köşe yazısı / Zeynep Handan Özcebe
Haksız rekabete ilişkin TTK’nın 55. maddesi Zeynep Handan Özcebe Avukat Haksız rekabete ilişkin özel hukuku ilgilendiren hükümler; rakipleri, müşteri konumunda bulunan tüketicileri ve ülkenin ticari piyasalarını korumak adına getirilen düzenlemelerdir. 6102 sayılı kanunun 54 ve 63. maddeleri de haksız rekabet hükümlerini düzenlemektedir. 54. maddede genel olarak; katılanların menfaatine dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasının amaçlandığı belirtilmiş ve haksız rekabetin genel tanımı yapılmıştır. TTK 55. maddede ise dürüstlük kuralına aykırı davranışlar ve ticari uygulamalar örneklerle açıklanmış, kanunun gerekçesinde belirtilen şekliyle, “İsviçre Haksız Rekabet Kanunu’nun 3 ila 8’inci maddelerine uygun olarak altı kategori halinde düzenlenen bu maddeler dürüstlük kurallarına aykırı davranışların veya ticarî uygulamaların, yüksek yargı kararlarına göre en çok rastlanılan halleri ve görünüş şekillerinden örneklerle açıklandığı” belirtilmiş, ancak örneklerin sınırlayıcı olmadığı da özellikle vurgulanmıştır. Kanunda belirtilen 6 katagorinin başlıkları “aşağıda sayılan haller haksız rekabetin başlıcalarıdır” denilerek açıklanmaktadır; a) Dürüstlük kuralına aykırı reklamlar ve satış yöntemleri ile diğer hukuka aykırı davranışlar, Bu maddeye örnek teşkil edecek davranışlara örnek verecek olursak; kötüleme, gerçek dışı ve/veya yanıltıcı açıklamalarla kendisini veya 3. bir kişiyi rekabette öne geçirme, hakkı olmayan unvan, meslek adları, derece ve sembollerle kendini üstün gösterme, karıştırılmaya yol açacak eylemlerde bulunma, karşılaştırma yaparak rakiplere ilişkin ürünleri kötüleme, te-
50
BOSİAD SİNERJİ / Kasım - Aralık 2019
darik fiyatının altında satış yapma, ek edimlerle sunumun gerçek değeri hakkında yanıltma, saldırgan satış yöntemi kullanmak suretiyle müşterinin karar verme özgürlüğünü sınırlama, mal, ürün veya faaliyetler hakkında bilgileri gizliyerek müşteriyi yanıltma, taksitle satış ve tüketici kredilerinde yapılan ilanlarda eksik, yanıltıcı beyanda bulunmak olarak sayılmıştır. b) Sözleşmeyi ihlale veya sona erdirmeye yöneltmek, c) Başkalarının iş ürünlerinden yetkisiz yararlanmak, d) Üretim ve iş sırlarını hukuka aykırı olarak ifşa etmek; özellikle gizlice ve izinsiz olarak ele geçirdiği veya başkaca hukuka aykırı bir şekilde öğrendiği bilgileri ve üretenin iş sırlarını değerlendiren veya başkalarına bildiren dürüstlüğe aykırı davranmış olur. e) İş şartlarına uymamak; özellikle kanun veya sözleşmeyle rakiplere de yüklenmiş olan veya bir meslek dalında veya çevrede olağan olan iş şartlarına uymayanlar dürüstlüğe aykırı davranmış olur. f ) Dürüstlük kuralına aykırı işlem şartları kullanmak. TTK 62 maddesi ise; 55’inci maddede yazılı haksız rekabet fiillerinden birini kasten işleyenlerin; Kendi icap ve tekliflerinin rakiplerininkine tercih edilmesi için kişisel durumu, ürünleri, iş ürünleri, ticari faaliyeti ve işleri hakkında kasten yanlış veya yanıltıcı bilgi verenler,
Çalışanları, vekilleri veya diğer yardımcı kimseleri, çalıştıranın veya müvekkillerinin üretim veya ticaret sırlarını ele geçirmelerini sağlamak için aldatanlar, Çalıştıranlar veya müvekkillerden, işçilerinin veya çalışanlarının ya da vekillerinin, işlerini gördükleri sırada cezayı gerektiren bir haksız rekabet fiilini işlediklerini öğrenip de bu fiili önlemeyenler veya gerçeğe aykırı beyanları düzeltmeyenler, Fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, 56’ncı madde gereğince hukuk davasını açma hakkını haiz bulunanlardan birinin şikâyeti üzerine, her bir bent kapsamına giren fiiller dolayısıyla iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılırlar şeklinde olup, bu maddede sayılan hallerin sadece hukuki çerçevede değerlendirilmesiyle kalınmayacağını, aynı zamanda ceza hukukuna göre hapis cezasına da hükmedileceğini düzenlemektedir.
