BouwTotaal juni 2012

jaargang 9 / nummer 6/7 juni 2012

Zwartboek schijnzelfstandigen Aannemersfederatie Nederland wil wettelijke maatregelen waardoor zzpbemiddelingsbureaus en coöperatieve zzp-organisaties niet langer hun huidige activiteiten van ondermijnende en uitbuitende activiteiten kunnen voortzetten.

Naleving en wetgeving ter beteugeling van deze uitwassen zijn essentieel voor een

gezonde arbeidsmarkt in de bouwsector.

Ook moet er op worden toegezien dat zelfstandigen zonder personeel voldoen aan eisen die men redelijkerwijs mag stellen aan ondernemers. Dit zijn enkele van de aanbevelingen die AFNL-voorzitter Henk Klein Poelhuis naar voren bracht bij de presentatie en overhandiging van het Zwart-

I N DIT NUMMER

boek schijnzelfstandigen aan SP-Tweede Kamerlid Paulus Jansen tijdens een speciale ledenbijeenkomst in Baarn.

Lees verder op pagina 3

Vluchten belangrijker dan gebouwschade Veel gebruikers van gebouwen en gebouweigenaren zijn zich onvoldoende bewust van het feit dat de brandveiligheidsvoorschriften in bouwregelgeving zijn bedoeld om slachtoffers te voorkomen en niet om een gebouw te behouden. Hierdoor kan een gebouw dat voldoet aan Bouwbesluit 2012 bij brand alsnog verloren gaan. De meeste bedrijven overleven een dergelijke ‘financiële ramp’ niet. ‘Tijd dus om meer

rekening te houden met de brandbaarheid van inventaris en toegepaste bouwmaterialen’, aldus Louis Cleef, Fire Safety Manager Rockwool, tijdens het Rockwool Forum ‘Brandveiligheid in de praktijk’.

Lees verder op pagina 17

‘De verhoging van de verplichte ‘dikkere’ isolatieschil van nieuwbouwwoningen is nog niet kosteneffectief’, schrijft Spies in een brief aan de Tweede Kamer. Toch wordt het ingevoerd. ‘Hiermee wil ik tege-

moet komen aan de wens van de Tweede Kamer om een goede gebouwschil te waarborgen.’

Vooral de SP dringt al jaar en dag aan op een nog hogere Rc-waarde van 5,0 m2K/W.

WWW.OMNICOL.INFO VOOR UW TEGELWERKADVIEZEN

w e r k e n

o p

Porotherm Poriso lijmen Iedereen kan het!

adv voorzijde BouwTotaal 65x45.indd 1

www.wienerberger.nl

h o o g

g r o o t s t e

e n

v e i l i g s t e

t o o l - w e b s h o p

05-08-11 12:53

(Vellingkant)-lijmblokken Metselblokken Gevelstenen Profielstenen Splitstenen BIA-ECO blokken Nieuw BIA LockBlock

zie www.bia-beton.nl

hoogwerkers

17

Vluchten belangrijker

21

Integrale

22

Brandwerendheid

26

dan gebouwschade brandveiligheid deuren Brandveilige plafonds

35 Fiscaal en personeel

v a n

N e d e r l a n d !

Bezoek onze website voor de beste bouwmaterialenaanbiedingen!

37 Productnieuws

pagina 5 KIJK OP

Perfect Foam Scan de QR-code voor meer info!

www.toolprof.nl Professional tools for your profit

n i v e a u

TEL.: 024 - 648 84 84

v e i l i g

VSB Forumdiscussie

28 Bouwkosten

Eind vorig jaar kreeg Paulus Jansen (SP) zeer onverwacht ineens een Kamermeerderheid achter zich. In reactie daarop liet minister Spies weten dat de Rc-waarde per 1 januari 2013 omhoog gaat naar 5,0 m2K/W, tenzij blijkt dat de verhoging bouwers, maar vooral kopers op onnodige kosten jaagt.

D e

Niemand begrijpt werken op hoogte beter dan

14

eiland

EN VERDER

Rc-waarde in 2015 naar 5,0 m K/W De Rc-waarde wordt per 1 januari 2015 verhoogd van 3,5 naar 5,0 m K/W. Dat is twee jaar later dan demissionair minister Spies van het Ministerie van BZK in eerste instantie van plan was. De Rc-waarde van de gebouwschil is 1 april jongstleden nog verhoogd van 2,5 naar 3,5 m2K/W.

Herbestemming REM

THEMA BRANDVEILIGHEID

2

2

12

Just one click away!

www.perfectfoam.nl

adv. 1/32 65x45mm Bj.indd 1

Meer Mogelijk. Het systeem voor steigers.

Lissenveld 18 Postbus 167 4940 AD Raamsdonksveer

Tel.: 0162 58 68 00 Fax: 0162 58 68 88

mail@layher.nl www.layher.nl

12-12-11 12:18

Met IsoBouw heeft u het sterkste fundament.

IsoBouw brengt nieuwe ideeën in praktijk.

Met PowerKist®.

Door steeds goed naar u te luisteren, komt IsoBouw telkens met doordachte, innovatieve oplossingen. Die zorgen ervoor dat u makkelijker, sneller en voordeliger kunt werken. Zo staat onze PowerKist® garant voor 0% klappers!

Dankzij de geïntegreerde PS-wapening is hij de sterkste in de markt met een betrouwbaarheid van 100%. Maar het zijn ook de slimme details die een wereld van verschil maken. Zoals geïntegreerde hoekstukken en een messing-groefaansluiting. Meer weten over onze innovaties? Kijk op onze website of maak een afspraak: 0493-49 81 11.

www.isobouw.nl/PowerKist

WT_ZS_265 x385.indd 1

11-09-2009 15:58:05

ACTUEEL

3

Zwartboek schijnzelfstandigen Aannemersfederatie Nederland wil wettelijke maatregelen waardoor zzp-bemiddelingsbureaus en coöperatieve zzp-organisaties niet langer hun huidige activiteiten van ondermijnende en uitbuitende activiteiten kunnen voortzetten. Naleving en wetgeving ter beteugeling van deze uitwassen zijn essentieel voor een gezonde arbeidsmarkt in de bouwsector. Ook moet er op worden toegezien dat zelfstandigen zonder personeel voldoen aan eisen die men redelijkerwijs mag stellen aan ondernemers. Dit zijn enkele van de aanbevelingen die AFNL-voorzitter Henk Klein Poelhuis naar voren bracht bij de presentatie en overhandiging van het Zwartboek schijnzelfstandigen aan SP-Tweede Kamerlid Paulus Jansen tijdens een speciale ledenbijeenkomst in Baarn.

AFNL-voorzitter Henk Klein Poelhuis (links) heeft het Zwartboek schijnzelfstandigen overhandigd aan SP-Tweede Kamerlid Paulus Jansen (rechts) tijdens een speciale ledenbijeenkomst in Baarn.

Al enkele jaren is de arbeidsmarkt in bouw en infra sterk in beroering. Vaste arbeidspatronen maken plaats voor flexibeler arrangementen en de opmars van zzp’ers is nergens zo zichtbaar als in de bouwsector. De oorzaken zijn genoegzaam bekend: hoge loonkosten, lage prijzen, zware concurrentie tussen bedrijven en de hang naar het eigen-baas zijn. Andere

Conclusies en aanbevelingen Enkele conclusies uit het zwartboek

1. Zogenaamde bemiddelingsbureaus en coöperatieve organisaties bieden individuele en complete teams van zogenaamde zzp’ers aan, die tegen uurtarieven werken ver beneden de minimale uurlonen van personeel in vast dienstverband. De praktijken van deze bureaus zijn te omschrijven als moderne koppelbazerij.

2. Zeker 70 procent van de bouwplaatszzp’ers zijn schijnzelfstandigen, want ze voldoen niet aan de eisen die aan zelfstandigheid mogen worden gesteld.

Ze kunnen de werkzaamheden niet zelfstandig uitvoeren; ze bepalen niet zelf hun tarieven; ze nemen het werk niet zelf aan; ze factureren niet zelf en kunnen niet beroepsaansprakelijk worden gesteld. Verder zijn ze zelden verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid.

oorzaken zijn het projectmatig karakter van bouw en infra, opeenvolgende dips in de conjunctuur en niet te vergeten een brede maatschappelijke behoefte - deels door de politiek gesteund en uitgedaagd de vleugels uit te slaan en je loopbaan in eigen hand te nemen.

Waar het gemiddelde mkb-bedrijf een jaar of zes geleden nog een verhouding tussen vaste en variabele medewerkers kende van 80-20, tenderen de cijfers nu naar het omgekeerde. ‘Begrijpelijk, maar daarom niet minder verontrustend’, aldus Klein Poelhuis.

‘Het midden- en kleinbedrijf drijft immers op kwaliteit, vakmanschap, continuïteit en service. Dat zijn de wapens waarmee de mkb-bouw en infra zich tooit in de strijd om

de orders en daar ligt ook de concurrentiekracht. En die wapens zijn nu eenmaal het scherpst met een team van vaste krachten dat maximaal op elkaar is ingespeeld en waarvan ieder weet wat wie kan.’

Dat er meer ruimte komt voor flexibeler arbeidsrelaties juicht de AFNL-voorzitter toe, ook al om in tijden van stilstand of achteruitgang even op de rem te kunnen trappen. Maar de Aannemersfederatie ziet die relaties voor een deel toch liever binnen dan buiten de CAO.

Zwartboek schijnzelfstandigen

‘Wat we nu zien is van een groeiend wild-west gehalte. In het kielzog van die flexibilisering nestelen zich bemiddelaars en gelukszoekers die onze arbeidsmarkt verder uithollen en met dumpprijzen

Schijnzelfstandige

het verschil met CAO-loners ‘verleidelijk’ groot maken.’ De AFNL-voorzitter is er van overtuigd dat de groeiende prijzenslag die nu woedt op de arbeidsmarkt op de korte of langere termijn zowel bedrijven als opdrachtgevers zal treffen. Om die oneerlijke en tot uitholling van kwaliteit en sectorverworvenheden leidende concurrentie aan de kaak te stellen en de weg terug te vinden, heeft de Aannemersfederatie het Zwartboek Schijnzelfstandigen gemaakt.

Hierin vertellen ondernemers tegen welke constructies en prijzen ze aan lopen en met rekenvoorbeelden wordt aangegeven waarover we precies praten.

Het zwartboek gaat over schijnzelfstandigen en lieden die uit de situatie proberen een slaatje te slaan. ‘Het gaat ook over een fenomeen waarvan we dachten het de kop te hebben ingedrukt, maar helaas zo her en der weer opduikt: de koppelbaas. Niet de koppelbaas oude stijl, maar een moderne variant, in driedelig pak.’ Klein Poelhuis geeft expliciet aan dat het Zwartboek dus niet gaat over de echte zelfstandige zonder personeel, de echte vakman/ondernemer.

Die koestert en respecteert de Aannemersfederatie in niet mindere mate dan een regulier bedrijf met medewerkers.

Het zwartboek is te downloaden van de site van de Aannemersfederatie www. aannemersfederatie.nl > Zwartboek schijnzelfststandigen gepresenteerd.

waterdichtiging bouwtotaal 132x94_Opmaak 1 4/05/12 14:05 Pagina 1 (Advertentie)

Voor bouwprofessionals

Enkele aanbevelingen uit het zwartboek

1. Neem wettelijke maatregelen waardoor zzp-bemiddelingsbureaus en coöperatieve zzp-organisaties niet langer hun huidige activiteiten van ondermijnende en uitbuitende activiteiten kunnen voortzetten. Naleving en handhaving van wetgeving ter beteugeling van deze uitwassen zijn essentieel voor een gezonde arbeidsmarkt in de bouwnijverheid.

2. Zie erop toe dat zelfstandigen zonder personeel voldoen aan eisen die men redelijkerwijs mag stellen aan ondernemers.

Waterdicht is waterdicht Compleet assortiment afdichtingssystemen voor < Badkamers en douches < Balkons en terrassen < Zwembaden < Kelders en gevels

PCI Tegellijmsystemen en bouwchemische producten

De Aannemersfederatie Nederland haalt flink uit naar de zogenoemde ‘schijnzelfstandigen’ in de bouw. Er wordt vooral gewezen naar zzp-bemiddelingsbureaus en coöperatieve zzp-organisaties. ‘Zogenaamde bemiddelingsbureaus en coöperatieve organisaties bieden individuele en complete teams van zogenaamde zzp’ers aan, die tegen uurtarieven werken ver beneden de minimale uurlonen van personeel in vast dienstverband. De praktijken van deze bureaus zijn te omschrijven als moderne koppelbazerij’, aldus één van de conclusies uit het Zwartboek schijnzelfstandigen. Een andere conclusie: ‘Zeker 70 procent van de bouwplaats-zzp’ers zijn schijnzelfstandigen. Ze kunnen de werkzaamheden niet zelfstandig uitvoeren; ze bepalen niet zelf hun tarieven; ze nemen het werk niet zelf aan; ze factureren niet zelf en kunnen niet beroepsaansprakelijk worden gesteld. Verder zijn ze zelden verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid.’

Duidelijk is in ieder geval dat de Aannemersfederatie de zzp’ers liever binnen de CAO ziet dan er buiten. Men vindt het verontrustend dat de flexibele schil van bedrijven soms al de 80 procent benaderen, terwijl dat vroeger juist het aandeel vaste medewerkers was. ‘Het midden- en kleinbedrijf drijft op kwaliteit, vakmanschap, continuïteit en service. Dat zijn de wapens waarmee de mkbbouw en infra zich tooit in de strijd om de orders en daar ligt ook de concurrentiekracht.

En die wapens zijn nu eenmaal het scherpst met een team van vaste krachten dat maximaal op elkaar is ingespeeld en waarvan ieder weet wat wie kan.’

Natuurlijk is de bezorgdheid van de Aannemersfederatie terecht, maar mij bekruipt nu het gevoel dat bijna elke zzp’er aangeschoten wild is. We zullen er toch mee moeten leren leven dat de flexibele schil rond bedrijven in de toekomst groot zal blijven. En al die MKB-bedrijven profiteren toch ook van al die goedkope arbeidskrachten? Het eindproduct wordt daarmee goedkoper en dus aantrekkelijker voor de klant. Vooral bij een woningmarkt die op slot zit is dat een belangrijk gegeven.

We gaan onmiskenbaar naar een nieuwe economie, waarbij bedrijven alleen een vaste kern van mensen hebben, met daaromheen een schil van hardwerkende zelfstandigen.

Een zelfstandige weet namelijk dat hij niet meer gevraagd wordt als zijn inzet en kwaliteit niet optimaal zijn. En er moet brood op de plank komen. Is die inzet bij vaste medewerkers door hun vermeende ‘betrokkenheid’ ook zo groot? Door de versoepeling van het ontslagrecht kunnen ook vaste medewerkers niet meer rekenen op oneindige loyaliteit, maar ik ben er van overtuigd dat zzp’ers een belangrijke rol zullen blijven vervullen in de bouw, ook als de economie straks weer aantrekt. Bemiddelingsbureaus en coöperatieve zzp-organisaties horen daar ook bij. Stel strenge eisen aan die bureaus en zie erop toe dat zelfstandigen zonder personeel voldoen aan eisen die men redelijkerwijs mag stellen aan ondernemers. Gelukkig vindt de Aannemersfederatie dat ook, maar ik schrik wel van de toonzetting van hun grieven.

Ing. Frank de Groot Hoofdredacteur BouwTotaal

www.basf-cc.nl/PCI

SAFEWOOD Select®

Innovatief van Foreco

• Brandvertragend conform Euroklasse B • Vochtbestendig conform • Duurzaam bouwen: • Blijvende bescherming • Onderhoudsvrij

Meer weten over de onbegrensde mogelijkheden van SafeWood® of andere innovatieve oplossingen op houtgebied? Bekijk de video van SafeWood: Of neem vrijblijvend contact met ons op.

Bel 0529-431548 voor meer informatie.

Foreco BV

Dalmsholterweg 5, 7722 KJ Dalfsen

Postbus 73, 7720 AB Dalfsen

Telefoon 0529 43 15 48

Fax 0529 43 21 98

info@foreco.nl

www.foreco.nl

ACTUEEL Bestelbus opnieuw de klos De plannen van kabinet, VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie om vanaf 1 januari 2013 woon-werkverkeer als privékilometers te zien, leidt volgens installateursvereniging UNETO-VNI tot een forse kostenverhoging en verlies aan omzet in de branche. De vereniging bepleit daarom dat in de nieuwe regeling een uitzonderingspositie wordt gecreëerd voor bestelbussen.

De installatiebranche heeft dagelijks zo'n 40.000 bestelbussen op de weg.

De onderhandelaars van het Lente-akkoord willen dat vanaf 1 januari ook het woonwerkverkeer als privékilometers wordt gezien. Voor de installatiebranche heeft dit grote gevolgen. Doorvoering van de plannen betekent voor deze ondernemers namelijk een forse kostenverhoging en verlies aan omzet. De installatiebranche heeft momenteel zwaar te lijden onder de economische crisis en kan deze klap er niet bij hebben.

Bovendien worden de positieve effecten van het nieuwe fiscale regime voor de zakelijke bestelauto in één klap volledig teniet gedaan.

UNETO-VNI wil daarom dat de bestelbus wordt uitgezonderd of dat voor deze categorie een extreem laag forfait wordt ingevoerd en rekent hierbij op steun van staatssecretaris Weekers.

Kostenstijging Als de plannen worden doorgevoerd, moeten werknemers hierover ook bijtelling gaan

5

Bosch en BouwTotaal presenteren (serie 2):

Gratis professioneel gereedschap testen Deel jouw persoonlijke mening met je collega’s in BouwTotaal! Onder de slogan: ‘1000 Tools – 1000 Testers’ biedt Bosch vakmensen uit Europa de kans om een aantal innovaties in de blauwe serie van het Duitse topmerk gratis te testen.

De machines mag men na de testen behouden! Inmiddels zijn de eerste testers al aan de slag met de nieuwe generatie boorhamers GBH 2-24 DF/D en GBH 8-45 DV/Professional!

Deze keer kunt u zich aanmelden voor een breekhamer en slijpmachine.

Sterkste elf-kilogram-breekhamer ter wereld: GSH 11 VC Professional met aangepast design voor comfortabel werken.

Tachtig jaar na de introductie van de eerste elektrische hamer brengt Bosch nu de GSH 11 VC Professional op de markt. Deze is met een vermogen van 1700 watt en een slagenergie van 23 Joule 's werelds sterkste elektrische breekhamer in de elf-kilogram-klasse. In deze klasse biedt hij bovendien de beste verhouding tussen vermogen en gewicht, zodat vakmannen flexibel en efficiënt kunnen werken.

Bovendien beschikt de machine over een aangepast design: de behuizing van het slagmechanisme is verlengd en zit nagenoeg centraal op de machine. Daardoor heeft deze een uitgebalanceerd zwaartepunt en dankzij de extra centimeters in lengte kan er comfortabel neerwaarts worden gewerkt. De GSH 11 VC Professional kan efficiënt worden ingezet bij zowel sloop- en aanpassingswerken in beton en steen als het kappen van doorgangen voor buizen en ventilatie- en kabelleidingen of het verwijderen van vloertegels. De impactsnelheid kan daarbij worden ingesteld van 900 tot 1700 omwentelingen per minuut.

deel of het advies van een collega vertrouwen’, aldus Oliver Mössler, directeur Brand Management van Bosch Blauw Europa.

‘Met 1.000 Tools – 1.000 Testers lanceren we een platform waarop vakmannen zich voor een onafhankelijke test kandidaat kunnen stellen en van de praktijkervaringen van andere vakmannen kunnen genieten.’

De naam ‘1.000 Tools – 1.000 Testers’ mag letterlijk worden opgevat: er zijn in totaal 1.000 toestellen beschikbaar voor 1.000 vakmannen uit heel Europa. Zij kunnen zich kandidaat stellen om gereedschap te testen via Bosch.NL@grayling.com. De reacties van de deelnemers worden tevens met foto's of video's op de website van Bosch gepubliceerd.

‘We weten dat professionals bij elektrische gereedschappen vooral op hun eigen oor-

Wil jij meedoen?

Mail naar Bosch.NL@grayling.com en geef je op om tester te worden van:  Breekhamer GSH 11 VC Professional met aangepast design voor comfortabel werken.  De GWS 9-11-12-15 Professional kleine haakse slijpmachines.

De testresultaten worden in BouwTotaal gepubliceerd!

De langste levensduur in hun klasse: de nieuwe GWS 9-11-12-15 Professional kleine haakse slijpmachines.

betalen. Dus ook wanneer een werknemer na zijn werk de bestelbus mee naar huis neemt om de volgende ochtend vanuit huis naar zijn werkplek te rijden. UNETO-VNI voorzitter Marcel Engels: ‘Dit betekent voor een werknemer met een zakelijke bestelbus ter waarde van 20.000 euro een extra belasting van 1.500 euro op jaarbasis. Aangezien de werknemer zijn werkgever zal vragen deze kosten te compenseren, komt dat neer op een kostenstijging van 2500 euro per werknemer.’

Als de werkgever niet de financiële middelen heeft voor compensatie, zal de werknemer ervoor kiezen om met het openbaar vervoer naar huis te gaan in plaats van met de bestelbus. Engels: ‘Hierdoor kan de werknemer minder opdrachten per dag uitvoeren. Dat leidt weer tot verlies aan efficiëntie en omzet voor de werkgever.’

Als de fiscale plannen van de onderhandelaars worden doorgevoerd, wordt volgens UNETO-VNI de verklaring uitsluitend zakelijk gebruik en de afschaffing van de verplichte rittenregistratie in één klap nutteloos. Medewerkers zullen weer moeten aantonen dat ze geen privékilometers rijden. Dat betekent een forse verzwaring van de administratieve lasten. Engels: ‘Hiermee zijn we terug bij af. UNETO-VNI doet daarom een dringend beroep op de partijen en de staatssecretaris om af te zien van de nieuwe plannen met de bestelbus en de installatiebranche niet in de kou te laten staan.’

Bosch vervangt zijn kleine haakse slijpmachines van de 800 tot 1400 wattklasse nu door negen nieuwe toestellen. Ze beschikken over 100 watt meer vermogen dan hun voorgangers en zorgen zo voor een nog sneller resultaat. Daarnaast bieden de GWS 9-11-12-15 Professional kleine haakse slijpmachines de langste levensduur in hun klasse. Dit heeft de gerenommeerde SLG Prüf- und Zertifizierungs GmbH in onafhankelijke tests aangetoond aan de hand van twee nieuwe toestelmodellen. Basis waren vier omvangrijke testreeksen. ‘Het zijn de beste haakse slijpmachines van Bosch die er ooit waren’, stelt productmanager Jens Schaumann overtuigend. Daarvoor zorgen producteigenschappen, zoals een uitgebreide veiligheidsuitrusting, een zonder gereedschap verstelbare beschermkap, een langere koolborstellevensduur, een geoptimaliseerde motor, een beter in de hand liggende vorm en een grotere asvergrendelingsknop voor het eenvoudiger werken dankzij een snellere wisseling van accessoires. ‘Wat hierin verwerkt is, is de decennialange ervaring met de ontwikkeling van toestellen voor de metaalbewerking’, aldus Schaumann. Daarbij staat het voordeel voor de vakman op de voorgrond: dankzij de 25 procent langere koolborstellevensduur in vergelijking met modellen van de concurrentie moeten de koolborstels minder vaak worden vervangen, wat tijd en geld bespaart. En door de uitgebreide veiligheidsuitrusting kunnen gebruikers zeker zijn dat aan de toegenomen eisen van de werkveiligheid wordt voldaan.

EK voetbal brengt bouwproductie in gevaar Met maar liefst 90% mannen in het personeelsbestand is een relatief groot gedeelte van de werknemers afgeleid door voetbal. Het EK valt in juni en dat is juist een drukke maand voor de bouw. ‘Voor de bouwvak af’ is een begrip waardoor de werkzaamheden in juni circa 15% boven het jaarlijkse gemiddelde liggen.

Gebeurtenissen in juni zijn daardoor van grote invloed.

Optimistisch, maar productie daalt

De Oranjegekte heeft wel een duidelijke positieve weerslag op het humeur van aannemers. In jaren met een groot eindtoernooi zijn bouwondernemers in de maand juni optimistisch, terwijl aannemers overwegend pessimistisch zijn als er geen toernooi is. Voor bedrijfsmatig optimisme bestaat echter weinig reden. In een maand met een EK of WK nemen de werkzaamheden in de bouwsector gemiddeld met 1,7% (j.o.j.) af. In jaren zonder groot voetbaltoernooi groeit de sector in

de junimaand juist. Op de bouwplaats is de aandacht tijdens een eindtoernooi voetbal dus even duidelijk ergens anders opgericht dan op het werk. Bouwvakkers stoppen vaker om even naar de radio te luisteren

Maurice van Sante ING Economisch Bureau Twitter: @MauricevanSante Maurice.van.sante@ing.nl

op beslissende voetbalmomenten en werknemers nemen een paar uurtjes verlof om een belangrijke wedstrijd niet te missen.

Figuur Gemiddelde ontwikkeling bouwproductie (j.o.j.) en saldo vertrouwensindex bouwsector in de maanden juni van 1995-2010 8% 6%

Aannemer positief

… maar productie krimpt

4% 2% 0% -2% -4% Vertrouwensindex Jaren met EK of WK

Productiegroei Jaren zonder EK of WK

Bron: CBS en Ecowin, bewerkt door ING Economisch Bureau

BRANDVEILIGHEID

LANGE LEVENSDUUR

DUURZAAMHEID

AKOESTISCH COMFORT

Nieuwe services Naast onze recycleservice hebben we onlangs gelanceerd: • • • •

Renovatieservice Rockwool duurzaamheidsgids EPD service EDC service

Meer info: www.rockwool.nl of bel naar: 0475 - 353535

Meer dan alleen lamdawaarde...

• • • • • • • •

naadloze aansluiting, geen koudebruggen gunstig warmte accumulerend vermogen brandveilig akoestisch comfort ongevoelig voor veroudering 100% recyclebaar kiemvrij anorganisch; bacterie- en schimmelvrij

ACTUEEL Dag van de Bouw doet crisis even vergeten Met een forse betonschaar knipte Minister Spies (BZK) zaterdag 2 juni symbolisch het slot door, dat al veel te lang op de woningmarkt zit. Ze deed dat samen met Bouwend Nederland-voorzitter Elco Brinkman, om zo de zevende editie van de Dag van de Bouw te openen. Gelukkig was het ook dit jaar een stralende dag.

Plaats van handeling was zwembad Aquarijn in Alphen aan de Rijn. Dat was één van de 222 bouwprojecten die in totaal ruim 115.000

bezoekers trokken. In hun speeches stonden Spies en Brinkman stil bij de problemen die de sector al te lang ondervindt, als gevolg van de crisis en de bezuinigingen. Minister Spies riep op ‘om de handen ineen te slaan en daarmee de impasse te verbreken. Het belang van de bouwsector is groot, voor zowel de economie als de hele Nederlandse samenleving. Een sector die bovendien qua werkomgeving veel jonge mensen een mooi perspectief biedt.’

Zonder de bouw gaat het niet ‘De Dag van de Bouw is ieder jaar weer een feestelijke dag voor Bouwend Nederland; vandaag kunnen we op 222 plekken fantastische projecten zien, die goede belangstelling trekken. Dat geeft me een blij gevoel.

De bouw kan het nog steeds!’, aldus Elco Brinkman. ‘De bouw maakt het, de bouw onderhoudt het; zonder de bouw gaat het niet in Nederland.’

‘Maar hoe onmisbaar de sector ook is, iedereen weet dat het niet goed gaat met de bouw.

De economische crisis blijft aanhouden, daar lijdt de bouw het hardst onder – en dus ook heel Nederland. Maar ondanks de teruggang in de productie, die de groei van de hele Nederlandse economie remt, blijft er toch een enorme behoefte bestaan voor de producten en de diensten van de sector. Met nieuwe investeringen zal de bouw opnieuw een economische motor worden. Dat kan, als we de investeren in de woningmarkt - vooral voor starters, in wegen en ondergrondse infrastructuur. Veel processen en ontwikkelingen kunnen bovendien vlotter. Dat kost geen geld, dat levert de maatschappij juist snel meer op.’

Dag van de Bouw 2012 Bouwend Nederland kijkt terug op een uiterst plezierig verlopen zevende editie van de Dag van de Bouw. Verspreid over het land zette de sector in zijn volle breedte z'n hekken open op tal van locaties: woonwijken in aanbouw, kantoorpanden, snel- en provinciale wegen, vaarwegen, ziekenhuizen, zorginstellingen, scholen, kerken, restauratieobjecten. Met die grote keus krijgt het publiek een goed beeld hoe belangrijk de sector is, voor ons wonen, werken, verplaatsen, recreëren en milieu.

De leden van Bouwend Nederland hadden op deze zaterdag opnieuw veel werk gemaakt van hun openstellingen. Voor de ruim 115.000 bezoekers waren er rondleidingen, demonstraties, imposant materieel, verzorgde catering en attracties. Voor jonge kinderen waren er ook clowns, springkussens en andere activiteiten. Toppers waren de projecten van de Noord/Zuidlijn (Amsterdam), Spoorzone Delft, Zuid-Willemsvaart Rosmalen, A2 Maastricht en projecten in het centrum van Utrecht rond het stationsgebied/Vredenburg.

Kortom: van kolossaal tot kleinschalig. Een totaaloverzicht van de 222 deelnemende projecten vindt u op www.dagvandebouw.nl.

7

Vergelijkingswebsite Bouwprestaties.nl online Een Kieskeurig.nl voor de bouw. Die vergelijking dringt zich op bij het bezoek aan www. bouwprestaties.nl. De Stichting Klantgericht Bouwen (SKB) is initiatiefnemer van deze site, waarbij klanten cijfers kunnen geven aan bouwbedrijven en een review kunnen plaatsen. Hierdoor kunnen bouwbedrijven leren van hun klanten. Sinds 4 juni is de beta-testversie online.

Wie een nieuw huis wil kopen, of dat net heeft gedaan, wil weten hoe zijn bouwonderneming presteert. Dat kan op Bouwprestaties.nl. Hier vindt de koper alle informatie over kwaliteit, prestaties en dienstverlening van bijna alle bouwondernemingen. Bouwondernemingen zien op hun beurt hoe goed ze het doen ten opzichte van andere bouwbedrijven. De informatie wordt ontleend aan enquêtes: bewoners van een nieuwbouwkoopwoning ontvangen na de oplevering het verzoek om mee te doen aan een enquête. De antwoorden worden gepubliceerd op Bouwprestaties.nl.

Dankzij de vergelijkingssite worden bouwondernemingen die goed presteren beloond, terwijl bouwondernemingen die minder presteren gestimuleerd worden om hun dienstverlening te verbeteren. Zo krijgt de kwaliteit in de nieuwbouw een impuls.

Hoe werkt deze vergelijkingswebsite?

Iedere bouwonderneming krijgt een beoordeling. Deze bestaat uit drie onderdelen: totaalcijfer, vier deelcijfers en een uitgebreide tekstuele beoordeling (review).

De vier deelcijfers worden toegekend voor verschillende fasen in het bouwproces: verkoop, bouw, oplevering/nazorg en algemene organisatie. Bouwprestaties.nl leidt tot meer transparantie in de bouw en meer tevreden klanten.

Waar is de kraan?

Wie zijn de initiatiefnemers?

Het initiatief voor Bouwprestaties.nl is genomen door de Stichting Klantgericht Bouwen (SKB, kijk op www.klantgerichtbouwen.nl). Het doel van de stichting is het verbeteren van de dienstverlening aan kopers van nieuwbouwwoningen. Zo wil de stichting het imago van de bouwsector een impuls geven en de tevredenheid van kopers vergroten.

Ook Bouwend Nederland, Woningborg N.V, Stichting Waarborgfonds Koopwoningen (SWK) en NVB-Bouw ondersteunen dit initiatief om de nieuwbouwbranche transparanter te maken.

Versneld naar diploma Allround timmerman Gediplomeerde timmermannen met enkele jaren ervaring kunnen nu versneld hun diploma Allround timmerman (niveau 3) halen. In september kunnen 22 deelnemers instromen in een pilot-project in Heerhugowaard. Het Horizon College en opleidingsbedrijf ESPEQ geven de versnelde opleiding samen vorm met ondersteuning van Fundeon, het kenniscentrum voor het opleiden en ontwikkelen van personeel in de bouw en infra. Doel is dat de deelnemers binnen een jaar hun niveau 3-diploma behalen.

In de versnelde opleiding gaan de docent en de instructeur uit van de talenten, kennis en ervaring van de deelnemers. Bij aanmelding kijkt het roc welke kennis en vaardigheden de timmerman in de praktijk al heeft geleerd. Een toelatingstraject is een

voorwaarde om te kunnen starten. Tijdens de opleiding krijgt de deelnemer alleen die beoordelingseenheden (delen van de opleiding) aangeboden die hij nog niet beheerst.

Daarnaast volgt de deelnemer ook de vakken Nederlands, rekenen en loopbaan & burgerschap. Na afronding van elke beoordelingseenheid krijgt de deelnemer een bedrijfstakcertificaat. Als alle onderdelen zijn afgerond, volgt het mbo-diploma Allround timmerman nieuwbouw of Allround timmerman werkplaats.

Om de opleiding te kunnen volgen is het noodzakelijk dat de deelnemer minimaal twintig uur per week als timmerman werkt bij een erkend leerbedrijf. De deelnemer heeft een timmermansdiploma op niveau 2 en heeft al enige jaren ervaring met werkzaamheden op niveau 3. De werkgever komt in aanmerking voor een tegemoetkoming in de loonkosten van de leerling.

Komend schooljaar is deze manier van opleiden alleen mogelijk in Heerhugowaard.

Na afloop van deze pilot wordt bekeken of het landelijke navolging verdient. Werknemers en werkgevers die willen meedoen aan de pilot kunnen contact opnemen met de adviseurs Personeelsontwikkeling van Fundeon.

Voor de pessimist is het glas halfleeg.

Voor de optimist is het glas halfvol. Ik las laatst een boek dat uitging van de benadering: waar is de kraan? Het boek ‘Ja-maar huh?!’, geschreven door Berthold Gunster, geeft enorme mooie voorbeelden van het omdenken van ogenschijnlijke problemen. Het boek beschrijft diverse strategieën hoe je problemen kunt omdenken naar mogelijkheden en enorme kansen. Het beschrijft dat een ontstaan probleem nu eenmaal een feit is en dat dit een geweldig uitgangspunt is om er iets goeds uit te laten ontstaan.

Zo begon ik na te denken hoe we de huidige crisis kunnen omdenken naar kansen.

Wat te doen met het Lente-akkoord met de bijbehorende bezuinigingen? Wat betekent de nieuwe ontslagvergoeding voor werkgever en werknemer? Wat gaan we doen aan het feit dat de BTW van 19% naar 21% gaat? En wat te denken van de belastbaarheid van woon-werkverkeer en het verdwijnen van de onbelaste kmvergoeding?

De Kunduz-bezuinigingen ‘kosten’ een werknemer met een modaal inkomen per jaar ongeveer 524 euro, zo las ik op de website van een werknemersvakbond. De rillingen lopen me doorgaans over de rug als ik zo’n site bezoek vanwege de nogal eenzijdige berichtgeving, maar dit zal wel de meest zure voorstelling van zaken zijn.

Na dit kan het alleen nog maar meevallen.

Natuurlijk is 524 euro best een behoorlijk bedrag, maar laten we eens kijken welke kansen dit biedt. Denk het eens ‘om’, bekijk het eens van de andere kant. Ik doe eens een voorzet: Als je vier glaasjes bier per week minder drinkt dan ben je er al. Drink water in plaats van bier, want water is dit jaar goedkoper geworden. Daarnaast heb je geen last meer van die bierbuik die je ‘gereedschap’ uiteindelijk achter in de schuur doet verdwijnen. Of rook twee pakjes sigaretten per week minder. Dit levert je, naast de belaste brandstofbesparing van het rijden naar de pomp, een betere conditie op en je stinkt minder uit je mond. Ook heb je minder rookpauzes nodig op je werk waardoor je minder kans loopt om deze reden ontslagen te worden. Niet dat je dat met een modaal inkomen er met dit Lenteakkoord op achteruit gaat, maar je zit wel zonder werk en omdat we weten dat werk je behoed voor verveling en armoede, behoud je liever je werk.

Wat een geweldige kansen liggen er dus voor ons in het verschiet. Laatst sprak ik op een verjaardag iemand die zei dat hun bedrijf niet meedeed aan de crisis. Dat is de geest waarin we mogen gaan leven.

Waar is de kraan? Zorg dat je de kraan openzet en maak van elke politieke bezuiniging een geweldige kans om Nederland er bovenop te houden.

C.J. (Cor) Spronk SB&A Twitter: @bouwpersoneel Website: www.SBenA.nl Facebook:www.facebook.nl/SBenA.nl

De nieuwe UAV is een feit!

Studiedag Update UAV 2012

De UAV is een veelgebruikt document voor de rechtspositie tussen opdrachtgevers en aannemers. Het is een echte houvast in de uitvoering van projecten. De vorige versie dateert al van 1989. Om de nieuwe inzichten en jurisprudentie van na die tijd te delen, is de UAV 2012 verschenen.

Volg snel onze actuele opleiding!

Voor wie is het?

Wat zijn de verschillen met de UAV 1989? Wat verandert er voor u? En hoe werkt dat in de praktijk?

Volg de Studiedag Update UAV 2012 en u bent in één klap op de hoogte. Voorafgaand aan de studiedag heeft u de gelegenheid een casus aan te leveren uit uw beroepspraktijk. Dit voorbeeld wordt dan direct getoetst aan de UAV 2012. Ook kunt u vooraf vragen stellen via de digitale leeromgeving, waardoor we de inhoud van de studiedag nóg beter op uw wensen kunnen afstemmen.

Onderwerpen tijdens de studiedag

De opleiding is op maat gemaakt voor opdrachtgevers, zoals toezichthouders, projectleiders, directievoerders en bestekschrijvers; en voor opdrachtnemers, zoals aannemers, werkvoorbereiders en ingenieurs. U heeft ervaring met UAV-contracten, opgedaan in de praktijk of in onze basisopleiding UAV Contracten. Schrijf u snel in via de website of bel de Klantenservice!

> > > > > > > > >

de integratie van de UAV-TI opleveren verborgen gebrek onderhoudstermijn bouwvergadering/bouwverslag aantreffen gevaarlijke stoffen (paragraaf 6-16a) bouwstoffen loodsen en andere hulpmiddelen bestekswijzigingen

Wilt u meer weten over deze studiedag of één van onze andere opleidingen?

Ga dan naar www.academyruimtelijkeontwikkeling.nl of neem contact op met onze informatiebeheerder Mariska Kloet, via (078) 62 53 888 of mariska.kloet@reedbusiness.nl

ACTUEEL

9

Titia Siertsema beoogd nieuwe voorzitter UNETO-VNI Het bestuur van UNETO-VNI, de ondernemersorganisatie voor de installatiebranche en de technische detailhandel, heeft gisteren besloten om Titia Siertsema voor te dragen als opvolger van de huidige voorzitter, Marcel Engels. De Ledenraad van UNETO-VNI beslist op 26 juni aanstaande formeel over haar benoeming, waarna zij per 1 januari aanstaande aantreedt als nieuwe voorzitter.

Titia Siertsema (55) heeft een lange ervaring in zowel het bedrijfsleven als bij UNETO-VNI. De afgelopen tien jaar was zij algemeen directeur van UNETO-VNI. Daarvoor bekleedde zij managementfuncties in de energiesector, onder meer als regiodirecteur bij Eneco. Daarnaast is zij bestuurslid van Start Foundation (maatschappelijk

Vakbeurs HOUT naar najaar 2014 Gezien de huidige marktomstandigheden wordt de vakbeurs HOUT 2012, die gepland stond van 2 tot en met 5 oktober, verschoven naar september 2014. HOUT 2012 wordt geannuleerd. Op dit moment blijkt te weinig draagkracht voor een platform zoals in huidige vorm in 2012. VNU Exhibitions heeft dit samen met de adviescommissie en exposanten besloten. Zij gaan gezamenlijk inventariseren op welke wijze de beurs in 2014 verder vormgegeven wordt. Met als uitgangspunt dat de vakbeurs in 2014 nog meer een evenement voor en door de branche wordt.

De beurs vindt niet plaats in 2012. Directeur Beurzen en Cross Media van VNU Exhibitions John van der Valk ziet het als kans om het evenement voor 2014 verder te verbeteren: ‘Samen met de exposanten zetten we de schouders eronder om van de vakbeurs een succes te maken. We hebben veel aanmeldingen van exposanten die mee willen denken over het concept in 2014. Het animo om deel te nemen aan de adviescommissie HOUT is ook groot .’

Esmée Beekman, Project Manager van VNU Exhibitions: ‘Na een gedegen voorbereiding en alle inspanningen van beide kanten hebben we toch deze beslissing moeten nemen. Maar we zijn het erover eens dat het onder de huidige marktomstandigheden uiteindelijk de beste beslissing is. In 2014 willen we de bezoeker een nog completer aanbod bieden.’

Voor 2012 wordt door exposanten naar alternatieven gekeken zoals deelname aan Het Vakman Event gericht op de ZZP‘er of in 2013 deelname aan de Internationale BouwBeurs. Een groot deel van de HOUTexposanten heeft zich al ingeschreven of heeft aangegeven interesse te hebben in deelname aan de Internationale BouwBeurs, van 4 tot en met 9 februari 2013 in Jaarbeurs Utrecht.

De vakbeurs HOUT 2014 vindt plaats van 23 tot en met 26 september 2014 in Jaarbeurs Utrecht.

investeerder) en 2BA, een bedrijf dat uniforme artikelbestanden voor de installatiebranche exploiteert.

Siertsema: ‘Ik verheug me erop om me als voorzitter te gaan inzetten voor de installatiebranche en de technische detailhandel.

Ik ga me vooral richten op het versterken van onze lobbyactiviteiten en het vormgeven van een krachtig innovatiebeleid.

Met thema’s als energiebesparing en duurzaamheid kunnen de installatiebranche en de technische detailhandel de Nederlandse economie en de werkgelegenheid een forse impuls geven. Zorgtechnologie biedt daarnaast oplossingen voor het terugdringen van de zorgkosten en verdere ontwikkeling van de sector. Daarbij is nog veel te bereiken.’

Groot netwerk

‘Om de doelen van UNETO-VNI te realise-

ren, speelt communicatie een belangrijke rol. Ik ga daarom extra aandacht geven aan ons mediabeleid om onze boodschap krachtig naar buiten te brengen. In mijn functie zal ik volop gebruikmaken van het grote netwerk dat ik binnen en buiten de vereniging heb opgebouwd. Ik voel mij vereerd dat UNETOVNI mij heeft gekozen om deze uitdagende taak de komende jaren te vervullen.’

Door het aanvaarden van het voorzitterschap door Siertsema komt de plek van algemeen directeur bij UNETO-VNI vacant.

Deze vacature wordt later dit jaar ingevuld.

TBI, PARO en Mebin openen duurzamere centrale Onder het motto ‘Gezamenlijk Duurzaam Ondernemen’ hebben op woensdag 6 juni 2012 TBI Infra, PARO en Mebin de nieuwe, duurzamere inrichting van de betonmortelcentrale van Mebin in Amsterdam-Noord op gepaste wijze geopend. De opening vond plaats in aanwezigheid van de heer Wim Vlemmix, adjunct-directeur van Haven Amsterdam, de heer Rob Post, voorzitter stadsdeel Amsterdam Noord, vertegenwoordigers van andere gemeenten en tal van relaties.

Ecocrete®100 werd gebouwd. TBI en Mebin kozen voor de duurzaamste betonmortel uit de Ecocrete® productlijn van Mebin omdat hierin 100% van het grind wordt vervangen door betongranulaat, afkomstig van betonpuin. Zo kon 500 ton grind worden bespaard en de materiaalkringloop worden rondgemaakt. Jan Luijten, Directeur TBI Infra: ‘We hebben er samen voor gezorgd dat er géén concessies zijn gedaan aan kwaliteit en technische levensduur.

De constructie is net zo sterk als wanneer we ‘gewone’ betonmortel gebruikt zouden hebben. Maar dan een stuk duurzamer.’ TBI bouwde de kraanbaan, Mebin leverde de betonmortel en PARO leverde op zijn beurt het schone, herbruikbare betongranulaat.

Net als alle overige betoncentrales van Mebin, draait Amsterdam-Noord bovendien volledig op duurzaam, door middel van waterkracht opgewekte stroom van Essent.

Hierdoor wordt ruim 80% op de emissies voor elektriciteit bespaard.

Bij gelegenheid van de opening heeft Mebin bovendien aan Haven Amsterdam een aantal Ecocrete® bankjes van 100% gerecycled beton geschonken voor de herinrichting van de Minervahaven.

Mebin moest haar centrale AmsterdamNoord aan de Toetsenbordweg 61 een tijdlang uit productie nemen vanwege de aanleg van de Tweede Coentunnel. Van die gelegenheid werd slim gebruikgemaakt om de centrale te verduurzamen en uit te breiden. Mebin zocht naar samenwerking in de keten en vond in Voorbij uit Amsterdam (dochter van TBI Infra) en PARO uit Amsterdam de juiste partners om een duurzamere betoncentrale te realiseren met een hogere capaciteit dan voorheen.

De centrale heeft de diversiteit in haar productie sterk vergroot en is nu uitgerust om álle speciale Mebin-cretes te produceren waaronder alle Ecocretes® uit de meest recente en duurzaamste productlijn van Mebin.

De verduurzaming uit zich bij de uitbreiding van de centrale het duidelijkst in een nieuwe, 74 meter lange kraanbaan die met

MEER NAAM, MEER ASSORTIMENT.

Het Zweedse Fristads en het Deense Kansas, beiden opgericht in de jaren 20 van de vorige eeuw, zijn samengegaan om Fristads Kansas te vormen.

aanbieden. Een collectie die een hoog comfort, functionaliteit, veiligheid en kwaliteit garandeert. Werkkleding die u helpt om beter te presteren.

Kansas heeft zijn wortels in de industriële sector en Fristads is in de loop der jaren de eerste keuze van vakmensen geworden.

Samen kunnen we nu Europa’s breedste collectie op het gebied van werkkleding

Kijk op www.fristadskansas.com of ga naar een dealer bij u in de buurt.

E fristadskansas.nl@kwintet.com • T +31 76 5725625

DO BETTER IN COMFORT BouwTotaal V2_2012.indd 1

10-4-2012 11:13:47

ACTUEEL

Heras bevoegd tot certificeren beveiliging bouwplaatsen Kiwa Nederland B.V. heeft Heras Tijdelijke Beveiliging op 29 mei het certificaat niveau 4 verleend. Hiervoor zijn drie door dit bedrijf beveiligde bouwplaatsen aan een audit onderworpen. Het hoogst haalbare niveau 4 betekent dat het bedrijf zelf certificaten kan uitreiken voor beveiligde bouwplaatsen. Kiwa zal de certificaatuitgifte door Heras steekproefsgewijs controleren.

Een gecertificeerde bouwplaats heeft voor aannemers en ontwikkelaars grote voordelen. Verzekeraars zijn, afhankelijk van het project, in veel gevallen bereid tot het verlenen van substantiële kortingen op het eigen risico en verzekeringspremie van de CAR-verzekering. En dat het systeem van Heras werkt, leert ook het afgelopen Hemelvaartsweekend, met aan-

houdingen in Helmond en Dordrecht.

Het certificaat niveau 4 ('Handreiking beveiligen van bouwlocaties') bewijst de haalbaarheid en beveiligingsgraad, zoals opgesteld door Bouwend Nederland. De handreiking is ontwikkeld door branchevereniging VEBON, politie, justitie en verzekeraars. Doel is de schade voor de bouw door diefstal, vernieling en geweld geschat op ruim € 120 miljoen per jaar - te verminderen. Het certificaat biedt klanten van Heras Tijdelijke Beveiliging zekerheid dat de mechanische en elektronische beveiliging van de bouwplaats voldoet aan de geldende eisen.

VSB klaar voor nieuwe periode In de voorjaarsvergadering van de Vereniging van Steiger-, Hoogwerk- en Betonbekistingbedrijven VSB, zijn met de verkiezing van nieuwe bestuurders en een aantal belangrijke besluiten, bepalende stappen gezet om de branche verder te versterken. Zo wordt geïnvesteerd in richtlijnen en scholing voor het werken op hoogte. Onderaanneming en uitbesteding gaan deel uitmaken van de Waarborgregeling VSB. De focus wordt gericht op bouw, industrie en betonbouw.

Met een record aantal leden (70) vond op 24 mei de voorjaarsvergadering plaats van de VSB. Niko van Ruitenburg, directeur van BIS Industrial Services Nederland werd verkozen tot voorzitter van de Sectie Steigerbedrijven en lid van het Algemeen Bestuur. Jan Remmits, directeur van Safe, trad toe tot het bestuur van de Sectie Betonbekistingbedrijven. Na 20 jaar nauwe betrokkenheid bij de bestuurs- en branche-activiteiten, werd afscheid genomen van VSB-voorzitter Jan ten Doeschate.

Kwaliteitsborging

Daarnaast is besloten om de Waarborgregeling VSB, waarmee lid-bedrijven worden getoetst op kwaliteit en veiligheid, verder aan te scherpen. De ledenvergadering stemde in om ook onderaanneming en uitbesteding te laten wegen volgens de Waarborgregeling VSB. Daarmee wordt onder meer een oordeel

gegeven over aspecten als veiligheid/VCA, kwaliteit/ISO, opleidingsgraad, het voldoen aan de Richtlijn Steigers en deskundigheid op het vakgebied.

De werkingssfeer van de Richtlijn Steigers, eigendom van de VSB en de Komat/Bouwend Nederland, wordt verder verbreed met de (petro)chemie en de energiesector. Daarnaast wordt hard gewerkt aan de Richtlijn Bekistingen en Ondersteuningen.

Door het intensiveren van vakgerichte opleidingen voor steigermontage, bekistingen en ondersteuningen met het eigen Opleidingsbedrijf VSB en instructiemiddelen voor rolsteigers, ladders, trappen, hefsteigers, bouwliften, hoogwerkers, hangbruginstallaties en gevelonderhoudsinstallaties, verwacht de VSB ook gebruikersgroepen en opdrachtgevers gerichter te kunnen bedienen en de kwaliteit van het werk te garanderen.

Daartoe worden gerichte promotiecam-

Nieuwe website over vloerverwarming Alle informatie over het energie-efficiënt verwarmen en koelen zijn voor gebruiker, installateur, architect en ontwerper samengebracht op de nieuwe website van Viega rond het thema vloerverwarming: www.vloerverwarming-info.nl.

Vloer- en wandverwarmingen worden steeds vaker toegepast in appartementen en eengezinswoningen. De grote populariteit is mede te danken aan de aangename en gelijkmatige warmteverdeling. Minstens zo belangrijk is het verminderde energieverbruik als gevolg van de lagere aanvoertemperatuur die voor vloerverwarming is vereist.

Met de nieuwe website www.vloerverwarming-info.nl is nu een online-platform beschikbaar dat snel, overzichtelijk en begrijpelijk informeert over de voordelen van vloerverwarming. De homepage maakt het direct al duidelijk: welke voordelen biedt vloerverwarming? Wat zijn de verschillen met conventionele verwarmingssystemen, zoals radiatoren? En welk systeem past bij verschillende omgevingen? Op deze en vele andere vragen geeft de website antwoord voor aannemers, installateurs, adviseurs, architecten én consumenten.

De informatie omvat ook ontwerp- en montageaanwijzingen, downloads, technische documentatie en montagevideo’s.

Uitgebreide informatie Op de nieuwe website www.vloerverwarming-info.nl, is alle informatie over het energie-efficiënt verwarmen en koelen samengebracht voor gebruiker, installateur, architect en ontwerper.

Een interessante en veelgebruikte optie is het menu-item ‘FAQ en begrippen’. Hier zijn allerhande praktijkvragen door experts van Viega beantwoord.

Vice-voorzitter VSB René van Zutven (links) bedankt voormalig voorzitter Jan ten Doeschate voor 20 jaar nauwe betrokkenheid bij de bestuurs- en branche-activiteiten van de VSB.

pagnes gestart richting bouw, industrie en betonbouw.

De Bouwbeurs 2013 vormt een belangrijk moment waarop de VSB en haar leden zich niet alleen collectief zullen presenteren, maar ook noviteiten als nieuwe opbouwmethoden en richtlijnen zullen aankondigen.

Tijdens de ledenvergadering werd met de presentatie van een Bouwbeursflyer, het startsein gegeven voor dit collectieve optreden.

Voor meer informatie: www.vsb-online.nl

11

Hornbach lanceert app Goed nieuws voor klussers met een smartphone: Hornbach Nederland heeft een gratis app gebouwd voor de iPhone en Android. Alle andere toestellen kunnen gebruik maken van de nieuwe mobiele website. De bouwmarkt annex tuincentrum biedt zijn klanten hiermee het gereedschap aan om in een handomdraai met een project (klein of groot) te beginnen. Of het nu gaat om behangranden plakken, een dakraam plaatsen of een houten terras aanleggen.

‘De app en mobiele website bieden toegang tot alles wat je nodig hebt bij je project of wilt weten van Hornbach’, vertelt marketingmanager Michel van Slingerland. ‘Van duidelijke projectbeschrijvingen en heldere materiaal- en gereedschapslijsten tot een update over evenementen en demonstraties.’

Ook handig: via deze nieuwe tool kun je een boodschappenlijst op maat maken en bewerken. Verder is van ruim dertig huis- en tuinprojecten een zeer toegankelijk stappenplan beschreven, met daarbij de materialen die nodig zijn om de klus te klaren. Via deze app is het ook mogelijk met een paar swipes en touches de dichtstbijzijnde vestiging van de doe-het-zelfketen te vinden.

Met daarbij alle informatie, zoals openingstijden, nieuwsberichten, vacatures en een routeplanner via Google Maps. ‘Deze versie is een mooi fundament om op verder te bouwen’, kondigt Van Slingerland aan. ‘Wij zijn druk bezig met het doorontwikkelen van de app en het uitbreiden van het aantal functionaliteiten. Het doel is om de app continu te blijven doorontwikkelen naar de wensen en behoeftes van de klant. Dat sluit aan bij onze focus op competente service.’

Bouwmarkt Multimate opent pilotstore in Sassenheim Service Bouwmarkt Multimate opende op donderdag 24 mei een nieuwe vestiging in Sassenheim. Deze pilotstore is het nieuwe winkelconcept van deze bouwmarkt, waarbij de consument nog meer gemak wordt geboden. De bouwmarkt introduceert als eerste doe-het-zelf-keten het ‘Klushuis’ in de Multimate bouwmarkt.

Daarbij is een onderscheid gemaakt tussen vragen en antwoorden voor eigenaars en voor installateurs. Overigens kunnen websitebezoekers ook hun vragen via de website stellen. De vraag en het bijbehorende antwoord worden bij iedere update van de website opgenomen bij de FAQ’s.

Daarnaast is bij dit menu-item ook een begrippenlijst ondergebracht waar alle relevante begrippen kunnen worden opgezocht. De online-oplossing kan zowel via de computer als via mobiele apparatuur, zoals smartphones en tablets, worden gebruikt.

Het ‘Klushuis’ is een huis op ware grootte die de consument de verschillende fasen van de belangrijkste klussen laat zien. Het ervaren personeel pakt de consument als het ware bij de hand en leert hen de kneepjes van het vak.

De vernieuwde bouwmarkt is gevestigd in een nieuw complex aan de Wasbeerkerlaan 63, op een mooie zichtlocatie aan de snelweg A44. Met ruim 2.800 m2 is hij bijna drie keer zo groot als de huidige vestiging.

TECHNIEK

12

Herbestemming REM Het voormalige REM eiland dat in de jaren ’60 korte tijd werd gebruikt voor radio- en tv-uitzendingen, heeft een nieuwe bestemming én plaats, in Amsterdam. Architectenbureau Concrete maakte het ontwerp voor het exterieur, met onder meer een restaurant, waarvoor een derde verdieping werd toegevoegd. Bij de verbouwing stond voorop dat de bestaande sfeer en het stoere karakter van het eiland zoveel mogelijk gehandhaafd moesten blijven. Dat betekende bijvoorbeeld hergebruik van diverse stalen onderdelen en kenmerkende details. Het beperkte budget leidde daarbij tot slimme oplossingen.

Tekst: Carla Debets Bouwtekst; Foto’s: Concrete, Jim Ellam, Ewout Huibers, Carla Debets

Het voormalige REM eiland is een opvallende verschijning, op de 10 meter hoge staalconstructie en met zijn roodwit geblokte gevels, gesitueerd aan het eind van de Haparandadam. Het is vlakbij de nieuw te ontwikkelen woon/

waterwijk De Houthaven. Ontwikkelaar De Principaal/-De Key, zag wel wat in het plan van horecaondernemers Hilly Engels en Nick van Loon om het eiland te herbestemmen tot onder andere een restaurant. Om de gebiedstransformatie van het houthavengebied op de kaart te zetten, zochten zij nog naar een creatieve manier en een trekpleister om het gebied te promoten.

Het oorspronkelijke platform bestond uit twee ‘dekken’ (verdiepingen), waarbij het eerste dek 266 m2 groot was en het tweede 181 m2. Er was een redelijk forse verdiepingshoogte van 3,5 meter aanwezig. Het is met recht een ‘staaltje bouwkunst’, want het gebouw is helemaal in staal gebouwd, met bijvoorbeeld in het werk gelaste wanden en kolommen.

Nieuwe verdieping

Architectenbureau Concrete werd benaderd om een plan te maken voor het eiland.

Het programma vroeg onder andere om een kantoorfunctie, die op het eerste dek is gesitueerd. Om voldoende ruimte te creëren voor het restaurant is een derde laag toegevoegd, mét een dakterras dat openbaar toegankelijk is. Zowel het restaurant op het derde dek als het terras op 22 meter boven het IJ bieden een fraai uitzicht op het water, de havens en het de nieuwe gebiedsontwikkeling.

Erik Jan Vermeulen, projectarchitect van

Concrete: ‘Constructeur ABT inspecteerde het gebouw en de constructie, en kwam tot de conclusie dat het eiland door de gelaste constructie bijzonder sterk was. Toevoegen van extra gewicht was dus geen enkel probleem.’

Het stoere karakter en het kenmerkende roodwitte blokpatroon van het bestaande platform bleven behouden en zijn doorgezet in de nieuwe verdieping. Zo is bijvoorbeeld ook de nieuwe constructie in staal uitgevoerd én bestaat deze uit volledig in het werk gelaste geveldelen en kolommen.

De staalkolommen zijn op de bestaande stramienen van de onderliggende dekken geplaatst.

Toch zijn er wel verschillen tussen de bestaande en nieuwe constructie. Wouter Slot, projectleider Concrete: ‘In de bestaande gevels zijn ronde kolommen opgenomen. In de nieuwe verdieping zijn de kolommen ook in de gevel geplaatst maar bestaan deze kolommen uit UNPprofielen in plaats van ronde kolommen.

Bijzonder tussen 10 meter hoge stalen kolommen zijn de trappen die naar de ruimtes op het platform leiden.

Het oorspronkelijke REM eiland, 9 kilometer uit de kust bij Noordwijk.

Van 1964 tot nu

In 1964 is het REM eiland (Reclame Exploitatie Maatschappij) compleet in staal gebouwd, circa 9 km uit de kust bij Noordwijk, net buiten de territoriale wateren. Al snel werd het platform in gebruik genomen voor de eerste commerciële radio– en tv uitzendingen van Nederland, onder de naam TV Noordzee. Echter, na vier maanden al maakte de Rijkspolitie te water een einde aan de uitzendingen. Alle apparatuur werd daarbij in beslag genomen en de zendmast werd onklaar gemaakt. Van 1974 tot 2006 gebruikte Rijkswaterstaat het platform als meetpost. Na de ontmandeling werd het eiland aan wal gesleept en lag lange tijd opgeslagen in Vlissingen.

Zo ziet het Rem eiland er uit vanaf de ‘aanlegplaats’ aan de Haparandadam. Tussen de staalconstructie door is de entree voor bezoekers.

TECHNIEK

13

eiland tot restaurant Bouwgegevens

De bar van het restaurant, op de middelste verdieping.

Het afgetakelde eiland lag jarenlang opgeslagen voor het een nieuwe bestemming kreeg.

Initiatiefnemer: horecaondernemer Nick van Loon Ontwikkeling: De Principaal/ De Key, Amsterdam Ontwerp: Concrete, Amsterdam Ontwerp interieur: Hilly Engels en Nick van Loon Constructieadviezen: ABT, Delft Adviezen bouwfysica: ingenieursbureau Linssen Aannemer: Heuvelman-Ibis BV, Delfzijl Bruto oppervlak: bestaand circa 450 m2, nieuw circa 660 m2 Start verbouwing: januari 2010 Oplevering: mei 2011 Verbouwingskosten: 2.400.000 euro (incl. BTW)

Het restaurant ligt voor het grootste deel op de hoogste (nieuwe) verdieping. Veel grote glazen puien zorgen hier voor een fantastisch uitzicht.

Na het transport over de Noordzee volgde de spectaculaire hijsklus (van 450 ton) om het vernieuwde platform op de nieuwe staalconstructie te zetten.

Een binnentrap verbindt de tweede en derde laag. Aansluitend bij de vele stalen details is ook deze trap uitgevoerd in staal.

Voor de bereikbaarheid van het restaurant is ook een lift toegevoegd: een gesloten stijve en stabiele constructie.

Op deze manier zie je in de kleine details het verschil tussen oud en nieuw.’

Uitwerking in detail

Onder andere voor meer daglicht en uitzicht vanuit het restaurant zijn meer gevelopeningen in de bestaande gevels gemaakt en zijn ook de nieuwe gevels voorzien van veel glas. Het roodwitte blokpatroon bestaat uit rode gesloten geveldelen en de witte delen zijn ingevuld met glazen puien.

Om het karakter van de bestaande stalen gevels te behouden, zijn deze aan de binnenzijde geïsoleerd met PIR-spuitisolatie, met een betimmering als afwerking.

De hoofddraagconstructie is brandwerend bekleed en brandwerend geschilderd zodat deze een brandwerendheid kreeg van 120

minuten. Voor extra geluidsisolatie tussen de dekken zijn de vloeren voorzien van zwevende dekvloeren zodat overlast door contactgeluid wordt voorkomen. Dek 1 is bovendien voorzien van een vrijhangend plafond. Voor deze extra maatregelen was voldoende verdiepingshoogte (3,50 meter) aanwezig.

Het platform staat op 11 meter hoge stalen poten boven het water. Dit is een compleet nieuwe staalconstructie, echter wel weer gebaseerd op de oorspronkelijke constructie. Om het restaurant goed bereikbaar te maken is een lift toegevoegd die aan het eiland hangt. In tegenstelling tot de open staalconstructie waar de lift naast hangt, is de liftkoker totaal gesloten. Hoewel in het eerste ontwerp veel glas in de liftkoker was

opgenomen. De uiteindelijke uitvoering heeft onder meer te maken met de forse constructie die nodig was om de liftkoker stijf en stabiel te maken. Nu zit deze constructie weggewerkt in de gesloten wanden, mede als gevolg van het beperkte budget.

Oude kenmerkende details en onderdelen zijn bewaard gebleven en hergebruikt, zoals de verlichting van het oude helidek en de ventilatieconussen aan de gevel. Ook trappen, bordessen, loopbruggen, omlopen en uitkragende meetplatforms zijn zoveel mogelijk hergebruikt en toegankelijk gemaakt.

Oorspronkelijk karakter maakt inventief

Het karakter van het eiland leidde ertoe dat alle betrokkenen bij het plan steeds zochten naar lowtech en slimme oplossingen. Zo bleek na onderzoek door bouwfysisch ingenieursbureau Linssen dat het bestaande platform op eenvoudige wijze geïsoleerd kon worden zonder dat dit condens of andere problemen op zou leveren.

Daarnaast is het hergebruik van de vele stalen onderdelen niet alleen kostenbesparend maar ook belangrijk voor behoud van het oorspronkelijke karakter.

De gesloten vlakken zijn rood, in de witte vlakken zit het glas. Ronde staalprofielen en U-profielen in de gevels geven het verschil aan tussen respectievelijk de bestaande tweede laag en de nieuwe derde laag.

De gehele renovatie en bouw van de extra verdieping gebeurde in een scheepsbouwloods in Delfzijl. Door het bouwen onder geconditioneerde omstandigheden kon de logistiek worden geoptimaliseerd en onder meer bouwafval worden beperkt.

Aannemer Heuvelman Ibis bedacht in samenwerking met betrokkenen een manier om het eiland efficiënt te transporteren en te verbouwen zonder dat dure ‘offshore’ hijsstellingen en bouwtechnieken nodig waren.

Uiteindelijk is het eiland vanuit Delfzijl over de Noordzee naar Amsterdam gevaren. Het 450 ton wegende eiland is daar door drie drijvende hijsbokken en hijsmasten van 60 meter op de 10 meter hoge staalconstructie getild. Ook voor deze laatste klus werd een slim plan bedacht: precies in het weekend waarop de grote (doorgaans zeer dure) hijsbokken van de Tweede Coentunnel een weekendje vrij waren. Na enig aandringen werden de hijsbokken voor een zeer beperkt bedrag beschikbaar gesteld en kon het eiland op haar plaats worden gehesen.

Het REM Eiland vervult nu weer – net als in de jaren ’60 – een pioniersfunctie, dit keer in de Houthaven, als eerste permanente gebouw in deze nieuwe wijk.

14

VSB FORUMDISCUSSIE

Gebruiker bepalend voor veilig gebruik hoogwerker De bouw moet steeds efficiënter, sneller en bovenal veiliger. De basis daarvoor wordt gelegd bij het maken van een keuze voor een hulpmiddel om op hoogte te kunnen werken. Wie het juiste arbeidsmiddel kiest, kan bovendien tijdens de bouw veel geld besparen. Eén van mogelijkheden is de hoogwerker die in tal van varianten leverbaar is. De voordelen, toepassingsmogelijkheden en aandachtspunten voor monteurs en gebruikers, werden behandeld tijdens de VSB-forumdiscussie over hoogwerkers. Daarbij werd ook stilgestaan bij de rol die de gebruiker zelf speelt als het om veiligheid gaat.

De hoogwerker komen we dagelijks in het straatbeeld tegen voor een grote variëteit aan werkzaamheden. Zijn er speciale activiteiten waar de hoogwerker zich in het bijzonder voor leent? Leendert den Uyl van Harsco Infrastructure: ‘In principe kan de hoogwerker worden ingezet voor elke klus waarvoor je op hoogte moet werken.

De omgeving kan daarbij echter voor beperkingen zorgen. Kan je bijvoorbeeld op

Harsco Infrastructure vult aan: ‘Het gaat daarbij veelal om werkzaamheden die kortstondig worden uitgevoerd. Bijvoorbeeld in de afbouwfase van een project, waar gevelpanelen moet worden geplaatst of verlichting aan de gevel moet worden gemonteerd.’

Welk soort hoogwerker dan wordt gekozen, is afhankelijk van de aard van de werkzaamheden. ‘De keuze is in ieder geval royaal’, aldus John Remmen van Custers Hydraulica. ‘Bekende uitvoeringen van de hoogwerker zijn de schaar-, telescoop-, knikarm-, spin-, auto-, aanhanger-, rups- en vrachtwagenhoogwerker.’

Al deze varianten hebben als kenmerkende eigenschap dat de hoogwerker inherent veilig is en direct klaar is om in te werken. Leendert den Uyl: ‘De hoogwerker komt aanrijden op het moment dat hij nodig is en is gereed voor gebruik. Daar staat tegenover dat de hoogHerman Wittermans: ‘Opleiding wordt té vaak gezien als kostenpost.’

werker altijd wel ‘werkspecifiek’ is. Er is niet één hoogwerker die voor alle soorten klussen kan worden ingezet. Daarom is de betreffende locatie wel met een hoogwer- het belangrijk om altijd met de leverancier te overleggen welke hoogwerker voor een ker komen? Kan de ondergrond voldoende worden belast? Wanneer de omgeving geen bepaald werk nodig is. Dirk-Jan van der Meer van Doornbos Equipment vult aan: belemmering is, kan de hoogwerker dus ‘Wel zie je dat er steeds meer kleine, lichte worden ingezet.’ Herman Wittermans van

én grote hoogwerkers op de markt komen.

De kleine zijn bedoeld om in gebouwen met de hoogwerker te kunnen werken;

die beslissing vaak mee. Wij merken dat steeds meer architecten bij ons vragen met welke aspecten rekening moet worden gehouden om de onderhoudsinstallatie te kunnen vervangen door een hoogwerker.’

Leverancier als adviseur

De vragen maken eens te meer duidelijk dat juist de knowhow van de leverancier of producent van grote waarde is bij de keuze voor een arbeidsmiddel. Hun jarenlange ervaring in talloze projecten biedt immers een solide basis voor advisering bij de selectie. Wie daarbij al vroeg in het bouwproces met de leverancier aan tafel

Leendert den Uyl: ‘Hoogwerker is inherent veilig, maar vraagt van gebruikers wel oplettendheid.’

de grote worden met name ingezet voor werkzaamheden aan bijvoorbeeld turbines van windmolens.’

Markt in beweging

Voor het verticaal transport in de bouw wordt niet alleen de hoogwerker ingezet.

Welke ontwikkelingen zijn daar zichtbaar?

Herman Wittermans: ‘Een aantal jaren geleden is met de introductie van de Leidraad ‘Veilig werken op hoogte’ het gebruik van de ladder als werkplek teruggebracht. Dat merk je met name bij de glazenwassers-, onderhouds- en schildersbranche, die steeds vaker gebruik zijn maken van de hoogwerker. Ook de verscherping van het Arbobesluit en het nieuwe Bouwbesluit hebben veranderingen tot gevolg. Met name de aanpassing van het Bouwbesluit en de gevolgen daarvan voor het veilig onderhoud aan gebouwen zorgen ervoor dat steeds vaker wordt gekozen voor de flexibiliteit van een hoogwerker. Dat zijn dan wel forse hoogwerkers die gebruikt worden als vervanging voor een gevelonderhoudsinstallatie.’ Dirk-Jan van der Meer vult aan: ‘De voorkeur van een architect speelt bij

zit, profiteert gedurende de gehele looptijd van een project. Helaas wordt hierop nog te weinig een beroep gedaan. En blijkbaar staat Nederland daarin niet alleen.

Hans van Gameren van IPAF-Benelux: ‘Het is lastig om al in het ontwerpstadium aan tafel te kunnen zitten met opdrachtgevers.

Bij veel projecten worden vaste patronen gekoesterd en is men niet of moeizaam bereid om eens over andere oplossingen na te denken. En de termijn waarop de aandacht zich richt is veelal beperkt: men denkt wel aan onderhoud maar niet aan de kosten die met dat onderhoud zijn gemoeid. Een recent object werd opgeleverd met 1.200 verschillende formaten ramen. Blijkbaar had niemand er over nagedacht hoe die ramen konden worden schoongemaakt of vervangen. Wij adviseren altijd om leveranciers al bij het ontwerp te betrekken.’

Met welke voorwaarden moet dan rekening worden gehouden bij de keuze voor een hoogwerker? Hans van Gameren: ‘Allereerst met de werkhoogte. Momenteel is de maximaal bereikbare werkhoogte ongeveer 110 meter. Wellicht nog belangrijker dan de werkhoogte is de reikwijdte.

Bij een hoogwerker van 110 meter kun je uitgaan van een reikwijdte van circa 40 meter.’ Leendert den Uyl vult aan: ‘Verder

15

VSB FORUMDISCUSSIE VSBforumdiscussie De VSB-forumdiscussie is een initiatief van de Vereniging van Steiger-, Hoogwerk- en Betonbekistingbedrijven (VSB). Door hun jarenlange ervaring beschikken de VSB-leden over een onschatbare hoeveelheid kennis en deskundigheid. Die knowhow wordt ook via forumdiscussies overgedragen. Tijdens de discussies passeren onder meer de stand der techniek, ontwikkelingen en aandachtspunten voor potentiële gebruikers de revue. De VSB-Forumdiscussie wordt vier maal per jaar georganiseerd, waarbij actuele of relevante onderwerpen centraal staan. De bijeenkomsten staan onder leiding van Frank de Groot, hoofdredacteur van BouwTotaal en vinden plaats onder auspiciën van de PR-commissie van de VSB. Deelnemers aan de VSB-forumdiscussie over hoogwerkers waren Herman Wittermans en Leendert den Uyl van Harsco Infrastructure Construction Services (Arkel), John Remmen van Custers Hydraulica (Venray), Dirk-Jan van der Meer van Doornbos Equipment (Rotterdam) en Hans van Gameren van IPAFBenelux (’s Gravendeel).

zijn de knikhoogte en het gewicht van de hoogwerker van doorslaggevend belang.

Wanneer een knik moet worden gemaakt om de werkplek te kunnen bereiken, dan is het wel zaak dat de knik van de hoogwerker een de juiste hoogte heeft.’ Dirk-Jan van der Meer: ‘Voor binnentoepassingen wordt daarnaast het formaat van de hoogwerker steeds belangrijker. Compacte spinhoogwerkers zijn al leverbaar in afmetingen die door een gewone dubbele deur naar binnen kunnen worden gereden.’

Voor veel gebruikersgroepen is bovendien het gewicht van de hoogwerker zelf van belang. Hans van Gameren: ‘Veel schilders, onderhoudsbedrijven, en dergelijke, rijden in busjes met een maximale trekcapaciteit.

Daar moet bij het huren of aanschaffen van een hoogwerker rekening mee worden gehouden. De leverancier kan daar altijd een passend advies over geven.’

Voor wie bedoeld?

We weten dat schilders, glazenwassers, staalbouwers, technische diensten en onderhoudsbedrijven slechts een kleine greep is uit de grote groep gebruikers die dagelijks de hoogwerker inzetten. Maar wie mogen eigenlijk op de hoogwerker werken? Dirk-Jan van der Meer: ‘In principe mag iedereen die 18 jaar of ouder is en

een gedegen instructie heeft gevolgd, op de hoogwerker zijn werk doen.’ Leendert den Uyl vult aan: ‘Werkgevers moeten hun werknemers daarbij wel voldoende informeren over het werken op de hoogwerker. En andersom moet de werknemer zich ervan overtuigen dat hij voldoende geïnformeerd is om op de hoogwerker te werken. Je merkt daarnaast dat in de bouw en de industrie verschillend wordt omgegaan met arbeidsmiddelen, zoals de hoogwerker. De industrie eist bijvoorbeeld aantoonbaar bewijs dat je op de hoogwerker kunt werken.’ Hans van Gameren: ‘Een voorbeeld daarvan is de

bevelingen. Daarbij kan worden gedacht aan de ondergrond: is die voldoende draagkrachtig voor de hoogwerker? Met name bij telescoophoogwerkers is dat een belangrijk punt.’ ‘En daarnaast moet vanzelfsprekend

Innovaties en ontwikkelingen

Dirk-Jan van der Meer: ‘Hoogwerkers steeds groener, stiller en milieuvriendelijker.’

PAL Card die door de IPAF wordt uitgegeven na het volgen van een opleiding. De kaart vermeldt de datum van de gevolgde opleiding en de datum waarop hertraining dient plaats te vinden.

Tevens staat het type hoogwerker waarop de opleiding heeft plaatsgevonden, op de kaart vermeld.’ John Remmen: ‘Daarnaast nemen de leveranciers en producenten hun verantwoordelijkheid. Als fabrikant nemen wij bijvoorbeeld de certificering van gebruikers voor onze rekening.’

Bovendien worden vanuit de brancheorganisatie VSB veel initiatieven ontplooit.

Leendert den Uyl: ‘Al 25 jaar geleden ontwikkelde de VSB een hoogwerkercursus. Er is echter bewust voor gekozen om niet zelf de opleiding te gaan verzorgen, maar dit over te laten aan de opleidingsinstellingen.

En dat is in de jaren daarna door hen opgepakt.’ Herman Wittermans: ‘Opleidingen worden helaas vaak wel gezien als een kostenpost. Een cursus kost gemiddeld zo’n 250 euro per persoon. Een aantal werkgevers kiest dan voor een toolbox meeting om het personeel te informeren.’

Veiligheid

Veiligheid is niet alleen gebaat bij een goede opleiding en instructie maar ook bij voldoende toezicht. Een rol die deels door de Inspectie SZW zou moeten worden opgepakt. Doet de inspectiedienst inderdaad veel aan controles? ‘Er wordt eigenlijk pas gecontroleerd wanneer het misgaat’, aldus Herman Wittermans. Leendert den Uyl: ‘Ze kunnen niet veel meer omdat er geen echte eisen zijn. De VSB heeft wel in samenwerking met Inspectie SZW de flyer ‘Veilig werken met de hoogwerker’ ontwikkeld. Daarnaast wordt met de Inspectie SZW intensief samengewerkt aan Inspectiemodules die volgend jaar het licht zullen zien. Met de modules wordt voorkomen dat inspecteurs onderling verschillend inspecteren.’

De flyer ‘Veilig werken met de hoogwerker’ informeert de gebruiker zoveel en zo goed mogelijk over het veilig werken met de hoogwerker. De hoogwerker zelf is inherent veilig, is voorzien van tal van beveiligingen en wordt conform de EN280 onder ‘worst case scenario’s’ getest.

In de flyer zijn daarom alle aandachtspunten waar de gebruiker rekening mee moet houden overzichtelijk samengebracht. Leendert den Uyl: ‘Het gaat daarbij om praktische gebruiksaanJohn Remmen: ‘Technische ontwikkelingen zorgen voor lichtere en compactere hoogwerkers.’

rijden op hoogte iets totaal anders is. Vanaf een hoogte zie je hobbels en kuilen niet of veel minder en is niet in te schatten of het een grote of kleine hobbel of kuil is. Je moet er ontzettend mee oppassen.’ Hans van Gameren merkt op dat de markt hier al regelend optreden: ‘Bedrijven treden steeds vaker ‘regelend’ op terwijl (internationale) bedrijven vaker locatieregels opstellen over het wel of niet rijden op hoogte.’

worden gedacht aan de belasting van de werkbak. Bij een gangbare telescoophoogwerker mogen daar maximaal twee personen in en hun handgereedschap. In totaal mag dat niet meer zijn dan zo’n 250 kg.

Het is verder verboden om de hoogwerker te gebruiken voor personenvervoer of als hijsmiddel.’

Een ander aspect waar gebruikers lang niet altijd bij stilstaan is het overstappen.

John Remmen: ‘Overstappen uit de hoogwerkerbak naar bijvoorbeeld een balkon is verboden, tenzij een risicoinventarisatie en –evaluatie (RI&E) heeft aangetoond dat er geen andere mogelijkheid is om daar te komen. En in dat geval is het raadzaam om gebruik te maken van overstaphulpmiddelen die door de Inspectie SZW zijn goedgekeurd. Maar met de RI&E bestaat nog geen zekerheid dat de Inspectie SZW dat zal accepteren. Zij kunnen de inventarisatie en evaluatie anders beoordelen. Het is goed om te bedenken wat er gebeurt wanneer 100 kg - de gebruiker en zijn gereedschap - plotseling uit de werkbak stapt. Daar reageert de hoogwerker op en die reactie kan in dergelijke gevallen behoorlijk zijn.

Niet doen dus.’

Alhoewel de hoogwerker al decennialang wordt gebruikt, staan de ontwikkelingen niet stil. De regelgeving verandert, gebruiksomgevingen worden in de loop der tijd anders en nieuwe toepassingsomgevingen doen hun intrede. Daarmee wordt ook aan de hoogwerker geïnnoveerd.

Welke innovaties spelen momenteel?

Leendert den Uyl: ‘Er verschijnen steeds meer oplossingen op de markt om het beklemmingsgevaar in de hoogwerkerbak te minimaliseren. Daarbij kan worden gedacht aan oplossingen waarbij de bediening stopt, zodra de gebruiker beklemd dreigt te raken of aan het gebruik van een kooiconstructie.’ John Remmen ziet dat de technische eigenschappen van de hoogwerker voortdurend in ontwikkeling zijn. ‘Er wordt meer gebruik gemaakt van hoge-sterkte materialen waardoor de autohoogwerker steeds hoger komt. Bovendien wordt de autohoogwerker daardoor steeds compacter en lichter.’

Hans van Gameren merkt dat de trend naar compacte, lichte hoogwerkers terugkomt in andere hoogwerkervarianten: ‘De low level access hoogwerkers worden speciaal ontwikkeld om in gebouwen te worden gebruikt en zou als alternatief voor de kamersteiger kunnen worden ingezet. Het gewicht van deze hoogwerkers is bovendien zodanig dat ze in veel liften mee omhoog kunnen worden genomen.’

Dirk-Jan van der Meer: ‘Tenslotte wordt de hoogwerkerbranche steeds groener. De

Hans van Gameren: ‘Steeds meer belangstelling voor aantoonbaar bewijs dat gebruikscursus is gevolgd.’

De veiligheid van de hoogwerker komt niet alleen ter sprake wanneer deze in gebruik is, maar ook wanneer deze wordt vervoerd. Regelmatig wordt met de hoogwerker gereden terwijl er iemand in de werkbak zit. Mag dat inderdaad? John Remmen: ‘Jazeker. Er zijn truck-gemonteerde hoogwerkers die door de gebruiker vanuit de werkbak kunnen worden bestuurd. Daarnaast heb je zelfrijders die speciaal hiervoor ontwikkeld zijn’.

Herman Wittermans: ‘Voor de gebruiker blijft het belangrijk dat hij beseft dat het

hoogwerkers zijn stiller, verbruiken minder energie en zorgen voor minder milieubelasting. Een uitstekende ontwikkeling die zich niet alleen bij de producten maar ook bij de producenten en leveranciers voordoet.’

(Advertentie) aluminium carports serredak dubbele carport metalen carport deurluifel rokersoverkapping overkapping auto terras overkapping veranda afdak

Nobelstraat 26 | 3846 Cg HarderwijkT 0341 460444 | F 0341 412224 | E info@carportharderwijk.nl

Pregyfeu-A1:

100% onbrandbare gipsplaat

Construeer zélf uw wand, plafond of vloer met de OLGA-App. Meer info op www.olga-app.nl.

Hij is 100% onbrandbaar en verkrijgbaar in diktes van 12.5, 15, 20 en 25 mm. Z’n naam? Pregyfeu-A1! Pregyfeu-A1 is toepasbaar in extra brandwerende constructies. Speciaal voor brandwerende bekleding van staalconstructies beschikt Lafarge Gips over een KOMO-attest. Verder is de Pregyfeu-A1 net zo te behandelen en te verwerken als een gewone gipskartonplaat.

De plussen van Pregyfeu-A1: + 100% onbrandbaar + Snel monteerbaar + Af te werken zoals elke andere gipsplaat

Meer weten? Technische Service Desk 0596-649 333

www.lafargegips.nl

adv Pregyfeu 265x380_olga.indd 1

UW PARTNER VOOR DE DROGE AFBOUW

15-06-12 16:22

Thema Brandveiligheid

17

Vluchten belangrijker dan gebouwschade Veel gebruikers van gebouwen en gebouweigenaren zijn zich onvoldoende bewust van het feit dat de brandveiligheidsvoorschriften in bouwregelgeving zijn bedoeld om slachtoffers te voorkomen en niet om een gebouw te behouden. Hierdoor kan een gebouw dat voldoet aan Bouwbesluit 2012 bij brand alsnog verloren gaan. De meeste bedrijven overleven een dergelijke ‘financiële ramp’ niet. ‘Tijd dus om meer rekening te houden met de brandbaarheid van inventaris en toegepaste bouwmaterialen’, aldus Louis Cleef, Fire Safety Manager Rockwool, tijdens het Rockwool Forum ‘Brandveiligheid in de praktijk’.

Brandveiligheid is al lange tijd een ‘hot item’ binnen de bouwregelgeving. De grote brand in de K-vleugel van het cellencomplex op Schiphol-Oost op 26 en 27 oktober 2005 kostte elf mensen het leven. Dat was aanleiding voor een herbezinning op de

Louis Cleef, Fire Safety Manager Rockwool: ‘Ontwerp op basis van risico’s en gebruik het Bouwbesluit niet als ontwerptool!’

bouwregelgeving. Uiteindelijk verscheen het Actieprogramma Brandveiligheid 2007, opgesteld door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR) en het Nederlands

Zijn risico’s onderhandelbaar?

Het doel van de brandveiligheidsvoorschriften in het Bouwbesluit is het voorkomen van slachtoffers en het voorkomen dat een brand zich uitbreidt naar een ander perceel. Het is dus niet het doel om het bouwwerk te behouden. Dat wordt nadrukkelijk aan de markt over gelaten. Trekt de verzekeraar deze rol naar zich toe door eisen te stellen aan de brandbaarheid van een gebouw?

Gaan verzekeraars in toenemende mate eisen stellen aan de brandveiligheid van gebouwen? Het lijkt een logische ontwikkeling, doordat het Bouwbesluit geen eisen stelt ter voorkoming van gebouwschade. Moeten gebouwen straks letterlijk onbrandbaar zijn om ze nog te kunnen verzekeren? Volgens Peter Vink, Risicospecialist bij de afdeling technische verzekeringen bij HDI Gerling, zal dat zo’n vaart niet lopen: ‘Je kunt alles verzekeren, ook een gebouw dat is geïsoleerd met brandbare isolatiematerialen. Dat heeft natuurlijk ook te maken met de concurrentieverhoudingen tussen de verzekeraars onderling. Je wilt een klant wel binnenhouden. De formule ‘risico = kans x effect’ is goed bekend en levert soms hoge premies en/of risicospreiding op.’

Vink: ‘Ook het omgekeerde is mogelijk indien er sprake is van een laag risico door het nemen van preventieve maatregelen. Visie, premies, voorwaarden, uitsluitingen, preventie-eisen en eigen risico’s verschillen per verzekeraar. In een goede markt zie je dat verzekeraars hogere eisen om risico’s te beperken en tegelijkertijd hoge premies vragen. In de huidige slappe markt is dat juist andersom. De geaccepteerde risico’s zijn dus in feite onderhandelbaar. Natuurlijk ben ik als bouwtechnicus én preventist een voorstander van brandveilige oplossingen, zowel tijdens de bouw als in de gebruiksfase, maar soms is het ook het accepteren van minder veilige situaties en het daarbij zoeken naar voor partijen acceptabele en minder risicovolle oplossingen. Het moet wél gezegd dat dat laatste soms veel kosten met zich meebrengt. Je kunt het dus beter meteen goed doen.’

Is het zelfs denkbaar dat verzekeraars zich gaan bemoeien met de privatisering bij toetsing van bouwaanvragen en toezicht op de bouw? ‘We kunnen zéker een goede begeleiding en visie geven en een gesprekspartner zijn in de keten, maar als je plannen toetst op bouwregelgeving moet je in mijn beleving wel eenduidig zijn. De praktijk wijst uit dat verzekeraars dat niet altijd zijn door de commerciële belangen. Privaatrechtelijk toezicht gaat dus zonder meer afwijken van het publiekrechtelijke toezicht zoals we nu kennen. Het is de vraag of dat wenselijk is.’

een brand zich uitbreidt naar een ander Instituut voor Fysieke Veiligheid Nibra perceel. Het is dus niet het doel om het (NIFV). ‘Belangrijke conclusie uit dit actiebouwwerk te behouden of schade aan het programma: een verbetering van brandmilieu, monumenten of maatschappelijke veiligheid moet worden gezocht in het voorzieningen of belangen te voorkomen. verhogen van het veiligheidsbewustzijn, het verder toepassen van een meer integrale risicobenadering en een eenduidige verantwoordelijkheidsverdeling. Een verbetering van brandveiligheid moet dus niet komen uit meer regels en strengere handhaving’, zegt Cleef.

Hij vervolgt: ‘Met de komst van de zorgplicht, die inmiddels is geïntegreerd in de Woningwet, wordt de verantwoordelijkheid voor veiligheid ook duidelijk bij de eigenaar, bouwer en gebruiker van een bouwwerk gelegd. Ook het advies ‘Privaat wat kan, publiek wat moet’ van de Commissie Fundamentele Verkenning Bouw in mei 2008 spreekt boekdelen: er moet meer verantwoordelijkheid bij de markt worden gelegd. Er moeten dus minder en slimmere regels komen: dat heeft geresulteerd in Bouwbesluit 2012.’

Het is niet het doel van het Bouwbesluit om een bouwwerk te behou-

Brandrisico’s

den. Zo veroorzaakte na alle waarschijnlijkheid een koffieautomaat een grote brand in de TU Delft, die vervolgens geheel uitbrandde.

Bouwbesluit 2012 is een vertaling van de Europese regels voor veiligheid van gebouwen en die schrijven voor dat:  Het draagvermogen van het bouwwerk gedurende een bepaaldetijd behouden blijft.  Het ontstaan en de ontwikkeling van vuur en rook binnen hetbouwwerk zelf beperkt blijft.  Uitbreiding van brand naar belendende bouwwerken beperkt blijft.  De bewoners van het bouwwerk het pand kunnen verlaten of anderszins inveiligheid kunnen worden gebracht.  Reddings- en bluswerkzaamheden kunnen worden uitgevoerd.

Cleef licht toe: ‘Het doel van de brandveiligheidsvoorschriften is dus het voorkomen van slachtoffers en het voorkomen dat

Dat wordt nadrukkelijk aan de markt over gelaten. Ook zaken als eigendomsverlies, emotionele schade, imago, marktaandeel en overlast omgeving zijn niet geregeld.Zo veroorzaakte naar alle waarschijnlijkheid een koffieautomaat een grote brand in de TU Delft, die vervolgens geheel uitbrandde.

De schade was 140 miljoen euro! Na een brand in de Vensterschool in Groningen waarschijnlijk veroorzaakt door een paraplu over een bouwlamp bleek herbouw nodig voor 8,2 miljoen euro. Voor tijdelijke huisvesting van 3,2 miljoen euro nodig!

Voorkomen van brand is dus beter dan blussen!’

Conclusie: achterover leunen omdat een gebouw aan Bouwbesluit 2012 voldoet is

Isobooster zet de wereld op z’n kop!

www.isobooster.nl

Twee nobel prijswinnaars in één product Hoe het Werkt • Thermische reflectie is het vermogen om warmte of kou eenvoudig te reflecteren. In tegenstelling tot de dikke isolatiematerialen die door absorptie werken, reflecteert Isobooster® de infrarood warmte en kou.

Hoe het Werkt • Thermische reflectie is het vermogen om warmte of kou eenvoudig te reflecteren.

In tegenstelling tot de dikke isolatiematerialen die door absorptie werken, reflecteert Isobooster® de infrarood warmte en kou. advertentie isobooster januari 2012.indd 1

Bouwboeken.nl

3-2-2012 11:13:35

Powered by

Nederlands Bouwkosten Instituut

Bouwprijzen Kleine Werken 2012 Boekwerk Software

Bij aankoop van het boekwerk Kleine Werken 2012 mag u 2 maanden GRATIS gebruik maken van ons online offerteprogramma Kleine Werken.

INHOUDSOPGAVE

Titelblad Voorwoord Algemeen Toelichting Voorbeeldberekening Kostentabellen Aan de woning of gebouw Funderingen Aanbouw Gevels Deuren en Kozijnen Dak en Dakgoot Dakraam en Dakkapel Schilderwerk In de woning of gebouw Vloeren Wanden Trappen Binnendeuren en Kozijnen Plafonds Badkamers en Keukens Schilderwerk Installaties In de tuin of terrein Bestrating Afrastering Vijvers Nieuwbouw Funderingen Ruwbouw Afbouw Afwerkingen Installaties Vaste voorzieningen

1 5 7 10 14

19 25 33 39 45 61 67

Bouwprijzen Kleine Werken 2012

In Bouwprijzen Kleine Werken zijn betrouwbare kostengegevens opgenomen om klantenwerk (burgerwerk) en kleine aannemingen en nieuwbouw te berekenen of te controleren.

Bouwprijzen Kleine Werken

2012

Aanbouw, gevels, badkamer en keuken, daken en goten, dakramen en dakkapellen, deuren en kozijnen, schilderwerk & installaties.

77 85 97 101 107 113 123 131 151 155 167

ISBN 978-94-6046-027-2

Prijs: € 59,-

171 181 209 229 243 251

NBI

Nederlands Bouwkosten Instituut

N.B.I.

Per onderdeel worden de manuren, loonkosten, materieelkosten, materiaalprijzen en de totaalprijs gegeven.

9 789460 460272

NBI

Nederlands Bouwkosten Instituut

(excl. verzendkosten en BTW)

Voor meer info of bestellen kijk op:

BOUWBOEKEN.NL

NBI

Nederlands Bouwkosten Instituut

Postbus 189 - 7000 AD DOETINCHEM - T 085-4010460

Het Online Calculatiepakket Kleine Werken is een calculatiepakket met daarin opgenomen Bouwprijzen Kleine Werken. Dit is een gebruikersvriendelijk & betaalbaar calculatieprogramma waarmee u snel begrotingen, offertes en facturen kunt opstellen.

Kostengegevens De bouwprijzen zijn opgebouwd met manuren, materiaal- en materieel/diverse prijzen. Alle bouwprijzen, omschrijvingen en uurlonen kunt u naar eigen inzicht aanpassen.

Offertes en facturen opstellen Met Online Calculatiepakket Kleine Werken kunt u eenvoudig een offerte met voorblad en facturen opstellen, de bouwprijzen worden automatisch overgenomen uit uw calculatie.

Waarom Online Calculatiepakket Kleine Werken: • Snel en makkelijk begrotingen/offertes opstellen.

• Gebruik van bouwprijzen Kleine Werken met marktprijzen.

• Snel van offerte een factuur genereren.

• Bouwprijzen worden meerdere malen per jaar aangepast aan de markt.

• Met handige filmpjes voor de uitleg over het programma.

Prijs per jaar: € 150,- / Nu tot 31-12-2012: € 49,-

(excl. BTW)

Voor meer info of bestellen kijk op:

BOUWKOSTEN-SOFTWARE.nl

19

Thema Brandveiligheid niet aan te raden. Volgens Cleef moeten we rekening houden met steeds lichtere en complexere constructies, met brandbare inventaris en bouwmaterialen en een grotere rookproductie. Ook moeten we rekening houden met verschillende gebruiksfuncties in een gebouw en vergrijzing, waardoor veel mensen minder mobiel zijn. Wat zijn verder de effecten van groene daken en gevels op brand?

Kun je PV-systemen die op een dak staan veilig blussen? ‘En door het gebruik van meer brandbare materialen kan een flashover in een woning al na gemiddeld drie minuten optreden. Vroeger werd rekening gehouden met gemiddeld zeventien minuten. Het gevolg is dat de brandweer al snel een gebouw niet meer ingaat: de aanpak is gewijzigd van offensief naar defensief.

Hierdoor neemt de schade door brand aan gebouwen toe’, aldus Cleef.

Schadebevorderend is volgens hemook de dichtere bebouwing in binnensteden, waardoor de bereikbaarheid verslechterd: ‘De watertoevoer is ook niet overal toereikend en de bezetting per blusvoertuig staat ter discussie(van zes naar vier brandweermensen). En let ook op het brandgevaar bij belendende percelen: nou kan uw gebouw wel brandveilig zijn, maar hoe zit dat bij het pand dat naast u staat?’

Van norm- naar risicodenken

De Fire Safety Manager drukt de opdrachtgevende, ontwerpende en uitvoerende disciplines op het hart om van normdenken naar risicodenken te gaan: ‘Brandveiligheid is deels een private kwestie, dus de verantwoordelijkheid van de markt. Wat is uw ambitieniveau: vluchten, schadebeperking en/of bedrijfscontinuïteit? Met de steeds strengere energieprestatie-eisen moeten we volgens de logica van trias energetica de gebouwschil steeds beter isoleren.

De Rc-waarde is in Bouwbesluit 2012 al verhoogd van 2,5 naar 3,5 m2K/W. Dat zal in de toekomst alleen nog maar toenemen.

Rockwool Forum De eisen binnen de bouwbranche worden steeds complexer en de markwerking is sterk in ontwikkeling. Voor alle bedrijven in de bouwkolom is het belangrijk om voortdurend in ontwikkeling te blijven en de trends op het gebied van bijvoorbeeld energie efficiëncy, duurzaamheid, renovatie en wetgeving te volgen. Binnen het Rockwool Forum wordt alle expertise van Rockwool en haar partners samengebracht. Tijdens seminars worden deelnemers voorzien van informatie betreffende een actueel thema. Op 30 mei vond in het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum de seminar ‘Brandveiligheid in de praktijk’ plaats.

Houd ook rekening met de brandveiligheid van naastgelegen panden. Bij een verwoestende brand bij Timco in Valkenswaard bleef dankzij een brandwerende wand de naastgelegen doe-het-zelf-zaak nagenoeg schadevrij.‘Zonder steenwol in de gevel was deze zaak verloren gegaan’,stelt bedrijfsleider Rolf Kuipers van buurman Fixetvast. De schade bleef beperkt tot een zwartgeblakerde en ontzette langsgevel. Die had urenlang blootgestaan aan de enorme warmtestralingbelasting van het vuur bij de buren,maar bleef overeind. De gevels bestonden uit zes meter hoge sandwichpanelen met kernmateriaal van Rockwool. De panelen zijn na de brand vervangen door exact hetzelfde systeem. ‘Het is veiliger om voor zekerheid te kiezen en niet voor de laagste kosten’, motiveerde Kuiper het besluit om qua brandwerendheid niet uit te gaan van de minimale eisen van het Bouwbesluit. ‘Een verwoest bedrijf kost heel wat meer. Ik vind dat iedere ontwerper en aannemer de plicht heeft om opdrachtgevers daarop te wijzen.’

Kies dan in voorkomende gevallen voor onbrandbare isolatie om de passieve brandveiligheid te vergroten.’

Risicodenken bij brandveiligheid kan door middel van fire safety engineering. Hierbij rekent men met een brandvoortplanting gebaseerd op een brand (eenvoudig model), zonder secundaire branden. Uitgangspunt is dat het compartiment niet faalt binnen

30 à 60 minuten of hoger. Er zijn geen openstaande brandwerende ramen en of deuren. Sprinkler, RWA en detectie vragen een voorspelbare reactie van de gebouwschil en de constructie. ‘Ga in dat geval bij dergelijke aannames voor de zekerheid uit van een onbrandbareschil’, herhaalt Cleef nog maar eens.

Een risico vormt volgens hem brand-

overslag via een spouw of via brandbare materialen in externe gevelsystemen naar hoger gelegen verdiepingen. ‘De buitenschil moet minimaal aan brandklasse D voldoen, volgens NEN-EN 13501-1. De gevelbekleding lager dan 2,5 meter en hoger dan 13 meter moet zelfs minimaal voldoen aan brandklasse B. Daarnaast kunnen er aanvullende eisen zijn met betrekking tot brandoverslag volgens NEN 6068‘Bepaling van de weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag tussen ruimten’waarbij het totale buitenoppervlak moet voldoen aan klasse B. Wat zijn de risico’s indien de betreffende spouw niet voldoet aan klasse B? Ontwerp dus op basis van risico’s en let op het brandgedrag van de toegepaste materialen. Ga pas daarna toetsen aan het Bouwbesluit en gebruik het Bouwbesluit niet als ontwerptool!En bedenk ook: een brandveilige constructie is ook nog eens goed voor het milieu!’

(Advertentie)

Glas Renovatie International BV

IN GLAS

Dammekant 34 2411 CE Bodegraven Telefoon: 0172 61 61 02 Fax: 0172 61 48 45 info@krasseninglas.nl www.krasseninglas.nl

Cementsluier & Krasverwijdering van glasoppervlakten.

Glasexpertise en Glasrenovatie

SHR, uw steun bij renoveren

en t-shir t

an ame v ast hierna Bij afn lding e e b f a >> zie

roek 7/8e b

SHR voor technisch en wetenschappelijk onderzoek en advies voor de houtverwerkende industrie, toeleveranciers, aannemers en gebouwbeheerders.

U kunt ons inschakelen voor: •ontwerpadvies, bestekbeoordeling, bouwplaatsinspectie •advies bouwfysica, houtconstructie, coatings, •testen in het laboratorium, •inspecties en schadebeoordelingen Deze actie is geldig van 22 juni t/m 23 augustus 2012.

Exclusief verkrijgbaar bij de volgende dealers:

en deal.”

Almelo – Holland bedrijfskleding Bedrijvenpark Twente 411 www.hollandbedrijfskleding.nl

Amsterdam – Hijman B.V. De Flinesstraat 26 www.hijman.nl

Den Haag – De Tijd Bedrijfskleding Van Geenstraat 104 www.detijdbedrijfskleding.nl

Doornspijk – Firma L. van den Hardenberg Zuiderzeestraatweg - West 105 www.hardenberg-doornspijk.nl

Ede – Handelsonderneming Van Huigenbos Lorentzstraat 2 – 1 www.handelsonderneminghuigenbos.nl

Elspeet – Confix Workwear Staverdenseweg 73 www.confix.nl

Emmeloord – Welkoop Emmeloord Industrieweg 6 www.welkoop.nl

Genemuiden – Bouw Waar Sisalstraat 81 - 4 www.bouwwaar.nl

Harderwijk – Klaassen Handelsonderneming B.V. Nobelstraat 21 www.klaassenbvharderwijk.nl

Hoogerheide – Landa Safety Huijgensstraat 135 www.landa-safety.com

Kesteren – Profistep Industrieweg 2b www.profistep.nl

Kootwijkerbroek – Van Roekel Reklame De Spil 10 www.vanroekelreklame.nl

Milheeze – Perfekt Promotie en Reklame Milheesestraat 7 www.perfektie.nl

Schore – Merkwaaardig! (vormstudio en meer) Steenweg 6d www.merkwaaardig.nl

Strijen – DB Workwear B.V. Kerkstraat 9 www.dbworkwear.nl

Utrecht – Jos Reinke Corporate Fashion Vasco da Gamalaan 27 www.reinke.nl

Zwaagdijk-Oost – Agrifirm Zwaagdijk Marktweg 12 www.boerenbond-welkoop.nl

Tel: 0317 – 467 366 Fax: 0317 – 467 399 E-mail: info@shr.nl Website: www.shr.nl

anager Rabobank

TS 55 R ”Geen HOI. Geen deal.”

De beste invalcirkelzaag die we ooit hebben gemaakt!

Bert Kamp, mediamanager Rabobank

ig! uwkeur Zeer na en rvrij zag - splinte venster ijk ing - incl. k diepte-instell le - dubbe

NIEUW Ga naar uw dealer!

Gereedschap voor het beste resultaat

Valbeveiliging tijdens montage zonnepanelen RSS

Roof Safety Systems

Een adverteerder die wil weten of hij het juiste bedrag betaalt voor z'n advertentie kijkt of een titel het HOI-keurmerk heeft. Dan zijn de oplagecijfers gecontroleerd en zijn de advertentietarieven

gebaseerd.

PS Deze titel heeft het voor HOI-keurmerk. weten of daarop hij het juiste bedrag betaalt z’n advertentie keurmerk heeft. Dan zijn de oplagecijfers gecontroleerd en en daarop gebaseerd. PS Deze titel heeft het HOI-keurmerk.

HOI. De Harde Cijfers. www.hoi-online.nl

06 21 89 77 31 - www.RoofSafetySystems.com ”Geen HOI. Geen deal.”

Bert Kamp, mediamanager Rabobank

21

Thema Brandveiligheid

Integrale brandveiligheid Is een gebouw dat aan Bouwbesluit 2012 voldoet, brandveilig? ‘Naar mijn mening niet’, zegt Joost Pothuis, adviseur op het gebied van bouwregelgeving bij Arcadis. ‘Want ook andere aspecten spelen een rol, zoals veiligheidseisen op het gebied van de Arbowet en Burgerlijk Wetboek en de continuïteit van het bedrijf na brand. Brandveiligheid vraagt om een integrale benadering. Door brandveiligheid integraal te benaderen kun je ook door wat extra brandveiligheid op het ene gebied, op een andere gebied weer wat besparen.’

In Bouwbesluit 2012 zijn Bouwbesluit 2003, het Besluit brandveilig gebruik bouwwerken (‘Gebruiksbesluit’), de Model bouwverordening en het Besluit aanvullende regels wegtunnels geïntegreerd. ‘Bouwbesluit 2012 regelt dus de bouw-, installatie- en gebruikstechnische veiligheid. Maar hoe zit het met de veiligheidsorganisatie?’, zegt Joost Pothuis, die betrokken was bij de totstandkoming van zowel Bouwbesluit 2003 en 2012.

‘Zaterdagavond 12 maart 2011 ontstond brand in een patiëntenkamer van psychiatrische instelling Rivierduinen in Oegstgeest. Hierbij kwamen drie bewoners om het leven. De Onderzoeksraad voor Veiligheid concludeerde na onderzoek dat het gebouw voldeed aan de eisen in Bouwbesluit 2003. Het voldeed ook aan de eisen uit het Gebruiksbesluit en Arbowet en een ontruiming was geoefend. De inrichting voldeed keurig aan de voorschriften. Wat moet je dan nog meer?’, aldus Pothuis.

De oorzaak was volgens Pothuis het ontbreken van een integrale benadering van de brandveiligheid. De kamer waar de brand ontstond was niet voorzien van een brandvertragende matras, waardoor de brand kon escaleren. De deur van de kamer waar de brand woedde bleef openstaan, na een poging om de brand te bestrijden. Ook dit deed de brand escaleren. Het gebruik

van brandvertragende matrassen en zelfsluitende deuren is weliswaar niet wettelijk verplicht, maar had de gevolgen van de brand bij Rivierduinen kunnen beperken.

Uit het onderzoek blijkt verder dat zorginstellingen met hun brandveiligheidsmaatregelen te weinig rekening houden met de verminderde zelfredzaamheid van de patiënten. Dit leidt ertoe dat zorginstellingen in de praktijk niet altijd goed zijn voorbereid op een eventuele brand. Sommige psychiatrische patiënten zien bij een brand de ernst van de situatie niet in en weigeren het brandende pand te verlaten.

Pothuis: ‘Dit voorbeeld geeft aan dat wan-

neer je de bouwregelgeving slaafs volgt en alles aftikt, je niet automatisch integrale brandveiligheid hebt! Dat moet afgestemd zijn op het gebouw en zijn gebruikers.’

Hoe zit het met samenhang?

Pothuis legt uit dat ook de Arbowet eisen stelt aan brandveiligheid op het gebied van het uitvoeren van een Risico Inventarisatie en Evaluatie en het hebben van een noodplan en een bedrijfshulpverleningsorganisatie. En dan is het nog het Burgerlijk Wetboek dat het verbied om derden in gevaar te brenen. Ook dit kan gevolgen hebben voor de inrichting, beleid, en organisatie.

‘Zorg dat je alle risico’s in samenhang bekijkt en neem vervolgens de restrisico’s weg. Wellicht kun je minder investeren in de bedrijfshulpverleningsorganisatie als je hogere eisen stelt aan de bouwtechnische en installatietechnische veiligheid. Een brandcompartiment van .500 m2 is goedkoper dan een brandcompartiment van 250 m2. Dus laten we die extra brandwerende wand maar weg. Maar als dat nu een personeelslid voor nachtbewaking kan uitsparen, dan is die extra wand wellicht wel rendabel! Kortom; brandveiligheid moet je integraal bekijken.’

Ontwerpopgaaf

‘Goed, we voldoen nu aan Bouwbesluit

2012, Arbowet en Burgerlijk Wetboek en we hebben alles in samenhang integraal ontworpen. Zijn we dan nu veilig?’, werpt Pothuis op. ‘Dan dringen andere vragen zich op: wat beoogt de wetgever, wat wil de opdrachtgever en wat is je eigen maatschappelijk geweten? De wetgever beoogt een minimaal wenselijk niveau voor nieuwbouw en een minimaal acceptabel niveau voor bestaande bouw.

Maar ja: een minimum van en voor wat?

Hier moeten we dus ons gezonde verstand gebruiken. De veiligheid van personen en het belendend perceel is geregeld, maar de beperking van schade aan gebouw,

Ir. Joost Pothuis: ‘Ga tijdens de ontwerpopgaaf niet op de minimale eisen zitten, maar bekijk de brandrisico’s integraal.’

inventaris, proces en imago niet. De verantwoordelijkheid voor die beperking ligt bij de markt en is dus afhankelijk van de marktwerking. Het Bouwbesluit is dan ook geen toetsinstrument!’

Maar alle risico’s zijn toch verzekerbaar?

Pothuis: ‘Nee, want imagoschade kun je bijvoorbeeld niet verzekeren. Komen klanten

na een brand nog wel terug? Zijn ze bereid te wachten op levering van hun producten? Je kunt wel een gebouw ontwerpen

dat aan alle eisen van Bouwbesluit 2012, Arbowet en Burgerlijk Wetboek voldoet, maar als de continuïteit van het bedrijf in gevaar komt doordat het pand na een veilige ontruiming alsnog door brand wordt verwoest, dan is de ontwerpopgave dus niet goed geweest. Het kan bijvoorbeeld maanden duren voordat die speciale machine uit Japan weer kan worden geleverd, zodat extra investering in de toepassing van brandwerende materialen dus zinvol kan zijn. Er zijn maar weinig bedrijven die een zware brand overleven. Kortom; ga tijdens de ontwerpopgaaf niet op de minimale eisen zitten, maar bekijk de brandrisico’s integraal. Ja, de ontwerpopgaaf is een duivels dilemma, maar ook een investering in de toekomst.’

Ir. Joost Pothuis van Arcadis sprak op het Rockwool Forum ‘Brandveiligheid in de praktijk’, dat op 30 mei plaatsvond in het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid te Hilversum.

22

Thema Brandveiligheid

Hoe brandwerend is die Aan de buitenzijde van een deur kan men veelal niet zien of deze brandwerend is. Met name voor controlerende instanties, zoals de brandweer en bouwinspecteurs, is dat een gemis. Het is uiterst moeilijk gebleken om te beoordelen of een deur samen met de constructie aantoonbaar voldoet aan alle eisen die eraan zijn gesteld. ‘Gelukkig heeft Garantie Deuren een label ontwikkeld dat in één oogopslag duidelijkheid biedt’, zegt Bert Kattenbroek, secretaris marketing en communicatie bij de Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten (NBvT).

Jaarlijks worden in Nederland nog steeds zo’n 5.000 mensen het slachtoffer van brand. Sinds de rampen in Volendam, Enschede en Schiphol staat brandveiligheid nog prominenter op de agenda tijdens het bouwproces. Eindgebruikers willen zich veilig voelen en gebouweigenaren vragen om een garantie. Producten moeten aantoonbaar en zichtbaar voldoen aan de brandveiligheidseisen. Diverse deurenfa-

Bert Kattenbroek van NBvT: ‘Het GND-label maakt in één oogopslag duidelijk wat de brandwerendheids- en zekerheidsklasse van de deur is.’

brikanten hebben zich verzameld in het GND (Garantie Deuren). Deze fabrikanten, die samen ruim 90 procent van de markt voor deuren vertegenwoordigen voeren de

‘GND-Zekerheidsklasse®’. Dit is een label dat aan de hangzijde van de deur wordt aangebracht en duidelijk de prestaties van de deur én de verantwoordelijkheden van de betrokken partijen weergeeft.

Brandgedrag

‘Gaat het om brandveiligheid, brandwerendheid of voorspelbaar brandgedrag?

Wat betekent dit voor de veiligheid en wie is er verantwoordelijk? Er is veel onduidelijkheid rond brandveiligheid van bouwdelen, zoals deuren. Als er dan ook nog eens niets op de deur staat vermeld omtrent de eigenschappen, wordt het helemaal lastig’, zegt Kattenbroek.

Hij vervolgt: ‘Een bijkomstigheid is dat de deur in sommige gevallen nog wordt bewerkt op de bouwplaats, zoals het pasmaken en bevestigen van het hang- en sluitwerk. Of ze zagen alsnog een gat in een dichte deur omdat er toch nog een raam in moet komen. Daarna volgt nog de montage in het kozijn. Is de combinatie

Constructie van een brandwerende deur.

deur en kozijn na de montage ook brandveilig?’

Ook is er onduidelijkheid over de verantwoordelijkheden: ‘Er wordt gezegd dat je met een standaard KVT-kozijnen 30 minuten brandwerendheid kan behalen.

Maar wie neemt daarvoor eigenlijk de verantwoordelijkheid? De opdrachtgever, eigenaar, inspecteur, toeleverende industrie of aannemer? Als het fout gaat, wijzen ze naar elkaar! Je ziet namelijk in de praktijk de vreemdste oplossingen. Bijvoorbeeld taatsdeuren waar drangers en aanslaglatten op worden gezet om ze brandwerend te maken. ‘Want er zat ook al brandwerende beglazing in’, hoor je dan. Maar zo werkt het natuurlijk niet. Of brandwerende beglazing die verkeerd om wordt geplaatst. Je komt het allemaal tegen.’

Labels binnendeuren

Gelukkig heeft GND labels ontwikkeld voor brandwerende binnendeuren. ‘Bijna alle

132x94_Opmaak 1 23/12/11 11:22 Pagina 1 (Advertentie)

LOONDIENSTSERVICE VOOR ZORGELOOS WERKEN

Voor bouwprofessionals

Projectbegeleiding en garantie Tegellijmsystemen, egalisatie en waterdichting n n n n

Adviezen Technische ondersteuning Training voor verwerkers Projectgarantie van 10 jaar op systemen

Payrollen is ook in de bouw een voordelige oplossing Payroll Intermediair werkt flexibel en is kostprijsverlagend.

U betaalt alleen de verloning van gewerkte uren. Het ziekterisico wordt overgenomen en u heeft geen administratieve lasten.

Hoeveel ú kunt besparen? Vraag een vrijblijvende offerte op maat!

WWW.PAYROLL-INTERMEDIAIR.NL | T 088-0027350

www.basf-cc.nl/PCI

Thema Brandveiligheid

deur?

Op het GND-label staat duidelijk vermeld hoeveel minuten een deur brandwerend is (30 of 60 minuten). Daarnaast wordt een Zekerheidsklasse op het label aangegeven met een Romeins cijfer I, II of III.

brandwerende binnendeuren op de Nederlandse markt krijgen aan de hangzijde een zekerheidslabel. Het label maakt in één oogopslag duidelijk wat de brandwerendheids- en zekerheidsklasse van de deur is’, aldus Kattenbroek.

Op het GND-label staat duidelijk vermeld hoeveel minuten een deur brandwerend is (30 of 60 minuten). Dat is getest door een geaccrediteerde instantie op het gebied van brandwerende binnendeuren en binnendeurkozijnen. De deur is getest volgens de in het Bouwbesluit aangewezen norm (NEN 6069, waarin opgenomen de EN 1634-1 (de aanstaande zware Europese norm)). Daarnaast wordt een Zekerheidsklasse op het label aangegeven met een Romeins cijfer I, II of III. Deze GND-Zekerheidsklasse® geeft aan in hoeverre de GND-binnendeurenfabrikant verantwoordelijk is voor de brandwerende deurconstructie:  GND-Zekerheidsklasse I: deur (met glas) vanuit fabriek geleverd.  GND-Zekerheidsklasse II: deur (met glas) voorzien van hang & sluitwerk, spionoog, et cetera, vanuit fabriek geleverd.  GND-Zekerheidsklasse III: deur compleet geleverd en geplaatst door producent, inclusief kozijn en controle wandconstructie.

‘Bij alle deuren worden duidelijke verwerkingsvoorschriften meegeleverd. Daarnaast staat op de GND-website een duidelijk overzicht van testrapporten van GND-aangesloten bedrijven. Zowel bouwcontroleurs en bouwinspecteurs, als opdrachtgevers, architecten, bestekschrijvers, aannemers, gebouweigenaren, brandweer en overheden zijn gebaat bij duidelijkheid en zekerheid’, aldus Kattenbroek.

Labels buitendeuren

Er zijn door GND ook labels voor buitendeuren ontwikkeld. Er is een rond GND-label dat de GND-Zekerheidsklasse aangeeft

en de weerstandsklasse tegen inbraak (0 = geen eisen en 2 = voldoet aan Bouwbesluit).

Tevens is er een rond GND-label waarop staat vermeld hoeveel minuten een deur brandwerend is (30 of 60 minuten), getest door een geaccrediteerd testinstituut op het gebied van brandwerende binnendeuren en binnendeurkozijnen. Voor buitendeuren is er alleen GND-Zekerheidsklasse II en III. Beide logo’s staan onder elkaar in de hangzijde van een deur.

Kattenbroek: ‘De GND-Zekerheidsklasse® zorgt voor helderheid, zekerheid en transparantie. Het ontzorgt de opdrachtgever en eigenaar van het gebouw en maakt het voor inspecteurs overzichtelijk of een deur en eventuele constructie voldoet aan de gestelde eisen. Want met alleen de levering van een goede deur ben je er niet.’

Bert Kattenbroek van de NBvT sprak op het Rockwool Forum ‘Brandveiligheid in de praktijk’, dat op 30 mei plaatsvond in het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid te Hilversum.

Welke brandwerendheid heeft die binnendeur? Vaak blijft dat een groot vraagteken.

23

24

Thema Brandveiligheid

Brandveiligheid houten gevelelementen aangetoond Een meranti kozijn gefabriceerd conform een standaard KVT-detaillering met een sponning van 17 mm haalt zonder problemen een prestatie van meer dan 30 minuten brandwerendheid. Verder tonen rookgastesten aan dat de uitstoot van het schadelijke koolmonoxide, kooldioxide en waterstofchloride bij brand van een geschilderd meranti kozijn vele malen lager is dan van een pvc kozijn. Dit blijkt uit onderzoek door de Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten te Bussum. dat binnenkort uitbreiding krijgt.

een draaivalraam in combinatie met een vastglasvak (binnenbeglazing). Uiteraard waren deze testelementen voorzien van 30 minuten brandwerend isolatieglas en brandvertragende kaders. De glaslatten van de elementen waren op verzoek van de glasleverancier geschroefd. De brandwerendheid werd van binnen naar buiten getest.

Onderzoek

Diverse instanties, waaronder de brandweer, dwingen momenteel op basis van aannames af dat aangepaste constructies moeten worden ontworpen om te kunnen

(met 17 mm sponningen) al kan worden voldaan aan de prestatie-eis van 30 minuten brandwerendheid.

Uit onderzoek in opdracht van de NBvT blijkt ook een significant verschil in samenstelling van rookgassen van een brandend geschilderd meranti raamkozijn en een pvc kozijn (zie tabel 1). Zowel de uitstoot van koolmonoxide als kooldioxide was bij pvc aanzienlijk hoger. En daar waar bij meranti de uitstoot van waterstofchloride 0 was, was die bij pvc 890 g/m2.

De resultaten van het oriënterend kozijnonderzoek zijn door de werkgroep geëvalueerd om voldoende overwaarde in

Uit laboratoriumtesten blijkt geschilderd meranti kozijnhout bij brand minder rookgas uit te stoten dan een pvc-variant. Hier de brandwerendheidstest. Foto: Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten Bussum.

Een standaard KVT-kozijn haalt zonder problemen 30 minuten brandwerendheid. Foto: Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten Bussum.

Met de invoering van het Gebruiksbesluit (2008) – dat nu is geïntegreerd in Bouwbesluit 2012 - is de verantwoordelijkheid voor brandveiligheid van een gebouw (nog) nadrukkelijker bij de gebouweigenaar en gemeentelijke overheden neergelegd.

In geval van periodieke controles of een calamiteit moeten deze beide partijen aantonen aan de geldende wetgeving op dit terrein te (hebben) voldaan of te voldoen.

Dit betekent dat zij over handvatten moeten beschikken die de brandveiligheid van hun gebouw garanderen.

deuren (gevelelementen) aangesloten bij de Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten (NBvT) nemen hun verantwoordelijkheid op dit terrein. Tot nu toe was met uitzondering van de buitendeurconstructies, niet veel bekend over de prestaties van het geveltimmerwerk (kozijnen en ramen) in het kader van de brandwerendheid. De verantwoordelijke werkgroep binnen de NBvT besloot voorafgaand aan het ontwerpen van een ‘brandwerend’ kozijn, eerst onderzoek te doen naar de brandwerendheid van beschikbare kozijnen met standaard KVT-detailleringen. Getest werden een naar buitendraaiend raam in combinatie met een vastglasvak (buitenbeglazing) en

Brandwerend kozijn

De fabrikanten van kozijnen, ramen en

voldoen aan de vereiste prestaties van het houten gevelelement op gebied van brandwerendheid. Bij het aanpassen van de constructie van het kozijn moet bijvoorbeeld worden gedacht aan het vergroten van de sponning van 17 naar 25 mm. Uit het oriënterende onderzoek blijkt nu dat met de huidige standaard KVT-detaillering

het resultaat te hebben voor de uitbreiding van de toepassing. Met Efectis Nederland, centrum voor brandveiligheid in Nederland, is inmiddels een afspraak gemaakt voor het inplannen van meer brandtesten.

De NBvT verwacht deze ook positief af te sluiten.

Tabel 1. Meting rookgastesten bij verbranding kozijnmateriaal meranti geverfd/pvc in g/m2

Rookgastest

Meranti

PVC

Koolmonoxide

0,54 gr/m2

61,96 gr/m2

Kooldioxide

687 gr/m2

2515 gr/m2

Waterstofchloride

0 gr/m2

890 gr/m2

(Advertentie)

DTS OVER DUURZAAM BOUWEN i n n o v a t i e v e

e n

d u u r z a m e

d o r p e l s y s t e m e n

Bij het NIBE is een TWIN2002-classificatie-onderzoek gedaan.

Daarbij kwam onze standaard BI(nnendraaiende deur)-dorpel uit op milieuklasse 2b wat staat voor een goede DUBO-keuze.

De kans op een koudebrug wordt door de hoge isolatiewaarde geminimali seerd.

TS 55 R De beste invalcirkelzaag die we ooit hebben gemaakt!

Luchtdicht tot 650 Pa en waterdicht tot 550 Pa is een basis voor een goede klimaatbeheersing.

Vanwege zijn slijtvastheid heeft de DTS®-dorpel een extreem lange levenduur.

Door hoge mate van ontwerpvrijheid ook geschikt voor PassiefHuiskozijnen De standaard Basic-Black dorpels bestaan voor circa 90% uit gerecycled kunststof.

Klanten die werken met DTS®-dorpels op lengte van 6 meter kunnen het afval opsparen en bij Kreunen Kunststoffen BV voor ophalen aanmelden.

Wij zorgen dan voor de recycling.

BI(V)

HS(A)

KVT

Het gebruik van kit wordt tot een minimum beperkt. Voor normale montage van de DTS®-dorpel hoeft geen kit te worden toegepast.

De dorpel vergt geen verder onderhoud zoals schilderwerk.

NIEUW

Bij verbranding heeft het materiaal een hoge energetische waarde en komen er geen schadelijke, milieugevaarlijke, stoffen vrij.

KREUNEN KUNSTSTOFFEN B.V. T F

0573 0573

-

438410 432609

E I

info@dts-dorpels.nl www.dts-dorpels.nl

BU(VD)

Bij sloop kan het materiaal, waarvan de dorpel is geproduceerd, 100% hergebruikt worden.

POLITIE KEURMERK

VEILIG WONEN

100%

KAI

BU(V)

Ga naar uw dealer!

Gereedschap voor het beste resultaat

25

Thema Brandveiligheid

Onbrandbare gipsplaat valt in klasse A1 Enige tijd geleden introduceerde Lafarge Gips met veel succes de Pregyfeu-A1-plaat. Een 100% onbrandbare gipsplaat, die valt in de klasse A1 volgens de Europese normering. Hij kenmerkt zich door sterk verbeterde eigenschappen ten opzichte van de ‘gewone’ gipskartonplaat, die praktisch onbrandbaar is en in klasse A2 valt.

Pregyfeu-A1 is leverbaar in diktes van 12,5, 15, 20 en 25 mm en KOMO-gecertificeerd voor het brandwerend bekleden van staalconstructies. Dit product voldoet als vanzelfsprekend aan het Bouwbesluit en alle andere relevante normen en eisen.

Daarnaast is de plaat ook uitstekend geschikt als wand- en plafondconstructie waar een hoge brandwerendheidseis geldt of waar uitsluitend 100% onbrandbare materialen mogen worden toegepast.

Maar ook schachtwanden, leidingkokers, luchtbehandelings- en kabelkanalen kunnen met Pregyfeu-A1 onbrandbaar worden bekleed.

Verder is de plaat gemakkelijk te monteren met behulp van nieten of schroeven (afhankelijk van de plaatdikte), is het gunstiger geprijsd dan concurrerende producten en is het leverbaar met volle- en afgeschuinde kant. Het oppervlak van het

robuuste plaatmateriaal is af te werken zoals elke andere gipsplaat.

Lafarge Gips BV, Farmsum, (0596) - 64 93 33, www.lafargegips.nl

Scheepsbouwloods met brandwanden Havenbedrijf Rotterdam herontwikkelt het voormalige terrein van de Rotterdamse Droogdok Maatschappij (RDM) in de Waalhaven. Eén van de projecten behelst de renovatie van de RDM Scheepsbouwloods die in slechte staat van onderhoud verkeert.

Dankzij Hebel brandwanden van Xella wordt de loods heringedeeld en voldoet die straks aan de brandveiligheidsvoorschriften van het nieuwe Bouwbesluit.

De keuze voor Hebel brandwanden is volgens Ad Bakx, projectleider van Koninklijke Van Waning bv uit Capelle a/d IJssel goed te verklaren: ‘Doorslaggevend was de brandveiligheid. De wanden zijn namelijk minimaal 60 minuten brandwerend.

Daarnaast hebben ze een gering gewicht, waardoor het niet nodig is om extra te funderen. Ook zijn de cellenbetonwanden enorm geluidswerend. Dat is essentieel, want de scheepsbouw van De Maas produceert veel geluid. Tenslotte verhoogt de montage van de prefab wandplaten de bouwsnelheid.‘ De Rotterdamse loods uit 1926 voldoet momenteel niet aan de brandveiligheidseisen van het Bouwbesluit. Om de scheepbouwloods te kunnen verhuren, investeert het Havenbedrijf in de modernisering van de loods. Het casco wordt vernieuwd, achterstallig onderhoud wordt weggewerkt en

de loods wordt heringedeeld door middel van (brand)scheidingen. De nieuwe ruimte van 4.500 m2 bestaat uit twee bedrijfshallen plus een kantoorruimte met twee verdiepingsvloeren. Een Hebel brandwand van cellenbeton scheidt de bedrijfsruimte van de rest van de loods, waar scheepsbouwer De Maas zijn activiteiten ontplooit.

De brandwanden bestaan uit een enkelvoudige staalconstructie die is afgesteund tegen het bestaande dak. De wandplaten zijn horizontaal gemonteerd tussen de kolommen. Voor extra brandveiligheid zijn de kolommen bekleed met brandwerend materiaal. De bovenste twee meter, tussen het dak en de wand, is opgetrokken uit Ytong lijmblokken. Bakx: ‘In dat stuk lopen veel leidingen, waardoor we daar geen wandplaten konden monteren. Met de kleinere Ytong blokken, die ook onbrandbaar zijn, konden we daar wel eenvoudig bijkomen.’

De blokken zijn eveneens gebruikt op de

plaatsen waar de oude draagconstructie door de nieuwe brandwanden heen steekt.

Hoewel de Hebel wanden zich binnen in de loods bevinden, zijn ze gedimensioneerd als buitenwanden. ‘Dat is gedaan vanwege

de sterke trek die wordt veroorzaakt door de grote loodsdeuren. De wanden zijn daarom berekend op windbelasting.’

Xella Nederland BV, Vuren, (0183) 67 12 34, www.xella.nl

Thema Brandveiligheid

26

Brandveilige plafonds voor extreme omstandigheden Aan plafonds in bijvoorbeeld parkeergarages, trappenhuizen en industriële werkplaatsen worden hoge eisen gesteld. Denk aan eisen op het gebied van brandveiligheid, stootvastheid en geluidsabsorptie. Rockfon Facett plafondpanelen op basis van steenwol zijn speciaal voor deze toepassing ontwikkeld en zijn bovendien eenvoudig te monteren.

‘Ik werd gebeld door een ontwerper van het Maastrichtse Architectenbureau AMA die bezig was met het ontwerp van een parkeergarage, onder winkelcentrum Diemerplein in Diemen. Hij had een monster van een Rockfon Facett plafondpaneel op zijn bureau liggen. Hij wilde die panelen direct tegen de onderzijde van betoncon-

structie van het parkeerdek bevestigen, om zodoende voldoende thermische isolatie en brandveiligheid te krijgen. Maar welk effect dat heeft op de brandwerendheid, vroeg hij zich af’, begint Sam Vroomen, Technical Manager Netherlands bij Rockfon/Rockwool B.V. ‘Tja, dat was een lastige vraag, want er waren nog geen testrap-

porten voor panelen die direct tegen de betonconstructie zijn bevestigd. Er waren alleen brandrapporten beschikbaar voor plafondpanelen die waren afgehangen en specifiek voor het brandgedrag van Rockwool Facett plafondpanelen. ‘Kijk maar eens naar die brand in de parkeergarage in de Lloydstraat in Rotterdam in 2007’, zei de architect betekenisvol. Vervolgens zijn we naar Efectis gegaan om de brandwerendheid te laten testen van steenwol plafondpanelen die direct tegen een betonconstructie zijn verlijmd.’

Brand parkeergarage

De brand die op 1 oktober 2007 woedde in een parkeergarage aan de Rotterdamse

Bij de vuurhaard kwamen delen van de onderste plaathelft van de kanaalplaatvloer, waarmee de parkeerlaag was afgedekt, naar beneden.

Bij Diemerplein zijn 9.500 m2 Facett panelen met een dikte van 80 mm tegen de betonconstructie verlijmd.

Lloydstraat is begonnen bij één auto en is uiteindelijk overgeslagen naar vijf naastgelegen personenauto’s. Bij de vuurhaard kwamen delen van de onderste plaathelft van de kanaalplaatvloer, waarmee de parkeerlaag was afgedekt, naar beneden.

Hierdoor kwamen de kanalen open te liggen. Vroomen: ‘Op zich ook geen bijzonder feit, ware het niet dat dit al plaatsvond binnen 30 tot 45 minuten na het ontstaan van de brand.’ De parkeergarage voldeed verder met uitzondering van het oppervlak van het brandcompartiment aan alle eisen

27

Thema Brandveiligheid

Bij de 80 mm plaat bleek de betontemperatuur na 120 minuten slechts te zijn gestegen naar 100 tot 125°C.

van het Bouwbesluit. De garage was niet voorzien van een automatisch brandmeldsysteem, rookwarmteafvoer- of sprinklerinstallatie.

Het onverwachte verloop van de brand in de Rotterdamse garage is reden geweest voor gedegen onderzoek. De opdrachtgever van het onderzoek was BFBN in 2008. Het onderzoek werd verstrekt aan TNO, Efectis Nederland en de stichting Expertisecentrum Regelgeving Bouw. Uit onderzoek van TNO Bouw en Ondergrond blijkt dat het gedrag van de kanaalplaat bij brand sterk kan afwijken van het gedrag van een enkele plaat bij een brandproef: ‘Waar in een brandproef de lijven van de plaat ongescheurd blijven, zodat de plaat belasting kan blijven dragen, kunnen in de praktijksituatie wel scheuren in de lijven ontstaan, waardoor de onderste plaathelft los kan komen van de bovenste helft.’ Dit verschil ontstaat doordat de vloerconstructie in de praktijk is opgesloten en er een druklaag aanwezig is. ‘Doordat de onderflens horizontaal uit wil zetten, terwijl het bovenste deel van de plaat min of meer onvervormd blijft, ontstaat buiging en scheurvorming in de lijven.’ Twee uur na de brand bezweken alsnog meer kanaalplaten, vermoedelijk door een snelle afkoeling door de inzet van een blusboot vanuit het naastgelegen water.

Het afspatten van beton kan eveneens problemen opleveren. Volgens het onderzoeksteam worden betonconstructies doorgaans niet ontworpen op een verlies

aan betondekking als gevolg van spatten.

Efectis weet echter uit brandproeven en praktijkschades dat spatten van beton in veel gevallen optreedt in situaties waar dit volgens NEN6071 niet zou mogen gebeuren. Vroomen: ‘Conclusie is dus dat de regelgeving moet worden verscherpt, want de brand in de Lloydstraat is geen incident.’

Eigenschappen

Plafonds in onder meer parkeergarages, trappenhuizen en industriële werkplaatsen hebben het zwaar te verduren. Ze worden daar blootgesteld aan brandgevaar, vervui-

Circa 95% van het geluid dat op de panelen valt wordt geabsorbeerd (αw=1,00). Dat betekent dat de nagalmtijd wordt gereduceerd en het geluidsniveau daalt. Hierdoor is dit plafond geschikt om verkeerslawaai in ondergrondse parkeergarages te reduceren. Hetzelfde geldt voor lawaai op industriële werkplekken en geluidsoverlast in trappenhuizen van woongebouwen.

Bovendien wordt geluidsoverlast naar aangrenzende ruimtes vermeden, zoals bovenliggende kantoren en woonruimtes.

Met een λ-waarde van 0,035 W/mK resulteren de plafondpanelen ook in een hoge thermische isolatie. Zo heeft een paneel met een dikte van 50 mm een Rc-waarde van 1,43 m2 K/W en een paneel met een dikte van 100 mm een Rc-waarde van 2,86 m2 K/W. Deze eigenschap is vooral aantrekkelijk bij parkeergarages die onder woonruimtes, kantoren of winkels liggen.

Rockfon Facett plafondpanelen voldoen aan de hoogste Euro-brandklasse: A1. Dat wil zeggen dat dit product geen enkele bijdrage levert aan een brand en dat het dus onbrandbaar is en bovendien geen rook- en druppelvorming geeft. Door de hoge persing en het stootvaste mineraalvlies zijn de panelen ook stootbestendig. Hierdoor zijn ze beter bestand tegen vandalisme in openbare ruimten waar weinig sociale controle is.

De plafondpanelen zijn eenvoudig te monteren aan betonconstructies met behulp van speciale Rockfon haken. Er zijn slechts 2,8 haken per vierkante meter nodig. Verlijmen kan ook met een speciale, door Rockfon ontwikkelde lijm. Afhankelijk van temperatuur en luchtvochtigheid is de eindsterkte na ongeveer 24 uur bereikt.

Tijdelijk ondersteunen is tijdens het

nen de panelen onder alle temperatuursomstandigheden worden gemonteerd.

Deze producten zijn tot slot milieuverantwoord en zijn 100% recyclebaar.

Brandtest

In opdracht van Rockfon heeft Efectis een brandwerendheidstest uitgevoerd met Rockfon Facett panelen die zijn verlijmd tegen kanaalplaatvloeren. Vroomen: ‘De temperatuur van het betonoppervlak mag daarbij, afhankelijk van de projectsituatie, niet verder stijgen dan 200°C, dan wel 400°C. Bij onbeschermd beton kan die temperatuur al snel tot boven de 1000°C stijgen. Bij toepassing van 50 mm verlijmde Facett platen gebeurde dat in de test pas na 120 minuten. Omdat er toen ook platen afvielen, steeg de temperatuur daarna snel door. Bij de 80 mm plaat bleek de betontemperatuur na 120 minuten slechts te zijn gestegen naar 100 tot 125°C. Daar hadden we nog wel een tijd door kunnen gaan, maar dan hadden we waarschijnlijk een erg dure test gehad. Opvallend trouwens dat de 100 mm dikke plaat een mindere bescherming biedt, omdat dan het gewicht van de plaat bij verlijming een nadelige rol gaat spelen. Uiteindelijk zijn daarom bij Diemerplein (90 minuten brandeis en maximale temperatuur betonoppervlak 200°C) 9.500 m2 Facett panelen met een dikte van 80 mm tegen de betonconstructie

Brandwerenheid Facett: uitkomsten standaardbrandcurve Dikte (mm)

Bevestigingsmethode

Tijdsduur (min) Criterium: T <200°C

Tijdsduur (min) Criterium: T <400°C

50

Verlijmd

113

125

80

Verlijmd

120 Geen falen

120 Geen falen

100

Verlijmd

80

80

ling, vandalisme (in openbare ruimten) en lawaai. Rockfon Facett plafondpanelen zijn bestand tegen deze omstandigheden. Ze hebben verder een helderwitte zichtzijde, voorzien van een akoestisch mineraalvlies.

Dit resulteert in een hoge lichtreflectie, waardoor het lichtniveau en dus het veiligheidsgevoel stijgt.

aanbrengen niet nodig. De panelen zijn verder eenvoudig op maat te snijden. Ze worden bij voorkeur in halfsteensverband aangebracht.

Bouwvocht heeft geen invloed op de plafondpanelen. De panelen zijn namelijk 100% vormvast, zelfs bij een relatieve vochtigheid van meer dan 95%. Hierdoor kun-

Bij Diemerplein zijn 9.500 m2 Facett panelen met een dikte van 80 mm tegen de betonconstructie verlijmd.

Sam Vroomen van Rockfon/Rockwool BV sprak op het Rockwool Forum ‘Brandveiligheid in de praktijk’, dat op 30 mei plaatsvond in het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid te Hilversum.

BOUWKOSTEN

28

Bouwkosten van Lichtkoepels zijn verkrijgbaar in diverse vormen, zoals bolvormig, rechthoekig, vierkant, rond of als piramide. De uitvoering kan enkelwandig, dubbelwandig, driewandig of zelfs vierwandig zijn en het toegepaste materiaal kan bestaan uit polycarbonaat of PMMA of een combinatie daarvan. In dit artikel komen de bouwkosten van het aanbrengen van een raveling en van vierkante, dubbelwandige polycarbonaat lichtkoepels (PC/PC) van BIK Bouwprodukten BV aan de orde.

Tekst: www.casadata.nl, met medewerking van Vaculux BV in Den Bosch.

Een lichtkoepel laat het daglicht vanaf het platte dak in de onderliggende ruimte komen. Lichtkoepels zijn verkrijgbaar in PMMA en polycarbonaat (PC) met zeer uiteenlopende uitvoeringen. Van enkelwandig tot en met vierwandig in een ronde, bolvormige, rechthoekige, vierkante of piramide vorm. PMMA lichtkoepels laten veel licht door, zelfs meer dan glas. Het PMMA is goed bestand tegen weersinvloeden en

gaat lang mee. Polycarbonaat lichtkoepels zijn uitzonderlijk sterk, zelfs zoâ&#x20AC;&#x2122;n 300x sterker dan normaal floatglas. Daardoor zijn deze lichtkoepels zeer geschikt, als men hogere eisen stelt aan slagvastheid of vanwege het betreden van het dak. Doordat polycarbonaat lichtkoepels voldoende brandvertragende werking hebben, kan men deze ook op vluchtwegen toepassen.

Tegenwoordig zijn polycarbonaat lichtkoepels voorzien van UV-wering (co-extrusie), waardoor men vroegtijdige veroudering van de lichtkoepel voorkomt, alsmede het

indringen van schadelijke UV-B straling in deze koepels.

Men maakt een sparing met een raveling in de houten balklaag van het platte dak.

De sparing is afhankelijk van de maat van de opstand. Vervolgens plaatst en monteert men de dakopstand. Tenslotte brengt men de lichtkoepel op de opstand aan. Aan de binnenzijde van de daksparing onder de lichtkoepel werkt men rand van de sparing naar wens af.

Bouwkosten

In de kostenberekeningen is uitgegaan van een polycarbonaat, dubbelwandig PC/ PC, vierkante lichtkoepel met polyester opstand, in een plat dak met een houten balklaag. De kosten van de lichtkoepel zijn inclusief het maken van een daksparing en raveling in de houten balklaag van het platte dak en inclusief de dakopstand.

De kosten zijn exclusief veiligheidsvoorzieningen en bouwplaatsvoorzieningen. In de kostenberekeningen is uitgegaan van de

uitvoeringstijden voor de werkzaamheden en van de bruto prijzen voor de materialen en producten zonder inkoopkortingen.

Elk kostenbedrag is gedetailleerd berekend met alle directe uitvoeringskosten van arbeid en materiaal. Het uurloon is zonder opslagen voor de bouwplaatskosten, algemene bedrijfskosten en winst en risico. De bouwkosten van andere typen lichtkoepels ziet men na het inloggen op casadata. nl. Al deze calculaties kan men meteen aanpassen door ze te downloaden in Excel of te importeren in het eigen calculatieprogramma.

Het regionale kostenniveau betreft de regio Oost Gelderland (postcode 7000 - 7100).

Op casadata.nl ziet men het kostenniveau van de eigen regio door het opgeven van

BOUWKOSTEN

29

lichtkoepel

Inmiddels ruim 16.500 richtprijzen beschikbaar Ruim 16.500 richtprijzen staan op casadata.nl klaar voor gebruik. Na het inloggen ziet men alle complete calculaties en kan men deze aanpassen of er mee begroten. Je kunt ook in je eigen calculatieprogramma met die calculaties werken.

de postcode. Bij de indirecte kosten is gerekend met een toeslag op de directe kosten van 17%. Dit toeslagpercentage bestaat uit 8% voor algemene bedrijfskosten, 5% voor winst en 3% voor risico.

Kijk op www.casadata.nl voor de prijzen uit uw regio Bouwkosten aanbrengen van raveling en dubbelwandige polycarbonaat lichtkoepel (PC/PC - helder/helder), per stuk, tot 5 stuks, excl btw, bron casadata.nl Activiteit

Dagmaat

Type

Directe kosten

Indirecte kosten en bedrijfsmarge

Totaal

Aanbrengen dubbelwandige polycarbonaat lichtkoepel, tot 5 stuks

1.000 x 1.000 mm

Vierkant model

775,54

131,84

907,38

Piramide model

926,54

157,51

1.084,05

1.200 x 1.200 mm

Vierkant model

952,46

161,92

1.114,38

Piramide model

1.104,46

187,76

1.292,22

1.300 x 1.300 mm

Vierkant model

1.066,10

181,24

1.247,34

Piramide model

1.243,10

211,33

1.454,43

1.500 x 1.500 mm

Vierkant model

1.371,87

233,22

1.605,09

Piramide model

1.622,87

275,89

1.898,76

1.600 x 1.600 mm

Vierkant model

1.486,76

252,75

1.739,51

Piramide model

1.762,76

299,67

2.062,43

1.800 x 1.800 mm

Vierkant model

1.802,30

306,39

2.108,69

Piramide model

1.798,30

305,71

2.104,01

2.000 x 2.000 mm

Vierkant model

3.930,21

668,14

4.598,35

Piramide model

4.911,21

834,91

5.746,12

Kostenspecificatie van aanbrengen polycarbonaat lichtkoepel, piramide model, dubbelwandig PC/PC (helder/helder), met polyester opstand, dagmaat 1.200 x 1.200 mm, bij 1 - 4 stuks, excl. btw, bron casadata.nl Kostencomponent

Omschrijving

Hoeveelheid

Eenheid

Norm per eenheid

Totaal uren

Kosten per uur / eenheid

Totaal Kosten

Loonkosten

Raveling in houten balklaag maken

1

stk

2,36

2,36

37,80

89,21

Lichtkoepelopstand aanbrengen

1

stk

0,85

0,85

37,80

32,13

Lichtkoepel aanbrengen

1

stk

0,40

0,40

37,80

15,12

Subtotaal loonkosten Materiaalkosten

Directe kosten

3,61

136,46

Lichtkoepelopstand, polyester, dagmaat 1.200 x 1.200 mm

1

stk

306,00

306,00

Daklichtkoepel, polycarbonaat (PC), dubbelwandig PC/PC (helder/helder), piramidevormige uitvoering, dagmaat 1.200 x 1.200 mm

1

stk

662,00

662,00

Subtotaal materiaalkosten

968,00

Eindtotaal directe kosten

1.104,46

DĂŠ vakbeurs voor de bouwbranche.

Gorinchem 4, 5 en 6 september 2012 N

TRANSP

O RT

* KL EI

Openingstijden: 14.00 - 22.00 uur

I N C LU SI EF

*

P

LEIN

Noteer ook in uw agenda Hardenberg 9, 10 en 11 oktober 2012

Bouw Compleet Venray 6, 7 en 8 november 2012

Evenementen

HAL

HARDENBERG GORINCHEM VENRAY

Evenementenhal Hardenberg Energieweg 2 7772 TV Hardenberg T 0523 - 28 98 98 F 0523 - 28 98 00 E hardenberg@evenementenhal.nl

Evenementenhal Gorinchem Franklinweg 2 4207 HZ Gorinchem T 0183 - 68 06 80 F 0183 - 68 06 00 E gorinchem@evenementenhal.nl

Evenementenhal Venray De Voorde 30 5807 EZ Venray T 0478 - 51 97 90 F 0478 - 51 97 80 E venray@evenementenhal.nl

I www.evenementen h a l.n l

Ons evenement. UW MOMENT.

BOUWKOSTEN

Meerkosten hogere isolatiewaarde daken Tekst: Ed de Rechteren van Hemert Nederlands Bouwkosten Instituut Edrecht@nbi-online.nl

De afgelopen periode is er veel te doen geweest over het Bouwbesluit. In Bouwbesluit 2012, die op 1 april 2012 van kracht is geworden, is de Rc-waarde voor een uitwendige scheidingsconstructie bij wo-

31

de dan 8,0 m2.K/W heeft echter geen invloed meer op het energieverbruik. Hier wegen de kosten en opbrengst niet meer tegen elkaar op. In dit artikel aandacht voor de isolatiekosten van daken.

ningnieuwbouw vastgesteld op minimaal 3,5 m2.K/W. Maar was het niet verstandiger geweest gelijk naar een Rc-waarde van 5,0 m2.K/W of zelfs 8,0 m2.K/W te gaan, het optimum? Een hogere waar-

Ed weet raad

In BouwTotaal nr. 1/2 februari 2012 hebben we van vijf typen woningen de totale meerkosten van extra isolatie uitgerekend, namelijk: een Rc-waarde 3,5 (huidige waarde in Bouwbesluit 2012), 5,0 en 8,0 m2.K/W, ten opzichte van de Rc-waarde 2,5

Kostenvergelijking meerprijs Rc-waarden Daken Meerprijs t.o.v. Rc 2,5 m2.k/w 3,5 m2 k/w

Woning type 1

inhoud

5 m2 k/w

8 m2 k/w

360

m3

Dakelementen, PUR

105

m2

641

1281

2331

Dakelementen, Minerale wol

105

m2

683

1365

2342

Dakelementen, EPS

105

m2

578

1155

2258

Dakelementen, PIR

105

m2

620

1239

2310

per woning

€ 630

€ 1.260

€ 2.310

per m3

€ 1,75

€ 3,50

€ 6,42

Totaal

Woning type 2

inhoud

280

m3

Dakelementen, PUR

78

m2

476

936

1732

Dakelementen, Minerale wol

78

m2

507

936

1739

Dakelementen, EPS

78

m

2

429

936

1677

Dakelementen, PIR

78

m2

460

936

1716

per woning

€ 468

€ 936

€ 1.716

per m

€ 1,67

€ 3,34

€ 6,13

Totaal

Woning type 3

inhoud

3

450

m3

Dakelementen, PUR

77

m2

470

924

1709

Dakelementen, Minerale wol

77

m2

501

924

1717

Dakelementen, EPS

77

m

2

424

924

1656

Dakelementen, PIR

77

m2

454

924

1694

per woning

€ 462

€ 924

€ 1.694

per m3

€ 1,03

€ 2,05

€ 3,76

Totaal

Woning type 4

inhoud

320

m3

Dakelementen, PUR

77

m2

470

924

1709

Dakelementen, Minerale wol

77

m

2

501

924

1717

Dakelementen, EPS

77

m2

424

924

1656

Dakelementen, PIR

77

m

454

924

1694

per woning

€ 462

€ 924

€ 1.694

per m3

€ 1,44

€ 2,89

€ 5,29

2

Totaal

Woning type 5

780

m3

Dakelementen, PUR

160

m2

976

1920

3552

Dakelementen, Minerale wol

160

m2

1040

1920

3568

Dakelementen, EPS

160

m

2

880

1920

3440

Dakelementen, PIR

160

m2

944

1920

3520

per woning

€ 960

€ 1.920

€ 3.520

per m3

€ 1,23

€ 2,46

€ 4,51

per m3

€ 1,42

€ 2,84

€ 5,22

Totaal

Totaal gemiddelde meerprijs per m3 inhoud

inhoud

Isolatiedikte De vraag die bij veel kleinere aannemer speelt is: welke isolatiedikte moet ik aanbieden aan mijn klanten? Want dikker is duurder en dan gaat de klant misschien mijn deur voorbij.

Dat lijkt zo, maar met een goed verhaal erbij is het vaak een stuk makkelijker.

Dit moet men wel onderbouwen. Begint nooit met: ‘want dat is goed voor het milieu’. Hier heeft de klant in het algemeen geen boodschap aan. Vertel wat het financiële voordeel is. Laten we uitgaan van een uitbouw van pakweg 20 m2.

Hiervan bedragen de meerkosten ten opzichte van de Rc-waarde 2,5 m2K/W in Bouwbesluit 2003, bij een Rc-waarde van 3,5 m2K/W, ongeveer € 195,-. Bij een Rc-waarde van 5 m2K/W zijn de meerkosten€ 325,-. Dit lijkt veel, maar het energieverbruik is ook een stuk minder.

Binnen zes tot zeven jaar heeft men dit terugverdiend. Dan gaat de teller pas echt lopen.

Na twintig jaar heeft men al € 3.500,minder aan het gasbedrijf betaald. En dat tegen een kostenplaatje van €325,-!

Er zijn weinig investeringen die beter en zekerder zijn. Men moet altijd uitleggen wat het voordeel van de klant is. Maar soms kan men dan een kleinere radiator plaatsen. Dit scheelt ook. U denkt dan mee met de klant en dat zal men in het algemeen waarderen. In het boekwerk Kleine Werken van MBCP (www.mbcp. nl) kan men de kosten terugvinden.

Ed de Rechteren van Hemert In deze rubriek kunnen lezers van Bouwtotaal vragen stellen. Uit de vele vragen die zowel per mail als per telefoon binnenkomen wordt er iedere maand één behandeld.

m2.K/W in Bouwbesluit 2003. In BouwTotaal nr. 4 zijn de meerkosten bij een hogere isolatiewaarde van vloeren berekend, in nr. 5 van gevels. Nu is het de beurt aan de daken. De meerkosten zijn een gemiddelde voor Nederland, per regio zijn er natuurlijk verschillen. Per woningtype worden voor de daken de meerkosten gegeven. In de tabel kan men de totale kosten per woning terugvinden, maar ook de kosten per m3 woning inhoud.

Voor vier typen daken geven we de kosten, namelijk:  Dakelementen, PUR.  Dakelementen, Minerale wol.  Dakelementen, EPS.  Dakelementen, PIR. Natuurlijk zijn er meer mogelijkheden. Dit is dus maar een selectie. Meer verschillende typen kunt u terugvinden in de kostenuitgaven van MBCP, Bouwprijzen Gebouwelementen.

U ziet in de tabel dat er wel een meerprijs is per woning. Maar per m3 inhoud heeft het geen effect. Eigenlijk mag het geen discussie zijn wat men gaat toepassen.

De opdrachtgevers kijken te veel naar de investeringskosten. Hierdoor lopen de energielasten de komende jaren op. Deze meerkosten heeft men over de levensduur van de woning meerdere keren terugverdiend.

In latere uitgaven van BouwTotaal zullen we in gaan op de onderdelen, zoals de kozijnen en de ventilatie.

Volg ons op: Slimme oplossingen...

Sterke materialen!

GB Bouwverankering

GB Tuinbeslag

GB Spouwankers

GB Klein IJzerwaren

GB Houtverbindingen

GB Specials/Maatwerk

@bouwtotaal

VERDEGRO HEEFT DE GROENSTE HIGHLIGHTS! 9 m. hoogte binnen 20 sec.

CO2 Neutraal

Geen brandstof!

Geen geluid!

Zonneenergie!

30X

Ultra compact!

Camera bewaking

Hoogwaardige prestaties!

Atoomweg 2 - Postbus 1, 2420 AA Nieuwkoop Tel.: (0172) 52 01 10 - Fax: (0172) 57 17 53

www.bouwtotaal-online.nl

De Verdegro Highlights zijn unieke C02 neutrale, geluidloze door zonne-energie gevoede mobiele lichtmasten en leverbaar in een verrijdbare en hijsbare uitvoering. De Highlights zijn razendsnel elektrisch of pneumatisch op te zetten en op iedere gewenste locatie en hoogte te gebruiken. De Highlights zijn tevens verkrijgbaar als camera beveiligingsysteem waarbij bewegingen automatisch worden opgeslagen.

Kortom de Highlights zijn het helemaal en kunnen het allemaal! Bezoek voor meer informatie onze website.

www.verdegro.com

Maak kennis met ons Totaalconcept: van inmeten tot eindmontage

T I M M E R FA B R I E K

GEBRS BOS BV

Zuidzijde 152 Postbus 4 2977 ZG Goudriaan T 0183-583583 F 0183-582678 info@tifabos.nl www.tifabos.nl

thermische isolatie in de winter

Zwitserse houtvezelisolatieplaten Materialen uit de natuur

bescherming tegen zomerhitte

geluidsisolatie

brandveiligheid

diffusieopen

WARMTE REFLECTERENDE DAKCOATING SYSTEMEN

ecologie/ cradle to cradle duurzaam bouwen/ CO² reductie

swiss made

exclusief importeur Mawipex Nederland De Poort 21 4411 PB Rilland Tel: 0113 - 55 77 77 Fax: 0113 - 55 77 78

70 % 40 % 25 %

warmte reflectie lagere oppervlakte temperatuur energiebesparing

Pavatex Benelux b.v., Stentorlaan 5 NL-7534 HT Enschede

Telefoon +31 (0)53 433 17 69 info@pavatex.nl Vraag naar onze dealers in uw regio.

www.pavatex.nl

PAVATEX, de échte natuurlijke isolatie Daken, gevels, vloeren, hsb-elementen en passiefhuizen kunnen met PAVATEX houtvezel-isolatieplaten snel en eenvoudig worden geïsoleerd.

De drukvaste én flexibele PAVATEX houtvezelisolatie biedt zowel bescherming tegen de kou als tegen de zomerhitte, heeft een uitstekende geluidsisolatie, is dampdiffusie-open en reguleert de vochtigheidsbalans.

Aan PAVATEX worden geen vervuilende producten toegevoegd en de platen worden gebonden met het houteigen lignine. Dus PAVATEX is zowel natuurlijk in samenstelling als in kleur!

Voor gezonder wonen, het hele jaar door!

BOUWGEBREKEN

‘Brandgevaar!’

Een jong stel koopt een oude ‘opknap’ woning met het idee om er hun droompaleis van te maken. Het betreft een kopwoning van een woonblok. Na een brand elders in het woonblok worden de brandveiligheidseisen plotseling verhoogd. Aan Bureau voor Bouwpathologie BB de vraag om de brandveiligheid en de kans op brand en branddoorslag te onderzoeken en daarover te rapporteren.

Tekst: Jos van Leeuwen Bureau voor Bouwpathologie BB te Montfoort, www.bouwpathologie.nl

De begane grondvloer heeft een houten balklaag met een houten vloer. Omdat de vloer plaatselijk veert en beweegt wordt er kordaat besloten om de gehele begane grondvloer, inclusief houten vloer en balklaag, te slopen. De bovenverdieping wordt

de brandveiligheid en de kans op brand en branddoorslag te onderzoeken en daarover te rapporteren.

Het kleinste slaapkamertje is ingericht als noodkeuken.

De begane grond is nu een grote bouwput.

Alleen de buitenmuren zijn blijven staan en plaatselijk zijn er ter ondersteuning van de verdieping enkele schroefstempels geplaatst. Het stucwerk is van de muren gehakt, het plafond is verwijderd, evenals de houten vloer en de balklaag.

Ter hoogte van waar de balklaag heeft

Verbouwing

Tijdens het gesprek met het jonge stel blijkt dat hun verbouwplan goed is doordacht. Eerst de bovenverdieping geschikt maken voor tijdelijke bewoning, dan de begane grond geheel renoveren, waarna

33 Omdat de woning tijdens de verbouwing bewoond blijft, zijn er vanaf de ‘meterkast’, eigenhandig tijdelijke leidingen voor gas, water en elektra aangelegd. Voor de tijdelijke gasleidingen is kunststof gebruikt die bedoeld is als waterleiding. Deze gasleiding/gasslang splitst zich onder de verdiepingsvloer en loopt dan naar de badgeiser in de bijkeuken en de kookplaat in de tijdelijke keuken. Ook de T-koppeling is bedoeld voor gebruik in een waterleiding.

De watervoorziening naar de verdieping gaat door eenzelfde kunststof leiding als het gas. De elektravoorziening naar de verdieping is verzorgd door het uitrollen van kabelhaspels die aan de onderzijde van de vloer zijn bevestigd en vandaar de bestaande bedrading voeden.

Om de dakbalklaag ter plaatse van de bouwmuur op te kunnen nemen maakt de bouwpatholoog op enkele plaatsen het plafond open. Hierna is te zien dat ook de dakbalklaag is doorgelegd door de bouwmuur. Ook zijn er op meerdere plaatsen wat stenen weggevallen, waardoor er open verbindingen tussen de verschillende ‘kapruimten’ zijn ontstaan.

Brandgevaar

Op de vraag, neergelegd bij Bureau voor Bouwpathologie BB, of tijdens een brand de kans op branddoorslag reëel moet worden geacht, is het antwoord ‘ja’. Branddoorslag via de gaten en open ruimten ter hoogte van de balklagen in de bouwmuur is een reële mogelijkheid. Dat is echter reeds bewezen bij de brand die is ontstaan in een buurpand en die via de dakvloer is overgeslagen naar het belendende pand.

Ook de door de bouwmuur gelegde vloerbalken vormen een mogelijkheid tot branddoorslag. Om die reden moeten de balken tot halverwege de bouwmuur te lopen. Daarnaast zijn de tijdelijke voorzieningen van gas en elektra niet echt veilig en verantwoord te noemen. Er is een reële kans op brand door gas lekkage en/of kortsluiting.

Hersteladvies

Foto 04. De meterkast.

Foto 01. De gasleidingen onderstempeling.

Het hersteladvies bestaat uit: 1) Het inkorten van de vloerbalken, inclusief de dakvloer, tot halverwege de bouwmuur. De ontstane ruimten rond de balken moeten worden dichtgezet met metselwerk/specie.

2) De bouwmuur moet door het dak heen

Foto 02. De gaten en balkkoppen in de bouwmuur.

op een eenvoudig niveau gerenoveerd en ingericht als tijdelijke woonruimte.

Omdat de woning bewoond blijft, moeten wel alle voorzieningen, zoals gas, water en elektra, gehandhaafd blijven. Hiertoe worden er eigenhandig noodvoorzieningen en leidingen aangelegd. Tijdens deze werkzaamheden slaat in een woning verderop in het woonblok het noodlot toe.

Er ontstaat brand op de verdieping. Hierbij weet de brand zich te verspreiden via de open ruimten tussen de dakbalken en door brandoverslag via het dak.

Als reactie op de brand wordt het jonge stel geconfronteerd met de aangetrokken brandveiligheidseisen waaraan hun woning moet gaan voldoen. Zij realiseren zich dat dit ingrijpende werkzaamheden met zich mee kan brengen en daar was toe nu toe geen rekening mee gehouden. Aan Bureau voor Bouwpathologie BB de vraag om

Foto 05. De meterkast.

Foto 03. De gaten en balkkoppen in de bouwmuur.

de bovenverdieping aan de beurt komt. Na het gesprek met de eigenaren wordt het onderzoek aangevangen.

Op de verdieping is de badkamer reeds geheel gerenoveerd. Dit deelproject is als eerste opgepakt en afgerond omdat ‘lekker douchen na een dag verbouwen, toch wel mogelijk moet zijn’. Eén van de slaapkamers in ingericht als slaap/woonkamer.

gezeten zijn gaten in de muren ontstaan en is de kruipruimte van de buren zichtbaar geworden. In de bouwmuur met de buren zijn tevens de balkenkoppen van de begane grond balklaag van de buren zichtbaar.

Doordat ook het plafond is verwijderd, is te zien dat de vloerbalken van de verdieping van de buren, door de bouwmuur heen zijn gelegd.

worden gemetseld. Hierdoor ontstaat er boven elke woning een eigen dak.

Elke eigenaar moet dan ook zijn eigen hemelwaterafvoer regelen.

3) Hoewel de tijdelijke gasleidingen, de elektravoorziening en waterleidingen niet op een deugdelijke manier en uit daarvoor bedoelde materialen zijn opgebouwd, is de keuze om het op deze manier te doen volledig ter verantwoording van het jonge stel.

Advertorial

34

“Geen getril en gevoelloze handen meer; goede kracht en regelbaar toerental.”

Naam: Frans Heeren Bedrijf: Huybregts Relou Son

Elke maand op de hoogte

Huybregts Relou BV is een middelgrote bouwonderneming met 110 medewerkers. Het bedrijf kenmerkt zich als een professionele bouwer waar kwaliteit en veiligheid hoog in het vaandel staan. Daarnaast is er veel aandacht voor het centraal stellen van de klant.

Zowel in samenwerkingsverbanden met maximale ketenintegratie en LEAN-principes, als bij reguliere (Europese) aanbestedingen tracht Huybregts Relou maximaal resultaat voor alle partners te realiseren. En in toenemende mate ook bij multidisciplinaire onderhoudsprojecten zoals in Breda.

De keuze voor kwaliteit en veiligheid vind je hier o.a. terug in de machines waarmee gewerkt wordt. De Makita reciprozaag JR3070CT met Anti Vibratie Technologie bijvoorbeeld is een machine die door Huybregts Relou vooral bij renovatiewerkzaamheden gebruikt wordt. “Je hebt geen getril en gevoelloze handen meer; de kracht is goed en het toerental regelbaar. Zijn voorganger,de JR3030, was op zich een prima machine, maar minder sterk en bij veel gebruik kreeg je last van gevoelloze handen en armen,” aldus Frans Heeren, werkzaam bij de bouwonderneming. “In het verleden hebben wij een aantal fusietrajecten gehad, waarbij meerdere materieeldiensten samengevoegd werden met hun eigen gereedschap. We hebben toen diverse merken getest en gewogen, en daar kwam Makita over het algemeen als beste uit. Er werd niet alleen gekeken naar gebruiksgemak, veiligheid en prijs-kwaliteitverhouding. Ook het gemak waarmee het bij Makita mogelijk is om onderdelen snel te vervangen, speelde een rol. Aangezien veel types op component basis zijn opgebouwd, JR3070CT is het voor de Sterke, snelle reciprozaag met service-afdeling minder trillingen door AVT van onze matelease € 10,94/mnd.* rieeldienst makservice € 13,73/mnd.* kelijk om snel onderhoud uit te voeren. Dit zorgt voor een langdurige kostenbesparing. Dat onze nieuwe reciprozaag weer een Makita zou worden, was dus snel duidelijk,” voegt Frans tenslotte toe. “En AVT gaf de doorslag voor de JR3070CT.”

€ 309,00

Meer comfort en langer doorwerken met AVT Nu óók in 2 kg boor-, combihamers De nieuwe HR-serie van Makita is een evolutie op zich. Want de HR2601 en HR2611F(T) zijn voorzien van AVT (Anti Vibratie Technologie). Dat zorgt voor meer comfort én dat je, afhankelijk van het model en de bewerking, één tot anderhalf uur langer kunt doorwerken. De machines liggen lekker in de hand. Dat maakt het boren van gaten in plafond, vloer of muur makkelijker; optimaal bereik: 16 mm, maximaal bereik: 26 mm. En de SDS-PLUS boorkop is verlengd, wat zorgt voor minder speling. In combinatie met de juiste stofzuiger kan met alle modellen stofvrij worden gewerkt. Deze combinaties zijn TNO gecertificeerd én door de Inspectie SZW goedgekeurd. Meer weten over AVT? Ga naar www.makita.nl/avt.

HR2601

HR2611FT

SDS-PLUS Boorhamer 26 mm

€ 169,00

lease € 5,98/mnd.* service € 7,51/mnd.*

Met het Makita huismagazine M ben je elk kwartaal op de hoogte van het nieuws van Makita.

Maar de ontwikkelingen en innovaties volgen elkaar in razend tempo op.

Daarom hebben we ook de Makita E-mail. Mis je nooit meer iets. Abonneer je gratis en je bent ook meteen op de hoogte van de meest aantrekkelijke acties.

Meld je aan voor de Makita E-Mail via www.makita.nl/mail. Afmelden kan op elk gewenst moment.

Abonneer je op de gratis Makita E-Mail

De P4S beton- en steenboren van Makita: de absolute wereldtop.

Bij zwaar boorwerk in hard (gewapend) beton wordt het kwaliteitsverschil tussen de P4S en andere boren onmiddellijk duidelijk. De P4S van Makita heeft vier spiraalruggen voor precisie, langere standtijd, gelijkmatige slijtage en minder vibraties. De P4S is in een groot aantal maten beschikbaar. Kijk op www.makita.nl voor jouw maat en bestel ze daar. Het PGM-keurmerk (Prüfgemeinschaft für Mauerbohrer) is een keurmerk voor betonboren. Slechts een paar fabrieken in de wereld hebben dit prestigieuze keurmerk. Deze Makita Prestatieverbeteraar uiteraard ook.

SDS-PLUS Combihamer 26 mm met verwisselbare boorkop

€ 219,00

lease € 7,75/mnd.* service € 9,73/mnd.*

Om de allerbeste prestaties te leveren heb je meer nodig dan alleen je machine. De juiste accessoires zijn

HR2611F

Vergelijkbaar met HR2611FT, maar zonder verwisselbare boorkop.

€ 209,00

lease € 7,40/mnd.* service € 9,29/mnd.*

minstens zo belangrijk. Daarom is het goed om te weten dat de Prestatieverbeteraars van Makita jouw bewerking in vele opzichten beter maken. Stiller, sneller of nauwkeuriger. Het resultaat? Je dag wordt nog productiever. Makita Prestatieverbeteraars zijn de beste verbinding tussen jouw machine en het materiaal.

*) Alle prijzen zijn exclusief BTW en gelden vanaf 1 april 2012. Ga voor meer informatie over lease naar www.makita.nl/lease en over servicecontract naar www.makita.nl/servicecontract.

FISCAAL & PERSONEEL

Lenteakkoord?

In een buitengewoon korte tijd is het Lenteakkoord tot stand gekomen. Gezien de achtergrond, voldoen aan de 3%-norm, mochten ingrijpende maatregelen worden verwacht. Die verwachting is uitgekomen.

Vooral het belasten van woon-werkverkeer en het aanpakken van leaserijders met minder dan 500 kilometer privé-gebruik vallen voor de betrokkenen zwaar op de maag. De ‘maatschappelijke weerstand’ is daarom hoog. Daarnaast wordt de aftrek van hypotheekrente aangepakt. Al jaren hangt dit gevoelige dossier boven de markt en nu is er dan eindelijk een akkoord. Alhoewel? Een definitief besluit over deze plannen is alweer uitgesteld tot na de verkiezingen in september. Anders gezegd: alles is nog mogelijk. Toch zet ik de plannen nog even op een rij.

rijdt. Ook hij krijgt sneller te maken met de bijtelling.

Overgangsregeling

Voor bestaande ‘auto van de zaak-situaties’ komt een overgangsregeling. Voor leasecontracten die vóór 25 mei 2012 zijn ingegaan en waarbij de auto voor minder dan 500 kilometer per jaar privé wordt gebruikt, bedraagt de bijtelling een kwart van de ‘gewone’ bijtelling. Die overgangsregeling geldt tot uiterlijk 1 januari 2017. De overgangsregeling geldt uitsluitend voor leaseauto’s en niet voor auto’s die eigendom zijn van de werkgever. In de praktijk is dit vooral van belang voor werknemers in de ambulante sector – zoals de bouw – die de auto uitsluitend voor woon-werkverkeer en voor zakelijke ritten gebruiken. Voor die werknemers wordt nog gekeken naar een overgangsregeling.

Maximale hypotheek

Met ingang van 1 januari 2013 vervalt de mogelijkheid om de kosten van woon-werkverkeer onbelast te vergoeden.

Woon-werkverkeer

Met ingang van 1 januari 2013 vervalt de mogelijkheid om de kosten van woonwerkverkeer onbelast te vergoeden. De afschaffing geldt voor alle vormen van vervoer, zoals auto, fiets en openbaar vervoer. Met ingang van 1 januari 2014 gaat de onbelaste vergoeding ook voor zakelijke reizen vervallen. Ter compensatie van dit laatste wordt wel de forfaitaire ruimte van de werkkostenregeling verruimd van 1,6 procent naar 2,1 procent.

Daarmee kunnen de zakelijke reiskosten voortaan (deels) uit het algemene forfait worden vergoed.

Auto van de zaak

De maatregel rond het woon-werkverkeer werkt door naar de auto van de zaak. Met de auto van de zaak afgelegde woonwerkkilometers gelden met ingang van 2013 als privégebruik. Voor de werknemer die op dit moment jaarlijks minder dan 500 kilometer privégebruik heeft (en die dus onder de bijtelling uitkomt) heeft dit ingrijpende gevolgen. Hij moet wel héél dicht bij zijn werk wonen om straks onder de 500 kilometer privégebruik te blijven.

De maatregel rond woon-werkverkeer werkt waarschijnlijk ook door naar de ondernemer die met een auto van de zaak

Workshop

Hypotheekrenteaftrek

Op grond van het Lenteakkoord wordt de aftrek van hypotheekrente vanaf 1 januari 2013 beperkt voor nieuwe hypotheken.

De betaalde rente is dan alleen nog aftrekbaar voor een annuïteitenlening die gedurende de looptijd volledig wordt afgelost. Voor bestaande hypotheken verandert er niets; ook niet als de hypotheek wordt overgesloten naar een andere financier of als de bestaande hypotheeklening wordt meegenomen bij verhuizing naar een andere koopwoning. Bij verhoging van een bestaande hypotheeklening op of na 1 januari 2013 moet die verhoging wel aan de nieuwe aflossingscriteria voldoen.

Tekst: Mr. Frank Kerkhof FB Alfa Accountants en Adviseurs te Wageningen fkerkhof@alfa-accountants.nl

35

Verder is in het Lenteakkoord voorgesteld dat nieuwe hypotheken op termijn niet méér mogen bedragen dan de waarde van het huis: de loan-to-value ratio zou in de jaren 2013 tot en met 2018 per jaar met 1 procentpunt worden verlaagd van 106 procent naar 100 procent (inclusief overdrachtsbelasting). Daarop geldt een uitzondering bij duurzame, energiebesparende investeringen.

Overdrachtsbelasting voor woningen En dan is er ook nog goed nieuws: de tijdelijke verlaging van het overdrachtsbelastingtarief voor woningen tot twee procent wordt per 1 juli 2012 structureel.

Voor overige onroerende zaken blijft het belastingtarief van 6 procent gelden.

Ten slotte

Het Lenteakkoord is een akkoord dat nu al, zeker waar het voornoemde maatregelen betreft, min of meer op losse schroeven staat. Duidelijk is wel dat ook na de verkiezingen in september vergaande maatregelen genomen gaan worden en dat deze ons ‘linksom of rechtsom’ gaan treffen.

Ik zag er als een berg tegenop. Ik moest plotseling invallen om een workshop te verzorgen. Het begon er al mee dat een ‘case’ was voorbereid, waar een enorme bak ellende in was verwerkt (na het faillissement volgde ziekte en uiteindelijk de dood). Die ‘case’ moest ik dan met de mensen bespreken en vragen wat zij ervan vonden. En dat vond plaats in de ambiance van een somber kasteeltje met portretten van wijlen de voorouders aan de muur. Kortom, ik voelde mij doodongelukkig.

Voor mij sprak een pas gepromoveerde doctor. In een hecht doortimmert proefschrift had hij berekend dat de kans op overlijden 100% is en dat de enige onzekerheid bestaat uit het moment waarop. Nadat de zaal dit bericht had verwerkt, begon hij in een met Engelse woorden doorspekt betoog met berekeningen. En inderdaad het overlijdensrisico bleek 100%. Vervolgens keek hij met een strenge blik de zaal in en vroeg: ‘En wat heeft u daarvoor geregeld?’ Ik dacht, die gaat een begrafenisverzekering verkopen, maar zo was het niet.

Tot mijn schrik werd mijn workshop aangekondigd om licht te scheppen in de geschapen duisternis. Somber gestemd opende ik met: ‘Nou, zegt u het maar, wat heeft u geregeld?’ Tot mijn verbazing kwam alles open en bloot op tafel. Een deel van de deelnemende ondernemers vond zijn bedrijf zijn pensioen. Daarnaast was er maar weinig geregeld. Wat een voorzet. In de praktijk blijkt immers vaak het tegendeel. Natuurlijk, een bedrijf moet het mogelijk maken om verantwoord pensioen op te bouwen. Maar dit betekent niet dat uw bedrijf uw pensioen is. Daarvoor is het risico te groot en de waarde te onzeker. Want welke waarde heeft uw bedrijf nog als u, de dragende kracht, overlijdt? Kan uw echtgenote dan daadwerkelijk genieten van haar nabestaandenpensioen? Enfin de workshop liep als een trein, maar ook uit. We rolden van de ene casus in de andere. Bedrijfsopvolging, ziekte, arbeidsongeschiktheid, overlijden, alles kwam voorbij. Ik werd ondertussen steeds vrolijker. Totdat de organisator binnensloop en naar mij begon te gebaren. Ik vatte dit op als een signaal dat ik moest stoppen. Zo dat zat er weer op, dacht ik. De organisator zag dat anders. ‘Sorry, meneer Kerkhof, maar we moeten de ‘case’ nog evalueren.’ ‘Oh ja, zei ik, de ‘case’. Eh, ik ben bang dat ik daar niet aan toegekomen ben, maar ik heb wel veel afspraken gemaakt.’

De zaal zag de humor er wel van in, de organisator niet. Ik mag waarschijnlijk niet meer terugkomen.

Mr. F.J. Kerkhof FB Alfa Accountants en Adviseurs fkerkhof@alfa-accountants.nl

Op grond van het Lenteakkoord wordt de aftrek van hypotheekrente vanaf 1 januari 2013 beperkt voor nieuwe hypotheken. Maar het overdrachtsbelastingtarief blijft op twee procent.

Saadiyat brug, Abu Dhabi, Verenigde Arabische Staten

TS 55 R De beste invalcirkelzaag die we ooit hebben gemaakt!

Siegfried Eichinger, uitvoerder Leonard Weiss GmbH & Co, KG, Satteldorf: „Van PERI ontvangen wij voor iedere aanvraag een passende oplossing. Met PERI UP Rosett kunnen ondersteuningen ook voor grote hoogte eenvoudig en snel gemonteerd worden.

Zelfs 12 m hoge PERI UP vlechtsteiger eenheden laten zich met gemak met de kraan omzetten, dat is goud waard.“

ilig!

Zeer ve ent t intellig erd me o v r e o g o v it U es pouwm nieuw s n. e g a z ig veil

NIEUW Ga naar uw dealer!

Gereedschap voor het beste resultaat

Nieuw en gebruikt

PERI UP Rosett Efficiënt omhoog en kosten omlaag

NL PERI/10.196

In- en verkoop van BOUWMATERIEEL en BOUWMATERIALEN

schaftwagens, units, containers...

PERI UP Rosett Modulesysteem Veilig: door geïntegreerde bordeszekering en dwarsbalk montage uit een gezekerde positie Snel: door lichte onderdelen en duidelijke rastermaten met opbouwen gebruiksaanwijzingen Kostenbesparend: door efficiënt gebruik van materialen zijn minder investeringen nodig

TopMaterieel

Bekisting Steigers Engineering www.peri.nl

Ambachtsweg 11, 8152 BA Lemelerveld Email : info@harmsenmaterieel.nl Telefoon : 0572-370461 Fax : 0572-371707

www.harmsenmaterieel.nl

Bij Calduran Kalkzandsteen nemen we onze verantwoordelijkheid serieus.

En bouwen we duurzaam met natuurlijke grondstoffen. We werken cradle to cradle.

Dat doen we door puin uit gesloopte woningen opnieuw te gebruiken.

Vanzelfsprekend. Want zorg voor het milieu is een speerpunt in ons beleid.

Neem voor een serieus gesprek contact met ons op.

CALDURAN, BOUWERS VAN MORGEN

CALDURAN Kalkzandsteen bv Postbus 97 • 3840 AB Harderwijk Einsteinstraat 5 • 3846 BH Harderwijk T (0341) 464 000 • F (0341) 464 001 E info@calduran.nl • I www.calduran.nl

CALDURAN, AAN DE BASIS VAN HET BOUWEN

PRODUCTNIEUWS

37

Betaalbare vouwsteiger met hoge kwaliteit ZargesTubesca Benelux, de organisatie achter het merk Skyworks, heeft recentelijk een nieuwe vouwsteiger geïntroduceerd voor de bouw- en onderhoudsbranche. De nieuwe vouwsteiger is op Europees niveau ontwikkeld en wordt voor alle bedrijven in de ZargesTubesca-Group centraal geproduceerd. De nieuwe vouwsteiger is beschikbaar in twee uitvoeringen: als basismodel en inclusief een verhoogset.

De nieuwe vouwsteiger is voor Skyworks de standaard die staat voor kwaliteit die goed betaalbaar is. Het product biedt een ruime werkplek en is toch goed hanteerbaar. De vouwsteiger is uitgevoerd met robuuste buizen met een diameter van 50 mm en heeft versterkingsringen in de basis van de staanders voor meer duurzaamheid.

De 125 mm zwenkwielen zijn voorzien van een slijtvast rubber oppervlak dat beschadiging van vloeren voorkomt. Het platform van 0,60 x 1,8 meter biedt een ruime en stabiele werkplek voor zeer uiteenlopende installatie- en onderhoudswerkzaamheden.

Deze nieuwe vouwsteiger zal de huidige Sky-line vouwsteiger gaan vervangen.

Skyworks, Berkel en Rodenrijs, (010) 422 25 77. www.skyworks.nl

Een sterke behoefte naar meer informatie.

“Heb je de gebruiksaanwijzing van de machine al gelezen? De gebruiksaanwijzing al gelezen? Nee, hoezo? Nou, daar staat de informatie in die je zoekt.”

Keramische bouwmaterialen gebundeld in Building Box Een handzame cassettebox met zes waaiers toont het complete assortiment keramische bouwmaterialen voor gevel en dak van Wienerberger. De waaiers in deze geheel geactualiseerde Building Box geven architecten, aannemers en bouwkundige adviesbureaus een duidelijk totaaloverzicht van alle beschikbare kleuren en vormen in keramische materialen, zodat zij samen met hun opdrachtgevers vrij kunnen combineren.

[BT..06.12.Product.Wienerberger.jpg] [Bs] Drie jaar geleden introduceerde Wienerberger de eerste Building Box. Het concept heeft zijn kracht bewezen, zodat besloten is dit jaar een update te presenteren.

Ook deze vernieuwde Building Box bevat weer de bekende baksteenwaaiers, voorzien van alle technische specificaties. Zowel voor handvorm, vormbak, strengpers en wasserstrich gevelbakstenen. Een extra brede dakpanwaaier biedt een realistische verhouding bij het combineren van baksteen en dakpan. Tenslotte zorgt de waaier met raamdorpels voor de finishing touch bij het maken van talloze kleuren- en vormencombinaties. Bouwprofessionals kun-

nen de Building Box gratis aanvragen via info.nl@wienerberger.com.

Met de Building Box zijn alle kleuren en vormen in keramische bouwmaterialen direct onder handbereik.

Praktisch hulpmiddel

Willy Heijnen, directeur van Bouwkundig Ontwerp- en Adviesburo Heijnen uit Dalen, heeft de waaiers uit de Building Box wekelijks in handen: ‘Ik gebruik de waaiers om mijn klanten te informeren en adviseren en samen een keuze te maken uit het enorme aanbod aan bakstenen en dakpannen.

In de reguliere bouwmarkt ligt één rode baksteen en één gele, waardoor de keuze beperkt lijkt. Klanten staan er versteld van dat Wienerberger zoveel soorten bakstenen in het assortiment heeft. Zij krijgen gelijk

33% langer werken met één batterij Hitachi presenteert een nieuwe serie batterijen, die nog langer meegaan en waarmee u liefst 33% langer kunt doorwerken. De nieuwe 14,4 en 18 Volt slide batterijen met 4,0 Ah hebben een nog grotere inhoud. Dat betekent dat u met één batterijlading liefst 33 % langer kunt doorwerken.

het juiste gevoel, dat er veel meer mogelijk is. Met de kleurechte waaiers kan ik samen met de klant mooie combinaties van bakstenen en pannen bij elkaar zoeken, zodat zij tot een optimale keuze komen voor de uitstraling van hun nieuwe woning of aanbouw.’

Wienerberger B.V., Zaltbommel, (0418) 59 71 11, www.wienerberger.com

Een derde deel meer, dus dan spreken we toch echt over een aantrekkelijke optimalisatie in gebruik. Het gewicht van de accu is hetzelfde als dat van de 3,0 Ah accu. De 4,0 Ah batterijen zijn uitwisselbaar met de Hitachi 14,4 en 18 Volt slide Li-ion batterijen. Deze nieuwe batterijen zijn standaard toegepast in onder andere de boorschroefmachines, klopboormachines, slagschroevendraaiers en slagmoeraanzetters van Htiachi. Uiteindelijk wordt het hele assortiment 14,4 en 18 Volt snoerloze machines van 4,0 Ah batterijen voorzien.

Klinkt dit bekend? Ik ben het wel met je eens, het is ook maar een saai boekje. Maar dat er nuttige informatie in staat dat is zeker. Maar als je de gebruiksaanwijzing niet leest, hoe kunnen wij dan de meest nuttige informatie over de desbetreffende machine overbrengen? En dan ook nog op een leuke en interessante manier. Ik denk dat wij de manier hebben gevonden in de vorm van clips op Youtube.

Op 21 maart 2011 hebben wij 4 clips live gezet op ons Youtube kanaal. 3 daarvan zijn instructie clips waarin ik een onderwerp behandel met betrekking tot onze producten. Op dit moment hebben wij 24 clips live staan die over ons gereedschap gaan en elke maand komt er een nieuwe clip bij.

De informatie die ik behandel is zeer divers.

Er staan clips op waarin ik vertel hoe je een machine het beste kunt instellen voor een goede werking of wat het verschil is tussen een aantal machines of waarom je stofvrij moet werken en welk decoupeerzaagblad het beste bij een bepaald soort materiaal past. Dit zijn nog maar een aantal voorbeelden van wat je op ons Youtube kanaal kan verwachten.

Eén ding is zeker! Er staan ongetwijfeld 1 of meerdere clips op waar jij iets mee kunt. En zo niet, laat het mij dan weten. Stel je vraag en als deze interessant genoeg is voor een clip dan maken we die gewoon.

Ik heb al veel clips op Youtube gezien die over gereedschap gaan, maar er staan er maar weinig op die iets nuttigs vertellen over gereedschap. Ik hoop dat ik op deze manier en door dit medium een bijdrage kan leveren aan meer en vooral nuttige informatie over onze machines.

Voor reacties of vragen kun je me vinden op onze website www.makita.nl Voor ons Youtube kanaal ga je naar www. youtube.com/user/MakitaNederland Ike Vogels, producttrainer Makita Nederland B.V.

Volg ons op:

@bouwtotaal

Hitachi Power Tools Netherlands BV, Nieuwegein, (030) 60 84 050, www.hitachi-powertools.nl

www.bouwtotaal-online.nl

PRODUCTNIEUWS Met montagetrap geen voorloopleuningen nodig In een samenwerking van vier partijen is de aluminium Altrex montagetrap voor het veilig opbouwen van stalen steigers ontwikkeld. Met deze montagetrap zijn geen voorloopleuningen meer nodig. Dit biedt grote voordelen ten aanzien van opbouwtijd, veiligheid en investeringen. De montagetrap is ontwikkeld samen met de steigerafdeling van VolkerWessels bouwmaterieel. Het enthousiasme over de montagetrap is zo groot dat VolkersWessels bouwmaterieel deze voortaan verplicht stelt voor alle steigerprojecten.

Het idee voor de steigertrap is afkomstig van Steigerbouw Hoogeveen. Samen met Van Thiel United heeft Altrex hier een werkzaam model van kunnen maken. De montagetrap is uitgebreid in de praktijk getest, in aanwezigheid van onder andere de Arbeidsinspectie. De Arbeidsinspectie heeft positief gereageerd op deze innovatie.

Met de montagetrap kan de steigerbouwer op een veilige manier de leuningen voor de volgende slag maken. De nieuwe vloer kan veilig worden betreden omdat die al is voorzien van de permanente leuningen.

Hierdoor is het gebruik van voorloopleu-

Aluminium montagetrap.

ningen niet nodig, maar kan de steiger wel op een veilige manier worden opgebouwd.

Van Thiel United heeft stalen haken ontwikkeld waarmee de montagetrap eenvoudig kan worden opgehangen aan de leuningen.

Toepasbaarheid

De montagetrap zorgt voor extra flexibiliteit door het eenvoudig toepassen bij hoeken van gebouwen en obstakels. Uitgangspunt is dat er maar één montagetrap nodig is per montageploeg voor een steiger. Hierdoor vergt dit een lagere investering in ver-

gelijking met voorloopleuningen, die vaak op de bovenste slag blijven gemonteerd. De Altrex montagetrap is in de huidige uitvoering geschikt voor slaghoogtes tot 2,20 meter en toepasbaar bij een groot aantal gerenommeerde stalen steigersystemen.

In de praktijk is gebleken dat veel bedrijven nog geen voorloopleuningen gebruiken. De hoogte van de investering en de toepasbaarheid zijn hierbij belangrijke drempels.

De montagetrap biedt een uitstekend alternatief om toch veilig de steigers op te kunnen bouwen. De benodigde investering is aanzienlijk lager in vergelijking met voorloopleuningen. Deze blijven vaak op de bovenste slag gemonteerd. Hierdoor zouden dan voor andere projecten weer nieuwe voorloopleuningen moeten worden aangeschaft. Met de montagetrap is dit niet meer nodig.

38 Nieuwe airless machine De Salsa Voorstrijkpomp is de nieuwste airless machine in het Knauf assortiment.

Deze verspuit alle voorstrijkmiddelen zonder korrel. De Salsa is klein, licht en direct operationeel met een stopcontact (230 V) in de buurt. Een handig hulpmiddel dus om snel kleine of grote wand- en plafondoppervlaktes te voorzien van voorstrijk.

Niet alleen het aanbrengen van de voorstrijk gaat sneller dan met de hand, ook het schoonmaken verloopt eenvoudig en snel.

De voorstrijkpomp is verder zeer hand-

Verkrijgbaarheid

De Aluminium montagetrap is verkrijgbaar bij Steigerbouw Hoogeveen en Van Thiel United. Altrex produceert, maar distribueert niet, aangezien zij niet is gespecialiseerd in stalen steigerbouw.

Comfortabel werken met boor- en combihamers met AVT Gemakkelijk boren en breken staat voorop bij de nieuwste boor- en combihamers van Makita. De toegepaste actieve Anti Vibratie Technologie (AVT) absorbeert de trillingen waardoor de machines voelbaar rustiger in de hand liggen. Hierdoor mag en kan de professional tot 83% langer doorwerken met deze machines. Makita heeft ook de ergonomie van de nieuwste boor- en combihamers verder verbeterd. Zo zorgt een verlengde boorkop, geschikt voor SDS-PLUS boren, voor minder speling. Dat maakt boren in plafond, vloer en muur nog gemakkelijker.

De AVT technologie is ontwikkeld door de Japanse ingenieurs van Makita en gebaseerd op de trillingsdemping van gebouwen bij aardbevingen. De AVT booren combihamers HR2601, HR2611F en HR2611FT zijn voorzien van een contragewicht dat actief wordt gestuurd door het wankellager in de machine. Deze dynamische actie van het contragewicht zorgt ervoor dat trillingen efficiënt worden geabsorbeerd en dit resulteert in een voelbaar rustigere machine. De machines zijn daarnaast uitgevoerd met anti-vibratie handgrepen waarbij speciale rubbers in de handgrepen de trillingen opvangen.

Het verschil met ‘gewone’ boor- en combi-

hamers is duidelijk merkbaar. De machines met AVT en anti-vibratiehandgrepen werken comfortabeler, met minder handarmtrillingen en zijn daardoor ook gezonder voor het lichaam.

Stofvrij werken

Door de hiervoor genoemde eigenschappen sluiten de nieuwe boor- en combihamers van Makita volledig aan op de eisen voor veilig en gezond werken. De machines voldoen daarnaast aan de eisen voor stofvrij werken en zijn door TNO-gecertificeerd en goedgekeurd door de Arbeidsinspectie. De boorhamer HR2601 en de combihamers HR2611F en HR2611FT zijn

Dankzij de actieve Anti Vibratie Technologie kan de professional tot 83% langer doorwerken met Makita boor- en combihamers.

bij uitstek geschikt voor gaten van 16 mm, maar boren tot 26 mm in beton. De diepte-aanslag van de combihamers kan met één druk op de knop gewijzigd worden. De HR2611FT is uitgerust met twee onderling verwisselbare boorkoppen, SDS-PLUS en een snelspanboorkop.

Makita Nederland B.V., Eindhoven, (040) 206 40 40, www.makita.nl

zaam. Hij weegt slechts 6,1 kg en geeft dus weinig belasting voor het lichaam. De Salsa maakt gebruik van de airless spuittechniek. Dat heeft als voordeel dat er bijzonder nauwkeurig kan worden gewerkt en de verwerker nagenoeg geen last heeft van spuitnevel.

Behalve de voorstrijkmiddelen Knauf StucPrimer, Diepgrond en Grondeermiddel, kan ook Spraykontakt heel goed met de Salsa worden verspoten. Dit is de nieuwste voorstrijkinnovatie van Knauf. Het is, behalve zeer prettig te verwerken, ook razendsnel droog en heeft een hoge opbrengst van 75 m² per 10 kg emmer. De Knauf Salsa Voorstrijkpomp is verkrijgbaar bij de Knauf Machinetechniek Service Dealers.

Knauf B.V., Utrecht, (030) 247 33 11, www.knauf.nl

Stabiele krachtpatser met klassieke glimlach U gaat met nog meer plezier naar het toilet met de nieuwe serie toiletzittingen van Pressalit. De toiletzitting Scandinavia van Pressalit is al sinds 1975 een echte klassieker. Nu introduceert de Deense fabrikant van toiletzittingen de derde generatie van deze bijzondere serie; Scandinavia PLUS. Daarin zijn het goede van verleden en heden gecombineerd. Bij de ontwikkeling is terdege rekening gehouden met het feit dat mensen in Europa langer en gewichtiger zijn geworden.

vriendelijke vormgeving, een kleurrijk karakter en innovatieve functies voor comfort en gemak. De zitting heeft een goede pasvorm, doordacht design, verhoogde stabiliteit en gebruikscomfort dankzij soft-close en lift-off. In 1975 werd de zitting Scandinavia ontworpen door designers Sigvard Bernadotte en Acton Bjørn. Zij gaven de zitting de kenmerkende ‘lachende voorkant’ met een vriendelijke uitstraling. Scandinavia werd een klassieker.

De zitting blinkt uit in draagkracht en stabiliteit. Een echte krachtpatser met een

Tot 240 kilo belastbaar

Scandinavia PLUS oogt vriendelijk, maar

is een echte krachtpatser. De zitting kan tot 240 kilo belast worden zonder te breken. Een belangrijk gegeven voor mensen van gewicht. Vanzelfsprekend zijn ook de scharnieren bestand tegen flinke krachtsinspanning.

De zitting is eenvoudig te reinigen. Door de lift-off functie zijn zitting en deksel eenvoudig te verwijderen voor een grondige reiniging. De zitting heeft minder verborgen hoekjes en kantjes, waar bacteriën kunnen schuilen. Dankzij soft-close sluit de zitting even geruisloos als neerdwarrelende sneeuw.

Scandinavia PLUS is verkrijgbaar in maar liefst tien verschillende kleuren, waaronder de nieuwe kleuren Dark Purple, Hot Pink en Midnight Blue. Daarmee is de kleur van de zitting perfect af te stemmen op de inrichting van de badkamer of andersom.

De zitting past op de meest gangbare toiletpotten. Pressalit geeft tien jaar garantie op materiaal- en fabrieksfouten.

Wijnbeek Sanitair B.V., Uitgeest, (0251) 361 010, www.pressalit.nl

PRODUCTNIEUWS

39

Echt schuren voor professionals De nieuwe 350 Watt sterke vlakschuurmachines van Metabo realiseren een zeer fijn schuurbeeld en lopen bovendien bijzonder rustig. Het klemsysteem is geschikt voor schuurbladen met klithechting, standaard schuurbladen maar ook tot 10 mm dikke schuurvliezen.

De ‘SRE 4350 TurboTec’ en de ‘SRE 4351 TurboTec’ hebben een opgenomen vermogen van 350 Watt. De schuurzolen zijn met 92 x 190 en 112 x 230 mm verschillend van afmeting. Zo kan de gebruiker afhankelijk van de werkzaamheden, bij gipsplaten, schilderwerk, het leggen van vloeren of timmerwerkzaamheden, de voor hem juiste machine kiezen.

Ongeacht of u deuren schuurt of gipsplaatwanden bewerkt, u krijgt altijd een zuiver schuurbeeld zonder schuurkringen en groeven. Daarvoor zorgt het nieuwe swing-

systeem dat de machines zeer rustig laat lopen en tegelijkertijd de vibraties op de achterste handgreep tot een minimum van minder dan 2,5 m/s2 reduceert. Ook warmtegevoelige materialen als verf of kunststof kunnen door de standaard ingebouwde toerentalvoorkeuze worden bewerkt.

Een maximale materiaalafname per druk op de knop bereikt u met de Turbo-Boostschakelaar. Om zo nauwkeurig mogelijk te kunnen schuren aan randen en hoeken, is de vibratie-gedempte extra handgreep eenvoudig te verwijderen.

Veelzijdig inzetbaar

Colofon Onafhankelijke informatiebron voor de uitvoerende bouw waaronder de aannemers, onderaannemers, inkoopmanagers, metselaars, voegers, dakdekkers, installateurs, stukadoors, zzp-ers en al hun toeleveranciers. jaargang 9, nr. 6/7, juni 2012 Uitgever André Lardinois

De machines zijn veelzijdig inzetbaar.

Hun bijzondere klemsysteem klemt zowel schuurbladen als ook tot tien mm dikke schuurvliezen en schuurzolen met klithechting. De afgeronde kanten van de schuurzool voorkomen dat de werkstukken worden beschadigd. In verband met de zeer hoge belasting van de schuurmachines in de bouw zijn de beide machines ui-

terst robuust geconstrueerd. Hun dubbele rij hoekcontact-kogellagers is meervoudig afgedicht zodat hout en gipsstof niet kunnen binnendringen.

In plaats van de traditionele swingbuffers hebben de machines een scheurvast rubberen manchette met een lange levensduur, die eveneens tegen stof beschermt.

De eenvoudig te ledigen ‘Intec’-stofcassette

Sigma Coatings presenteert in juni 2012 de eerste twee van in totaal zeven kleuradviesboeken. De uitgaven ‘Verzorgen & Genezen’ en ‘Wonen & Verblijven’ helpen om functionele en belevingsgerichte kleurplannen op te stellen voor bijvoorbeeld ziekenhuis, zorgcentrum, studio en woonhuis.

Vaste medewerkers Ed de Rechteren van Hemert Mr. F. J. Kerkhof Ing. Peter Borgers Ing. Arjan van Wingerden Cor Spronk Casadata CV Jan Bol Advertentie André Lardinois telefoon: 0570-654660 e-mail: a.lardinois@handelsuitgaven.nl Freddy Burgers telefoon: 0570-623852 e-mail: freddy@handelsuitgaven.nl Hugo Arends telefoon: 0570- 861007 e-mail: hugo@handelsuitgaven.nl Ontwerp en opmaak Ronald Wientjes (RoDo grafisch ontwerpburo) e-mail: ronald@rodoweb.nl Abonnementen e-mail: administratie@handelsuitgaven.nl

Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder de nadrukkelijke, schriftelijke toestemming van de uitgever.

Deze uitgave is zorgvuldig en naar beste weten samengesteld. Uitgever en auteurs kunnen echter niet instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, als gevolg van handelingen of beslissingen die op deze informatie zijn gebaseerd.

noemde uitgaven, de kleuradviesboeken voor vijf andere segmenten, te weten ‘Opgroeien & Leren’, ‘Werken & Functioneren’, ‘Cultuur & Beleven’, ‘Reizen & Ontspannen’ en ‘Herinneren & Afscheid’. Elke levensfase vraagt immers om een ander kleurgebruik.

Achtergrond

Redactie Carla Debets

Copyright

Metabo Nederland bv, Breukelen, (0346) 25 90 60, www.metabo.nl

Kleuradviesboeken voor kleurkennis en welzijn

Hoofdredacteur ing. Frank de Groot

BouwTotaal is een uitgave van Nederlandse HandelsUitgaven BV Postbus 2273 NHU 7420 AG Deventer Nederlandse Maagdenburgstraat 22 HandelsUitgaven 7421 ZC Deventer tel.: 0570-654660 fax: 0570-656580 email: info@handelsuitgaven.nl

met was- en verwisselbare filter neemt het hout en gipsstof op. Op de plaats van de cassette kan de gebruiker, indien nodig, een mobiele alleszuiger aansluiten. Een nieuwe geribbelde slangaansluiting zorgt voor een goede grip.

De kleuradviesboeken zijn tot stand gekomen op basis van Sigma’s nieuwe Colours of Life filosofie waarin mens en beleving centraal staan. De filosofie verwoordt de visie van Sigma op kleur in onze leefomgeving, én brengt alle kleurkennis op functioneel, technisch en esthetisch vlak op wetenschappelijke manier samen.

Colours of Life geeft bijvoorbeeld inzicht in de biologische en psychologische effecten van kleur en kan daarmee het welzijn en het functioneren van de mens in zijn leef-

omgeving ingrijpend verbeteren.

De nieuwe filosofie is bepaald geen kleurenwaaier. Colours of Life staat voor een bundeling van kennis die werd uitgewerkt in inspirerende kleuradviesboeken. In 2012 en 2013 verschijnen naast de eerderge-

Sigma verzamelt al jaren informatie over kleur en het effect daarvan op de mens.

Twee jaar geleden werd begonnen met het structureel vastleggen van semiw e te n s c h ap p e l ij k e kleurinformatie. De samenwerking met onder meer architecten, wetenschappers en kleurspecialisten leverde een schat aan kennis op die zich nu dus laat vertalen in een kleurenfilosofie.

Colours of Life vertrekt niet vanuit kleur als zelfstandig gegeven, maar gaat uit van de mens die zich binnen die kleuren beweegt.

De mens is niet gemaakt om altijd binnen te leven, maar ook buiten, in de natuur.

Vroeger werd alles in standaard witten en grijstinten geschilderd, maar de natuur biedt kleur, tint en schakering, en stimuleert of brengt juist rust. Ook het combineren van kleuren op basis van trends is maar één aspect van kleurtoepassing, aldus Sigma. De nieuwe filosofie raadt schilders, vastgoedbeheerders, architecten, woninginrichters en projectmanagers aan zich af te vragen met welk segment (zorg, onderwijs, et cetera) ze te maken hebben, wat de functie is van die ruimte en welke beleving ze aan die plaats willen meegeven.

Goed kleurgebruik zorgt bijvoorbeeld voor snellere genezing, betere leerprestaties, een hogere productiviteit en groter wooncomfort. Maar welke kleuren of kleurencombinaties werken goed en welke juist niet? Het gaat daarbij niet om kleur als middel op zich, maar om het evenwicht tussen gebouw, omgeving, inrichting, verlichting, kleur en bovenal de mens als gebruiker.

Voor het bestellen van de kleurboeken stuur een email naar info@sigma.nl.

Sigma Coatings Bouwdivisie, Uithoorn, (0297) 54 19 11, www.sigma.nl

#probin_nl

probin nederland

PURSCHUIM PERFECT FOAM

ééncomponent polyurethaanschuim en levert extra meters op in vergelijking met een standaard bus van gelijke grootte.

Perfect middel om voegen, gaten en holle ruimten af te dichten, te vullen en te isoleren. Bewerking kan al vanaf -10°C tot +35°C. Bestand tegen warmte, water en vele chemicaliën. Overschilderbaar en af te werken met pleister, niet UV-bestendig. www.tremco-illbruck.nl 610.576.1672-74 Artikelnummer Type Inhoud Bijzonderheden 610.576.1672 FM350 540 ml 610.576.1673 FM350 880 ml 610.576.1674

FM657 540 ml

P/BUS VANAF

3,

TREKHAAKSLOT T-LOCK

metalen, rood gepoedercoate trekhaakbeveiliging ter voorkoming van ongewenst openen van achterdeur of klep van bestelbussen, bestelwagens en stationwagens. Kan tijdens het rijden op de trekhaak blijven. Geleverd met een discusslot.

458.325.5868 VAN 148,94

Met spuitmond, 360º draaibaar

5,95

75

125,

00

Normaal Nu € 5,95 € 3,75 € 6,95 € 4,75 € 6,95

€ 4,75

V

eilig

PAK DAT VOOR DEEL! Incl. discusslot.

= x2

BESTELBUS/AUTO SLOT GATELOCK

AL OR !

VO EO JK ID KI V BE DE

x3

Portier kan niet meer geopend worden.

de optimale beveiliging voor uw bestelwagen. Dit mechanische beveiligingsslot is voor de laadruimte van uw bestelwagen. Het is geschikt voor zowel achterdeuren als schuifdeuren. Het RVS slothuis is buitengewoon robuust, voorkomt inbraak en schrikt af. Bestand tegen zagen en boren, en zo gemaakt dat hamers, tangen en boren geen houvast hebben op het slot. De cilinder voldoet aan de hoogste Europese veiligheidsnorm en word geleverd met 3 sleutels en een veiligheidscertificaat.. www.imbemarhiwa.nl 856.325.4101

610.576.1674

610.576.1673

610.576.1672

610 TREMCO ILLBRUCK PERFECT FOAM

NIEUW

Sterke landelijke technische groothandel voor bouw en industrie

NIEUW

Specialist in hang- en sluitwerk en toegangscontrolesystemen

NIEUW

Ruim 25.000 artikelen op voorraad

probin Zutphen

probin Soest

probin Amersfoort

Uitsluitend A-merken KIJK VOOR MEER INFORMATIE EN ALLE ADRESSEN OP WWW.PROBIN.COM

856.325.4101 IMBEMA RHIWA GATELOCK