72
Doświadczenia praktyczne
jest podział pracy oraz umiejętność dzielenia się zadaniami przy zaufaniu wobec innych uczestników. Większość naszych projektów budujemy w oparciu o taką metodę. To pozwala nam rozpoznawać zainteresowania uczestników oraz rozwijać ich umiejętności. Najważniejsze jest jednak to, że w naszej działalności zachowujemy ciągłość, zatem kontynuujemy zajęcia również w momencie, gdy nie realizujemy konkretnego projektu. To nie przywiązuje nas do dotacji i harmonogramu, ale do grupy i jej potrzeb. Dzięki temu, że poruszamy często dosyć trudne tematy, które nie są „zarezerwowane” tylko dla dzieci (bieda, współpraca, instytucje publiczne, historia lokalna), efekty naszych działań mają szerszy odbiór. W efekcie stworzyliśmy m.in. wirtualną grę o instytucjach publicznych i współpracy, internetową mapę Cieszyna oczami dzieci, słuchowisko o ulicy Głębokiej (o miejscu zamieszkania dzieci i ich rodzin). Wykorzystujemy w tym celu różnorodne narzędzia i metody. Zależy nam, aby działania realizować przy udziale różnych grup pokoleniowych, stąd najbardziej cieszą nas sytuacje, które konfrontują dzieci, młodzież i dorosłych. Agata Siwiak Organizowany przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego Program Wielkopolska: Rewolucje, którego jestem kuratorką, nie jest projektem stricte animacyjnym i edukacyjnym (choć obie strategie są mu bliskie). To projekt artystyczny, którego celem jest przeformatowanie utartych sposobów wytwarzania sztuki w Polsce. Zapraszam awangardowych, krytycznych artystów do wielkopolskich wsi i miasteczek, by wraz z mieszkańcami tworzyli projekty performatywne, muzyczne i wizualne. Inaczej niż w animacji, efekt artystyczny jest tu nie mniej ważny od procesu społecznego. W małych miejscowościach pracowaliśmy z rozmaitymi grupami: wiejskimi kobietami, muzykami zrzeszonymi w orkiestrze dętej, młodzieżą gimnazjalną, ale także z grupami społecznie wykluczonymi bądź zagrożonymi marginalizacją – więźniarkami, seniorami, niepełnosprawnymi, dziećmi z domu dziecka. Społeczności, które biorą udział w naszym projekcie, nie traktujemy jak amatorów. Bliska nam jest idea założyciela kolektywu teatralnego Rimini Protokoll – Stefana Kaegi – który zapraszanych nie-aktorów traktuje jako „ekspertów od określonych doświadczeń, typu wiedzy
Ankieta
73
i umiejętności”1. Także w „Rewolucjach” ludzkie doświadczenie – niepowtarzalne i autentyczne – traktujemy jako materiał dla dzieła artystycznego. Dzięki temu zachodzi szczególny proces edukacyjny: wymiana wiedzy pomiędzy „ekspertami”, artystami i publicznością, która ogląda nasz projekt. Innym ważnym aspektem projektu jest egalitarność – poważnie traktując jego uczestników, udowadniamy, że nie ma miejsc, w których mieszkają ludzie niegotowi do krytycznego odbioru eksperymentalnej sztuki. Kluczem do sukcesu jest, moim zdaniem, proces wymiany, który wyżej opisałam. Justyna Sobczyk – Teatr 21 – łamanie na różnych poziomach stereotypowych wyobrażeń o niepełnosprawności, teatrze, języku itp., oraz systematyczny rozwój w długim procesie; w 2015 roku mija 10 lat naszego wspólnego tworzenia – osiągnięciem osobistym jest przetrwanie na rynku zawodowym w zawodzie pedagoga teatru :) – powiększanie grona pedagogów teatru :) w Polsce – partnerstwo z Instytutem Kultury Polskiej UW i wspólne przygotowywanie partnerskiego projektu dotyczącego studiów podyplomowych z pedagogiki teatru (w fazie pracy) Anna Talarczyk Sukcesem CLZ jest zbudowanie stałej grupy odbiorców działań edukacyjnych, która systematycznie rośnie. Różnorodność tematyczna i formalna oferty CLZ pozwala pozyskiwać odbiorców z różnych grup wiekowych, zaspokajać bardzo różnorodne oczekiwania. W ofercie kierowanej do dzieci i młodzieży staramy się, z jednej strony, stosować innowacyjne formy i metody, z drugiej – dbamy o wysoką jakość merytoryczną naszych propozycji. Scenariusze zajęć konstruowane są w taki sposób, by uczestnicy mogli w dużym stopniu wpływać na ich przebieg, wybierać z palety możliwości te, które najbardziej ich interesują. Często stosowanym modelem edukacji jest nauka poprzez zabawę. Zdobywanie wiedzy odbywa się 1. Zob.: F. Malzacher, Dramaturgie opieki i odbierania pewności, [w:] Rimini Protokoll. Na tropie codzienności, red. M. Dreysse, F. Malzacher, A. Burzyńska, przeł. M. Borowski i M. Sugiera, Wyd. Korporacja ha!art i Fundacja Malta, Poznań – Kraków 2012, s. 21