ved Ida Hove Solberg og Runa Kvalsund

5 – eit dikt frå samlinga Urd

Omsett til dansk av Sara Koch, islandsk av Salbjörg Jósepsdóttir, svensk av Peter Törnqvist, og til færøysk av Juli Fagerland. Med ein introduksjon av Ida H. Solberg og Runa Kvalsund.

I dette nummeret av bøygen dreier det seg stort sett om omsetjing til norsk, og om å syne fram omsetjingar av tidlegare uomsette utanlandske forfattarar og tekstar. Men vi ville også sjå kva som skjer når norske tekstar vert omsette til andre språk, og løfte fram eit verk som vi synest bør bli omsett. Ruth Lillegravens Urd, som vart utgjeven på Tiden forlag i haust, er ein utruleg sterk diktsyklus, som fortel historia til to kvinner, Seselja og Cecilie, som lever i kvar si tid, knytt saman gjennom slektsband og garden dei bur på. For syklusen fekk Lillegraven Brageprisen 2013.

For å inkludere flest mogleg lesarar, valde vi omsetjing til dei nordiske språka som ligg nærmast norsk – slik at det er mogleg å sjå likskapar og forskjellar mellom språka og kanskje også omsetjarvala. Viktigheita av å omsetje mellom nordiske språk var også noko vi hadde lyst til å kaste lys over; i haust har det i samband med Nordisk råds litteraturpris attpåtil vore snakk om å opprette ein eigen priskategori for omsetjing. Mykje av tematikken, naturbileta og dei mytologiske undertonane i Urd er i høg grad felles for dei nordiske samfunna, noko som gjer omsetjinga til desse språka naturleg.

Sara Koch: «Lyrikoversættelse er en barsk og brutal gesjæft. Som erfaren prosaoversætter har jeg i mødet med lyrikken følt mig magtesløs over for teksten, men ikke desto mindre har arbejdet med Urd været inspirerende og motiverende. Digt 5 er ikke det sidste jeg har oversat, hverken af Ruth Lillegraven eller af norsk lyrik i det hele taget.»

Peter Törnqvist: «För mej (med rötter i bland annat Västergötland) upplevs dom skandinaviska målen och dialekterna som ett enda utökat och fördjupat hemspråk. Nynorskan är en ren njutning att syssla med. Nynorsk vill man helst äta – sniffa och smaka på, läppja, frossa och mumsa i sig. Och diftongerna: beroendeframkallande.»

og medan regnet fyller bygda og båten og vatnet og fjella og oss

held vi stengt tel vi opp: så mykje hadde vi, så mykje har vi, så mykje får vi

her er kje synder eller sorg her er kje gråt og tåre, her er vi så reine og fine, så fulle i herlegdom og æra

eg vrengjer den målingsflekka huda over hovudet hiv henne i det høge graset

og himmelen er ei myr eit tjern utan botn

ei kvinne som syr gulltrådar i huda mi

56 litterær omsetting og den litterære omsettaren

og mens regnen fylder bygden og båden og søen og fjeldene og os

holder vi lukket gør vi status: så meget havde vi, så meget har vi, så meget får vi

her er ikke synder eller sorg her er ikke gråd og tåre, her er vi så rene og fine, så fulde i herlighed og ære

jeg krænger den malerplettede hud over hovedet smider den i det høje græs

og himmelen er en mose et kær uden bund

en kvinde som syr guldtråde i min hud

Omsett av Sara Koch

og meðan regnið fyllir bygdina og bátin og vatnið og fjøllini og okkum

hava vit stongt vit telja upp: so mikið høvdu vit, so mikið hava vit, so mikið fáa vit

her er hvørki synd ella sorg her er hvørki grátur ella tár, her eru vit so rein og pen, so full í dýrd og æru

eg skræði ta málingadálkaðu húðina yvir høvdið tveiti hana í tað høga grasið

og himmalin er ein mýri ein tjørn uttan botn

ein kvinna sum seymar gulltræðrir í mína húð

Omsett av Juli Fagerland

58 litterær omsetting og den litterære omsettaren

och medan regnet fyller bygden och båten och vattnet och bergen och oss

håller vi stängt räknar ihop: så mycket hade vi, så mycket har vi, så mycket får vi

här finns ej synder eller sorg här finns ej gråt och tårar, här är vi så rena och fina, så fulla av härlighet och ära

jag vränger den målarfläckade huden över huvudet slänger den i det höga gräset

och himlen är en myr en tjärn utan botten

en kvinna som syr guldtrådar i min hud

Omsett av Peter Törnqvist

og meðan regnið hellist yfir byggðina og bátinn og vatnið og fjöllin og okkur

lokum við að okkur og teljum upp: við áttum svo mikið, við eigum svo mikið, við munum fá svo mikið

hér er enginn syndari eða sorg hér eru ekki tár og grátur, hér erum við svo hrein og fín, svo full af heiðri og sóma

ég snara mér úr slettóttri húðinni, fleygi henni í hátt grasið

og himinninn er mýri, tjörn án botns,

kona sem saumar gullþræði í húðina mína

Omsett av Salbjörg Jósepsdóttir