SU ÇALIŞTAY RAPORU 06.02.2010
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010 KalDer Bursa Şubesinde faaliyet gösteren ; Sağlıkta Uzmanlık Grubu, - Eğitimde Uzmanlık Grubu, -
- Gıdada Uzmanlık Grubu ve - Çevre İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Grubu ve - KALDER YÖNETİMİ ortaklaşa aldıkları kararla,
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010 22 Mart Dünya Su Günü’ ne • kamu
oyunun ilgisini çekmek,
• çözüm önerileri ile bir rapor oluşturmak, • ilgili sivil toplum kuruluşları (STK) ve • resmi kurumlarla bu raporu paylaşmak, basın toplantısı ile Dünya Su Günü’nde bu raporu kamuoyuna sunmak amacıyla ÇALIŞTAY düzenlemeyi hedeflemiştir.
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010
Bu hedefe yönelik olarak, KalDer Yönetimi, su ile ilgili STK ve Resmi kurum temsilcilerinin katılımı ile “Yaşam, Sağlık, Üretim ve Çevre Sürecinde Su
Kaynağını Yönetmek”
başlığında su kaynaklarının etkin kullanımına ilişkin çözüm önerileri oluşturmak amacıyla 06 Şubat 2010 Cumatesi günü Bosch Evin’de Bosch firmasından gelen 3 moderatör •Elif Dörter, •İpek Özdemir ve •Metin Hacıoğulları eşliğinde saat 09.30 – 16.30 saatleri arasında SU ÇALIŞTAYI düzenlenmiştir.
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010 Çalıştayda, KalDer Yönetim Kurulu Başkanı Emin DİREKÇİ’ nin açılış konuşmasının ardından Prof Dr. Senih YAZGAN “Yaşamın Özü Su” başlığı ile katılımcılara ön bilgilendirme sunumu gerçekleştirmiş, sunumlarının ardından çalıştaya geçilmiştir.
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010
SUG (Sağlıkta Kalite Uzmanlık Grubu) Adına
· Zeynep Kahveci - Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi
· Selami Tavukcuoğlu – Bursa Ağız ve Diş Sağlığı Hast.
· Bülend Özbilgin - A.O.S Onkoloji Hastanesi
·Ferit Çam – B.B.B Kanalizasyon İdaresi
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010 GUG (Gıdada Kalite Uzmanlık Grubu) Adına · Utku Çopur - Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi · Ertan Güneş - Uludağ Üniv. Teknik Bil. Mes Yük. Okulu · Mustafa Tayar - Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi · Canan Ece Tamer - Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010
EKG (Eğitimde Kalite Uzmanlık Grubu ) Adına
· Bülent Altıntaş - Tophane End. Mes. Lisesi
· Gönül Ekren Hazneci – Ö. Tunçsiper Lisesi
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010 ÇİSİG (Çevre İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Grubu) Adına · Ayfer Çırak - Coşkunöz Holding · Özgül Sabitoğlu - Erkurt Holding
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010 KalDer Bursa Şubesi Adına · Emin Direkçi – KalDer Bursa Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı · Sami Erol - KalDer Merkez Yönetim KuruluÜyesi · Aykan Kurkur- KalDer Bursa Şubesi Genel Sekreteri · Arzu Kaman - KalDer Bursa Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi ·Ebru Yalçın - KalDer Bursa Şubesi Kalite Ödülü ve Uzmanlık Grupları Sor. ·Arzu Özel- KalDer Bursa Şubesi Sempozyum ve Üyelik Sorumlusu
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010 İlgili STK ve Resmi Kurumlar Adına Ayhan Sarıbıyık - B. B. Belediyesi Kent Konseyi Ulviye Özer - B. B. Belediyesi Kent Konseyi Emel Kılıç – N. Kent Konseyi Uludağ Çalışma Grubu Mücahit Çetiner - N. Kent Konseyi Uludağ Çalışma Grubu Şazi Çavuşoğlu - Nilüfer Kent Konseyi Senih Yazgan - Uludağ Üniversitesi Hidayet Topçu- İl Çevre Müdürlüğü İsmail Hakkı Tekin – İl Sağlık Müdürlüğü Muhterem Çakır - Tarım İl Müdürlüğü Didem Yılmaz - Organize Sanayi Bölgesi Su Bölümü Necat Yardımcı - Buski İçme Suları Daire Başkanlığı Murat Demir – Doğader
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010
Çalıştay kapsamında katılımcılar, • YAŞAM ALANINDA SU
• ÜRETİM ALANINDA SU • SAĞLIK ALANINDA SU • ÇEVRE ALANINDA SU arama çalışmalarına başlamıştır.
olmak üzere 4 temel başlık altında çözüm
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010 Her gruba, • NERELERDE
SU KULLANIYORUZ ? • EN ÇOK NERELERDE SU KAYBIMIZ VAR ? • SU KAYNAKLARINI NEDEN YÖNETEMİYORUZ ? • KARŞILAŞILAN PROBLEMLER NELERDİR ? Soruları sorulup, önce kendi gruplarına içinde daha sonra da diğer gruplar içinde değerlendirilip, cevaplandırmaları istenmiştir.
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010 YAŞAM ALANINDA - Çözüm Önerileri :
Su kaynaklarını daha etkin yönetebilmek için karşılaşılan problemleri nasıl çözebiliriz , Su kaybını nasıl önleyebiliriz ? • Uyar , Plana uyarsa ödüllendir, Plana uymazsa cezalandır •Stratejik Planlama (Paydaş, Katılımcı) •Karar, Uygula, Denetle, İyileştir •Bakımsızlık (güncel teknolojik yaklaşımlar), (mevcut iyileştirilmesi planlı bakım) •Bilgisizlik •Eğitimsizlik , Eğitim (anne karnında) •Yerinde, zamanında, interaktif, güncel kahvehanede, tv de, sinemada, kışlada, camide, okulda, evde •Siyasi Yaklaşım •Denetleme •Üretici Yaklaşımı •Alo Su Hattı •Su Politikası, STK, Üniversite
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010 YAŞAM ALANINDA - Çözüm Önerileri ( DEVAM): •Kalıcı, Yönetsel Kararlar Sürdürebilmek •Sosyal Sorumluluk Projesi •Nihai Ürün Kirliliği •İyi Tarım Uygulamaları •Kanalizasyon Sistemi •Birleşik, Ayrık Sistem Uygulanması •Sağlık Sorunları •El Yıkama Alışkanlığı, Tuvalet Eğitimi, Kişisel Hijyen •Su Tasarrufu •Fotoselli Başlık, Duş başlık kullanımının özendirilmesi (ücretlendirmede indirim) •Tarihten Ders •Kir Tutmayan Boya Kullanımı •Araç yıkama yerine susuz temizlik •Kendi kendini temizleyen perde kullanımı, Nanoteknoloji •Arıtılmış suyun inşaatlarda rekrasyon alan kullanımın önlenmesi •Şebeke, Sis ölçme, Değerlendirme
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010 SAĞLIK ALANINADA - Çözüm Önerileri : Su kaynaklarını daha etkin yönetebilmek için karşılaşılan problemleri nasıl çözebiliriz , Su kaybını nasıl önleyebiliriz ? •Stratejik Planlama •Tarımsal kirleticilerin içme su kaynaklarına ulaşımlarının engellenmesi •Su kaynaklarına yönelik politikalar oluşturulmalı •Yasa ve yönetmeliklerin uygulanması gerektiğinin topluma öğretilmesi ,(Eğitim, basın, iletişim araçları) •Suyum Temiz mi? •Alo Su •Ailen başlayarak okulda yapılan eğitimin etkin yapılması •İl Sağlık, Halk Sağlık, Çevre müdürlükleri birimlerinde çevre mühendisleri görevlendirme •Sağlık kuruluşlarının ortak alanlarında teknolojinin geliştirilmesi (sensör vs)
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010 SAĞLIK - Çözüm Önerileri ( DEVAM ): •Atık Yönetiminin Etkinleştirilmesi •Denetim, şikayet mekanizmalarının etkin işletilmesi •Şikayet hattı, Uyarı Panoları, Ödül •Sağlık kuruluşlarının atık sularının arıtılmasının sağlanması •Kırsal /kentsel kesimlerde ki içme suyu kaynaklarının depolarının hijyenik koşullarda olmasının sağlanması •Arıtmaya yönelik teşviklerin sağlanması (Devletin bu konuda kaynak planlaması yapması) •Tüm kirli suların yeniden değerlendirilmesine yönelik sistemlerin geliştirilmesi (arıtma) •Bilimsel araştırmaya kaynak ayrılması •Su dağıtım sistemlerindeki kaçakların önlenmesi •Sulamada minumun su kullanımını sağlayan teknolojinin kullanılmasının iyileştirilmesi
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010 ÜRETİM ALANINDA - Çözüm önerileri Su kaynaklarını daha etkin yönetebilmek için karşılaşılan problemleri nasıl çözebiliriz , Su kaybını nasıl önleyebiliriz ? •Eğitim (Okullarda, mahallelerde, yan sanayide, köy kahvelerinde ) •Su tasarrufu projeleri geliştirmek •Site yönetimi ve muhtarlıkların çevrelerini bilinçlendirmesi ve kontrol etmesi •Tüm kuruluş ve tesislerde çevre mühendislerinin görev alması •Yönetmeliklerin düzenlenmesi ve farklılık arz etmemesi •Mermer ve taş ocaklarına ruhsat verilirken su kaynaklarına dikkat edilmemesi ve su uzmanı denetiminde olmaması •Rüzgar, güneş gibi kaynaklara yönelim •Kurumlarla işbirliği ve iletişimin sağlanması. Ortak koordinasyon merkezi kullanılabilir •Su bakanlığının kurulması (tatlı su- tuzlu su) •Aşırı su tüketimine ceza ve vergi uygulanması , Ödül Sistemi •Arıtma tesislerindeki suyun kullanılması (geri kazanım), Ön arıtım sistemlerinin kaldırılması •Tarım yapılan arazilerde doğal yapıya göre bitki kullanımı , Çevre düzenlenmesinde doğal yapıya göre bitki kullanımı
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010 ÜRETİM ALANINDA - Çözüm önerileri ( DEVAM ) : •Stratejik Planlama •Üniversitelerden proje ve araştırma desteği alınması , Sanayi ve üniversite ortak çalışma temini •Sanayi ve yan sanayi kuruluşlarında arıtma tesisi ruhsatı ve denetimi •Sanayi kuruluşlarının verimli alanlarda kurulmaması •Tarımsal sulamada uygun teknoloji ve denetim •Kredi teşviklerinde uzman denetimi istenmesi •Toplu alanlarda sensörlü muslukların yaygınlaştırılması •Sanayide proses suyu kullanımın özendirilmesi (mevzuat ve yasal prosedürlerin çıkarılması) •Üretim alanlarında su kaynaklarının kazanımı yönünde profesyonel anlamda destek uygulanmalı •Su kullanım ve kısıtı •Sonuç etkinliğinin ölçümü •Kullanılmış suyun değerlendirilmesi •Denetim •Yaptırımlar •Teknoloji ve düzenleme
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010 ÇEVRE ALANINDA - Çözüm Önerileri Su kaynaklarını daha etkin yönetebilmek için karşılaşılan problemleri nasıl çözebiliriz , Su kaybını nasıl önleyebiliriz ? •Havza başına su yönetimine geçilmesi - Sonuç Odaklı olmak •Okullarda su bilincini arttırma yönünde eğitim verilmesi (müfradata eklenmesi), Çevre kirliliğinin sonuçlarının gösterilmesi •Özellikle tarımsal alanlarda halkın eğitim planı doğrultusunda eğitime tabii tutulması •İlaçlama konusunun dikkate alınması •Sanayi proses suyu kullanımın özendirilmesi (Atık suyun arıtılmasının yapılması) •Hukuki mevzuatta yapılacak düzenlemelerle yetki ve sorumlulukların tanımlanması •Kent bazında üniversite ve STK lar ile birlikte proje üretilmesi, Stratejik planlama •Çevre kirliliğinin önlenmesi yönünde kontrol mekanizmasının etkinleştirilmesi ve cezai önlemlerinin arttırılması Ödül Sisteminin getirilmesi
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010 ÇEVRE ALANINDA - Çözüm Önerileri ( DEVAM ) •Mevcut su üretim hatlarındaki kayıpların azaltılması yönünde gerekli iyileştirme çalışmalarının yapılması •Yeni konut inşaatlarında tasarruflu rezervuarların kullanılması •Atık yağların kanalizasyona karışmamaları •Ruhsatlı ve kaçak kuyuların envanterinin çıkarılması •Su kaynaklarının tek elden kullanımın sağlanması •Halkın bilinçlendirilmesi yönünde yazılı ve görsel medyanın kullanılması •Alıcı ortama dezarj ile ilgili limit değerlere uyulmasının sağlanması ve sıkı biçimde kontrol edilmesi •Su havzalarında çözülebilir deterjan •Çok başlılıktan tek başlığa dönüş (su konusunda otoriterler arası koordinasyon) •Kirleten Öder yaklaşımının Kirleten Temizlere dönüştürülmesi •Çevre mühendisi istihdam ve kadro •Çevre ihtisas mahkemelerinin kurulması (indirek etki, adalet sistemi, zaman kazanımı)
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010
Top 10 Çözüm Önerileri 1. Stratejik Planlama 2. Eğitim (okullarda, mahallelerde, yan sanayide, kahvelerde vb) 3. Kirleten Öderden, Kirleten Temizlere Dönüşüm 4. A) Yasa ve yönetmelikleri uygulama gerekliliğinin topluma öğretilmesi B) Çevre kirliliğini önlenme çalışmalarının iyileştirilmesi ve ödül ceza sisteminin getirilmesi 5. İyi Tarım Uygulamaları
SU ÇALIŞTAY RAPORU / 06.02.2010
Top 10 Çözüm Önerileri ( DEVAM ) 6. Kurumlar arası iletişim ve işbirliğinin sağlanması, ortak koordinasyon merkezinin kurulması 7. Su kullanımına yönelik politikalar oluşturularak; tarımsal kirleticilerin içme suyuna karışımının engellenmesi, arıtmaya yönelik teşviklerin sağlanması 8. Üniversite ve STK lar ile ortak projeler üretilmesi 9. Sanayiciye proses suyu kullanımının özendirilmesi 10. Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projesi ve Alo Suyum Temiz mi ? Projesi
TEŞEKKÜRLER…