dinsdag 12 februari 2013
Aardwarmteproject draait op volle toeren
19
door Michiel Satink
IJSSELMUIDEN – De gaskraan bij Kwekerij Voorhof en de Gebroeders Vahl is sinds een week dicht. De komkommers en tomaten worden nu, tenzij het hard vriest, volledig met aardwarmte opgekweekt. Na de testfase draait ‘s lands eerste aardwarmtecluster van tuinbouwbedrijven nu op volle toeren.
Afgelopen week zijn de eerste ‘groene komkommers’ gepresenteerd, volledig opgekweekt met warm water van een diepte van twee kilometer. Het innovatieve project in de Koekoekspolder wordt nauw gevolgd door tuinders in het land. De reden daarvan zit juist in het terugdraaien van de gaskraan. De grootste kostenpost in de glastuinbouw is energie. “Met de huidige fluctuerende gasprijzen kun je amper een tuinbouwbedrijf draaiende houden”, zegt André Vahl, een van de partners in het aardwarmteproject. De tuinders lieten onderzoeker Laurens Vlaar van het onafhankelijke onderzoeksbureau CLM meekijken. Die bevestigde wat de tuinders al gehoopt hadden: in een proefperiode van ruim twintig weken werd middels dit project in geothermie tot 80 procent minder gas gebruikt.
Rene Kalter van Kwekerij Voorhof presenteert één van de eerste op aardwarmte gekweekte komkommers. Foto: Photo Press Images / Pedro Sluiter.
Sinds een jaar wordt van grote diepte water opgepompt in de Koekoekspolder. Dit warme water wordt door buizen door de kassencom-
duurzame oogst. Die kan mogelijk nog duurza-
wordt ook weer in de kas ingezet. Wethouder
meer oplevert dan een beter milieu. “Je kunt er
plexen ter grootte van 11 hectare geleid die zo
mer gemaakt worden door de elektriciteit die
Pieter Treep is, zoals hij al eerder liet merken,
gewoonweg geld mee verdienen. De gaskraan
verwarmd wordt. Het afgekoelde water verdwijnt
nodig is om de waterpompen te laten draaien
enthousiast over dit project. Hij hoopt dat
is dichtgedraaid.”
via de onder de grond afbuigende injectieput
ook ‘groen’ te maken.
consumenten in de supermarkt zich bewuster
1,5 kilometer verderop weer in de aarde. De
worden waar hun groenten vandaan komen.
Permanent dicht blijft de gaskraan niet, zegt
bron moet naar schatting 30 jaar lang warmte
De kweek op aardwarmte was even wennen,
“Mensen die denken dat hun komkommers in
projectleider Radboud Vorage. “Dan zou de
kunnen leveren. Na de helft van die periode be-
schetst Vahl. “Ik moest mijn groene vingers aan
Spanje onder de zon worden gekweekt, hebben
bron genoeg capaciteit moeten leveren om ook
gint de put de tuinders geld op te leveren. Tot
het werk zetten.” De buizen die door de kassen
het mis. Ook daar staan ze onder glas.” Boven-
die twee tot drie zeer koude winterweken door
die tijd lossen ze de investeringen af die nodig
lopen zijn minder warm dan die vroeger met
dien worden de groenten veelal ingevlogen
te komen. Dat zou te kostbaar zijn.” Gesprekken
waren om het systeem van de grond te krijgen.
aardgas verwarmd werden. “Het klimaat van de
met de nodige co2-uitstoot ten gevolge. Er is
zijn inmiddels gaande met twee bedrijven – een
Vahl herinnert zich nog het moment dat hij voor
kas is anders”, zegt ook onderzoeker Laurens
nog een voordeel ten opzichte van gas. “De
sla en aardbeienteler – om het buizenstelsel uit
het eerst van het systeem hoorde. “We stonden
Vlaar. “Het leidt mogelijk tot een weerbaarder
minister hoeft hier niet langs te komen omdat
te breiden. De eerste zes dozen op aardwarmte
op het punt om op hout te gaan stoken tot een
plant.” Vahl weet ook de restwarmte van het
de grond onder onze voeten begint te trillen”,
gekweekte komkommers vonden afgelopen
tuinder in het Westland met geothermie begon.”
water dat door de buizen gelopen heeft, te ge-
verwees hij naar problemen in het noorden
week gretig aftrek: ze zijn voor in totaal 2.000
Een paar jaar later staan de pioniers glim-
bruiken. Er wordt lucht door geblazen dat door
van het land bij de gaswinning. Volgens Treep
euro geveild. De opbrengst gaat naar KWF
mend van trots in IJsselmuiden bij hun eerste,
het nog altijd warme water opwarmt. Die lucht
toont dit aardwarmteproject dat duurzaamheid
Kankerbestrijding.
ADVERTORIAL
Promed BV: specialist in audiovisuele oplossingen Of het nu gaat om een functionele projectie in een vergaderzaal of klas, het verzorgen van beeld, licht en geluid voor een groot evenement of een complex narrowcasting systeem met tientallen beeldschermen.
“Ons belang is om van iets een succes te maken”,
verzorgingstehuizen naar hun kabelkranten en
bieding: wie een concept scherm plus informa-
vertelt eigenaar Bert Smit van Promed BV. “Wij
maakt ook horeca en recreatie gebruik van hun
tiekanaal bestelt, krijgt het proefabonnement de
denken conceptueel en oplossingsgericht. Zo hoeft
informatiekanalen. De afdeling Verkoop audiovi-
eerste drie maanden gratis.
een klant geen investering te doen en kan bijvoor-
sueel levert onder meer geluidsinstallaties, beam-
beeld per abonnement betalen voor hoe vaak het
ers, microfoon en speakers aan bijvoorbeeld
Enorm feest
systeem gebruik wordt.” Promed zorgt voor een pro-
kerken en aula’s.
Dat de zaken goed gaan bij Promed BV, blijkt
fessionele audiovisuele inrichting, die eenvoudig te
Promed nam vorig jaar de PFS Groep uit Kampen
wel uit het feit dat de specialist in audiovisuele
bedienen is en succesvol ingezet kan worden.
over en startte de derde afdeling: Promed ver-
oplossingen weer uit haar jasje gegroeid is. “Dit
huur met 250 vierkante meter aan materiaal voor
pand wordt te klein, we hebben er drie magazi-
Verhuur verkoop en narrowcasting
licht, geluid en podium, te gebruiken voor bijvoor-
jnen in Zwolle bij en zoeken een grotere locatie”,
Promed werd in 1993 in Coevorden door Bert
beeld bedrijfsevenementen of grote feesten.
meldt de eigenaar die ook speciale gasten tot zijn
Smit opgezet. Afkomstig uit de automatisering
klantenkring mag rekenen.
had hij tijdens een zakenreis in Taiwan al kennis-
Vertrouwen
“Zo waren we bij de doop van een extreem dure
gemaakt met informatiekanalen (kabelkranten).
“Wij opereren in een kleine wereld en zoeken het
jacht, een enorm feest met 1700 bezoekers waar
ontwikkelingen binnen de
In Nederland specialiseerde hij zich in deze tak,
vooral in partnerschap”, legt Smit uit. “Succes krijg
we het hele audiovisuele traject van begeleid
tegenwoordig bekend als ‘narrowcasting’. Met een
je door vertrouwen te winnen en we zijn bereid
hebben.” De opdrachtgever was erg tevreden. “Hij
audiovisuele wereld naar functionele
klantenkring die zich uitstrekte van Terschelling
de risico’s te dragen. Klanten kunnen bijvoorbeeld
heeft ons voor volgend jaar al weer gevraagd.”
tot aan Luxemburg, was een centrale en grotere
per presentatie afrekenen en hoeven pas te be-
locatie noodzakelijk en verhuisde het bedrijf in
talen op het moment dat ze gebruik maken van
Promed BV
1996 naar Zwolle.
de audiovisuele systemen. Promed zorgt voor het
Paxtonstraat 3k
Promed BV bestaat nu uit drie takken: Narrow-
onderhoud, kijkt naar wat audiovisueel het past
8013 RP Zwolle
casting, Verkoop audiovisueel en sinds september
en kan heel breed een concept invullen.”
(038) 460 40 62
Promed verhuur. Zo kijken er bijvoorbeeld 600
Voor de horeca biedt Promed nu een leuke aan-
www.promed.nl
Promed vertaalt de snelle
en gebruiksvriendelijke toepassingen. Het systeem dient hiermee het doel en niet andersom.