dapat m nggunakann a lang ung namun jĂŠka kĂŠta akan m nggunakan k la d ngan pak t ang b rb da maka kĂŠta p rlu m nggunakan ĂŠmport dĂŠ rtaĂŠ loka ĂŠ pak t dan nama k la n a

c

0 „ 0

„ „

„ 0 A ; „ „ „ „I

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„A ; „0 ; „"„ ;„A ; „ „„„„ „ „ „

ׄ isibiliti D fault b lumn a t lah dÊbaha t ntang vÊ ÊbÊlÊtÊ prÊvat publÊc dan prot ct d b narn a ada atu lagÊ vÊ ÊbÊlÊt aÊtu d fault namun tÊdak m nggunakan kata kuncÊ d fault m laÊnkan tÊdak p rlu m nggunakan kata kuncÊ $ko ong) Êka buah atrÊbut m tod atau k la dÊtandaÊ d ngan vÊ ÊbÊlÊtÊ d fault maka Êtu artÊn a atrÊbut m tod atau k la t r but han a dapat dÊak ol h k la -k la

ang ada dalam atu pak t Êka akan dÊak darÊ luar pak t maka akan t rjadÊ rror ontoh vÊ ÊbÊlÊtÊ d fault 0 „ 0 „ „ „ „C ; „ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ „ „

„ Int rfac nt rfac m rupakan m kanÊ m dÊmana kÊta dapat m n ntukan m tod m tod ang haru ada pada k la nt rfac hampÊr mÊrÊp d ngan k la ab trak namun ada b b rapa p rb daan pada Ênt rfac dan k la ab trak „ la ab trak bÊ a m ngandung m tod ab trak dan m tod tÊdak ab trak dangkan pada Ênt rfac haru mua m tod ab trak „ la ab trak dapat m mÊlÊkÊ atrÊbut dangkan Ênt rfac tÊdak bol h m mÊlÊkÊ atrÊbut „ la ab trak dÊgunakan ol h k la laÊn m nggunakan p arÊ an $ t nd ) dangkan Ênt rfac m nggunakan Êmpl m nta Ê $Êmpl m nt )

c

ׄ ü nd klarasikan Int rfac nt rfac mÊrÊp d ngan la han a ang m mb dakan adalah kata kuncÊ ang dÊgunakan bukan cla m laÊnkan Ênt rfac ontoh d rhana buah Ênt rfac 0 „ 0

„ „ „ / „&0 „ „ „ „„„„ „ „ „ 0 „ „ „

cara d fault luruh m tod ang ada dalam Ênt rfac Êtu b r Êpat ab tract dan publÊc hÊngga kÊta dapat m nghapu n a m njadÊ l bÊh d rhana p rtÊ b rÊkut 0 „ 0

„ „ „ / „&0 „ „ „ „„„„ „ 0 „ „ „

rlu dÊÊngat bah a m tod dalam Ênt rfac tÊdak dapat prÊvat „

warisan Int rfac

Dalam hal p arÊ an Ênt rfac ama d ngan cla han a ang m mb dakan adalah Ênt rfac dapat m arÊ Ê l bÊh darÊ atu Ênt rfac dangkan cla han a dapat m arÊ Ê atu k la 0 „ 0

„ „ „ / „ „ „ „ „„„„ „ „ „ „

0 „ 0

„ „ „ / „I 0 „ „ „ „„„„ „ 0 „ „ „

c

0 „ 0

„ „ „ / „&0 „ „ D„I 0 „ „ „ „

„ ü nggunakan Int rfac buah k la dapat m nggunakan Ênt rfac m laluÊ kata kuncÊ Êmpl m nt b rb da d ngan t nd buah k la dapat m nggunakan b b rapa Ênt rfac m nggunakan Êmpl m nt 0 „ 0

„ „

„ 0

&0 „ „ „ „8 &0 „ „&0 „ „ „„„„ „ „ „ „ „„„„„„„„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ 0 „ „ „„„„„„„„ I 0 „ „„„„ „ „ „

ar na ĂŠnt rfac k ĂŠ m rupakan turunan darĂŠ ĂŠnt rfac ndangan dan ukulan maka mua k la ang m ngĂŠmpl m nta ĂŠ ĂŠnt rfac k ĂŠ haru m nd klara ĂŠkan luruh m tod ang ada pada ĂŠnt rfac k ĂŠ ndangan dan ukulan

„ Inn r lass ava m ndukung p mbuatan k la dÊ dalam k la ara m mbuat k la dÊ dalam k la ama d ngan m mbuat k la p rtÊ bÊa an a han a loka Ên a b rada dalam buah badan k la mÊ al 0 „ 0

„ „ „ „> „ „ „ „„„„ „ „ „ „ „„„„ „ „ 9 „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ 9 „ „

c

„„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „9 „ „ „ „„„„„„„„ „ „ „ „ „„„„„„„„ „ „ 8 „ „ „ „„„„„„„„„„„„ „"„ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„„„„„ „ „ 8 „ „ „„„„„„„„„„„„ „ „ „„„„„„„„ „ „„„„ „ „

ׄ Anonymous lass la anonÊmou m rupakan k la ang dÊd klara Êkan tanda nama bÊa an a k la ÊnÊ dÊbuat k tÊka m nd klara Êkan buah varÊab l ontoh 0 „ 0

„ „

„ 0

I 0 „ „ „ „I

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„I 0 „ 0 „"„ ;„I 0 „ „ „ „„„„„„„„„„„„ „ „ 0 „ „ I 0 „ „ „„„„„„„„„„„„ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„„„„„ 0 0 „ „„„„ „ „

kÊla pada kod dÊata kÊta han a m mÊlÊkÊ k la rogram adahal b narn a t rdapat dua k la aÊtu d ngan k la non mou ang m rupakan turunan darÊ Ênt rfac ukulan nggunaan k la anonÊmou ÊnÊ bÊa a dÊlakukan k tÊka kÊta han a akan m mbuat buah k la ang han a kalÊ pakaÊ aja „ Kata Kunci static ata kuncÊ tatÊc b narn a m rupakan p n l ngan darÊ kon p p mrograman b rorÊ nta Ê obj k D ngan m nggunakan kata kuncÊ tatÊc kÊta dapat m ngak buah atrÊbut atau m tod darÊ k la cara lang ung tanpa

c

haru m mbuat obj k k la t r but hÊngga ÊnÊ m n alahÊ aturan p mrograman b rorÊ nta Ê obj k ang m n atakan bah a untuk m ngak buah atrÊbut atau m tod haru m laluÊ obj k ata kuncÊ tatÊc bÊa an a dÊgunakan jÊka kÊta akan m mbuat buah k la utÊlÊta hÊngga kÊta dapat d ngan mudah m nggunakan m tod -m tod ang ada dalam k la t r but tanpa m mbuat obj kn a Ê al 0 „ 0

„ „ „ „B C 0 „ „ „ „„„„ „ „ „ „ D„ „ „ „ „„„„„„„„ „ „"„ „+„ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ „0 „ D„ „ „ „ „„„„„„„„ „ „"„ „L„ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „

D ngan b gÊtu kÊta dapat lang ung m ngak m tod kalÊ dan tambah tanpa m mbuat obj k ung Ê at matÊka p rtÊ 0 „ 0

„ „ „ „I

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„ „ „"„#$ „ „„„„„„„„ „ „"„#$ „ „ „„„„„„„„ „ „"„B C 0 0 D„ „ „„„„ „ „

rlu dÊÊngat jÊka m tod tatÊc han a dapat m manggÊl m nggunakan atrÊbut atau m tod tatÊc laÊnn a artÊn a jÊka kÊta m manggÊl m tod non tatÊc dalam m tod tatÊc cara lang ung maka akan t rjadÊ rror 0 „ 0

„ „ „ „B C 0 „ „ „ „„„„ „ „ „0 „ D„ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„ „ „"„ „L„ „

c

„„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„„„„„**„ „ „ „„„„ „ „

„ K las / ava B an la atau ava an m rupakan k la dĂŠmana buah k la m mĂŠlĂŠkĂŠ atrĂŠbut dan m mĂŠlĂŠkĂŠ m tod g tt r dan tt r DĂŠmana atrĂŠbutn a b r ĂŠfat prĂŠvat dan m tod g tt r dan tt r n a b r ĂŠfat publĂŠc tod g tt r dĂŠgunakan untuk m ndapatkan nĂŠlaĂŠ atrĂŠbut t r but dangkan m tod tt r dĂŠgunakan untuk m ngubah nĂŠlaĂŠ atrĂŠbut namaan k la mĂŠrĂŠp p rtĂŠ punuk unta ĂŠ al ÂŒ ÂŒ ÂŒ è š c

namaD pan nama lakang lamat tanggal*ahĂŠr contoh trĂŠbut anjang kalĂŠ

dangkan untuk p namaan g tt r dan tt rn a pun mÊrÊp p rtÊ punuk unta mÊ al š

g t amaD pan g t lamat g t anggal*ahĂŠr

c t amaD pan t lamat t anggal*ahĂŠr

amun ada b b rapa p ng cualĂŠan jĂŠka tĂŠp atrĂŠbutn a adalah bool an maka g tt r n a bĂŠ a dĂŠgantĂŠ darĂŠ g t m njadĂŠ ĂŠ hĂŠngga p rtĂŠ ĂŠnĂŠ

è bool an 1 mua tĂŠp 1

ĂŠ udah nĂŠkah g t ama

ontoh k la aha Ê a ang m mÊlÊkÊ nÊm nama dan alamat 0 „ 0 „ „

c

„ „C ; „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „ „ „ „„„„ „ „ „ „ „„„„ „ „ & „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ & „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „

c

„

nanganan K salahan

da dua j nÊ k alahan p rtama k alahan pada aat kompÊla Ê ada pula k alahan ada aat b rjalan Êa an a k alahan kompÊla Ê dapat lang ung t rjadÊ k tÊka pro kompÊla Ê hÊngga pro kompÊla Ê akan dÊbatalkan amun jÊka k alahann a t r but adalah k alahan aat b rjalan maka program akan b rha Êl b rjalan namun aat k alahan t r but t rjadÊ maka program akan m njadÊ rror ontoh k alahan mÊ aln a 0 „ 0

„ „ „ „I

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„ „ „"„#$ „ „„„„„„„„ „ „"„$ „ „„„„„„„„ „ „"„#$„*„ „ „ „„„„„„„„ „ „„„„ „ „

kĂŠla mungkĂŠn tĂŠdak ada ang alah d ngan kod dĂŠata up dan kod dĂŠata pun dapat dĂŠkompĂŠl d ngan baĂŠk amun aat dĂŠjalankan akan t rjadĂŠ rror aĂŠtu rror kar na t rjadĂŠ p mbagĂŠan dĂŠmana ha ĂŠl darĂŠ p mbagĂŠan adalah tĂŠdak t rd fĂŠnĂŠ ĂŠkan l h kar na ĂŠtu p rlu dĂŠlakukan p nanganan k alahan

ׄ ü nangkap K salahan gar k alahan ang t rjadÊ dapat dÊ dÊtangkap maka kÊta dapat m nggunakan tr catch „ „„„**„ „ „ 0 0 „

„ 1 „

„ „„„**„ 1 0 „1 0 „ 1 „

„ „

Ê al pada kod b lumn a kÊta t lah m mbuat buah program ang m lakukan pro p mbagÊan ang m n babkan rror maka kÊta dapat m lakukan p nanganan k alahnn a 0 „ 0

„

c

„ „ „I

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„„„„„„„„„ „ „"„#$ „ „„„„„„„„„„„„ „ „"„$ „ „„„„„„„„„„„„ „ „"„#$„*„ „ „ „„„„„„„„„„„„ „ „„„„„„„„ „ „

; „ „ „ „„„„„„„„„„„„ J D„ 1 „

„< „ „„„„„„„„„„„„ C „ „„„„„„„„ „ „„„„ „ „

ĂŠka program dĂŠata dĂŠjalankan maka akan m ngha ĂŠlkan k luaran "%p t rjadĂŠ rror b 2 roÍ&#x; la hro abl m rupakan k la k alahan ang palĂŠng tĂŠnggĂŠ jadĂŠ kĂŠta dapat m nanganĂŠ luruh k alahan m nggunakan k la hro abl

„

nanganan S cara B rtingkat

r catch tÊdak han a dapat dÊtanganÊ ol h atu k la c ptÊon dapat juga dÊtanganÊ ol h b b rapa k la c ptÊon p rtÊ b rÊkut „ „„„**„ 0„ „ 0 0 „ 1 „

„ 1 „

„# „ „„„**„1 0 „1 „

„#„ 1 „ 1 „

„4 „ „„„**„1 0 „1 „

„4„ 1 „ 1 „

„) „ „„„**„1 0 „1 „

„)„ 1 „ „

nanganan cara b rĂŠngkat haru b rtĂŠngkat pula j nĂŠ k la rror n a palĂŠng ba ah haru lah k la c ptĂŠon ang palĂŠng tĂŠnggĂŠ mĂŠ al k la hro abl

„ ü lontarkan Exc ption adang ada kalan a kÊta p rlu m mbuat k alahan Ê al aat kÊta m mbuat buah k la aha Ê a maka nÊm ajÊb dÊma ukkan lalu jÊka nÊm tÊdak dÊma ukkan maka dÊanggap alah 0 „ 0 „ „ „ „C ; „ „

c

„ „„„„ „ „ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ ! „ „

; „

; „ „ „ „„„„„„„„ /„ „""„ „ „

;„ ;„

; ! „ „9 „ „„„„„„„„ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „

%ntuk m lontarkan k alahan kĂŠta haru m nggunakan kuncĂŠ thro dan m tod

ang m mungkÊnkan m lontarkan k alahan haru m mÊlÊkÊ thro dÊÊkutÊ d ngan k la c ptÊon n a D ngan b gÊtu jÊka kÊta akan m ngubah nÊm maka haru dÊtanganÊ k alahann a m njadÊ p rtÊ ÊnÊ 0 „ 0

„ „

„ 0 C ; „ „ „ „I

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„„„„„„„„„ C ; „ ; „"„ ;„C ; „ „„„„„„„„„„„„ ; ! „ „„„„„„„„ „ „

; „ „ „ „„„„„„„„„„„„ J D„ 1 „

„< „ „„„„„„„„„„„„ C „ „„„„„„„„ „ „„„„ „ „

„ ü mbuat K las Exc ption la c ptÊon m rupakan k la rror ang dapat dÊgunakan untuk m mbangun k la c ptÊon ang haru dÊtanganÊ rror ÊnÊ bÊ a dÊbÊlang compÊlatÊon c ptÊon artÊn a ajÊb dÊtanganÊ %ntuk m mbuat k la c ptÊon kÊta han a p rlu m mbuat k la turunan darÊ k la c ptÊon 0 „ 0

„

c

„ „ „:

1 „ „: „ „ „ „„„„ „:

1 „ „ „ „„„„„„„„ „ „„„„ „ „

„ ü mbuat K las Runtim Exc ption la untÊm c ptÊon m rupakan k la rror ang rrorn a t rjadÊ k tÊka aplÊka Ê b rjalan artÊn a rror j nÊ ÊnÊ tÊdak p rlu lang ung dÊ catch ÊrÊp d ngan p mbagÊan d ngan Êta dapat tÊdak m nangkap rror t r but %ntuk m mbuat rror j nÊ ÊnÊ kÊta dapat m mbuat k la turunan darÊ untÊm c ptÊon „ „K 03 A „ „M : „ „ „ „„„„ „K 03 A „ „ „ „„„„„„„„ „ „„„„ „ „

Ê al kÊta ubah rror pada nÊm k la aha Ê a m njadÊ rror t r but 0 „ 0 „ „

„ 0

K 03 A „ „ „ „C ; „ „ „ „„„„ „ „ „ „ „„„„ „ „ ! „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „ „„„„ „ „ ! „ „

; „K 03 A „ „ „ „„„„„„„„ /„ „""„ „ „ „„„„„„„„„„„„

;„ ;„K 03 A ! „ „9 „ „„„„„„„„ „ „ „„„„„„„„ „"„ „ „„„„ „ „

D ngan d mÊkÊan tanpa m nangkap rrorpun kÊta dapat lang ung m manggÊl m tod t Êm$nÊm) 0 „ 0

„ „

c

„ 0 C ; „ „ „ „I

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„C ; „ ; „"„ ;„C ; „ „„„„„„„„ ; ! #$#$5$)# „ „„„„ „ „

„ Blok Finally lok fÊnall m rupakan blok ang lalu dÊjalankan pada pro tr catch baÊk Êtu t rjadÊ rror ataupun tÊdak lok fÊnall t rdapat pada bagÊan akhÊr tr catch ontoh 0 „ 0

„ „

„ 0 C ; „

„ 0

K 03 A „ „ „ „I

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„„„„„„„„„ C ; „ ; „"„ ;„C ; „ „„„„„„„„„„„„ ; ! #$#$5$)# „ „„„„„„„„ „ „ K 03 A „

„ „ „„„„„„„„„„„„ 1 „:

„<„ „ „„„„„„„„„„„„

C „ „„„„„„„„ „/ „ „ „„„„„„„„„„„„ I „9 1 0 „ „„„„„„„„ „ „„„„ „ „

ĂŠka program dĂŠata dĂŠjalankan maka akan k luar tulĂŠ an " a tĂŠ DĂŠjalankanÍ&#x; dan alaupun kĂŠta ma ukkan data alah 0 „ 0

„ „

„ 0 C ; „

„ 0

K 03 A „ „ „ „I

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„ „ „ „„„„„„„„„„„„ C ; „ ; „"„ ;„C ; „ „„„„„„„„„„„„ ; ! „ „„„„„„„„ „ „ K 03 A „

„ „ „„„„„„„„„„„„ 1 „:

„<„ „ „„„„„„„„„„„„

C „

c

„„„„„„„„ „/ „ „ „„„„„„„„„„„„ I „9 1 0 „ „„„„„„„„ „ „„„„ „ „

aka blok fĂŠnall akan lalu dĂŠjalankan alaupun program dĂŠata rror

c

„ K las Ȃ K las

ׄ String p rtÊ ang t lah dÊbaha pada mat rÊ tÊp data trÊng bukanlah tÊp data trÊng adalah buah k la amun k la trÊng m mÊlÊkÊ k unÊkan aÊtu kÊta dapat m nggunakan trÊng tanpa m nd klara Êkann a t rl bÊh dahulu „ „ „"„ „ „

adÊ tÊdak p rlu m mbuat buah trÊng dahulu „ „"„ ;„ „

DÊkar nakan trÊng m rupakan k la hÊngga trÊng pun m mÊlÊkÊ ban ak m tod ang dapat kÊta gunakan untuk m lakukan pro manÊpula Ê trÊng t r but p rtÊ m njadÊkan luruh hurufn a b ar $upp r) k cÊl $upp r) d an laÊn-laÊn ontoh „ „"„ „ „ „ „"„ J 8 „ „ „

a ĂŠl darĂŠ p rĂŠntah dĂŠata adalah upp r darĂŠ "h h h Í&#x; aĂŠtu " Í&#x;

× ×„ ü nggabungkan String trÊng m rupakan obj k ang unÊk bahkan kÊta dapat m nggabung dua buah trÊng atau l bÊh da dua cara m nggabungkan trÊng aÊtu m nggunakan tanda $tambah) „ „ „"„ „ „+„ „ „+„ „ „+„ „ „

tau dapat m nggunakan m tod concat agar l bÊh t rlÊhat b rorÊ nta Ê obj k „ „ „"„ „

c

„ „ „ „

× „ ü mbandingkan String adang ada kalan a kÊta m lakukan p rbandÊngkan trÊng mÊ al 0 „ 0

„ „ „ „I

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„ „ #„"„ „+„ „ „„„„„„„„ #„"„ #„+„ „ „ „„„„„„„„ „ 4„"„ „ „ „„„„„„„„ /„ #„""„ 4 „ „ „„„„„„„„„„„„ #„+„ „ „ „ „+„ 4 „ „„„„„„„„ „ „ „ „„„„„„„„„„„„ #„ +„ „ 0„ „ „ „ +„ 4 „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „

aat dĂŠjalankan maka ha ĂŠln a adalah "abc tĂŠdak ama d ngan abcÍ&#x; *ho kok? adahal abc pa tĂŠ ama d ngan abc $ n ataan a adalah p rbandĂŠngan && han a dapat dĂŠgunakan untuk m mbandĂŠngkan tĂŠp data tĂŠdak dapat dĂŠgunakan untuk m mbandĂŠngkan k la kar na trĂŠng adalah k la maka tĂŠdak dapat dĂŠbandĂŠngkan m nggunakan tanda && %ntuk m mbandĂŠngkan obj k maka kĂŠta haru m nggunakan m tod ual $) mĂŠlĂŠk k la t r but jadĂŠ haru n a m mbandĂŠngkan trĂŠng adalah bagaĂŠ b rĂŠkut 0 „ 0

„ „ „ „I

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„ „ #„"„ „+„ „ „„„„„„„„ #„"„ #„+„ „ „ „„„„„„„„ „ 4„"„ „ „ „„„„„„„„ /„ # N 4 „ „

c

„„„„„„„„„„„„ #„+„ „ „ „ „+„ 4 „ „„„„„„„„ „ „ „ „„„„„„„„„„„„ #„ +„ „ 0„ „ „ „ +„ 4 „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „

ĂŠka program dĂŠata dĂŠjalankan maka ha ĂŠln a adalah "abc ama d ngan abcÍ&#x;

„ Dat Dat m rupakan r pr nta Ê untuk tanggal dalam ava la Dat b rapa pada pak t java utÊl ontoh m mbuat tanggal karang 0 „ 0

„ „

„1 9 „ „ „ „I

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„9 „ „"„ ;„9 „ „„„„„„„„ „ „ „„„„ „ „

a angn a alaupun Dat m rupakan r pr nta ĂŠ tanggal dalam ava namun ban ak m tod -m tod mĂŠlĂŠk k la Dat ang udah d pr cat d $tĂŠdak dĂŠanjurkan untuk dĂŠgunakan) ol h kar na ĂŠtu dĂŠp rlukan k la laĂŠn untuk m lakukan manĂŠpula ĂŠ Dat aĂŠtu al ndar

„ al ndar al ndar hampÊr mÊrÊp d ngan Dat k la ÊnÊ m rupakan r pr nta Ê tanggal dalam ava ara m mbuat al ndar tÊdak m laluÊ buah kon truktor m laÊnkan m nggunakan m tod tatÊc 0 „ 0

„ „

„1 8 „ „ „ „I

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„8 „ „"„8 O „ „

c

„„„„ „ „

ׄ ü ngubah al ndar Êka kÊta akan m lakukan p ngubah tanggal atau aktu buah cal ndar baÊk Êtu m nÊt d tÊk jam harÊ bulan dan tahun maka kÊta dapat m nggunakan m tod t$) „ / D„ „ „

DĂŠmana fĂŠ ld n a adalah (

) šš c -ÂŒ )c -ÂŒ ) ÂŒ è )'- ) -( -ÂŒè' ) -( ) -( ) -ÂŒè' )

ngubah data mĂŠlĂŠ kon ngubah data d tĂŠk ngubah data m nĂŠt ngubah data jam ngubah data harĂŠ dalam bulan ngubah data harĂŠ dalam mĂŠnggu ngubah data harĂŠ dalam tahun ngubah data bulan ngubah data tahun

ontohn a 0 „ 0

„ „

„1 8 „ „ „ „I

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„8 „ „"„8 O „ „ „„„„„„„„ 8 P:&MD„#Q22 „ „„„„„„„„ 8 CF! D„8 9:8:C3:M „ „„„„„„„„ 8 9&PRFBRCF! D„4Q „ „ „„„„ „ „

%ntuk bulan valu ang dĂŠma ukkan bukanlah angka m laĂŠnkan bulan ang ada dalam al ndar mĂŠ al al ndar D

c

„ ü nambah dan ü ngurangi al ndar laÊn m ngubah cara manual m nggunakan t$) al ndar juga m mÊlÊkÊ m tod add$) ang dÊgunakan untuk m nambah atau m ngurangÊ data cal ndar t r but formatn a adalah bagaÊ b rÊkut „ / D„ „ „

DÊmana fÊ ld pada m tod add$) ama d ngan fÊ ld pada m tod t$) ontoh 0 „ 0

„ „

„1 8 „ „ „ „I

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„8 „ „"„8 O „ „ „„„„„„„„**„ „#$„ „ 8 9&PRFBRCF! D„#$ „ „ „„„„ „ „

Êka akan m nguraÊ data cukup m ma ukkan data n gatÊf mÊ al 0 „ 0

„ „

„1 8 „ „ „ „I

„ „ „ „„„„ „ „ „ „ „ „ „ „„„„„„„„8 „ „"„8 O „ „ „„„„„„„„**„ „#$„ „ 8 9&PRFBRCF! D„ -#$ „ „ „„„„ „ „

c

è

uli w Ê î x * x y

c zx + z Ê Ê { Ê Ê Êv Ê Ê Ê Ê Ê j Ê î |

, | Ê c Ê Ê Ê Ê Ê Ê Ê

Ê Ê Ê Ê Ê Ê Ê Ê Ê Ê Ê

} -

j . Ê Ê / Ê Ê Ê Ê a c Ê c a

Ê

c

a

c c

Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.