In Nederland wordt met de komst van de hogesnelheidslijn de kans gegrepen om de zes Nederlandse HSL-stations structureel te verbeteren. De stedenbouwkundige inbedding maakt bewust deel uit van deze projecten, die plaatsvinden binnen het kader van de Nieuwe Sleutelprojecten (NSP). In alle stations wordt de loop- en verblijfsruimte voor reizigers sterk vergroot. Dit is nodig voor de afhandeling van de reizigersstromen. Ook worden hier veel winkels gericht op horeca, verblijf en verkoop gerealiseerd. In Utrecht Centraal, Den Haag Centraal en Rotterdam Centraal kan worden voortgebouwd op de bestaande stedelijke structuren. In Utrecht worden de sterke punten van Hoog Catharijne behouden, en wordt de relatie met het bus- en tramstation sterk verbeterd. In stedenbouwkundig opzicht wordt het station nu duidelijk gescheiden van het Hoog Catharijne winkelcentrum. Tussen beiden gebouwen komt een op verblijf gericht stationsplein met daaronder een gigantische rijwielstalling. In Den Haag Centraal blijft de organisatie hetzelfde: een kopstation met de tram en bus boven de sporen. De transferruimte is vergroot. Ook is de interieure kwaliteit zeer sterk verbeterd. In Rotterdam Centraal wordt in stedenbouwkundige zin voortgebouwd op het Wederopbouwplan. Ook hier is de transferruimte sterk vergroot via een grotere stationshal en een sterk verbeterde verbinding met de metro en de tram. Tevens is een integrale perronkap gerealiseerd. Arnhem en Breda krijgen stations waarbinnen de meeste functies zijn geïntegreerd, inclusief het busstation en de parkeervoorzieningen. Amsterdam Zuid is nog in ontwikkeling. De complexiteit is hier door de enorme verkeersknoop zeer groot. Alle NSP-stations krijgen een representatief uiterlijk, zijn helder georganiseerd en de beleving van de reiziger staat centraal in het interieur. De projecten worden gefinancierd middels bijdragen van het Rijk, de desbetreffende gemeente, de provincie, de vervoersregio en NS. Deze waardevolle ondersteuning vanuit de rijksoverheid bij de realisatie van stations
90
en stationsomgevingen is een opmerke lijke, unieke actie, die tot dan toe nog nooit eerder is vertoond. Het maakt het mogelijk om een aantal verouderde, grote stations op een zodanig hoog peil te brengen dat ze voor zeer lange tijd hun rol in het vervoer en in de stad weer kunnen vervullen.
2
De stad, het station en het stationsplein
HSL-stations in Nederland