Wydanie specjalne miesięcznika ŚWIAT HOTELI
RAPORT 2014 Rynek Hotelarski w Polsce
lipiec-sierpień 2014
.
media skutecznej komunikacji B2B www.brogmarketing.pl
SPIS TREŚCI
Analiza rynku
Raport
Preferencje gości 60 | Czego oczekujemy od wyjazdów turystycznych?
4 | Rok 2013 rokiem przełomu?
61 | Polacy preferują średni standard
12 | Jeszcze ciekawiej na rynku inwestycyjnym
61 | Infrastruktura bardzo istotna
14 | Personel – wciąż za mało doceniany czynnik
Gastronomia
20 | Więcej nowych hoteli w mniejszych miastach
62 | Podróże kulinarne Polaków
24 | Rośnie popularność franczyzy
Baza noclegowa
26 | Właściciele spa mogą się odprężyć.
66 | Rok 2013: więcej turystów, noclegów i wynajętych pokoi 69 | Pierwszy kwartał 2014 równie dobry
Branża odporna na kryzys
4
38
Turystyka 28 | Podróż zaplanowana w budżecie 32 | Jeszcze więcej turystów w Małopolsce 34 | Kierunek Polska 38 | Gdzie, czym, po co, na ile i za ile, czyli podróże Polaków w 2013 44 | Przyjazdy do Polski
Turystyka biznesowa
50
66
71 | Komentarze
– Wybrane sieci i firmy hotelowe 77 | Głos rynku 81 | Wizytówki firm
Wydawca BROG Marketing Sp. z o.o. S.K. Al. Jerozolimskie 180 02-486 Warszawa tel. 22 594 45 50, fax 22 594 45 51 biuro@brogmarketing.pl, www.brogmarketing.pl
Opracowanie graficzne i skład DTP Studio Adekwatna, www.adekwatna.pl
Prenumerata: roczna 160 zł + 23% VAT. Redakcja nie odpowiada za treść materiałów reklamowych. Druk: TAURUS
50 | Zarządzanie podróżami służbowymi – widać rosnący pozytywny trend i ożywienie 53 | Hotelarze muszą lepiej poznać potrzeby Travel Managerów 54 | Gdańsk i województwo pomorskie w czołówce polskich destynacji konferencyjnych 58 | Katowice liczą zyski
Zespół redakcyjny Karolina Stępniak redaktor naczelna k.stepniak@brogmarketing.pl tel. 22 594 45 96
Dział reklamy Rafał Krzycki dyrektor ds. sprzedaży r.krzycki@brogmarketing.pl tel. 22 594 45 66
Jarosław Kucharski doradca klienta j.kucharski@brogmarekting.pl tel. 22 594 45 72
Reprodukcja lub przedruk wyłącznie za pisemną zgodą Wydawcy. © 2014 Copyright by BROG Marketing Sp. z o.o. S.K. All rights reserved.
Dołącz do nas: facebook.com/swiat.hoteli
Zapraszamy do odwiedzenia naszego portalu rynku HoReCa oraz subskrypcji Newslettera
lipiec-sierpień 2014
l
3
Raport
ANALIZA RYNKU
Rok 2013 rokiem przełomu?
Fot. Shutterstock
To pierwszy od wielu lat rok, w którym odnotowano naturalny, a nie wymuszony różnymi okazjami czy okolicznościami, rozwój ilościowy polskiego hotelarstwa. GUS podaje, że w 2013 r. było w Polsce 2107, wobec 2014 w 2012 roku, a więc o 93 hotele więcej (wzrost rok do roku o 4,62 proc.). Największe przyrosty liczby pokoi odnotowano w segmentach hoteli cztero – i trzygwiazdkowych (odpowiednio wzrost o 37 i 54 hoteli). Jerzy Miklewski, prezes zarządu Projekt Hotel, właściciel firmy Hotelon
4
l
2014 lipiec-sierpień
ANALIZA RYNKU
T
tyle niski, że nie ułatwiał im tego zadania. Za zjawiskami, które dotyczą wzrostu ilościowego hoteli podążają zjawiska dotyczące wzrostu liczby pokoi hotelowych. W 2013 roku liczba pokoi hotelowych wyniosła 105 783, przy czym ich liczba wzrosła w stosunku do 2012 roku o 5683! Tylko w 2008 roku odnotowano podobnie duży wzrost liczby pokoi (wzrost rok do roku o 5,68 proc.). Budowano więc w tym okresie stosunkowo duże w warunkach polskich hotele. Przeciętna liczba pokoi w tych obiektach wyniosła 61 pokoi. Największe przyrosty liczby pokoi odnotowano w segmentach hoteli cztero – i trzygwiazdkowych (odpowiednio wzrost o 3578 i 1699 pokoi). Tempo wzrostu liczby pokoi było zgodne z linią trendu wzrostu liczby pokoi wytyczoną dla okresu 20012013.
en poziom wzrostu liczby hoteli w tym okresie jest nadal wysoki, ale niższy do tego, jaki odnotowano w latach 2007-2013 (5,00 proc. rocznie). Nie nadążył jednak za wzrostem liczby turystów korzystających z noclegów w 2013 roku, który wynosił 5,30 proc. Ten proporcjonalny wzrost ilościowy hoteli w Polsce tylko w niewielkim stopniu poprawił sytuację hoteli już funkcjonujących na rynku, które nie dość, że mają coraz większe kłopoty z popytem na swoje usługi (mimo tego, że liczba turystów wzrosła i obłożenie hoteli też) to muszą walczyć z rosnącą konkurencją ze strony coraz większej liczby nowiutkich obiektów. Nie można zapominać, że minione lata nie pozwalały większości z tych hoteli na angażowanie odpowiednio dużych środków fi nansowych na ich utrzymanie czy odtworzenie. Poziom ceny usług hotelowych także był na
Inwestycje Poziom zaangażowania inwestorów hotelarskich w 2013 roku był podobny do tego z 2012 roku i wyniósł 2,45 mld. zł. Wartość tych inwestycji jest kalkulowana szacunkowo między innymi na bazie publikowanych danych o kosztach jednostkowych budowy obiektów w Polsce w tym okresie, a także badań analitycznych prowadzonych przez Hotelon. Metodologia wyliczania wartości na danym rynku ustalona przed siedmioma latami dla potrzeb tego Raportu nie uwzględnia zaangażowania inwestorów w tzw. hotele w trakcie kategoryzacji. Warto o tym pamiętać, ponieważ oznacza to, że rzeczywiste zaangażowanie inwestorów w powstawanie kolejnych hoteli było znacznie wyższe. Analizując te dane należy zauważyć, że w porównaniu do lat wcześniejszych przeciętny koszt budowy jednego pokoju hotelowego w 2013
Wzrost liczby hoteli w Polsce w latach 2000-2013
Raport
roku był wyższy niż w tych latach. Świadczy to o tym, że najwięcej środków inwestorzy angażowali w inwestycje hotelowe o podwyższonym standardzie. Jak już wspomniano wcześniej, w 2013 roku największe zaangażowanie inwestorów odnotowano w segmencie hoteli (pokoi) o standardzie czterech gwiazdek, co jest prostą funkcją liczby pokoi. Segment ten przyciągnął ponad 60 proc. wszystkich inwestycji, ponieważ nadal uważany jest za najbardziej odpowiedni z punktu widzenia bezpieczeństwa zaangażowanego kapitału. Polityka cenowa przyjmowana w tych hotelach najczęściej jest taka, że jest akceptowana zarówno przez tych bogatszych i średnio zarabiających, bardzo wymagających i mniej wymagających gości hotelowych, tych z kraju i z zagranicy. Większość nowych pokoi hotelowych w 2013 roku zasiliła ten segment rynku.
Wzrost liczby hoteli (rok do roku) + linia trendu
2500
180 160
2000
140 120
1500
100 80
1000
60 40
500
20
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
0 2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Wzrost liczby pokoi hotelowych (rok do roku) + linia trendu
Wzrost liczby pokoi hotelowych w Polsce w latach 2000 - 2013
8000
7000
120000
6000
100000
5000
80000
4000
60000 3000
40000 2000
20000
1000
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
0 2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Źródło: Hotelon na bazie danych z GUS
lipiec-sierpień 2014
l
5
Raport
ANALIZA RYNKU Struktura inwestycji (wartość %)
Wartość inwestycji hotelowych w latach 2000-2013 (zł) 3 500 000 000
3 000 000 000
1
5% 1% 7%
2 500 000 000
26%
2 000 000 000
2
1 500 000 000
3
61%
1 000 000 000
500 000 000
4
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
5
Wzrosty liczby pokoi hotelowych w latach 2012-2013 według województw Wartość inwestycji hotelowych 2013 r.
1800
700 000 000
1600
600 000 000
1400
500 000 000
1200
400 000 000
1000
300 000 000
800
200 000 000
600
100 000 000
400
0
200 0 -200 -400
Realizacje w poszczególnych regionach Struktura ta jest funkcją struktury wzrostów liczby nowych pokoi hotelowych w tych województwach. W 2013 roku największe inwestycje hotelarskie objawiły się w 2013 roku w województwie mazowieckim. Tu pojawiło się najwięcej nowych hoteli (23) i najwięcej pokoi hotelowych (1579). W wytworzenie tych hoteli zaangażowano 652 mln. zł.Najwięcej środków finansowych (80 proc.) zaangażowano tu w hotele czterogwiazdkowe (dziewięć hoteli, 1247 pokoi). A i tak nie był to najlepszy rok
w analizowanym przez nas okresie 2000-2013. Największe inwestycje hotelarskie objawiły się na terenie tego województwa w 2008 roku. Drugie miejsce zajęło województwo łódzkie, które odrabiało w tym okresie wieloletnie zaległości. Tu pojawiło się dziewięć nowych hoteli i 658 nowych pokoi hotelowych. W wytworzenie tych hoteli zaangażowano 226 mln. zł. Także w przypadku tego województwa najwięcej środków finansowych (87 proc.) zaangażowano tu w hotele czterogwiazdkowe (cztery hotele, 476 pokoi). To najlepszy rok pod względem wielkości i wartości
Wartość inwestycji hotelowych w wojewodztwie dolnośląskim w latach 2000-2013 (zł)
inwestycji w analizowanym przez nas okresie 2000-2013 na terenie tego województwa. Trzecie należy do województwa warmińsko-mazurskiego, na którego terenie w 2013 roku pojawiło się sześć nowych hoteli i 583 nowych pokoi hotelowych. W wytworzenie tych hoteli zaangażowano 222 mln. zł. Także w przypadku tego województwa najwięcej środków finansowych (72 proc.) zaangażowano tu w hotele czterogwiazdkowe (4 hotele, 384 pokoi). To jeden z trzech najlepszych rok pod względem wielkości i wartości inwestycji w analizowanym przez nas
Wartość inwestycji hotelowych w województwie kujawsko-pomorskim w latach 2000-2013 (zł)
400 000 000
160 000 000
350 000 000
140 000 000
300 000 000
120 000 000
250 000 000
100 000 000
200 000 000
80 000 000
150 000 000
60 000 000
100 000 000
40 000 000
50 000 000
20 000 000 0
0 2000
6
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
okresie 2000-2013 na terenie tego województwa. Zwraca uwagę niska pozycja w tym rankingu województw: lubuskiego i opolskiego (to już tradycyjnie) i zachodniopomorskiego. Szczególnie to ostatnie województwo zaskakuje. Zachodzi domniemanie, że wiele znanych w branży inwestycji hotelowych zrealizowanych w tym roku na tym terenie nie znalazło swojego odbicia w statystykach prowadzonych przez GUS. W ocenie Hotelon, biorąc pod uwagę odnotowany, blisko 4 proc. wzrost obłożenia w polskich hotelach,
2013
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Źródło: Opracowanie własne Hotelon l
2014 lipiec-sierpień
ANALIZA RYNKU
Wartość inwestycji hotelowych w województwie łódzkim w latach 2000-2013 (zł)
Raport
Wartość inwestycji hotelowych w wojewodztwie lubelskim w latach 2000-2013 (zł)
250 000 000
120 000 000
200 000 000
100 000 000
80 000 000
150 000 000
60 000 000 100 000 000
40 000 000 50 000 000
20 000 000 0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
0 2000
Wartość inwestycji hotelowych w województwie lubuskim w latach 2000-2013 (zł)
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Wartość inwestycji hotelowych w województwie małopolskim w latach 2000-2013 (zł)
120 000 000 600 000 000
100 000 000 500 000 000
80 000 000 400 000 000
60 000 000
300 000 000
40 000 000
200 000 000
20 000 000
100 000 000
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013 0 2000
Wartośc inwestycji hotelowych w województwie mazowieckim w latach 2000-2013 (zł)
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Wartość inwestycji hotelowych w województwie opolskim w latach 2000-2013 (zł)
2 000 000 000
60 000 000
1 800 000 000 1 600 000 000
50 000 000
1 400 000 000 1 200 000 000
40 000 000
1 000 000 000 800 000 000
30 000 000
600 000 000
20 000 000
400 000 000 200 000 000
10 000 000
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Źródło: Opracowanie własne Hotelon
polskie hotelarstwo w 2013 roku jako całość tylko w nieznacznym stopniu poczuło zmianę na lepsze. Główny wzrost obłożenia przejawił się tylko w kilku regionach (zachodniopomorskie, mazowieckie i małopolskie). W innych regionach nie uległ podwyższeniu, a w niektórych uległ obniżeniu. Także główne inwestycje hotelarskie są realizowane głównie tam, gdzie rynek hotelarski już jest rozwinięty. Rośnie przy tym atrakcyjność i konkurencyjność nowych hoteli. Hotele, które przetrwały kilkuletni kryzys leczą rany, co samo w sobie
jest kosztowne i w większości przypadków nie są w stanie rywalizować z nowymi hotelami. Potrzeba czasu na zmianę sytuacji. Najważniejsza dla hoteli znajdujących się w trudnym dla nich okresie jest stabilna perspektywa wzrostu rynku, liczby turystów przyjeżdżających do kraju, zrozumienie ze strony banków kredytujących, utrzymanie kadry. Z tymi problemami na co dzień mierzy się większość hotelarzy w Polsce. Wielu z nich jednak uważa, że kryzys jest już poza nimi. Widzą światełko w tunelu.
O AUTORZE... Niezależne firmy doradcze Hotelon i Projekt Hotel świadczą kompleksowe usługi doradcze dla inwestorów hotelarskich w Polsce i za granicą. Mają wieloletnie doświadczenie w określaniu i realizacji hotelowych projektów inwestycyjnych. Jerzy Miklewski doradzał setkom potencjalnych inwestorów, którzy chcieli inwestować w hotele w Polsce. Należy do nielicznego grona niezależnych doradców inwestorów hotelarskich w Polsce. Bywa także inwestorem hotelarskim. Jest wykładowcą i trenerem, a także analitykiem polskiego rynku hotelowego. Specjalizacja: wszechstronne analizy lokalizacji dla inwestycji hotelowych.
lipiec-sierpień 2014
l
7
Raport
ANALIZA RYNKU
Wartość inwestycji hotelowych w województwie podlaskim w latach 2000-2013 (zł)
Wartość inwestcji hotelowych w województwie podkarpackim w latach 2000-2013 (zł) 80 000 000
300 000 000
70 000 000 250 000 000
60 000 000 200 000 000
50 000 000 40 000 000
150 000 000
30 000 000 100 000 000
20 000 000 10 000 000
50 000 000
0 2000
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2013
Wartość inwestycji hotelowych w województwie śląskim w latach 2000-2013 (zł)
Wartość inwestycji hotelowych w województwie pomorskim w latach 2000-2013 (zł) 500 000 000
350 000 000
450 000 000 300 000 000
400 000 000 350 000 000
250 000 000
300 000 000 200 000 000
250 000 000 200 000 000
150 000 000
150 000 000 100 000 000
100 000 000 50 000 000
50 000 000
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Wartość inwestycji hotelowych w województwie warmińsko-mazurskim w latach 2000-2013 (zł)
Wartość inwestycji hotelowych w województwie świętokrzyskim w latach 2000-2013 (zł) 160 000 000 300 000 000
140 000 000 250 000 000
120 000 000 100 000 000
200 000 000
80 000 000 150 000 000
60 000 000 100 000 000
40 000 000 20 000 000
50 000 000
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
0 2000
Wartość inwestycji hotelowych w województwie wielkopolskim w latach 2000-2013 (zł)
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Wartość inwestycji hotelowych w województwie zachodniopomorskim w latach 2000-2013 (zł) 250 000 000
300 000 000 200 000 000
250 000 000
150 000 000
200 000 000
150 000 000
100 000 000
100 000 000 50 000 000
50 000 000 0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Źródło: Opracowanie własne Hotelon
8
l
2014 lipiec-sierpień
Raport
ANALIZA RYNKU
Jeszcze ciekawiej na rynku inwestycyjnym
Fot. Shutterstock
Rośnie liczba turystów zagranicznych odwiedzających Polskę. Poprawiają się więc wyniki osiągane przez część obiektów noclegowych. Sytuacja taka zachęca do rozwoju i nowych inwestycji w najczęściej wybieranych miastach czy regionach kraju. Zauważalna jest jednak wyraźna polaryzacja rynku. Wzrost wskaźników wykorzystania bazy hotelowej oraz poprawy średniej ceny odnotowują Trójmiasto i Kraków, a spadki Katowice oraz Wrocław. Adam Konieczny MRICS, Country Head Poland Christie + Co
W
tym roku Ministerstwo Sportu i Turystyki spodziewa się 3-4-procentowego wzrostu liczby turystów zagranicznych w naszym kraju. Gości ponownie przyciągać będą do Polski duże wydarzenia kulturalne i sportowe, jak mistrzostwa świata w siatkówce mężczyzn. Dane Ministerstwa Sportu i Turystyki wskazują, że w ubiegłym roku nasz kraj odwiedziło 15,8 mln turystów, co oznacza wzrost o blisko 7 procent względem 2012 roku.
12
l
Wyższe były również wpływy z turystyki przyjazdowej, które wyniosły prawie 40 mld zł (wzrost o 11,5 procent).
Warszawa W okresie lato 2013 – lato 2014 byliśmy świadkami otwarcia kilku istotnych obiektów hotelowych. W Warszawie rozpoczął działalność m.in. hotel DoubleTree by Hilton w Wawrze z największą dostępną powierzchnią konferencyjno-eventową.
2014 lipiec-sierpień
Otwarty został również pierwszy w stolicy hotel Hampton by Hilton, którego inwestorem jest spółka Port Hotel oraz w największy w Europie hotel Hampton by Hilton w samym sercu Warszawy, który wybudowany został przez austriackiego dewelopera S+B Gruppe. Działalność rozpoczyna również hotel Warsaw Plaza zlokalizowany w strefie ul. Poleczki. W okolicy lotniska w budowie pozostają hotele Renaissance by Marriott oraz nowe skrzydło Airport Hotel.
Kraków W Krakowie otwarty został m.in. wyczekiwany, drugi w Polsce hotel inteligentnej sieci Puro zlokalizowany naprzeciwko Galerii Krakowskiej, a także hotel Golden Tulip grupy Louvre Hotels. W budowie jest hotel Best Western Premier Q grupy Dobry Hotel, planowane jest również otwarcie hotelu Gromada. Grupa Orbis pracuje nad projektem hotelu Mercure przy ul. Pawiej.
ANALIZA RYNKU
Bardzo dobra sytuacja na rynku hotelowym w Krakowie oraz perspektywy kolejnych wzrostów związane z otwarciem Centrum Kongresowego oraz hali widowiskowo sportowej Kraków Arena na Czyżynach zachęcają do dalszych inwestycji. Obecnie wiele grup hotelowych oraz indywidualnych inwestorów poszukuje projektów na terenie Kazimierze, w niedalekiej przyszłości przewidujemy wzrost zainteresowania dzielnicą Podgórze.
Łódź Dość dużo otwarć miało miejsce w Łodzi – Double Tree by Hilton, Tobaco Hotel oraz Novotel. Spowodowało to istotne zawahanie popytowo-podażowe w mieście oraz walkę cenową. W przygotowaniu są kolejne obiekty – hotel Puro powstanie tuż obok Manufaktury oraz hotel francuskiej sieci B&B przy al. Kościuszki.
Wszystko to zapowiada tłuste lata dla trójmiejskich hotelarzy oraz przychylne nastawienie banków finansujących projekty hotelowe w tym obszarze.
Wrocław We Wrocławiu zadebiutował hotel budżetowy francuskiej sieci B&B oraz hotel Best Western Premier Q grupy Dobry Hotel. Jesienią 2014 otwarty zostanie hotel Ibis Styles przy pl. Konstytucji, w budowie jest również hotel Double Tree by Hilton w ramach projektu OVO. Planowana jest również budowa hotelu Hampton by Hilton.
Poznań W Poznaniu otwarty został długo wyczekiwany hotel Puro na Starym Mieście. Planowany jest hotel Focus przy ul. Św. Marcin, DeSilva przy ul. Piekary oraz hotel w ramach drugiego etapu budowy dworca PKP.
Trójmiasto
Śląsk
W Trójmieście otwarty został hotel Hampton by Hilton na lotnisku im. Lecha Wałęsy. W tym roku budżetowy hotel realizowany przez Grupę Inwestycyjną Hossa na terenie wielofunkcyjnego projektu Garnizon w Gdańsku Wrzeszczu. Trwa budowa hotelu Courtyard by Marriott realizowanego przez grupę Inter IKEA przy Skwerze Kościuszki w Gdyni, hotelu Puro przy ul. Stągiewnej w Gdańsku oraz hotelu przy dworcu w Sopocie realizowanym przez Bałtycką Grupę Inwestycyjną. Planowany jest trzygwiazdkowy hotel Focus na terenie kompleksu Galeria Metropolia przy Dworcu Gdańsk Wrzeszcz. Inwestorem jest grupa PB Górski. Kolejne projekty zapowiadane są o okolicach Starego Miasta w Gdańsku, w tym na terenie Wyspy Spichrzów oraz w obszarze Skweru Kościuszki w Gdyni. Polski Związek Żeglarski planuje hotel w ramach nowej mariny. Z racji wielu nowych inwestycji biurowych, przewidujemy, że kolejną istotną lokalizacją hotelową w Trójmieście będzie Gdańsk Oliwa. Następuje wzrost liczby gości przybywających ze Skandynawii oraz Obwodu Kaliningradzkiego oraz istotne inwestycje w kulturę (Europejskie Centrum Solidarności oraz Muzeum II Wojny Światowej) oraz w infrastrukturę (Pomorska Kolej Metropolitalna oraz połączenie kolejowe obsługiwane pociągami typu Pendolino na trasie Gdynia-Warszawa-Kraków/Katowice).
Nowe otwarcia miały również miejsce na Śląsku – hotel Focus otworzył swoje drzwi w Chorzowie, a Park Hotel Diament w Zabrzu. W budowie jest hotel Mercure w Sosnowcu. Planowane otwarcie Centrum Kongresowego, nowej siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia oraz Muzeum Śląskiego z pewnością porawią sytuację na śląskim rynku, który obecnie nie należy do łatwych.
Przyszłość Warto zauważyć, że zmieniają się trendy lokalizacji hoteli i coraz częściej są one elementem większego założenia wielofunkcyjnego takiego jak centrum handlowe czy park biurowy. W 2014 w dalszym ciągu otwierać się będą nowe hotele w segmentach dwu i czterogwiazdkowych. W obszarze rozwoju franczyzy najszybciej rozwijającą się siecią w Polsce pozostaje Orbis z markami Accoru, a afi liacji Best Western. W przypadku nowych projektów deweloperskich liderem pozostaje grupa Hilton. Ale również inne sieci nie mające swoich działów rozwoju w Polsce myślą poważnie o naszym kraju. Starwood chciałby wprowadzić na polski rynek swoją trzygwiazdkową markę Aloft inspirowaną hotelem W, szczególnie w takich lokalizacjach jak Warszawa, Kraków, Wrocław czy Gdańsk.
Również Rezidor planuje rozwój swojego trzygwiazdkowego hotelu Park Inn by Radisson, który do tej pory istnieje tylko w Krakowie. Nie wyklucza także wprowadzenia na rynek swojej nowej marki – Radisson Red. Hyatt, który znika z budynku na Belwederskiej w Warszawie nie chce znikać z Polski. Ambicją grupy jest zarządzanie czterogwiazdkowymi hotelami Hyatt Place w centrach największych polskich miast. Hiszpanie z NH, którzy do tej pory posiadali tylko hotel w Poznaniu, a w ostatnich latach przechodzili głęboką restrukturyzację, chcą być obecni także w innych polskich miastach, w szczególności w Warszawie i w Krakowie. O Polsce myślą również inne sieci hiszpańskie takie jak Melia czy Barcelo. Poza Motelem One, który pracuje już nad dwoma projektami w Polsce, także inne niemiecki sieci myślą poważnie o Polsce. W szczególności Steigenberger ze swoją trzygwiazdkową marką InterCityHotel oraz sieci takie jak Leonardo, Lindner czy Meininger. Rozwojem w Polsce jest również zainteresowana grupa Worldhotels będąca zarówno afi liacją, franczyzodawcą oraz dostawcą technologii dla hoteli. Plany rozwoju ma również jedna z największyc grup hotelowych w USA – Choice Hotels. W 2013 roku zanatotowaliśmy również dwie istotne transakcje na rynku inwestycyjnym – sprzedaż hotelu Bristol Luxury Collection w Warszawie grupie prywatnych inwestorów oraz hotelu Sheraton w Krakowie francuskiemu funduszowi Algonquin. W 2014 sprzedana została sieć Mamaison należąca do grupy Orco. Nowym właścicielem została czeska spółka CPI Hotels. Polskie hotele grupy to Le Regina i Diana w Warszawie
Raport
oraz Parkhotel Vienna w Bielsku-Białej. W drugiej połowie roku możliwe są kolejne transakcje, w tym m.in. hotelu Sheraton w Warszawie. Poprawa wskaźników hotelowych, coraz więcej hoteli sieciowych, bardzo wysokie ceny nieruchomości na kluczowych europejskich rynkach takich jak Londyn, Paryż czy Monachium powoduje, że duża grupa inwestorów intersuje się zakupem istniejących obiektów w Polsce. Do tej pory dominowali inwestorzy zainteresowani głównie umowami najmu, teraz również hotele działające na umowach zarządzania są w sferze zainteresowań. Rok 2014 może być rekordowy pod względem liczby transakcji inwestycyjnych w sektorze hotelowym. Oczywiście wiele zależy od uwarunkowań politycznych i ekonomicznych. W polskich miastach powstają instytucje kultury, które dają szansę na dalszy wzrost gości hoteli w 2014 roku oraz latach kolejnych. Do takich instytucji zaliczyć możemy Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie, Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku, Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Centrum Przełomy w Szczecinie, Muzeum Śląskie w Katowicach, czy Narodowe Forum Muzyki we Wrocławiu. Także poprawa infrastruktury drogowej i kolejowej zachęci do weekendowych wyjazdów. Przełomowe może się stać uruchomienie pociągu Pendolino w grudniu 2014 i skrócenie czasu przejazdu z Warszawy do Gdańska poniżej 3 godzin, a z Warszawy do Wrocławia poniżej 4 godzin. Wzrasta także liczba krajowych lotów obsługiwanych przez LOT, Eurolot oraz Ryanair. Druga połowa 2014 zapowiada się więc bardzo ciekawie na polskim rynku hotelowym.
O AUTORZE... Od października 2012 Adam Konieczny prowadzi biuro Christie + Co w Warszawie. Wcześniej, przez sześć lat pracował w firmie doradczej DTZ, w której stworzył dział hotelowy. Jest absolwentem Szkoły Głownej Handlowej oraz Sheffield Hallam University. Posiada również ceryfikat z zakresu inwestycji hotelowych zdobyty na Cornell University, NY, School of Hotel Administration. Jest członkiem Królewskiego Instytutu Dyplomowanych Rzeczoznawców (RICS). W swojej dotychczasowej pracy koncentrował się na przygotowaniu wycen, analiz opłacalności inwestycji, raportów rynkowych, doradzał przy wyborze operatorów hotelowych oraz przy transakcjach kupna sprzedaży.
lipiec-sierpień 2014
l
13
Raport
ANALIZA RYNKU
Personel – wciąż za mało doceniany czynnik telefonicznie lub za pomocą poczty elektronicznej. Raport jest pierwszym i jedynym w Polsce, który dogłębnie analizuje przyczyny pojawiającego się zjawiska fluktuacji kadr na rynku hotelarskim w kraju, także z uwzględnieniem danych uzyskanych z poszczególnych województw. Dla zaprezentowania wyników badań zastosowano zasadę operowania materiałem faktograficznym w formie tabel i wykresów oraz opatrywania poszczególnych fragmentów zwięzłym komentarzem, zwracającym uwagę na występujące związki i relacje. Raport zbudowany jest w oparciu o czternaście pytań. Poniżej prezentujemy wybrane. oceniają Państwo /w jakim |Jak procencie/ pracę Waszego per-
Fot. Shutterstock
Hotelarstwo jest jedną z najlepiej rozwijających się branż na całym świecie, dziedziną generującą ogromne dochody i dającą zatrudnienie tysiącom ludzi. Zwłaszcza w ostatniej dekadzie można zaobserwować żywiołowy rozwój tego sektora, o czym świadczą wciąż nowopowstające obiekty. Ich konsekwentnie rosnąca liczba niejako wymusza nieustanne podnoszenie standardów, konkurencyjności i innowacyjności obiektów. Oprócz oczywistych parametrów technicznych hotelu, to właśnie kadra jest kluczowym czynnikiem wpływającym na przywiązanie gościa, które bezpośrednio przekłada się na uzyskane dochody. W tej branży czynnik ludzki nie może być niczym zastąpiony. Pracownicy każdego z sektorów: począwszy od pokojowych, sprzątaczek, recepcjonistów, kelnerów, kucharzy, technicznych czy portierów, budują prestiż i reputację danego hotelu. Wobec tego warto zainwestować w dobrego pracownika. Marcin Ratajczyk, PHRS
Z
rekrutowanie, a przede wszystkim zatrzymanie cennej kadry jest obecnie jednym z ważniejszych aspektów implikujących powodzenie w branży. Jego brak, czyli tzw. fluktuacja kadr, wiąże się z wieloma kosztami i wpływa negatywnie na funkcjonowanie hotelu. Determinuje koszty administracyjne związane z odejściem pracownika, koniecznością przeprowadzenia powtórnego procesu rekrutacyjnego, adaptacji i szkolenia kolejnego pracownika oraz koszty związane z zanikiem efektywności
14
l
pracy. Płynność pracownicza ma dwojaki charakter. Może wynikać z decyzji pracodawcy, np. w przypadku słabego pracownika – wówczas dochodzi dodatkowy koszt w postaci wynagrodzenia, które najprawdopodobniej jest inwestycją utraconą. Jeżeli natomiast z pracy rezygnują wysoko wykwalifikowani specjaliści, pracodawca boryka się z wyzwaniem znalezienia godnego następcy. Sektor gościnności w Polsce od wielu lat zmaga się z problemem najwyższej migracji wśród pracowników.
2014 lipiec-sierpień
Aby go wyeliminować, konieczna jest dokładna analiza zagadnienia oraz źródeł jego powstawania. Dotychczas nie znaleziono przyczyn zjawiska, stąd też zrodził się pomysł opracowania raportu, którego przedmiotem zainteresowania jest rynek hotelarski w aspekcie polityki kadrowej. Niniejszy raport został stworzony na podstawie badania ankietowego przeprowadzonego w 250 hotelach w całym kraju. Ankieta skierowana była do osób zarządzających hotelami, którzy swych odpowiedzi udzielali
sonelu w zakresie obsługi gości hotelu? Z przeprowadzonych badań wynika, że 145 hoteli (66 proc. respondentów) oceniło zakres pracy personelu z gośćmi hotelu na 9 punktów w dziesięciostopniowej skali. 35 badanych hoteli – czyli 16 proc. ankietowanych uznało, iż pracownicy wywiązują się w 100 proc. z powierzonych zadań dotyczących relacji z gościem. 34 hotele, czyli 15 proc. badanych udzieliło odpowiedzi, iż zakres ten kształtuje się na poziomie 80 proc. Żaden hotel nie ocenił się poniżej 6 oczek na 10 możliwych. 97 proc. respondentów ocenia pracę swojego personelu w zakresie obsługi gości bardzo wysoko, w skali 8-10 punktów na 10 możliwych. Jest to niewątpliwie bardzo zadowalający wskaźnik gościnności w polskich hotelach, widziany oczami zarządców tychże hoteli. Średnia ocena pracy personelu w poszczególnych województwach jest bardzo wysoka, oscylująca w granicach ponad 80-90 proc. Najwyżej oceniana jest praca lubelskiej kadry (100 proc.), jednakże udział w badaniu wzięły tylko 2 hotele. Z tego względu wynik ten nie daje obrazu realizacji zadań pracowniczych dla całego województwa. Najniżej oceniły swoich pracowników małopolskie hotele (87, 65 proc.), lecz i tak bardzo wysoki wynik nie powinien niepokoić.
Wykres nr 1 Brak lub złe przygotowanie zawodowe; 15%
Wysoki wskaźnik fluktuacji; 2%
Brak odpowiedzi ; 9%
Brak doświadczenia personelu; 74%
wskazać, które z niżej |Proszę wymienionych trudności w obszarze polityki kadrowej wymagają wzmocnienia w Państwa hotelu? Patrz wykres nr 1. • Wysoki wskaźnik fluktuacji; • Brak lub złe przygotowanie zawodowe; • Brak doświadczenia personelu. Zasadniczą trudnością w obszarze polityki kadrowej jest brak doświadczenia personelu. Zauważa to 74 proc. badanych zarządców obiektów hotelarskich. Dość istotnym czynnikiem wpływającym na problemy kadrowe poszczególnych hoteli jest również brak, bądź też złe przygotowanie zawodowe. Ten problem jest istotny dla 15 proc. respondentów. Tylko nieliczni (2 proc. badanych) zauważają trudność w postaci wysokiego wskaźnika fluktuacji. Głównym czynnikiem przysparzającym trudności w obszarze polityki kadrowej jest brak doświadczenia personelu. Często problemowy jest również fakt braku lub złego przygotowania zawodowego. Nieistotny wydaje się być jednak wysoki wskaźnik fluktuacji. Dla poszczególnych województw odmiennie przedstawia się zakres
elementów wymagających wzmocnienia w sferze polityki kadrowej. Wysoki wskaźnik fluktuacji uznawany jest jako problem w niewielkim stopniu. Dostrzegany jest jako zjawisko nadmierne, hotele z województwa kujawsko-pomorskiego (10 proc.), podkarpackiego (7 proc.) oraz małopolskiego (5 proc.). Brak, bądź też złe przygotowanie zawodowe kadry, zauważalne jest w największym stopniu wśród hotelarzy z województwa podlaskiego (50 proc.), lubuskiego (36 proc.), dolnośląskiego (24 proc.). Najpoważniejszym jednak zagrożeniem dla usług hotelarskich wydaje się być brak doświadczenia personelu. Najliczniej jest on widoczny w województwach: śląskim (94 proc.), warmińsko – mazurskim (89 proc.), pomorskim (88 proc.), świętokrzyskim (86 proc.), podkarpackim (85 proc.) oraz mazowieckim (81 proc.). sposób najczęściej pozy|W jaki skujecie Państwo personel? • Rekrutacja wewnętrzna; • Rekrutacja zewnętrzna; • Obydwie wyżej wymienione formy. Na podstawie przeprowadzonych badań widać, iż znaczna część
Wykres nr 2 Brak odpowiedzi ; 9%
Kierownictwo; 1% Administracja ; 0% R E K L A M A
Restauracja ; 14%
Kuchnia; 32%
Recepcja ; 36%
lipiec-sierpień 2014
l
15
Raport
ANALIZA RYNKU
respondentów preferuje stosowanie obu form rekrutacji (79 proc. odpowiedzi). Gdy jednak hotelarze oscylują przy konkretnej formie, częściej jest to rekrutacja zewnętrzna (12 proc.). Tylko 7 proc. badanych najczęściej pozyskuje pracowników za pomocą rekrutacji wewnętrznej. Znaczna część osób (79 proc.) zarządzających obiektami hotelarskimi preferuje stosowanie obu form rekrutacji, zarówno wewnętrznej jak i zewnętrznej. Niewątpliwie jest to podyktowane charakterem stanowiska, na które obecnie poszukiwany jest pracownik. Wśród pozostałych badanych zauważalna jest większa liczba entuzjastów rekrutacji zewnętrznej. Niewielka liczba hotelarzy deklaruje zaś rekrutację wewnętrzną jako najczęstszą formę jej stosowania. Hotele w badanych województwach z reguły korzystają zarówno z rekrutacji wewnętrznej jak i zewnętrznej, dostosowując ich formy wedle aktualnych potrzeb. Takie rozwiązania są najpowszechniejsze w województwach lubelskim i podlaskim, gdzie 100 proc. badanych obiektów zadeklarowało korzystanie zarówno z rekrutacji wewnętrznej jak i zewnętrznej. Powszechne ich łączenie jest również w podkarpackim (92 proc. obiektów), zachodniopomorskim (90 proc.) i mazowieckim (90 proc.). W sytuacjach, gdy hotele preferują stosowanie tylko jednej formy rekrutacji, jest nią częściej ta zewnętrzna. Pionierami w jej zastosowaniu są województwa: kujawsko – pomorskie, warmińsko – mazurskie (po 30 proc.), oraz świętokrzyskie (29 proc.). Samo stosowanie rekrutacji wewnętrznej jest rzadkością. Spotykana jest najczęściej w województwie łódzkim (33 proc.) oraz w wielkopolskim (20 proc.).
dokonuje ostatecznego wy|Kto boru kandydata do pracy? • Dyrektor obiektu; • Bezpośredni przełożony osoby zatrudnianej; • Wspólna decyzja komisji rekrutacyjnej. 65 proc. ankietowanych odpowiedziało, iż ostatecznego wyboru kandydata do pracy dokonuje dyrektor obiektu. W 18 proc. obiektów, decyzję tę podejmują wspólnie członkowie komisji rekrutacyjnej, a 14 proc. przypadków decyzyjność leży w kwestii osób będących bezpośrednimi przełożonymi osoby zatrudnionej. Z powyższych badań wynika, iż najczęściej decyzje kadrowe podejmuje dyrekcja obiektu. Ponad trzykrotnie rzadziej decyzyjność w powyższych kwestiach posiadają bezpośredni przełożeni potencjalnych pracowników oraz skład komisji rekrutacyjnej. Ostatecznego wyboru kandydata do pracy dokonuje przeważnie dyrekcja hotelu. Zauważalne jest to zwłaszcza w województwach: podlaskim, świętokrzyskim i łódzkim, gdzie 100 proc. wskazań padło na tę odpowiedź. W decyzyjności dyrektorów w tych kwestiach przodują również województwo małopolskie (76 proc. wskazań) oraz dolnośląskie (75 proc. wskazań). Jeżeli chodzi o rolę komisji rekrutacyjnych, jest ona szczególnie zauważalna w województwie opolskim, gdzie 40 proc. badanych zadeklarowało ich decyzyjność. Znaczna część hoteli z województwa warmińsko-mazurskiego (35 proc. spośród nich) oraz z lubuskiego (31 proc.) również deklarują, iż decyzje odnośnie przyjmowania konkretnych pracowników podejmuje komisja rekrutacyjna. Najrzadziej
Wykres nr 3 Wprowadzanie nowych metod motywowania (konkursy, bonusy, premie dla najlepszych pracowników miesiąca, itp.); 6%
Brak odpowiedzi; 3%
Wszystkie wyżej wymienione; 2%
Szkolenia zewnętrzne; 27%
Wymiana personelu; 0%
Szkolenia wewnętrzne; 62%
Źródło wszystkich wykresów: PHRS
16
l
2014 lipiec-sierpień
te decyzje podejmują bezpośredni przełożeni osoby zatrudnianej, choć w województwach śląskim i podkarpackim jest to zależność dość powszechna. Tutaj po 29 proc. osób zatrudnianych jest z woli ich bezpośrednich przełożonych. z departamentów hotelu |Który wykazuje największy wskaźnik fluktuacji? Patrz wykres nr 2. • Kuchnia; • Restauracja; • Recepcja; • Służba pięter; • Kierownictwo; • Administracja. Jak wynika z powyższego pytania, najwyższy wskaźnik fluktuacji zauważalny jest w sektorze recepcji, 36 proc. badanych wskazało na dany departament. 32 proc. ankietowanych twierdzi natomiast, iż najwyższy wskaźnik fluktuacji w ich obiektach przypisany jest do pracowników kuchni. Nieco niżej, na poziomie 14 proc. odpowiedzi, kształtuje się ten proces w restauracji, a dla służby pięter oscyluje w granicach 8 proc. Tylko dla 1 proc. badanych fluktuacja jest poważnym problemem, w obszarze stałości zatrudnienia w departamentach kierowniczych. Nie padło żadne wskazanie mówiące, iż hotelarze zauważają nadmierną fluktuację wśród pracowników administracji. Jak wynika z powyższych odpowiedzi, fluktuacja jest poważnym problemem wśród departamentów recepcji oraz kuchni. Utrudnienia kadrowe na tym polu zauważalne są również wśród pracowników restauracji i służby pięter. Niewielka liczba wskazań na departament kierownictwa dowodzi, iż kadra zarządzająca cechuje się stałością zatrudnienia. Pracownicy tego departamentu niechętnie rezygnują z pracy, tak jak i niechętnie pracodawcy rezygnują z pracowników sektora kierowniczego. Podobna sytuacja przedstawia się wśród kadry administracyjnej. Na tę kategorię nie padło żadne wskazanie, co może oznaczać, iż problem nadmiernej fluktuacji tu nie występuje. W badaniu, wśród departamentów hoteli wyróżniono kuchnię, restaurację, recepcję, służbę pięter oraz kierownictwo. Ogólnie patrząc, najwyższy wskaźnik fluktuacji jest charakterystyczny dla departamentu
recepcji. Tutaj 83 proc. hoteli z województwa lubuskiego upatruje główne problemy kadrowe. Wysoki wskaźnik fluktuacji w recepcji zauważają również hotelarze z zachodniopomorskiego (57 proc.), kujawsko – pomorskiego (55 proc.) oraz podlaskiego (50 proc.). Najwyższy wskaźnik fluktuacji w kuchni występuje zaś w województwach: świętokrzyskim (57 proc. wskazań), łódzkim, dolnośląskim (po 50 proc. wskazań), podkarpackim (46 proc. wskazań). Rzadziej restauracja jest tym miejscem, gdzie występuje wysoka rotacja kadry. Jest ona jednak zauważana na znacznym poziomie wśród obiektów z województwa podlaskiego (50 proc. wskazań) i opolskiego (40 proc. wskazań). Jeżeli chodzi o służbę pięter, hotele z województwa lubelskiego określiły ten dział w 100 proc. jako charakteryzujący się najwyższą fluktuacją. Odpowiedzi na to pytanie udzieliły jednak tylko 2 obiekty z danego województwa, co nie pozwala nam upatrywać danych wyników jako wiążących i ostatecznych. W departamencie kierowniczym, nadmierna fluktuacja zauważalna jest wśród 6 proc. odpowiedzi hotelarzy z województwa pomorskiego oraz śląskiego. działania podejmujecie |Jakie Państwo w celu poprawy jakości pracy personelu? Patrz wykres nr 3. • Wymiana personelu; • Szkolenia wewnętrzne; • Szkolenia zewnętrzne; • Wprowadzanie nowych metod motywowania; • Wszystkie wyżej wymienione. 62 proc. osób zarządzających obiektami hotelarskimi organizuje szkolenia wewnętrzne w celu poprawy jakości pracy personelu. Szkolenia zewnętrzne są stosowane w przypadku 27 proc. badanych. 6 proc. spośród nich preferuje wprowadzanie nowych metod motywowania personelu (konkursy, bonusy, premie, itp.). Żadna odpowiedź nie padła na wskaźnik wymiany personelu. 2 proc. badanych określiło zaś, że stosuje wszystkie wymienione sposoby. Pracodawcy najchętniej korzystają ze szkoleń wewnętrznych w celu podniesienia jakości pracy personelu. Drugim, co do częstotliwości stosowania wskaźnikiem, są szkolenia
Raport
ANALIZA RYNKU
zewnętrzne. Razem odpowiedzi preferujących oba typy szkoleń udzieliło 89 proc. badanych, co dowodzi ich wysokiej skuteczności i zaufaniu, jakim darzą je hotelarze. Niewielka ich ilość jest skłonna stosować metody motywacyjne. Badani zdecydowanie przeciwni są natomiast wymianie personelu uważając, iż nie stanowi to rozwiązania problemów. Działaniem najpowszechniejszym, podejmowanym w celu poprawy jakości pracy personelu hotelowego, jest zazwyczaj wdrożenie szkoleń wewnętrznych. Istnieją województwa, w których 100 proc. badanych opowiedziało się za tym sposobem zwiększenia efektywności pracy. Do ich grona należą hotelarze z podlaskiego i świętokrzyskiego. Prowadzenie szkoleń wewnętrznych preferują również osoby zarządzające obiektami opolskimi (83 proc. wskazań), kujawsko-pomorskimi (82 proc.), pomorskimi (77 proc.), dolnośląskimi (77 proc.), lubuskimi (72 proc.), mazowieckimi (68 proc.). Zależnością jest, iż za tym wskaźnikiem opowiedziało się w każdym z województw ponad 50 proc. uprawnionych. Wyjątkiem jest województwo małopolskie, gdzie za stosowaniem szkoleń wewnętrznych jest wyłącznie 6 proc. badanych hotelarzy. W danym województwie znaczną część stanowią entuzjaści szkoleń zewnętrznych (88 proc.). Wyróżnia to województwo małopolskie spośród innych, gdyż drugim, co do ilości zwolenników szkoleń zewnętrznych jest województwo warmińsko-mazurskie, które otrzymało 39 proc. wskazań na tę kategorię. Kolejna kategoria, wprowadzenie nowych metod motywowania, często nie jest stosowana wśród żadnego badanego z konkretnych województw. Najpowszechniej występuje w województwie podkarpackim, gdzie jego stosowanie deklaruje 27 proc. badanych. osób jest zatrudnionych na |Ileumowę o pracę? • • • • •
Do 5; Od 6 do 15; Od 16 do 50; Od 51 do 100; Powyżej 101. Najliczniejsza grupa badanych (59 proc.) odpowiedziała, iż zatrudniają na umowę o pracę od 16 do
18
l
50 pracowników, natomiast 6 proc. spośród nich zatrudnia od 6 do 15 pracowników. 2 proc. ankietowanych wskazało, iż umowę o pracę posiada od 51 do 100 osób zatrudnionych w ich hotelu. Tylko po jednej odpowiedzi wskazali pracodawcy zatrudniający do 5 oraz powyżej 101 pracowników. Dość spora liczba osób zarządzających obiektami hotelarskimi zrezygnowała z odpowiedzi na to pytanie, stanowią oni 31 proc. spośród wszystkich badanych. Przeważająca liczba badanych obiektów zatrudnia od 16 do 50 pracowników w oparciu o umowę o pracę. Zaskakująca jest wysoka liczba osób, która zrezygnowała z odpowiadania na dane pytanie. Świadczyć to może o niechęci do przedstawiania prawdziwych danych. Pracodawcy ze wszystkich województw, najczęściej zatrudniają od 16 do 50 pracowników w oparciu o umowę o pracę. Wszyscy badani z lubelskiego zadeklarowali taką zależność. Drugim w kolejności, co do ilości hoteli zatrudniających na umowę o pracę tę liczbę pracowników, jest województwo opolskie (80 proc.), a kolejno potem pomorskie (76 proc.), śląskie (75 proc.), podkarpackie (69 proc.). Tylko jeden obiekt, z województwa dolnośląskiego, zadeklarował, iż pracuje u niego do pięciu pracowników zatrudnionych w oparu o umowę o pracę. Przedział ilościowy od 6 do 15 pracowników, również nie jest powszechny. Siedem województw określiło, iż zatrudnia taką ilość osób na umowę o pracę. Zastanawiać może bardzo duży odsetek badanych, którzy zrezygnowali z udzielenia odpowiedzi na to pytanie. W województwie podlaskim oraz mazowieckim ich liczba wyniosła ponad 50 proc.! Możliwe jest, iż obiekty nie chciały się przyznawać do zatrudniania niewielu swoich pracowników w oparciu o umowę o pracę, ponieważ inne formy są nadal w społeczeństwie nisko oceniane i rzadko akceptowane.
Podsumowanie badania Do Ogólnopolskiego Badania Rotacji Personelu Branży Gościnności przystąpiło 250 obiektów, z wszystkich szesnastu województw. Grupując je pod względem liczby posiadanych gwiazdek, można stwierdzić, iż przeważającą część badanych stanowiły
2014 lipiec-sierpień
osoby zarządzające hotelami trzygwiazdowymi (85 proc.). Pozostali należeli głównie do kadry hoteli czterogwiazdkowych (12 proc.). Badani bardzo wysoko ocenili działania personelu w zakresie pracy z gośćmi hotelu. Tylko jeden hotel ocenił się na 6 punktów w dziesięciostopniowej skali. Reszta obiektów uznała, iż zasługują na wyższe oceny, w tym 82 proc. ankietowanych przyznało pracownikom obsługującym gości 9 lub 10 punktów. Jeżeli jednak istnieją obszary wymagające wzmocnienia, związane są one z brakiem doświadczenia zawodowego bądź też ze złym przygotowaniem zawodowym kadry. Aby poprawić jakość pracy personelu, najczęściej przeprowadzane są dla nich szkolenia wewnętrzne, które osoby zarządzające darzą największym zaufaniem. Jako że proces rekrutacji jest niezwykle istotnym elementem zarządzania w każdym obiekcie, poświęcono jej kilka pytań w niniejszym badaniu. Hotelarze najczęściej pozyskują personel łącząc zarówno rekrutację wewnętrzną jak i zewnętrzną, w zależności od potrzeb stanowiskowych. Są zwolennikami rekrutacji dwuetapowej, jednakże te jedno – oraz trzyetapowe również są powszechne. Kadra jest poszukiwana poprzez zamieszczanie ogłoszeń o pracę w różnych źródłach dystrybucji oraz poprzez polecenia znajomych. Jeżeli chodzi o metody stosowane do selekcji pracowników, najpowszechniejszą jest rozmowa kwalifikacyjna, następnie próbki pracy i testy wiedzy. Tę niezwykle ważną decyzję podejmuje w przeważającym stopniu dyrekcja obiektu. Ponad trzykrotnie rzadziej, decyzje o przyjęciu kandydata do pracy, zapadają wśród komisji rekrutującej oraz poprzez postanowienie bezpośredniego przełożonego zatrudnianego. Niestety pomimo wysokiej oceny pracy personelu, hotelarze nie wystrzegają się fluktuacji. Jest ona najpowszechniejsza w departamencie recepcji (36 proc.), kuchni (32 proc.) oraz restauracji (14 proc.). Nie występuje zaś praktycznie wśród stanowisk kierowniczych oraz administracyjnych. Większość pracowników badanych obiektów jest zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę. Zlecenia stanowią przeważnie uzupełnienia
kadry, nie zaś ich podstawę. Zastanawia jednak fakt, iż odpowiedzi na temat umów udzieliła tylko nieco ponad połowa uprawnionych osób. Reasumując, fluktuacja kadr według badanych dotyczy 2 proc. obiektów, przy czym najczęściej dotyka sektor recepcji, kuchni i restauracji. Jej źródeł może być wiele, począwszy od oferty przejęcia pracownika przez jednostkę konkurencyjną, przejście pracownika na emeryturę, poprzez bardziej tradycyjne spowodowane brakiem satysfakcji z pracy, skończywszy na błędach dokonanych już na etapie rekrutacji. Profesjonalnie przeprowadzona rekrutacja w dużej mierze eliminuje ryzyko płynności kadr. Warto zatem skorzystać z usług specjalistycznych firm doradczych, które zawodowo zajmują się rekrutacją i selekcją pracowników. Zastosowanie takiego rozwiązania jest wygodne dla hotelu, gdyż dzięki dobrze wykonanemu procesowi rekrutacji ogranicza środki potencjalnie zainwestowane w nieodpowiedniego pracownika i oszczędza czas dyrekcji hotelu. Ponadto outsourcing tej usługi może zostać poszerzony o dokonywanie badania satysfakcji z pracy, co daje realną informację na temat nastrojów panujących w jednostce. Zdiagnozowanie powyższych obszarów przynosi dyrekcji hotelu doskonały feedback oraz możliwości szybkiego reagowania, np. w postaci motywowania finansowego lub pozafinansowego czy zredukowania czynników powodujących występowanie stresu w miejscu pracy. Niestety tylko 3 proc. badanych korzysta z pomocy wyspecjalizowanych agencji w tym zakresie. Niezwykle ważnym aspektem jest przygotowanie kandydata do pracy już na etapie nauki zawodu. Szkoły w dużej mierze skupiają się na zagadnieniach teoretycznych, ignorując potrzebę praktycznego przygotowania zawodowego. Organizacja staży i praktyk zawodowych doskonale weryfikuje predyspozycje ucznia do wykonywanego zawodu. Jak wynika z przeprowadzonego badania, dyrektorzy hoteli doceniają wagę podnoszenia kwalifikacji kadr. Blisko 90 proc. z nich potwierdza, że organizuje szkolenia dla swoich pracowników zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne.
Raport
ANALIZA RYNKU
Więcej nowych hoteli w mniejszych miastach
Fot. Shutterstock
Polska baza hotelowa na dzień 30 czerwca 2014 r. obejmowała 2.458 skategoryzowanych hoteli dysponujących 233.533 miejscami noclegowymi w około 117.446 pokojach. Największy udział w całości hoteli mierzony liczbą miejsc noclegowych mają obiekty trzygwiazdkowe (42,7 proc.), najmniejszy zaś pięciogwiazdkowce (5,7 proc.). Dorota Malinowska, partner Pro Value
20
l
się o 45 hoteli trzygwiazdkowych (51,3 proc. miejsc noclegowych), 14 czterogwiazdkowych (28,2 proc.),
14 dwugwiazdkowych (9,7 proc.) i pięć pięciogwiazdkowych (10,8 proc.). Najwięcej hoteli skategoryzowanych
zostało w województwach mazowieckim i śląskim, odpowiednio dziewięć i osiem nowych obiektów.
Stan polskiej bazy hotelowej w 1 półroczu 2014 r. 120 000
1 400
100 000
1 200 1 000
80 000
800
60 000
600
40 000
400
20 000
2014 lipiec-sierpień
200
0
0 *
** Liczba pokoi
*** Liczba miejsc noclegowych
****
***** Liczba hoteli
liczba hoteli
liczba pokoi i miejsc noclegowych
Ś
rednio jeden hotel w Polsce oferuje 95 miejsc noclegowych w 48 pokojach. Obecnie na 10 tys. mieszkańców Polski przypada 60,6 miejsc noclegowych, tj. o 5,6 proc. więcej niż na koniec pierwszego półrocza 2013 r. W pierwszej połowie 2014 r. polska baza hotelowa powiększyła się o 78 skategoryzowanych hoteli, oferujących 5.485 miejsc noclegowych w 2.764 pokojach. Przyrost ten był niższy jedynie o 2,6 proc. (dwa obiekty) w porównaniu do tego zanotowanego w pierwszym półroczu 2013 r. W całym 2013 r. skategoryzowano 190 hoteli dysponujących około 14.574 miejscami noclegowymi w 7.390 pokojach (w podziale na kategorie przybyło 12 hoteli jednogwiazdkowych, 41 dwugwiazdkowych, 104 trzygwiazdkowych, 31 czterogwiazdkowych i dwa pięciogwiazdkowe). Przez pierwsze dwa kwartały 2014 r. podaż hoteli zwiększyła
Mamy zatem nadal do czynienia z kontynuacją przyrostu bazy hotelowej w Polsce w tempie bardzo zbliżonym do tego z ubiegłego roku. Spada natomiast udział nowo-otwieranych hoteli w miastach wojewódzkich. W całym 2013 r. było to 22,1 proc. (42 hotele ze 190), natomiast w I pół. 2014 wskaźnik ten wyniósł już tylko 9 proc. (siedem hoteli z 78). Rośnie zatem liczba nowych hoteli w mniejszych miastach oraz w miejscowościach wypoczynkowych.
Wzrost popytu na usługi Przyrostowi bazy hotelowej towarzyszy wzrost popytu na usługi oferowane przez hotele. Cieszy fakt, że obłożenie hoteli, szczególnie tych zlokalizowanych w większości dużych ośrodków miejskich sukcesywnie wzrasta. Niestety tendencja ta nie dotyczy średnich cen. Pomimo, że coraz więcej gości korzysta z usług naszych hoteli, cena pozostaje często czynnikiem decydującym o wyborze obiektu. Stąd tendencja do ujednolicania cen przez hotele o podobnym standardzie i zbliżonej grupie docelowej i utrzymywania ich na relatywnie niskim – w porównaniu z krajami Europy Zachodniej – poziomie.
Konsekwentna poprawa jakości bazy hotelowej Nowo otwierane hotele stanowią dużą konkurencje dla już istniejących obiektów, szczególnie tych kilkunasto – czy kilkudziesięcioletnich. I nie chodzi tu o efekt nowości. Wręcz przeciwnie. Nowy hotel potrzebuje na ogół sporo czasu, aby zdobyć zaufanie gości i osiągnąć stabilny poziom obłożenia. Przewagą nowych obiektów jest natomiast fakt, że dziś realizacja inwestycji hotelowej jest na ogół przemyślanym przedsięwzięciem biznesowym, hotele buduje się po uprzedniej analizie potrzeb rynku i zbadaniu konkurencji, projekty są efektywne, a zatrudniona kadra coraz częściej jest doświadczona i dobrze przygotowana do ambitnego zadania jakim jest otwarcie hotelu. To wszystko powoduje, że wielu 30-40 – letnim hotelom, które bardzo często realizowano z myślą o realizacji aspiracji i fantazji właściciela, nie zaś w oparciu o rachunek ekonomiczny, będzie coraz trudniej konkurować z nowoczesnymi obiektami dostosowanymi do potrzeb rynku. Z tego też powodu możemy się spodziewać coraz większej liczby prywatnych hoteli
Województwo
Liczba hoteli
Liczba pokoi
Liczba miejsc noclegowych
Dolnośląskie
268
13249
26285
Kujawsko-Pomorskie
130
4870
9377
Lubelskie
98
2991
5867
Lubuskie
71
2672
5192
Łódzkie
113
6197
11494
Małopolskie
325
15727
32526
Mazowieckie
254
18856
36494
Opolskie
62
1499
3051
Podkarpackie
133
4320
8708
Podlaskie
38
1934
4049
Pomorskie
174
8669
17669
Śląskie
216
10462
20699
Świętokrzyskie
102
3661
7350
Warmińsko-Mazurskie
108
5950
12317
Wielkopolskie
253
9087
17979
Zachodniopomorskie
113
7302
14476
Suma
2458
117446
233533
R E K L A M A
Stan polskiej bazy hotelowej w 1 półroczu 2014 r.
Źródło: Urzędy Marszałkowskie, Pro Value, lipiec 2014 r.
lipiec-sierpień 2014
l
21
Raport
ANALIZA RYNKU
wystawianych na sprzedaż, zamykania czy zmiany funkcji obiektów. I to co oczywiste, ale zawsze warte podkreślenia: z poprawą jakości polskiej bazy hotelowej wiąże się rosnący udział hoteli funkcjonujących pod uznaną marką. W bieżącym roku działalność rozpoczął m.in. Double Tree by Hilton w Warszawie na Wawrze, Hampton by Hilton Centrum w Warszawie czy Best Western Hotel Opole Centrum. Fakt, że standardy największych światowych sieci wprowadzane są w życie w kolejnych polskich hotelach jest dobrym prognostykiem dla rozwoju naszego rynku hotelarskiego, a grupa Hilton czy Best Western zasługuje na wyróżnienie za dużą aktywność na polskim rynku. Cieszy również dalszy rozwój sieci Puro, ciekawy koncept zaproponowany przez grupę zdecydowanie się przyjął, z niecierpliwością zatem czekamy na otwarcie kolejnych obiektów działających pod wspomniana marką.
Zmiana funkcjonalności hotelu Operatorzy hotelowi starają się wyprzedzać oczekiwania gości, obserwują w jaki sposób korzystają oni z powierzchni wspólnych i usług
70%
52% 53,7% 51,4% 49,9% 47,4%
61,9% 58,0% 54,5% 50,3% 48,0%
Gdańsk
Kraków
60%
50%
40%
54,6% 49,9% 51,7% 51,3% 49,7%
52,4% 54,7% 52,8% 49,7% 47,9%
Wrocław
Miasta wojewódzkie
43,8% 44,9% 40,9% 43,4% 40,2%
20%
10%
0% Poznań 2009
dodatkowych oferowanych w hotelu. W rezultacie zmienia się stopniowo organizacja i funkcja lobby w hotelu. W wielu nowych konceptach architektonicznych lobby to miejsce, w którym można się spotkać w towarzysko, biznesowo, zjeść lunch, wypić kawę lub drinka, a także popracować. Typowe „business center” nie odgrywa już takiej roli jak wcześniej. Dziś meble w lobby są na ogół przystosowane do pracy na laptopach czy
Województwo
Liczba hoteli
Liczba pokoi
Liczba miejsc noclegowych
Dolnośląskie
5
162
328
Kujawsko-Pomorskie
6
121
244
Lubelskie
6
108
218
Lubuskie
1
11
18
Łódzkie
3
82
159
Małopolskie
6
291
571
Mazowieckie
9
397
735
Opolskie
6
134
281
Podkarpackie
6
363
709
Podlaskie
3
143
322
Pomorskie
4
149
291
Śląskie
8
201
385
Świętokrzyskie
6
140
309
Warmińsko-Mazurskie
4
300
589
Wielkopolskie
2
87
173
Zachodniopomorskie
3
75
153
Suma końcowa
78
2764
5485
Źródło: Urzędy Marszałkowskie, Pro Value, lipiec 2014 r.
l
55,0%
30%
Przyrost polskiej bazy hotelowej w 1 półroczu 2014 r.
22
66,5% 64,0% 63,4%
60,8%
2014 lipiec-sierpień
2010
Warszawa 2011
2012
2013
tabletach, szybki internet bezprzewodowy jest już praktycznie normą. Wielofunkcyjne i przyjazne lobby powoduje, że goście spędzają w nim więcej czasu. Nie zawsze zatem potrzebują dużych pokoi. Wielu operatorów tworzy zatem koncepty, w których wielkość pokoi jest ograniczana na korzyść przestrzennego lobby. W efekcie łączna powierzchnia użytkowa hotelu się zmniejsza, co wiąże się z niższymi kosztami ponoszonymi zarówno na etapie realizacji projektu, jak i działalności operacyjnej.
Nowe koncepty w gastronomii Restauracje hotelowe – szczególnie w dużych miastach – stoją zwykle przed wyzwaniem ze względu na dużą konkurencje ze strony niezależnych restauracji, barów, pubów, których oferta jest zróżnicowana i coraz
bardziej wyszukana. Należy przyznać, że i pod tym względem hotele coraz częściej gonią konkurencję. Zmienia się wystrój punktów gastronomii hotelowej – ma on charakter bardziej otwarty, przyjazny czy designerski. Zmienia się też stopniowo koncept menu. Porcje są mniejsze, ale bardziej wyrafi nowane. Lista oferowanych dań krótsza, ale za to nieco bardziej wyszukana. Do menu wprowadza się zdrową ekologiczną żywność, sezonowe produkty od lokalnych dostawców, a także posiłki bezglutenowe. Coraz częściej można znaleźć ofertę dla wegetarian, a nawet dla wegan. Jest to odpowiedź na zmianę w podejściu gości do tematu zdrowia, kondycji psychofi zycznej, ekologii. W hotelach będzie zatem bardziej „zielono”, pomimo utrzymujących się szarości w wystroju.
O AUTORZE... Jeden z nielicznych ekspertów na rynku polskim przygotowującym profesjonalne wyceny nieruchomości hotelowych na bazie rzetelnych prognoz wyników finansowych i oceny stopy zwrotu. Karierę zawodową rozpoczęła w warszawskim Hotelu Marriott w czerwcu 1992 r., gdzie zajmowała kolejno stanowiska księgowego, głównego kasjera hotelu, kierownika ds. rozliczeń gotówkowych i bankowych, kierownika działu finansowego oraz zastępcy dyrektora finansowego. Kolejnym etapem w jej karierze było objęcie funkcji dyrektora finansowego w firmie Orco Hotel Project, gdzie tworzyła i zarządzała działem finansowym hotelu Le Regina oraz Rezydencji Diana w Warszawie. Swoje 15 letnie finansowe i operacyjne doświadczenie w działalności konsultingowej wykorzystała zakładając własną firmę doradczą Prime Crew. W 2008 r. rozpoczęła współpracę z Cushman & Wakefield ,gdzie pełniła rolę eksperta ds. nieruchomości hotelowych. Jest absolwentką Szkoły Głównej Handlowej na wydziale Ekonomiczno-Społecznym w Warszawie. Ukończyła również liczne międzynarodowe szkolenia z zakresu psychologii, socjologii i zarządzania zasobami ludzkimi.
Raport
ANALIZA RYNKU
Rośnie popularność franczyzy
W
Fot. Shutterstock
edług danych PROFIT system, pod koniec ubiegłego roku w Polsce funkcjonowało 11 firm hotelowych, które udzielały licencji na biznes. Liczba placówek franczyzowych, czyli hoteli wynosiła 54, natomiast franczyzobiorców, którzy prowadzili biznes było 50. To o ok. 27 proc. więcej w porównaniu do 2012 roku. Koncepty franczyzowe w branży hotelowej należą do najdroższych na rynku franczyzy w Polsce. Przeciętne koszty inwestycji w hotel wynoszą od ok. 70 mln zł. netto do ok. 100 mln zł netto. Na rynku występują również oferty współpracy, za kilka milionów złotych. Obecnie w Polsce funkcjonuje siedem firm hotelarskich, które udzielają licencji na biznes. Wśród nich jest Grupa Hotelowa Orbis, która zarządza sześcioma markami Sofitel, Novotel, Mercure, Ibis, Ibis Styles i Ibis Budget oraz Orbis Hotels. Do końca 2015 roku Orbis planuje powiększyć Grupę do 90 placówek. Inne firmy sprzedające franczyzę
24
to między innymi InterContinental Hotels Group, Satoria Group, Hilton, Marriott International i Best Western. Do wymienionych spółek należą marki hoteli takich jak: Holiday Inn, Best Western, Courtyard by Mariott, DoubleTree by Hilton, czy Express by Holiday Inn. Coraz częściej inwestorzy planujący inwestycje w hotelarstwie myślą o budowie hotelu pod marką o międzynarodowej renomie. Do zagranicznych sieci dołączają także obiekty działające na rynku pod własnymi szyldami. Potencjalny franczyzobiorca nie musi mieć doświadczenia w hotelarstwie, ale powinien liczyć się z koniecznością zatrudnienia wykwalifikowanego dyrektora obiektu. Właściciele działających już hoteli sami zarządzają i decydują o wszystkich ważnych aspektach codziennej działalności operacyjnej obiektu. Każda firma dyktuje potencjalnym franczyzobiorcom określone standardy związane z prowadzeniem i wielkością placówek. Np. wymogiem Orbisu jest lokalizacja i ściśle określone rozmiary 2014 lipiec-sierpień
Magdalena Kurda, konsultant PROFIT system
Największe polskie sieci hotelowe Największe wybranewybrane polskie sieci hotelowe nazwa sieci 1.
Gołębiewski
2.
liczba pokoi
liczba obiektów hotelarskich
2351
4
Gromada
ok. 2000
16
3.
Satoria Group
ok. 1500
6
4.
Qubus
1462
14
5.
WAM
1255
17
6.
Interferie
1133
9
7.
Elbest Hotels
ok. 800
11
8.
Trip
793
4
9.
Diament
ok. 700
9
10.
DeSilva
692
6
11.
Zdrojowa Invest
ok. 600
6
12.
Focus
535
6
13.
Syrena
532
3
14.
Grupa Anders
479
5
15.
Likus
449
6
16.
Hotel 500
443
4
17.
HP Park
374
3
18.
Hotele Centrum
373
3
19.
Quality System
338
4
20.
Dobry Hotel
311
7
21.
Europejski Fundusz Hipoteczny
268
3
22.
Comfort Express
145
4
23.
Donimirski
128
6
Stan na 5.08.2014, źródło: opracownie redakcji l
2013 rok był kolejnym, w którym liczba systemów franczyzowych i agencyjnych wzrosła. Jeszcze szybciej przybywało placówek prowadzonych przez franczyzobiorców. Według publikacji „Raport o rynku franczyzy w Polsce 2014” firmy PROFIT system, hotele stanowią 40,7 proc. całej branży turystycznej w Polsce. Jeśli chodzi natomiast o placówki franczyzowe ich udział wynosi 12 proc. W ubiegłym roku przeciętnie w jednym systemie hotelowym występowało ok. pięć placówek franczyzowych.
Źródło: opracowanie redakcji, stan na 1 sierpnia 2014 r.
ANALIZA RYNKU
hotelu, który powinien posiadać min. 50 pokoi. Do sieci mogą też dołączyć hotele o mniejszej liczbie pokoi, jeśli ich właściciele planują rozbudowę obiektu. Na etapie realizowania inwestycji franczyzobiorca może liczyć na pomoc techniczną podczas budowy lub adaptacji placówki. Podczas współpracy partnerzy korzystają ze wsparcia m.in. marketingowego, sprzedażowego, dystrybucyjnego – włączenie oferty hotelu do sprzedaży poprzez kanały dystrybucji franczyzodawcy, do których należy m.in. strona internetowa, system rezerwacji oraz call center. Oferta hotelu franczyzowego pojawia się również na stronach pośredników, z którymi współpracuje franczyzodawca. Najważniejszym elementem, który przekonuje do biznesu licencyjnego jest wszechstronna pomoc ze strony
franczyzodawców. Podstawą jest kompleksowa wiedza na temat wybranej działalności, którą sieci przekazują swoim partnerom. Wsparcie w postaci know-how oraz możliwość korzystania ze znanej marki stanowi podstawowy element systemu motywacyjnego wszystkich sieci franczyzowych, który ma zachęcić do biznesu na licencji. Na tym polega jego przewaga nad niezależną działalnością. Przedsiębiorcy otrzymują wiele udogodnień, które już na samym wstępie usprawniają zarządzanie firmą. Głównym powodem, dla którego przedsiębiorcy od lat, niezależnie od sytuacji na rynku, decydują się na współpracę franczyzową, jest efekt skali np. w postaci lepszych warunków zaopatrzenia - powiedział Michał Wiśniewski, dyrektor działu doradztwa PROFIT system.
Raport
Największe wybrane międzynarodowe sieci hotelowe działające w Polsce nazwa sieci
liczba pokoi
liczba hoteli
1.
Orbis / Accor
11600
62
2.
Best Western
1987
22
3.
LHG
1903
16
4.
The Rezidor Hotel Group
ok. 1600
8
5.
Starwood
1518
6
6.
Hilton
1255
8
7.
IHG
1182
6
8.
Vienna International
ok. 1050
5
9.
Marriott
759
2
10.
B&B
387
3
11.
IBB Hotels
314
3
12.
Scandic
307
2
13.
Mamaison
107
2
Źródło: opracowanie redakcji, stan na 1 sierpnia 2014 r.
Stan na 5.08.2014, źródło: opracownie redakcji
R E K L A M A
lipiec-sierpień 2014
l
25
Raport
ANALIZA RYNKU
Właściciele spa mogą się odprężyć. Branża odporna na kryzys
Fot. Shutterstock
N
ajwięcej obiektów biorących udział w ankiecie pochodziło z województw: zachodniopomorskiego, dolnośląskiego, śląskiego, małopolskiego i pomorskiego. Połowa z nich to hotele miejskie a druga połowa to hotele zlokalizowane poza miastem. Z ankiety wynika, że liczba hotelowych obiektów spa na przestrzeni minionych ośmiu lat wzrosła w naszym kraju aż czterokrotnie. Blisko połowa hoteli uczestniczących w ankiecie powstała lub rozpoczęła działalność w branży spa w latach 20062010 a prawie co trzeci powstał lub uruchomił dział spa w okresie minionych trzech lat. Jeśli chodzi o wielkość hotelowej strefy spa mierzoną liczbą dostępnych gabinetów zabiegowych to możemy mówić o dużej różnorodności. Największą grupę (38 proc.) stanowią obiekty posiadające od 5 do 10 gabinetów. Prawie tyle samo (36 proc.) ma ich co najmniej 11. W grupie największych obiektów, dysponujących powyżej 20 gabinetami znalazło się 8 proc.
26
l
hoteli. Pokaźną grupę (25 proc.) stanowią jednak obiekty kameralne, dysponujące mniej niż 5 gabinetami. Średnia dla wszystkich hoteli to 10,6 gabinetów zabiegowych. Średnia wielkość powierzchni hotelowego spa to 943 mkw., z czego nieco mniej niż połowa (451 mkw.)
2014 lipiec-sierpień
przypada na część „suchą” (gabinetową) a nieco więcej niż połowa (492 mkw.) na część „mokrą” (basen, sauny, łaźnie, jaccuzzi). Warto w tym miejscu zaznaczyć, że co trzeci ankietowany obiekt nie posiada basenu a co 10 deklaruje brak strefy „mokrej”. W co piątym obiekcie nie znajdziemy
Już drugi rok z rzędu Europejska Fundacja Spa przy współpracy z Wyższą Szkołą Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku przeprowadziła badania rynku hoteli spa w Polsce. Ich celem było uzyskanie aktualnego obrazu rodzimej hotelowej branży spa, analiza bieżących trendów rozwojowych oraz wyznaczenie standardów benchmarkingu dla tej gałęzi hotelarstwa. Badania przeprowadzane są metodą ankietową wśród hoteli spa z terenu całego kraju. Anna Koreńczuk, członek Europejskiej Fundacji Spa, wykładowca Wyższej Szkoła Turystyki i Hotelarstwa
wypoczywalni lub strefy relaksu, a w co czwartej przebieralni. Personel hotelowych działów spa zatrudniany jest najczęściej na pełen etat – umowy takie posiada 64 proc. zatrudnionych. Co trzeci zatrudniony pracuje na podstawie kontraktu lub zlecenia. Średnie zatrudnienie
ANALIZA RYNKU
Raport
w obiekcie wynosi 15 osób. Odnosząc to do ilości gabinetów zabiegowych otrzymujemy wskaźnik 1,4 zatrudnionego na jeden gabinet zabiegowy. Liczba ta ujawnia spory niewykorzystany potencjał. Do pełnego obłożenia jednego gabinetu zabiegowego niezbędne są bowiem dwa etaty (przy spa czynnym siedem dni w tygodniu po 11 godzin dziennie). Należy też uwzględnić fakt, że nie cały personel to personel zabiegowy (menadżer, recepcja, ratownik). Bardzo ciekawie przedstawiają się odpowiedzi dotyczące przychodów uzyskanych w roku 2012. W przypadku aż 60 proc. ankietowanych obiektów wartość przychodów z tytułu świadczonych usług spa wzrosła względem roku poprzedniego, prawie co trzeci obiekt utrzymał ten sam poziom a jedynie co dziesiąty przyznaje się do spadku przychodów. Nasze branża spa ma się więc dobrze i o żadnym kryzysie nie może być mowy!
Źródło wszystkich wykresów: EFS
lipiec-sierpień 2014
l
27
Raport
TURYSTYKA
Podróż zaplanowana w budżecie
Fot. Shutterstock
W październiku 2013 roku Główny Urząd Statystyczny przeprowadził kolejne badanie modułowe gospodarstw domowych, poświęcone problematyce turystyki i wypoczynku. Z danych tych wynika m.in., że w okresie objętym badaniem aktywni turystycznie byli członkowie 52,9 proc. gospodarstw (o 3,1 p. proc. mniej niż cztery lata wcześniej). Zmienną najsilniej różnicującą aktywność turystyczną okazał się poziom dochodów. W grupie najuboższych aktywnych było 37,5 proc. (spadek o 2,5 p. proc. w odniesieniu do okresu poprzedniego badania), natomiast w grupie najzamożniejszych – 70 proc. (bez zmian w stosunku do badania sprzed 4 lat). Można zatem stwierdzić, że spadek obserwowany dla wyniku ogólnopolskiego dotyczył przede wszystkim mniej zamożnych. Turystyka i wypoczynek w gospodarstwach domowych w 2013 roku, GUS
28
l
2014 lipiec-sierpień
TURYSTYKA
Uczestnictwo gospodarstw domowych w wyjazdach turystycznych Odsetek gospodarstw domowych aktywnych turystycznie jest informacją pozwalającą ocenić zaangażowanie gospodarstw domowych w uprawianie turystyki. Przyjęto, że gospodarstwo było aktywne turystycznie, jeśli w badanym okresie (1.10.2012 – 30.09.2013) przynajmniej jeden z jego członków uczestniczył w turystycznym wyjeździe za granicę lub w wyjeździe na terenie kraju obejmującym co najmniej 1 nocleg. Z zebranych danych wynika, że w okresie objętym badaniem aktywni turystycznie byli członkowie 52,9 proc. gospodarstw domowych (o 3,1 p. proc. mniej niż 4 lata wcześniej). Zmienną najsilniej różnicującą aktywność turystyczną okazał się poziom dochodów gospodarstw domowych. W grupie najuboższych gospodarstw (I kwintyl) aktywnych turystycznie było 37,5 proc. gospodarstw (spadek o 2,5 p. proc. w odniesieniu do okresu poprzedniego badania), natomiast w grupie najzamożniejszych (V kwintyl) – 70 proc. (bez zmian w stosunku do badania sprzed 4 lat). Można zatem stwierdzić, że spadek aktywności turystycznej obserwowany dla wyniku ogólnopolskiego dotyczył przede wszystkim mniej zamożnych gospodarstw domowych. Na uczestnictwo gospodarstw domowych w wyjazdach turystycznych znaczący wpływ miał także typ gospodarstwa domowego. Najwyższą aktywnością charakteryzowały się gospodarstwa pracujących na rachunek własny poza gospodarstwem rolnym (70,8 proc.) oraz gospodarstwa pracowników, których poziom aktywności wyniósł 62,6 proc. Zdecydowanie najniższą aktywność turystyczną odnotowano w gospodarstwach rencistów (35,9 proc.) i emerytów (37,8 proc.). Klasa miejscowości zamieszkania istotnie różnicowała aktywność turystyczną gospodarstw domowych: na wsi w wyjazdach turystycznych uczestniczyło 39,8 proc. gospodarstw domowych, w miastach ogółem 59,3 proc., a wśród nich w miastach największych (500 tys. i więcej) – 73,5 proc. Samo stwierdzenie faktu uczestnictwa któregoś z członków gospodarstwa domowego w wyjazdach turystycznych nie daje pełnego obrazu
zaangażowania danego gospodarstwa w uprawianie turystyki. Istotna jest również częstotliwość uczestniczenia w takich wyjazdach, liczba ich uczestników oraz charakter wyjazdu. W badaniu wyróżniono cztery rodzaje wyjazdów turystycznych: krótkotrwałe (trwające 2-4 dni) i długotrwałe, (trwające 5 dni i więcej) na terenie kraju oraz zagraniczne jednodniowe (bez noclegu za granicą) i zagraniczne połączone z noclegiem (czyli trwające co najmniej 2 dni). Wyniki badania wykazały, że największym zainteresowaniem cieszyły się wyjazdy długoterminowe w kraju, w których uczestniczyli członkowie 32 proc. gospodarstw domowych. Na drugim miejscu znalazły się wyjazdy krótkoterminowe w kraju, które odnotowano w 27,1 proc. gospodarstw. Zdecydowanie mniej popularne były wyjazdy zagraniczne z noclegiem, aczkolwiek był to jedyny rodzaj wyjazdów, w których aktywność turystyczna gospodarstw wzrosła w porównaniu z okresem poprzedniego badania i wynosiła 13,8 proc. (wzrost o 1,8 proc. p. proc.). Najniższy odsetek korzystających odnotowano w przypadku krótkich beznoclegowych wyjazdów za granicę – w tym typie wyjazdów uczestniczyło zaledwie 0,9 proc. gospodarstw domowych (mniej o 0,4 p.proc. w porównaniu z poprzednim badaniem). Samo stwierdzenie faktu uczestnictwa któregoś z członków gospodarstwa domowego w wyjazdach turystycznych nie daje pełnego obrazu zaangażowania danego gospodarstwa w uprawianie turystyki. Istotna jest również częstotliwość uczestniczenia w takich wyjazdach, liczba ich uczestników oraz charakter wyjazdu. W badaniu wyróżniono cztery rodzaje wyjazdów turystycznych: krótkotrwałe (trwające 2-4 dni) i długotrwałe,
(trwające 5 dni i więcej) na terenie kraju oraz zagraniczne jednodniowe (bez noclegu za granicą) i zagraniczne połączone z noclegiem (czyli trwające co najmniej 2 dni). Wyniki badania wykazały, że największym zainteresowaniem cieszyły się wyjazdy długoterminowe w kraju, w których uczestniczyli członkowie 32 proc. gospodarstw domowych. Na drugim miejscu znalazły się wyjazdy krótkoterminowe w kraju, które odnotowano w 27,1 proc. gospodarstw. Zdecydowanie mniej popularne były wyjazdy zagraniczne z noclegiem, aczkolwiek był to jedyny rodzaj wyjazdów, w których aktywność turystyczna gospodarstw wzrosła w porównaniu z okresem poprzedniego badania i wynosiła 13,8 proc. (wzrost o 1,8 proc. p. proc.). Najniższy odsetek korzystających odnotowano w przypadku krótkich beznoclegowych wyjazdów za granicę – w tym typie wyjazdów uczestniczyło zaledwie 0,9 proc. gospodarstw domowych (mniej o 0,4 p.proc. w porównaniu z poprzednim badaniem).
Aktywność turystyczna Z danych zebranych w trakcie badania wynika, że w okresie 1.10.2012 – 30.09.2013 aktywność turystyczna netto2 mieszkańców Polski kształtowała się następująco: 19,2 proc. osób uczestniczyło w krajowych podróżach krótkotrwałych, 24,4 proc. w krajowych podróżach długotrwałych (wakacyjnych), a w podróżach zagranicznych trwających co najmniej 2 dni – 8,6 proc. Na jedną osobę uczestniczącą w podróżach krajowych krótkotrwałych przypadało średnio 2,8 podróży, dla krajowych podróży wakacyjnych wskaźnik ten wyniósł 1,2 podróży, podobnie jak w przypadku zagranicznych podróży z przynajmniej 1 noclegiem. Przeciętny czas
Raport
trwania krajowej podróży długotrwałej to 8,9, a zagranicznej – 9,7 noclegu.
Przyczyny braku uczestnictwa w turystyce Poznanie przyczyn braku uczestnictwa w turystyce pozwala z jednej strony na ustalenie barier ograniczających aktywność turystyczną, a z drugiej strony umożliwia przewidywanie pewnych trendów, które mogą wystąpić wraz ze zmianami położenia gospodarstw. Dane zebrane w gospodarstwach pokazują, że najczęściej wymienianą przyczyną jest brak środków finansowych wskazany w 26,7 proc. przypadków. Istotny wpływ miały również problemy zdrowotne lub ograniczona zdolność ruchowa – 12,7 proc. oraz generalnie brak czasu związany z obowiązkami rodzinnymi (9,3 proc.) lub zawodowymi (10,6 proc.). Niemniej warto zwrócić uwagę na wysoki odsetek odpowiedzi wskazujących brak motywacji do wyjazdu – 13,3 proc., co można zinterpretować jako poważną barierę mentalną rozwoju turystyki.
Cele podróży W badaniu cele podróży podzielono na zawodowe i prywatne, a w ramach tych ostatnich wyróżniono dodatkowo cele szczegółowe. Podróże w sprawach prywatnych, których celem jest wypoczynek, rekreacja i wakacje były zdecydowanie najczęściej wykazywane jako główny cel wyjazdu w ramach krajowych podróży wakacyjnych (69,8 proc.) i podróży zagranicznych (55,2 proc.), stanowiły też 31,2 proc. podróży krajowych krótkotrwałych. W przypadku podróży wakacyjnych w kraju zdecydowanie najpopularniejsze były wyjazdy nad morze (43,4 proc.), na drugim miejscu znalazły się obszary wiejskie
Uczestnictwo gospodarstw domowych w wyjazdach turystycznych w latach 2009 i 2013 Wyszczególnienie
Odsetek gospodarstw domowych wyjeżdżających (%)
Średnia liczba wyjazdów przypadających na 1 gospodarstwo wyjeżdżające
Średnia liczba uczestników 1 wyjazdu
2009
2013
2009
2013
2009
2013
55,8
52,9
2,8
2,7
1,9
1,8
na 2 - 4 dni
30,9
27,1
3,0
3,1
2,0
1,8
na 5 dni i dłużej
33,8
32,0
1,4
1,3
1,9
1,9
1,3
0,9
1,7
1,8
1,7
1,8
12,2
13,8
1,3
1,3
1,7
1,6
OGÓŁEM W kraju
Za granicę na 1 dzień na 2 dni i dłużej
lipiec-sierpień 2014
l
29
Raport
TURYSTYKA
Sezonowość podróży turystycznych
(27,6 proc.), a na trzecim obszary górskie (19,4 proc.). W odniesieniu do podróży zagranicznych zdecydowanie preferowane były wyjazdy nad morze (62,4 proc.), na drugim miejscu znalazły się miasta (30,2 proc.), a na trzecim obszary górskie (13,9 proc.).
40,0 35,0 30,0
% podróży
25,0
Terminy podróży Najpopularniejszym okresem podejmowania krajowych podróży długotrwałych były: lipiec (miało wtedy miejsce 37,6 proc. tego typu podróży) i sierpień (32,0 proc.). Popularnością cieszył się także czerwiec (8,7 proc.), maj (5,5 proc.) i wrzesień (5,0 proc.). Z miesięcy zimowych najpopularniejszy był luty (3,0 proc.), ale generalnie wypoczynek zimowy w kraju nie jest popularny. W przypadku wyjazdów zagranicznych sezonowość jest nieco mniej wyraźna – na lipiec przypadało 21,7 proc. podróży, na sierpień – 24,0 proc., a sporą popularnością cieszyły się także czerwiec (12,8 proc.) i wrzesień (12,1 proc.). Bardziej równomiernie rozłożone były krótkotrwałe wyjazdy krajowe, które koncentrowały się głównie w okresie od maja do sierpnia, z tym że i w tym przypadku najpopularniejsze były lipiec (16,7 proc.) i sierpień (15,2 proc.).
20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 I
II
III
podróże krajowe długotrwałe
Podstawowym elementem usług turystycznych są usługi noclegowe. Informacji na ten temat dostarczają dane dotyczące rodzajów bazy noclegowej wykorzystywanej w trakcie poszczególnych typów podróży turystycznych. Bazę noclegową możemy podzielić na dwie grupy: bazę wynajmowaną, która jest elementem rynku turystycznego i bazę niewynajmowaną, z której korzystanie jest zasadniczo nieodpłatne. Spośród rodzajów bazy uwzględnionych w badaniu do tej ostatniej należą przede wszystkim
Środki transportu wykorzystywane „na dojazd” w podróżach zagranicznych i krajowych długotrwałych 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 % -
lej
ow oz w ze pr ia il n
ko wa so u b to au
a
r
ka
o ut
a
d
os
y
s
bu
r we ro
o
m
sa
ó ch
ow ob
k te sta
ny tu or od w sp n s y n ra i in kt de dź o ó r ,ł yś m ro nn i p , ot
ol
am
Zagraniczne podróże turystyczne min.1 nocleg (min. 2 dni) zrealizowane w gospodarstwach domowych według rodzajów środków transportu wykorzystywanych „na dojazd” Krajowe podróże długookresowe z min. 4 noclegami (min. 5 dni) zrealizowane w gospodarstwach domowych według rodzajów środków transportu wykorzystywanych „na dojazd” Źródło wszystkich wykresów: GUS
30
l
2014 lipiec-sierpień
IV
V
VI
podróże zagraniczne
VII
VIII
IX
X
XI
XII
podróże krajowe krótkotrwałe
mieszkania krewnych i znajomych oraz tzw. drugie domy, czyli domy lub mieszkania wykorzystywane sezonowo. Baza niekomercyjna dominuje jako miejsce zakwaterowania w trakcie krajowych podróży krótkotrwałych: w 60,8 proc. takich podróży były to mieszkania krewnych i znajomych, a w 5 proc. drugie domy. W przypadku podróży długotrwałych zakres korzystania z tego typu zakwaterowania był znacznie mniejszy i wynosił odpowiednio 33 proc. i 1,8 proc. dla podróży krajowych oraz 27,6 proc. i 0,6 proc. dla zagranicznych. Warto dodać, że w przypadku krajowych podróży długotrwałych pobyty w drugich domach były wyraźnie dłuższe niż przeciętna dla tego typu podróży. W związku z częstym wykorzystywaniem niekomercyjnej bazy noclegowej, z obiektów komercyjnych korzystano w mniej niż 50 proc. podróży krajowych zarówno długotrwałych jak i krótkotrwałych. Wśród komercyjnej bazy noclegowej, w przypadku długotrwałych podróży krajowych najczęściej wykorzystywano kwatery prywatne (23,9 proc.), obiekty hotelowe (13,9 proc.) oraz ośrodki wypoczynkowe (9,8 proc.). Podczas podróży krótkoterminowych pozycja poszczególnych rodzajów zakwaterowania była nieco inna: z obiektów hotelowych skorzystano w przypadku 13,8 proc. podróży, z kwater prywatnych w 8,8 proc., z kempingów w 4,7 proc. podróży. Preferencje w trakcie podróży zagranicznych przedstawiały się następująco: najpopularniejsze były obiekty hotelowe (55,9 proc.), a na drugim miejscu znalazły się kwatery prywatne (10,3 proc.).
Środki transportu Podczas podróży krajowych podstawowe znaczenie miał samochód osobowy. Skorzystano z niego w 74 proc. podróży. Ponadto w trakcie podróży wakacyjnych w kraju na szerszą skalę wykorzystywano kolej – 10,8 proc., a także autokary – z udziałem na poziomie 8,4 proc. Podróże zagraniczne charakteryzowała odmienna struktura korzystania z środków transportu: z samochodów osobowych skorzystano podczas 32,6 proc. podróży, w 48,3 proc. z samolotu, a z autokaru w trakcie 14,8 proc. podróży. Z samolotów zdecydowanie najczęściej korzystały osoby najzamożniejsze, tj. z V grupy kwintylowej (przy 52,9 proc. podróży zagranicznych) oraz mieszkańcy największych miast – w ok. 61 proc. podróży. Porównanie odpowiedzi uzyskanych w trakcie opisywanego badania obejmującego okres 1.10.2012 – 30.09.2013, z wynikami poprzedniego (za okres 1.10.2008 – 30.09.2009), pozwala na wskazanie następujących prawidłowości: • nastąpił spadek uczestnictwa w krótkotrwałych podróżach krajowych (z 23,7 proc. do 19,2 proc.); • minimalnie wzrosło uczestnictwo w podróżach zagranicznych (z 7,7 proc. do 8,6 proc.) przy minimalnym spadku uczestnictwa w długotrwałych podróżach krajowych (z 25,3 proc. do 24,4 proc.); • częstotliwość podróżowania3 • przeciętny czas trwania podróży zmniejszył się z 11,1 do 8,9 noclegu w odniesieniu do krajowych podróży długotrwałych i z 10,2 do 9,7 w przypadku podróży zagranicznych.
lipiec-sierpień 2014
l
31
Raport
TURYSTYKA
Jeszcze więcej turystów w Małopolsce
Fot. Shutterstock
W 2013 roku Małopolskę odwiedziło 12,6 mln osób (w tym 9,9 mln stanowili turyści krajowi, a 2,7 mln – z zagranicy). Oznacza to, iż liczba odwiedzających region wzrosła w stosunku do roku 2012 o 4,2 proc., a więc utrzymuje się trend zapoczątkowany po roku 2009. EU-Consult na zlecenie Województwa Małopolskiego
Charakterystyka osób Odwiedzający krajowi przyjeżdżają do Małopolski najczęściej z województwa śląskiego (21,4 proc.), mazowieckiego (13,9 proc.), małopolskiego (11,9 proc.) oraz podkarpackiego (9,1 proc.). Odnotowano wzrost liczby odwiedzających z województw mazowieckiego oraz podkarpackiego, przy równoczesnym spadku liczby odwiedzin z województwa śląskiego i małopolskiego. Przyczyną zmniejszającej się reprezentacji mieszkańców województwa małopolskiego wśród odwiedzających krajowych może być
32
l
rozwój tanich linii lotniczych. Dzięki bliskości lotniska w Balicach mieszkańcy regionu mogą odbywać szybkie i stosunkowo tanie podróże do wielu lokalizacji, które są atrakcyjną konkurencją dla znanych już obiektów turystycznych w regionie. Wśród odwiedzających zagranicznych utrzymuje się dominacja rezydentów Wielkiej Brytanii (28,8 proc.) oraz Niemiec (16,4 proc.). Licznie reprezentowani są także odwiedzający z Rosji, Włoch i Stanów Zjednoczonych. Maleje odsetek rezydentów Francji.
2014 lipiec-sierpień
Cel wizyty Jako najważniejsze cele przyjazdu do Małopolski odwiedzający krajowi i zagraniczni wskazują wypoczynek oraz zwiedzanie zabytków. Wśród odwiedzających krajowych rośnie popularność turystyki aktywnej (głównie narciarstwa i wędrówek pieszych), natomiast wśród odwiedzających zagranicznych przybywa osób zainteresowanych rozrywką (puby, kluby, restauracje) oraz zakupami. W związku z beatyfikacją Jana Pawła II, w roku 2012 wzrosła popularność celu religijnego, natomiast
w roku 2013 nastąpił powrót do stanu sprzed beatyfikacji. Ze względu na planowaną kanonizację Jana Pawła II oraz Światowe Dni Młodzieży w 2016 roku, spodziewany jest ponowny wzrost liczby odwiedzających Małopolskę w celach religijnych. Najatrakcyjniejsze w Małopolsce miejsca – zdaniem wszystkich kategorii odwiedzających – to Kraków, Zakopane i Kopalnia Soli w Wieliczce, a w następnej kolejności: góry, Wadowice i Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu.
TURYSTYKA
Wydatki Odwiedzający krajowi podczas swojego pobytu w Małopolsce wydali średnio 640 złotych na osobę, a odwiedzający zagraniczni – 1380 złotych na osobę. Oznacza to, iż w roku 2013 poziom wydatków odwiedzających region kształtuje się na poziomie 10,5 miliarda złotych, co jest kwotą porównywalną do roku 2012.
Raport
Dynamika zmian ruchu odwiedzających krajowych i zagranicznych w województwie małopolskim w latach 2003-2013 (w tysiącach).
Ocena pobytu Osoby odwiedzające Małopolskę wysoko oceniają swój pobyt w regionie – 56 proc. z nich deklaruje bardzo wysoki, a 39 proc. – wysoki poziom zadowolenia. Także poszczególne elementy oferty turystycznej oceniane są korzystnie, średnio na 4,1-4,3 pkt. w pięciopunktowej skali ocen. Za najważniejsze atuty Małopolski, jako regionu turystycznego, odwiedzający uważają bogactwo przyrodnicze (piękne krajobrazy, czyste powietrze), dużą liczbę i unikatowy charakter zabytków oraz zróżnicowaną ofertę atrakcji. Wysoko oceniana
Źródło: EU-Consult
jest również atmosfera: życzliwość i gościnność ludzi. Słabe strony sprowadzane są w większości do słabej infrastruktury drogowej (mała przepustowość dróg, słabe skomunikowanie wewnątrz regionu i z innymi regionami oraz zły stan dróg).
Województwo małopolskie prowadzi stały monitoring ruchu turystycznego od 2003 roku. Celem prowadzonych badań jest oszacowanie wielkości ruchu turystycznego oraz charakterystyka krajowych i zagranicznych uczestników tego ruchu.
Badania w I i III kwartale 2013 roku prowadzone były w głównych atrakcjach turystycznych regionu z wykorzystaniem wywiadów kwestionariuszowych na próbie 6006 odwiedzających. Badania zrealizowała firma EU-Consult. R E K L A M A
lipiec-sierpień 2014
l
33
Raport
TURYSTYKA
Kierunek
Polska W porównaniu do 2012 roku, struktura celów podróży turystycznych na teren Polski nie uległa znaczącym zmianom. Pomimo tego, że dwa lata temu turyści zagraniczni odwiedzali Polskę w związku z odbywającym się Euro 2012, to w obu pomiarach wypoczynek jest dominującym celem wyjazdu na terenie Polski. Turyści zagraniczni często deklarowali również odwiedziny u krewnych lub znajomych. Badania przeprowadzone przez PBS na zlecenie Polskiej Organizacji Turystycznej
Fot. Shutterstock
W
yjazdy turystów krajowych i zagranicznych różnią się wobec siebie długością pobytu. Turyści krajowi z reguły odbywali podróże krótkoterminowe (1-3 noclegi), podczas gdy urlop większości turystów zagranicznych trwał przynajmniej siedem noclegów. Co drugi badany turysta zagraniczny nocował w kilku miejscowościach (podobnie jak w 2012 roku), podczas gdy 3/4 spośród turystów krajowych spędziło czas w 1 miejscowości. W 2012 roku lokalizacja noclegów turystów przyjeżdżających do Polski
34
l
była podyktowana harmonogramem odbywającego się turnieju Euro 2012. Wybory destynacji wypoczynkowych w 2013 roku uległy zmianie, turyści zagraniczni najczęściej wybierali województwa na terenie, których znajdują się miasta wojewódzkie, modne kurorty lub uzdrowiska tj.: dolnośląskie, pomorskie, małopolskie lub mazowieckie. Turyści krajowi najczęściej wyjeżdżali do województwa dolnośląskiego. Turyści zagraniczni, podobnie jak przed rokiem, przede wszystkim zatrzymywali się u rodziny/znajomych lub w schronisku młodzieżowym/hostelu. 1/3 z nich nocowała w hotelach (bez rozróżnienia standardu). Turyści
2014 lipiec-sierpień
krajowi, obok pobytu u znajomych i krewnych nocowali w schroniskach i hostelach oraz wynajmowali prywatne kwatery. Samolot, samochód osoby oraz pociąg – to trzy najczęściej wybierane środki transportu obcokrajowców do Polski. Na terenie kraju, turyści zagraniczni najczęściej poruszali się korzystając z samochodu osobowego, a rzadziej niż przed rokiem korzystali z pociągów. Turyści krajowi chcąc dotrzeć do miejsca wypoczynku, najczęściej wybierali samochód osobowy lub/i pociąg. Podobnie jak w roku ubiegłym, większość turystów – bez względu na
miejsce stałego zamieszkania – deklaruje, że pobyt w Polsce organizowali indywidualnie. Z reguły były to wyjazdy jedno – lub dwuosobowe. Na przestrzeni minionego roku zmianie uległa struktura form aktywności podejmowanych przez turystów w trakcie pobytu w Polsce. W roku 2012 najczęściej wybieranymi przez turystów aktywnościami były: zwiedzanie, zakupy, wypoczynek, rozrywka lub udział w turnieju Euro 2012. Do najczęściej podejmowanych aktywności W 2013 roku należały rozrywka oraz kontakty towarzyskie, zwiedzanie oraz obcowanie z kulturą a także wypoczynek i rekreacja mało
TURYSTYKA
aktywna. Entuzjastami mało aktywnych form rekreacji byli w szczególności turyści krajowi.
Satysfakcja Ogólna satysfakcja turystów z pobytu w Polsce jest wysoka. Średnia wartość wskaźnika satysfakcji mierzonego na pięciostopniowej skali wyniosła 4,4 i 4,1 odpowiednio dla turystów krajowych i zagranicznych. Oznacza to, że poziom zadowolenia turystów zagranicznych odnotowany w ubiegłym roku, gdy w Polsce odbywał się turniej Euro 2012, został utrzymany. Podobnie jak w roku ubiegłym, przeważają deklaracje o chęci odbycia podobnego wyjazdu, jak tegoroczny. Skłonność do odbycia ponownego wyjazdu na terenie Polski jest szczególnie widoczna wśród turystów krajowych, gdzie mniej więcej 9 na 10 badanych wyraża taką chęć. Wśród turystów zagranicznych zmniejszył się odsetek osób oceniających tegoroczny wyjazd lepiej od poprzednich podobnych wyjazdów (-8 p.p., 46 proc. vs. 54 proc.). Jednocześnie wzrósł odsetek oceniających tegoroczny wyjazd tak samo jak minione (+10 p.p. 40 proc. vs. 50 proc.). Ponad połowa krajowych wczasowiczów uznała tegoroczny wyjazd za lepszy niż dotychczasowe wyjazdy o podobnym profilu. W obecnej edycji badania, dotychczasowy wskaźnik rekomendacji przyjazdu do Polski został zastąpiony rynkowym miernikiem lojalności konsumenckiej tj. Net Promoter Score (NPS). Skłonność do rekomendowania Polski jako wakacyjnej destynacji wyrażona wskaźnikiem NPS jest wysoka ale zróżnicowana w zależności od miejsca stałego zamieszkania turystów. Bardziej skłonni do promowania turystycznych walorów Polski są turyści krajowi (NPS=44) niż zagraniczni (NPS=26). W poszczególnych grupach turystów, najchętniej wyjazd do Polski poleciliby turyści z krajów Starej UE (NPS=42) oraz z Niemiec (NPS=36). Najmniej skłonni do rekomendowania są turyści z Europejskich Krajów Byłego Związku Radzieckiego (NPS=12). Wszystkie poddane badaniu aspekty wyjazdu turystycznego zostały uznane za ważne i ocenione
przez turystów dobrze w stosunku do wizyty w Polsce. W opinii turystów zagranicznych, porównując do ubiegłorocznych wyników badania, wzrosły oceny ważności a także zadowolenie z trzech aspektów podróży: dostępności różnych form rozrywki, pogody oraz przyrody. Z pierwszego miejsca na drugie, w hierarchii pod względem ważności i zadowolenia, spadł atrybut bezpieczeństwo podróży. W odróżnieniu od zagranicznych, rodzimi turyści bardziej cenią sobie atmosferę pobytu. Jest to element, z którego są oni w największym stopniu zadowoleni. Poza tym, wśród szczególnie ważnych elementów wyjazdu turystycznego, wskazują oni także atrakcje turystyczne oraz bezpieczeństwo wyjazdu. Satysfakcja z tych elementów plasuje się na wysokim poziomie. Mniej ważny dla turystów krajowych jest transport lokalny. Chociaż odstaje on od pozostałych elementów pod względem ważności, to jednak turyści krajowi są z niego raczej zadowoleni. Bez względu na miejsce stałego zamieszkania badanych, jakość polskich usług turystycznych została oceniona wysoko. Obcokrajowcy uważają polskie usługi turystyczne za stosunkowo tanie oraz dobrej jakości. Wyjątkiem
jest dojazd do Polski, który w porównaniu do pozostałych badanych atrybutów, uznany został za raczej kosztowny. Natomiast turyści krajowi postrzegają gastronomię oraz atrakcje turystyczne jako kosztowne. Opinia tej grupy jest wyraźnie podzielona, gdy mowa o zakwaterowaniu. Część osób uznaje ja za kosztowne a druga część za stosunkowo tanie. Rodzimi turyści patriotycznie postrzegają Polskę jako kraj atrakcyjny turystycznie, gdzie mogą spędzić czas tak jak lubią. Jednocześnie podzielają oni przekonanie, że polskie walory turystyczne wymagają większej reklamy oraz, że Polska jest na tyle interesująca, że chcieliby ją jeszcze lepiej
Raport
poznać. Niemniej, wyraźnie akcentują problemy z infrastrukturą drogową, która utrudnia poruszanie się po kraju. Wśród turystów zagranicznych sposób postrzegania Polski uległ zmianie na przestrzeni lat 2012-13. Dominują pozytywne opinie na temat atrakcyjności turystycznej Polski, możliwości spędzenia w niej czasu w dowolny siebie sposób. Tak samo jak turyści z Polski, obcokrajowcy zgadzają się, że walory turystyczne Polski wymagają większej reklamy. Wciąż dostrzegane są bariery związane z poruszaniem się po kraju oraz w porozumiewaniu się z Polakami. Turyści z Niemiec mają
lipiec-sierpień 2014
l
35
Raport
TURYSTYKA
umiarkowanie pozytywną opinię o infrastrukturze drogowej w Polsce, zaś turyści z krajów Starej UE oraz z innych dalekich krajów, dostrzegają bariery językowe. Przeciwnego zdania są jedynie turyści z europejskich krajów byłego obozu socjalistycznego, którzy nie dostrzegają trudności w porozumieniu się z Polakami. Wśród aspektów, które mogłyby zachęcić turystów do odwiedzania Polski, wymieniają oni najczęściej: piękne krajobrazy, zabytki, smaczne jedzenie oraz niskie ceny. Wśród barier wskazują najczęściej na wysokie ceny, złą kapryśną pogodę, niekorzystne położenie oraz na trudność dojazdu.
Segmentacja Segmentacja turystów biorących udział w badaniu, podobnie jak w badaniu „Satysfakcja Turystów Zagranicznych 2012”, została przeprowadzona w oparciu o ich opinie na temat Polski. Analizy doprowadziły do odtworzenia trzech segmentów charakteryzujących się różnym stopniem entuzjazmu wobec Polski i jej oferty turystycznej. Patrz górny wykres na stronie 35.
Profile poszczególnych segmentów w obu grupach turystów tj. krajowych i zagranicznych są zbliżone. Poniżej przedstawiono krótkie opisy cech wspólnych dla wszystkich badanych typów nacji.
Entuzjaści Entuzjaści są zadowoleni z pobytu w Polsce. Większość z nich zdecydowałaby się na podobny wyjazd w przyszłości, ponieważ tegoroczny wyjazd oceniają lepiej niż poprzednie,
podobne do tego. Chętnie poleciliby Polskę jako destynację turystyczną. Pozytywnie odbierają walory turystyczne kraju.
Umiarkowani entuzjaści Członkowie tego segmentu są zbliżeni profilem do entuzjastów. Na ogół są zadowoleni z pobytu w Polsce i powtórzyliby podobny wyjazd w przyszłości. Pozytywnie oceniają atrakcyjność turystyczną kraju, niemniej jednak dostrzegają w jego ofercie pewne braki tj. infrastruktura drogowa lub w przypadku turystów zagranicznych bariera w komunikacji z lokalną społecznością.
Sceptycy Sceptycy stosunkowo nisko oceniają atrakcyjność oraz jakość usług turystycznych w Polsce, świadczy o tym zdystansowana postawa wobec obu aspektów, której towarzyszy relatywnie niskie zadowolenie. Mało prawdopodobne jest, aby sceptycy rekomendowali Polskę jako destynację turystyczną w kręgu znajomych. Sceptycy planując wyjazd turystyczny generalnie nie przywiązują szczególnej wagi do poszczególnych elementów infrastruktury turystycznej. Źródło wszystkich wykresów: PBS
36
l
2014 lipiec-sierpień
Raport
TURYSTYKA
Gdzie, czym, po co, na ile i za ile
czyli podróże Polaków w 2013 Fot. Shutterstock
W 2013 roku uczestnictwo mieszkańców Polski w wyjazdach turystycznych ogółem było o 9 proc. (o 1,5 mln) wyższe niż w 2012 roku. Obserwowany jest wzrost poziomu udziału w wyjazdach długookresowych (na pięć i więcej dni) zarówno krajowych (+11 proc.), jak i zagranicznych (+7 proc.). Udział w wyjazdach krótkookresowych, niezależnie od miejsca docelowego podróży, pozostało na zbliżonym poziomie. Liczba podróży zagranicznych wzrosła o 6 proc. Badania wykonane przez Activ Group. na zlecenie Ministerstwa Sportu i Turystyki w ramach Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej na rok 2013 – temat nr 1.30.06(099) „Aktywność turystyczna Polaków”.
38
l
2014 lipiec-sierpień
nicznych (+7%). Uczestnictwo w wyjazdach krótkookresowych, niezależnie od miejsca docelowego podróży, pozostało na zbliżonym poziomie. Liczba podróży zagranicznych wzrosła o 6%.
Tab. 1.
Uczestnictwo Polaków w wyjazdach turystycznych (% populacji w wieku 15 i więcej lat) 2011 2012
23 Krajowe długookresowe 21 Krajowe krótkookresowe adania wykonane przez Activ Group. na zlecenie ogółem Ministerstwa SportuKrajowe i Turystyki w ramach Programu Badań37
tatystycznych Statystyki Publicznej na rok 2013 temat nr 1.30.06(099) „Aktywność turystyczna Polaków”. 11 Zagraniczne długookresowe
Zagraniczne krótkookresowe Zagraniczne ogółem
3 13
Krajowe i zagraniczne (ogółem) 43 013 roku1. Podstawowe wyniki badań
2013
29 30 43
32 30 46
13 4 16
14 4 17
51
56
Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011
tury-
II. Wyjazdy krajowe Tab. 2.
długości pobytu przy wyjazdach krótkookresowych i podobną średnią – przy długookresowych. Krajowe i zagraniczne (ogółem) 43 51 Tab. 3.
ch 2013 32 30 46 14 4 17 56
2012 i 2011
rystycznych atww wieku mln) Zmiana 13/12 Zmiana 11% 13/12 -1% 6% -7%8% -2% -8%7% 7%0% -10% -4%6% 13% 6%9% -4% 201214% i 2011 5% 1%
R
Krajowe długookresowe podróże Polaków w wieku 15 i więcej lat (mln) 2011 2012 2013 Zmiana Tab. 2. Uczestnictwo Polaków w wyjazdach turystycznych 13/12 w wieku 15 5% i więcej lat w mln) Styczeń 0,75 (liczba uczestniczących 1,05 1,1 2011 2012 Zmiana Luty 0,65 1,35 1,3 -4% 2013 13/12 Marzec 0,4 1,15 1,1 -4% 7,7 9,5 10,5 11% Krajowe długookresowe Kwiecień 0,4 0,4 0,5 25% 6,7 9,9 9,8 -1% Krajowe krótkookresowe Maj 0,8 0,85 0,95 12% 11,9 13,9 15,0 8% Krajowe ogółem Czerwiec 0,95 1,0 1,2 20% Lipiec 2,95 2,45 3,0 22% 3,4 4,3 4,6 7% Zagraniczne długookresowe Sierpień 2,9 3,3 3,8 0,8 15% 1,3 1,3 0% Zagraniczne krótkookresowe Wrzesień 1,0 1,3 1,5 15% 4,1 5,2 5,5 6% ogółem Październik Zagraniczne 0,45 0,7 0,8 14% Listopad 0,5 0,5 0,45 -10% 16,8 18,3 9% Krajowe i zagraniczne (ogółem) 13,9 Grudzień 0,75 0,85 0,9 6% badania Activ Group 2013, badania Turystyki 2012 i 2011 Ogółem I-XII Źródło: 12,5 14,9 16,6 Instytutu11% Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011
3,5
Kra 15 i
4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 I
krajowych wyjazdów jazdy w celach typowo turystyczpróbie osób w wieku 15 i więcej lat liczącej 1000 osób w dniachmieszkań3-28.01.2014r. Analiza ws oraz badaniami GUS, m.in. obiektów cówturystycznych Polski niemal 20 mlnnoclegowych to wyjaz- w 2013 ro nych miały większy udział, niż „Wykorzystanie roku wyjazdy 2012 badanie DT-TKR na analogicznej próbie, ale w cyklach kwar dy w celach typowo turystycznych, w 2012Wroku; w celu od- przeprowadzano śniej badania te prowadzone były co miesiąc na próbie min. 1000 osób. w tym 53 proc. stanowiły długowiedzenia krewnych lub znajomych okresowe, a 47 proc. – krótkookre– nieznacznie mniejszy; spadł odsesowe. W 2012 roku takich wyjaztek wyjazdów służbowych. W 2013 Activ ul. Staszica 99-300 tel. (mniejsza +48 603 962 byłoKutno, 15,8 mln była569, fax. +48 2 roku celem 47Group, proc. podróży by- 10A/43, dów ogólna liczba wyjazdów). ła typowa turystyka, a 28 proc.
3,5
4
Rys. 1.
Źródło: badania
4,1 5,2 5,5 6% Zagraniczne ogółem 0,5 Tab. 6. Średnia długość pobytu podczas krajowych podróży Tab. 4. Krajowe krótkookresowe podróże Polaków w wieku długookresowych (liczba noclegów) 0 Tab. 3. iKrajowe długookresowe podróże Polaków 15 i więcej lat (mln) 13,9 16,8 18,3w wieku 9% Krajowe zagraniczne (ogółem) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2011 2012 2013 15 i więcej lat (mln) 2011 2012 2013 Zmiana Tab. 4. Krajowe krótkookresowe podróże Polaków w wieku Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 2011 15 i więcej 2012 2013 2011 2012 2013 Zmiana 13/12 lat (mln) Styczeń 7,9 6,3 2011 7,3 Styczeń 1,55 1,6 13/121,7 Źródło:6% badania Activ Group 2013, badania Turystyki 2012 i2013 2011 Instytutu 2012 Zmiana Luty 10,5 7,2 7,4 Luty -7% Styczeń 0,75 1,05 1,25 1,12,25 5% 2,1 13/12 Marzec -2% badaniaMarzec 8,6reprezentatywnych 7,8próbach 7,8 6% Luty 0,65 1,35 1,55 na podstawie 1,32,8 -4%2,75 1 Dane dotyczące 2013 roku opracowano badań: DT-TKR - dwie tury przeprowadzonego1,55 na Styczeń 1,6 1,7 Kwiecień 7,8 8,4 2,1 8,5 -7% osób w wieku 15 Kwiecień i0,4 więcej lat liczących 9000 osób w dniach: 4-25.07.2013r. oraz -8% 4-30.01.2014r., DT-UPOL przeprowadzone na reprezentatywnej Marzec 1,15 1,55 1,11,3 -4%1,2 Luty 1,25 2,25 Maj 15 i więcej lat liczącej 1,45 1000 osób 2,15 w dniach 3-28.01.2014r. 2,3 7% próbie osób w wieku Analiza wsparta Majzostała badaniami 7,8pn. „Turystyka 6,7 2,75 6,5 -2% Marzec 1,55 2,8 zagraniczna” Kwiecień 0,4 0,4 0,5 25% Czerwiec 1,55 turystycznych 2,45 obiektów2,2 oraz badaniami GUS, m.in. „Wykorzystanie noclegowych-10% w 2013 roku”. Kwiecień 1,55 1,3 Czerwiec 7,9 9,2 1,2 7,9 -8% Maj 0,8 0,85 0,95 12% LipiecDT-TKR przeprowadzano 1,8 2,5 ale w cyklach -4% kwartalnych (2x4500 respondentów). W roku 2011 i wczeW roku 2012 badanie na2,6 analogicznej próbie, Maj 1,45 2,15 2,3 Lipiec 9,6 8,7 9,0 7% Czerwiec 0,95 1,0 1,8 1,22,75min. 1000 20%osób. Sierpień 3,1 13% śniej badania te prowadzone były co miesiąc na próbie Czerwiec 1,55 2,45 9,2 2,2 Sierpień 9,5 9,4-10% Lipiec 2,95 2,45 1,05 3,02,45 22%2,6 Wrzesień 6% Lipiec 1,8 2,6 2,5 -4% Wrzesień 8,7 9,6 9,0 Paździer-4% Sierpień 2,9 3,3 0,85 3,82,3 15%2,2 Sierpień 1,8 2,75 3,1 13% Listopad 14% nik Październik 7,0 8,3 6% Wrzesień 1,0 1,3 0,95 1,51,05 15%1,2 Wrzesień 1,05 2,45 8,2 2,6 Grudzień 1,75 1,9 tel. +48 2603 962 569, fax. 5% +48 24 Listopad Activ Group, ul. Staszica 10A/43, 99-300 Kutno, 362 04 66, e-mail:0,85 activ_group@onet.eu 7,4 8,7 2,2 8,8 -4% Paździer2,3 Październik 0,45 0,7 0,8 14% Ogółem I-XII 17,1 25,6 25,85 1% Grudzień 6,8 8,514% Listopad 0,95 1,05 8,0 1,2 nik Listopad 0,5 0,5 0,45 -10% Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 Grudzień 1,75 1,9 Ogółem I-XII 9,0 8,4 2 8,4 5% Grudzień 0,75 0,85 0,9 6% Ogółem I-XII Activ17,1 25,85 Źródło: badania Group 2013, 25,6 badania Instytutu Turystyki 2012 i1% 2011 Ogółem I-XII 12,5 14,9 16,6 11% Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 Rys. 2. Krajowe krótkookresowe podróże Polaków w wieku Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 15 i więcej lat (mln) Rys. 1. Tab. 6.
Źródło: badania
WYJAZDY KRAJOWE Uczestnictwo Polaków w wyjazdach turystycznych 1 Dane dotyczące 2013 roku opracowano podstawie badań: DT-TKR - dwie tury badan Rys. 1. Krajowe długookresowe podróże Polaków wna wieku odwiedziny. Spośród 42,45 mlnoraz 4-30.01.2 Polaków w wieku 1515i więcej w wieku i więcejlat latwyliczących – 9000 osób w dniach: 4-25.07.2013r. 15 iosób więcej lat (mln)
szacunków Activ Group, w152013 roku nalat5Polacy i więcej WedługWedług szacunków Activ Gro(liczba uczestniczących wilości wiekuwyjazdów i więcej w mln) dni, wzięli udział 42,45 mln krajowych podróżach tury2011 2012 2013 Zmiana niż wyjazdów na 2-4 dni (+1 proc.). 4 up, w 2013 roku Polacywwzięli w Polski 13/12 stycznych, o 5% po(1,95 mln)Obserwujemy więcej niż wnatomiast 2012 roku; wzrost 3,5 udział w 42,45 mln czyli krajowych % (o 1,5 7,7 9,5a 60% 10,5 11% Krajowe długookresowe stanowiły wyjazdy – krótśredniej długości pobytu przy wydróżach40% turystycznych, czyli o 5 długookresowe, zrost po3 6,7 9,9 9,8 -1%i poKrajowe krótkookresowe krótkookresowych proc. (1,95 mln) więcejZnacznie niż w 2012 kookresowe. większy jazdach przyrost, bo o 11% dotywych (na 2,5 11,9 13,9 8% Krajowe ogółem dobną średnią –15,0 przy długookreroku; 40czył proc. stanowiły wyjazilości wyjazdów na 5 i więcej dni, niż wyjazdów na i zagra2 sowych. wzrost średniej dy długookresowe, a 60 Obserwujemy proc. – 2-4 dni (+1%). natomiast 3,4 4,3 4,6 7% tkookreZagraniczne długookresowe 1,5 W 2013 roku w strukturze krótkookresowe. długości Znacznie pobytu więkprzy wyjazdach i kra0,8 krótkookresowych 1,3 1,3 0% Zagraniczne krótkookresowe podróży, 1 jowych wyjazdów turystycznych szy przyrost, bo o 11 proc. – dotyczył podobną średnią przy długookresowych.
róży za-
56
Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 TURYSTYKA
Październik Listopad Grudzień aport Ogółem I-XII
Rys. 2. Tab. 7.
Krajowedługość długookresowe podróże Polaków w wieku Średnia pobytu podczas krajowych podróży 3 15 i więcej lat (mln) długookresowych (liczba noclegów) 2,5 22011
2012
3,5 3
2013
1,5
3 Styczeń 7,9 6,3 7,3 1 2,5 Luty 10,5 7,2 7,4 0,5 Marzec 8,6 7,8 7,8 2 Kwiecień 7,8 8,4 8,5 0 1,5 Maj 7,8 6,7 6,5 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 1 Czerwiec 7,9 9,2 7,9 2011 2012 2013 0,5 Lipiec 9,6 badania Activ Group 8,7 2013, badania9,0 Źródło: Instytutu Turystyki 2012 i 2011 0 Sierpień 9,5 9,2 9,4 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Wrzesień 8,7 9,6 9,0 Tab. 5. Krajowe podróże Polaków w wieku 15 i więcej lat (mln) 2011 2012 2013 Październik 7,0 8,2 8,3 2011 2012 2013 Zmiana Listopad 7,4 2013, badania Instytutu 8,7 8,8 i 2011 Źródło: badania Activ Group Turystyki 2012 13/12 Grudzień 6,8 Styczeń 2,3 8,0 2,65 8,5 2,8 6% 2012 i 2011 badań: DT-TKR - dwie tury I-XII badania przeprowadzonego na8,4 reprezentatywnych Ogółem 9,0 8,4próbach Luty 1,9 3,6 3,4 -6%
h: 4-25.07.2013r. oraz 4-30.01.2014r., DT-UPOL przeprowadzone na reprezentatywnej
Źródło: badania Activ Group 2013, badania Turystyki 2012 i 2011 Marzec 1,95Instytutu 3,95 zagraniczna” 3,85 dniach 3-28.01.2014r. Analiza wsparta została badaniami pn. „Turystyka w wieku Kwiecień 1,95 1,7 1,7
biektów noclegowych w 2013 roku”. Maj (2x4500 respondentów). 2,25 3,0 2011 i wcze3,25 cznej próbie, ale w cyklach kwartalnych W roku
-3% 0% 8%
2,5
Tab. 6.
Śr dł
Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień Ogółem I-XI
Źródło: badan
Krajowe krótkookresowe podróże Polaków w wieku Średnia długość pobytu podczas krajowych podróży 15 i więcej lat (mln) krótkookresowych (liczba noclegów) 2011
2012
2013
Styczeń 2,0 1,9 2,3 2 Luty 1,9 1,9 2,2 1,5 Marzec 1,7 1,9 2,2 1 Kwiecień 1,8 1,8 2,3 Maj 1,8 1,9 2,3 0,5 Czerwiec 2,0 1,8 2,2 0 Lipiec I II III 2,2IV V VI 1,9 VII VIII IX X 2,1XI XII Sierpień 2,0 2,0 2,1 2011 2012 2013 Wrzesień 1,9 1,9 2,0 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 Październik 1,6 1,9 2,1 Listopad 1,7 2,0 2,1 Tab. 5. Krajowe podróże w wieku 15 i więcej lat (mln) Grudzień 1,9 Polaków 2,1 2,1 2012 1,9 2013 Zmiana Ogółem I-XII 20111,9 2,1 13/12 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 Styczeń 2,3 2,65 2,8 6% Luty 1,9 lipiec-sierpień 3,6 2014 l 3,4 -6% Marzec 1,95 3,95 3,85 -3%
Tab. 7.
Śr kr
Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień Ogółem I-XI
39 Źródło: badan
13/12 6% -6% -3% 0% 8% -1% 9% 14% 9% 0% 6% 5% 5%
Grudzień Ogółem I-XII
1,9 1,9
2,1 1,9
2,1 2,1
badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 RaportŹródło:TURYSTYKA
Tab. 8.
Średnia długość pobytu podczas krajowych podróży ogółem (liczba noclegów) 2011
2012
2013
Styczeń 3,9 3,6 4,3 Luty 4,8 3,9 4,2 Marzec 3,1 3,6 3,8 2012 i 2011 Kwiecień 3,1 3,9 4,1 Maj 3,9 3,7 3,5 cej lat Czerwiec 4,2 4,7 4,2 Lipiec 6,8 5,5 5,8 Sierpień 6,7 6,3 6,5 Wrzesień 5,2 4,9 4,6 Październik 3,4 3,3 3,8 Listopad 3,7 podróży długookresowych 4,2 13 roku Tab. 12. Cele krajowych (%) 3,9 Grudzień 3,4 3,9 4,1 I-XII4,6 I-XII I-XII Ogółem I-XII 5,0 4,9 2011Instytutu2012 2013 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Turystyki 2012 i 2011 Turystyczno-wypoczynkowy 52 49 56 Odwiedziny u krewnych, zna30 23 23 tyczno – jomych XI XII zynkowy Tab. 9. Liczba noclegów podczas10 krajowych 17 długookresowych Służbowy 15 39% podróży Polaków w wieku 15 i więcej Zdrowotno-rehabilitacyjny 4 5lat (w mln) 4,5 2012 i 2011 Religijny 1 0,5 2011 2012 1 2013 Zmiana 3 5 1 2 Inny 13/12 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011
Styczeń 5,9 6,5 8,0 Luty 6,8 9,9 9,6 Marzec 3,4 8,1 8,6 Kwiecień 3,2 3,2 4,25 Tab. 13. Sposób organizacji krajowych podróży Maj 6,2 6,2 długookresowych (%) 5,7 Czerwiec 7,3 9,2 9,5 I- XII I- XII Lipiec 28,1 21,2 27,0 2011 2012 Sierpień biuro podróży 27,8 30,02 35,7 Całkowicie 2 Wrzesieńbiuro podróży 8,8 12,22 13,5 Częściowo 1 Całkowicie zakład pracy 11 Październik 3,1 lub in5,7 7 6,5 naListopad instytucja 3,8 4,4 4,0 Częściowo zakład pracy lub in7 7 Grudzień 5,1 6,4 7,5 na instytucja Ogółem I-XII 109,5 122,5 140,4 Samodzielnie 82 79
,85 mln
w 2012
23% -3% 6% 33% 9% 3% I- XII 27% 2013 19% 2 11% 1 10 14%
-10% 6 17% 15% 81
Źródło:badania badaniaActiv ActivGroup Group2013, 2013,badania badaniaInstytutu InstytutuTurystyki Turystyki2012 2012i 2011 i 2011 Źródło:
Tab. 10. Liczba noclegów podczas krajowych krótkookresowych podróży Polaków w wieku 15 i więcej lat (w mln) urystyczno- Tab. 14. Rodzaj zakwaterowania podczas krajowych podróży długookresowych (%) 2012 ypoczynkowy 2011 2013 Zmiana 39% 13/12 I- XII I- XII I- XII Styczeń 3,1 3,0 3,9 29% 2011 2012 2013 Luty motel, pensjonat 2,3 4,223 4,6 10% Hotel, 28 26 Marzec wczasowy 2,6 5,48 12% Ośrodek 86,1 5 Schronisko, 12,8 4 Kwiecień dom wycieczko2,8 2,32 22% wy, stanica wodna 2,5 Maj 4,1 5,3 29% Sanatorium 34,8 4 Czerwiec 3,1 4,53 7% Kwatera prywatna i agrotury17 17 23 Lipiec 3,9 5,0 5,3 6% styczna Sierpień 3,7 5,4 6,6 22% w tym agroturystyczna 6 5 3 Wrzesień 2,0 4,65 13% Domek kempingowy, pole 55,2 4 0, 5 mln Październik 1,4 4,5 4,6 2% biwakowe Listopad krewnych, 1,5znajo2,134 2,5 20% Mieszkanie 28 28,5 mych Grudzień 3,3 4,0 4,2 5% Własny wakacyjny dom, Ogółem I-XII 32,2 49,1 14% 5 455,8 4 mieszkanie, apartament Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 Inny 3 4 2,2 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011
w 2013
tycznozynkowy 7%
Tab. 11. Liczba noclegów podczas krajowych podróży Polaków w wieku 15 i więcej lat (w mln) 2011wykorzystywane 2012 2013 Środki transportu podczas krajowych podróży długookresowych (%) Długookresowe 109,5 122,5 140,4 I- 49,1 XII I- 55,8 XII l 2014 lipiec-sierpień Krótkookresowe 32,2 2011 2012 Krajowe ogółem 141,7 171,6 196,2 Samochód osobowy 71 68 Tab. 15.
40
Zmiana 13/12 15% I-14% XII 2013 14% 75,5
Kwiecień 2,8 2,3 2,8 22% Maj 2,5 4,1 5,3 29% Czerwiec 3,1 4,5 4,8 7% Lipiec 3,9 5,0 5,3 6% Sierpień 3,7 5,4 6,6 22% Wrzesień 2,0 4,6 5,2 13% Październik 1,4 4,5 4,6 2% Tab. 9. Liczba noclegów podczas krajowych długookresowych Listopad podróży 1,5 2,1 2,5 20% Polaków w wieku 15 i więcej lat (w mln) Grudzień 3,3 4,0 4,2 5% 2011 2012 2013 Zmiana Ogółem I-XII 32,2 49,1 55,8 14% 13/12 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 Styczeń 5,9 6,5 8,0 23% Luty 6,8 9,9 9,6 -3% Tab. 11. Liczba noclegów podczas krajowych podróży Polaków Marzec 3,4 8,1 8,6 6% w wieku 15 i więcej lat (w mln) Kwiecień 3,2 3,2 4,25 33% Maj 6,2 2011 5,72012 6,2 9% 2013 Zmiana Czerwiec 7,3 9,2 9,5 3% 13/12 Lipiec 28,1 109,5 21,2 27,0 27% Długookresowe 122,5 140,4 15% Krótkookresowe 55,8 14% Sierpień 27,8 32,2 30,049,1 35,7 19% Krajowe ogółem 141,7 171,6 196,2 14% Wrzesień 8,8 12,2 13,5 11%
Służbowy 15%
kich wyjaz liczba wyja
Odwiedziny krewnych lu znajomych 23 Rys.4.
Ce
Źródło: badan
Rys. 6. Cele Służbowy
17%
Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011
Październik 3,1 5,7 6,5 14% Tab. 16. Cele krajowych podróży (%) Listopad 3,8 4,4 krótkookresowych 4,0 -10% I- XII 7,5 wyjazdów I- XII I-tuXII Grudzień 5,1w strukturze 6,4 krajowych 17% W 2013 roku 2011 140,42012 2013 Ogółem I-XII 109,5 122,5 15% rystycznych Polaków w wieku 15 30 i więcej lat Turystyczno-wypoczynkowy 31 wyjazdy39w Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 celach typowo turystycznych miały większy niż Odwiedziny u krewnych, znajo52 36 udział, 34 mych w 2012 roku; wyjazdy w celu odwiedzenia krewnych Służbowy 14 25 21 kich wyjazdówTab. było (mniejsza ogólna lub znajomych – nieznacznie mniejszy (rys. 8 i 9); spadł 10. 15,8 Liczbamln noclegów podczasbyła krajowych krótkookresowych Zdrowotno-rehabilitacyjny 1i więcej 0,5 podróży Polaków w wieku 15 W (w mln)celem liczba wyjazdów). odsetek wyjazdów służbowych. 2013lat1roku Religijny 1 1 0,5 47% podróży2011 była typowa turystyka, aZmiana 28% 2012 Inny 2 2013 6 5 13/12 ―Źródło: odwiedziny. Spośród 42,45 mlnInstytutu krajowych wyjazdów badania Activ Group 2013, badania Turystyki 2012 i 2011 Styczeń 3,1 3,0 3,9 29% mieszkańców Polski niemal 20 mln to wyjazdy w celach Luty 2,3 4,2 4,6 10% Rys.4. Cele krajowych wyjazdów długookresowych w 2012 roku typowo w tym długoMarzec turystycznych, 2,6 5,4 53% stanowiły 6,1 12% Tab. 17. Sposób organizacji krajowych podróży okresowe, a 47% – krótkookresowe. W 2012 roku Kwiecień 2,8 2,3 2,8 22% takrótkookresowych (%) Inne Maj 2,5 4,1 29% Turystyczno- 5,3 Czerwiec 11% 3,1 4,5 I- XII 4,8I- XII 7% I- XII wypoczynkowy 2011 5,32012 6%2013 3 Lipiec 3,9 5,0 49% Służbowy Całkowicie biuro 3,7 podróży 2 Sierpień 5,4 6,6 2 22% 1 17% Częściowo biuro podróży 1 Wrzesień 2,0 4,6 5,2 1 13% 0,5 Całkowicie zakład1,4 pracy lub inna4,5 6 Październik 4,6 12 2% 12,5 instytucja Listopad 1,5 2,1 2,5 20% Częściowo zakład 3,3 pracy lub inna4,0 5 Grudzień 4,2 6 5% 3 instytucja Ogółem I-XII 32,2 49,1 55,8 14% Odwiedziny u Samodzielnie 86 79 2012 i 2011 83 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki
krewnych lub Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 znajomych 23% Tab. 11. Liczba noclegów podczas krajowych podróży Polaków w wieku 15 i więcej lat (wRazem: mln) 14,9 mln
I- XII 2013 74
Źródło: bada
Rys. 5
Ce
Źródło: badan
Tab. 21.
Służbowy 15%
Całkowicie Częściowo Całkowicie instytucja Częściowo instytucja Odwiedziny Samodziel
krewnych lu Źródło: bada znajomych 23
Sanatorium
Służbowy Kwatera p 25% styczna
w tym a
Domek kem wakowe Mieszkanie mych Własny wa kanie, apa Inny
Źródło: bada
Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011
I- XIIroku I- XII Rys. 6. Cele krajowych wyjazdów krótkookresowych w 2012 2011 2012 Samochód osobowy 68 71
Służbowy Zdrowotno Źródło: bada Religijny Inny
Rys. 6. Cele Hotel, mot Ośrodek w Schronisko stanica wo
typowo turystycznych, w tym 53% stanowiły długoRazem: 16,6 mln Źródło: badania Activ Group 2013. okresowe, a 47% – krótkookresowe. W 2012 roku taŚrodki transportu wykorzystywane podczas krajowych podróży krótkookresowych (%)
Służbowy Odwiedzin 25% Turystyczn krewnych l Odwiedziny znajomyc mych23%
Źródło: badan Tab. 22.
Tab. 18.Turystyki Rodzaj2012 zakwaterowania podczas krajowych podróży Źródło: badania Instytutu 2011 2013 Zmiana krótkookresowych (%)2012 13/12 I- XII I- XII I- XII Długookresowe 109,5 122,5 140,4 15% 2011 2012 2013 Krótkookresowe 32,2 49,1 55,8 14% Hotel, wyjazdów motel, 20 roku 34 32 Krajowe ogółempensjonat 141,7 171,6 196,2 14% Rys. 5 Cele krajowych długookresowych w 2013 Ośrodek wczasowy 2 2 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 32011 ZdrowotnoSchronisko, dom 1 2 3 Innewycieczkorehabilitacyjny wy, stanica wodna 2% 4% Sanatorium 0,5tuW 2013 roku w strukturze krajowych wyjazdów Służbowy TurystycznoKwatera prywatna i agrotury7 7 12,5 15% rystycznych Polaków w wieku 15 i więcej lat wyjazdy w wypoczynkowy styczna 56% celach typowo turystycznych miały w tym agroturystyczna 2 większy 2 udział,2 niż polew bi- celu odwiedzenia wDomek 2012 kempingowy, roku; wyjazdy 5 3 krewnych 3,5 wakowe lub znajomych – nieznacznie mniejszy (rys. 8 i 9); spadł Mieszkanie krewnych, znajo56 43 41 odsetek mych wyjazdów służbowych. W 2013 roku celem podróży a 28% Własny wakacyjny była dom, typowa 5 turystyka, 4 2 Odwiedziny u 47% mieszkanie, apartament krewnych lub ― odwiedziny. Spośród 42,45 mln krajowych wyjazdów Inny 3 2,5 znajomych 23% mieszkańców Polski niemal 20 mln2 to wyjazdy w celach
Tab. 19.
Tab. 20.
Źródło: badan
Tab. 23.
3
Samochód
2011 2012 2013 Wielką Bryt 2,7 3,7 3,9 Dolnośląskie 1,6 TURYSTYKA 2,3 2,1 Kujawsko-Pomorskie aport Tab. 20. Cele krajowych podróży ogółem (%) Tab. 27. Za 1,8 1,7 2,2 Lubelskie Cele krajowych podróży krótkookresowych (%) ku 0,8 1,0 1 IXII IXII IXII Lubuskie I- XII I- XII I- XII 2011 2012 2013 1,2 1,4 2012 2013 Łódzkie wyjazdów krótkookresowych Cele krajowych2011 wyjazdów długookresowych w 2013 roku Cele krajowych w 2013 r. 1,7 Turystyczno-wypoczynkowy 40 Małopolskie 39 47 no-wypoczynkowy 30 31 39 2,8 5,2 7,2 y uukrewnych, znajo52 36 34 Styczeń Odwiedziny u krewnych, znajo42 30 28 3,4 5,4 4,7 Mazowieckie 5% mych Turystyczno1% Luty 39% 21% 0,4 0,5 0,7wypoczynkowy 4% Opolskie 2% 15% Służbowy Turystyczno12 21 18 14 25 21 Marzec 1,4 2,4 3,1 wypoczynkowy o-rehabilitacyjny 1 1 0,5 Kwiecień Zdrowotno-rehabilitacyjny 3 Podkarpackie 3 2,5 1,5 0,9 1,4 Podlaskie Odwiedziny u 1 1 0,5 Maj Religijny 1 1 0,5 krewnych lub Odwiedziny u krewnych 2,8 5,3 6 Pomorskie 2 6 5 Czerwiec Inny 2 6 3 znajomych lub znajomych ania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 2,5 3,3 3,4 Lipiec Śląskie Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 Służbowy Sierpień 1,0 1,2 1,7 Świętokrzyskie Służbowy Wrzesień 1,8 2,2 2,5 Warmińsko-Mazurskie Sposób organizacji krajowych podróży Październik 1,6 3,1 2,6 Wielkopolskie Tab. 21. Sposób organizacji krajowych podróży ogółem (%) Zrowotny, Listopad Zdrowotny, krótkookresowych (%) 56% 23% 2,8 3,2 2,8rehabilitacyjny Zachodniopomorskie rehabilitacyjny Grudzień I- XII I- XII I- XII I- XII I- XII I- XII 30,1 42,8 47 Łączna liczba wizyt 2011 2012 2013 Ogółem I-XII 2011 2012 2013 Inne Inne 29,6 40,5 42,45 Liczba podróży Całkowicie biuro podróży 2 2 1,5 Źródło: badani 34% e biuro podróży 2 2 1 Razem 16,6 mln Uwaga: łączna liczba wizyt w poszczególnych województwach jest więkCzęściowo biuro podróży 1 1 0,5 biuro podróży 1 1 0,5 niż 11 liczba jednej podróży odwiedziła Razem 25,85 mln podróży, Całkowicie zakład pracy lub inna 7 sza 11,5gdyż część osób podczas Źródło Group 2013 Źródło badania Activ Group 2013 zakład pracy lub inna 6 12 12,5 badania Activ więcej niż jedno województwo. instytucja Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 Częściowo zakład pracy lub inna 6 Źródło: badania 7 4 Rys. 13. Za zakład pracy lub inna 5 6 3 instytucja ku Samodzielnie 84 Rys. 12.79 Natężenie 82,5krajowego ruchu turystycznego w 2013 r. weCele krajowych wyjazdów turystycznych ogółem w 2013 r. lnie 86 79 83 1,4 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 dług województw i liczby krajowych podróży turystycznych ania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 r. 1,2 ogółem (mln)
R
18%
3%
4%
47%
Tab. 22.
Rodzaj zakwaterowania podczas krajowych podróży krótkookresowych (%)
tel, pensjonat wczasowy o, dom wycieczkoa wodna m prywatna i agrotury28%
agroturystyczna mpingowy, pole bi-
Razem 42,45 mln
I- XII 2011 20 2 1 7 2 5
I- XII 2012 34 2 2 7 2 3
e krewnych, znajo-
56
43
akacyjny dom, e, apartament
5
4
2
3
Hotel, motel, pensjonat Służbowy Ośrodek wczasowy Schronisko, dom wycieczkowy, stanica wodna SanatoriumZrowotny, rehabilitacyjny Kwatera prywatna i agroturystyczna w tym agroturystyczna Inne
0,5 12,5 2 3,5
Domek kempingowy, pole biwakowe Źródło badania Activ Group 2013 Mieszkanie krewnych, znajo41 mych Własny wakacyjny dom, miesz2 kanie, apartament Inny 2,5
d osobowy ochód
autobus cja podmiejska rower
odek transportu aj podróżowania
I- XII 2012 2,8 32 4 1
I- XII 2013 28,5 4 3,5
1
1,01
11
11
18,5
3
3
2,5
5
5
1,4 2,1
4
46
37
34
5
4
2,5
1
2
2,5
0,2 0 I
4,7
2,52,6
3,9
0,4
2,5
Źródło: badan 2011
1,7 2,2 0,7
1,7
3,4
3,1
7,2
Tab. 28.
Za wi
Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień Ogółem I-XII
Środki transportu wykorzystywane podczas III. Wyjazdy zagraniczne krajowych podróży ogółem (%) I- XII I- XII I- XII Według Activ Group, w 2013 roku Polacy 2011 2012 szacunków 2013 Samochód osobowy 70 w wieku 70 15 i więcej 74,5 lat uczestniczyli w 10,05 mln turyInny samochód 1 stycznych 2 1,5 za granicę, czyli podróży połączopodróży Pociąg 14 13 12 nych z co najmniej z jednym noclegiem poza granicami Kursowy autobus 9 5 3,5 Źródło: badani większy wzrosty wyjazdów długoKomunikacja podmiejska 1 kraju. 1Obserwujemy 0,5 Autokar 4 7 6,5 7 Motocykl, rower – – 0,5 Samolot – 1 0,5 Wodny środek transportu – – Inny rodzaj podróżowania 1 1 0,5
Środki transportu wykorzystywane podczas krajowych podróży krótkookresowych (%) I- XII 2012 71 2 11 5 1 7 – 2 – 1
I- XII 2011 21 5 2
0,6
6,0
Źródło: badania Activ Group 2013 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011
ania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011
I- XII 2011 68 1 12 11 2 4 – – – 2
0,8
Rodzaj zakwaterowania podczas krajowych podróży ogółem (%) Odwiedziny u krewnych lub znajomych
I- XII 2013 32 3 3
1
Turystycznowypoczynkowy
Tab. 23.
I- XII 2013 74 1,5 11 4 0,5 7 1 0,5 0,5
Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011
ania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011
5
lipiec-sierpień 2014
l
41
Francja
0,15
0,45
0,7
1,8 0,35 0,45 0,7 1,6 Chorwacja 1,4 0,35 0,35 0,8 1,2 Grecja 0,3 0,25 0,55 1 Austria 0,25 0,5 0,5 0,8 Słowacja 0,3 0,5 0,5 0,6 WYJAZDYHolandia ZAGRANICZNE 0,15 0,5 0,4 0,4 podróży za granicę było takich granicami kraju. Obserwujemy więk- odwiedzali Niemcy, Wielką Brytanię Turcja 0,35 0,3 0,4 0,2 wyjazdów 5 mln (w 2012 r. – i Włochy. szy wzrosty wyjazdów długo termi0 Szwecja 0,2 0,35 0,3 mln);VIII liczbę wyjazdów w odW 2013 roku celem 50 III proc.IV V VI4,1 VII nowych (9 proc.), niż krótkoterminoI II IX X XI XII
wieku 15 i więcej lat (w mln)
Hiszpania
0,45 0,4 TURYSTYKA aport 0,35 0,3 0,25 0,2 0,15 Według szacunków Activ Gro0,1 roku Polacy w wieku 15 up, w 2013 0,05 i więcej lat uczestniczyli w 10,05 mln 0 0,15 zagranicznych wyjazdów Polaków wych (6 proc.). Średnia długość po- Norwegia tury-stycznych podróży za graniI II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2011
R
cę, czyli podróży połączonych z co 2011 najmniej z jednym noclegiem poza
2012 2013 – 9,8). Polscy turyści najczęściej Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011
Belgia 0,1 nej liczbie 10,05 mln wszystkich Egipt Węgry
Tab. 29.
Zagraniczne podróże Polaków w wieku 15 i więcej lat (w mln)
Litwa
0,3 Tab. 30.
0,4 na 2,7 mln. 0,2 0,35 0,2
0,1 0,35 0,2 Zagraniczne wyjazdy polskich turystów według odwie0,15 (w mln) 0,25 0,2 dzanych krajów
Bułgaria 0,1 0,2 0,15 I-XII I-XII I-XII Zmiana Dania 0,1 0,15 0,1 2011 2012 2013 13/12 Irlandia 0,1 0,15 0,1 Łączna liczba wizyt 6,3 10,0 12,95 Styczeń 0,4 0,65 0,60 -8% Stany Zjednoczone * 0,1 0,1 Luty 0,35 0,65 0,80 23% Niemcy 1,1 2,55 2,15 Tab. 37. Sposób organizacji podróży zagranicznych (%) W 2013 roku największy wzrost Rosja 0,1 wydatków * obserwujemy 0,05 Marzec 0,25 0,65 0,75 15% Wielka Brytania 0,7 0,7 1,2 I-XII I-XII I-XII w kategorii podróży zagranicznych*(o 7%). Wydatki na *wyjazKwiecień 0,3 0,4 0,40 0% Łotwa 0,1 0,4 0,8 1,1 2011 2012 2013 dy krajowe wzrosłyWłochy w przypadku podróży długookresowych Maj 0,35 0,65 0,70 8% Białoruś 0,15 * * Czechy 0,45 0,7 0,7 Całkowicie biuro podróży 24 16 20 (o 2%), natomiast dla wyjazdów krótkookresowych notujemy Czerwiec 0,6 0,8 0,80 0% Inne 0,25 0,8 1,05 Rys. 14. Zagraniczne krótkookresowe podróże Polaków w 0,15 0,45 0,7 Częściowo biuro podróży 4 1,15 4 3,5 Polaków spadki 7%. W przypadku wyjazdów krajowych Lipiec 0,8 14. Zagraniczne 1,1 5% Rys. krótkookresowe podróże w na poziomieFrancja 8 Francja 0,15 0,45 0,7 wieku 15 i więcej lat (w14mln) *zmianie Poniżej 0,1 mln. proporcje Całkowicie zakład pracy 8 1,55 uległy Sierpień Hiszpaniamiędzy wydatkami poniesionymi 0,35 0,45 0,7 wieku lat (w mln) 15%12 0,75 lub inna 1,3515 i więcej Hiszpania 0,35 0,45 0,7 0,45 instytucja Uwaga: sumaw wizyt w poszczególnych większa niż liczba Wrzesień przed oraz trakcie podróży na krajach korzyśćbyła wydatków 0,45 0,95 1,2 26% 0,45 Chorwacja 0,35poniesio0,35 0,8 0,4 lub inna inChorwacja 0,35 0,8 wyjazdów turystycznych, gdyż część osób podczas jednej podróży od-0,35 Częściowo zakład pracy 8 6 3,5 Październik 0,4 0,8 0,75 -6% 0,4 nych podczas podróży (wzrost). Przeciętne wydatki na podró0,3 0,25 0,55 wiedziła kilka krajów. Grecja 0,35 stytucja Grecja 0,3 0,25 0,55 Listopad 0,35 0,3 0,45 0,6 33% że zagraniczne wyniosły 2983 USD, w przeliczeniu na dzień 0,3 Austria 0,25 2012 i 0,5 0,5 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki Samodzielnie 56 0,75 60 0,3 Grudzień Austria 0,25 0,5 0,5 0,55 0,85 -12%61 pobytu – 269 USD. 0,25 2011. Słowacja 0,3 0,5 0,5 0,25 Ogółem I-XII Activ Źródło: badania Turystyki 2012 i 8% 2011 5,5Group 2013, 9,3bad. Instytut 10,05 Słowacja 0,3 0,5 0,5 0,2 Holandia 0,15 0,5 0,4 Źródło: badania Activ 0,2 Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 0,15 Holandia 0,15 0,5 0,4 0,15 Tab. 40. Przeciętne wydatki na krajowe podróże długookresowe (PLN)0,3 Turcja 0,35 0,4 Tab. 31. Średnia długość pobytu podczas zagranicznych podróży 0,1 Turcja 0,35 0,3 0,4 0,1 Polaków w Szwecja wieku 15 i więcejI-XII lat (liczba I-XII noclegów) I-XII 0,2 0,35 0,3 0,05 Tab. 38. Baza noclegowa wykorzystywana podczas podróży Szwecja 0,2 0,35 0,3 0,05 podróże Polaków w wieku 15 i więcej lat Rys. 15. Zagraniczne 2011 2012 2013 0 Norwegia 0,15 0,15 0,3 zagranicznych (%) I-XII I-XII I-XII (w mln) 0 Norwegia 0,15 0,15 0,3 I II III IV V VI VII VIII IX X Poniesione XI XII 326 3350,15 2011 2012 2013 2930,15 I-XII IX X XI XII przed podróżą Ukraina 0,3 I II III IV I-XII V VII-XIIVII VIII Ukraina 0,15 0,15 0,3 1,8 Poniesione podczas podróży12,7 2011 2012 2013 2013 655 74613,5 824 2011 2012 Długookresowe 13,7 Belgia 0,1 0,4 0,2 2011 2012 2013 1,6 Belgia 0,2 Źródło: badania Group 2013, 2012 i 2011 Ogółem 981 10810,1 1116 0,4 Hotel, motel, pensjonat, zajazdActiv 51 badania 47 Instytutu 52 Turystyki Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 Krótkookresowe 2,0 2,1 Egipt 2,3 0,3 0,35 0,2 1,4 Egipt 0,3 0,35 0,2 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 Ośrodek wczasowy 2 1 1,5 1,2 Zagraniczne ogółem Węgry10,2 9,8 10,1 0,1 0,35 0,2 Węgry 0,1 0,35 0,2 Dom schronisko 1 2 2 1 wycieczkowy, Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki0,15 2012 i 20110,25 Tab. 29. Zagraniczne podróże Polaków w wieku 15 iŹródło: więcejbadania lat Litwa 0,2 Tab. 29. Zagraniczne podróże Polaków w wieku 15 i więcej lat Litwa 0,15 0,25 0,2 Wynajęty domek wakacyjny (w (domek 0,8 2 4 1 mln) Bułgaria 0,1 0,2 0,15 (w mln) turystyczny, bungalow) Bułgaria 0,1 0,2 0,15 0,6 2011 2013 Zmiana Dania 0,1 0,15 0,1 Wynajęta kwatera prywatna 8 2012 13 0,4 2011 20126 2013 Zmiana Dania podczas 0,1 Pola-0,15 0,1 Tab. 41. Liczba Przeciętne wydatki na krajowe podróże podróży długookresowe Tab. 32. noclegów zagranicznych 13/12 Irlandia 0,1 0,15 0,1 13/12 przeliczone na dzień pobytu (PLN) 0,2 Mieszkanie krewnych lub znajomych 33 28 24 Irlandia 0,1 0,15 0,1 Styczeń 15 i więcej lat (w mln) 0,4 0,65 0,60 -8% ków w wieku Styczeń 0,4 0,65 0,60 -8% 0 Stany Zjednoczone * 0,1 0,1 Domek kempingowy, 2 0,65 2 20,80 Lutynamiot, przy- 0,35 23% I-XII I-XII I-XII Stany Zjednoczone * 0,1 0,1 23% I II Luty III IV V VI0,35 VII VIII 0,65 IX X XI 0,80 XII I-XII I-XII I-XII Zmiana czepa kempingowa Rosja 0,1 * 0,05 Marzec 0,25 0,65 0,75 15% 2011 2012 0,1 2013 * Rosja 0,05 Marzec 0,252012 – 0,65 – 2013 –0,75 15% 2011 2012 2013 13/12 Sanatorium 2011 Kwiecień 0,3 0,4 0,40 0% przed podróżą Łotwa * Poniesione 33 36 ** 31 0,1 Kwiecień 0,3 0,4 0,40 0% Łotwa * Długookresowe 54,0 84,3 90,4 7% 0,1 Źródło: Group 2013, badania Instytutu 2011 Inne badania Activ 1 Turystyki Maj 0,35 0,6510 2012 i1,5 0,70 8% Poniesione Białoruś * 66 79 0,15 88 * Maj 0,35 0,65 0,70 8% podczas podróży Białoruś 0,15 * * Krótkookresowe 2,9 6,3 7,0 11% Czerwiec Źródło: badania Activ Group 2013, badania 2012 i 2011 0,6Instytutu Turystyki 0,8 0,80 0% Ogółem 99 115 119 Inne 0,25 0,8 1,05 Czerwiec 0,6 0,8 0,80 0% Zagraniczne ogółem 56,9 90,6 97,4 8% Inne 0,25 0,8 1,05 Lipiec 0,8 1,1 1,15 5% Lipiec 0,8 1,1 1,15 5%do obliczenia Uwaga: przeciętnych * Poniżej 0,1 mln.wydatków na dzień pobytu przyjęto Sierpień 0,75turystów 1,35 1,55 15% Źródło: badania Activ Group 2013, 2012 * Poniżej 0,1 mln.badania Tab. 30. Zagraniczne wyjazdy polskich według odwieśrednią długość pobytu 8,7 dnia (średnia liczbaInstytutu noclegówTurystyki zwiększona o 1).i Sierpień 0,75 1,35 1,55 15% Uwaga: suma wizyt w poszczególnych krajach była większa niż liczba Wrzesień 2011 0,45 0,95 1,2 26% dzanych krajów (w mln) Cele zagranicznych podróży Polaków w 2013 r. W2012 r. – 8,7 dnia, 2011 r. – 9,3 dnia. . Uwaga: suma wizyt w poszczególnych krajach była większa niż liczba 39. ŚrodkiWrzesień transportu wykorzystywane podczas 0,45 0,95 podróży 1,2 26% wyjazdów turystycznych, gdyż część osób podczas jednej podróży odRazemTab. 16,6 mln Październik 0,4 0,8 0,75 -6% Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011jednej podróży odwyjazdów turystycznych, gdyż część osób podczas 3,5% zagranicznych (%) 26,5% Październik 0,4 0,8 -6% 50,0% wiedziła kilka krajów. I-XII I-XII I-XII0,75 Listopad wiedziła50% kilkazagranicznych krajów. 0,3 0,45 0,6 33% roku celem W 2013 wyjazdów PolaI-XII I-XII I-XII Listopad 0,3 0,45 0,6 33% Turystyczno2011 2012 2013 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i Grudzień 0,552011 0,85 0,75 -12% Źródło: badania Activ Group 2013, badania wypoczynkowy 2012 ków była typowa turystyka. W ogólnej liczbie 10,05Instytutu mln Turystyki 2012 i 2013 Grudzień 0,55 0,85 0,75 -12% 2011. Łączna liczba wizyt 6,3 10,0 12,95 2011. Ogółem I-XII 5,5 9,3 10,05 8% Samochód osobowy 35,4 Ogółem I-XII 5,5 34 9,3 39 10,05 8% podróży za granicę było takich wyjazdów 5 Niemcy 1,1 2013, badania 2,55 Instytutu 2,15 Turystykiwszystkich Źródło: badania Activ Group 2012 i 2011 Inny samochód Źródło: badania Activ Group 2013, 4 10 Instytutu 3,5 TurystykiTab. badania 2012 i 2011 42. Struktura przeciętnych na krajowe podróże Odwiedziny u krewnych mln (w 2012 4,1 wydatków mln); liczbę wyjazdów Tab.r. 31.– Średnia długość pobytu podczas zagranicznych podróży Wielka Brytania 0,7 4 0,7 1 1,22 Pociąg lub znajomych Tab. 31. (PLN) Średnia długość pobytu podczas zagranicznych podróży długookresowe w odwiedziny, szacuje się na 2 mln, liczbę wyjazdów Polaków w wieku 15 i więcej lat (liczba noclegów) Włochy 0,4 2 0,8 3 1,11 Kursowy autobus Polaków w wieku 15 i więcej lat (liczba noclegów) Rys. 15. Zagraniczne podróże Polaków w wieku 15 isłużbowych więcej lat I-XII I-XII – na 2,7 mln. Rys. 15. Zagraniczne podróże Polaków w0,7 wieku 15 i więcej lat Autokar 15 13 14 Czechy 0,7 I-XII I-XII I-XII (w mln) 0,45 2012 2013 Służbowy I-XII I-XII I-XII (w mln) Motocykl, rower 1 – – 2011 2012 2013 Transport 220 224 2011 2012 2013 8 1,8 Wodny środek transportu/Prom 1 1 1 1,8 Długookresowe 12,7 13,7 13,5 1,6 12,7 13,7 13,5 Zakwaterowanie Długookresowe 340 366 Samolot 39 32 42 1,6 Krótkookresowe 2,3 2,0 2,1 1,4 Inne Żywność i napoje Krótkookresowe w kawiarniach i restau281 328 – 1 2,3 2,0 2,1 1,4 20,0% Inny rodzaj podróżowania 1,2Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 Zagraniczne ogółem 10,2 9,8 10,1 Źródło: badania Activ racjach 1,2 Zagraniczne ogółem 10,2 9,8 10,1 1 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu 2012 i 2011 Inne wydatki 240 198 Turystyki 1 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 2011
0,8 0,8 0,6 0,6 0,4 Wydatki 0,4 na 0,2 0,2 0
2012
2013
Razem 10,05 mln
42
IV.
wyjazdy turystyczne 2014 lipiec-sierpień l
Krótkookres Zagraniczne
Źródło: badan
Tab. 32. Lic kó
0,15 wiedziny, 0,3 szacuje się na 2 mln,
20120,3 2013 0,15 liczbę wyjazdów służbowych – Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011
Ukraina 0,15 była typowa turystyka. W ogólbytu wyniosła 10,1 noclegu (w 2012 r.
Długookreso
w tym: dobra konsumpcyjne 25 30 i przedmioty o dużej wartości Tab. 32. Liczba noclegów 1081 podczas zagranicznych podróży PolaOgółem 1116 Tab. 32. Liczba noclegów podczas zagranicznych podróży Polaków w wieku 15 i więcej lat (w mln) Źródło: badania Activ Group 2013, badania Turystyki ków w wieku Instytutu 15 i więcej lat (w 2012 mln)
Długookreso Krótkookres Zagraniczne
Źródło: badan 2011
W 2013 ro ków była ty wszystkich mln (w w odwiedz służbowych
I-XII 2011
odróży
I-XII 2012
I-XII 2013
I-XII 2011
I-XII 2012
I-XII 2013
R
Poniesione p Poniesione p Ogółem
Poniesione przed podróżą 326 335 293 Poniesione przed podróżą 130 202 112 I-XII aport Poniesione podróży wzrost wydatków W 2013podczas roku największy obserwujemy 655 746 824 Poniesione podczas podróży 195 TURYSTYKA 330 382 2013 Źródło: badan I-XII Ogółem Żywność 30 532 35 Inne wydatki w kategorii podróży zagranicznych (o981 7%). Wydatki wyjaz1081 na 1116 52 Ogółem i napoje w kawiarniach i restau-325 494 2013 racjach Źródło: badaniawzrosły Activ Group badania podróży Instytutu Turystyki 2012 i 2011 dy krajowe w 2013, przypadku długookresowych w tym: dob Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 1,5 35 Inne wydatki 48 28 Inne wydatki 26 21 20 i przedmiot (o 2%), natomiast dla wyjazdów krótkookresowych notujemy WYDATKI NA WYJAZDY TURYSTYCZNE 2 w tym: dobra konsumpcyjne 5 5 w tym: dobra konsumpcyjne 3 3 Ogółem 3,5 spadki na poziomie 7%. W przypadku wyjazdów krajowych 21 w przypadku podróży długookresoW 2013i roku największy wzrost wyjazdów krajowych zmianie uległy podczas podróży (wzrost). Przeciętne przedmioty o dużej wartości 1 i przedmioty o dużej wartości Tab. 49.badan Prz 12 zmianie uległy w kategoproporcje między wydatkami Źródło: obserwujemy proporcje między wydatkami poniewydatki na podróże zagraniczne wywych (o 2 proc.), natomiast 3 wydatków Ogółem 184 poniesionymi 159 dla wyjazdz Ogółem 115 119 przed oraz w trakcie podróży na korzyść wydatków poniesio13 rii podróży zagranicznych (o 7 proc.). dów krótkookresowych notujemy spad- sionymi przed oraz w trakcie podróniosły 2983 USD, w przeliczeniu na Tab. 41. badania Przeciętne wydatki na krajowe podróże Źródło: Activ Group 2013, badania Instytutudługookresowe Turystyki 2012 3,5 Źródło: badania Activ Group 2013, 2012 podczas podróży (wzrost). wydatki naW przypadku podróTab. 45, Przeciętne wydatki nabadania krajowe podróżeTurystyki 119 24 Wydatkinych na wyjazdy krajowe wzrosły dzieńInstytutu pobytu –krótkookresowe 269 USD. ki na poziomie 7 proc. ży na korzyść wydatków poniesionych przeliczone na dzień pobytuPrzeciętne (PLN) przeliczone na dzień pobytu (PLN) że zagraniczne wyniosły 2983 USD, w przeliczeniu na dzień 261 styki 2012 I-XII I-XII I-XII pobytu – 269 USD. Poniesione p 2011 2012 2013 I-XII I-XII I-XII 012 i 2011 Tab. 48. Prz – Poniesione p 2011 2012 2013 Poniesione przed podróżą 33 36 31 1,5 Ogółem Tab. 48. Przeciętne wydatki na podróże zagraniczne (PLN) Poniesione przed podróżą 45 70 36 Poniesione podczas podróży 66 79 88 Tab. 44. Przeciętne wydatki na krajowe podróże krótkookresowe (PLN) Tab. 40. Przeciętne wydatki na krajowe podróże długookresowe (PLN)
%) 2
2012 i 2011
kresowe odróży (PLN)
I-XII I-XII 2podróży 2013 2 2013 112 52 I-XII 382 1,5 2013 494 35,4 2i 2011 ki 2012 3,5 1 2 131 14 24 2– tkookresowe 1 42 – 1 1,5I-XII 22012 i 2011 2013
2012 i 2011
36 123 159 podróży
bytu przyjęto iększona o 1).
I-XII 2013 ki 2012 i 2011 35,4 3,5 2 we podróże 1 14 – I-XII 1 2013 42 145 1 35 2012120 i 2011 141 21 10 873 15 119 493
ystyki 2012 styki 2012
Poniesione podczas podróży Ogółem
Ogółem
99 115 119 I-XII I-XII I-XII I-XII I-XII I-XII Uwaga: do obliczenia przeciętnych wydatków na dzień pobytu przyjęto 2011 2012 2013 2011 2012 2013 średnią długość pobytu 8,7 dnia (średnia liczba noclegów zwiększona o 1). Poniesione przed podróżą Poniesione przed podróżą 1070 1304 1317 326 335 293 W2012 r. – 8,7 dnia, 2011 r. – 9,3 dnia.. Poniesione podczas podróży Poniesione podczas podróży 805 1486 1666 655 746 824 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 Ogółem Ogółem 1875 2790 2983 981 1081 1116
67 I-XII 112 2011
114 I-XII 184 2012
123 I-XII 159 2013
Uwaga: do ob
Poniesione p to średnią dłu szona o 1). W Poniesione p Źródło: badan Ogółem
Uwaga: do obliczenia przeciętnych wydatków na dzień pobytu przyjęto Poniesione przed podróżą 130 202 112 średnią długość pobytu 3,3 dnia (średnia liczba noclegów zwiększona o 1). Poniesione podczas 330 382 W 2012 r. – 2,9 dnia, wpodróży 2011 r. 2,9 dnia. 195 Źródło: badania Activ Group 2013, badania325 Instytutu Turystyki i 2011 Ogółem 532 2012494
Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011
Źródło: badania
Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011
Tab. 50. Tab. 46.
Tab. 42.
Struktura przeciętnych wydatków na krajowe podróże długookresowe (PLN) Tab. Przeciętnewydatki wydatkina na podróże przeliczone Tab. 41.49. Przeciętne krajowe zagraniczne podróże I-XII długookresowe I-XII na dzień pobytu (PLN)pobytu (PLN) przeliczone na dzień 2012 2013 Transport
I-XII I-XII 220 I-XII I-XII 2011 2011 3402012 2012
Zakwaterowanie Poniesione przed podróżą Poniesione przed podróżą i restauŻywność i napoje w kawiarniach Poniesione podczas podróży racjach Poniesione podczas podróży Ogółem Inne wydatki Ogółem
33 96 281 36 121 66 79 72 138 99 240 115 168 259
I-XIIkrótkookresowe I-XII Przeciętne wydatki na krajowe podróże 2012 2013 przeliczone na dzień pobytu (PLN) Transport 160 145 I-XII I-XII I-XII Zakwaterowanie 115 120 2011 2012 2013 Żywność i napoje w kawiarniach i restau117 141 Poniesione przed podróżą 45 70 36 racjach Poniesione podczas podróży 67 114 123 w tym: dobra konsumpcyjne 4 4 Inne wydatki 140 87 i przedmioty o dużej wartości Ogółem 112 159 w tym: dobra konsumpcyjne 15184 15 Ogółem 121 119 Uwaga: do obliczenia przeciętnych i przedmioty o dużej wartości wydatków na dzień pobytu przyjęto średnią długość 3,3 dnia2013, (średnia liczbaInstytutu noclegówTurystyki zwiększona o 1). Źródło: badaniapobytu Activ Group badania 2012 Ogółem 532 493
31 119 328 88 150 119 198 269
Uwaga: dodo obliczenia przeciętnych wydatków na na dzień pobytu przyjęto w tym: dobra konsumpcyjne 25dzień 30przyjęUwaga: obliczenia przeciętnych wydatków pobytu średnią długość pobytu 8,7 dnia (średnia liczba noclegów zwiększona o 1). to średnią długość pobytu 11.5 dnia (średnia liczba noclegów zwięki przedmioty o dużej wartości W2012 r. – 8,7 dnia, 2011 r. – 9,3 dnia..
szona o 1). W 2012 r. – 11,6 dnia, w 2011 – 11,8 dnia. Ogółem 1081 1116 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i 2011 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012
Prz dzie
Transport Zakwaterowa Poniesione p Żywność i na racjach Poniesione p Inne wydatki Ogółem w tym: Uwaga: dodob ob i przedmiot to średnią dłu szona o 1). W Ogółem Źródło: badania Tab. 54. St Źródło: badan nic
W 2012 r. – 2,9 dnia, w 2011 r. 2,9 dnia.
Źródło:badania badaniaActiv Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki Źródło: Group 2013, badania Instytutu Turystyki 20122012 i 2011
Tab. 46. 52. Struktura Struktura przeciętnych zagraniczne Tab. przeciętnych wydatków wydatkównanapodróże krajowe podróże poniesionych podczas wyjazdu (PLN) (PLN) wydatków na krajowe podróże Tab. 47. krótkookresowe Struktura przeciętnych krótkookresowe przeliczonych na dzień pobytu (PLN) I-XII I-XII I-XII I-XII 2012 2013 I-XII I-XII 2012 2013
4 119
Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012
Tab. 51. 48. Tab.
Tab. 49.
Tab. 45,
I-XII 224 I-XII 2013 3662013
Tab. 50. Struktura Strukturaprzeciętnych przeciętnychwydatków wydatków na podróże Tab. 42. krajowezagraniczne podróże poniesionych przed długookresowe (PLN) wyjazdem (PLN) Tab. 43. Struktura przeciętnych wydatków na krajowe podróże I-XII I-XII (PLN)I-XII I-XII długookresowe przeliczonych na dzień2012 pobytu 2013 2012 2013 I-XII I-XII Transport 220 224 Transport 556 646 2012 2013 Zakwaterowanie 340 366370 Zakwaterowanie 287 Transport 23 24 Żywność i napoje ww kawiarniach i restau281 328145 Żywność i napoje kawiarniach i restau195 Zakwaterowanie 3648 3928 Inne wydatki racjach racjach w tym: dobra konsumpcyjne 5 5 Inne wydatki 240 198 Inne wydatki 266 156 iwprzedmioty o dużej wartości tym:dobra dobrakonsumpcyjne konsumpcyjne w tym: 2544 30 46 184 159 i przedmiotyoodużej dużejwartości wartości iOgółem przedmioty Ogółem 1081 1116 Ogółem 1304 Turystyki1317 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu 2012 w tym: dobra konsumpcyjne 4 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012 i przedmioty o dużej wartości Ogółem 121
Struktura przeciętnych wydatków na krajowe podróże krótkookresowe (PLN)
St po
Przeciętneprzeciętnych wydatki na podróże zagraniczne (PLN)zagraniczne Struktura wydatków na podróże poniesionych przed wyjazdem przeliczonych na dzień I-XII pobytu I-XIIna krajowe I-XII kresowe (PLN) Tab. 43. Struktura przeciętnych wydatków podróże (PLN) 2011 2012 2013 we podróże długookresowe przeliczonych na dzień pobytu (PLN) I-XII I-XII uI (PLN) I-XII PoniesioneTab. przed 1070 wydatków 1317 zagraniczne 52.podróżą Struktura przeciętnych podróże I-XII 1304 naI-XII 2 2013 2012 2013 poniesionych podczas wyjazdu (PLN) Poniesione podczas podróży 805 1486 1666 I-XII 2012 2013 112 Transport 51 58 Ogółem 2013 1875 23 2790 242983 Transport I-XII I-XII 382 Zakwaterowanie 27 33 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu 47 2012 2013 Zakwaterowanie 36Turystyki 2012 39 i 2011 494 Żywność i napoje w kawiarniach i restau18 13 39 Transport 371 411 ki 2012 i 2011 racjach 45 357 407 10 Inne wydatkiZakwaterowanie 25 14 Żywność i napoje w kawiarniach i restau337 405 racjach wydatki na podróże zagraniczne przeliczone na Tab. 49. Przeciętne 11 Inne pobytu wydatki(PLN) 421 443 dzień w tym: dobra konsumpcyjne 84 103 ótkookresowe I-XII I-XII I-XII i przedmioty o dużej wartości 2011 2012 2013
Transport Transport Zakwaterowanie Transport Zakwaterowanie Żywność napoje w w kawiarniach kawiarniach ii restaurestauZakwaterowanie Żywność iinapoje racjach Żywność i napoje w kawiarniach i restauracjach Inne wydatki racjach Inne wydatki w tym: dobra konsumpcyjne konsumpcyjne w tym: dobra ii przedmioty przedmioty oo dużej dużej wartości wartości Ogółem Ogółem
371 2012 160 357 56 115 337 40 117 40 421 140 84 15
1486 532
411 2013 145 407 47 120 405 39 141 45 443 87 103 15 1666 493
11
Tab. 50. Str Tab. 51. St Transport po po Zakwaterowa (P Żywność i nap racjach Transport Inne wydatki Zakwaterowa Transport w tym: dob Żywność i nap Zakwaterowa i przedmiot racjach Żywność i na Ogółem Inne wydatki racjach Źródło: badan w tym: dob Inne wydatki i przedmiot Ogółem
Źródło: badan Tab. 55. Str
og
Źródło: badania badania Activ Activ Group Group 2013, 2013, badania badania Instytutu Instytutu Turystyki Turystyki 2012 2012 Źródło:
Tab. 54.
Struktura przeciętnych wydatków na podróże zagraniczne (PLN)
Tab. 51. Str Transport po Zakwaterowa (PL Żywność i nap racjach Inne wydatki Transport w tym: dob Zakwaterowa i przedmiot Żywność i nap Ogółem racjach
Tab. 53. Struktura przeciętnych wydatków na podróże zagraniczne I-XII Tab. 47. Struktura przeciętnych wydatkówprzeliczonych na krajoweI-XII podróże poniesionych podczas wyjazdu na dzień 2012pobytu (PLN) 2013 krótkookresowe przeliczonych na dzień pobytu (PLN) Transport 927 1057 I-XII I-XII I-XII I-XII Zakwaterowanie 644 777 2012 2013 2012 2013 Żywność i napoje w kawiarniach i restau532 550 Transport 56 47 Transport 35 37 racjach Zakwaterowanie 40 39 Zakwaterowanie 33 37 Inne wydatki 687 450 Żywność i napoje w kawiarniach i restau40 45 Źródło: badan Żywność i napoje w kawiarniach i restau31 36 Inne wydatki w tym: dobra konsumpcyjne 128 149 racjach i racjach przedmioty o dużej wartości Inne wydatki 41 40 Ogółem 2790 2983 11 w tym: dobra konsumpcyjne 8 Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 20129 i przedmioty o dużej wartości Ogółem 138 150
lipiec-sierpień 2014
l
Źródło: badania Activ Group 2013, badania Instytutu Turystyki 2012
43
Raport
TURYSTYKA
Przyjazdy do Polski
Fot. Shutterstock
Według szacunków w 2013 roku miało miejsce 72,3 mln przyjazdów cudzoziemców, czyli o 8,8 proc. więcej niż w poprzednim roku. Liczba przyjazdów turystów to około 15,8 mln (o 6,9 proc. więcej). Badania wykonane przez Activ Group. na zlecenie Ministerstwa Sportu i Turystyki w ramach Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej na rok 2013 – temat nr 1.30.05(098) „Turystyka zagraniczna”.
44
l
2014 lipiec-sierpień
Do grupy krajów o największym (dwucyfrowym) spadku liczby gości z krajów azjatyckich, zwłaszcza Korei Płd. (wzrost o liczby gości w bazie noclegowej należą te kraje, które w roku 128%) oraz Hong Kongu, Japonii i Chin. Ponadto widzimy ubiegłym brały udział w EURO 2012 – Irlandia, Grecja i Portuznaczne wzrosty liczby noclegów turystówTURYSTYKA z USA i Brazylii. galia. Mniejsze, choć znaczące spadki odnotowujemy dla FinDo grupy krajów o największym (dwucyfrowym) spadku landii, Czech, Danii i Kanady. liczby gości w bazie noclegowej należą te kraje, które w roku
W
Płd. (wzrost o 128 proc.) oraz Hong edług danych GUS w ciąKongu, Japonii i Chin. Ponadto wigu dziesięciu miesiędzimy znaczne wzrosty liczby noclecy 2013 roku z obiektów gów turystów z USA i Brazylii. zakwaterowania zbiorowego korzyDo grupy krajów o największym stało o 5,4 proc. więcej cudzoziem(dwucyfrowym) spadku liczby goców, niż w tym samym okresie 2012 Badania wykonane przez im Activ Group. na zlecenie noclegowej należą te kraści w bazie roku. Liczba udzielonych nocleMinisterstwa Sportu i Turystyki w ramach Programu Badań które w roku ubiegłym brały udział gów wzrosła o 4,9 proc. JednoczeStatystycznych Statystyki Publicznej na je, rok 2013 w Euro 2012 – Irlandia, Grecja i Porśnie spadła liczba nocujących – temat nr 1.30.05(098) „Turystykaw pokozagraniczna”. tugalia. Mniejsze, choć znaczące jach gościnnych i kwaterach agrotuspadki odnotowujemy dla Finlandii, rystycznych (o 5,5 proc.) oraz udzieCzech, Danii i Kanady. lonych w tych obiektach noclegów (o 12 proc.).–Do krajów o najwiękw 2013 roku synteza wyników badań szym wzroście liczby korzystających Charakterystyka z bazy noclegowej należą nasi sąsiestosunkowo słaba i wzrosła umiarkowanie dla Kanady (+3%), dzi ze wschodu: Białoruś i Ukraina Cele przyjazdów ynaro- (34 proc. i 25 Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Francji (po +2%), celów poproc.). Spośród krajów W 2013 roku struktura europejskich wyróżniają się ponadto nieznacznie zmieniła. Najnatomiast pozostała bez zmian dlabytu Niemiec i Japonii,się a dla AuRumunia,stralii krajei skandynawskie (Norwiększą różnicę – spadek o 3 pkt. Włoch - spadła. eter, vol wegia i Szwecja) oraz Turcja. Łącznie proc. odnotował udział przyjazny w cią-z krajów Unii Europejskiej było o 4,6 II. Przyjazdy do Polski dów biznesowych. Więcej zmian 5% w po-proc. gości więcej. Niemcy zanotowali występuje w przypadku poszczególnych72,3 krajów grup krajów. rekordo-wzrost o 6 proc. W 2013 roku było, jak szacujemy, mln lub przyjazdów Z krajów pozaeuropejskich zwraW grupie krajów „starej Unii” (powięcej), cudzoziemców, o 8,8% więcej niż w poprzednim roku. Ilość ca uwagę znaczny wzrost liczby gości za Niemcami) widzimy dwukrotny n wynikał przyjazdów turystów szacujemy na około 15,8 mln (o 6,9% z krajów azjatyckich, zwłaszcza Korei wzrost udziału przyjazdów w celach 1
ajach Pa-
ów tury-
nią Euro-
więcej) .
Liczba przyjazdów w trzech kwartałach 2013 r. według Tabela 1. Liczba przyjazdów w trzech kwartałach 2013 r. głównych grup krajów (w tys.) według głównych grup krajów (w tys.) Kraj/grupa krajów
za Śróddotych-
owej dla
y 2000 r.
ozytywne
ę (+12%).
ały ogól-
e Północ-
wienie w Wschód
odowych
enie we
ących na
wucyfro(+10%),
g (+21%),
(+15%) i
h, to Ro-
dróże za-
ny, które
owych na
ę, odno-
Przyjazdy ogółem
zmiana w tym turyści
zmiana
Ogółem
72 295
8,8%
15 815
6,9%
27 krajów UE
55 855
7,6%
9 885
7,6%
Stara UE
31 885
7,6%
8 020
8,6%
Niemcy Wielka Brytania Niderlandy Austria Włochy Francja Szwecja Pozostałe kraje 15UE Nowa UE
28 900 620 400 355 335 310 205 760
7,9% 17,0% 2,6% 1,4% 4,7% 6,9% 0,0% -1,9%
5 280 570 365 325 310 275 185 710
10,2% 16,3% 2,8% 3,2% 5,1% 10,0% 2,8% 0,0%
23 970
7,7%
1 835
3,7%
Czeska Republika Słowacja Litwa Łotwa Węgry Pozostałe kraje 12UE Sąsiedzi spoza Schengen Ukraina Białoruś Rosja Ważne zamorskie
13 380 6 725 2 890 365 245 365
7,0% 9,2% 9,9% -6,4% 8,9% 4,3%
245 125 590 330 220 325
16,5% 13,6% -3,3% -1,5% 10,0% 6,6%
14 850
13,4%
4 405
4,4%
7 330 3 950 3 570
12,4% -0,3% 36,8%
2 110 1 530 765
7,1% -3,8% 15,9%
575
7,5%
555
8,8%
USA pozostałe zamorskie* Reszta świata
315 265
8,6% 8,2%
295 260
9,3% 8,3%
1 015
10,3%
1 000
10,5%
*) Australia, Japonia, Kanada, Korea Płd.
Źródło: badania i oszacowania Activ Group, 2013 r.
cych się
1
Wartości podane w niniejszym opracowaniu są, z uwagi na niekom-
R
siadów Tabela 2.wiC Cel przyja otwarcia m
Oszacowana liczba przyjazdów ogółem tym turystów ubiegłym brały udział w EURO 2012 –w Irlandia, i PortuRys. 1. Oszacowana liczba przyjazdów ogółem wGrecja tym turystów w latachw 2011 2013 latach 2011 2013 galia. Mniejsze, choć znaczące spadki odnotowujemy dla Fin-
kim.
landii,Przyjazdy Czech, Daniiogółem i Kanady. (mln)
1,5
Tabela 2. C Cel przyja
świata Rys. 1. Oszacowana 1,4 liczba przyjazdów tym turystów 14,9ogółem wReszta 1,3 2011 - 2013 13,1 w latach 11,1
Przyjazdy ogółem (mln)
19,8 1,3 2,7 11,1
22,2 1,4 2,9 13,1
Turystyka: zwiedzanie
Sąsiedzi spoza Schengen Reszta świata Nowa UE
24,0 1,5 14,9 3,0
Odwiedzin nych lub zn Turystyka: Cele Rys. 4.zdrow Stru zwiedzanie Sprawy za Odwiedzin Tran lub służbo nych lub zn Prywatne Cele zdrow W imieniu szkoleniow Sprawy za Dorywcza lub służbo Własny Zakupy nab Prywatne potrzeby szkoleniow CeleKonfer religij Dorywcza Odwiedzin Zakupy na pochodzen potrzeby Targi, wy Tranzyt Cele religij Inne cele Odwiedzin Źródło: bad pochodzen
Rys. 2. Zróżnicowanie celów pobytu wg środka transportu (%) Sąsiedzi spoza
28,9 26,8 24,0 pozostałe 22,2 Samolot Pozostałe Schengen kraje 15 UE 27 3,0 Nowa UE 262,7 2,9 25 Niemcy 201122 rok: 2012 rok: 2013 rok: 23 23 20 60,7 mln 66,7 72,3 mln 18 mln 28,9 26,8 25,8 15 pozostałe Przyjazdy turystów (mln) kraje 15 UE 25,8 19,8
Niemcyświata Reszta 2011 rok: 2012 rok: 2013 1,6rok: 1,4mln 60,7 mln 66,7 72,3 mln1 1,3 Sąsiedzi spoza 4,4 4,2 Służbowe Przyjazdy turystów (mln) Turystyka Odwiedziny Zakupy Schengen Pozostałe 3,3 Nowa UE Reszta świata Źródło: Group, 2013 r.1,8 1,7badania Activ1,8 1,6 1,4 2,7 2,6 2,5 1,3 wielkość poszczególnych segmentów podróży Jeśli wyrazipozostałe Sąsiedzi spoza 4,4 4,2 my w3,3 liczbach bezwzględnych, to w większości wzrastają kraje 15 UEone Schengen 5,3 4,8 4,6 1,8 Niemcy mniej1,7 więcej proporcjonalnie do wzrostu liczby przyjazdów tuNowa UE 1,8 2,7 rystów ogółem. 2012 Szacujemy, dominujący 2,6rok: że 2013 2,5rok: 2011 rok: segment przyjazpozostałe dów służbowych i w interesach zmalał do poziomu z 2011 ro13,4 mln 14,8 mln 15,8 mln kraje 15 UE 5,3 4,8 ku -4,6około mln wizyt.Activ Liczba Źródło: badania3,6 i oszacowania Groupwizyt (2013)turystycznooraz konNiemcy sorcjum firm: Activ Group i Instytut Turystyki (2012, 2011).
Źródło: bad Typow Tranzyt sorcjum firm korzystali Inne cele z
częściej,bad n Źródło: Długość
wypoczynkowych wzrosła: do ok. 3,3 mln. Ostatnie trzy lata
2011 rok: 2012 rok:zakupowej 2013(sięgając rok: cechuje rozwój turystyki 2,2 mln w 2013
przyjeżdża W 201 Typow
r.). Segment turystyki rodzinno-towarzyskiej (ok. 3,0 mln) Źródło: badania i oszacowania Activ Group (2013) oraz konrównież zgodnie zei wzrostem ogólnej(2012, liczby 2011). turystów. sorcjum rośnie firm: Activ Group Instytut Turystyki Liczba przejazdów tranzytowych (z noclegiem w Polsce), jak
znacznie korzystaliwzz
13,4 mln
14,8 mln
15,8 mln
Stało się n to częściej,
2
długich –p przyjeżdża
się wydaje na podstawie wstępnych szacunków, spadła (ok.
się z dłuższ
0,8 mln).
(5,94 nocle
2 Przyjazdy turystów do Polski według podstawowych celów pobytu Rys. 2. Przyjazdy turystów do Polski według podstawowych (oszacowania w mln) celów pobytu (oszacowania w mln) 3,6 3,9 3,5
Interesy, służbowe
3,3 3,2 3,1
Turystyka, wypoczynek
3,0 2,7 2,6
Odwiedziny
2,2 1,8 1,5
Zakupy Tranzyt Inne
dową). Jak
ze wschodu (2,2).
Rys. 5. Dług
1 do 3 noc
4 do 7 noc 2013 2012
0,8 1,0 1,0
8i
2011
1,7
2,2
2,9
Źródło: badania i oszacowania Activ Group (2013) oraz konsorcjum firm: Activ Group i Instytut Turystyki (2012, 2011).
Źródło: bad sorcjum firm
Sposób o
Ogółem
część usług
W 2013 roku, podobnie jak w poprzednim roku, w grupie
cji sprzed E
przyjazdów służbowych dominowały podróże delegacyjne
jechało do
(związane z prowadzeniem interesów w imieniu firmy i wła-
22%.
uczestnictw zdrowotny siadów wi udziału „in otwarcia m aport korektą ic kim. uczestnictw
l lipiec-sierpień snym - odpowiednio 33% i 24%) 2014 oraz związane z obsługą
transportu (chodzi tu głównie o przewóz towarów - 19%).
sposób org
45wykupujący największy
) spadku
e w roku
a i Portu-
korektą ich zwiększonego 7%udziału w ub.r. wynikającego z
12
2013 uczestnictwa w EURO 2012. W grupie naszych wschodnich są2012 23% widać wzrost przyjazdów na zakupy, co jest efektem Pakiet i część 2011 aportsiadów TURYSTYKA 18% usług ruchu granicznego otwarcia małego 23% z Obwodem Kaliningradz-
R
dla Fin-
Hotele, motele
urystów
stają z różnych form pośrednictwa w organizacji przyjazdu. Przyjazdów samodzielnych było wśród podróżujących samolo-
a świata
tem 46%, a wśród podróżujących drogą lądową – 78%.
22 27 26 19 10 24 Turystyka: wakacje, Rys. 7. Zróżnicowanie sposobu organizacji podróży według zwiedzanie itp. środka transportu (%) 19 21 22 13 1378 33 Odwiedziny krewnych lub znajomych
zi spoza gen
UE
Samolot
Cele zdrowotne
tałe 15 UE
Sprawy zawodowe 26 lub służbowe 10
y
Pozostałe
7
12
8
2
46 1
2
23
20
25
41
20
17
15 9 3 1
7
1
1
13
Prywatne przyjazdy 3 2 szkoleniowe Pakiet Część usług 2 Dorywcza praca
Tylko Samodzielnie 1 1 4 3 1 rezerwacja
12 3 Zakupy na własne Źródło: badania Activ Group, 2013 r. potrzeby
świata
3
3
40
0
Baza noclegowa
zi spoza gen UE
1 1 2 1 0 5 Cele religijne Z noclegów w obiektach typu hotelowego korzystało ogó3 4 3 0 0 12 Odwiedziny miejsca pochodzenia łem 45% turystów. Oznacza to pokaźny wzrost. Wart odnoto-
wania jest wzrost zainteresowania ho5 4 noclegami 3 6w obiektach 9 2 Tranzyt telowych krajów 4 6 4UE oraz 3 naszych 3 Inne cele wśród obywateli 4„nowych”
tałe 15 UE y
wschodnich sąsiadów. Z bazy typur. hotelowego korzystało bliŹródło: badania Activ Group, 2013 sko 51% turystów badanych na lotniskach. Typowa turystyka występuje częściej wśród tych, którzy korzystali znoclegów transportu(%) lotniczego, choć jej udział maleje. Nieco Miejsce Rys. 8. Miejsce noclegów (%) częściej, niż w 2012 roku z samolotem podróżowały osoby
z kon011).
45% 36% 42%
Hotele, motele itp. przyjeżdżające w odwiedziny. 27% 27% 25%
U rodziny lub znajomych
2
17% 17% 17%
Inne 9% 9% 9%
2013
8% 10% 7%
2011
Pensjonaty Kwatery prywatne
2012
Źródło: badania i oszacowania Activ Group (2013) oraz konsorcjum firm: Activ Group i Instytut Turystyki (2012, 2011).
Zróżnicowanie wykorzystywanej bazy noclegowej Rys. 9. Zróżnicowanie wykorzystywanej bazy noclegowej według środka transportu według środka transportu (%) (%) 52
74% %
34
Samolot
22 12
2013 2012 2011
Hotele, motele
az kon2011).
Pozostałe
29 27 7
7
13
Rodzina, Pensjonaty Kwatery znajomi prywatne
5
Inne
Źródło: badania Activ Group, 2013 r.
46
ali, korzy-
przyjazdu.
Odwiedzane województwa l
2014 lipiec-sierpień
W 2013 r. do najczęściej odwiedzanych województw nale-
4
7
13
Rodzina, Pensjonaty Kwatery znajomi prywatne
Źródło: badania Activ Group, 2013 r.
Główne zamorskie
Nowe kraje UE
14 UE
Niemcy
Ogółem
Ros, Biał., Ukr.
kim. Źródło: badania i oszacowania Activ Group (2013) oraz konsorcjum firm: Activ Group i Instytut Turystyki (2012, 2011). Cele przyjazdów Tabela 2. Cele przyjazdów Cel przyjazdów (%) Podróżujący drogą lotniczą częściej, niż pozostali, korzy-
7
5
Inne
Długość pobytu zdrowotnych i spadek – typowo tuW 2013 roku średnia długość porystycznych (to jedyna grupa krajów, Odwiedzane województwa bytu turystów w Polsce znacznie która odnotowała spadek w tej kateW 2013Kraje r. do „nowej najczęściej odwiedzanych nalewzrosła i wyniosła 4,5 noclegu (wogorii). Unii” znacznie województw żały:ograniczyły małopolskieprzyjazdy (17,5%), tranzytowe, dolnośląskie (15%), pomorskie bec 3,8 w 2012 r.). Stało się to główza sprawą wzrostu udziału przyza to wzrósł udział prywatnych przy- nie (12%), zachodniopomorskie (11%) i mazowieckie (9%). jazdów długich – pow. 8 dni. Regujazdów szkoleniowych oraz do pracy Oszacowane na cały rok 2013 liczby wizyt w najliczniej ła, że przyjazdy drogą lotniczą wiążą dorywczej. Niemcy nieco zwiększyodwiedzanych województwach przedstawiają się następująco: się z dłuższym pobytem w Polsce poli wizyty typowo turystyczne i w ce• małopolskie – 2,5 mln, twierdziła się i tym razem (5,94 noclach zdrowotnych, rzadziej bywają • dolnośląskie – 2,2 mln, udzialegu – wobec 3,35 w przypadku przyw Polsce biznesowo. Spadek • „innych pomorskie – 1,7 mln,Europejjazdów drogą lądową). Jak zazwyczaj, łu celów” wśród • zachodniopomorskie – 1,6 mln, najkrócej przebywali w Polsce sąsieczyków należy wiązać z korektą ich • mazowieckie – 1,3w ub.r. mln. wynidzi ze wschodu (2,3), a zwłaszcza tuzwiększonego udziału z nowych kającego z uczestnictwa w Euro 2012. Nie zmieniła się charakterystyczna cecha ryści turystyki przy- krajów Unii (2,2). W grupie naszych wschodnich sąjazdowej do Polski, polegająca na znacznym odsetku wieloSposób organizacji przyjazdu -siadów widać wzrost przyjazdów na krotnych wizyt. Ok. 31% badanych odwiedziło Polskę jedynie Ogółem, jak szacujemy, w ciągu zakupy, co jest efektem otwarcia maraz w ciągu 12 miesięcy, a ok. 34% było u nas pięć lub więcej 2013 roku pakiet lub część usług wyłego ruchu granicznego z Obwodem razy.Kaliningradzkim. W przypadku sąsiadów ze wschodu odsetek ten wyniósł kupiło około 23 proc. turystów (poaż 69%. Typowa turystyka występuje częwrót do tendencji sprzed Euro 2012). W efekcie dwie trzecie turystów przyściej wśród tych, którzy korzystaW strukturze demograficznej turystów odwiedzających -jechało do nas w sposób samodzielli z transportu lotniczego, choć jej Polskę w 2013 roku stwierdzamy nieznaczne zmiany w przynie zorganizowany. Ten sposób orgaudział maleje. Nieco częściej, niż padku udziału osób deklarujących polskie pochodzenie nizacji jest mniej popularny, niż rok w 2012 roku z samolotem podróżo(wzrost 3 pkt przyjeżdżające proc. do 22%). w odwieJeśli zaś idzie temu. o wiek, udziałwykupujących pakiety Udział wałyoosoby osóbdziny. w wieku od 25 do 34 lat, pozostał na zbliżonym poziomie był, tak jak poprzednio, zdecydowanie 45-54 największy Jeśli wielkość seg- wieku (ok. 24%, podobnie jakposzczególnych w przypadku grupy lata: wśród turystów z krajówwpozaeuropejskich (ok. 40 proc.) mentów podróżyudział wyrazi-my w licz-dla osób 23%), zaś największy odnotowano wieku 35i stosunkowo duży wśród turystów bach bezwzględnych, to w większości 44 lata (ok. 33%). Struktura wg płci pozostaje niemalże bez wzrastają one mniej więcej proporcjo- z „krajów starej Unii” (ok. 32 proc.). zmian (60% do 40% na korzyść mężczyzn). Jednak w przypadku tych krajów nalnie do wzrostu liczby przyjazdów stwierdzamy ponowny wzrost liczby turystów ogółem. Szacujemy, że dokorzystających z pełnych pakietów. minujący segment przyjazdów służIV. Wielkość i struktura wydatków turystów Podróżujący drogą lotniczą czębowych i w interesach zmalał do poBadaniaz 2011 przeprowadzone 2013 oszacościej, niż pozostali, korzystają z różziomu roku – okołow3,6 mlnroku pozwoliły nychPolskę form pośrednictwa w organizaLiczbawydatki wizyt turystyczno-wywaćwizyt. przeciętne turystów odwiedzających na cji przyjazdu. Przyjazdów samodzielpoczynkowych wzrosła: do ok. 3,3 poziomie 401 USD na osobę i 76 USD na jeden dzień pobytu mln. Ostatnie trzy lata cechuje rozwój nych było wśród podróżujących sa(średnie ważone). Porównanie uzyskanych danych z tymi, któturystyki zakupowej (sięgając 2,2 mln molotem 46 proc., a wśród podróżująre oszacowano dla roku 2012 wskazuje na nieznaczny spadek cych drogą lądową – 78 proc. w 2013 r.). Segment turystyki rodzinprzeciętnych wydatków (o ok. 0,7%) i wydatków no-towarzyskiej (ok.na 3,0osobę mln) również dziennych ok. 2%); obydwu przypadkach odnosi się to do Baza noclegowa rośnie (o zgodnie zewwzrostem ogólnej Z noclegów liczbyważonych. turystów.Niepokojący Liczba przejazdów średnich jest w tym wypadku fakt, że w obiektach typu hotelowego korzystało ogółem 45 proc. tranzytowych (z noclegiem w Polsce), tendencja spadkowa, choć niewielka, utrzymuje się systematurystów. Oznacza to pokaźny wzrost. jak się wydaje na podstawie wstęptycznie od czwartego kwartału 2012. nych szacunków, spadła (ok. 0,8 mln). Wart odnotowania jest wzrost zainteresowania noclegami w obiektach hoW 2013 roku, podobnie jak w potelowych wśród obywateli „nowych przednim roku, w grupie przyjazkrajów UE” oraz naszych wschodnich dów służbowych dominowały podróże delegacyjne (związane z prowadze- sąsiadów. Z bazy typu hotelowego koniem interesów w imieniu firmy i wła- rzystało blisko 51 proc. turystów badanych na lotniskach. snym – odpowiednio 33 proc. i 24 proc.) oraz związane z obsługą transOdwiedzane województwa portu (chodzi tu głównie o przewóz W 2013 r. do najczęściej odwietowarów – 19 proc.). Wielkość segdzanych województw należały: małomentu kongresowo-konferencyjno-targowego szacowana jest na 17 proc. polskie (17,5 proc.), dolnośląskie (15 Wzrost ten jest najznaczniejszy w gru- proc.), pomorskie (12 proc.), zachodniopomorskie (11 proc.) i mazowiecpie krajów pozaeuropejskich, ale też kie (9 proc.). w Niemczech.
TURYSTYKA
Oszacowane na cały rok 2013 liczby wizyt w najliczniej odwiedzanych województwach przedstawiają się następująco: • małopolskie – 2,5 mln, • dolnośląskie – 2,2 mln, • pomorskie – 1,7 mln, • zachodniopomorskie – 1,6 mln, • mazowieckie – 1,3 mln. Nie zmieniła się charakterystyczna cecha turystyki przyjazdowej do Polski, polegająca na znacznym odsetku wielokrotnych wizyt. Ok. 31 proc. badanych odwiedziło Polskę jedynie raz w ciągu 12 miesięcy, a ok. 34 proc. było u nas pięć lub więcej razy. W przypadku sąsiadów ze wschodu odsetek ten wyniósł aż 69 proc. W strukturze demograficznej turystów odwiedzających Polskę w 2013 roku stwierdzamy nieznaczne zmiany w przypadku udziału osób deklarujących polskie pochodzenie (wzrost o 3 pkt. proc. do 22 proc.). Jeśli zaś idzie o wiek, udział osób w wieku od 25 do 34 lat, pozostał na zbliżonym poziomie (ok. 24 proc., podobnie jak w przypadku grupy wieku 45-54 lata: 23 proc.), zaś największy udział odnotowano dla osób w wieku 35-44 lata (ok. 33 proc.). Struktura wg płci pozostaje niemalże bez zmian (60 proc. do 40 proc. na korzyść mężczyzn).
Wielkość i struktura wydatków Badania przeprowadzone w 2013 roku pozwoliły oszacować przeciętne wydatki turystów odwiedzających Polskę na poziomie 401 USD na osobę i 76 USD na jeden dzień pobytu (średnie ważone). Porównanie uzyskanych danych z tymi, któ-re oszacowano dla roku 2012 wskazuje na nieznaczny spadek przeciętnych wydatków na osobę (o ok. 0,7 proc.) i wydatków dziennych (o ok. 2 proc.); w obydwu przypadkach odnosi się to do średnich ważonych. Niepokojący jest w tym wypadku fakt, że tendencja spadkowa, choć niewielka, utrzymuje się systematycznie od czwartego kwartału 2012. Średnie wydatki na osobę według krajów wahały się w granicach od 152 USD (Czechy) do 870 USD (wybrane kraje zamorskie). W odniesieniu do roku ubiegłego zmalała rozpiętość pomiędzy najwyższymi i najniższymi wydatkami, utrzymując średnią na nieco niższym poziomie. Wzrost wydatków notujemy dla
wszystkich naszych wschodnich sąsiadów (Rosji, Ukrainy, Litwy i Białorusi) oraz Węgier. Pocieszającym jest wzrost, po okresie spadków, wydatków podróżnych z Francji i Wielkiej Brytanii. Kolejny rok z rzędu widoczne są spadki wy-datków turystów z Włoch i Czech oraz rezydentów innych bogatych krajów UE – Niemców (najbardziej dotkliwy w skali wy-datków ogółem) i Szwedów. Analizując je należy pamiętać, że organizacja Mistrzostw Europy w ubiegłym roku przyciągnęła do Polski turystów generujących większe wydatki, stąd tegoroczna korekta. Jednocześnie uwagę zwraca wzrost ruchu turystycznego i wydatków z nim związanych na granicy wschodniej, głównie za sprawą otwarcia małego ruchu granicznego z Federacją Rosyjską. Największy wzrost poziomu wydatków (rok do roku) od-nosi się do: Ukrainy, Rosji, Białorusi. Na uwagę zasługuje znaczący wzrost zainteresowania naszym krajem wśród turystów z bogatych krajów azjatyckich (Japonii, Korei Pd, Chin). Największe obniżenie dotyczy przyjeżdżających z Włoch i Szwecji. Jeśli chodzi o przeciętne dzienne wydatki turystów, analiza danych za rok 2013 pokazuje, że wahały się one w granicach od około 49 USD (Czechy) do 138 USD (Białoruś). W stosunku do roku 2012 najbardziej wzrosły przeciętne dzienne wydatki turystów z Białorusi, Rosji, Ukrainy, a zmalały – z Włoch. W roku 2013 najwięcej wydawały osoby deklarujące za-kupy na własne potrzeby jako główny cel podróży (482 USD), jednocześnie jest to segment wydatków, które zwiększyły się w największym stopniu, następnie ci, którzy przyjechali w sprawach służbowych (403 USD) i typowo turystycznych (368 USD). W stosunku do roku 2012 nieznaczne ujemne zmiany (ok. 0,7 proc.) poziomu wydatków według deklarowanych celów podróży dotyczyły kategorii: sprawy zawodowe, typowa tury-styka, odwiedziny oraz tranzyt. Wydatki zdrowotne to cel, na który sukcesywnie cudzoziemcy przeznaczają coraz więcej. Podobnie jak rok wcześniej, wyniki badań przeprowadzonych w 2013 roku pokazują, że najwięcej pozostawiały w Polsce osoby zatrzymujące się w mieszanych rodzajach
Raport
Przeciętne turystów w 2013 Rys. 10. wydatki Przeciętne wydatkina osobę turystów na roku osobę wwUSD krajów) 2013(według roku w USD (według krajów) Ogółem*
do roku
turystów
401
Kraje zamorskie**
Rys. 11. w 2013 r
870
Francja
512
Ukraina
482
Austria
410
Wielka Brytania
392
Rosja
377
Włochy
360
Białoruś 356 Podobnie jak rok wcześniej, wyniki badań przeprowadzo338 nych w 2013Belgia roku pokazują, że najwięcej pozostawiały w Pol-
fakt, że
stanowią Kraje w z (29,8%
Niemcy 320 sce osoby zatrzymujące się w mieszanych rodzajach zakwaterowania (przeciętnie więcej niż w 2012), Szwecja 621 USD na osobę; 307 następnie w hotelach i motelach (428 USD, również wzrost w Litwa 195 stosunku do 2012) oraz – tu zmiana w stosunku do poprzed192i samodzielnych apartamenniego rokuSłowacja – w domkach letnich
znaczeni
tach (346 USD, o 15% mniej, 152 niż w całym roku 2012). Opisane Rep. Czeska
także na
zmiany są korektą ubiegłorocznych odchyleń i powrotem do
noszony
były z noclegami w kwaterach prywatnych - w 2013 roku obŹródło: badania Activ Group, 2013 r. serwujemy kolejny rok z rzędu spadki w tej kategorii. Wzrosły
wydatkó
zmiany w
efektem Wie Podo
*) Średnia ważona; **) Kraje zamorskie: Australia, Japonia, Kanatrendów sprzed EURO 2012. Najmniejsze wydatki związane da, Korea Płd. i USA.
w odnies
*) Średni korzysta da, Korea
transpor Źródło: b liw, niec
natomiast nocujących rodziny ikrajów znajomych. Średniewydatki wydatki na osobęu według wahały się w granicach od 152 USD (Czechy) do 870 USD (wybrane kraje Wydatki 2013 r. według Rys. 13.turystów Wydatki wturystów w 2013 rodzaju r. według rodzaju zamorskie). W odniesieniu do roku(wubiegłego zmalała rozpięwykorzystywanej bazy noclegowej (w USD) wykorzystywanej bazy noclegowej USD)
W b W ro tami pła kupy na wobec 2 jednocze prowadz w najwi ziom wy sprawac cej (415 USD). W Ocen (ok. 0,7% uwzględ podróży ponoszo styka, od skich po który suk o warto
tość pomiędzy najwyższymi i najniższymi wydatkami, utrzymuMieszane 621 jąc średnią na nieco niższym poziomie. Wzrost wydatków notujemy dla Hotele, wszystkich naszych wschodnich sąsiadów (Rosji, motele 428 Ukrainy, Litwy i Białorusi) oraz Węgier. Pocieszającym jest Domki letnie, apartamenty 346 wzrost, po okresie spadków, wydatków podróżnych z Francji i Wielkiej Brytanii. Kolejny rok z rzędu widoczne są spadki wyU rodziny, 345 innych bodatków turystówznajomych z Włoch i Czech oraz rezydentów gatych krajów UE – Niemców (najbardziej dotkliwy w skali wyPensjonaty 332 datków ogółem) i Szwedów. Analizując je należy pamiętać, że organizacja Mistrzostw Europy w ubiegłym290 roku przyciągnęła Kwatery prywatne do Polski turystów generujących większe wydatki, stąd tegoŹródło: badania Activ Group, 2013 r. zwraca wzrost ruchu turoczna korekta. Jednocześnie uwagę
nych w Rys. 12. USD) p okresie
towały s Sprawy pobytu. Rys. 4. Str rze wpł
rystycznego i wydatków z nim związanych na granicy wschodRys. Struktura wydatków poniesionych na z niej, 3. głównie za sprawą otwarcia małego przez ruchuturystów granicznego Rys. 2. Zróżnicowanie celów pobytu środka transportu transportu (%) Zróżnicowanie pobytu wgwg środka (%) terenie Polski w celów latach 2011 - 2013 (%) Federacją Rosyjską.
Samolot
Pozostałe Inne
wych”.Tr
Największy wzrost (rok do roku) od14,2 14,6poziomu wydatków 16,1 27
26
25 znanosi się do: Ukrainy, Rosji, Białorusi. Na uwagę zasługuje 22 7,5
23
5,5
Tabela 3
23 w celu Zakupy
6,7
20 czący wzrost zainteresowania naszym krajem odsprzedaży wśród turystów 18 15 z bogatych krajów azjatyckich (Japonii, Korei Pd, Chin). Naj25,2
W imien (wybran
Zakupy na
27,0
Od Własny Ogółem
29,8 większe obniżenie dotyczy przyjeżdżających z Włoch i Szwecji. własne potrzeby Jeśli chodzi o przeciętne dzienne wydatki turystów, 9,0 1 Usługi analiza
Niemcy Źródło: b Francja Konf
8,5
rekreacyjne 8,7 się one danych za rok 2013 pokazuje, że wahały w granicach 11,3 Turystyka Odwiedziny Służbowe Zakupy Pozostałe 12,5 od około 49 USD (Czechy) do 138 10,8 USD (Białoruś). W stosunku Transport
W. Bryta
Źródło: badania Activ17,1 Group, 2013 r.
16,1
14,9
Wyżywienie
Jeśli wielkość poszczególnych segmentów podróży wyrazi-
lipiec-sierpień 2014 17,3 13
l
14,2 bezwzględnych, to w większości wzrastają one my w liczbach Noclegi
5
Ukraina Targi, w Włochy
47 Szwecja
następnie na transport (12%) i zakupy w celu
Raport
warmińsko-mazurskiego i wielkopolskiego. Obszary cechujące
(11%). Jak co roku, w kosztach wyżywienia w
TURYSTYKA się najniższymi wydatkami turystów to opolskie, lubuskie i za-
uwagę na wysoki niezmienny udział usług gastr
chodniopomorskie.
(ok. 64%). Koszty transportu były jak zazwyczaj z
przez wydatki związane zakupem paliw: stan Chodzi tu przedezwszystkim o war-
Mapa 1. Przeciętne wydatki turystów w 2013odwiedzanych roku według Przeciętne wydatki turystów w 2013 roku według województw (w USD na osobę) (w USD na osobę) odwiedzanych województw
tość usług świadczonych na terenie 95,3% ogółu wydatków na transport (nieco w Polski, ale opłaconych w miejscu sta-
wcześniej). łego zamieszkania turystów. W badanym okresie przeciętne wydatki po-
Odwiedzający w niewielkim sto niesione jednodniowi przed podróżą ukształtowa-
ły się na poziomie 264 USD na osobę ją się kartami płatniczymi: zapłacono nimi zaled i 51 USD na dzień pobytu. To więcej
datków. Z krajów sąsiedzkich posługują s niż rok wcześniej, a na kartami ten fakt w dużej mierze wpłynęło zwiększenie iloLitwini i Słowacy.
nika, że największe wydatki związane były z podróżami podczas których turyści odwiedzili kilka województw (turystyka objazdowa) oraz odwiedzających województwo podkarpackie, co z kolei może się wiązać z turystką - w znacznej mierzezakupową. W dalszej kolejności znajdują się podróże do woj.
ści tzw. przyjazdów pakietowych. Analiza regionalna wydatków tuRys. 15. Przeciętne odwiedzających je rystów (a cowydatki za tym idzie przychodów w 2013 rokuz turystyki) według krajów USD) ze jest dość(w ograniczona względu na to, że turyści zazwyczaj Ogółem* odwiedzają kilka miejsc w czasie 109 tej samej podróży. Z badań przeprowadzonych w 2013 roku wynika, że najBiałoruś większe wydatki związane były z podróżami podczas których turyści odRosja wiedzili kilka województw (turystyka objazdowa) oraz odwiedzających woUkraina jewództwo podkarpackie, co z kolei 185 może się wiązać z turystką – w znaczW dalszej koprzekraczają odwiedzający jednodniowi. Skok wydatków RoLitwa nej mierze-zakupową. 135 lejności znajdują się podróże do woj. sjan to efekt małego ruchu granicznego. warmińsko-mazurskiego i wielkopolW 2013 rokuSłowacja odwiedzający jednodniowi ponad połowę 95 się najniżskiego. Obszary cechujące wydatków przeznaczyli na zakupyszymi na własne potrzeby (54%), wydatkami turystówato opolnastępnie na transport (12%) i zakupy w celui zachodniopomorskie. odsprzedania Niemcy skie, lubuskie 92
warmińsko-mazurskiego i wielkopolskiego. Obszary cechujące Źródło: badania Activ Group, 2013 (11%). r. Jak co roku, w kosztach wyżywienia warto zwrócić Wydatki się najniższymi wydatkami turystów to opolskie, lubuskie i zaCzechy udział uwagę na wysoki niezmienny usługodwiedzających gastronomicznych 60
Źródło: badania Activ Group, 2013 r.
zakwaterowania (przeciętnie 621 USD (29,8 proc. wydatków, w roku 2012 respondenci w wieku 65 lat i więcej jednodniowych chodniopomorskie. (ok. 64%). Koszty transportu były jak zazwyczaj zdominowane – 25,2 proc.). Wzrosło również znana osobę; więcej niż w 2012), następ(415 USD), a następnie w wieku 25 – Oszacowane przeciętne wyprzez wydatki związane zakupem paliw: aż r. Źródło:z badania Activstanowiły Group, one 2013 czenie zakupów w celu odsprzedania. nie w hotelach i motelachMapa (428 USD, datki odwiedzających jednodnio1. Przeciętne wydatki turystów w 2013 roku według 34 lata (362 USD). ogółu wydatków (nieco więcej się niżnarok odwiedzanych (wżeUSD na osobę) Wydaje się, te zmiany w strukturze również wzrost w stosunku do 2012) województw Ocena 95,3% wielkości popytu tury- na transport wych ukształtowały poziomie wcześniej). wydatków (wzrost znaczenia zakuoraz – tu zmiana w stosunku do postycznego turystów wymaga uwzględ- 109 USD na osobę (średnia ważoprzedniego roku – w domkach letnich pów) są efektem wzmożonego ruchu nienia wszystkich wydatków, łącznie o prawie 4 proc.posługuwięcej niż w poOdwiedzający jednodniowi wna), niewielkim stopniu Rys. 164. Struktura wydatków odwiedzających Oszacowane przeciętne wydatki odwiedzających na granicy wschodniej. i samodzielnych apartamentach (346 z tymi,jednoktóre są ponoszone za granicą, przednim roku. W tej grupie niereją się kartami płatniczymi: w 2013 r.zapłacono (w %) nimi zaledwie 8,5% wyPodobnie wcześniej,109 uzy- USDprzed USD, o 15 proc. mniej, niż w całym i wpływają na konta zydentów (nie nocujących na teredniowych ukształtowały się jak na rok poziomie na podróżą osobę datków. Z krajów sąsiedzkich kartami posługują się najczęściej skane wyniki pozwalają także na barroku 2012). Opisane zmiany są kopolskich podmiotów gospodarczych. nie Polski) zdecydowanie najwyższe Litwini i Słowacy. (średnia ważona), o prawie 4% więcej niż w poprzednim roku. dziej szczegółowe rozszacowanie wyrektą ubiegłorocznych odchyleń i podatków ponoszonych w ramach główwrotem do trendówW sprzed Euro 2012. Przeciętne wydatki odwiedzających jednodniowych w 2013 roku tej grupie nierezydentów (nie nocujących na terenie Polski) Rys. 15. Przeciętne wydatki odwiedzających jednodniowych nych grup rodzajowych, zwłaszcza Najmniejsze wydatki związane bywedługwkrajów (w USD) zdecydowanie wydatki zadeklarowali Białorusini2013 roku według krajów (w USD) w odniesieniu do wyżywienia i transły z noclegami w kwaterach prywat- najwyższe portu. W 2013następnie roku wśród wydatnych – w 2013 roku(około obserwujemy Ogółem* 109 279 koUSD na osobę), przyjezdni z Rosji (231 ków przeznaczonych na wyżywielejny rok z rzędu spadki w tej kategoUSD) i Ukrainy USD). relacji doz korzystapoprzedniego roku, w Białoruś 279 nie 69 proc.W należy wiązać rii. Wzrosły natomiast wydatki nocu- (185 niem z usług gastronomii, natomiast jących u rodziny i znajomych. badanym okresie notuje się znaczący wzrost wydatków niere- Rosja 231 w kosztach transportu 62,4 proc., woRodzajowa struktura wydatków zydentów tak ważnych dla Polski rynków bec 54,6 proc. w 2012 r., stanowiłjak za- Rosja (o ponad turystów na wybrane do analizy zkateUkraina 185 kup paliw, nieco mniej (37,6 proc.) gorie dóbr i usług uległa w badanym 43%), Białoruś (o 20%) i Ukraina (o ok. 7%), ale też Litwa (o wydano na zakup biletów. okresie niewielkim zmianom. TuryLitwa 135 W badanym okresie udział wy- się zwiększenie ści przeznaczyli około 13 proc. pozo-zauważyć, 50%). Warto że w 2013 roku notuje Słowacja 95 datków pokrywanych kartami płatstawionych w Polsce sum na noclewydatków obywateli większości państw, z wyłączeniem naniczymi wyniósł nieco więcej, niż pogi (mniej niż rok wcześniej), a około Niemcy 92 przednio (23 proc. wobec 22,8(spadek proc. 15 proc. na wyżywienie (również spaszych południowych sąsiadów - Czechów o ok. 25%) i w 2012 i 26,1 proc. w 2011 r.). Z dodek). Zwraca uwagę fakt, że od dłuż60 Źródło: badania Activ 2013 r. Słowaków (spadek o Group, 11%), którzy tę tendencję utrzymują odCzechy tychczas prze-prowadzonych baszego czasu znaczącą (i wciąż rosnąŹródło: badania Activ Group, 2013 r. dań wynika, że w 2013Niemców roku najwyż-pozostał niemal cą) część stanowią wydatki przeznapoczątku roku. Poziom wydatków Źródło: badania Activ Group, 2013 r. szy poziom wydatków deklarowali czone na zakupy na własne potrzeby
V. Wydatki odwiedzających jednodniowych
bez zmian. Podobnie jak w poprzednich latach, przeciętne wyV. Wydatki odwiedzających jednodniowych
48
Rys. 164. Struktura wydatków odwiedzających jednodniowych Oszacowane przeciętne wydatkiz odległością odwiedzającychod jedno2014 lipiec-sierpień datki jednoznacznie rosną wraz granicy, która l
dniowych ukształtowały się na poziomie 109 USD na osobę
w 2013 r. (w %)
je
Czechy
60
Źródło: badania Activ Group, 2013 r.
dno-
obę
TURYSTYKA
Rys. 164. Struktura wydatków odwiedzających jednodniowych w 2013 r. (w %) Struktura wydatków odwiedzających jednodniowych w 2013 r. (w %)
oku.
ski)
usini
231
u, w
ere-
nad
a (o
enie na-
Źródło: badania Activ Group, 2013 r.
%) i od
mal
wy-
tóra
wydatków na transport (nieco więcej wydatki zadeklarowali Białorusini rok wcześniej). (około 279 USD na osobę), następnie Źródło: badania Activ niż Group, 2013 r. Odwiedzający jednodniowi w nieprzyjezdni z Rosji (231 USD) i Ukrawielkim stopniu posługują się kartainy (185 USD). W relacji do poprzedmi płatniczymi: zapłacono nimi zaniego roku, w badanym okresie notuledwie 8,5 proc. wydatków. Z krajów je się znaczący wzrost wydatków niesąsiedzkich kartami posługują się najrezydentów z tak ważnych dla Polczęściej Litwini i Słowacy. ski rynków jak Rosja (o ponad 43 proc.), Białoruś (o 20 proc.) i Ukraina (o ok. 7 proc.), ale też Litwa (o 50 Podsumowanie proc.). Warto zauważyć, że w 2013 roDane uzyskane w odniesieniu do ku notuje się zwiększenie wydatków zagranicznej turystyki przyjazdo7 obywateli większości państw, z wyłąwej do Polski w 2013 roku pokazuczeniem na-szych południowych sąją przede wszystkim, że nastąpił posiadów – Czechów (spadek o ok. 25 wrót do wcześniejszych trendów, złaproc.) i Słowaków (spadek o 11 proc.), manych z jednej strony organizacją którzy tę tendencję utrzymują od Euro 2012, z drugiej – skutkami repoczątku roku. Poziom wydatków cesji gospodarczej, rzutującej przede Niemców pozostał niemal bez zmian. wszystkim na ograniczenie znaczenia Podobnie jak w poprzednich latach, wydatków biznesowych, w tym cięprzeciętne wydatki jednoznacznie ro- cie kosztów z nimi związanych. Kolejsną wraz z odległością od granicy, nym powodem pewnych zmian trenktóra przekraczają odwiedzający jeddów jest szersze otwarcie na rynki nodniowi. Skok wydatków Rosjan to wschodnie. Ma to przełożenie szczeefekt małego ruchu granicznego. gólnie na wzrost ilości odwiedzająW 2013 roku odwiedzający jedcych jednodniowych. Generalnie bionodniowi ponad połowę wydatrąc, odnotować należy wzrost przyków przeznaczyli na zakupy na włajazdów obcokrajowców do Polski przy sne potrzeby (54 proc.), a następnie nieznacznym zmniejszeniu poziona transport (12 proc.) i zakupy w cemu wydatków turystów oraz wzrolu odsprzedania (11 proc.). Jak co roście wydatków odwiedzających jednoku, w kosztach wyżywienia warto dniowych. zwrócić uwagę na wysoki niezmienPonadto warto odnotować kilka ny udział usług gastronomicznych zjawisk szczegółowych: (ok. 64 proc.). Koszty transportu by• Wzrosło znaczenie przyjazdów nały jak zazwyczaj zdominowane przez szych wschodnich sąsiadów, nawydatki związane z zakupem patomiast zmalał nieco udział wizyt liw: stanowiły one aż 95,3 proc. ogółu rezydentów krajów „starej Unii”.
Obserwujemy wzrost zainteresowania naszym krajem w kontekście przyjazdów zdrowotnych oraz wizyt typowo turystycznych, natomiast widoczny jest spadek przyjazdów biznesowych i tranzytowych. Dla odwiedzających jednodniowych wizyty w Polsce częściej, niż rok temu związane są z zakupami. • Rok 2013 cechują zróżnicowane zmiany wydatków nierezydentów: nieznacznym spadkom poziomu wydatków turystów towarzyszą wzrosty poziomu wydatków odwiedzających jednodniowych; wzrosty dotyczą w większym stopniu krajów wschodnich, szczególnie Rosji. Jeśli chodzi o turystów, w badanym okresie spadły przede wszystkim wydatki turystów z Włoch (takie tendencje dla tego kraju utrzymują się kolejny rok z rzędu), naszych południowych sąsiadów – Czechów i Słowaków oraz minimalnie – Niemców. Wzrost wydatków notujemy dla wszystkich naszych wschodnich sąsiadów (Rosji, Ukrainy i Białorusi) oraz Węgier. Pocieszającym jest, po okresie spadków, wzrost wydatków podróżnych z Francji oraz Skandynawii. • W segmencie odwiedzających jednodniowych, zanotowano wzrost zarówno liczby przyjazdów (o ponad 9 proc.), jak i wydatków
Raport
(o ponad 2 proc.). Warto zauważyć w badanym okresie zwiększenie wydatków obywateli większości państw, z wyłączeniem naszych południowych sąsiadów – Czechów i Słowaków. • Ważny dla Polski rynek niemiecki cechuje, po ubiegłorocznych spadkach, ponowny wzrost znaczenia podróży. Dotyczy to zarówno liczby wizyt, jak i (dla odwiedzających jednodniowych) poziomu przeciętnych wydatków. Z kolei turyści niemieccy wydali w Polsce w przeliczeniu na osobę aż o 9 proc. mniej (większe spadki zniwelował czwarty kwartał), niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Minimalnie wzrósł za to średni poziom wydatków odwiedzających jednodniowych z Niemiec, korygując wraz ze wzrostem liczby wizyt, spadki przychodów z turystyki w bilansie dla tego kraju. • Obserwacja rynków wschodnich pokazuje wzrost znaczenia przyjazdów z Rosji i Ukrainy. Wyhamował przyrost wizyt Białorusinów, natomiast poziom ich wydatków w Polsce zwiększa się w sposób istotny z roku na rok. Należy zwrócić uwagę na ruch graniczny z Rosją, który po już dużych wzrostach, nadal będzie przybierał na znaczeniu. • Oszacowania i przewidywania zapowiadają wzrost łącznych wpływów dewizowych z tytułu podróży nierezydentów do Polski o ponad 9 proc., dając łączną kwotę około 12,8 mld USD. Wpływ na to miał w dużej mierze wzrost znaczenia wydatków odwiedzających jednodniowych (+13,5 proc.), ale też przyrost wpływów od turystów (+6,2 proc.). Pozytywnym aspektem jest ponadto zjawisko wydłużania pobytu w Polsce. Struktura wpływów wskazuje na nie-wielką (i wciąż malejącą) przewagę znaczenia przychodów od turystów (obecnie 52,2 proc., a w 2012 – 53,8 proc.). W 2013 roku największy przyrost łącznych przychodów spodziewany jest ze strony takich rynków, jak: Ukraina, Rosja, Białoruś, Litwa i Niemcy, natomiast największe spadki dotyczą przychodów z Czech, Niderlandów i Austrii.
lipiec-sierpień 2014
l
49
Raport
TURYSTYKA BIZNESOWA
Zarządzanie podróżami służbowymi – widać rosnący pozytywny trend i ożywienie
Fot. Shutterstock
Badanie „Trendy w zarządzaniu podróżami służbowymi” przygotowane przez Sana Consulting na zlecenie Orbis, przyniosło optymistyczny sygnał o wzroście o 2 proc. potrzeb noclegowych dla realizacji podróży służbowych firm w Polsce. Roczny budżet przeznaczony na noclegi wzrósł w stosunku do roku poprzedniego od 3 proc. do 5 proc. w zależności od badanej firmy, przy jednocześnie występującej w polityce firm presji na redukowanie kosztów.
50
l
2014 lipiec-sierpień
TURYSTYKA BIZNESOWA
T
o drugi raport dotyczący trendów w zarządzaniu podróżami służbowymi stworzony przez Grupę Hotelową Orbis. Dzięki wiedzy i danym uzyskanym w tegorocznej edycji badania, możemy porównać kilka kluczowych wskaźników dla branży, znaleźć punkty odniesienia a przez to lepiej zrozumieć rynek. Branża patrzy na rok 2014 z ostrożnym optymizmem. Widzimy rosnący pozytywny trend i ożywienie. W stosunku do 2013 roku widoczna jest tendencja regulowania i porządkowania zarządzania podróżami służbowymi przez firmy – powiedział David Henry SVP Sales, Marketing, Distribution and Revenue Management w Grupie Hotelowej Orbis.
44 proc. ankietowanych podmiotów wykazuje ustrukturyzowaną politykę podróży. Kluczowe cele Travel Managerów na 2014 rok to: optymalizacja kosztów podróży (64 proc.), poprawa efektywności systemów raportowania (43 proc.) oraz promocja korzyści wynikających z polityki podróży wśród pracowników (36 proc.).
Zarządzanie podróżami służbowymi
• zaawansowana polityka podróży: w 2013 r. (19 proc.), 2014 r. (44 proc.).
Roczny wolumen kosztów zaplanowanych na rok 2014 noclegów wynosił przeważnie powyżej 1,5 mln zł (21 proc. firm) oraz od 751 tys. zł do 1 miliona (19 proc. firm). W większości przypadków stosowaną formą rozliczenia podróży służbowych z pracownikami jest pełny zwrot kosztów (60 proc.), diety (19 proc.) oraz służbowa karta kredytowa (16 proc.) Jak wykazało badanie „Trendów w zarządzaniu podróżami służbowymi” najczęściej podróżujące osoby w firmach zajmują stanowiska: Top Managera, handlowca, marketingowca, pracownika operacyjnego, specjalisty. 71 proc. badanych firm zatrudnia osobę dedykowaną do zarządzania budżetem hotelowym, są to przede wszystkim Travel Managerowie (TM) (34 proc.), dyrektorzy działu zakupów (19 proc.) oraz zarządy (10 proc.). W firmach, w których nie ma osoby zajmującej się zarządzaniem budżetem hotelowym, dyspozycje wydaje zarząd (14 proc.) bądź wyższa kadra zarządzająca (11 proc.). W strukturach firm Travel Manager jest najczęściej pracownikiem działu zakupów (15 proc.).
Polityka podróży służbowych i kluczowe cele Travel Managerów W 45 proc. badanych firm funkcjonują podstawowe wytyczne dotyczące wybranych elementów podróży służbowych m.in. w zakresie: rezerwacji hotelowych, biletów lotniczych czy raportowania, natomiast
Raport
Wykres 1. Najczęściej wybierane kanały rezerwacji hoteli
Rynkowy trend porównując 2013 i 2014: • brak wytycznych/reguły zdrowego rozsądku: w 2013 r. (27 proc.), w 2014 r. (11 proc.) • podstawowe wytyczne: w 2013 r. (54 proc.), w 2014 r. (45 proc.)
Tegoroczne badanie wykazało, iż 36 proc. Travel Managerów przewiduje, że zapotrzebowanie na usługi hotelowe ich firm w roku 2014 wzrośnie o ok. 10 proc. bądź pozostanie na tym samym poziomie (34 proc.). Regularną współpracę z wyspecjalizowanymi firmami zapewniającymi optymalizacje budżetów na podróże służbowe (Travel Management Companies – TMC) potwierdziło 56 proc. badanych firm. Do kluczowych czynników istotnych przy wyborze TMC należy: relacja ceny do jakości usług (37 proc.), kompleksowość (31 proc.) oraz szybkość i efektywność działania (29 proc.). Do zadań wspierających realizowanych przez TMC najczęściej należy rezerwacja biletów lotniczych (56 proc.), hoteli (39 proc.) oraz biletów kolejowych (28 proc.).
Główne kryteria wyboru hotelu podczas organizacji podróży korporacyjnych to odpowiednio: lokalizacja (64 proc. TM, 71 proc. inni rezerwujący), cena (58 proc. TM, 66 proc. inni rezerwujący) oraz standard (51 proc. TM, 59 proc. inni rezerwujący). Dla 73 proc. respondentów marka hotelu jest istotnym czynnikiem warunkującym wybór miejsca noclegu, jest ona gwarantem odpowiedniego
standardu, wygody oraz jakości oferowanych usług. Zdaniem TM w relacji z hotelem ważna jest responsywność opiekuna (41 proc.), szybkie potwierdzenie rezerwacji (37 proc.) oraz kompetencje i elastyczność personelu (36 proc.). Podczas organizacji podróży korporacyjnej brane są najczęściej pod uwagę 3 hotele, taką odpowiedź podało odpowiednio: 38 proc. TM,
Wykres 2. Dla Travel Managerów w relacji z hotelem ważna jest:
Wybór hotelu: źródła, kryteria, rezerwacje Największą rolę w pozyskiwaniu informacji o hotelach zarówno dla TM, jak i dla innych osób rezerwujących jest Internet, w tym w szczególności specjalistyczne wyszukiwarki, platformy rezerwacyjne, portale opiniotwórcze. Travel Managerowie – Internet 42 proc., TMC 41 proc., hotele 39 proc. inni rezerwujący – Internet 68 proc. doświadczenie (własne, współpracowników, znajomych) 22 proc. lipiec-sierpień 2014
l
51
Raport
TURYSTYKA BIZNESOWA
Wykres 3. Kwoty przeznaczane na podróże służbowe
10
najważniejszych wniosków: • W roku 2014 firmy w Polsce prognozują wzrost o 2 proc. liczby podróżujących pracowników; • 36 proc. respondentów przewiduje, że zapotrzebowanie na usługi hotelowe ich firm w roku 2014 wzrośnie o ok. 10 proc. bądź pozostanie na tym samym poziomie (34 proc.); • 21 proc. firm przeznacza na podróże służbowe powyżej 1,5 mln zł rocznie; • 71 proc. firm ma osobę dedykowaną do zarządzania budżetem na podróże i hotele; • Decyzje w sprawach podróży podejmują: Travel Manager (34 proc.), dyrektor działu zakupów (19 proc.) oraz zarząd (10 proc.);
45 proc. podróżujących managerów i innych rezerwujących. Za rezerwację hoteli w badanych firmach najczęściej odpowiada: TM/ TMC 59 proc., asystenci działów administracji i zakupów 19 proc., asystenci 19 proc., podróżujący samodzielnie 17 proc., inne działy (recepcja, administracja) 5 proc. Zdecydowanie najwięcej rezerwacji dokonywanych jest w hotelach sieciowych: 89 proc. TM, 73 proc. podróżujących managerów i innych rezerwujących. Kojarzone są one z dogodną lokalizacją, gwarantowanym standardem pokoju oraz obsługi, lepszą responsywnością na potrzeby gości.
podróżujących największą popularnością cieszą się platformy internetowe (39 proc.) a na drugim miejscu telefon (25 proc.). Wybrane sposoby rezerwacji gwarantują podróżującym bardzo pożądaną szybkość informacji zwrotnej, wygodę, oszczędność czasu i kosztów oraz kontakt z drugim człowiekiem.
Rynkowy trend (2013 i 2014):
Doświadczenia z pobytów w hotelach
• 2013 TM/TMC 36 proc., asystent 30 proc., podróżujący samodzielnie 18 proc., pracownik recepcji 16 proc. • 2014 TM/TMC 59 proc., asystent 19 proc., podróżujący samodzielnie 18 proc., pracownik recepcji 5 proc.
Najczęściej wybierane kanały rezerwacji hoteli Najpopularniejszym kanałem rezerwacji noclegu w podróży służbowej dla TM jest telefon (37 proc.) oraz TMC (24 proc.). Wśród innych
52
l
Rynkowy trend (2013 i 2014): • 2013 rok dla Travel Managerów: telefon 35 proc., booking engine 36 proc., TMC 20 proc. • 2014 rok dla Travel Managerów: telefon 37 proc., TMC 24 proc., Internet 17 proc.
Potrzeby respondentów związane z pobytem w hotelu różnią się pod względem płci. Dla mężczyzn najbardziej istotna jest atrakcyjna lokalizacja (34 proc.), Wi-Fi oraz parking w cenie (31 proc.), catering 24/7 i smaczna kuchnia (30 proc.). W przypadku kobiet: wysoki standard hotelu, wygoda (32 proc.), lokalizacja (28 proc.) oraz przyjazna atmosfera miejsca (25 proc.). Jako najczęściej wybierane usługi dodatkowe przez podróżujących (kobiety jak
2014 lipiec-sierpień
• Kluczowe cele Travel Managerów to optymalizacja kosztów podróży (64 proc.) oraz poprawa efektywności systemów raportowania (43 proc.); • Dla 73 proc. respondentów marka to istotne kryterium wyboru hotelu (gwarancja standardu, wygody, jakości usługi); • Dla Travel Managera w relacji z hotelem najważniejsze są: responsywność opiekuna (41 proc.), szybkie potwierdzenie rezerwacji (37 proc.) oraz kompetencje i elastyczność personelu (36 proc.); • 89 proc. Travel Managerów dokonuje rezerwacji w hotelach sieciowych; • Marki z portfolio Accor rekomendowane są pozytywnie przez 89 proc. rezerwujących hotele tej sieci.
i mężczyzn) wyróżniono: gastronomię, Wi-Fi, meeting room oraz sale konferencyjne. Warto podkreślić, że według kobiet istotny jest czynnik ludzki (room service/concierge – 19 proc.). Na pozytywną ewaluację w przypadku mężczyzn wpływa – atrakcyjna lokalizacja zapewniająca efektywność pracy (33 proc.), relacja ceny do jakości (31 proc.), smaczna kuchnia (30 proc.) oraz udogodnienia dla gości
korporacyjnych oferowane przez hotel (26 proc.). Kobiety natomiast doceniły poczucie wyjątkowości oraz zaopiekowania przez hotel (38 proc.), oferowane przez hotel udogodnienia dla gości korporacyjnych (36 proc.), komfort pobytu i snu (35 proc.) oraz smaczną kuchnię (34 proc.). Raport został przygotowany na zlecenie Orbis przez firmę badawczą Sana Consulting. Źródło wszystkich wykresów: Sana Consulting
TURYSTYKA BIZNESOWA
Raport
Hotelarze muszą lepiej poznać potrzeby Travel Managerów Stępniak: Miała Pani |Karolina okazję zapoznać się z raportem
w podróży, w tym za kierownicą auta, jak również w bardzo wnikliwym przeglądzie rynku obiektów hotelowych i ich doborze do potrzeb pracowników w taki sposób, by bezpieczeństwo osoby i jej mienia nie były zagrożone. Ważnym działaniem, prowadzonym na skalę globalną, jest stały monitoring wyjazdów służbowych, od etapu wniosku o akceptację podróży poczynając. Jeśli pracownik planuje pobyt w krajach o podwyższonym ryzyku (uważanych za takie ze względu na działania zbrojne czy zagrożenie medyczne) uruchamiane są specjalne procedury. Jego podróż wymaga uzyskania specjalnych pozwoleń, a pobyt jest pod stałym nadzorem globalnego departamentu bezpieczeństwa. W przypadku wystąpienia realnego zagrożenia następuję kontakt z lokalną Grupą Kryzysową, która podejmuje działania stosownie do sytuacji.
„Trendy w zarządzaniu podróżami służbowymi”. Czy zgada się Pani z jego wynikami? Anna Czyż, Country Travel Manager ABB: W obszarach, które obserwuję, takich jak bezpieczeństwo czy preferencje podróżnych, raport potwierdza moje spostrzeżenia. W przypadku hoteli to rzeczywiście cena i lokalizacja są najsilniejszymi determinantami wyboru, a z kolei bezpieczeństwo jest elementem, który z roku na roku rozumiany jest w coraz szerszym aspekcie. Czy może Pani przełożyć te |KS: wyniki na działania w firmie, którą Pani reprezentuje? Jeśli tak, to które? A które są zupełnie inne? ACz: Ponieważ nie odnalazłam w raporcie obszarów, które byłyby oderwane od tego, z czym spotykam się na co dzień w firmie, skupię się na jednym wybranym aspekcie – bezpieczeństwie, bo to na nie firma ABB kładzie duży nacisk. Troska o bezpieczeństwo pracownika przejawia się w już tak codziennych sprawach jak choćby regulacja dotycząca maksymalnej ilości godzin, które można spędzić
Jakie kwestie są dla Pani |KS: najważniejsze przy planowaniu podróży służbowych. ACz: W czasach, gdy liczą się nie tylko koszty, ale i efektywność pracownika, rzadko kiedy jest miejsce na spontaniczne działania. Zacznijmy więc od tego, że na początku na
prawdę warto poświęcić trochę czasu i zastanowić się nad optymalnym scenariuszem, by potem odbyć udaną podróż. Jej czas i ponoszone wydatki powinny być zracjonalizowane, zatem środek transportu powinien być dobrany do celu podróży. Często lepiej skorzystać z krajowego połączenia lotniczego i wrócić w ciągu jednego dnia, niż tracić dwie doby w podróży samochodem. Wybierając różne środki transportu trzeba zwrócić uwagę na ich godzinowe skorelowanie, a lokalizację hotelu dobrać tak, by nie tracić czasu na niepotrzebne przemieszczanie się. W naszych planach powinniśmy uwzględnić także przerwy w podróży, których brak jest bardzo częstym grzechem zawsze spieszących się kierowców aut służbowych. Jeśli rzadko podróżujemy, od czasu do czasu warto zajrzeć do instrukcji, która reguluje zasady wyjazdów służbowych i zwraca uwagę na aspekty ważne dla danej firmy jak np. preferowani dostawcy, czy zasady rozliczeń wydatków. Jakie błędy najczęściej po|KS: pełniają hotele w kontakcie z Travel Managerami? ACz: Wiele hoteli, zwłaszcza nienależących do sieci, gdzie panują
określone standardy i procedury, prezentuje podejście, które niezmiernie mnie irytuje – przesłaliśmy ofertę, oczekujemy akceptacji i rozpoczęcia współpracy. Hotelarze wprost „zalewają” Travel Managerów swoimi ofertami, nie wsłuchując się w to, co mają do powiedzenia i jakie potrzeby adresują na danym rynku. Czasami odnoszę wrażenie, że chodzi tylko o to, by móc zaraportować podjętą aktywność, bez znaczenia, czy ma szansę przynieść jakiś pozytywny skutek. Zdarza się też, że hotele popełniając grzech pychy prezentują podejście – ja nic nie muszę, mam pełne obłożenie, nie będę rozmawiać o potencjalnej umowie i żadnych rabatach. To przykre, że na tak zmieniającym się rynku, jakim jest hotelarstwo, ciągle zdarza się uprawianie krótkowzrocznej polityki uzyskiwania bieżących korzyści.
Stawiamy na sprawdzone rozwiązania Agnieszka Talarczyk, asystent zarządu Nagel Polska, opowiedziana za organizowanie podróży służbowych i eventów
N
agel-Group, jako jeden z wiodących operatorów logistycznych produktów spożywczych w Europie, posiada rozbudowaną sieć ponad 100 oddziałów zlokalizowanych w 17 krajach europejskich. Do moich zadań, jako asystenta zarządu Nagel Polska, należy między innymi organizowanie podróży służbowych naszych pracowników, którzy z racji tak szerokiego zasięgu przedsiębiorstwa, podróżują nie tylko na terenie Polski, ale również całej Europy. Praktykowanym w Nagel-Group
rozwiązaniem zapewniającym maksymalne obniżenie kosztów podróży, są umowy o współpracy podpisywane z 2-3 hotelami znajdującymi się w pobliżu każdego z naszych 100 europejskich oddziałów. Ceny wynegocjowane przez nas w hotelach obowiązują wszystkich pracowników Nagel-Group. Przedstawiciele poszczególnych oddziałów naszych spółek krajowych regularnie kontrolują ich standardy jakościowe. Dzięki takiemu praktycznemu rozwiązaniu organizując zagraniczne podróże służbowe naszych
pracowników mamy pewność, że relacja ceny do jakości usługi w danym hotelu będzie możliwie najlepsza. Nie bez znaczenia jest również oszczędność czasu – wszystkie dane hoteli związanych z Nagel-Group umową zebrane są w formie bazy danych łatwo dostępnej dla wszystkich osób odpowiedzialnych za podróże służbowe w grupie. Warto dodać, iż w roku ubiegłym Nagel-Group wprowadziła rozwiązania, które znacząco ograniczyły wyjazdy służbowe naszych
pracowników, a co za tym idzie, związane z nimi koszty. Wszystkie centrale spółek krajowych zostały wyposażone w nowoczesne systemy wideokonferencji, zastępujące z powodzeniem bezpośrednie spotkania. Ciekawym rozwiązaniem jest również Netviewer, program umożliwiający połączenie telekonferencji z tzw. webkonferencją: uczestnicy łączą się telefonicznie, jednocześnie widząc na ekranach swoich komputerów jedną treść prezentowaną przed moderatora konferencji.
lipiec-sierpień 2014
l
53
Raport
TURYSTYKA BIZNESOWA
Gdańsk i województwo pomorskie w czołówce polskich destynacji konferencyjnych Na przestrzeni ostatnich lat Gdańsk i województwo pomorskie stały się jedną z najbardziej rozpoznawalnych destynacji w Polsce, ale też jedną z coraz bardziej znaczących marek konferencyjnych na mapie Europy. Intensywne działania lokalnej branży, w tym Gdańsk Convention Bureau GOT, polepszająca się z roku na rok dostępność komunikacyjna oraz rozwijająca się infrastruktura konferencyjna, ale też zrozumienie władz miasta i regionu dla rozwoju turystyki biznesowej tworzą pozytywny klimat dla organizacji spotkań. Wpływ ekonomiczny, ale też związany z przemysłem spotkań transfer wiedzy i wymiar promocyjny mają ogromny wpływ na rozwój metropolii, jaką jest Gdańsk. „Rynek spotkań w Gdańsku i województwie pomorskim. Raport za rok 2013.”, Gdańsk Convention Bureau GOT Fot. Shutterstock
Baza hotelowa Stale polepszająca się baza hotelowa jest dużym atutem Gdańska i całego województwa pomorskiego. W porównaniu do roku 2012 liczba hoteli od dwugwiazdkowych do pięciogwiazdkowych w województwie pomorskim wzrosła ze 152 do 157. W samym 2013 roku na gdańskiej mapie pojawiły się nowe obiekty, takie jak Hampton by Hilton czy Golden Tulip Gdańsk Residence, planowane są również kolejne inwestycje (w Gdańsku oraz Gdyni). Co ma szczególne znaczenie dla organizatorów spotkań biznesowych większość hoteli cztero- i pięciogwiazdkowych w Gdańsku znajduje się w ścisłym centrum miasta, co ułatwia logistykę przy kongresie, w którym ma uczestniczyć kilkuset delegatów. Wśród hoteli o najwyższym standardzie znajdują się zarówno obiekty międzynarodowych sieci, takich jak Hilton, Radisson Blu, Sheraton, Qubus czy Accor, jak również tzw. hotelowe butikowe. W samym Gdańsku, Gdyni oraz Sopocie goście mają do dyspozycji
54
l
ponad 7,5 tys. miejsc noclegowych w hotelach od dwugwiazdkowych do pięciogwiazdkowych.
Obiekty konferencyjne W katalogu obiektów konferencyjnych przygotowanym przez Gdańsk Convention Bureau GOT i wydanym na początku 2014 roku znajdują się informacje o prawie 150 obiektach konferencyjnych w województwie pomorskim (Gdańsk 74, Gdynia 12, Sopot 15, Region 46), które łącznie oferują powierzchnie konferencyjne dla ponad 59 tys. osób. Wśród obiektów konferencyjnych znajdują się głównie hotele/obiekty noclegowe (ponad 63 proc. wszystkich obiektów), centra kongresowe, obiekty sportowe, placówki kulturalne, uczelnie wyższe oraz odgrywające coraz większą rolę tzw. unique venues. Największe obiekty konferencyjne są w stanie pomieścić od 1 tys. do nawet 8,7 tys. uczestników w układzie teatralnym, wśród nich są m.in. Centrum WystawienniczoKongresowe AmberExpo, Polska Filharmonia Bałtycka im. Fryderyka Chopina
2014 lipiec-sierpień
w Gdańsku, PGE ARENA Gdańsk czy Ergo Arena. W 2014 w Gdańsku otwarte zostaną kolejne dwa duże obiekty posiadające sale na spotkania biznesowe – Europejskie Centrum Solidarności (sierpień 2014) oraz Gdański Teatr Szekspirowski (wrzesień 2014). W kolejnych latach trójmiejska mapa obiektów konferencyjnych powiększy się o Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Gdyńskie Centrum Filmowe oraz Muzeum Emigracji w Gdyni.
Liczba spotkań biznesowych i ich rodzaje Przeprowadzone badanie wykazało, iż w roku 2013 łącznie w Trójmieście i Regionie zostały zorganizowane 7 183 spotkania biznesowe. W porównaniu do roku 2009, w którym odnotowano 1 434 spotkania, nastąpił pięciokrotny wzrost ogólnej ich liczby, co świadczy o dynamicznym rozwoju pomorskiego przemysłu spotkań w ostatnich latach. W roku 2013, wzorem lat ubiegłych, najwięcej spotkań biznesowych
zorganizowano w Gdańsku, przy czym nastąpił wyraźny wzrost udziału Gdańska w pomorskim rynku spotkań, z 54,5 proc. w roku 2012 (dane z Raportu GCB/GOT 2013) do 61,4 proc. w roku 2013. Poza obszarem Trójmiasta (Gdańsk, Gdynia, Sopot) odbyło się łącznie 1 213 spotkań, co daje Regionowi drugie miejsce. Na miejscu trzecim plasuje się Sopot (1 053 spotkania, 14,6 proc. udziału w rynku), na czwartym zaś Gdynia (510 spotkań, 7,1 proc.), której polepszająca się baza hotelowa i konferencyjna wciąż pozostaje jednak stosunkowo najmniej konkurencyjna w porównaniu do Gdańska czy Sopotu. Biorąc pod uwagę zasięg spotkania biznesowe zostały podzielone na cztery rodzaje: lokalne, wojewódzkie, ogólnopolskie oraz międzynarodowe. Najwięcej zorganizowanych spotkań miało zasięg lokalny (2 406). Drugie miejsce w tym zestawieniu zajmują wydarzenia ogólnopolskie (1 977). Spotkań wojewódzkich (trzecie miejsce) zorganizowano jedynie
TURYSTYKA BIZNESOWA
Raport
o 9 mniej (1 968). Natomiast najmniej odbyło się wydarzeń o zasięgu międzynarodowym (832), choć to właśnie one zgromadziły w Gdańsku największą liczbę uczestników. W Gdańsku (1 489), Gdyni (224) i Regionie (383) największą liczbę stanowią spotkania lokalne. Natomiast w Sopocie pierwsze miejsce pod względem ilości spotkań zajmują wydarzenia o zasięgu ogólnopolskim (473). Sopot, będąc znanym uzdrowiskiem, jest chętnie wybieraną destynacją zarówno przez uczestników, jak i organizatorów spotkań z całej Polski. Obiekty, w których odbywały się spotkania biznesowe podzielono na cztery następujące rodzaje: hotel z zapleczem konferencyjnym, centrum wystawiennicze/ kongresowe, sala na specjalne wydarzenie oraz szkoła wyższa. Najczęściej wybieranym obiektem przez organizatorów spotkań biznesowych był hotel z zapleczem konferencyjnym (co jest oczywiste ze względu na kompleksowość oferty hotelu – nocleg + konferencja + tzw. social programme ). W tego rodzaju obiektach zrealizowano aż 77,1 proc. wszystkich spotkań. Następne miejsce w tym zestawieniu zajmuje sala na specjalne wydarzenie (14,5 proc.). W tym miejscu należy podkreślić rosnące znaczenie tzw. unique venues , różnego rodzaju infrastruktury używanej do organizowania spotkań, w tym m.in. placówek kulturalnych, zabytków, R E K L A M A
lipiec-sierpień 2014
l
55
Raport
TURYSTYKA BIZNESOWA
obiektów sportowych i innych, których głównym przeznaczeniem jest działalność inna niż konferencyjna. Organizatorzy spotkań biznesowych w poszukiwaniu miejsc niepowtarzalnych, związanych z historią i kulturą danego miasta czy regionu coraz częściej kierują swoje zainteresowanie na właśnie tzw. unique venues. W centrach wystawienniczych/kongresowych zorganizowano 7,8 proc. spotkań. Natomiast szkoły wyższe gościły jedynie 0,6 proc. wszystkich wydarzeń. W hotelach z zapleczem konferencyjnym zorganizowano łącznie 5 540 spotkań, w tym najwięcej kongresów/ konferencji (2 701). W salach na specjalne wydarzenie odbyło się 1 038 spotkań, w tym 460 wydarzeń korporacyjnych oraz 429 kongresów/konferencji. W centrach wystawienniczych/ kongresowych ze zorganizowanych 562 spotkań aż 433 stanowiły kongresy/ konferencje, a targów/wystaw zorganizowano jedynie 30. Duże znaczenie ma fakt, iż w województwie pomorskim obiekty targowe często dysponują dobrą infrastrukturą konferencyjną, dlatego też organizuje się w nich bardzo dużo mniejszych spotkań o charakterze informacyjno – naukowym. Wydarzenia targowe i wystawiennicze są imprezami o zupełnie innym charakterze i celu, stąd też jest ich relatywnie mniej, ale za to przyciągają one zazwyczaj bardzo dużą liczbę uczestników. Przewaga kongresów/konferencji nad
56
l
wydarzeniami targowymi w centrach wystawienniczo/kongresowych wskazuje również na konieczność lepszego rozbudowania i dopasowania infrastruktury i oferty do mniejszych spotkań biznesowych bardziej niż do targów (poprzez m.in. zwiększenie liczby mniejszych sal tzw. break out). Szkoły wyższe gościły w badanym okresie 43 spotkania – były to konferencje/kongresy. Specyfika campusu wyższej uczelni, w tym między innymi wielkość budynków przy jednocześnie dużej ilości i różnorodności sal, a także ich zazwyczaj bardzo dobre wyposażenie techniczne, w połączeniu z naukową atmosferą, która sprzyja poważnym dyskusjom, wpływa na wybór tego rodzaju obiektu przez organizatorów konferencji i kongresów. W Gdańsku oraz Gdyni spotkania organizowano w każdym z analizowanych rodzajów obiektów (hotele, centra wystawienniczo-konferencyjne, sale na specjalne wydarzenie, szkoły wyższe), co świadczy o szerokiej i zróżnicowanej ofercie konferencyjnej obu miast. Natomiast w Sopocie, ze względu na jego specyfikę, tak jak w latach ubiegłych, wydarzenia realizowane były w hotelach z zapleczem konferencyjnym.
Liczba uczestników spotkań biznesowych Jak wynika z danych Gdańsk Convention Bureau GOT w roku 2013
2014 lipiec-sierpień
województwo pomorskie odwiedziło 632 252 osoby uczestniczące w spotkaniach biznesowych. W porównaniu do roku poprzedniego widoczny jest wzrost tej liczby aż o 37 proc. (w roku 2012 liczba turystów biznesowych wyniosła 400 492 – patrz: tabela 19). Sytuacja ta wynika głównie ze wzrostu liczby respondentów badania z 51 obiektów w roku 2012 do 61 w roku 2013. Pod względem liczby uczestników pierwszą pozycję zajmuje Gdańsk, który odwiedziło ponad 470 tys. osób, co stanowi aż 74,8 proc. łącznej liczby uczestników wszystkich spotkań biznesowych, które odbyły się w województwie pomorskim. Zatem Gdańsk ponownie zyskuje znaczącą przewagę nad Sopotem, Gdynią i resztą województwa pomorskiego (także w kategorii liczba spotkań udział Gdańska wyniósł ponad 61,4 proc.). Kolejne miejsca w tym zestawieniu zajmują: Gdynia (59 097 osób, 9,3 proc.), Sopot (54 954, 8,7 proc.) oraz Region (45 517 osób, 7,2 proc.). Należy zauważyć, iż w analizowanej kategorii pozostałe lokalizacje są zróżnicowane między sobą w stopniu nieznacznym, w porównaniu do bardzo dużej różnicy pomiędzy nimi a Gdańskiem. Oznacza to, że Gdańsk jest kluczową destynacją w województwie pomorskim, przyciągającą najwięcej spotkań biznesowych, o dużej liczbie uczestników. Zjawisko to jest naturalne dla dużych aglomeracji. Oczywistym zatem
wydaje się dalsze promowanie województwa pomorskiego jako destynacji konferencyjnej pod rozpoznawalną marką Gdańska. Biorąc pod uwagę zasięg spotkania, najliczniejszą grupę stanowili uczestnicy spotkań międzynarodowych. Z 270 585 uczestników aż 248 725 wybrało Gdańsk, jako miejsce spotkania. Drugie miejsce w tym zestawieniu zajmują wydarzenia o zasięgu ogólnopolskim, w których wzięło udział 135 359 osób. Trzecie miejsce przypadło w udziale spotkaniom lokalnym z ogólną liczbą 116 153 uczestników. Natomiast czwarte miejsce zajmują wydarzenia wojewódzkie (110 155 osób). Warto podkreślić, iż w Regionie, najliczniejszą grupą są uczestnicy spotkań biznesowych o zasięgu ogólnopolskim (15 467). Wynik ten wskazuje na zainteresowanie uczestników oraz organizatorów spotkań nie tylko najbardziej rozpoznawalną aglomeracją trójmiejską, ale także innymi miejscowościami województwa pomorskiego. Istnieje więc potrzeba dalszego efektywnego działania promocyjnego na rzecz pozyskiwania nowych spotkań biznesowych dla Regionu. W roku 2013 najwięcej osób wzięło udział w kongresach/konferencjach (446 488 osób), co stanowi 70,6 proc. łącznej liczby uczestników wszystkich rodzajów spotkań w województwie pomorskim. Drugie miejsce w tym zestawieniu zajmują wydarzenia korporacyjne z liczbą 90 465 uczestników (14,3 proc.). Trzecie miejsce przypadło w udziale wydarzeniom motywacyjnym (67 172 osoby, 10,6 proc. udziału w łącznej liczbie uczestników), a czwarte zajmują targi/wystawy z liczbą 28 127 osób (4,4 proc.). Podobnie jak w ubiegłych latach targi/wystawy przyciągają średnio największą liczbę uczestników (149). Dane zebrane w roku 2013 obejmują także, oprócz typowych imprez targowych, które odbywają się w specjalistycznych centrach targowych i przyciągają bardzo dużą liczbę uczestników (powyżej 1 tys. osób), niewielkie imprezy wystawiennicze oraz specjalistyczne, branżowe imprezy targowe, w których uczestniczy np. kilkunastu wystawców. Odbywają się one wówczas w hotelach lub salach na specjalne wydarzenie. Stanowi to wyraźną
uczestniczyło odpowiednio: 58 771 oraz 12 379 osób. W Gdyni drugie miejsce w tej kategorii zajęły targi i wystawy, z łączną liczbą uczestników 11 480. Z kolei Sopot odwiedziło 12 847 uczestników wydarzeń motywacyjnych, co daje temu rodzajowi spotkań drugie miejsce w tej kategorii. Spotkania organizowane w hotelach z zapleczem konferencyjnym stanowią największą grupę pod względem ogólnej liczby uczestników (368 009 osób). Wzięło w nich udział 58,2 proc. wszystkich gości analizowanych spotkań. Należy podkreślić, iż w wielu hotelach infrastruktura pozwala dzisiaj na organizowanie nie tylko kongresów i konferencji, ale także pozostałych rodzajów spotkań, czyli wystaw, wydarzeń korporacyjnych i motywacyjnych. Na drugim miejscu znajdują się sale na specjalne wydarzenie, które łącznie odwiedziło 206 771 osób, co stanowi ponad 30 proc. ogólnej liczby uczestników. Wynik ten potwierdza rosnące znaczenie tzw. unique venues na pomorskim rynku spotkań. Trzecie miejsce w tej kategorii zajmują centra wystawienniczo-konferencyjne (52 097 osób). Natomiast jedynie 5 375 osób wybrało szkoły wyższe na miejsce spotkania, co stanowi 0,9 proc. ogólnej liczby uczestników analizowanych spotkań. Należy przypomnieć, iż szkoły wyższe gościły w badanym okresie zaledwie 43 spotkania. Jest to związane ze specyfiką wyższej uczelni, dla której priorytetowe znaczenie ma własna działalność dydaktyczna i naukowa. Zatem wynajem powierzchni jest utrudniony w trakcie roku akademickiego.
R E K L A M A
reakcję pomorskiego rynku spotkań na światowe trendy, które wskazują rosnące znaczenie lokalnych wydarzeń o małej liczbie uczestników (w tym specjalistycznych targów i wystaw) oraz coraz mniejsze zainteresowanie wielkimi targami. Ponadto liczbę uczestników współczesnych dużych imprez targowo-wystawienniczych odbywających się w aglomeracjach miejskich należy zdecydowanie zwiększyć o tych mieszkańców i turystów, którzy biorą udział w różnego rodzaju wydarzeniach towarzyszących targom, najczęściej o charakterze kulturalnym. Jest to związane z budowaniem swoistej kultury imprez wystawienniczych. Średnia liczba uczestników kongresu/konferencji wynosiła 124 osoby. Wynik ten wskazuje na mniejsze zróżnicowanie tego typu spotkań biznesowych w porównaniu z imprezami targowo-wystawienniczymi (ponad 400 konferencji o liczbie uczestników od 100 do 150, czyli zbliżonej do średniej oraz łącznie stosunkowo niewielka liczba wydarzeń targowo-wystawienniczych, z których jedynie 5 przyciągnęło powyżej 1000 osób, a w aż 73 uczestniczyło mniej niż 50 osób). W wydarzeniach motywacyjnych średnio wzięło udział 76 uczestników, a w wydarzeniach korporacyjnych 36. W roku 2013 we wszystkich rozpatrywanych lokalizacjach (Gdańsk, Gdynia, Sopot i Region) najwięcej osób zgromadziły kongresy/konferencje. W Gdańsku oraz Regionie drugą najliczniejszą grupę stanowiły wydarzenia korporacyjne, w których
lipiec-sierpień 2014
l
57
Raport
TURYSTYKA BIZNESOWA
Katowice liczą zyski
Fot. Shutterstock
Inwestycje w centrum miasta Katowice dobiegają końca. Ostatnia faza budowy Międzynarodowego Centrum Kongresowego, przebudowa Rynku i centrum miasta, sprawiają trudności mieszkańcom i odwiedzającym miasto delegatom. Jednak 87 proc. uczestników spotkań konferencyjnych chce ponownie przyjechać do Katowic na konferencje i jest to wynik lepszy niż przed rokiem. Co może oznaczać, że pozytywnie postrzegają zachodzące zmiany. „Rynek turystyki biznesowej w Katowicach w 2013 roku. Badanie rynkowe uczestników spotkań konferencyjnych”, dr Krzysztof Cieślikowski
L
iczba spotkań konferencyjnych organizowanych w 24 obiektach konferencyjnych w Katowicach w 2013 r. wyniosła 6 033 (w tym 1 013 trwających dwa dni i dłużej). A szacunkowa liczba uczestników w tych spotkaniach ponownie przekroczyła pół miliona osób (512 805 uczestników). W porównaniu z ubiegłym rokiem (raportowały te same instytucje
58
l
i obiekty spotkań) zanotowano nieznaczny spadek ogólnej liczby wydarzeń o 1,4 proc. Natomiast istotnie zmniejszyła się liczba w 2013 r. spotkań konferencyjnych trwających dwa dni i dłużej – spadek o 10 proc. Dominującym środkiem transportu uczestnika spotkań konferencyjnych w Katowicach jest samochód osobowy (70,7 proc. wskazań). Delegaci chwalą dobre połączenia drogowe
2014 lipiec-sierpień
Katowic z innymi miastami (dobry dojazd do miasta), jednak brakuje im oznakowania dojazdów do miejsc konferencyjnych, a także narzekają na zły stan dróg i ulic, zniszczone elewacje budynków oraz remonty i przebudowy. Delegaci chwalą także miasto za „nowoczesność” (11 proc. wskazań), wiele centrów handlowych (9 proc.), dworzec PKP, przemiany miasta, obiekty spotkań: Spodek,
CINiBA, obiekty sakralne. Dostrzegają i pozytywnie odbierają realizowane wydarzenia kulturalne. Odsetek delegatów przyjeżdżających do Katowic na konferencje samochodem osobowym wyniósł 71 proc. co oznacza wzrost w porównaniu do roku ubiegłego o 5 proc., natomiast koleją spadł o 2 proc. do poziomu 19 proc. Taka zmiana w preferowanych środkach dojazdu do
TURYSTYKA BIZNESOWA
Katowic na spotkania konferencyjne może to być spowodowane problemami organizacyjnymi i spadkiem liczby połączeń PKP. Najważniejsze powody uczestnictwa w spotkaniach konferencyjnych to: „zdobywanie wiedzy”, „nawiązywanie nowych kontaktów”. Delegaci pojawiają się w Katowicach także dlatego gdyż ponoszą „stosunkowo niskie koszty uczestnictwa”, mają „dogodna odległość od miejsca zamieszkania”. W ankietach delegaci uznali, że najmniej motywuje ich do udziału w konferencji czynnik „zakupy w mieście konferencyjnym”(ocena 1,79 na pięciostopniowej skali Likerta od 1 do 5), jednak „zakupy w galeriach handlowych” stanowią jeden z głównych składników wydatków poza obiektem konferencyjnym (9,6 proc. delegatów jednodniowych, wydaje średnio 168,42 zł w centrach handlowych w Katowicach, a odsetek nocujący w Katowicach, którzy dokonali zakupów osiągnął poziom 25,7 proc. i przeznaczyli na ten cel w czasie pobytu na konferencji średnio 264,7 zł). Obserwując średnie wydatki uczestnika spotkania konferencyjnego nie korzystającego z noclegu w Katowicach w 2013 r. stwierdzono, że wyniosły 139,6 zł (co oznacza nieznaczny wzrost w porównaniu do 2012 r. – 133,3 zł). Delegaci nocujący wydali średnio w Katowicach w 2013 r. około 579,2 zł, w tym na nocleg 282,8 zł. W strukturze wydatków zauważyć można, że delegaci wydają najwięcej na nocleg (48 proc.), a następnie na usługi gastronomiczne (w tym usługi w obiekcie konferencyjnym, jak i poza nim), zakupy w galeriach oraz transport lokalny. Mając na uwadze przyciąganie kolejnych zleceniodawców, jak i uczestników spotkań konferencyjnych i wydarzeń biznesowych, wydaje się szczególnie ważne aby sprawnie realizować zaplanowane inwestycje poprawiające infrastrukturę ogólną i dostępność miejsc spotkań, szeroko informować odwiedzających o inwestycjach, usprawnić komunikację miejską, lepiej koordynować oznakowanie dojazdów do miejsc spotkań. Wydaje się, że szeroka oferta innych wydarzeń biznesowych, jak i wielu kulturalnych w mieście jest
Raport
Atrybuty miejscowości konferencyjnej w świetle badań delegatów Uczestnicy ogółem
Uczestnicy reprezentujący firmy
Uczestnicy z org. non-profit i administracja
Uczestnik bez noclegu
Uczestnicy korzystający z noclegu
Dostępność komunikacyjna dla dojazdu samochodem osobowym
3,72
3,78
3,61
3,73
3,7
Szeroka i zróżnicowana baza konferencyjna
3,46
3,43
3,53
3,45
3,49
Szeroka i zróżnicowana baza noclegowa
3,35
3,37
3,32
3,3
3,49
Dostępność komunikacyjna dla dojazdu komunikacją zbiorową
3,19
3,06
3,44
3,17
3,24
Możliwość zwiedzania miasta i okolicy
2,96
2,84
3,21
2,99
2,88
Szeroka i różnorodna baza gastronomiczna
2,93
2,97
2,84
2,97
2,82
Inne spotania konf. I wydarzenia biznesowe w tym samym czasie
2,67
2,71
2,59
2,6
2,84
Parki i tereny „zielone”
2,64
2,7
2,54
2,62
2,7
Wiele obiektów kulturalnorozrywkowych w miejscowości
2,56
2,53
2,64
2,54
2,63
Wiele imprez kulturalnych i sportowych w danej miejscowości
2,38
2,39
2,38
2,35
2,46
Wiele centrów handlowych
2,19
2,57
2,15
2,33
2,3
Struktura wydatków uczestników spotkań konferencyjnych w Katowicach uczestnicy bez noclegu
uczestnicy korzystający z noclegu
Usługi noclegowe
0,0%
48,8%
usługi gastronomiczne poza obiektem konferencyjnym
23,4%
12,9%
zakupy w galeriach, centrach i ulicach handlowych
30,2%
11,8%
usługi gastronomiczne w obiekcie konferencyjnym
7,5%
11,4%
transport lokalny w miejscowości docelowej (np. MZK, TAXI)
16,8%
3,7%
rekreacja i rozrywka w czasie wolnym w Katowicach
10,3%
3,2%
pamiątki z miejscowości konferencyjnej
3,2%
3,0%
rekreacja i rozrywka w czasie wolnym w obiekcie konf.
2,8%
3,0%
materiały konferencyjne
5,8%
2,1%
100,00%
100,00%
suma
Źródło: K. Cieślikowski – badania własne
dostrzegana przez delegatów i pozytywnie odbierana. W świetle badań uczestników spotkań konferencyjnych, Katowice postrzegane są jako miasto które spełnia wymagania delegatów dla organizacji konferencyjnej i wydarzeń biznesowych. Pomimo pewnych niedogodności z dojazdem do miejsc spotkań (brak lub mało widoczne oznakowanie dojazdów/ objazdów), to 90 proc. delegatów
ponownie przyjechałoby do tego samego obiektu, a 87 proc. respondentów ponownie przyjechałoby na spotkanie konferencyjne do Katowic. Badania uczestników spotkań konferencyjnych w Katowicach przeprowadzone pod koniec 2013 r., pozwoliły na rozpoznanie opinii uczestników spotkań konferencyjnych o mieście Katowice, a także ich potrzeb i oczekiwań. Zweryfikowano motywy przyjazdu na spotkania
konferencyjne do Katowic, określono strukturę i wielkość wydatków delegatów spotkań konferencyjnych i wydarzeń biznesowych w Katowicach w 2013 roku. Zastosowano tę samą metodę badawczą jak w ubiegłym roku co pozwoliło na porównanie wybranych wyników rok do roku oraz zbadano postrzeganie Katowic przez uczestników turystyki biznesowej w świetle zachodzących w mieście zmian.
lipiec-sierpień 2014
l
59
Raport
PREFERENCJE GOŚCI
Czego oczekujemy od wyjazdów turystycznych?
Fot. Shutterstock
Turystyka osiągnęła już pozycję największej gałęzi światowej gospodarki, wyprzedzając przemysł czy wydobycie surowców. Wartość międzynarodowego ruchu turystycznego szacuje się na ponad bilion dolarów, a jego dynamika wzrostu sięga 3-4 proc. W 2012 roku Europę odwiedziło 534 miliony osób, aż o 17 milionów więcej niż w 2011 r. Co skłania nas do podróżowania? Chęć odkrywania, oderwanie się od codzienności, przeżycie czegoś wyjątkowego, zdobycie nowych doświadczeń. Motywy są te same od lat. Zmieniła się jednak forma. Coraz częściej uciekamy od wszystkiego co masowe, szukając autentyczności i unikatowych doświadczeń przez kontakt z ludźmi, ich kulturą, przez kontakt z lokalną i regionalną kuchnią. Badanie zrealizowane przez Citybell Consulting i ARC Rynek i Opinia
T
o właśnie chęć podróżowania poza utarte szlaki, sprawiła że turystyka zaczęła się rozwijać. Teraz mówimy już częściej o ekoturystyce, turystyce naturalnej, turystyce przygodowej, czy o turystyce kulinarnej. Praktycznie każdy z badanych (97 proc.) od wyjazdu turystycznego oczekuje oderwania od codzienności, wypoczynku i odstresowania się. Chcemy też podczas wyjazdu „naładować akumulatory”, by zebrać siły oraz energię do dalszej pracy (93 proc.). Nie mniej ważne jest dla nas podczas podróży odkrywanie nowych rzeczy, przeżycie czegoś wyjątkowego, zdobycie nowych doświadczeń (ponad 80 proc.). Ważna jest dla nas też cisza (77 proc.), kontakt z lokalną specyfi ką miejsca, w którym wypoczywamy (75 proc. respondentów) i możliwość aktywności fizycznej w czasie wyjazdu
60
l
(71 proc.). Co ciekawe, najmniej zależy nam na imprezowym spędzaniu wyjazdu (39 proc.) i na luksusach w trakcie podróży (32 proc.).
Co jest ważne? W Polsce, podobnie jak zagranicą, widać wyraźnie trend związany z jakością oferty turystycznej. Cena nadal jest ważna dla 87 proc. respondentów, ale takie czynniki, jak smaczne jedzenie (75 proc.), położenie blisko wody (64 proc.), możliwość aktywnego wypoczynku (60 proc.) znacząco zwiększają naszą satysfakcję z pobytu. Widać także wyraźnie, że w obszarze naszych zainteresowań w znacznym stopniu znajdują się doznania kulinarne związane z lokalną, tradycyjną kuchnią. Możliwość próbowania kuchni regionalnej podczas wyjazdu jest ważna dla blisko 60 proc. badanych, a co
2014 lipiec-sierpień
drugi ankietowany polski turysta (50 proc.) ceni sobie i korzyEkoturystyka sta z możliwości zakupu proPodróżowanie odpowiedzialne, duktów oraz potraw przygotoz poszanowaniem przyrody wanych z produktów od lokalnych dostawców. Chęć spróTurystyka naturalna bowania lokalnych specjałów Podróżowanie do miejsc dziewiczych, aby cieszyć się naturą wyrabianych z naturalnych produktów wysokiej jakości Turystyka przygodowa jest nawet wyżej ceniona i barPodróże, związane z kontaktem z przyrodą, dziej pożądana niż udogodniektóre wymagają umiejętności fizycznych, nia dla rodzin z dziećmi (tylwytrzymałości i zawierają w sobie ko 34 proc.) i lokalizacja blipewien stopień ryzyka. sko dyskotek czy klubów (jedynie 18 proc.). To ważny sygnał wywiadów internetowych (CAWI) na ogóldla wszystkich podmiotów związanych nopolskiej próbie liczącej 1026 osób. W baz turystyką – regionów, miast, biur po- daniu wzięli udział mieszkańcy miast powyżej 100 tys. mieszkańców, którzy w przeciągu dróży, hoteli i pensjonatów, restauracji, ostatnich 24 miesięcy przynajmniej dwa razy wyjechali w celach turystycznych lub wypoorganizatorów wydarzeń lokalnych. Badanie zostało zrealizowane przez ARC Rynek i Opinia oraz Citybell Consulting na początku września 2013 r. metodą
czynkowych w Polskę.
Dalsza część w dziale Gastronomia strona 62
PREFERENCJE GOŚCI
Raport
Polacy preferują średni standard
to rs te ut Sh t.
podczas gdy rok później już 16,5 proc. Do końca lipca tego roku na hotel najwyżej kategorii w stolicy zdecydowało się niemal 10 proc. turystów. Z kolei we Wrocławiu to kategoria z największym spadkiem udziału we wszystkich rezerwacjach: z 15,2 proc. w 2012r, aż do 4,5 proc. rok później. W Gdańsku powody do zadowolenia mają właściciele obiektów typu pensjonaty i domy wczasowe. Udział rezerwacji w nich rośnie nieprzerwanie od 2012r., kiedy wyniósł 19,2 proc., rok później już blisko 28 proc., a do końca lipca 2014r. to już 39 proc. Równie wysoką dynamikę w tej kategorii odnotowano w Krakowie, gdzie udział procentowy pensjonatów systematycznie rośnie:
Fo
T
endencje widoczne od 2012 r. jednoznacznie wskazują, że prywatnie podróżujemy w średnim i niższym standardzie. Świadczy o tym utrzymujący się na stałym poziomie udział procentowy hoteli trzygwiazdkowych w wyborach turystów odwiedzających wszystkie pięć miast. Średnio co trzecia rezerwacja dotyczy noclegu właśnie w tej kategorii hotelach. Zbliżony poziom zaobserwować można również w przypadku hoteli z dwugwiazdkowych. Większe wahania hotele.pl zaobserwowały wśród obiektów cztero – i pięciogwiazdkowych. W Warszawie, w 2012 r. aż 15 proc. stanowiły noclegi w pięciogwiazdkowcach,
ck
Jakie hotele najczęściej wybieramy podczas prywatnych podróży? Zmianom preferencji turystycznych na przestrzeni ostatnich trzech lat przyjrzał się serwis hotele.pl. Główny wniosek z analizy jest taki, że Polacy coraz częściej nocują w obiektach typu pensjonaty czy domy wczasowe i niezmiennie lubią dwu – i trzygwiazdkowce.
w 2012 r. wyniósł 8,6 proc., w 2013r. już 10,5 proc., a do końca lipca tego roku sięgnął niemal 20 proc.
Analizie poddanych zostało pięć najczęściej wybieranych przez turystów miast: Warszawa, Kraków, Wrocław, Poznań i Gdańsk.
Infrastruktura bardzo istotna Netmedia Business Travel sprawdziła, które miasta w Polsce cieszą się największym zainteresowaniem wśród firm organizujących wyjazdowe konferencje i spotkania. Z badania wynika, że korporacje cenią miejsca dobrze skomunikowane, ale oferujące też dodatkowe atrakcje, jak chociażby ciekawe okolice, czy historyczne starówki.
K
lienci korporacyjni to wymagająca grupa, która starannie wybiera miejsca na organizację spotkań firmowych, konferencji czy spotkań z partnerami biznesowymi. Z danych Netmedia Business Travel wynika, że przy podejmowaniu decyzji, niemal w równym stopniu ważna jest infrastruktura dostępna w hotelu, jak i jego lokalizacja. Stąd, na liście miast najczęściej wybieranych przez firmy na organizację spotkań biznesowych, znalazły się zarówno największe metropolie, jak również te słynące z pięknych widoków. Ważnymi czynnikami wpływającymi na wybory korporacji są
również: łatwość dojazdu, niewielka odległość od głównej siedziby firmy i dostępność hoteli z odpowiednią ilością miejsc noclegowych. Przy wyborze obiektu, klienci korporacyjni najczęściej pytają także o dodatkowe usługi, takie jak: możliwość spędzania wolnego czasu, basen i odpowiednia ilość sal konferencyjnych. Miasta najchętniej wybierane na eventy korporacyjne przez klientów Netmedia Business Travel: Serock, Jachranka, Warszawa, Łódź, Poznań, Mrągowo, Sandomierz, Katowice, Wrocław, Kraków, Krynica Zdrój, Zakopane, Trójmiasto. Fot. Shutterstock
lipiec-sierpień 2014
l
61
Raport
GASTRONOMIA
Podróże kulinarne Polaków Okazuje się, że dla współczesnego turysty, dobre jedzenie to już nie tylko dodatek do wakacji. Możliwość doświadczania autentyczności miejsca poprzez kontakt z lokalną kuchnią jest unikatowym atraktorem – czynnikiem, którego sobie nie uświadamiamy w pierwszej chwili, nie zastanawiamy się nad nim, jednak w momencie, kiedy go doświadczamy, staje się dla nas bardzo ważny i z wyjazdu tylko „udanego” może uczynić wyjazd „doskonały”, długo wspominany i wzbudzić w nas chęć powrotu w dane miejsce, aby ponownie spróbować potraw, które nas zachwyciły. Badanie zrealizowane przez Citybell Consulting i ARC Rynek i Opinia
Fot. Shutterstock
Jesteśmy otwarci na nowe smaki Chcemy tego co nowe, szukamy wyjątkowych produktów! Naturalnych, świeżych i pysznych. Zwłaszcza na wakacjach, kiedy jesteśmy otwarci na nowe doznania, także te kulinarne (tylko 1/5 badanych nie lubi próbować nowych produktów i wybiera sprawdzone potrawy). Szukamy smaków, które nas zachwycą, nowych potraw, których do tej pory nie mieliśmy szansy czy okazji spróbować, a których wspomnienie zabierzemy ze sobą z wakacji. Podróż w nowe miejsce dla większości z nas (78 proc. badanych) jest okazją do próbowania kuchni lokalnej. Na dodatek jesteśmy wręcz skłonni nadłożyć drogi, by zjeść posiłek w niepowtarzalnym miejscu (aż 72 proc.). Powodem tego jest fakt, że
62
l
w naszym otoczeniu za dużo jest tego, co masowe i standardowe, a za mało tego, co autentyczne i niepowtarzalne. Z tym stwierdzeniem zgadza się ponad 70 proc. badanych. Co ciekawe, to panowie (68 proc.) są bardziej skłonni wybrać restaurację, która oferuje dania regionalne, co potwierdza teorię, że są prawdziwymi kulinarnymi smakoszami. Prawie w tym samym stopniu i panie, i panowie chętnie nadłożą drogi, aby zjeść w niepowtarzalnym miejscu (73 proc. – kobiety, 71 proc. – mężczyźni). Dlatego też, jeśli tylko mamy wybór, chętniej wybierzemy dania kuchni regionalnej. Na pytanie „Które danie podczas wyjazdu wakacyjnego w jednym z regionów Polski, wybrałaby Pan/Pani mając do wyboru szeroką ofertę dań w ten samej
2014 lipiec-sierpień
cenie?” ponad połowa z nas (54 proc.) w takim wypadku wybiera danie kuchni regionalnej, którego jeszcze nie jadła. A na dania przyrządzane z regionalnych produktów skusiłoby się aż 78 proc. badanych. Tylko 8 proc. zamówiłoby znane, sprawdzone polskie danie np. kotlet schabowy, kotlet mielony, kurczaka czy karkówkę z grilla. Zaledwie 4 proc. badanych, mając do wyboru danie regionalne, którego jeszcze nie próbowali, zdecydowałoby się na pizzę, kebab czy makaron. Wpływ na to mają dwa czynniki: chęć próbowania nowych smaków i zdrowe odżywianie, do którego przykładamy coraz większą wagę. Ze zdrowym pysznym jedzeniem kojarzy nam się właśnie kuchnia regionalna i tradycyjne potrawy przyrządzane na
miejscu ze świeżych produktów od lokalnego wytwórcy.
Podróże kulinarne Polaków Turystyka kulinarna stała się w Polsce popularna. Podróże kulinarne kojarzymy z próbowaniem regionalnych potraw, wyjazdami, które są połączone z degustacją. Bardzo silnie w tych skojarzeniach kładziemy nacisk na doświadczanie. Mniej interesuje nas wyłącznie oglądanie, sam aspekt wiedzy. Jako turyści chcemy kolekcjonować doświadczenia. Na naszej „top liście” turystycznej, w ścisłej czołówce, obok dobrej pogody, pięknego krajobrazu i noclegu w wyjątkowym miejscu, są zdecydowanie kulinaria. Chcemy dotknąć, spróbować, nauczyć się samemu wytwarzać potrawy, które nas
cząstkę magii związanej z kulinariami, którą doświadczamy podczas wyjazdu, zabrać do domu i w ten sposób zachować na dłużej wspomnienia, emocje i doznania kulinarne, które mu towarzyszyły. Najczęściej przywozimy sery (35 proc.) – dosyć łatwe w transporcie, ale zarazem unikatowe, miody (14 proc.), ryby (14 proc.) i wędliny (13 proc.), a także chleb (8 proc.). Swoistą kategorią kulinarnych „łupów” są napoje alkoholowe – piwa regionalne (9 proc.), wódki, nalewki i miody pitne (8 proc.) oraz wina regionalne (7 proc.). W dalszej kolejności przywozimy słodycze i ciastka (6 proc.), różnego rodzaju przetwory (4 proc.), przyprawy (2 proc.), oliwy i oleje (2 proc.), obwarzanki, precle czy bajgle (2 proc.). Odwiedzając miejsca oraz lokale związane z tradycją kulinarną danego regionu, uprawiamy swoisty kulinarny „clubbing” – przemieszczamy się po danej okolicy śladami najlepszych karczm, lokalnych restauracji serwujących tradycyjne potrawy, lokalnych browarów i winnic. Zdecydowanie najczęściej
zaglądamy do restauracji serwujących kuchnię regionalną (89 proc.) i karczm, które zachowały swój autentyzm (84 proc.). Ponad połowa Polaków (54 proc.) poznaje sekrety wytwarzania regionalnych piw, odwiedzając lokalne browary, których dodatkowym atutem jest możliwość degustacji i zakupu lokalnych piw. 37 proc. badanych zagląda do wytwórni produkujących lokalną żywność, a już co trzeci Polak jeździ do winnic (33 proc.), co potwierdza rosnący w Polsce trend związany z enoturystyką – wyjazdami do regionów winiarskich, podczas których odwiedzamy przynajmniej jedno miejsce związane z produkcją wina (winnica, przetwórnia, gospodarstwo winiarskie) lub uczestniczymy w degustacjach win, różnego rodzaju prezentacjach czy świętach winiarskich. Ponad 1/4 (26 proc.) „kulinarnych” turystów odwiedza muzea związane z wytwarzaniem jedzenia. Jak pokazują wyniki badania, okres między majem a wrześniem to najlepszy moment na klasyczne wyjazdy
R E K L A M A
zachwyciły swoim smakiem i aromatem. Badania potwierdziły, że nasze najczęstsze skojarzenia z turystyką kulinarną dotyczyły próbowania regionalnych potraw oraz poznawania nowych smaków (33 proc.) i wyjazdów połączonych z degustacją potraw regionalnych (18 proc.). Widoczna jest też asocjacja ze smacznym, zdrowym jedzeniem (12 proc.) i z poznawaniem kuchni regionalnej, tradycji i zwyczajów kulinarnych (11 proc.). Ale wiele jeszcze przed nami do odkrycia..jeszcze w niewielkim stopniu zdajemy sobie sprawę z tego, że możemy odwiedzać konkretne miejsca związane z wytwarzaniem regionalnych przysmaków (w których często możemy je także kupić), że możemy uczestniczyć w wydarzeniach czy warsztatach kulinarnych. Kiedy już wybierzemy się w podróż kulinarną w poszukiwaniu tego, co zdrowe, autentyczne, naturalne, mamy w zwyczaju przywozić do domu kulinarne „trofea”. Większość badanych turystów (67 proc.) przywozi z wyjazdów regionalne produkty spożywcze. Chcemy w ten sposób
lipiec-sierpień 2014
l
63
Raport
GASTRONOMIA
turystyczne w Polsce, także te kulinarne. Popularne miesiące to oczywiście miesiące letnie, wakacyjne – czerwiec (29 proc.), lipiec (39 proc.), z zwłaszcza sierpień (48 proc.), ale widać, że ta sezonowość zaczyna się przełamywać. Wrzesień, jako miesiąc idealny w Polsce do próbowania regionalnych potraw i produktów poleciłoby aż 42 proc. badanych – więcej niż czerwiec i lipiec. Co ciekawe, październik zajmuje wyższą pozycję (9 proc.) niż np. kwiecień (3 proc.). Analizując wyniki badania, można powiedzieć, że sezonowość w turystyce kulinarnej rozszerza się na miesiące jesienne. Nic dziwnego, bo Złota Polska Jesień to zdecydowanie najlepszy okres do połączenia turystyki kulinarnej z podziwianiem widoków na tonące w jesiennych barwach połoniny.
Rola kulinariów w turystyce Co dziś liczy się dla nas jako turystów? Co jest atrakcyjne? Zamiast obowiązkowych zabytków oglądanych z przewodnikiem, chcemy doświadczać, poznawać, kolekcjonować przeżycia. Unikalna oferta kulinarna oparta na lokalnych produktach ma w związku z tym duży potencjał do budowania przewagi konkurencyjnej i lojalności konsumentów. Jest sposobem na przyciągnięcie turystów, także tych zagranicznych. Dla różnych osób, różne formy wypoczynku związane z kulturą regionu, do którego wyjeżdżają na urlop, są mniej lub bardziej atrakcyjne. Wyniki badania potwierdzają, że większość badanych turystów (85 proc.) za najbardziej atrakcyjną formę wypoczynku uznała możliwość próbowania potraw kuchni regionalnej, dostępnych wyłącznie w danym regionie. Kulinaria prześcignęły takie atrakcje, jak poznawanie historii danego miejsca (78 proc.) i zwiedzanie historycznych obiektów (77 proc.), lokalnych muzeów, skansenów (69 proc.). Ponad połowa respondentów (51 proc.) deklaruje chęć udziału w festiwalach kulinarnych, a nieco mniej (46 proc.) – udział w warsztatach kulinarnych. Współczesny turysta, który ma do dyspozycji dwa potężne narzędzia: Internet oraz tanie linie lotnicze, może do woli przebierać w miejscach, które są równie piękne i oferują
64
l
podobne atrakcje przyrodnicze, rekreacyjne czy kulturalne. Miejscowa kuchnia może być argumentem, który przesądzi o wyborze – a tym samym o wydaniu pieniędzy. Globalizacja sprawiła, że polskie regiony mogą zawalczyć także o turystę zagranicznego. Zwłaszcza dla gości ze zurbanizowanej Europy Zachodniej, w której tradycyjne rolnictwo już dawno
2014 lipiec-sierpień
zniknęło, wizyta w gospodarstwie agroturystycznym może być ciekawa. Według danych Ministerstwa Sportu i Turystyki, w 2012 r. nasz kraj odwiedziło 13,5 mln osób, wydających dziennie 85 dolarów. Łącznie turyści zostawili w Polsce w 2011 r. 5,7 mld dolarów, jest więc o co rywalizować. Wzrost o zaledwie 5 proc. przyniósłby dodatkowe 912 mln zł dochodu
– tyle, ile kosztuje wybudowanie ok. 23 km autostrady. Turystyka kulinarna to jedyna gałąź turystyki, w której tak bardzo liczy się jakość. Tutaj o sukcesie nie przesądzi cena za pokój, ale doświadczenia, emocje i smaki zapamiętane z podróży, które będą nam się kojarzyć już na zawsze z danym miejscem i regionem.
Źródło wszystkich wykresów: ARC Rynek i Opinia oraz Citybell Consulting
GASTRONOMIA
Na świecie widoczny jest trend związany z poszukiwaniem tego, co ekologiczne, zdrowe i wysokiej jakości. Z poszukiwaniem tego, co jednostkowe, niepowtarzalne i co nie ma charakteru masowego. W ten trend wpisuje się także ten związany z poszukiwaniem pewnej autentyczności reprezentowanej przez lokalną kuchnię. Tej autentyczności, wyjątkowości nie zapewnią nam wielkie farmy wytwarzające żywność na masową skalę, ale małe gospodarstwa wiejskie, agroturystyczne, które wytwarzają unikatowe, regionalne produkty według nawet stuletnich receptur. Za wysoką jakość, unikatowość i „prawdziwy” smak jesteśmy gotowi zapłacić więcej. Prawie trzech na czterech respondentów (70 proc.) jest zdania, że lepszy smak i wysoka jakość produktu spożywczego uzasadniają jego cenę. Fakt, że coraz bardziej zwracamy także uwagę na miejsce pochodzenia produktów czy sposób ich wytwarzania i w tym wyborze nie kierujemy się już głównie ceną,
potwierdza odpowiedź blisko połowy badanych (49 proc.), która za dobry produkt spożywczy jest w stanie zapłacić nawet 30 proc. więcej. Aż 73 proc. badanych wybrałoby karczmę z autentycznymi daniami regionalnymi przygotowanymi ze świeżych produktów dostarczanych przez lokalnych wytwórców, rezygnując z oferty restauracji serwujących w tej samej cenie dania kuchni włoskiej czy azjatyckiej, pizzerie, bary sushi czy gastronomie, w których możemy kupić kotlet schabowy czy mięso z grilla. Produkty regionalne kupujemy tym chętniej, jeśli są certyfikowane, czyli uzyskały potwierdzenie swojej autentyczności i gwarancję tradycyjnego sposobu wytwarzania połączone z wysoką jakością. W Unii Europejskiej certyfikacją produktów zajmuje się Komisja Europejska. W Polsce certyfikaty wydaje Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiW), które prowadzi także oficjalny rejestr wyrobów wyróżniających się jakością i tradycją wytwarzania, a także
współtworzących dziedzictwo kulturowe danych regionów. Za tradycyjny produkt regionalny uznawany jest produkt posiadający udokumentowaną co najmniej 25-letnią tradycję wyrobu. Obecnie w Polsce zarejestrowanych jest ponad 1100 produktów tradycyjnych. Na czele województw, które posiadają najwięcej certyfikowanych produktów spożywczych jest województwo podkarpackie – aż 149 produktów, z czego najwięcej jest zarejestrowanych produktów mięsnych (40 proc.), wyrobów piekarniczych i cukierniczych (38 proc.) oraz gotowych dań i potraw (36 proc.). Takie bogactwo woj. podkarpackie zawdzięcza swojej różnorodności kulturowej i etnicznej, która przez wieki kształtowała także smaki kuchni regionalnej Podkarpacia. Dereń kiszony, zwany polską oliwką, słynne nalewki Rosolisy, proziaki, chrupaczki, krężałki, hreczanyki, knysze, pamuła, panepuchy i bryndza kozia.. to tylko kilka przykładów przysmaków
Raport
popularnych na Podkarpaciu. Typowo polska dworska-kresowa kuchnia przeplata się tu z kuchnią chłopską (np. lasowiacka czy rzeszowska) i pasterską kuchnią wołoską (z której wywiodły się kuchnie Łemków i Bojków), a także ormiańską, żydowską, niemiecką, węgierską i austriacką. Kuchnie te istniały równolegle, wzajemnie się przenikając. To właśnie wyróżnia kuchnię podkarpacką na tle innych regionów. Tutaj wpływów kulinarnych jest najwięcej i są najbardziej zróżnicowane. Badanie „Apetyt na region” zostało zrealizowane przez ARC Rynek i Opinia oraz Citybell Consulting na początku września 2013 r. metodą wywiadów internetowych (CAWI) na ogólnopolskiej próbie liczącej 1026 osób. W badaniu wzięli udział mieszkańcy miast powyżej 100 tys. mieszkańców, którzy w przeciągu ostatnich 24 miesięcy przynajmniej dwa razy wyjechali w celach turystycznych lub wypoczynkowych w Polskę.
R E K L A M A
lipiec-sierpień 2014
l
65
Raport
BAZA NOCLEGOWA
Rok 2013: więcej turystów, noclegów i wynajętych pokoi
Wydział Statystyki Turystyki i Sportu w Departamencie Badań Społecznych i Warunków Życia GUS
W
lipcu 2013 r. sprawozdaniem zostały objęte 9 775 turystyczne obiekty noclegowe, na które składały się 3 485 obiekty hotelowe2 i 6 290 pozostałych obiektów3. Najliczniejszą grupę wśród obiektów hotelowych, podobnie jak w latach poprzednich stanowiły hotele. Było ich 2 107, tj. o 4,6 proc. więcej niż w 2012 r. (2014). Drugą grupą, pod względem wielkości zasobów, były inne obiekty hotelowe. Do grupy tej zaliczają się hotele, motele, pensjonaty, którym nie została nadana żadna kategoria, a także obiekty świadczące usługi hotelowe4 – m.in. domy gościnne i zajazdy. W dniu 31 lipca 2013 r. było 955 takich obiektów czyli o 1,8 proc. mniej niż w 2012 r. (973). Wśród pozostałych obiektów najliczniej reprezentowane były pokoje gościnne i kwatery prywatne. W lipcu 2013 r. działały 1 823 takie obiekty i w tej grupie odnotowano największy
66
l
wzrost tj. o 12,3 proc. (rok wcześniej było 1 623).
Turyści w bazie noclegowej W 2013 roku w turystycznych obiektach noclegowych, posiadających 10 i więcej miejsc noclegowych (łącznie z pokojami gościnnymi i kwaterami agroturystycznymi), zatrzymało się 23,4 mln turystów (22,6 mln w 2012 r.), z których największa grupa – 14,6 mln korzystała z hoteli (13,5 mln w 2012 r.). Mniej niż w roku poprzednim – 6,3 mln (6,5 mln w 2012 r.) turystów odnotowano w obiektach typowo wakacyjnych, takich jak ośrodki wczasowe (1,3 mln osób) czy ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe (1,0 mln). Dużym zainteresowaniem cieszyły się zakłady uzdrowiskowe, w których zatrzymało się 0,6 mln turystów – analogicznie jak w roku ubiegłym.
2014 lipiec-sierpień
Wśród wszystkich osób korzystających z noclegów w turystycznych obiektach noclegowych 22 proc. stanowili turyści zagraniczni – podobnie jak w roku 2012. Nocowali oni głównie w hotelach – 4,3 mln osób. W następnej kolejności wybierali oni obiekty hotelowe (inne niż hotel, motel i pensjonat) – 0,3 mln oraz hostele – 0,1 mln. Warto zwrócić uwagę na istotną koncentrację liczby turystów w turystycznych obiektach noclegowych w miesiącach wakacyjnych (lipcu i sierpniu), kiedy z noclegów skorzystało 5,6 mln turystów (23,9 proc. liczby turystów w całym roku).
Udzielone noclegi W turystycznych obiektach noclegowych w 2013 r. udzielono prawie 63 mln noclegów, o 1,5 proc. więcej niż w 2012 r. Największą ich liczbę zanotowano w hotelach – 27,0 mln
Fot. Shutterstock
(24,9 mln w 2012 r.), natomiast w całej niehotelowej bazie noclegowej turyści spędzili ponad 30,2 mln nocy czyli o 2,9 proc. mniej niż w roku poprzednim. W grupie obiektów niehotelowych najwięcej noclegów odnotowano w zakładach uzdrowiskowych – 8,8 mln i ośrodkach wczasowych – 7,7 mln. W pokojach gościnnych i kwaterach agroturystycznych (posiadających 10 i więcej miejsc noclegowych) udzielono odpowiednio 1,7 mln i 0,4 mln noclegów. Udział noclegów udzielonych Polakom w ogólnej liczbie udzielonych noclegów wyniósł 80,2 proc., przy czym w obiektach hotelowych wyniósł on 69,1 proc. a w pozostałych obiektach niehotelowych – podobnie jak rok wcześniej – 92,3 proc. Wynika to z wakacyjno-urlopowego charakteru tej grupy obiektów, z których głównie korzystają Polacy w czasie dłuższych letnich wyjazdów krajowych. Turyści
BAZA NOCLEGOWA
zagraniczni najchętniej zatrzymywali się w obiektach hotelowych, na które przypadło 81,2 proc. noclegów udzielonych turystom zagranicznym (w 2012 r. – 79,4 proc.). Porównując dane za rok 2013 z rokiem 2012 liczba udzielonych noclegów wzrosła o 1,5 proc. (tabl. 1). W obiektach hotelowych zanotowano wzrost o 6,0 proc., a w pozostałej bazie noclegowej spadek o 2,9 proc. Największy wzrost liczby udzielonych noclegów wystąpił w hotelach – o 8,4 proc., a największy spadek w domach wycieczkowych – o 19,8 proc. Niewielki wzrost liczby udzielonych noclegów wystąpił w pokojach gościnnych – o 4,1 proc. i w zakładach uzdrowiskowych – o 2,7 proc. Podobnie jak w latach poprzednich także i w 2013 r. najwięcej noclegów udzielono (tabl. 2) w województwie zachodniopomorskim (11,2 mln)
Stopień wykorzystania pokoi w obiektach hotelowych w 2012 r. i 2013 r. (w %)
Tabl. 1. Porównanie liczby noclegów udzielonych w turystycznych obiektach noclegowych w 2012 r. i 2013 r. Turystyczne obiekty noclegowe
2012 r.
Tabl. 2. Porównanie liczby udzielonych noclegów w turystycznych obiektach noclegowych w 2012 r. i 2013 r. – według województw 2013 r.
2013 r. 2012 r.=100
Województwa
w tys.
2012 r.=100
Udzielone noclegi
w tys.
Obiekty ogółem
62 014,9
62 959,5
101,5
Obiekty hotelowe
30 890,7
32 734,2
106,0
Hotele
24 876,8
26 971,4
108,4
Motele
Raport
POLSKA
Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w 2013 r. w %
62 959,5
101,5
33,8
Dolnośląskie
5 921,1
103,6
29,5
Kujawsko-pomorskie
3 167,3
100,7
42,5
Lubelskie
1 593,9
104,1
30,3
Lubuskie
1 195,6
91,2
25,2
Łódzkie
2 035,6
95,2
26,8
407,5
374,2
91,8
Pensjonaty
1 191,7
1 159,9
97,3
Inne obiekty hotelowe
4 414,7
4 228,8
95,8
31 124,2
30 225,3
97,1
Domy wycieczkowe
391,7
314,0
80,2
Schroniska
220,0
216,6
98,5
Schroniska młodzieżowe
204,3
199,0
97,4
Małopolskie
9 678,9
101,2
35,2
Szkolne schroniska młodzieżowe
958,6
933,3
97,4
Mazowieckie
6 256,0
106,1
39,8
Ośrodki wczasowe
8 257,0
7 712,9
93,4
595,4
97,1
25,9
656,0
606,7
92,5
Ośrodki szkoleniowowypoczynkowe
3 964,0
3 675,6
92,7
Podkarpackie
2 297,1
100,6
30,2
Domy pracy twórczej
153,5
151,0
98,4
Podlaskie
1 018,6
103,4
29,0
Zespoły domków turystycznych
977,3
944,8
96,7
Pomorskie
6 546,6
102,3
35,6
Kempingi
603,7
585,8
97,0
Śląskie
4 557,1
98,4
30,7
Pola biwakowe
267,1
269,1
100,7
Hostele
976,3
978,7
100,2
Świętokrzyskie
1 342,2
99,6
30,8
Zakłady uzdrowiskowe
8 607,6
8 841,5
102,7
Warmińsko-mazurskie
2 691,6
105,3
28,0
Pokoje gościnne
1 627,4
1 694,3
104,1
Wielkopolskie
2 840,9
96,2
23,9
392,2
370,6
94,5
2 867,6
2 731,4
95,3
11 221,4
102,6
44,4
Pozostałe obiekty
Ośrodki kolonijne
Kwatery agroturystyczne Pozostałe niesklasyfikowane
Opolskie
Zachodniopomorskie
lipiec-sierpień 2014
l
67
Raport
BAZA NOCLEGOWA
Noclegi udzielone w turystycznych obiektach noclegowych w 2012 r. i 2013 r. (w tys.)
oraz małopolskim (9,7 mln). Wzrost w stosunku do roku 2012 odnotowano w województwach: mazowieckim (6,1 proc.), warmińsko-mazurskim (5,3 proc.), lubelskim (4,1 proc.), dolnośląskim (3,6 proc.), podlaskim (3,4 proc.), zachodniopomorskim (2,6 proc.), pomorskim (2,3 proc.), małopolskim (1,2 proc.), kujawsko-pomorskim (0,7 proc.) oraz podkarpackim (0,6 proc.). Spadek odnotowano w województwach: lubuskim, łódzkim, opolskim, śląskim, świętokrzyskim i wielkopolskim.
Stopień wykorzystania miejsc noclegowych W 2013 r. stopień wykorzystania miejsc noclegowych we wszystkich turystycznych obiektach noclegowych wyniósł 33,8 proc. (najwyższy wskaźnik odnotowano w lipcu – 46,2 proc.). Najlepsze wyniki podobnie jak rok wcześniej odnotowano w zakładach uzdrowiskowych – 74,9 proc. Najniższe wykorzystanie w tych obiektach obserwowano w styczniu 2013 r. (60,0 proc.) czyli o 25,4 p.proc. mniej w porównaniu do sierpnia, kiedy to stopień wykorzystania miejsc noclegowych w zakładach uzdrowiskowych wyniósł 85,4 proc. W obiektach hotelowych stopień wykorzystania miejsc noclegowych w 2013 r. wyniósł 33,7 proc., minimalnie więcej niż w 2012 r. – 33,1 proc.
Noclegi udzielone w hotelach w 2012 r. i 2013 r. (w tys.)
Wynajęte pokoje i stopień ich wykorzystania w obiektach hotelowych
Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w obiektach hotelowych i niehotelowych w 2013 r. według miesięcy (w %)
Od stycznia do końca grudnia 2013 roku w obiektach hotelowych (czyli w hotelach, motelach, pensjonatach i innych obiektach hotelowych) wynajęto 19,9 mln pokoi, z czego 6,4 mln – turystom zagranicznym. Dla porównania w 2012 r. wynajęto 18,9 mln pokoi, z czego 6,1 mln turystom zagranicznym. Najwięcej, bo aż 16,8 mln pokoi wynajęto w hotelach (w tym 5,8 mln turystom zagranicznym). Wykorzystanie pokoi5 w hotelach, motelach, pensjonatach i innych obiektach hotelowych w ciągu całego 2013 r. wyniosło 41,6 proc. (41,1 proc. w 2012 r.). Największy stopień wykorzystania pokoi w obiektach hotelowych zanotowano w sierpniu – 49,6 proc., a najniższy w styczniu 31,8 proc. Warto zwrócić uwagę na istotnie wyższe (o 3,5 p. proc.) wykorzystanie pokoi w obiektach hotelowych w czerwcu 2013 r. w porównaniu z czerwcem roku 2012.
Powiaty, w których udzielono najwięcej noclegów
Źródła wszystkich wykresów: GUS
68
l
2014 lipiec-sierpień
W grupie 10 proc. powiatów, w których udzielono najwięcej noclegów znalazły się: Warszawa (4,6 mln), Kraków (4,0 mln) oraz powiat kołobrzeski (3,9 mln), które łącznie koncentrowały 19,8 proc. wszystkich noclegów udzielonych w roku 2013. Dla pierwszych 6-ciu powiatów kolejność ustalona w 2012 r. pozostała bez zmian. W górnym decylu obok największych miast dominują powiaty położone nad morzem, w górach oraz powiaty z miejscowościami uzdrowiskowymi.
BAZA NOCLEGOWA
Raport
Pierwszy kwartał 2014 równie dobry W pierwszym kwartale 2014 roku, w turystycznych obiektach noclegowych zatrzymało się 4,5 mln osób, którym udzielono 11,3 mln noclegów. W obiektach hotelowych (czyli w hotelach, motelach, pensjonatach i innych obiektach hotelowych) udzielono 6,9 mln noclegów (w tym najwięcej w hotelach – 5,8 mln), a w pozostałych obiektach 4,5 mln (najwięcej w zakładach uzdrowiskowych – 2,0 mln i ośrodkach wczasowych – 0,7 mln). W analogicznym okresie roku poprzedniego, z turystycznych obiektów noclegowych skorzystało 4,2 mln osób i udzielono 10,8 mln noclegów. Fot. Shutterstock
U
dział noclegów udzielonych Polakom w ogólnej liczbie udzielonych noclegów wyniósł 81,0 proc. (80,3 proc. w roku poprzednim), przy czym w obiektach hotelowych wynosił on 73,6 proc., a w pozostałych niehotelowych obiektach 92,5 proc. Turyści zagraniczni najchętniej zatrzymywali się w obiektach hotelowych, na które przypadło 84,4 proc. ogółu noclegów udzielonych turystom zagranicznym. Porównując dane dotyczące udzielonych noclegów w I kwartale 2013 r. i 2014 r. (tabl. 1) można zauważyć wzrost liczby udzielonych noclegów, który ogółem wyniósł 5,3 proc. W obiektach hotelowych analizowanych łącznie, zanotowano wzrost o 7,4 proc., był on wynikiem znacznego wzrostu liczby udzielonych noclegów w hotelach mimo spadku w pozostałych obiektach należących do tej kategorii, tj. w motelach, pensjonatach i innych obiektach hotelowych. W pozostałej bazie noclegowej wzrost liczby udzielonych noclegów wyniósł 2,1 proc. Od stycznia do końca marca 2014 roku w obiektach hotelowych wynajęto 4,2 mln pokoi, z czego
1,2 mln – turystom zagranicznym. Tak samo jak w I kwartale poprzedniego roku, najwięcej, 3,7 mln pokoi, wynajęto w hotelach (w tym 1,1 mln turystom zagranicznym). Wykorzystanie pokoi2 w hotelach, motelach, pensjonatach i innych obiektach hotelowych w ciągu I kwartału
Wydział Statystyki Turystyki i Sportu w Departamencie Badań Społecznych i Warunków Życia GUS
2014 r. wyniosło 35,2 proc. W analogicznym okresie poprzedniego roku, wskaźnik wykorzystania pokoi w obiektach hotelowych wynosił 34,4 proc. Najwyższy stopień wykorzystania pokoi w badanym okresie odnotowano w marcu 2014 r. – 37,5 proc.
W okresie od stycznia do marca 2014 r. stopień wykorzystania miejsc noclegowych we wszystkich turystycznych obiektach noclegowych wyniósł 27,7 proc. i był nieco wyższy niż w analogicznym okresie 2013 r. (27,1 proc.). W obiektach hotelowych stopień wykorzystania
Turyści korzystający i udzielone noclegi w I kwartale 2014 r. (w mln)
lipiec-sierpień 2014
l
69
Raport
BAZA NOCLEGOWA
miejsc noclegowych w I kwartale 2014 r. wyniósł 28,1 proc. (w roku poprzednim – 27,4 proc.). W całej pozostałej niehotelowej bazie noclegowej wskaźniki te wyniosły odpowiednio 27,3 proc. i 26,6 proc. Najwyższy stopień wykorzystania miejsc noclegowych w tego rodzaju obiektach (31,7 proc.) wystąpił w lutym. Najlepsze wyniki w I kwartale 2014 r. odnotowano w zakładach uzdrowiskowych – 70,6 proc. (w I kw. 2013 r. – 66,5 proc.). W porównaniu do I kwartału 2013 r., w pierwszych trzech miesiącach roku bieżącego, widoczny był wzrost ogólnej liczby turystów korzystających z bazy noclegowej – o 8,0 proc. oraz liczby udzielonych noclegów – o 5,3 proc. Jednocześnie zanotowano wzrost liczby turystów zagranicznych o 3,5 proc. oraz liczby pokoi przez nich wynajętych także o 3,5 proc. W okresie od stycznia do marca 2014 r. najwięcej noclegów – 2,1 mln udzielono w województwie małopolskim, co stanowiło 18,6 proc. wszystkich udzielonych noclegów oraz w województwach: zachodniopomorskim (13,1 proc.), mazowieckim (11,8 proc.) i dolnośląskim (11,4 proc.). Najmniej noclegów udzielono w województwach opolskim (110,1 tys.), lubuskim (160,9 tys.) i podlaskim (162,6 tys.). Dla tych trzech województw udział w rynku świadczenia usług noclegowych wyniósł łącznie zaledwie 3,8 proc. noclegów. W stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego wzrost liczby udzielonych noclegów nastąpił w 13 województwach: warmińsko-mazurskim (18,4 proc.), pomorskim (13,0 proc.), opolskim i podkarpackim (po 12,6 proc.), wielkopolskim (11,8 proc.), mazowieckim (10,3 proc.), kujawsko-pomorskim, lubelskim, świętokrzyskim, dolnośląskim, zachodniopomorskim, łódzkim i podlaskim (wzrost od 0,7 proc. do 6,2 proc.). W pozostałych województwach zanotowano spadek liczby noclegów, z czego największy w województwie lubuskim (7,9 proc.). Najwięcej turystów zagranicznych korzystało z turystycznej bazy noclegowej w województwach: mazowieckim (221,5 tys., co stanowiło 24,5 proc. ogółu
70
l
Stopień wykorzystania pokoi w obiektach hotelowych w I kwartale 2013 r. i 2014 r. (w %)
Noclegi udzielone w turystycznych obiektach noclegowych w I kwartale 2013 r. i 2014 r. (w tys.)
Źródła wszystkich wykresów: GUS
turystów zagranicznych) oraz małopolskim (188,0 tys. – 20,8 proc. ogółu turystów zagranicznych). Najwięcej noclegów udzielono turystom zagranicznym w województwach: zachodniopomorskim – 464,2 tys. (21,6 proc. ogółu noclegów udzielonych turystom zagranicznym), małopolskim – odpowiednio
2014 lipiec-sierpień
458,2 tys. i 21,3 proc. oraz mazowieckim – 398,6 tys. noclegów, co stanowiło 18,6 proc. udziału w rynku noclegów dla turystów zagranicznych. Warto podkreślić, że ponad 54 proc. turystów zagranicznych korzystających w pierwszym kwartale 2014 r. z turystycznych obiektów
noclegowych koncentrowało się w trzech województwach: mazowieckim, małopolskim i zachodniopomorskim. Notatkę opracował Wydział Statystyki Turystyki i Sportu w Departamencie Badań Społecznych i Warunków Życia GUS.
KOMENTARZE – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE
Raport
Jan Błoński, prezes Ogólnokrajowa Spółdzielnia Turystyczna Gromada
U
biegły rok był dla polskiego rynku hotelowego jednym z lepszych w ostatnich latach i lepszym od roku 2012, gdy w Polsce rozgrywano finały mistrzostw Europy w piłce nożnej. Rok był bardzo dobry dla rynku konferencyjno-kongresowego, na którym finały Euro wprowadziły lekkie zamieszanie i przyniosły niższą od oczekiwanej dynamikę rozwoju. Wzrost widać było również na rynku przyjazdów turystycznych, na co z pewnością wpłynął efekt dodatkowej promocji, jaką zyskała Polska w związku z rozgrywkami piłkarskimi. Bieżący rok będzie słabszy. Można tak wnioskować chociażby, po wynikach jakie osiągnęły hotele miejskie, w tym te z rozbudowaną częścią konferencyjną, w pierwszym półroczu. Sezon jesienny zapowiada się lepiej, jednak myślę, że w tym segmencie,
w skali pełnych dwunastu miesięcy nie uda się osiągnąć wyników na poziomie z roku 2013. Ma na to wpływ m.in. obecna sytuacja polityczna w Europie, a co za tym idzie i niepewność gospodarcza, która wymusza na przedsiębiorcach rozwagę i ograniczenie wydatków nie związanych bezpośrednio z działalnością podstawową. Natomiast dla hoteli wypoczynkowych, szczególnie tych położonych w kurortach nad wodą (jeziora, Bałtyk), tegoroczne lato jest rewelacyjne. Tu widać, że sezon jest lepszy, że jest więcej turystów, także zagranicznych. Patrząc na rynek od strony osoby kierującej jedną z największych w Polsce sieci hotelowych, widzę, że nadal przybywa nowych hoteli, jednak już nie w tak wysokim tempie jak w poprzednich latach. Widać też, że więcej obiektów noclegowych wykrusza się z rynku. Warunki gry
konkurencyjnej, zaczęły szybciej niwelować różnice między szczytami nadmiernej i nie zawsze racjonalnie ulokowanej podaży pokoi, powierzchni konferencyjnych i centrów spa, a dolinami popytu na usługi oferowane przez branżę noclegową. Światowa Organizacja Turystyczna jeszcze niedawno zapowiadała na najbliższe lata dużą dynamikę przemysłu turystycznego. Dziś jednak nie wydaje się, by prognozy te mogły zostać zrealizowane. Przyszły rok, biorąc pod uwagę obecne naprężenia w stosunkach międzynarodowych – politycznych i gospodarczych – zarówno w Europie, jak i na świecie, a także wysoką wrażliwość branży turystycznej, nie tylko przecież w Polsce,
na wahania koniunktury, zapowiada się na niełatwy. Nie chcę rozwijać jakiegoś „czarnowidztwa”, jednak mamy jeszcze w pamięci kilkuletni dołek w jaki wpadła światowa turystyka po 11 września 2001 roku.
Gheorghe Cristescu, dyrektor Best Western w Polsce
U
biegły rok nie zaczął się najlepiej. Branża odczuwała efekt Euro 2012, który musiał przełożyć się na liczbę gości w hotelach. Jednak w drugiej połowie umiejętne kreowanie produktu oraz oferty pozwoliły odwrócić negatywny trend. Patrząc na rynek hotelowy w Polsce nadal widać bardzo dużo indywidualnych
obiektów, które poszukują możliwości dołączenia do międzynarodowych marek. Również nowi inwestorzy, już na etapie planowania hotelu, starają się nawiązać kontakty z brandami. Widać to np. po liczbie obiektów, które rozpoczynają działanie od razu pod szyldem Best Western. Myślę, że ten trend będzie rozwijał się w kolejnych
latach. Polscy hotelarze coraz lepiej potrafią posługiwać się narzędziami oferowanymi przez sieci. Doceniają również oferowane wsparcie, np. systemy rezerwacji, które pozwalają chociaż w pewnym stopniu uniezależnić się od niezwykle silnych i coraz bardziej wykorzystujących swoją pozycję, portali rezerwacyjnych.
Gonçalo Duarte Silva, dyrektor generalny Starwood Hotels & Resorts w Polsce
P
olski rynek hotelarski stał się bardzo konkurencyjny w ostatnich latach. Podaż miejsc w hotelach, zwłaszcza w dużych miastach, znacząco wzrosła w przeciągu kilku lat co negatywnie wpływa na dochodowość obiektów. Warszawa na przykład według najnowszych badań, jest jedną z najtańszych stolic w Europie pod względem cen za pokój. W związku z tym hotelarze prześcigają się w walce o gości. My chcąc zachęcić gości do wyboru naszych hoteli stawiamy przede wszystkim na spersonalizowaną ofertę, dostosowaną do potrzeb indywidualnego gościa.
Niebagatelną rolę odgrywa również nasz program lojalnościowy SPG, który stanowi silną przewagę konkurencyjną. Nieustannie rozwijamy go i wprowadzamy nowe udogodnienia – stąd też efekty – aż 50 proc. gości naszych hoteli stanowią uczestnicy programu SPG. Dodatkowo koncentrujemy się na ulepszeniu oferty dla gości z Polski. Niedawno uruchomiliśmy system rezerwacji w języku polskim na stronach internetowych naszych hoteli, planujemy również inaugurację platformy po polsku poświęconej naszemu programowi lojalnościowemu.
Kontynuujemy również inwestycje w naszych hotelach, dbając o to, aby produkt, który oferujemy był atrakcyjny i odpowiadał zmieniającym się potrzebom gości. Jesteśmy właśnie w trakcie renowacji hotelu The Westin Warsaw. Odnowiliśmy tam już Executive Club Lounge, a obecnie trwają prace w lobby i restauracji. Nowe wnętrza hotelu Westin zostały zaprojektowane przez słynną projektantkę – Anitę Rosato i odzwierciedlają filozofię marki.
lipiec-sierpień 2014
l
71
Raport
KOMENTARZE – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE
Magdalena Sekutowska, dyrektor ds. rozwoju Hilton Worldwide w regionie CEE
Jan Wróblewski, członek zarządu Zdrojowa Invest
P
L
iczba hoteli w Polsce rośnie z roku na rok, a dynamika wzrostu jest bardzo duża. Instytut Turystyki przewiduje, że w 2014 roku liczba zagranicznych wizyt w Polsce sięgnie 15 milionów i będzie systematycznie wzrastać o średnio 400 tysięcy turystów rocznie. Polska jest bardzo atrakcyjnym rynkiem dla sieci Hilton Worldwide. Już teraz jesteśmy obecni w najpopularniejszych regionach turystycznych w kraju, w tym w Gdańsku, Warszawie i Krakowie. Polska to również jeden z niewielu rynków europejskich, któremu udało się uniknąć skutków kryzysu finansowego i recesji gospodarczej, dzięki czemu oferuje znakomite możliwości rozwoju marek takich jak DoubleTree by Hilton oraz Hampton by Hilton.
Od momentu otwarcia pierwszego hotelu w Polsce w 2007 roku, marka nieustannie się rozwija. Portfel inwestycji Hilton Worldwide działających w Polsce został zaplanowany tak, by spełniał wymagania osób podróżujących w celach biznesowych, jak również gości szukających wypoczynku.
rodukt inwestycyjny jakim jest zakup jednostki condo czy apartamentu wakacyjnego wraz z systemem zarządzania wynajmem jest wciąż stosunkowo nowy na polskim rynku i wymaga konsekwentnej edukacji. Zainteresowanie zakupem stabilnie rośnie, ale jest to wzrost umiarkowany. My widzimy w tym sektorze potencjał, jednak wiadomo, że tak jak każdy inny rynek, nie może rozwijać się w nieskończoność. W pewnym momencie wzrost popytu nie będzie tak duży, że będzie mógł zaspokoić rosnącą podaż, jeżeli będziemy z nią mieli wciąż do czynienia. Widać teraz duży szum wokół condo hoteli. Niektórzy gracze na rynku nieruchomości mieszkaniowych, próbują swoich sił w tym sektorze, jednak nie do końca wiedzą na czym polega ten system. Często mylą go
z apartamentami wakacyjnymi czy nawet mieszkaniami pod wynajem, bez usług i atrakcji hotelowych. Szacujemy rynek condo hoteli na 2,5 tys. jednostek hotelowych czy apartamentowych. Mniej więcej tyle jest w budowie czy w planach. Według nas taka jest wartość rzeczywista.
Andrzej Saja, członek zarządu i dyrektor ds. operacyjnych Port-Hotel
M
iniony rok charakteryzował spadek cen noclegów w niektórych miastach. Dotyczyło to głównie Warszawy i Gdańska, gdzie odnotowano ponad 10 proc. spadek. Jednocześnie ceny noclegów np. we Wrocławiu w tym samym okresie o 10 proc. wzrosły. Biorąc jednak pod uwagę ogólną sytuację hoteli w Polsce to istotny wydaje się fakt, że już w drugiej połowie 2013 roku hotele odnotowały poprawę średniego obłożenia, wzrost średniej ceny i przychodu na pokój. Choć większość hoteli działa samodzielnie, to jednak właśnie zagraniczne sieci decydują dziś o rozwoju polskiego rynku. Obecny rok niesie branży hotelowej w Polsce wzrost liczby hoteli sieciowych, które będą pozyskiwane przez sieć głównie na zasadzie franczyzy lub zakupu nierentownych obiektów już istniejących. Ten wzrost odnotowywać będzie przede wszystkim segment ekonomiczny. Umacniają się duże zagraniczne sieci, które w dużych miastach zaczynają dominować. Warszawa odnotowuje
72
l
największy, bo na poziomie ponad 80 proc., odsetek pokoi należących do hotelowych sieci. Hotele działające w dużych grupach będą wypierać obiekty niezależne, ponieważ ich rynkową przewagą są rozpoznawalne marki, systemy rezerwacyjne, programy lojalnościowe i standardy, na które obiekty niezależne nie stać. Ale nie tylko. Choć inwestycja w obiekt sieciowy jest bardziej kosztowna, to daje konkretne korzyści. Obiekt sieciowy wznoszony jest zwykle w lepszych lokalizacjach i podlega optymalizacji nakładów oraz przyszłej efektywności. Nad przygotowaniem inwestycji sieciowej pracuje sztab doświadczonych specjalistów, którzy wiedzą co ostatecznie będzie opłacalne lub powinno daną inwestycję wykluczyć. W związku z tym funkcjonowanie w sieci zapewnia obiektom bezpieczeństwo i stąd bierze się widoczna tendencja do uciekania się hoteli pod skrzydła dużych sieci. Przewiduję, że w nadchodzących miesiącach utrzymywać się będzie spowolnienie w uruchamianiu
2014 lipiec-sierpień
nowych hoteli, które ma swój początek w roku 2012. Wynika to z restrykcyjnej polityki kredytowej banków, ale również z obniżonej aktywności inwestorów, którzy obawiając się porażki rezygnują z inwestycji lub odkładają inwestycję w czasie. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że w minionym roku Polskę odwiedziło więcej turystów niż w roku 2012. Łączne wpływy z turystyki przyjazdowej wzrosły o 11,5 procent w porównaniu do roku poprzedniego. Skoro, zgodnie z zapowiedziami ekspertów, sytuacja gospodarcza w Polsce ma się poprawiać, to w konsekwencji przełoży się to bezpośrednio na wzrost frekwencji gości hotelowych oraz większą liczbę konferencji
i wydarzeń. W ślad za wzrostem liczby turystów należy spodziewać się wzrostu cen noclegów. Sądzę, że sytuacja na rynku będzie się z tego powodu poprawiać.
KOMENTARZE – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE
Raport
David Henry, SVP Sales, Marketing, Distribution and Revenue Management Orbis
U
biegły rok był dla Orbisu bardzo udany, jeśli chodzi o dynamikę wzrostu naszego potencjału biznesowego. W styczniu 2013 roku dwa hotele Mercure – Mercure Warszawa Centrum i Mercure Cieszyn przeszły proces rebrandingu. Następnie, w efekcie zawartych umów franczyzowych obejmujących marki Mercure i ibis Styles, w latach 2013 i 2014, Grupa powiększyła się o osiem nowych hoteli: Mercure Piotrków Trybunalski Vestil, Mercure Krynica Zdrój Resort & Spa, ibis Styles Wałbrzych, Mercure Warszawa Airport, Mercure Wisła Patria, Mercure Racławice Dosłońce Conference & Spa, Mercure Marijampole oraz Mercure Riga Center. Tym samym sieć Mercure, licząca 22 obiekty w Polsce i Krajach Bałtyckich, stała się liderem hoteli klasy średniej. Zainwestowaliśmy także w markę Novotel – ponad 60 mln złotych kosztowała budowa oddanego do użytku w maju 2013 roku hotelu Novotel Łódź Centrum.
Branża hotelarska jest obecnie pod wpływem rewolucji technologicznej. Modernizując hotele, chcemy podnosić jakość oferowanych usług, maksymalizując w ten sposób poziom komfortu i oferować naszym gościom ułatwienia, których oczekują. Dlatego Orbis i Accor wprowadzają nowoczesne rozwiązania takie jak np. elektroniczne zameldowanie i wymeldowanie „Welcome”. Usługa dostępna jest już w pilotażowym hotelu Mercure, a od 18 sierpnia br. rozpoczniemy jej wdrażanie także w obiektach marek Sofitel i Novotel. Nieustannie podążamy za postępem. Dzięki nowoczesnym systemom, a zwłaszcza naszemu programowi lojalnościowemu Le Club Accorhotels znamy preferencje naszych gości. Planujemy dalszy rozwój sieci Mercure oraz ibis Styles w oparciu o kolejne umowy franczyzowe. W tym i przyszłym roku otworzymy w Polsce oraz Krajach Bałtyckich 7 hoteli: ibis Styles Riga, ibis Styles
Wrocław Centrum, Mercure Bydgoszcz Sepia, ibis Styles Nowy Sącz, ibis Styles Białystok, ibis Styles Siedlce i ibis Styles Grudziądz, co w sumie powiększy naszą ofertę o około 670 pokoi. Franczyzobiorcy dostrzegają wartość naszego wsparcia marketingowo-sprzedażowego, dystrybucyjnego i technicznego, korzystają z portfela rekomendowanych dostawców produktów oraz usług, czy szkoleń – widzą w nich szansę na rozwój i sukces biznesowy. Jeśli chodzi o drugie półrocze 2014 roku, liczne wydarzenia z pewnością będą wzmacniać wizerunek Polski, zwiększając zainteresowanie turystów
i wpływając tym samym pozytywnie na branżę hotelarską. Mam tutaj na myśli chociażby 18. Mistrzostwa Świata Mężczyzn w Piłce Siatkowej rozgrywane w Bydgoszczy, Gdańsku, Katowicach, Łodzi, Krakowie i Wrocławiu.
Diament, przyszłość zapowiada się optymistycznie. Nasz rozwój wynika przede wszystkim z dobrze przyjętej strategii. Dodatkowe czynniki takie jak dobra pozycja polskiej gospodarki na tle innych krajów, realizacja ważnych inwestycji w regionach, w tym Międzynarodowego Centrum Kongresowego oraz rosnąca liczba wydarzeń biznesowych, kulturalnych i sportowych o znaczeniu międzynarodowym, wzmacniają pozytywną perspektywę rozwoju. Jedno z ważniejszych wyzwań, jakie czeka branżę hotelarską w nadchodzącym okresie, to utrzymanie osiągniętego wzrostu obłożenia, a nawet wzmocnienie samego trendu. Jeżeli w ślad za tym uda się wypracować średni wzrost ceny, to w bezpośredni sposób wpłynie to na
poprawę przychodów w hotelach. Mimo napiętej sytuacji politycznej na świecie, w dalszym ciągu należy spodziewać się również wzrostu liczby inwestycji hotelowych, w tym realizowanych przez sieci wyłącznie z polskim kapitałem.
Rafał Bakalarski, prezes Hotele Diament
H
otele Diament to największa polska sieć hotelarska wyłącznie z rodzimym kapitałem. Jest właścicielem dziewięciu nowoczesnych obiektów hotelowych o standardzie czteroi trzygwiazdkowym w klasie biznesowej, w tym kompleksu wypoczynkowego, funkcjonujących pod jedną marką - Hotele Diament. Nadal planujemy kolejne inwestycje w Polsce oraz za granicą. Z perspektywy dzisiejszego dnia możemy powiedzieć, że rok 2013 był dla branży hotelarskiej dobry, lepszy od przewidywań analityków i samych hotelarzy. Jak wskazują różne podsumowania, zwiększył się wskaźnik obłożenia w hotelach, co przy dobrze zaplanowanej i konsekwentnie realizowanej polityce cenowej, pozwalało hotelom zwiększyć poziom przychodów. Warto wspomnieć, że odbywało się to w stosunkowo trudnym okresie z punktu widzenia sytuacji
gospodarczej i politycznej na arenie międzynarodowej. Rok 2013 oraz pierwsze miesiące 2014 potwierdzają dalszy rozwój rynku hotelarskiego w Polsce. Aktywność inwestorów w nieruchomości hotelowe jest zauważalna. Co istotne, większość realizowanych inwestycji jest dobrze zaprojektowana funkcjonalnie i dostosowana do potrzeb rynku pod względem standardu, wielkości i zakresu świadczonych usług. W efekcie pozwalają one zaspokajać rosnące potrzeby ruchu biznesowego i turystycznego, nie tylko w największych ośrodkach miejskich i turystycznych. Bardzo dobry przykład stanowi nowa inwestycja polskiej sieci hotelarskiej Hotele Diament, która oddała najnowszy na Śląsku oraz pierwszy w Zabrzu, hotel o standardzie czterech gwiazdek – Park Hotel Diament. Dla dynamicznie rozwijającej się sieci hotelarskiej, a taką jest spółka Hotele
lipiec-sierpień 2014
l
73
Raport
KOMENTARZE – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE
Tomasz Piórkowski, dyrektor generalny hotel angelo w Katowicach, Vienna Interational
S
ieć Vienna Interational w Polsce kojarzona jest przede wszystkim z wysokimi standardami oraz z designerskimi hotelami andel’s i angelo. Wszystkie nasze hotele w Polsce konsekwentnie realizują kluczowe obecnie dla naszej grupy projekty związane zarządzaniem jakością oraz rozwojem kadr. Inwestycje w kapitał ludzki są postrzegane przez nas jako czynnik sukcesu. W ramach „VI Academy” od 2013 roku realizujemy liczne zadania szkoleniowe, a przez to cały czas udoskonalmy naszą jakość i serwis. Dzięki temu, cały czas poszerzamy portfel zadowolonych gości indywidualanych i instytucjonalnych, co daje nam stabilną pozycję
na rynku. Udowadniają to liczne nagrody przyznane naszym hotelom w tym i zeszłym roku oraz najwyższe miejsca w rankingach ocen gości. W roku 2014 celebrujemy 25-lecie naszej grupy. Z tej okazji nasi stali goście mogą skorzystać z licznych promocji organizowanych każdego 25 dnia miesiąca przez naszą sieć pod hasłem „VIP Days”. Mimo silnej konkurencji w miastach, w których zlokalizowane są nasze hotele, odnotowujemy obiecujące wzrosty wyników. Szczególnie istotnym dla nas segmentem jest MICE, który rozwija się coraz lepiej, co jest szczególnie istotne dla naszych hoteli w Łodzi i Katowicach.
Marcin Woźniak, Business Development Director IBB Hotel Collection
Dobrze radzą sobie także nasze hotele andel’s i Chopin w Krakowie. Wzrost popytu, dynamiczny rozwój miasta, otwarcie Kraków Arena oraz ICE pozwalają nam także myśleć spokojnie o przyszłości w perspektywie kilku najbliższych lat. Z niecierpliwością oczekujemy także otwarcia Międzynarodowego Centrum Kongresowego w Katowicach w 2015 r., które będzie jednym z największych tego typu obiektów w Europie. Liczymy, iż imprezy tam organizowane pozytywnie wpłyną na kondycję całej branży hotelarskiej w mieście. Dodatkowo we wrześniu w Katowicach będą odbywać się mecze Mistrzostw Świata w piłce siatkowej mężczyzn, w tym
Olof Karlsson, District Director Poland, General Manager Radisson Blu Centrum Hotel, Warsaw
M
iniony rok charakteryzował się dość słabym pierwszym półroczem, jednak druga połowa roku odnotowała zdecydowanie lepsze wyniki. Głównie wzrost cen i obłożenia w hotelach widoczny był podczas trwania Kongresu Klimatycznego w Warszawie. W bieżącym 2014 oraz przyszłym 2015 roku popyt na usługi hotelarskie zależał będzie między innymi od sytuacji ekonomiczne, ale też i politycznej w Europie
R
ok 2013 charakteryzował dobry ruch w kierunku normalizacji cen pokoi przy jednoczesnym spadku zainteresowania usługami konferencyjnymi (w Poznaniu). W latach 2014/2015 nastąpi kontynuacja normalizacji cen przy utrzymującym się wysokim obłożeniu. Natomiast zauważalne może być zmniejszenie zyskowności usług gastronomicznych, poprzez zwiększające się ratio tzw. kosztu F&B.
Sebastien Denier, Vice President Central & Eastern Europe Louvre Hotels Group
W
roku 2014 Louvre Hotels Group wdraża strategię modernizacji i unowocześniania portfolio hoteli w Polsce. W ostatnim roku LHG postawiła na udoskonalenie jakości swoich usług poprzez modernizację hoteli na terenie Polski. Działania w ramach tej strategii pozwolił na podwyższenie standardu warszawskiego kompleksu hotelowego do czterech gwiazdek w hotelu Golden Tulip, gdzie przygotowano również
74
l
finał i półfinały, co na pewno przyczyni się do promocji miasta, nie mówiąc już obłożeniu hoteli.
nowoczesne apartamenty dla gości. Zaś hotele marki Campanile we Wrocławiu, Warszawie, Lublinie i Krakowie także podniesiono do standardu trzech gwiazdek. Wszystkie obiekty należące do grupy na bieżąco są odnawiane i unowocześniane, otrzymują nowe wyposażenie. Louvre Hotels Group komunikuje repozycjonowanie swoich marek na rynku, konsekwentnie i z sukcesem wdraża koncepcję innowacji swoich brandów. Dzięki tym
2014 lipiec-sierpień
działaniom grupa stale poszerza na polskim rynku grupę docelową korzystającą z usług sieci, a także stawia na nowy świeży wizerunek. Rok 2015 dla branży hotelarskiej będzie rokiem z optymistyczną perspektywą. Warunkiem podstawowym do takiej oceny nadchodzącego roku będzie jednak ustabilizowana sytuacja, zarówno w sferze ekonomicznej regionu, jak i politycznej.
i na Świecie. Po obserwacji zapytań i rezerwacji w naszych hotelach zauważyłem, że Polska nadal jest interesującym kierunkiem podróży dla wszystkich segmentów rynku. Myślę, że przyczyni się do tego bardzo różnorodna i wysokiej jakości oferta konferencyjno-noclegowa. Mam nadzieję, iż ponownie w przyszłym roku będziemy zwiększać nasz udział i przychody na terenie Polski.
KOMENTARZE – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE
Raport
Jan Koman, prezes Interferie
R
ynek hoteli w Polsce powoli wraca do równowagi po kryzysowych latach spowolnienia gospodarczego. Oczywiście, kryzys najmocniej odczuły hotele o charakterze biznesowym i konferencyjnym. Zdecydowanie lepiej poradziły sobie obiekty z usługami spa i wellness oraz o charakterze turystycznym, wśród których znajdują się również ośrodki Interferie. Dzisiaj branża hotelarska na nowo zaczyna się rozwijać, co pozwala hotelom na inwestycje w rozwój infrastruktury oraz podnoszenie jakości usług. Również w ramach sieci hoteli Interferie w drugim półroczu 2014 i 2015 roku planujemy dalsze prace
modernizacyjne posiadanej infrastruktury technicznej i wyposażenia hoteli, a co za tym idzie chcemy wychodzić na przeciw potrzebom coraz bardziej wymagających gości. Szczególnie ważna będzie inwestycja w ośrodku Interferie w Dąbkach, gdzie rozważamy rozbudowę obiektu w celu jeszcze lepszego spełniania potrzeb i oczekiwań rodzin z dziećmi. Dzięki temu nasi goście mogliby się leczyć i wypoczywać w obiekcie spełniającym najwyższe standardy infrastruktury medycznej. Zamierzamy, w trakcie tej inwestycji, sięgać do najlepszych, europejskich wzorców i nietuzinkowych, w skali kraju, rozwiązań.
Ponadto, w perspektywie kolejnych pięciu lat zamierzamy znacząco wzbogacić nasze pobyty hotelowe połączone z uprawianiem sportu, lecznictwem uzdrowiskowym, rehabilitacją i odnową biologiczną. Rozwój tego rodzaju usług jest kluczowym elementem strategii Interferie – „Sport i zdrowie cały rok”. Działania takie mają na celu minimalizowanie ryzyka wynikającego z sezonowości świadczonych usług turystycznych, a co za tym idzie osiągnięcie optymalnego poziomu obłożenia bazy noclegowej.
Łukasz Płoszyński, członek zarządu, dyrektor sprzedaży i marketingu Focus Hotels
C
iągły wzrost gospodarczy oraz efekt promocji Polski w czasie Euro 2012 sprawiły, że rok 2013 był dobrym i stabilnym okresem dla hotelarzy. Obiekty usytuowane w atrakcyjnych i malowniczych regionach, mogły liczyć na większe zainteresowanie ze strony turystów, którym dodatkowo sprzyjała pogoda i długie lato. Jako sieć odnotowaliśmy wzrost obłożenia względem 2012 roku, przy jednoczesnym kilkuprocentowym spadku ceny średniej, a także zaobserwowaliśmy ożywienie na rynku korporacyjnym – zarówno w 2013, jak i w pierwszej połowie 2014 roku.
Spodziewamy się, że ta tendencja będzie się utrzymywać w efekcie ciągłego wzrostu gospodarczego, a także rosnącej mobilności pracowników korporacyjnych. Dla Focus Hotels rok 2013 był wejściem w okres prężnej ekspansji. W listopadzie otworzyliśmy Hotel Focus w Chorzowie, natomiast w maju tego roku Focus Premium w Inowrocławiu. Najbliższe lata będą czasem wytężonej pracy. Aktualnie jesteśmy w trakcie realizacji nowego projektu hotelowego w Gdańsku oraz dopinamy kolejną inwestycję w jednym z największych miast Polski.
Stale podejmujemy działania mające na celu rozwój sieci. Właścicielom hoteli oferujemy dużą elastyczność w nawiązaniu współpracy – zarówno w oparciu o długoterminową dzierżawę, jak i zarządzanie obiektem czy franczyzę. Każdy projekt hotelowy rozpatrujemy indywidualnie, biorąc pod uwagę lokalizację, standard i wizję rozwoju właściciela. Nasza oferta stanowi odpowiedź na potrzebę rynku, dlatego przewidujemy, że w najbliższych latach wzrost podaży nowych obiektów noclegowych nieco wyhamuje, za to więcej hotelarzy niezależnych zdecyduje się na wstąpienie do sieci hotelowych.
Andrzej Wójcik, wiceprezes ds. sprzedaży i rozwoju Satoria Group
W
roku 2013 ilość gości odwiedzających Polskę i wybierających nocleg w hotelach wyniosła przeszło 13,5 mln osób. To wzrost prawie o 37 proc. licząc od roku 2009. Zwiększony eksport netto, a także poprawne wykorzystanie funduszy unijnych i szerokie inwestycje realizowane w ramach przygotowań do Euro 2012 pozwolił ominąć rynkowi hotelarskiemu najniebezpieczniejsze rafy kryzysu, które stały na jego kursie. Ponadto, efekt Euro 2012 zapoczątkował boom na inwestycje hotelarskie w kraju. W roku mistrzostw w Polsce funkcjonowało 2014 hoteli prawie
140 więcej niż w 2011. To wzrost porównywalny do wcześniejszego szczytu inwestycyjnego w latach 2009/2010. Zwiększona liczba gości zakończyła się wzrostem obłożenia o 5,5 proc. YoY (12/13). Niestety, większa podaż i idąca za nią konkurencja cenowa na rynku, w analogicznym okresie czasu, obniżyła cenę średnią o 9,6 proc. a RevPar o 4,7 proc. Wyniki te idą prawie w jednej linii z informacjami giełdowymi naszego największego polskiego operatora hotelowego. Warszawa natomiast, chociaż powiększyła obłożenie aż o 7 proc., to niestety przeszło 14 proc. spadek ceny
średniej spowodował zmniejszenie się RevPar`u o 6 proc. rok do roku. Co dalej w 2014? Będąc w okresie powolnego globalnego ożywienia, biznes hotelarski wszedł w rok 2014 z dużym apetytem na dobre zarobki. Zwiększone zaufanie inwestorów oraz dobre wyniki obłożenia pozwalają na optymistyczne prognozy w planowaniu odbudowy ceny średniej. Solidna praca działów sprzedaży, konwersja na własne kanały rezerwacji oraz codzienna praca operacyjna której finałem będą dobre opinie internautów powinny ten cel znacznie przybliżyć.
lipiec-sierpień 2014
l
75
Raport
KOMENTARZE – WYBRANE SIECI I FIRMY HOTELOWE
Piotr Kwiatkowski, dyrektor zarządzający Hotele De Silva
R
ok 2013 charakteryzował się słabym pierwszym półroczem (spadki RevPAR w niektórych miastach były dwucyfrowe) i zdecydowanie lepszymi wynikami w drugiej połowie roku. Analizując dane należy mieć na uwadze, że w pierwszym półroczu porównujemy się do pierwszej połowy 2012 roku, a więc okresu, kiedy trwały przygotowania, jak i miała miejsce w naszym kraju największa impreza sportowa – Euro 2012. Wg danych STR, w 2013 r. większa dynamika wzrostu obłożenia miała miejsce we Wrocławiu, w Poznaniu oraz Krakowie. Trójmiasto odnotowało wynik na poziomie średniej krajowej. Natomiast najsłabiej wypadła Warszawa. Z kolei większe spadki ADR odnotowano we Wrocławiu, w Poznaniu i Warszawie. Najmniejsze – w Krakowie i Trójmieście. Przychód na pokój najbardziej spadł w Warszawie i we Wrocławiu, mniejsze spadki miały miejsce w Trójmieście i Poznaniu. Jako jedyny w kraju
wzrost wskaźnika RevPAR odnotował Kraków. Optymistyczne dla branży wydarzenia ub.r., to m.in. udane lato dla hoteli w miejscowościach wypoczynkowych – nad morzem, w górach i nad jeziorami. Hotele w Trójmieście przeżyły wręcz oblężenie – nie tylko ze strony turystów z Obwodu Kaliningradzkiego, ale także ze strony Norwegów. Innym ważnym wydarzeniem był Kongres Klimatyczny w Warszawie, który odbywał się w listopadzie ur. i zapewnił bardzo wysokie ceny i obłożenie. Kongres miał wpływ na lepsze wyniki hoteli już w październiku, gdyż wiele osób w obawie o brak pokoi i ich wysokie ceny, przełożyło swoje wyjazdy. Ale nawet mimo tego wydarzenia, hotele w Warszawie nie odrobiły strat z pierwszego półrocza i wiele z nich zakończyło rok z wynikiem poniżej tego, jaki osiągnęło w 2012 r. Mając na uwadze powyższe, wzrost przychodów ogółem w obiektach prowadzonych przez spółkę
w stosunku do roku poprzedniego o blisko 11 proc., tym bardziej należy uznać za dobry wynik. Od drugiej połowy ubiegłego roku, szczególnie w czwartym kwartale, mamy do czynienia z rosnącym obłożeniem w hotelach, co należy odbierać jako pozytywny sygnał, gdyż bez wzrostu obłożenia nie możemy liczyć na wzrost cen. Hotele Sieci DeSilva skoncentrowane są obecnie w Warszawie i jej rejonie (Pruszków, Piaseczno). Nie daje to dużych możliwości dywersyfikacji źródeł przychodów. Aktualnie prowadzone rozmowy w sprawie uruchomienia nowych obiektów w formule zarządzania powinny dalej poprawiać tę sytuację. W czerwcu ur. rozpoczął działalność obiekt w Mikołajkach – dywersyfikacja lokalizacji ale również sezonowości – wakacje i ferie to wysoki sezon dla tych
Beatrice Bouchet, prezes B&B Hotels Polska
G
rupa B&B Hotels to trzecia co do wielkości sieć hoteli we Francji, która powstała w 1990 roku. Hotele B&B należą do segmentu hoteli ekonomicznych, stawiających, na jakość, indywidualny design poszczególnych lokalizacji oraz profesjonalną i miłą obsługę. Rok 2013 był dla sieci w Polsce niezwykle udany. Nasze obiekty w Toruniu oraz Warszawie
potwierdziły swoją mocną pozycję na rynku oraz zyskały popularność wśród gości. Udało nam się również otworzyć kolejny hotel – tym razem we Wrocławiu. Jesteśmy z niego szczególnie dumni. Piękny projekt architektoniczny doskonale wpisał się w historyczne kamienice wokół. Było to dla nas niezwykle ważne, ponieważ hotel znajduje się w samym
sercu miasta, które bardzo dba o swoją tradycję. W kolejnych latach hotele ekonomiczne będą nadal bardzo popularne wśród gości. Tym bardziej, że cały czas się zmieniają. Stale podnosimy standard pokoi oraz całych obiektów, co sprawia, że stają się one coraz bardziej atrakcyjne zarówno dla turystów, jak i gości biznesowych.
Sylwia Gilarska-Marczak, dyrektor sprzedaży i marketingu Qubus Hotel Management
P
ierwszą połowę 2013 roku zdominowały skutki kryzysu gospodarczego, a co za tym idzie wiele firm ograniczyło swoje wydatki na podróże służbowe. W trzecim kwartale zaobserwowaliśmy pewne ożywienie na rynku hotelarskim. Pozwala to z optymizmem patrzeć na rok 2014 i 2015. Przewagę na rynku zyskują hotele i sieci hotelarskie, które w efektywny sposób integrują wiele kanałów w komunikacji
76
l
z gościem. Coraz większe znaczenie mają również aktywne działania zwiększające konwersję w postaci rezerwacji na stronie domowej. To właśnie tam gość może znaleźć najlepszą dla siebie ofertę. W ostatnich latach widać również wzrost rezerwacji wśród gości indywidualnych. Elastyczne dostosowanie ofert oraz ich personalizacja z roku na rok przynoszą wymierne efekty w wynikach sprzedażowych.
2014 lipiec-sierpień
Dowodem na to są wzrosty w sprzedaży choćby naszej oferty rodzinnej czy Weekendu All Inclusive. Przewidujemy zatem, że trend ten będzie się utrzymywał. Natomiast szeroko rozumiane doświadczenie gościa podczas pobytu w hotelu, jak również przed i po jego wyjeździe stanowić będzie jeden z ważniejszych wyznaczników i celów strategicznych hoteli.
obiektów w odróżnieniu do pozostałych hoteli w sieci o charakterze biznesowym. Hotele w Opolu i w Poznaniu – te nowe otwarcia poprawią potencjał przychodowy spółki oraz pozwolą na dalszą optymalizację kosztów.
GŁOS RYNKU
Raport
Rok 2014 zwiastuje pozytywny rozwój rynku HoReCa Anna Kaczor, Head of TGM HoReCa Makro Cash and Carry Polska
R
ok 2014 zapowiada się bardzo dobrze dla branży gastronomicznej, choć nadal nie odzwierciedla czasów sprzed kryzysu ekonomicznego. Niewątpliwie jednak możemy zauważyć znaczną poprawę dynamiki wzrostu całego rynku, a prognozy zakładają stabilny wzrost rynku restauracyjnego, równoległy z trendem rozwoju gospodarczego kraju. Na pewno ważnym zjawiskiem jest postępująca konsolidacja w segmencie restauracji, oznaczająca większy udział sieci w rozwijającym się rynku. Z drugiej strony, obserwujemy dynamiczny wzrost liczby hoteli, dzięki zwiększonemu napływowi turystów, ogólnemu ożywieniu biznesowemu oraz pozytywnemu trendowi na rynku inwestycji. Swoją dobrą pozycją mogą poszczycić się także firmy cateringowe – ten segment rynku również ma wciąż ciekawe perspektywy rozwoju. Niewątpliwie więc rok 2014 zwiastuje pozytywny rozwój rynku HoReCa w najbliższych latach. Raport Makro Cash & Carry „Polska na talerzu 2014” potwierdza, że wciąż najpopularniejszą kuchnią dla Polaków jest nasza rodzima kuchnia , spadło natomiast zainteresowanie kuchnią włoską (spadek do zeszłego roku z 27 proc. do 18 proc. wśród naszych respondentów). Nieznacznie bo o 3,6 proc. wzrosło zainteresowanie
kuchnią hiszpańską i francuską – w tym roku 13 proc. respondentów wskazało te kuchnie jako ulubione, dalej jest kebab 10 proc., oraz hamburgery i hot-dogi 3.3 proc. oraz dania kuchni azjatyckiej – niecałe 2 proc. Jeśli mówimy o jedzeniu z dostawą na wynos – wciąż króluje pizza – najczęściej zamawiana drogą telefoniczną. Rok 2014 jest również wyjątkowym czasem dla Makro, ponieważ świętujemy właśnie 20-lecie istnienia firmy w Polsce oraz 50-lecie Grupy Metro na świecie. Z tego względu przygotowaliśmy dla naszych klientów wiele akcji promocyjnych, widocznych zarówno w naszych halach jak i nagłaśnianych przez media ogólnopolskie, jak i lokalne. W ramach naszych tegorocznych działań, jednym z głównych kierunków jest wciąż polepszanie naszej gamy produktów, jak i poziomu cen. Naszą stałą praktyką jest porównywanie cen do konkurencji, tak aby były dostosowane do rynku. Ponad to, cyklicznie co kwartał, przeprowadzamy badania satysfakcji naszych klientów, których wyniki bardzo nas cieszą. Klienci są coraz bardziej zadowoleni ze współpracy z Makro. Badamy dziewięć parametrów, rzutujących na zadowolenie klientów, w tym nasze ceny. W aspekcie polityki cenowej zostaliśmy bardzo dobrze ocenieni. Obszar, na którym
wciąż się skupiamy i mocno rozwijamy to usługi dostaw, zarówno do klientów gastronomicznych, jak rozpoczęta w tym roku usługa dostaw także do właścicieli sklepów. Podnoszenie jakości dostaw to ciągły proces, podczas którego wciąż uczymy się od naszych klientów, uwzględniamy ich spostrzeżenia i uwagi, tak aby zadowolić nawet najbardziej wymagających. W celu zapewnienia najwyższego poziomu usług Makro podjęło decyzję o wyodrębnieniu 1/3 powierzchni w pięciu wybranych halach wielokanałowych (Rzgów, Kalisz, Koszalin, Szczawnie i Toruniu) na potrzeby usług dostaw oraz sklepu internetowego. Wierzymy, że model wielokanałowy to przyszłość w sektorze hurtowym. Bazując na naszych szerokich kompetencjach asortymentowych, staramy się dopasować oferty i akcje promocyjne do konkretnych segmentów HoReCa. Wciąż mocno akcentujemy naszą ugruntowaną już pozycję marek własnych, szczególnie Horeca Select, która idealnie sprawdza się w profesjonalnych kuchniach. W ramach biznesowego wsparcia naszych klientów, kontynuujemy Plebiscyt Korona Smakosza, w którym Konsumenci wybierają najlepsze lokale gastronomiczne. W tym roku Plebiscyt jest przeprowadzany w 20 miastach, jako że świętujemy 20-lecie
Makro. Z roku na rok ta inicjatywa cieszy się coraz większą popularnością wśród konsumentów oraz właścicieli lokali gastronomicznych. Na pewno wydarzenie doczeka się kontynuacji w 2015 roku. Wspieramy też młode talenty kulinarne, które nie tylko mogą szkolić się w Akademii Efektywnej Przedsiębiorczości w Warszawie, ale również dedykujemy im corocznie specjalny konkurs Zgotuj Sobie Sukces. Aktywnie uczestniczymy też w gastronomicznych wydarzeniach i konkursach. Na koniec dodam, że stale poszerzamy naszą ofertę darmowych szkoleń, organizowanych w Akademii Efektywnej Przedsiębiorczości. W ostatnim czasie wprowadziliśmy szkolenie dotyczące finger food, które cieszy się zadowoleniem wśród klientów i odpowiada na potrzeby rozwijającego się segmentu cateringowego.
Umacniamy swoją pozycję Magdalena Pilch, starszy specjalista ds. handlowych M&M Gastro
R
ok 2013 był dla firmy M&M Gastro okresem znacznego wzrostu zaufania ze strony klientów. Dzięki licznym zmianom wewnątrz-organizacyjnym oraz odpowiednim działaniom marketingowym odnotowaliśmy duży przyrost nowych klientów. Dążyliśmy do umocnienia naszej pozycji na rynku i to nam się udało. Dużo
się uczyliśmy i dzięki temu ubiegły rok ma dla nas wielką wartość i stanowi potencjał rozwojowy na kolejne lata. Oby tak udane jak poprzednie. W 2013 roku pomogliśmy otworzyć wiele świetnych lokali z dobrą kuchnią i kreatywną oprawą. Szereg klientów zaskakiwał nas swoją pomysłowością i pasją do kulinariów.
Zaobserwowaliśmy zwiększone zainteresowanie produktami wysokiej jakości. Wynikać to może z coraz większej świadomości właścicieli lokali gastronomicznych. Ponadto przeprowadziliśmy wiele kompleksowych realizacji. Klienci dużo częściej niż w latach poprzednich decydowali się powierzyć nam przygotowanie lokalu, począwszy od
projektu technologicznego na szkoleniu personelu skończywszy. Należy również wspomnieć, że usługi z naszej oferty znalazły w 2013 roku spore grono odbiorców. Dużym zainteresowaniem cieszyły zarówno przygotowywane przez naszych specjalistów projekty technologiczne jak i pokazy, szkolenia, montaże oraz rozmaite usługi serwisowe.
lipiec-sierpień 2014
l
77
Raport
GŁOS RYNKU
Sprzedaż w I połowie 2014 jedna z najlepszych w historii firmy Jan Polcyn, prezes zarządu Dora Metal
R
ok 2013, tak jak przewidywaliśmy, zakończył się bardzo dobrze. Intensyfikacja działań marketingowych przyniosła oczekiwane efekty i pozwoliła osiągnąć założone cele, zwłaszcza na rynkach zagranicznych, gdzie udało się pozyskać wielu nowych, cennych partnerów. Poprzedni rok pokazał ewidentne zażegnanie kryzysu, jaki dało się zauważyć w latach 2011 i 2012, poprzez szybki wzrost wielu nowych inwestycji polskich jak i zagranicznych. Ogólnie 2013 był dla Grupy Dora Metal rokiem
bardzo intensywnym, obfitującym w uczestnictwo w wielu branżowych targach zagranicznych, między innymi HOST 2013 w Mediolanie, które przełożyły się na duży odzew ze strony zagranicznych kontrahentów i możliwość uczestniczenia w wielu ciekawych inwestycjach w roku 2014. Wzrost sprzedaży w końcówce roku 2013 przełożył się na pierwszą połowę roku 2014, w której odnotowujemy jedne z lepszych wyników sprzedaży w historii istnienia firmy. Kontynuujemy intensywną
ekspansję na rynki zagraniczne i oczekujemy, że optymistyczne prognozy na rok 2014 spełnią się. Utrzymująca się tendencja wzrostowa daje nam możliwość ciągłego rozwoju i poszerzania oferty oraz rynków działania. Odkrywamy nowe branże, których zapotrzebowanie na urządzenia gastronomiczne w szybkim tempie wzrasta. Dostosowujemy naszą, już i tak bardzo szeroką, ofertę do potrzeb rynku i wraz z firmą Kromet wchodzimy w kolejne realizacje. Spodziewamy się, że rok 2014 będzie rekordowy pod względem
obrotów tak dla Dory Metal jak Krometu. Optymistycznie patrzymy w przyszłość i mamy nadzieję, że obecny rozwój rynku gastronomicznego polskiego i zagranicznego będzie trwały.
Technologie informatyczne w służbie hotelarzy Krzysztof Dulko, Sales Manager Hospitality Wincor Nixdorf
S
ukces obiektu hotelowego nie jest dziś możliwy bez zastosowania nowoczesnych technologii informatycznych. Hotelowe systemy informatyczne pozwalają z jednej strony efektywnie zarządzać procesami zachodzącymi wewnątrz hotelu, z drugiej zaś są podstawowym narzędziem prowadzenia działań marketingowych i sprzedażowych ukierunkowanych na zewnątrz. Informatycznym sercem hotelu jest system zarządzania hotelem ( z ang. PMS – property management system lub HMS – hotel management system). Jeszcze nie tak dawno systemy hotelowe pracowały w stosunkowo wyizolowanym środowisku a ich zasadniczym zadaniem była administracja rezerwacjami i generowanie dokumentów sprzedażowych. Burzliwy rozwój technologii sprawił, iż system PMS pełni dziś rolę serca hotelowego cyberorganizmu komunikując z licznymi zewnętrznymi
78
l
systemami informatycznymi. Komunikacja ta często przebiega dwukierunkowo, tj. system PMS nie tylko wysyła, ale i odbiera dane z innych systemów. Wymiana danych konieczna jest pomiędzy systemem PMS a systemami zainstalowanymi w innych działach hotelu, takich jak gastronomia czy spa. Dużym ułatwieniem jest skomunikowanie programu hotelowego z systemem księgowym umożliwiające eksport danych sprzedażowych, co pozwala znacznie zaoszczędzić na kosztach żmudnej pracy przy wprowadzaniu i księgowaniu dokumentów. Coraz więcej hoteli korzysta z możliwości przesyłania danych z systemu PMS do systemu zarządzania budynkiem (ang. BMS – building management system), co pozwala uzyskać znaczne oszczędności w wyniku bardziej efektywnego zarządzania energią. Nowoczesne systemy PMS mają możliwość komunikowania z licznymi systemami, których działanie
2014 lipiec-sierpień
skutkuje koniecznością czy możliwością obciążenia rachunku gościa opłatą za usługę. Wymienić tu można centrale telefoniczne, systemy minibarów, systemy taryfi kujące dostęp do Internetu, systemy telewizji hotelowej itp. Wiele hoteli, zwłaszcza miejskich, opiera swą sprzedaż o kanały internetowej dystrybucji miejsc noclegowych, wykorzystując do tego moduł rezerwacji na własnej stronie internetowej (ang. WBE – web booking engine) oraz kanały IDS zewnętrznych usługodawców (ang. IDS – internet distribution system) takich jak booking.com czy HRS. Również tutaj najlepsze systemy hotelowe służą nieocenioną pomocą umożliwiając bieżącą automatyczną aktualizację cen i dostępności we wszystkich dostępnych kanałach oraz na import rezerwacji z kanałów internetowych bezpośrednio do systemu hotelowego. Ostatni rok, ale i z pewnością najbliższe lata, to wyraźny trend
w kierunku hoteli inteligentnych (ang. smart hotel) – obiektów naszpikowanych nowoczesną technologią, świadomych dostępnych rozwiązań technologicznych i korzyści z nich płynących. Hotele te wykorzystują technologię do redukcji kosztów funkcjonowania z jednej strony (np. poprzez zastosowanie samoobsługowych kiosków check-in) oraz zwiększenia wartości sprzedaży z jednoczesną maksymalizacją ceny (=zysku) z drugiej. Drogą tą kroczą hotele sieci Puro (Wrocław, Kraków, Poznań, niebawem Gdańsk) czy warszawski Sound Garden. Obiekty te przebojem wdarły się na rynek i mimo krótkiej historii dopracowały się silnych marek, dużej rozpoznawalności i renomy. W ich strategii rozwoju stosowanie najnowocześniejszych rozwiązań technologicznych jest jednym z czołowych priorytetów, pozwalającym budować przewagę konkurencyjną.
GŁOS RYNKU
Raport
Hotele rozpoczynają zmianę standardów obsługi klientów MICE Blanka Retmańska-Man, dyrektor sprzedaży Idea Profit
T
ak podsumowałabym jednym zdaniem rok 2013, tym samym, wskazując trendy rozwoju branży. Wprowadzanie na rynek Horeca Idea, programu do sprzedaży i zarządzania eventami, w ubiegłym roku zdecydowanie pobudziło rynek horeca do remodeligu oferty eventowej oraz nowego spojrzenia na efektywną obsługę klientów. Hotele coraz większą wagę przykładają do segmentu MICE. Jednocześnie zdały sobie sprawę, że walka o klienta za wszelką cenę – czytaj za najniższą cenę – nie przynosi spodziewanych efektów. Klient eventowy, który jednocześnie jest klientem coraz bardziej świadomym staje się ważnym źródłem przychodów. Wprowadziliśmy na rynek narzędzie, które pozwala na stworzenie przejrzystej i strukturalnie ułożonej oferty, tym samym,
odprowadzając określenia „elastycznie budowanej imprezy” i „indywidualnego podejścia do klienta” do lamusa. Horeca Idea traktuje event jako świadomy produkt. Aby produkt skutecznie sprzedawać trzeba, po pierwsze, go znać. W tym wypadku nawiązując do często używanego określenia, że przygotowanie eventu jest procesem skomplikowanym i czasochłonnym można porównać go do samochodu. Aby samochód sprzedać najpierw produkujemy go według skomplikowanego procesu (każdy odpowiada za swój etap produkcji). Dopiero w końcowej fazie klient wybiera kolor (co nie znaczy, że maluje się go na jego życzenie) i poszczególne elementy wyposażenia. Z ofertą eventową jest tak samo: powstaje trzon oferty, który jesteśmy wstanie określić na postawie analizy preferencji klientów (system daje twarde dane
co się sprzedaje w danym sezonie w hotelu). Znamy koszty, poziom marży i ceny. Możemy skoncentrować się na sprzedaży usług dodatkowych, tym samym dając wyjątkową ofertę. W oczach klienta jesteśmy ekspertem: szybko dostarczamy profesjonalną kalkulację. Rynek eventów zdecydowanie zmierza w kierunku: skracania czasu na wysłanie oferty do klienta – w tej chwili oczekiwania klienta konferencyjnego to 30 min na odesłanie oferty, minimum słów w prezentacji oraz czytelność oferty – uwaga! Przez czytelność rozumiemy szybkie zrozumienie oferty przez klienta. „Wiem co i za ile kupuję”. W ten kierunek idealnie wpisuje się możliwość przygotowania samodzielnego oferty przez klienta za
pomocą aplikacji Horeca Idea WEB oraz portal bookingimprez.com – czyli wiem, gdzie mogę zrobić imprezę w interesującym mnie terminie. Online w rezerwacji imprez – to nowy kanał sprzedażowy, który będzie podbijał serca nie tylko MICE.
Szukamy nowych kanałów sprzedaży Damian Kniejski, dyrektor działu hoteli Fabryki Materacy Janpol
D
la działu hotelowego Fabryki Materacy Janpol rok 2013 nie był łatwy, ponieważ Euro 2012 postawiło poprzeczkę wyjątkowo wysoko. Jednak ciągłe szukanie nowych kanałów sprzedaży w Polsce i za granicą oraz praca nad ofertą spowodowały, że miniony rok zaliczamy do udanych. Możemy pochwalić się kilkoma spektakularnymi realizacjami, takimi jak Hotel Arłamów, Hotel Victoria w Mińsku na Białorusi, Pałac i Stadnina Koni w Ciekocinku czy Uroczysko Siedmiu Stawów w Goli. Każdy z tych
obiektów to inna droga do wyboru materaca. Często decyzja podyktowana jest własnymi doświadczeniami, bądź to z hotelu, bądź z własnego domu. Każdorazowo służymy profesjonalnym doradztwem w zakresie wyboru produktów odpowiednich dla danego obiektu. Pomagamy w ramach określonego budżetu wybrać łóżka i materace o odpowiednim standardzie, konstrukcji i funkcjonalności. Ostatecznie, najlepszą rekomendacją jest trwałość i komfort, dlatego tak ważna jest ciągła praca
nad udoskonalaniem własnej oferty. W tym roku wprowadziliśmy do sprzedaży nową linię produktów – Wellness Comfort Line. To z nią wiążemy największe plany sprzedażowe i promocyjne na najbliższy okres. WCL to odpowiedź na coraz wyższe wymagania hotelarzy z jednoczesną możliwością wyboru trzech wariantów – od najbardziej przystępnego cenowo materaca Classic, przez Superior, po luksusowy Dream. Kolekcja została zaprojektowana
i wprowadzona na rynek przy współpracy z Polską Akademią Gościnności.
lipiec-sierpień 2014
l
79
Raport
GŁOS RYNKU
Wracamy do niszy hotelarskiej z własnymi pomysłami na ten biznes Karol Poremski, Gastro-Instal
F
irma Gastro-Instal przez ostatnie dwa lata nie była obecna w sektorze wyposażenia hoteli. Nasza absencja na rynku polskim spowodowana była uczestnictwem w dużych projektach o zasięgu międzynarodowym oraz toczącym się procesem inwestycyjnym. W związku z powyższym trudno mi kompetentnie ocenić to co obecnie obserwujemy na rynku, chociaż z pewnością nadal jest to rynek ceny. Z moich rozmów z klientami wynika, że trend powoli się odwraca, a inwestorzy liczą pieniądze,
nie tylko na etapie inwestycji, ale estymują koszty eksploatacji. Za granicą takie szacowanie jest standardem, w Polsce jeszcze nie. Gastro-Instal należy do grupy JBG-2, której hasłami przewodnimi są profesjonalizm i kompetencja, dlatego nasze interesy ulokowane są wśród klientów wymagających najwyższej kultury biznesu. Konsekwencją takiego prowadzenia działalności okazało się nie tylko utrzymanie dotychczasowych ale pozyskanie wielu nowych klientów. W 2013 roku spółka Gastro-Instal
poczyniła szereg inwestycji, mających na celu przygotowanie do obsługi projektów sieciowych. Ugruntowaliśmy naszą pozycję jako jednego z liderów rynku i wracamy do niszy hotelarskiej z własnymi pomysłami na ten typ biznesu. Tak samo jak w przypadku innych sektorów HoReCa zamierzamy być aktywni w tych obszarach, w których jakość obsługi i możliwości logistyczne determinują decyzje zakupowe. Trzeba zaznaczyć, że nasz styl realizacji projektów wcale nie jest drogi a proponowane rozwiązania pozwalają
czynić oszczędności w procesie eksploatacji. Jestem przekonany, że jednym z istotniejszych elementów naszej działalności jest obsługa posprzedażna i serwisowa, którą realizujemy na najwyższym, światowym poziomie. Wszystko to powoduje, że spotykamy się z coraz większym zaufaniem ze strony klientów.
Zaufanie klientów do płatności bezgotówkowych cały czas rośnie Rafał Szczechura, SIX Payment Services
O
bserwując rozwój rynku płatności bezgotówkowych w 2014 roku, obserwujemy zmiany, które pozytywnie wpływają na trendy wzrostowe. Mówimy o zmianach w zakresie opłat ponoszonych przez akceptantów kart, nowych technologiach jak inicjatywy związane z wdrożeniami usług mobilnych, bardzo popularne w Polsce płatności zbliżeniowe, rozwój płatności w internecie, projekty mPOS, rozwiązania integrujące systemy kasowe w sklepach i restauracjach, czy systemy hotelowe z terminalami płatniczymi. Szczególnie te ostatnie, znacznie usprawniające obsługę klientów, mają ogromne znaczenie dla sektora Horeca. W SIX Payment Services spodziewamy się, że liczba transakcji przeprowadzonych w tym roku znacząco przekroczy zeszłoroczne wyniki. Niedawne badanie i raport opublikowany przez NBP – „Postawy Polaków wobec obrotu
80
l
bezgotówkowego 2013”, pokazały wyraźny wzrost zaawansowania Polaków w korzystaniu z obrotu bezgotówkowego na przestrzeni ostatnich czterech lat. Szczególnie w kwestii korzystania z kart płatniczych. Odnotowano znaczny wzrost częstotliwości korzystania z kart oraz wzrosła częstotliwość wykorzystywania karty do płatności (z 54 proc. do 64 proc.), a nie tylko do wybierania gotówki z bankomatu. Znaczną popularność zyskały też płatności zbliżeniowe. Wg raportu korzysta z niej ponad połowa posiadaczy kart wyposażonych w tę funkcję . Pamiętajmy, że płatności bezgotówkowe dla klienta to przede wszystkim wygoda. Dokonując płatności nie musi martwić się ilością gotówki w portfelu. Często nie potrzebuje nawet portfela, bo za kolację może zapłacić na przykład telefonem.
2014 lipiec-sierpień
Widzimy wyraźnie, że zaufanie klientów do płatności bezgotówkowych cały czas rośnie, a to sprawia, że restauracje, hotele i punkty handlowe powinny być gotowe, aby sprostać temu zapotrzebowaniu. Różnorodność dostępnych na rynku usług sprawia, że polscy restauratorzy i hotelarze mogą odpowiadać na praktycznie wszystkie oczekiwania. Z perspektywy branży hotelarskiej i restauracyjnej, przykładem bardzo interesującej i cieszącej się dużą popularnością usługi związanej z kartą płatniczą jest dynamiczna wymiana walut (DCC), która pozwala klientom zagranicznym na realizację płatności w rodzimej walucie. DCC zdecydowanie podwyższa poziom obsługi klienta, a obiekt przyjmujący tego rodzaju płatność czerpie dodatkowe przychody z tytułu realizowanej transakcji. Przy transakcjach realizowanych bez dynamicznej
wymiany walut takie dodatkowe korzyści nie występują. Obserwując sytuację na polskim rynku płatności widzimy, iż klienci coraz chętniej przyjmują pojawiające się propozycje usług. Oczywiście, proponowane im rozwiązania muszą charakteryzować się przyjazną obsługą oraz przejrzystymi procedurami. Jednocześnie liczba sytuacji, w których po podejściu do kasy dowiadujemy się, że ‘można płacić tylko gotówką’ i musimy udać się do najbliższego bankomatu powinna ulec znacznemu zmniejszeniu.
WIZYTÓWKI FIRM
Raport
Bravilor Bonamat ul. Handlowa 1, 05-090 Sękocin Nowy tel. (22) 256-59-20 anna.podkowinska@bravilor.com andrzej.matysiak@bravilor.com www.bravilor.com
Bravilor Bonamat to największy w Europie producent ekspresów przelewowych. W swojej ofercie ma ekspresy ciśnieniowe, ekspresy przelewowe, automaty na produkty instant, warniki do wody, mleka, czekolady, dyspensery schłodzonej wody niegazowanej i gazowanej oraz termosy, dzbanki i wiele innych produktów. Produkuje je w Holandii nieprzerwanie od 1948 r. Urządzenia Bravilor Bonamat słyną z najwyższej jakości, niezawodności i łatwości obsługi.
CHIC Al. Wojska Polskiego 68, 63-500 Ostrzeszów infolinia: 801-244-255 tel. (62) 738-88-35 info@esmokingworld.com www.esmokingworld.com
Grupa Chic jest pionierem i liderem branży e-papierosowej już od czasu stworzenia pierwszych e-papierosów. Będąc na rynku od tak długiego czasu posiadamy bezcenne doświadczenie i know-how, przekładające się na pozycję lidera rynku. Tym, co nas wyróżnia, są sprawdzone i bezawaryjne produkty, idealnie dopasowane do potrzeb klientów. Wyróżniają nas także branżowi specjaliści oraz sami klienci, przyznając naszym produktom wiele prestiżowych nagród – m.in. statuetki „Męska Rzecz” telewizji TVN oraz „Luksusowa marka gentlemana”. Otrzymaliśmy także Laur Konsumenta 2011, Złoty Certyfikat Rzetelności 2012 oraz nominację do nagrody „Quality of the Year 2012”. Grupa Chic to jakość, na której można polegać. e-SmokingWorld jest siecią handlową należącą do Grupy Chic. Odbiorcami naszych produktów są setki punktów handlowych z terenu Unii Europejskiej. Poza sprawdzonymi produktami, sprawną dostawą oraz obsługą gwarancyjną zapewniamy też naszym partnerom wsparcie marketingowe i techniczne.
Dora Metal ul. Chodzieska 27, 64-700 Czarnków tel. (67) 255-34-41 fax (67) 255-55-67 handlowy@dora-metal.pl www.dora-metal.pl
Dora Metal jest firma działająca w polskiej branży gastronomicznej od 20 lat. Posiada duże doświadczenie w produkcji profesjonalnych urządzeń dla sektora HoReCa. W ofercie znajdują się urządzenia chłodnicze, urządzenia grzewcze, okapy i sufi ty wentylacyjne, meble technologiczne, ciągi wydawcze, meble i urządzenia Bar Line, bufety i systemy mobilne oraz wiele więcej.
Gastro-Instal ul. Gajowa 5, 43-254 Warszowice tel./fax (32) 494-00-27, 695-911-903 sklep@gastroinstal.com www.gastroinstal.com
Spółka Gastro-Instal została powołana po to, aby na rynku HoReCa wprowadzić nową jakość. Powołanie to jako producent i importer profesjonalnych urządzeń gastronomicznych realizujemy od 2008 roku. Obsługujemy wszystkie typy projektów, od najmniejszych do największych. Oferujemy profesjonalizm, indywidualne podejście, zaangażowanie oraz komfortowe warunki współpracy.
Gourmet Foods ul. Wybrzeże Gdyńskie 6a, 01-531 Warszawa tel. (22) 531-69-50 gastronomia@dilmah.pl www.dilmah.pl
Rodzina Fernando uprawia herbatę kierując się szacunkiem dla natury. Liście herbaty są pakowane w miejscu, gdzie rosły i zostały zebrane. Dzięki temu kryją w sobie wszystkie walory świeżości, zachowując naturalny smak i aromat. W herbatach Dilmah znajdują się tylko młode, ręcznie zebrane z krzewu listki dające najsmaczniejszy napar. Tradycyjną metodą produkcji wydobywane i zachowywane są ich naturalne walory, a odpowiednim opakowaniem zabezpieczane to, co w herbacie najlepsze, aż do chwili zaparzenia.
HELLMA Polska Member of PortionPack Europe ul. Kraszewskiego 10/6, 30-110 Kraków tel. (12) 421-73-82 fax (12) 261-80-29 biuro@hellma.pl www.hellma.pl
Hellma Polska to wiodący i uznany dostawca porcjowanych produktów spożywczych i galanterii hotelowej dla sektora HoReCa w Polsce. Podstawowa oferta spółki obejmuje takie produkty jak: cukier, słodzik,herbatniki Speculoos, wafle z karmelem Stroopwafel,czekoladki belgijskie,migdały w czekoladzie,kremy do smarowania pieczywa,dżemy extra,miód, borówka brusznica,syropy i chusteczki odświeżające. Istotnymi wyróżnikami oferty Hellmy są: oryginalne projekty graficzne, unikalne kształty opakowań jednostkowych oraz wysoka jakość produktów, gwarantowana przez wiarygodne marki takie jak: Hellma, nutella, Lotus,Daelmans,Darbo,Wasa, Langnese, czy TicTac.
Idea Profit ul. Szajnochy 2, 85-738 Bydgoszcz tel. (52) 344-88-11 biuro@idea-profi t.com www.idea-profi t.com www.horecaidea.pl
Tworzy autorskie, nowoczesne programy komputerowe wspomagających procesy sprzedaży, z uwzględnieniem specyfiki branż. Produktem, który firma wprowadziła na rynek jest Horeca Idea – innowacyjne rozwiązanie sprzedaży online bankietów i konferencji. Szczegółowe informacje o produkcie na stronie www.horecaidea.pl
Fabryka Materacy Janpol ul. Cynkowa 2a, 43-180 Orzesze tel. (32) 218-09-00 fax (32) 218-09-10 biuro@janpol.pl www.janpol.pl
To polska firma z ponad 20-letnim doświadczeniem. Oferuje szeroki wybór materacy, łóżek hotelowych wraz z dostawkami, a także nakładki higieniczne, materace posłaniowe i dodatki umożliwiające idealne wkomponowanie łóżek w daną aranżację. Swoją ofertę kieruje zarówno do klientów indywidualnych, jak i inwestorów działających w branży hotelowej. Firma służy profesjonalnym doradztwem w zakresie wyboru produktów.
Kram ul. Bohaterów Westerplatte 31b, 14-400 Pasłęk tel. (55) 276-24-33 tel./fax (55) 276-24-61 sylwia_s@kram-sa.pl, grazyna_s@kram-sa.pl www.kram-sa.pl
Kram swoją działalność rozpoczął w 1991 roku. Młody i dynamiczny zespół szybko zapewnił firmie pozycję czołowego producenta opakowań w Polsce. Firma dysponuje nowoczesnym zakładem produkcyjnym i centrum logistycznym w Pasłęku, Dzierzgoniu oraz Ostrowcu Świętokrzyskim. Dzięki zaawansowanej technologii, wieloletniemu doświadczeniu i stałemu monitorowaniu rynku oferuje szeroką gamę opakowań – „opakowań na miarę Twoich potrzeb”.
lipiec-sierpień 2014
l
81
Raport
82
WIZYTÓWKI FIRM
l
Krosno ul. Tysiąclecia 13, 38-400 Krosno tel. (13) 432-80-03 fax (13) 436-31-11 krosno.sa@krosno.com.pl www.krosno.com.pl
Krośnieńskie Huty Szkła Krosno są producentem sodowego szkła gospodarczego. Wizytówką firmy jest szkło formowane tradycyjną metodą ręczną w bardzo szerokiej gamie produktowej – od finezyjnych kieliszków po duże wazony. Znaczącą pozycję w ofercie handlowej firmy stanowi również szkło stołowe formowane mechanicznie.
Lubiana ul. Zakładowa 1 83-407 Łubiana k/Kościerzyny tel. (58) 686-37-84 lubiana@lubiana.pl www.lubiana.com.pl
Zakłady Porcelany Stołowej Lubiana to nowoczesny, europejski producent porcelany stołowej prowadzący działalność od 1969 r. Lubiana produkuje porcelanę o wysokich parametrach jakościowych. Zakład wyposażony jest w najnowszej generacji prasy izostatyczne, urządzenia do odlewania ciśnieniowego oraz do mechanicznego szkliwienia. Firma przyjmuje zamówienia indywidualne (wyroby z logo hoteli, restauracji, firm). Zakład posiada zdolność do realizowania zamówień w krótkich terminach zarówno na niewielkie partie towaru jak i duże projekty promocyjne składane przez sieci.
Makro Cash and Carry Polska Al. Krakowska 61, 02-183 Warszawa tel. (22) 500-00-00 fax (22) 500-07-01 www.makro.pl
Makro Cash & Carry jest liderem w branży samoobsługowego handlu hurtowego. Oferta Makro skierowana jest między innymi do szerokiej grupy klientów HoReCa, w tym hoteli, restauracji i innych obiektów gastronomicznych wszystkich klas. W ofercie Makro znajdują się zarówno artykuły spożywcze, jak i profesjonalny sprzęt i urządzenia dedykowane gastronomi. Do dyspozycji kupujących są także usługi dodatkowe m.in. doradztwo biznesowe czy szkolenia gastronomiczne, które skupiają się wokół nowoczesnej Akademii Efektywnej Przedsiębiorczości w Warszawie. Klienci hal Makro mogą korzystać również z dostaw produktów w dowolne miejsce na terenie całego kraju. W Polsce Firma istnieje od 1994 roku, posiada obecnie 41 hal i zatrudnia około 6,5 tys. osób.
Nespresso ul. Szturmowa 2, 02-678 Warszawa infolinia: 800-41-42-43 www.nespresso.com
Oferta Nespresso, światowego lidera w dziedzinie najwyższej jakości kawy porcjowanej, koncentruje się na niezrównanym połączeniu wyjątkowej kawy, nowoczesnych i eleganckich ekspresów oraz indywidualnej obsługi klientów. Rozwiązania profesjonalne marki Nespresso Business Solutions znajdują zastosowanie zarówno w hotelach, salach konferencyjnych, restauracjach i kawiarniach. Każda z oferowanych osiem rodzajów kaw naturalnych Nespresso w kapsułkach ma swój unikalny charakter i aromat.
Samsung Electronics Polska ul. Marynarska 15, 02-674 Warszawa Piotr Ostaszewski tel. (22) 607-40-26, 600-099-116 piotr.o@samsung.com www.samsung.com
Samsung Electronics Co., Ltd. zajmuje pozycję światowego lidera w dziedzinie technologii. Liczne odkrycia i nowatorskie rozwiązania firmy rewolucjonizują świat nowych urządzeń i otwierają przed ludźmi na całym świecie nieznane dotąd możliwości. Spółka zatrudnia 286 tys. pracowników w 80 krajach, a jej roczne obroty wynoszą 216,7 mld USD.
East Side Consulting GmbH ul. Nałęczowska 62/56 02-922 Warsaw, Poland tel. (22) 642-82-77 fax (22) 642-82-77 www.six-payment-services.com
SIX Payment Services oferuje instytucjom finansowym i akceptantom bezpieczne, innowacyjne rozwiązania na każdym etapie tworzenia wartości w bezgotówkowym obrocie płatniczym. Jako jeden z wiodących agentów rozliczeniowych, SIX Payment Services wspiera instytucje finansowe w obsłudze transakcji kartami płatniczymi i płatnościach międzybankowych. Wykorzystując najnowocześniejszą infrastrukturę IT, SIX Payment Services zapewnia nie tylko efektywność i bezpieczeństwo procesu transakcji pomiędzy posiadaczem karty, wystawcą i akceptantem. Dostarcza również szerokie portfolio rozwiązań do akceptacji kart oraz zintegrowanego przetwarzania transakcji w punktach oraz E – i M-commerce.
Stalgast ul. Staniewicka 5, 03-310 Warszawa tel. (22) 517-15-75 www.stalgast.com.pl
Firma Stalgast jest firmą rodzinną. Działa na rynku HoReCa od 1990 roku i jest liderem wśród wśród dostawców profesjonalnego sprzętu gastronomicznego do restauracji, barów, hoteli i firm cateringowych. Oferta obejmuje szeroką gamę produktów uznanych światowych producentów.
Tchibo Coffee Service Polska ul. Fabryczna 5 00-446 Warszawa tel. (22) 383-11-44 do 47 fax (22) 383-11-50 coffeeservice@tchibo.pl www.tchibo.pl
Firma Tchibo Coffee Service jest dostawcą produktów i usług do biur, hoteli, restauracji, kawiarni, cukierni i barów. Oferuje swoim klientom bogaty wybór najwyższej jakości kaw oraz urządzeń do ich przygotowywania, asortymentu dodatkowego, a także serwis techniczny, wsparcie marketingowe oraz szkolenia. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu firma stała się prawdziwym ekspertem w dziedzinie profesjonalnego serwowania kawy.
Wincor Nixdorf ul. Popularna 82, 02-226 Warszawa tel. (22) 572-42-00, fax (22) 572-42-09 poland@wincor-nixdorf.com www.wincor-nixdorf.com
Wincor Nixdorf jest dynamicznie rozwijającą się globalną firmą informatyczną, oraz uznanym dostawcą technologii i usług m.in. dla: hoteli i gastronomii, obiektów sportowych i rekreacji. W Polsce Wincor Nixdorf prowadzi swoją działalność od 1990 roku. Główne biuro Wincor Nixdorf znajduje się w Warszawie, oddziały regionalne zlokalizowane są w Krakowie, Katowicach i Wrocławiu.
2014 lipiec-sierpień