Programma’s
Programma’s hebben betrekking op specifieke routes en trajecten binnen het spoornetwerk. Veelal gaat het om concrete, langlopende ontwerptrajecten. Binnen deze programma’s vervult Bureau Spoorbouwmeester een adviserende rol. Ook is ons bureau actief betrokken bij selecties, pilots, reviews en het opstellen van (ontwerp)briefings. Dit hoofdstuk geeft een zo compleet mogelijk overzicht van de programma’s waar we in 2021 bij betrokken waren.
AED op stations ProRail plaatst samen met NS en de Hartstichting op iedere station minimaal één AED. De operatie volgt uit de maatschappelijke betrokkenheid van de spoorpartners. In totaal gaat het om 715 AED’s. Zo ontstaat een landelijk dekkend netwerk dat niet alleen ten goede komt aan de stations zelf maar ook aan de omgeving. Op zeker de helft van de stations dekt de operatie de nu nog AEDloze zone af. De uitbereiding heeft dus een forse impact. Bureau Spoorbouwmeester adviseerde onder meer over het opstellen van de plaatsingscriteria, de vormgeving en aansluiting bij de stationsoutillage. Specifieke aandacht is er voor bijzondere omstandigheden zoals plaatsing bij monumentale stations en lopende verbouwingen.
Zonnepanelen op fietsenstallingen ProRail verduurzaamt. Vanuit de duurzaamheidsambitie onderzoekt ProRail de mogelijkheid om energie op te wekken via eigen assets. Daarbij wordt onderzoek gedaan naar de inzet van de overdekte fietsenrekken – ook wel tulpen
genoemd – als drager van zonnepanelen. In totaal kan het gaan om een capaciteit van vijf tot zes GWh aan opbrengst. Vanuit een haalbaarheidsstudie naar een retrofit zonne-energieopwekkingsysteem zijn in 2021 de ontwerpen doorontwikkeld. Er is een pilot in voorbereiding om het rendement en de kostenraming nader te onderzoeken. Bureau Spoorbouwmeester adviseerde in 2021 over de vormgevingsuitgangspunten en de uitwerking van de ontwerpen.
Programma zonnepanelen ProRail gaat de komende jaren zonnepanelen op de stationsdaken plaatsen. Dit draagt bij aan de ambitie om in 2030 energieneutraal te zijn. In 2021 is de eerste tranche aanbesteed. Inpassing van zonnepanelen op stationsdaken is een complexe opgave die zorgvuldig en met respect voor de bestaande architectuur opgepakt moet worden. Bureau Spoorbouwmeester toetst de ontwerpen daarom aan de hand van het Handboek Zonnepanelen Stations. Ook is in 2021 gestart met een studie naar inpassing op monumentale stations. De resultaten hiervan komen in 2022 gereed.
Modulair en circulair railgebonden gebouw ProRail heeft momenteel circa 1300 technische gebouwen. Een groot aantal zullen de komende jaren vervangen worden. Samen met ProRail nam ons bureau het initiatief tot de ontwikkeling van een hyperduurzaam alternatief. Met Sustainer Homes en Studio Marco Vermeulen is het eerste prototype ontwikkeld. Insteek is dat dit circulaire, modulaire en biobased ontworpen prototype de nieuwe standaard wordt. Eind 2021 is in de lichthof van De Inktpot, het hoofdkantoor van ProRail in Utrecht, een module geplaatst die tevens te gebruiken is als vergaderruimte. Eyecatcher is de modulaire gevel van biocomposiet. Het sierlijke patroon verwijst naar het spoor en de gaten dienen als invliegopeningen voor de achtergelegen nestkasten.
19
