BNL Magazine #2-2021

JULI 2021

ALLE REGIO’S

Ledenmagazine van Koninklijke Bouwend Nederland

Stikstofakkoord

“Zo investeren we ons uit de wurggreep van de stikstofcrisis”

Samenwerking bouw en Infra

ROC Groningen leidt duizenden technici op voor energietransitie

Trotse infrabouwer Slotman

“In voor- en tegenspoed op elkaar rekenen”

2 | BNL | Juli 2021 |

INHOUD

IN DIT NUMMER

6

12

“ Zo investeren we ons uit de wurggreep van de stikstofcrisis”

Wkb van kracht in 2022. Nu niet aan de slag? Wanneer dan wel?

STIKSTOFAKKOORD

WET KWALITEITSBORGING

22

41

Plan Behoud Vakkrachten: Doeners en denkers gezocht

De Groene Koers: Van beleid naar activiteit

INSTROOM

VAKGROEPEN

BNL is het verenigings­magazine van Koninklijke Bouwend Nederland.

In het magazine is informatie te vinden over activiteiten van de vereniging, ontwikkelingen in de sector en onderwerpen die van belang zijn voor de bedrijfsvoering van de leden. De inhoud geeft invulling aan de missie van de vereniging, namelijk het binden, boeien en verenigen van de leden.

Wilt u reageren?

Stuur een mail aan: a.nieuwenhuis@bouwendnederland.nl.

COLUMN | Juli 2021 | BNL | 3

INHOUDSOPGAVE

SAMEN STA JE STERK Elke bouwer weet dit allang. Of je nou een deur in je woning

04

BOUW IN BEELD

afhangt of een sluisdeur plaatst. In je eentje gaat het niet of veel minder makkelijk. Dit simpele principe van samenwerking

11

BESPAARGARANT

passen we ook toe in onze belangenbehartiging voor jullie.

Gewoon omdat je dan meer gewicht in de schaal legt.

14

FUTURE BUILDERS VOOR STUDENTEN EN SPECIALISTEN

Zo hebben we met boeren, natuurorganisaties en ondernemersclubs een plan gepresenteerd om dit land te verlossen

15

NU BOUWEN AAN MORGEN ‘DE TOEKOMST BEGINT VANDAAG’

van de stikstofklem waarin we zitten. Zo willen we nieuwe economische ontwikkelingen mogelijk maken. Zodat als eerste bouw- en vooral infraprojecten weer door kunnen gaan. Dit plan ligt

17

18

BRIEF UIT BRUSSEL BIJDRAGE RENÉ MEYBOOM

inmiddels op vele Haagse bureaus en de eerste reacties zijn positief.

TERUGBLIK: EEN JAAR LANG CORONACRISIS

In de infra werkt Bouwend Nederland met een brede coalitie om

Ik vertel je er meer over verderop in deze BNL-editie.

innovatie in de vervangings- en renovatieopgave te versterken.

Met hen bouwen we aan de Actieagenda Infra. Doel: meer geld voor

20

BOUWEN AAN EEN NIEUWE CAO!

innovatie, uitrol van deze innovaties in de praktijk en de opschaling naar brede toepassing van de vernieuwingen. Hard nodig naast

24

CIRCULAIRE BEDRIJFSHUISVESTING

heel veel meer geld op landelijk en lokaal niveau voor infrastructuur.

27

REGIOKATERN

Last but not least: we knokken ook voor ruim baan voor de woningbouw. Een monstercoalitie van 34 partijen presenteerde de

32

INNOVATIE EXOSKELET: LANGER EN GEZONDER WERKEN

Actieagenda Wonen in politiek Den Haag. Dat zijn de maatregelen die nodig zijn om echt die één miljoen huizen te kunnen bouwen in de komende tien jaar. En met succes. We zien nu dat die ambitie

35

10 MANAGEMENTVRAGEN AAN… MICHIEL VAN SUMMEREN

politiek breed gedeeld wordt. Samen sta je sterk.

Maxime Verhagen

36

TROTS CHARLOTTE SLOTMAN, ABBINK BOEKELO

39

VEILIGHEID KUIJPERS BOUW HETEREN EN HEIN®

43

COLUMN ELISABETH POST, VOORZITTER TLN

44

ONMISBAAR

51

VERENIGING DIGIDARE AWARD 2021

53

BNL IN DE MEDIA

Voorzitter Bouwend Nederland

BOUW IN BEELD

PROJECT MILESTONE In Eindhoven wordt gebouwd aan woonhuizen van 3D-geprint beton. De projectpartners hebben een woning met een geheel eigen vormgeving gerealiseerd, dankzij uitgebreide R&D om de vormvrijheid van betonprinten te ontsluiten. Het huis bestaat uit 24 geprinte betonnen elementen, die laagje voor laagje zijn geprint in de printfabriek in Eindhoven. De elementen zijn met vrachtwagens naar de bouwplaats gebracht en daar op een fundering geplaatst. Daarna is het huis voorzien van dak en kozijnen en verder afgewerkt.

De eerste woning is eind april al in gebruik genomen. De vijf huizen van Project Milestone worden na elkaar gebouwd, zodat bij elke nieuwe bouwronde maximaal geleerd kan worden van de vorige. Binnenkort start het ontwerp voor de volgende woningen, die meerdere verdiepingen krijgen, waarvoor de techniek verder ontwikkeld moet worden.

PROJECTPARTNERS EINDHOVEN UNIVERSITY OF TECHNOLOGY, VAN WIJNEN, SAINT-GOBAIN WEBER BEAMIX, VESTEDA, GEMEENTE EINDHOVEN EN WITTEVEEN+BOS ARCHITECT HOUBEN / VAN MIERLO MEER INFORMATIE 3DPRINTEDHOUSE.NL

Fotograaf | Bart van Overbeeke

6 | BNL | Juli 2021 |

STIKSTOFAKKOORD

Tekst | Hans Smit

STIKSTOFAKKOORD | Juli 2021 | BNL | 7

Foto | René van den Burg

MAXIME VERHAGEN OVER AKKOORD MET BOEREN, WERKGEVERS EN MILIEUGROEPEN:

“Zo investeren we ons uit de wurggreep van de stikstofcrisis” “Een uniek voorstel dat wordt gedragen door natuur-, boeren- en ondernemersorganisaties.” Zo omschrijft Maxime Verhagen, voorzitter van Bouwend Nederland, het ‘Versnellingsakkoord stikstofemissiereductie’ dat in mei werd gepresenteerd. De kracht zit volgens Verhagen in de aanpak per regionaal probleemgebied zodat resultaten sneller worden geboekt dan tot dusver het geval is.

8 | BNL | Juli 2021 |

STIKSTOFAKKOORD

Het akkoord is bijzonder omdat het is gesloten tussen ogenschijnlijk

Perspectief

tegengestelde partijen: Natuur & Milieu, Natuurmonumenten, LTO Nederland,

Verhagen: “Alle deelnemers hebben unieke kennis die noodzakelijk is voor een

VNO-NCW, MKB-Nederland en Bouwend Nederland. Het plan voorziet in

sectoroverstijgende aanpak. We bieden zo perspectief aan de samenleving en

extra investeringen van 15,3 miljard euro (negen jaar à 1,7 miljard euro) tot

aan onze eigen sectoren. Zo kunnen we ons uit de wurgreep van deze

2030 voor een reorganisatie van de landbouw, sneller natuurherstel en

stikstofcrisis investeren.” Volgens hem is de kracht van het akkoord de

uiteindelijk meer ontwikkelingsruimte voor economische activiteiten, zoals

gebiedsgerichte aanpak: “De regering zorgt voor het wettelijk kader, de

woningbouw, mobiliteit en energietransitie. Het akkoord wil huidige

controle en eventuele bijsturing, maar de uitvoering ligt bij de provincies die de

stikstofafname versnellen van 26 (stikstofwet) naar 40 procent in 2030

lokale spelers en het gebiedsproces kennen. Zo wordt er een landelijk

(zie kader hieronder voor meer details).

stikstofregistratiesysteem opgetuigd, maar de toepassing gebeurt lokaal. In ons plan participeren relevante spelers, zoals boeren, natuurbeheerders en regionale bestuurders.”

De kernpunten uit het akkoord: • Door de samenwerking van diverse organisaties wordt de

Onzekerheid

discussie ‘de winst voor de een, is het verlies voor de ander’

Hij begrijpt dat de extra 15,3 miljard euro, die boven op al gereserveerde

grotendeels voorkomen.

investeringen komt, veel geld lijkt. “De maatschappelijke kosten van niets

• De regionale ‘gebiedsgerichte’ aanpak kan zorgen voor een breder

doen zijn echter vele malen hoger. Nu al gaan miljarden aan nieuwe duurzame

draagvlak van de maatregelen, vooral in de agrarische hoek.

investeringen aan ons land voorbij en dreigen noodzakelijke ontwikkelingen

• Het stikstofplan gaat verder dan de huidige Stikstofwet. Niet 26%

– van infrastructuur tot wonen tot de energietransitie – in de knoei te komen.

reductie van de stikstofneerslag, maar 40% in 2030.

Vooral in de chemie, productie, agrifood en energiesector.”

• Het plan komt tot een reductie met 177 mol/ha/jaar (‘mol’ is de meeteenheid om de neerslag van stikstof uit te drukken). Hiervan

“De topman van het Havenbedrijf Rotterdam schat de misgelopen

komt uiteindelijk 60 mol vrij voor nieuwe ontwikkelingen, waarvan

investeringen alleen al voor de regio Rijnmond op 4,5 miljard euro. En dat is

weer 20 mol bestemd is voor bouw en infra. Dit moet binnen twee

nog maar één gebied. Het speelt ook in Zeeland, Brabant, Limburg en het

jaar mogelijk zijn (zie kader wachtende infra-projecten).

Noorden. We willen juist nieuwe duurzame investeringen aantrekken, maar

• Het plan vergt een extra investering van 15,3 miljard euro, boven

door alle onzekerheid over de (stikstof)regels is dat erg lastig. Dit nekt

op de al geplande investeringen. De planmakers betogen dat de

Nederland op langere termijn op meerdere fronten: verduurzaming van

kosten van economische stilstand en het mislopen van (Europese)

havens, fabrieken, transport, economische ontwikkeling of banen.”

gelden hoger zullen uitpakken.

• De eerste financiële injectie is voor de landbouw en veeteelt in

Gezonde landbouw

bekende stikstofgebieden. Boeren die vrijwillig willen stoppen

Deze onzekerheden belemmeren volgens Verhagen ook de noodzakelijke

worden uitgekocht. Piekvervuilers worden geholpen bij

modernisering van de landbouw en veeteelt; de grootste veroorzakers van de

verplaatsing naar minder kwetsbare gebieden. Resterende

boventallige stikstofdepositie die voor aantasting van het natuurlijk milieu

agrariërs innoveren hun bedrijfsvoering in de richting van

zorgt. “De agrarische sector kan met innovaties de schade aan de natuur

natuur-inclusieve landbouw.

verminderen. Bijvoorbeeld door nieuwe staltechnieken of door natuurbeheer,

• Het akkoord richt zich op de aangetaste Natura 2000-gebieden

zoals waterberging, in hun werkwijze te betrekken. Maar veel boeren hebben

(161 regio’s in ons land met een beschermde EU-status), die de

door het wegvallen van het PAS geen geldige vergunning meer en dat maakt

impasse veroorzaken. Er komt een onafhankelijk

financiering naar een gezonde landbouw moeilijk. Met dit plan kunnen we

stikstofregistratiesysteem dat stoelt op landelijke wetgeving. Dit

boeren die vrijwillig willen stoppen snel en ruimhartig uitkopen en

systeem verricht per gebied nauwgerichte metingen die de huidige

piekbelasters verplaatsen naar minder gevoelige gebieden. Zo krijgen boeren

berekeningsmethode van schattingen en rekenmodellen vervangt.

meer kans op een gezond verdienmodel met moderne, natuur-inclusieve

• Er komt een onafhankelijke, landelijke stikstofbank die per provincie maatregelen uitvoert. Deze instantie bepaalt per gebied

bedrijven. Zo dragen ze ook bij aan een robuuste natuur en de voorspoed van het platteland.”

hoe vrijgekomen ontwikkelruimten wordt verdeeld tussen landbouw, natuur of economische activiteiten. De bank kan mogelijk een rol spelen om kleine bouwprojecten te verdelen die onder de huidige drempelwaarden vallen.

• Het akkoord wordt aangeboden als een afgewogen package-deal.

De deelnemende organisaties vragen de regering de plannen met spoed te laten toetsen door de Raad van State (juridisch, wettelijk) en het Planbureau voor de Leefomgeving (inhoudelijk).

“ De kracht van dit akkoord is de gebiedsgerichte aanpak.”

STIKSTOFAKKOORD | Juli 2021 | BNL | 9

Scepsis De voorzitter begrijpt dat er vanuit de bouw en infra misschien met enige scepsis naar het akkoord wordt gekeken. Het gaat veel over landbouw en natuur. Hij reageert hierop: “Natuur, industrie, landbouw, bouw en infra hebben allemaal belang bij een snelle en structurele oplossing. Om daar te komen zijn allereerst cruciale maatregelen nodig in de landbouw en natuurherstel. We moeten boeren de kans geven hun bedrijfsvoering aan te passen en we moeten niet de schuld bij hen alleen neerleggen. En vergeet niet dat de kosten voor natuurbeheer alleen maar zullen oplopen.” Bouwend Nederland was om al deze redenen medetrekker van dit akkoord: “Enerzijds zodat de sector dan kan blijven werken aan het oplossen van de wooncrisis, de energietransitie, de klimaatverandering en duurzaam mobiel maken van Nederland. Maar ons belang ligt natuurlijk ook in de realisatie van natuurherstel en klimaatmitigatie.”

“ Infrastructuur, wonen, energietransitie dreigen in de knoei te komen.”

Initiatieven Verhagen. “Volgens RIVM-berekeningen draagt de bouwsector slechts 0,6 procent bij aan de schadelijke stikstofneerslag. Dus is onze bijdrage aan de verminderingen vanzelf ook kleiner. Toch nemen en steunen we initiatieven om de drukfactoren op het milieu te verlagen. Bijvoorbeeld met NEPROM, WoningbouwersNL, gemeenten en bedrijven om bij nieuwe woningen waterberging, hittestress en biodiversiteit integraal onderdeel van de opgave te maken. In De Groene Koers werken we aan het emissiearm maken van bouwmaterieel en in bouwlogistiek valt ook nog veel te verduurzamen.”

Infrastructuur Het versnellingsakkoord zal naar verwachting in twee jaar leiden tot meetbare verbeteringen. Een derde daarvan moet ten goede komen aan de bouwsector. Verhagen: “Hiermee ontstaat ook de ruimte voor de transitie naar een duurzame infrastructuur. Bij Rijkswaterstaat staan nogal wat geplande projecten in de ijskast vanwege de stikstofcrisis. Het gaat dan vooral om het moderniseren en aanpassen van wegen en knooppunten. Je moet, plat gezegd, straks wel naar je nieuwe huis kunnen rijden.”

De ontstane ontwikkelruimte (20 mol) biedt ruimte om bijvoorbeeld deze projecten, die nu bij RWS vanwege stikstofproblematiek on hold staan, uit te voeren: • N33 Zuidbroek-Appingedam • 28/A1 Knooppunt Hoevelaken • A27/A12 Ring Utrecht (diverse projecten) • A4/N14 Haaglanden • N35 Nijverdal (aansluitingen)

Meer informatie www.bouwendnederland.nl/stikstof Contactpersoon Richard Mulder Adviseur Stikstofproblematiek r.mulder@bouwendnederland.nl

CAR, AVB en Ontwerp verzekeren via Koninklijke Bouwend Nederland Drie vliegen in één klap CAR, AVB en Ontwerp verzekeren via Koninklijke Bouwend Nederland Drievan vliegen in polis één klap Profiteer de beste en service Profiteer van de beste polis en service

Waarom kiezen voor de Bouwend Nederland Integraal Polis van In-Staet?

Waarom kiezen voor de Bouwend Nederland Integraal Polis van In-Staet?

Aandacht & Expertise – Persoonlijk contact, adviseurs met sectorspecifieke kennis en jarenlange ervaring, vertrouwen en afspraak is afspraak Aandacht & Expertise – Persoonlijk contact, adviseurs met sectorspecifieke kennis en jarenlange ervaring, vertrouwen en afspraak is afspraak Op maat – De beste voorwaarden, jaarlijks getoetst door Koninklijke Bouwend Nederland Op maat – De beste voorwaarden, jaarlijks getoetst door Koninklijke Bouwend Nederland Betaalbare ontwerpdekking – Met een minimumpremie van € 1.000 is een ontwerpdekking nu voor ieder lid bereikbaar Betaalbare ontwerpdekking – Met een minimumpremie van € 1.000 is een ontwerpdekking nu voor ieder lid bereikbaar Flexibel – Bepaal zelf de hoogte van de premies door dekkingen aan of uit te zetten Flexibel – Bepaal zelf de hoogte van de premies door dekkingen aan of uit te zetten Snelle schadeafwikkeling – Wij zijn in staat 70% van de schades binnen 10 dagen uit te keren Snelle schadeafwikkeling – Wij zijn in staat 70% van de schades binnen 10 dagen uit te keren Eén polis voor alle bouw specifieke risico’s – CAR, Aansprakelijkheid en Ontwerp verzekerd op één polis. Oplossen in plaats van naar elkaar wijzen Eén polis voor alle bouw specifieke risico’s – CAR, Aansprakelijkheid en Ontwerp verzekerd op één polis. Oplossen in plaats van naar elkaar wijzen Wilt u meer weten over de voordelen van de Bouwend Nederland Integraal Polis van In-Staet? Er is altijd een adviseur bij u in de buurt. Neem contact met ons op via info@in-staet.nl of 085 - 0077480 Wilt u meer weten over de voordelen van de Bouwend Nederland Integraal Polis van In-Staet? Er is altijd een adviseur bij u in de buurt. Neem contact met ons op via info@in-staet.nl of 085 - 0077480 In-Staet BV | De Bruyn Kopsstraat 15 | 2288 EC Rijswijk | W www.in-staet.nl In-Staet BV | De Bruyn Kopsstraat 15 | 2288 EC Rijswijk | W www.in-staet.nl

DUURZAAMHEID | Juli 2021 | BNL | 11

FINANCIERING EN ONTZORGING ZONDER FINANCIËLE RISICO’S

MAAK VERDUURZAMEN MOGELIJK MET BESPAARGARANT

Training BespaarGarant Voor de accreditatie als aanbieder van de BespaarGarant-methode moeten bedrijven een onlinetraining volgen. Hierin worden aan de hand van een aantal voorbeelden uit de praktijk de vijf processtappen van de methode doorlopen, inclusief de daarbij in te zetten tools en modelcontracten. Na afloop van de training is de deelnemer in staat

Door energie te besparen werken bedrijven aan duurzaamheid. Dat is

om BespaarGarant toe te passen bij opdrachtgevers voor het

goed, maar ook steeds vaker wat er verwacht wordt. De wettelijke eisen

verduurzamen van utiliteitsgebouwen van bedrijven en

voor het verduurzamen van gebouwen worden namelijk steeds strenger.

maatschappelijke instellingen.

Om de stap voor bedrijven laagdrempeliger te maken, heeft Koninklijke Bouwend Nederland samen met Techniek Nederland, NVDE,

Kennistoets

MKB-Nederland en VNO-NCW het initiatief genomen tot BespaarGarant:

De training wordt afgesloten met een kennistoets. Bij goed gevolg

een open marktstandaard om verduurzaming van utiliteitsgebouwen en

ontvangt de deelnemer een diploma en het bedrijf een voorlopige

de financiering daarvan eenvoudiger te maken.

accreditatie. Ook wordt het bedrijf vermeld op de website van BespaarGarant. De definitieve accreditatie volgt na realisatie van

Hoe werkt het?

concrete BespaarGarant-projecten met een gemiddelde

BespaarGarant is een betrouwbare standaardmethode om gebouwen te

klantwaardering van minimaal 7.

laten verduurzamen met een technische prestatiegarantie en financiering uit lagere energiekosten. In aanmerking komen bedrijven en instellingen die voor

Doelgroep

hun gebouw meer dan 1.500 euro aan energiekosten per maand betalen en

De training is op MBO+-niveau en bestemd voor alle uitvoerende

minstens 500 euro per maand willen besparen met:

bedrijven die de BespaarGarant-methode willen toepassen bij de verduurzaming van gebouwen.

• Een pakket aan verduurzamingsmaatregelen, bijvoorbeeld isolatie, warmtepompen of zonnepanelen, afgestemd op het gebouw en gebruik; • Financiering van de investering uit lagere energiekosten of energiebesparing zónder zelf te investeren.

Kosten Voor leden van Koninklijke Bouwend Nederland geldt een kortingstarief en bedragen de kosten voor de training € 200 (excl.

BTW) per cursist (regulier tarief € 250).

De voordelen voor de eindgebruiker zijn evident: lagere energiekosten door een technische prestatiegarantie op de maatregelen, meer rendement op een

Planning

investering, meer comfort en een gezonder binnenklimaat, én de zekerheid

De training duurt 2 x 2,5 uur, verdeeld over twee dagdelen.

dat een ondernemer voldoet aan de wettelijke eisen voor het behalen van de

De eerstvolgende BespaarGarant-training is op dinsdag 7 en 14

klimaatdoelen.

september 2021 van 13.00 tot 15.30 uur.

Zelf aanbieder worden BespaarGarant is een extra stimulans voor ondernemers in de bouw en infra

Meer informatie

om eigen bedrijfspanden te verduurzamen. Als uitvoerende partij in de bouw

Ben je benieuwd hoe je je gebouw kunt laten verduurzamen? Of wil je de

kun je echter ook zelf aan de slag, als aanbieder van de methode. Een

BespaarGarant-methode kunnen aanbieden aan je opdrachtgevers? Kijk dan

BespaarGarant-project mag alleen worden begeleid door een daarvoor

op www.bespaargarant.nl

geaccrediteerde uitvoerder. Wil jij in aanmerking komen voor accreditatie?

Zorg er dan voor dan minimaal één medewerker uit de organisatie de

Aanmelden voor de BespaarGarant-training kan via:

BespaarGarant-training heeft gevolgd.

www.bespaargarant.nl/training

12 | BNL | Juli 2021 |

Tekst | Kees de Vries

WET KWALITEITSBORGING

WKB VAN KRACHT IN 2022

NU NIET AAN DE SLAG? WANNEER DAN WEL? Voor de een is het al gesneden koek en voor de

5-procentsregeling vormen het hart van de nieuwe

terugleest in artikelen en bij presentaties is toch

ander nog steeds abracadabra. Ieder bouw- en

wetgeving waarmee elk bouw- en infrabedrijf te

vooral: “We hebben het onderschat”. Gebruik dus

infrabedrijf krijgt in 2022 te maken met de Wet

maken krijgt. De geleverde kwaliteit moet

de tijd die je wordt gegeven om je voor te bereiden.

kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb).

aantoonbaar worden gemaakt. De

Uiteindelijk heb je nu een jaar om alles op orde te

Bouwend Nederland breidt het bestaande

aansprakelijkheid van de aannemer wordt

hebben.”

trainingsaanbod uit met een intensief

versterkt én de bouwer moet aan het eind van de

begeleidingstraject Wkb. Ruben Heezen:

bouw een gebouwdossier opleveren. Daarnaast

Handboek en basistraining

“De impact van de Wkb op bedrijfsvoering en

ontstaat in 2022 een nieuwe rolverdeling tussen

Bouwend Nederland heeft een kennistraject

bouwproces wordt onderschat. De invoering is

bevoegd gezag, kwaliteitsborger en aannemer.

ontwikkeld om bouw- en infrabedrijven en hun

juist vanwege die grote impact een half jaar

“Dat zijn allemaal zaken waarop je je

medewerkers zo goed mogelijk bij te staan in de

uitgesteld. Gebruik die tijd, want je zult die

bedrijfsvoering en bedrijfsprocessen op moet

implementatie van de Wkb. De deelnemer kan

nodig hebben.”

inrichten”, zegt Ruben Heezen, Wkb-specialist van

daar, afhankelijk van zijn informatiebehoefte, op

Bouwend Nederland. “Wij drukken onze leden op

inhaken. Coördinator van de BNL Academy

Krachten bundelen

het hart zich vroegtijdig te verdiepen. De

Sabette van der Klooster zegt: “Mensen kunnen

De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen die in

administratieve druk is groot, zo blijkt ook uit de

zelf aan de slag met het online handboek Wkb

2022 wordt ingevoerd gaat veel betekenen voor

ervaring van bouwers in proefprojecten. Een

Wegwijzer. Hierin wordt stapsgewijs de impact

de interne organisatie van bouwer en bouwproces.

slimmere administratieve organisatie is nodig,

van de Wkb op de bedrijfsvoering belicht met

Dossiervorming, toezicht, aansprakelijkheid en de

maar dat vergt tijd. De terugkoppeling die je

handige checklists voor kwaliteitsfunctionaris,

WET KWALITEITSBORGING | Juli 2021 | BNL | 13

De Wkb Wegwijzer, Wkb Basistraining en het Wkb Begeleidingstraject zijn voor leden van Bouwend Nederland tegen een gereduceerd tarief beschikbaar. Wie de Wkb Wegwijzer of de basistraining heeft gevolgd krijgt additionele korting op het Wkb Begeleidingstraject. Na de zomer worden meerdere sessies Wkb Basistraining gehouden. Zie voor meer informatie: www.bouwendnederland.nl/wkb. Voor vragen of aanmelding mail: academy@bouwendnederland.nl.

projectleider, werkvoorbereider, uitvoerder,

vragen zitten is deze allesomvattende leergang

proefprojecten hebben opgedaan realiseren zich

directeur of manager. Voor alle betrokkenen in een

Wkb Begeleidingstraject interessant. De inhoud

dat het voldoen aan de Wkb straks een

organisatie is het online handboek een goede en

van de basistraining en toegang tot de Wkb

voorwaarde is om te kunnen bouwen. Wie zijn

snelle oriëntatie.” De Basistraining Wkb biedt

Wegwijzer zijn weliswaar inbegrepen, maar de

zaken niet op orde heeft, krijgt straks geen

behalve theorie, ook de mogelijkheid te sparren

cursist krijgt ook begeleiding bij het inrichten van

vergunning meer voor zijn bouwwerk. Ook kleinere

met een kwaliteitsborger. Heezen: “Het is goed om

de Wkb in de eigen organisatie. Van der Klooster:

vergunningplichtige werken krijgen hiermee te

vanuit het perspectief van de kwaliteitsborger

“Voor eenieder die met specifieke vragen zit, biedt

maken. Zonder kwaliteitsborger kun je überhaupt

naar je organisatie te kijken. Wat heeft een borger

het begeleidingstraject de meest uitgebreide en

niet bouwen. De wetgever zal daarin onverbiddelijk

nodig? Hoe organiseer je snel en gemakkelijk de

meest grondige voorbereiding. In zes

zijn. Dit is hét moment waarop je je als bouwer

informatiestroom?”. De Wkb-basistraining wordt

e-learningmodules krijgt de cursist stapsgewijze

met een professionele organisatie kunt

zowel online als op locatie gegeven.

ondersteuning bij de implementatie van de Wkb in

onderscheiden van bijvoorbeeld een zzp’er die een

zijn organisatie. Specifieke vragen zijn in drie

uitstapje maakt naar woningbouw. Gebruik de tijd

Wkb Begeleidingstraject

interactieve classroomsessies te stellen aan een

die rest.”

Voor de broodnodige verdieping is recent de

ervaren deskundige.”

allesomvattende leergang Wkb Begeleidingstraject

Contactpersoon

gestart. Ook voor bedrijven die al in een eerder

Onverbiddelijk

stadium de Wkb Wegwijzer en/of de

Ruben Heezen: “Bedrijven die zich inmiddels

Wkb-basistraining hebben gedaan en nog met

georiënteerd hebben en de nodige ervaring in

Ruben Heezen Beleidsadviseur r.heezen@bouwendnederland.nl

14 | BNL | Juli 2021 |

Tekst | Marije Rispens

DIGITALISERING

Future Builders: exclusief voor studenten en specialisten Ruim 800 studenten en professionals deden op 15 april mee aan het

instantie. Daardoor is het een veilige plek, gebaseerd op kennisdelen.

online event Future Builders. Met allerlei workshops en lezingen doken ze

Recruiters zul je er niet tegenkomen. Momenteel wordt het platform getest

in de mooiste innovaties die de bouw te bieden heeft. Deze dag vormde

met vijftig studenten, daarna kan wie wil zich aanmelden.”

ook het startschot van het platform Future Builders waar docenten, studenten en medewerkers van bouwbedrijven hun gesprek kunnen

Het platform werd afgelopen april gepresenteerd tijdens het online

voortzetten en kunnen samenwerken.

evenement Future Builders. “Een bijzonder geslaagde dag waar onderwerpen als duurzaamheid, circulariteit en ondernemerschap behandeld werden. ‘s

Bouwend Nederland wil dat studenten goed voorbereid worden op de huidige

Ochtends waren er colleges over onderwerpen die op de meeste opleidingen

bouwwereld, maar het blijft een uitdaging om onderwijs te laten aansluiten

gewoonlijk niet aan bod komen, ‘s middags waren er lezingen over de

op de arbeidsmarkt. Dat merkt Arjan Walinga, verantwoordelijk voor dit

toepassing van innovaties door bedrijven. Alle presentaties en workshops zijn

deelproject van het Meerjarenprogramma Digitalisering. “Studenten moeten

trouwens op het YouTube-kanaal van Bouwend Nederland terug te kijken.”

zoveel mogelijk bestaande en nieuwe bouwtechnieken leren kennen. Maar als je de stages eraf trekt, blijft er van hun opleiding 2,5 jaar onderwijs over. Dat

Jaarlijks

is nooit genoeg tijd om de normale bouwkundige en civiele kennis in het

Als het aan Walinga ligt, wordt er jaarlijks een Future Builders-dag gehouden.

systeem te krijgen én de toepassingsvraag voor alle innovaties te

“Het platform draait sowieso het hele jaar door, maar zo’n evenement is wel

beantwoorden.”

de kers op de taart.” Dat bleek ook wel uit de lovende reacties van de deelnemers.

Zelfs docenten ervaarden het als een nuttige studiedag. Walinga: “Als je het

Veilige plek

ook bij volgende edities op die manier insteekt, kun je nog veel meer publiek

Het platform Future Builders springt in dat gat. “Ons netwerk met docenten

bereiken. Dan hebben de docenten een studiedag en de studenten toch

en scholen bestaat al jaren, maar op dit platform kunnen zij het hele jaar door

gewoon ook een dag goed onderwijs over de toekomst van de bouw.”

in contact blijven met studenten en bedrijven”, zegt Walinga. Studenten hebben op het platform een breed overzicht van alle mogelijkheden, nieuwe

Meer informatie

innovaties en onderzoeken in de bouw. Ze kunnen vragen stellen aan

www.bouwendnederland.nl/future-builders

specialisten, maar ook een afstudeerplek zoeken of zich aanmelden voor evenementen van bouwbedrijven. Het platform is exclusief beschikbaar voor

Contactpersoon

studenten, docenten en medewerkers van bouw(gerelateerde) bedrijven. Dit

Arjan Walinga

zijn leden van Bouwend Nederland, maar ook van andere verenigingen zoals TechniekNL. “Je hebt een e-mailadres nodig van een door ons goedgekeurde

Adviseur Ketensamenwerking a.walinga@bouwendnederland.nl

Tekst | Kees de Vries

NU BOUWEN AAN MORGEN | Juli 2021 | BNL | 15

Foto | John Sondeyker

DE TOEKOMST BEGINT VANDAAG

Als voorloper in de energietransitie is het kantoor van Dassen Bouw in Susteren al twaalf jaar geleden door directeur Paul Dassen uitgerust met aardwarmte en -koeling en hiermee energieneutraal. De medewerkers van de onderneming die nieuwbouw, renovatie en verbouw doet voor particulieren en rijksoverheid hebben recentelijk een app in gebruik genomen voor de urenregistratie voor een soepele datastroom. Dit om digitalisering en de steeds zwaardere administratieve druk bij het bouwen in het elfkoppige bedrijf het hoofd te bieden. Pauls zoon Joey Dassen is de tweede generatie in het familiebedrijf en zegt: “We zijn een vooruitstrevend bedrijf en willen graag meegaan in de

Hoe kunnen Bouwend Nederland en de leden elkaar naar de toekomst

nieuwste ontwikkelingen. Maar we kiezen onze eigen weg daarin. Grotere

toe nog meer versterken? Dat is de insteek van het tweejarige project

ondernemingen hebben de capaciteit om hier veel aandacht aan te besteden,

Nu Bouwen aan Morgen. Kennis- en informatiedeling op specifieke

maar het ontbreekt vaak aan vakkrachten. Wij beschikken juist over de vakmensen,

thema’s en het op gang brengen van een dialoog met betrokken

maar hebben bij grote projecten een uitdaging in de kantoorcapaciteit. Maar met de

partijen moeten de bouw klaar maken voor 2030. Trends zijn immers

juiste partners komen we samen tot een goed eindresultaat.”

ook zonder glazen bol zichtbaar.

Vier thema’s Het zijn bedrijfscases als deze die projectleider Hanneke van Eijndhoven van het tweejarige BNL-project Nu Bouwen aan Morgen graag over het voetlicht brengt. “We hebben anderhalf jaar research gestopt in de vier thema’s ruimtelijke spreiding, energietransitie en -infrastructuur, waarde van bouwen en toekomst van werk. Op die onderdelen willen we leden motiveren en inspireren met elkaar en met ons in gesprek te gaan over trends en ontwikkelingen. Hoe kunnen we gezamenlijk de grote veranderingen in de bouw het hoofd te bieden”. Nu Bouwen aan Morgen heeft anderhalf jaar lang kennis verzameld hoe de bouw er in 2030 uit zou kunnen zien. Op 7 december vorig jaar zijn scenario’s gepresenteerd op een congres en is de dialoog met leden en stakeholders opgestart. Niet globaal en theoretisch, maar praktijkgericht aan de hand van duidelijke voorbeelden. Van Eijndhoven: “Neem de huidige stijging van de materiaalprijzen. Je moet nu al nadenken hoe je daarmee in de toekomst om kunt gaan. Bijvoorbeeld door meer circulair te gaan werken. Het uiteindelijk doel is toekomstbestendigheid van sector, leden en brancheorganisatie.”

En hoe werkt Dassen Bouw aan de toekomstbestendigheid? “We hebben recentelijk ons dienstenpakket uitgebreid met projectontwikkeling. Ook gaan we combinaties aan met grote installateurs om projecten in teamverband uit te voeren. Een treffend voorbeeld hiervoor is de verduurzaming van het Provinciehuis Limburg in samenwerking met Croonwolter&dros. De kracht hierbij is dat ieder zijn eigen werkzaamheden uitvoert (bouwkundig en installatietechnisch), maar wel altijd nadenkt of deze invloed hebben op andermans werkzaamheden. Met dergelijke combinaties denken wij ook in de toekomst mee te kunnen werken aan omvangrijke renovaties.”

Meer informatie www.nubouwenaanmorgen.nl Contactpersoon Hanneke van Eijndhoven Regiomanager Zuid H.vanEijndhoven@bouwendnederland.nl

SNEL WERKEN CONFORM DE NIEUWE CAO? LYRECO STAAT VOOR U KLAAR MET DE MEEST VEILIGE EN PROFESSIONELE OPLOSSINGEN DEB STOKO ZONNEBESCHERMING  Hoge bescherming tegen UVA UVB en UVC stralen  Waterbestendig  Zonder geur- en kleurstoffen  Verkrijgbaar in losse tubes en in handige wanddispensers UVA

UVB

UVC

SPF 50 SPF 30

Ref. 10.317.866

Ref. 10.317.866

Ref. 10.317.866

-

Ref. 8.229.617

-

DORSTLESSENDE DRANKEN

Ref. 3.463.874

Ref. 10.065.626

PORTWEST HI-VIS KOELVEST CV02 S-M: Ref. 14.075.979

 Lichtgewicht en comfortabel

2-3L: Ref. 14.075.981

 Cooling Mesh doek

L-XL: Ref. 14.076.016

 UPF 50+ doek blokkeert 98% van de UV straling

lyreco.nl

BRIEF UIT BRUSSEL | Juli 2021 | BNL | 17

ONZE MAN IN BRUSSEL, RENE MEYBOOM, MELDT:

“ N IEUWE EU-TAXONOMIE GRIJPT DIEP IN OP BOUW- EN INFRASECTOR” In Brussel wordt de laatste hand gelegd aan de classificatie voor

Do no harm

financiering van duurzame groei. In deze taxonomie wordt exact

De Green Deal kent zes hoofddoelstellingen: energie-efficiëntie,

vastgelegd wat voortaan als groen of niet groen wordt beschouwd én

klimaatadaptatie, watergebruik, circulariteit, preventie van verontreiniging en

welke investeringen voorrang krijgen op de geldmarkt of bij subsidies.

ten slotte bescherming en herstel van het ecosysteem en biodiversiteit.

Deze regelgeving geldt voor de productie van staal of cement, maar ook

Gebruikers van de taxonomie moeten op minimaal één kernpunt hoog scoren

voor nieuwbouw van kantoren, renovatie van wooncomplexen of de

als zij investeren of financieren. Daarbij mogen zij echter geen schade

aanleg van wegen.

berokkenen (DNSH: do no significant harm) aan de overige vijf hoofddoelstellingen. Zo kan een circulair gebouwde weg door schade aan de

De wetgeving is de uitvoer van de klimaatafspraken uit Parijs (2015) voor de

biodiversiteit bijvoorbeeld toch als ‘niet duurzaam’ worden gekwalificeerd.

periode 2022-2023. De uitvoering past in de Green Deal, waarmee Europa in 2030 vrijwel koolstofneutraal wil zijn. Het is een financieel instrument en nu

Goede kansen

al sorteren banken, financiers en verzekeraars voor op de nieuwe wetten. Wie

De helderheid in keuzes door de Europese Commissie laat zien dat het Brussel

nu bijvoorbeeld nog in dieselmaterieel wil investeren, treft een minder soepele

menens is tot een groene unie te komen. De grenzen tussen - in politieke

bank aan.

termen - groen of bruin worden scherp getrokken. Dit biedt goede kansen voor bouw- en infrabedrijven die duurzaamheid kunnen vertalen in concrete

Taxonomie

bouwwerken. De EU zorgt voor fondsen om deze verduurzaming te

Het wettelijk systeem komt neer op een nauwkeurige definiëring van wat

bekostigen. Het COVID-herstelfonds bijvoorbeeld heeft voor Nederland 5,6

duurzaam of niet duurzaam is. In de taxonomie worden concrete producten

miljard euro aan subsidie gereserveerd, waarvan een belangrijk deel bedoeld

en diensten genoemd, zodat iedereen weet waar hij aan toe is als hij

is voor verduurzaming. Ook de Nederlandse regering zet geld apart voor

investeert in schone of ‘vuile’ producten of diensten. Zo wordt duurzaamheid

verdere verduurzaming.

onderdeel van economische activiteiten en werkt de markt als vanzelf mee aan de verduurzaming van de Europese Unie.

Voor vragen of informatie Brussel@bouwendnederland.nl

Criteria De taxonomie dringt diep door in de bouw en infra. De energiebehoefte van

Contactpersoon

een nieuw gebouw moet bijvoorbeeld minimaal tien procent lager zijn dan de

René Meyboom

huidige BENG-regels voorschrijven. Voor gebouwen, groter dan 5.000 vierkante meter, gelden aanvullende eisen voor luchtdichtheid en thermische integriteit. Maar ook het waterverbruik van douches en toiletten, de hoeveelheid afval tijdens de bouwperiode (circulariteit) of de locatie van het gebouw (natuur, biodiversiteit) moeten aan beschreven criteria voldoen.

Adviseur Europese zaken r.meyboom@bouwendnederland.nl

18 | BNL | Juli 2021 |

CORONA

HOE CORONA DE BOUW VERANDERDE Bijna anderhalf jaar nadat corona haar intrede deed in Nederland werkt de bouwsector nog steeds door.

Het einde van het coronatijdperk lijkt met de dalende besmettingscijfers en versoepelingen eindelijk in zicht, maar toch zullen we de effecten van COVID-19 nog wel een tijdje voelen. Erik Tierolf blikt terug op de maatregelen die Bouwend Nederland heeft genomen om leden zo goed mogelijk door de pandemie te loodsen en kijkt alvast voorzichtig naar de toekomst.

CORONA | Juli 2021 | BNL | 19

Tekst | Marije Rispens

We zaten nog hutjemutje in bussen en restaurants, vierden onze verjaardagen

Toen de testcapaciteit van de GGD nog schaars was en mensen lang moesten

met de hele familie en bleven zeker niet thuis bij een simpele verkoudheid,

wachten op een afspraak en de uitslag, kochten Bouwend Nederland en

toen Maxime Verhagen van Bouwend Nederland en Doekle Terpstra van

Techniek Nederland commerciële testcapaciteit in. “Bij klachten konden

Techniek Nederland in maart 2020 aanschoven bij het ministerie van

medewerkers binnen een halve dag terecht en hadden ze binnen 24 uur de

Binnenlandse Zaken. Hun boodschap: als corona zich verder ontwikkelt in

uitslag in huis. Dit was voor werkgevers erg prettig, omdat medewerkers

Nederland, is dat funest voor de maatschappelijke opgaven als de bouw komt

zo sneller weer beschikbaar waren. Er is dan ook veel gebruik van gemaakt,

stil te liggen.

tot het moment dat de capaciteit van de GGD werd verruimd, er sneltesten kwamen en later ook zelftesten.”

Het ministerie gaf ruimte om een opzet te maken voor het Protocol Samen Veilig Doorwerken. “We hadden al gauw veel informatie over maatregelen

Andere werkelijkheid

ter voorkoming van coronabesmetting, zoals handen wassen en afstand

Er kleefde één nadeel aan het protocol en de andere maatregelen. Namelijk

houden”, zegt Erik Tierolf, manager Arbeidsvoorwaarden en Advies. “In de

dat er zo goed doorgewerkt kon worden, dat het net leek of alles normaal

laatste fase hebben we naast Bouwend Nederland, Techniek Nederland en

was. “De bouw leefde in een andere wereld dan bijvoorbeeld de horeca.

het ministerie ook de vakbonden betrokken. Zij hadden aanvullingen die

Maar we zijn blijven benadrukken dat dit alleen kan als iedereen zich aan

het protocol nog sterker maakten, zoals een coronaverantwoordelijke op

de maatregelen houdt. We wilden mensen bewust maken van het risico

de werkplaats. Hun suggestie voor een meldpunt is uiteindelijk de helpdesk

dat ze lopen en voorkomen dat men nonchalant ging worden”, aldus Tierolf.

geworden.”

De campagne Doorbouwers vroeg ook veel aandacht voor Samen Veilig Doorbouwen. Het campagnemateriaal konden werkgevers delen met hun

Persconferenties

personeel, zodat iedereen de afgesproken maatregelen overnam.

Het protocol werd aangevuld aan de hand van verzwaringen of

Inmiddels gaan de besmettingscijfers de goede kant op en maatregelen

versoepelingen die premier Rutte tijdens zijn persconferenties verkondigde.

worden versoepeld. “We gaan nu adviseren over de afbouw. Hoe kunnen

“Gevoelig punt was bijvoorbeeld het samen reizen naar de bouwplaats”,

we straks weer veilig naar kantoor toe? Hoe passen we de voor corona

zegt Tierolf. “We hebben toen bij het RIVM informatie ingewonnen over veilig

gemaakte dagritmes weer aan? En hoe kunnen we geleidelijk weer terug naar

groepsvervoer. Het idee van een spatscherm werd daar afgeketst, omdat

een reguliere werksituatie? Ook hier gaan we weer werken met scenario’s.

de impact daarvan bij een eventueel ongeval onbekend is. Maar andere

Als er een variant opduikt of de cijfers lopen weer op, dan kunnen we snel

maatregelen, zoals een mondkapje en een maximaal aantal reizigers per bus,

schakelen.”

zijn verplicht geworden.”

De bouw heeft de afgelopen anderhalf jaar laten zien hoe veerkrachtig De genoemde Helpdesk Corona werd ingericht bij Volandis. Met

die is. “We kijken welke lessen we uit deze tijd kunnen halen en welke

arbeidshygiënisten en bedrijfsartsen brachten zij belangrijke kennis bij elkaar.

waardevolle zaken we meenemen naar de toekomst. Blijft digitaal werken de

Er werd massaal gebruik van gemaakt. Het eerste jaar had de website

norm? Wat doen de beperkte reisbewegingen voor het mobiliteitsvraagstuk

73.339 bezoekers per maand, 84.255 downloads en 18.129 bezoekers van

van de sector? En wat zijn de gevolgen van de coronacrisis straks op de

de FAQ. Daarnaast werden 1910 vragen per telefoon, mail of chat contact

overheidsbestedingen? We blijven ons ontwikkelen, zodat we samen veilig

beantwoord. De meeste vragen gingen over hygiëneregels, samen reizen en

blijven doorbouwen.”

thuisblijven.

Meer informatie Enquête

www.bouwendnederland.nl/corona

Bouwend Nederland heeft vlak voor de zomer van 2020 een enquête onder leden uitgevoerd. “We hebben gewerkt met vooraf uitgewerkte scenario’s om

Contactpersoon

vanuit Bouwend Nederland snel te kunnen anticiperen op nieuwe situaties.

Erik Tierolf

Daarnaast zijn we columns, nieuwsbrieven en vlogs gaan maken met goede voorbeelden van veilig doorbouwen in coronatijd”, aldus Tierolf.

Manager Arbeidsvoorwaarden en Advies e.tierolf@bouwendnederland.nl

20 | BNL | Juli 2021 |

Tekst | Joost Hanraets

CAO

BOUWEN AAN EEN NIEUWE CAO! Sinds mei 2021 ligt er een nieuw akkoord voor de cao Bouw & Infra op

Tussentijdse terugkoppeling

tafel. Dit is de uitkomst van maandenlange onderhandelingen tussen

Elke subbranche kampt met andere uitdagingen. “De infra heeft bijvoorbeeld

werkgevers en de vakbonden. Hoe is de nieuwe cao tot stand gekomen:

meer te lijden onder de corona- en stikstofcrisis dan de woningbouw.

welke processen en keuzes liggen hieraan ten grondslag?

Het was aan ons om al die belangen mee te nemen. Om er zeker van te zijn dat we de belangen van specifieke lidbedrijven optimaal behartigen,

De Bouw & Infra is een complexe sector, met verschillende subbranches

hebben we afspraken ook tussentijds teruggekoppeld in de BACA.” In deze

variërend van de woning- en infrabouw, tot sloop- en gespecialiseerde

BeleidsAdviesCommissie Arbeidsvoorwaarden (BACA) is de gehele sector

asfaltwerkzaamheden. Binnen al deze bloedgroepen werken zowel

van elke regio vertegenwoordigd. Vinden jullie dit een reële loonstijging?

medewerkers op kantoor als op de bouwplaats. Soms werken ze samen met

Zijn er aspecten die we vergeten zijn mee te nemen? Dergelijke vragen

enkele collega’s, soms met honderden op een project. Toch moet er voor al

legde de onderhandelingsdelegatie voor aan de BACA. Raessens licht toe:

deze bedrijven en hun medewerkers één, allesomvattende cao komen. Met

“Ik heb tijdens de onderhandelingen geregeld gebeld met lidbedrijven om

afspraken over lonen en andere arbeidsvoorwaarden.

standpunten te checken of te vragen naar praktijkvoorbeelden.”

Wat vinden lidbedrijven belangrijk?

Niet altijd een tastbaar resultaat

Een nieuwe cao is het resultaat van een lang proces. Dat begon een paar jaar

“Soms onderhandel je lang over een onderwerp, maar komt er uiteindelijk

geleden met Ronde Tafel Overleggen. In deze bijeenkomsten konden bedrijven

geen akkoord. Dan ziet de achterban daar niets van terug”, zegt Raessens. Dit

uit de gehele sector en van elke omvang aangeven welke punten zij op de

was bijvoorbeeld het geval bij de overurenregeling voor UTA en doorbetaling

onderhandelingsagenda wilden. “Wat vinden bedrijven in onze sector op dit

van de schooldag van BBL-leerlingen. “Dat gebeurt soms en is niet nutteloos.

moment het belangrijkst? Dat wilden wij als onderhandelaars graag van onze

Wij verwachten dat deze onderwerpen de volgende onderhandelingsronde

leden zelf horen, voordat we met vertegenwoordigers van de FNV en CNV

ook weer aan bod komen, wij kunnen ons daar nu op voorbereiden.” In

aan tafel gingen”, zegt George Raessens, Vice-Voorzitter Bestuur Koninklijke

andere gevallen lijkt het alsof het resultaat tegenvalt, terwijl er eigenlijk het

Bouwend Nederland. Op basis van de Ronde Tafel Overleggen stelden de

maximale uitgehaald is. “De pensioenpremie is gestegen van 25 naar 26

onderhandelaars hun arbeidsvoorwaardenagenda op.

procent. Hadden we dat niet uitonderhandeld, was de premie naar 28 procent gestegen.” Daarnaast heeft de werkgeversdelegatie heel bewust aangestuurd

Spijkers met koppen

op een tweejarige cao. “Corona, PFAS en stikstof brengen veel onzekerheid

Vanwege de coronarestricties mochten er van elke kant maar drie in

over loonkosten met zich mee. Werkgevers zijn gebaat bij duidelijkheid over

plaats van zes man fysiek aanwezig zijn bij de onderhandelingen. Dat had

de loonkosten voor de looptijd van de cao.”

volgens Raessens ook een voordeel: “Het was makkelijker om met een klein gezelschap dagen te plannen. We hebben de voorbereidingen digitaal

De huidige CAO loopt tot 2023. Dat betekent dat de nieuwe Ronde Tafel

gedaan.” Dat kwam het onderhandelingsproces ten goede. “Tijdens de

Overleggen en onderhandelingen niet ver weg zijn. “Het cao-traject gaat

voorbesprekingen groeide het onderlinge vertrouwen en kwamen we er van

eigenlijk continu door”, zegt Raessens. “Momenteel leggen we lidbedrijven uit

elkaar achter wat we echt belangrijk vonden. Daardoor konden we tijdens de

waarom we bepaalde keuzes hebben gemaakt en overleg ik maandelijks met

fysieke onderhandelingen spijkers met koppen slaan.”

de vakbonden. “We leren elkaars standpunten beter kennen en kweken een persoonlijke band, begrip en onderling vertrouwen. Daarmee leggen we de

Ruggenspraak

basis voor toekomstige succesvolle en efficiënte cao-onderhandelingen.”

Begin 2021 begonnen de face-to-face onderhandelingen tussen de werkgevers en de vakbonden. “We zagen elkaar een of twee keer per

Meer weten over de inhoud van de nieuwe cao?

week. Tussentijds schorsten we de gesprekken om via Teams te overleggen

Op www.bouwendnederland.nl/cao staat een overzicht van de afspraken.

met de drie onderhandelaars die niet fysiek aanwezig konden zijn”, licht Raessens toe. Indien nodig voerden de onderhandelaars ruggenspraak

Contactpersoon

met vertegenwoordigers van het Dagelijks Bestuur. “Enkele leden van het

Erik Tierolf

Dagelijks Bestuur stonden dag en nacht paraat voor overleg.”

Manager Arbeidsvoorwaarden en Advies e.tierolf@bouwendnederland.nl

Foto | John Sondeyker

CAO | Juli 2021 | BNL | 21

‘ De infra heeft bijvoorbeeld meer te lijden onder de coronacrisis dan de woningbouw’

22 | BNL | Juli 2021 |

INSTROOM

BOUW VERENIGT ZICH IN PLAN BEHOUD VAKKRACHTEN

Tekst | Kees de Vries Foto | René van den Burg

Doeners en denkers gezocht

INSTROOM | Juli 2021 | BNL | 23

In het Stimuleringsprogramma voor Behoud van Vakkrachten in de bouw & infra zetten Bouwend Nederland, Aannemersfederatie Nederland Bouw & Infra,

Maar het is duidelijk dat er iets moet gebeuren om de bouwop-

Vereniging van Waterbouwers, NVB, vereniging voor ontwikkelaars &

gave te realiseren. De huidige situatie met te lage instroom

bouwondernemers, FNV Bouwen & Wonen en CNV Vakmensen zich

moet worden vlotgetrokken.”

gezamenlijk in voor: • aantrekken van nieuwe mensen (jongeren en zij-instromers);

Skillspaspoort

• blijven leren en ontwikkelen van vakkrachten in de sector;

Een van de maatregelen die op de korte termijn veel aandacht

• beter inzicht in vaardigheden en competenties van medewerkers met het

krijgt, is de uitbouw van het Skillspaspoort. TNO heeft hiervoor

skillspaspoort;

in opdracht van Bouwend Nederland en Techniek Nederland een

• vakonderwijs op maat (flexibel en modulair);

prototype ontwikkeld. In het Skillspaspoort voor vaklieden staan

• meer vakkennis over duurzaamheid.

naast diploma’s ook certificaten en het biedt inzicht in (ontwikkeling van) competenties. Wildekamp: “Een Skillspaspoort vergroot de arbeidsmobiliteit. Werkenden kunnen op basis van vaardig-

Omdat de bouwvraag onverminderd hoog is, hebben de bouw

heden en competenties anders en breder worden ingezet dan

en infra de komende jaren zo’n 60.000 extra werkkrachten

alleen op basis van een diploma. Deze lijn is erg belangrijk voor

nodig, zo stelt het EIB. Met een nieuw stimuleringsprogramma

behoud van personeel, maar ook voor doorstroming en heeft in

ter waarde van tien miljoen euro trekken werkgevers,

deze eerste fase van het stimuleringsprogramma hoge prioriteit.”

vakbonden en overheid de komende twee jaar gezamenlijk op

Sociale partners gaan voor werkenden en zij-instromers ook

om vakkrachten voor de sector te behouden én nieuwe mensen

werken aan het finetunen van de infrastructuur. We onderzoeken

te werven. “Corona maakt duidelijk dat mensen een toekomst-

of het leren op afstand kan worden bevorderd door het aanbod

perspectief willen, en dat kunnen we bieden.”

van digitale ontwikkeling vanuit de sector te vergroten. Wildekamp: “Op deze laagdrempelige manier kunnen werkenden en instromers

Samen met de sociale partners investeren werkgevers in dit

zich in eigen tijd en passend bij de eigen situatie zonder dagopleiding

plan voor het behoud van vakkrachten de komende twee jaar

zelfstandig ontwikkelen.” Op een paritaire landings­pagina kunnen

tot wel tien miljoen euro in werving van nieuwe vakmensen en

doelgroep en werkgevers de opleidings- en baan­mogelijkheden

behoud van bestaande krachten. Mirjam Wildekamp, sinds

terugvinden. “Het hebben van zichtbare carrièrepaden die

februari van dit jaar programmamanager van het stimulerings-

mensen kunnen bewandelen langs de lijn oriëntatie, ontwikke-

programma en auteur van het plan van aanpak, zegt: “De

ling en een baan is erg belangrijk”, aldus Wildekamp.

instroom en doorstroom in de sector moet omhoog. Zonder gaan we het niet redden. Overheid, werkgevers en vakbonden

Bouwkundige ervaring

gaan samen met bedrijven praktische haken en ogen rond

Van der Post: “Corona maakt duidelijk dat mensen een toekomst­

behoud en instroom van vakkrachten uit de weg ruimen. We

perspectief willen. Dat perspectief kunnen we als bouw en infra

zullen bedrijven met een tegemoetkoming in de kosten de

bieden. Ik sprak iemand die in de horeca het hoofd niet boven

komende twee jaar stimuleren leerling werknemers (bbl’ers) op

water kon houden en zich nu richt op een toekomst als timmer­man.

te gaan leiden. Het profiel van de bouw zullen we onder

Dingen moeten in beweging komen en gelukkig kunnen we

jongeren verhogen met de instroomcampagne jegaathetmaken.

daarvoor trajecten aanbieden.” Van der Post ziet bij bedrijven

nl. Ook zullen we ons beter in de kaart spelen bij zij-instromers

een welkome omslag bij de invulling van hun personeelsbe-

uit sectoren waar juist mensen hun baan verliezen.”

hoefte. Sebastiaan Bruns, HR adviseur bij Dura Vermeer Bouw illustreert dat in het Almelo’s Weekblad: “We leggen bij onze

Eisenpakket

zoektocht naar bouwpersoneel geen nadruk op bouwkundige

De bouw zit te springen om instroom en doorstroom. En er zijn

ervaring en kennis. Instromers zijn welkom. Het is belangrijker

kansen. Op de website van het Nederlands Jeugdinstituut staat:

dat iemand de bouw mooi vindt, graag wil leren én van aanpakken

“In 2020 was 9,1 procent van de 15- tot 25-jarige beroepsbe-

weet. We hebben zo’n honderd collega’s die nieuwelingen graag

volking werkloos (2019: 6,6 procent). De werkloosheid onder

de kneepjes van het vak willen bijbrengen. En mensen die dat

jongeren met een migratie-achtergrond was in 2020 met 14,6

graag willen óf nodig hebben bieden we bijscholing.” En die

procent bijna twee keer zo groot als die onder jongeren met een

houding van geen cv of brief, maar gewoon een bak koffie werkt.

Nederlandse achtergrond (7 procent).” Ook de algemene werkloosheidscijfers lopen door corona op. “Misschien zoeken

Contactpersoon

we wel gewoon verkeerd”, zegt Marieke van der Post, adviseur

Marieke van der Post

en programmamanager bij Bouwend Nederland. “Of zitten we vast in een onrealistisch eisenpakket voor nieuwe instromers.

Adviseur Onderwijs en Programmamanager m.vanderpost@bouwendnederland.nl

24 | BNL | Juli 2021 |

Tekst | Martine van der Linden

INNOVATIE

Nexteria: expert in nadenken over einde gebouwen Hoe bouw je bedrijfspanden die enkele decennia

Circulair bouwen. Over enkele decennia is dit, als

Grote tijdsinvestering

mee kunnen en waarvan alle onderdelen,

het goed is, de normaalste zaak van de wereld.

Nexteria is uit deze gedachte ontstaan. In 2018

inclusief grond, hergebruikt kunnen worden?

Maar nu is dit vooral het speelveld van pioniers

realiseerde dit bedrijf een pilotproject: een circulair

Uit deze vraag vraag is Nexteria ontstaan.

zoals Nexteria. Dit is een zusteronderneming van

bedrijfspand van 600 vierkante meter. “Daar zaten

Algemeen directeur Luc Baltus: “Bij alles wat in

VDR Bouwgroep in Deventer, die gespecialiseerd is

meer uren in dan in een pand van 60.000

de traditionele bouw gebruikelijk is, vragen we

in industriële bedrijfshuisvesting. Luc Baltus: “In

vierkante meter. Bij álles dachten we namelijk na:

ons af: kan dat niet anders?”

2016 dacht ik al: we bouwen nu iets waarvan je

hoe kunnen we gebouwen zo bouwen dat ze

weet dat het over twintig jaar niet meer aan de

hernieuwbaar zijn zonder materiaaldevaluatie?

wensen voldoet. Dan wordt het gesloopt en volgt

En welke materialen kunnen we gebruiken die

onder meer verbranding van materialen.

minder milieubelastend zijn? Dit project heeft

Dat moet anders.”

enorm veel kennis opgeleverd.”

INNOVATIE | Juli 2021 | BNL | 25

Foto | Evert van de Worp Fotografen

De vraag naar circulair bouwen groeit langzaam.

Vooruitdenken

je aan het begin van een bouwproces nadenken

Dat komt doordat een hogere prijskaart aan

Baltus verwacht dat circulair bouwen in de

over het einde.”

circulaire gebouwonderdelen hangt en omdat de

toekomst een vanzelfsprekendheid wordt. Al is het

basiskwaliteit aantoonbaar gelijk is aan een

alleen maar vanwege het overheidsdoel dat

Meer informatie is te vinden in de

traditioneel gebouwd bedrijfspand. “Nog te vaak

Nederland in 2050 volledig circulair moet zijn.

Bouwinnovatieshop op

maken opdrachtgevers keuzes die puur financieel

Daarnaast ziet hij dat veel toeleveranciers

www.debouwmaakthetslim.nl.

gedreven zijn.” Momenteel zet Nexteria de tanden

innoveren met oog op circulaire productie. En dan

in een circulair logistiek centrum van 40.000

is er nog de toekomstige generatie die ongetwijfeld

vierkante meter. Ook mag het een circulair

nóg slimmere oplossingen gaat bedenken dan de

bedrijfspand realiseren in Deventer.

huidige. “Gebouwen die nu nodig en rendabel zijn, zijn dat over 25, 30 jaar niet meer. Daarom moet

VOOR ONDERNEMERS

GRIP OP VERZUIM Uw werknemers zijn onmisbaar voor het succes van uw bedrijf. Maar personeel brengt ook risico’s met zich mee. Denk aan verzuim en arbeidsongeschiktheid. De Goudse biedt u verzekeringen als financieel vangnet.

Plus diensten om uw werknemers zo veel mogelijk aan het werk te houden of weer te helpen. Preventie en begeleiding staan altijd centraal. www.goudse.nl/bouwend-nederland

Martijn Trouwborst - Trouwborst Hout, Zuid-Beijerland

REGIOKATERN NOORD | Juli 2021 | BNL | 27

REGIO

NOORD

COLUMN “DE WATERSTOFECONOMIE IS GEEN VER-VAN-MIJN-BED-SHOW”

BIJEENKOMSTEN BOUWENDNEDERLAND.NL/REGIOS/REGIO-NOORD

Juli 06

Bestuur afdeling Friesland

Het is duidelijk dat we als sector met de energietransitie voor een

08

Bestuur Platform Infra Noord

enorme uitdaging staan. Om dit (en de andere maatschappelijke

08

Contactgroep Personeel en Financiën

opgaven voor de bouw en infra) het hoofd te kunnen bieden, is het belangrijk dat we kansen blijven zien in de uitdagingen.

Augustus 31

Bestuur afdeling Drenthe

Neem de waterstofeconomie. Deze biedt een enorme kans voor de sector in Noord-Nederland. Er moeten fabrieken en tankstations

September

gebouwd worden en infrastructuur worden aangelegd. Dankzij het

02

Bestuur Jong Bouwend Nederland

Klimaatakkoord krijgen investerende partijen meer zekerheid over

06

Contactgroep Veiligheid

de afname van groene energie. Provincies, verschillende gemeentes

07

Regiobestuur

en energieleveranciers zien het belang voor de regio al en zijn

08

Bestuur afdeling Groningen

aangehaakt bij het Investeringsplan Waterstof Nederland. De regio-

10

Themabijeenkomst afdeling Friesland (o.v.b.)

nale bouwsector kan niet alleen een waardevolle partner zijn, maar

10

Bestuur Platform Infra Noord

is in potentie ook een goede afnemer van waterstof.

14

Contactgroep Personeel en Financiën

18+19

Ledenuitstapje afdeling Groningen

Het regiobestuur van Bouwend Nederland onderneemt al volop

22

Excursie Initiatiefcommissie

actie voor een sterke positie van de sector in de vorm van de

27

Ledenbijeenkomst cybersecurity

waterstofagenda voor bouw en infra. We voeren gesprekken met

28

InnovatieAtelier

onder andere Gasunie en Groningen Seaports om de juiste markt-

30

Meerdaagse excursie JBN (tot en met 2 oktober)

benadering vast te stellen. Met diverse publieke opdrachtgevers onderzoeken we hoe zij continuïteit van beleid kunnen garanderen,

Oktober

zodat de verduurzaming van materieel aantrekkelijker wordt. De

05

Netbeheerdersoverleg

gemeente Groningen heeft met een EMVI voor elektrisch materieel

07

Bestuur Platform Infra Noord

hier al het voortouw in genomen. En met gedeputeerde Tjisse

07

Contactbijeenkomst Platform Infra Noord

Stelpstra van de provincie Drenthe spreken we over investeringen in regionaal onderwijs, zodat we personeel met de juiste kennis en

Bijeenkomsten vinden doorgang indien mogelijk en volgens de RIVM-richtlijnen

kunde kunnen opleiden.

Dat de waterstofeconomie een ver-van-mijn-bed-show is, daar moeten we vanaf. We staan aan het begin van een enorme marktontwikkeling. Ik wil daarom alle ondernemers in de regio oproepen om positief te blijven meedenken en hier de kansen in te zien, niet de bedreigingen.

George Kempenaar Directeur Jansma Drachten Vice-voorzitter Bouwend Nederland regio Noord

28 | BNL | Juli 2021 |

REGIOKATERN NOORD

SAMENWERKING MET BOUW EN INFRA WORDT BANENMOTOR NOORDEN

ROC Groningen leidt duizenden technici op voor energietransitie In 2022 opent in Groningen een uniek centrum waar technici worden

nauw aan te blijven sluiten op de marktvragen. Voor de praktijkkant beschikt

opgeleid om de energietransitie uit te voeren. Het gaat om nieuwe

het centrum medio 2022 over werkende installaties op ware grootte. Waar

studenten, maar ook om bij- en omscholing van volwassenen. Het

nodig worden modules uit andere ICT-, commerciële of creatieve opleidingen

Praktijk- en Opleidingscentrum Energietransitie (POCE) is een bijzondere

aan de opleiding toegevoegd. Om de kwaliteit van afgestudeerden te voeden,

samenwerking tussen onderwijs, bedrijfsleven, overheden en organisaties,

wordt continu contact gehouden met het bedrijfsleven en de overheid.

zoals Bouwend Nederland.

Postma: “We willen echt de mensen afleveren die de markt nodig heeft.”

In de technieksector is nu al een schreeuwend tekort aan vaklieden. De vraag

Banenmotor

zal exploderen als de energietransitie echt op stoom komt. “Het gaat niet

De opleiding krijgt tevens een maatschappelijke functie. De helft van de 3.000

alleen om elektriciens, maar ook om mensen er omheen; adviseurs, ICT’ers,

gediplomeerden die jaarlijks gaan uitstromen, zal bestaan uit volwassenen.

mensen die kennis hebben van groene daken of van warmtenetten,” zegt

“Bedrijven kunnen hun mensen naar ons sturen voor een up-to-date

Lammert Postma uit Groningen. Hij is opleidingsmanager van de mbo-

bijscholing, maar volwassenen met of zonder werk kunnen zich hier ook laten

techniekafdeling van het Alfa-college, een ROC in Groningen,

omscholen. Zo wordt de opleiding ook een banenmotor voor de regio,” zegt

Drenthe en Overijssel.

Postma. Een tweede pijler is de voorlichting aan burgers. “We gaan nauw samenwerken met energiecoaches van gemeenten die ons informatiecentrum

Bronnen

gebruiken om voorlichting over de transitie en de laatste technieken te geven.”

Het idee voor het Praktijk- en Opleidingscentrum Energietransitie begon in 2018 toen duidelijk werd welke omvang de overstap van fossiele naar

Bemoeien

hernieuwbare energie zou krijgen. Postma: “De vraag is niet meer ‘welke

Het POCE werkt nauw samen met bedrijven als Shell Engie of Strukton, maar

cv-ketel kies ik’, maar ‘hoe verwarm ik mijn woning’. Je kunt kiezen uit

nodigt regionale infra en installatietechniek bedrijven nadrukkelijk uit zich

warmtepompen, zonnepanelen, stadsverwarming en ga maar door. Dat moet

actief met de opleiding te bemoeien. Postma: “De transitie is iets waar je als

allemaal bedacht, ontworpen, aangelegd en onderhouden worden.”

bouwbedrijf bij betrokken wilt zijn en dit centrum staat er straks middenin. Ik zou zeggen: laten we zien hoe we tot samenwerking kunnen komen.”

Marktgestuurd Voor deze nieuwe markt is meteen een nieuwe onderwijsvorm gekozen. Zo

Contactpersoon

zal het centrum voor een groot gedeelte marktgestuurd werken. De

Kees Vianen

activiteiten worden voortdurend aangepast aan de ontwikkelingen in de transitiemarkt. Dit vanwege de voortdurende innovaties in techniek en om

Adviseur Onderwijs en Duurzaamheid k.vianen@bouwendnederland.nl

Tekst | Robin van Essel

REGIOKATERN NOORD | Juli 2021 | BNL | 29

Foto | Alwin Koops

BRAINR blijft in ontwikkeling NIEUW DIGITAAL SCHOLINGSAANBOD HELPT OM REGIONALE DIGITALISERING TE VERSNELLEN

Digitaliseren is een must. In Noord-Nederland hebben Bouwend Nederland en partners daarom de krachten gebundeld in BRAINR: een regionaal netwerk dat ondernemers ondersteunt in hun transitie naar digitaler werken. Het goede voorbeeld wordt gegeven door regionale opleider Fervent die twee nieuwe opleidingen digitale maatvoering aanbiedt.

Digitalisering kan bedrijven in de bouw- en infrasector helpen om de maatschappelijke uitdagingen rond duurzaamheid en circulariteit effectiever het hoofd te bieden. Denk aan de industrialisatie, BIM, 3D-scans en -ontwerpen, nieuwe sensortechnologie en big data. Gelukkig hoeft het wiel niet steeds opnieuw uitgevonden te worden: er is al ontzettend veel kennis aanwezig in de regio. Met dat idee in het achterhoofd hebben Bouwend Nederland en kennis- en innovatieplatform BuildinG het initiatief genomen voor BRAINR. Kennis en kunde combineren “Het doel is om de kennis en kunde van bedrijven, kennisinstellingen, beleidsmakers en opdrachtgevers in de regio samen te brengen tot een zelforganiserend netwerk,” vertelt Willemijn Visscher, verenigingsmanager van Bouwend Nederland regio Noord. “Hierbinnen delen de verschillende partijen kennis en ervaringen over nieuwe digitale toepassingen.”

Kennispartners

bottom-up benadering. “Dat de techniek verandert, is een feit. BBL-leerlingen

BRAINR heeft bovendien tot doel om scholingsaanbod en -behoefte op het

en instromers die al tijdens hun opleiding met digitale technologie in

vlak van digitalisering beter af te stemmen, vertelt Visscher. “Inmiddels zijn

aanraking zijn gekomen, stellen vragen. Dat triggert de leerbedrijven om ook

kennispartners Hanzehogeschool Groningen en de TU-Delft ook aangesloten

met digitalisering aan de slag te gaan.” Maar de opleidingen zijn ook bedoeld

bij het netwerk. En kennispartners zoals TNO, BTIC en het Alfa-college hebben

voor zittend personeel, benadrukt hij. “Omdat we een ‘cafetariamodel’

middels een steunbrief laten weten dat zij het initiatief een warm hart

hanteren, is het mogelijk om naar behoefte specifieke modules te volgen.”

toedragen en betrokken willen zijn.”

Bottom-up Nieuw digitaal scholingsaanbod

De opleidingen kwamen voort een groeiende behoefte van het Praktijkcen-

Een concreet voorbeeld is Fervent, die twee nieuwe opleidingen aanbiedt met

trum Bouw aan scholing over digitale maatvoering. Financiële ondersteuning

nieuwe, digitale technieken voor maatvoering, voor zowel B&U als infra. Beide

kwam beschikbaar vanuit lokale opleidingsfondsen uit de sector. De

bestaan uit een introductieles, basis- en vervolgopleiding. Deelnemers maken

geobranche en bouw en infra kunnen veel van elkaar leren, meent Van der

kennis met landmeting, maatvoering en inwinning voor infra en B&U,

Wiel. “Digitalisering leidt tot nieuwe beroepen, er komen standaardisering en

technologie als de total station, 3D-laserscanning en dronemetingen, werken

robotisering bij kijken. Dat verlangt andere expertises van vakmensen. Daar

met databases als BGT, BAG en BRK en gegevensverwerking met nieuwe

zijn wij al op ingespeeld, en het is goed om te zien dat BRAINR zo actief inzet

technologieën CAD en GIS.

op deze nieuwe kennis en mogelijkheden die dit biedt.”

Bottom-up

Contactpersoon

Fervent-directeur Sjoerd van der Wiel is actief bij verschillende innovatie- en

Sander Wubbolts

kennisplatformen in de geo- en bouwbranche. Als het aankomt op het versnellen van de digitale vaardigheden van vakmensen, gelooft hij in een

Regiomanager Noord s.wubbolts@bouwendnederland.nl

30 | BNL | Juli 2021 |

Tekst | Robin van Essel

REGIOKATERN NOORD

Expeditie Energietransitie: Hoe Drenthe samenwerking centraal zet in de energietransitie Op de Expeditiedag Drenthe wisselen provincie,

inspireren en kennis delen. Digitaal dit keer,

In de workshop werd met de deelnemers de

marktpartijen en andere partijen digitaal

vanwege de overbekende beperkingen. Willemijn

randvoorwaarden verkend. Visscher: “Zo moet er

inspiratie en kennis uit voor een gezamenlijke

Visscher, verenigingsmanager van Bouwend

een goede mix van woningtypes zijn. En we

reis naar een energieneutrale provincie in 2040.

Nederland regio Noord, verzorgde samen met

zoeken betrokken bewoners, die zelf mee willen

Het is onderdeel van een ‘expeditie’ waarin

Techniek Nederland en Venin een workshop voor

investeren. We onderzoeken ook de mogelijkheden

samenwerking tussen partijen centraal staat.

marktpartijen. “Aanleiding was een onderzoek van

om het draagvlak te vergroten, door garanties te

“Als bouwers in de regio een succesvol

het Planbureau van de Leefomgeving van vorig

geven op een bepaalde mate van energiebesparing.”

verduurzamingsproject hebben gedaan, of actief

jaar, dat stelde dat het verduurzamen van een

aan de slag willen met de verduurzamingsop-

woning financieel onaantrekkelijk is,” vertelt

Impuls aan de regio

gave, kunnen ze zich aansluiten.”

Visscher. “Wij willen het tegendeel bewijzen.”

Door de oplossingen in de regio te zoeken, zorgt Drenthe ook voor een grote economische impuls

Net als elke provincie staat Drenthe voor een

Zo’n voortvarende benadering is nodig, benadrukte

aan de eigen provincie. Zonder verduurzaming

verduurzamingsopgave. Daarvoor is een actieplan

ook gedeputeerde Tjisse Stelpstra in het

vloeit er tot 2040 naar schatting zo’n 10 miljard

opgesteld, net als in andere provincies. Uniek is

openingswoord van de Expeditiedag: “Veel van

euro weg, veelal naar energieleveranciers. Dat

wel dat de provincie zich richt op een aanpak

onze oplossingen lijken nieuwe problemen te zijn.

bedrag kan dan beter worden uitgegeven aan

waarbij alle stakeholders een actieve rol hebben:

Domweg omdat we er zoveel focus op leggen. En

initiatieven en bedrijven in de regio, is het idee.

de provincie en gemeentes, maar ook collectieven,

natuurlijk zijn nieuwe oplossingen niet allemaal

verhuurders, huurders, particulieren en marktpartijen.

zonder problemen. Maar dat is nu net het kenmerk

Aannemers in de regio die de gezamenlijke aanpak

van een transitie. Daarin botsen zaken.”

en doelstellingen onderschrijven, kunnen contact

Derhalve wordt gesproken van een gezamenlijke

opnemen om zich aan te sluiten bij de expeditie,

reis - een ‘expeditie’ - met een duidelijk, ambitieus

De weg voorwaarts

besluit ze. “Als bouwers bijvoorbeeld hebben gedo-

einddoel: al in 2040 een energieneutrale provincie,

Visschers versnellingsteam zoekt de weg

cumenteerd wat de winst van een succesvol

tien jaar eerder dan het Klimaatakkoord voor-

voorwaarts bijvoorbeeld met een tender voor het

traject was, willen we dat zeker weten.”

schrijft. Verschillende zogenaamde ‘versnellings-

energieneutraal maken van tien woningen, met

teams’ verkennen de snelste route en plaveien

gebruikmaking van nieuwe innovaties, financie-

Contactpersoon

daarmee de weg voor de langzamere aanhakers.

ringsvormen en samenwerkingsverbanden. Het

Willemijn Visscher

traject wordt onderdeel van een communicatieHet tegendeel bewijzen

campagne, die andere huizenbezitters moet

Op donderdag 20 mei vond wederom de jaarlijkse

overtuigen.

‘Expeditiedag’ plaats, waarbij partners elkaar

Verenigingsmanager Regio Noord w.visscher@bouwendnederland.nl

REGIOKATERN OOST | Juli 2021 | BNL | 27

REGIO

OOST

COLUMN GOEDE, MAAR OOK ONZEKERE TIJDEN

BIJEENKOMSTEN BOUWENDNEDERLAND.NL/REGIOS/REGIO-OOST

Juli 06

Afdeling Achterhoek Bestuursvergadering

06

Afdeling Regio Twente Bestuursvergadering

12

Afdeling Zuid West Veluwe Bestuursvergadering en Jaarvergadering

September 06

Afdeling Zuid West Veluwe Bestuursvergadering

Sinds november 2020 ben ik de nieuwe voorzitter van Bouwend

07

IPO Commissie Bestuursvergadering

Nederland Afdeling Achterhoek. Er gebeurt zoveel in de branche

09

Regiodag Oost

dat ik graag mijn steentje bijdraag om met overheden te

13

Afdeling Stedendriehoek/ Salland Bestuursvergadering

bespreken wat we in het aannemersvak meemaken.

14

Afdeling Flevoland Ledenvergadering

En andersom wil ik graag de steeds ingewikkeldere

16

Afdeling Zwolle/ Genemuiden Bestuursvergadering

regelgeving uitleggen aan collegabedrijven.

21

Afdeling Regio Twente Bestuursvergadering

21

HR bijeenkomst Almelo

In een tijdsbestek van twee jaar zien we veel op ons afkomen:

23

HR bijeenkomst Oosterbeek

nieuwe cao’s, stikstof, PFAS, de Wet kwaliteitsborging, BENG-

27

Afdeling Lingestreek Bestuursvergadering

normen en het Bouwbesluit. Via het netwerk van Bouwend Neder-

28

Afdeling Achterhoek Bestuursvergadering

land kunnen we de lijntjes met gemeenten kort houden. Met name

28

HR bijeenkomst Zwolle

over de Wet kwaliteitsborging heerst nog zoveel onduidelijkheid.

30

Regiobestuursvergadering

Vorig jaar hebben we leden daarom twee cursussen aangeboden

30

IPO: Prinsjesdagbijeenkomst

over de veranderingen die deze wet met zich meebrengt. Dit jaar proberen we lidbedrijven daarnaast warm te maken om alvast in

Oktober

het Bouwbesluit te duiken. Als je weet wat daar staat, heb je er

12

IPO Commissie Bestuursvergadering

12

Financial (Cotad) bijeenkomst

15/16

Afdeling Stedendriehoek/ Salland (ledenuitje met overnachting)

21 Afdeling Zwolle/ Genemuiden Ledenvergadering met

straks voordeel bij. Dan valt al die regelgeving niet rauw op je dak.

Naast veranderende regelgeving kampt de branche met stijgende prijzen van bouwmaterialen. Leveringen komen nu al weken later

bedrijfsbezoek/spreker

omdat er geen hout meer is. Aannemers hebben offertes gedaan

25

Afdeling Stedendriehoek/ Salland Bestuursvergadering

voor het najaar, gebaseerd op de oude prijzen, terwijl materialen

25

Afdeling Lingestreek Ledenvergadering

alleen maar duurder worden. Zorgelijk, vind ik.

25 Afdeling Zuid West Veluwe Bestuursvergadering en ledenvergadering met UTA

Om toch te eindigen met een positieve noot: we hebben het gigan-

28

Regiobestuursvergadering

tisch druk in de bouw. Tot eind 2022 zit mijn eigen bedrijf al goed

28

Bestuurdersoverleg

in de opdrachten en ik hoor dat dit voor vele collega’s geldt. Het zijn dus ook goede tijden, laten we dat niet vergeten.

Bijeenkomsten vinden doorgang indien mogelijk en volgens de

Rob Spikker

RIVM-richtlijnen

Aannemingsbedrijf Rob Spikker Bouw en Timmerwerken BV, Eibergen

28 | BNL | Juli 2021 |

Tekst | Jacob-Jan Esmeijer

REGIOKATERN OOST

BEKRONING VAN DE KONING

Foto’s | HEUTBOUW

v.l.n.r. Klaas Heutink, Rien Heutink, Kees Heutink

Beginjaren ’20 van de vorige eeuw was het Sander Heutink die op

Maar er is meer in dit speciale jaar: HEUTBOUW gaat een bijdrage leveren aan

41-jarige leeftijd als metselaar voor zichzelf begon. Kort daarna kwamen

de groene(re) leefomgeving en op deze manier inwoners inspireren om zich

zijn zonen in dienst en legde hij zo de basis voor het huidige HEUTBOUW

over een groene leefomgeving te bekommeren. Daarom stelt HEUTBOUW in

dat anno 2021 nog immer die aantrekkingskracht, en met name passie

de komende vijf jaar honderd bomen beschikbaar. Hiervan worden dit jaar de

uitstraalt die meer dan honderd jaar geleden werd ingezet. Het was dan

eerste (volgroeide) bomen bij alle basisscholen in Genemuiden en Kamperzee-

ook een bijzonder moment dat de huidige eigenaren Rien en Kees Heutink

dijk geplant.

hun inmiddels 84-jarige vader Klaas Heutink op 17 maart het predicaat Hofleverancier in ontvangst zagen nemen.

Ondanks de koninklijke onderscheiding realiseert Rien zich dat je niet op de wind van gisteren kunt zeilen. “We blijven nuchter en gedreven in het

“Een bekroning van de koning”, aldus Rien Heutink die met HEUTBOUW is

bouwvak. We kunnen ons prijzen met een goede en diverse werkvoorraad en

gespecialiseerd in woning-, utiliteitsbouw en vastgoedonderhoud. “Dit predi-

vele uitdagingen voor alle mensen die werkzaam zijn bij HEUTBOUW. Zonder

caat is een kroon op het vele werk van de afgelopen tien decennia. Dat we dit

deze gedreven medewerkers geen resultaten.

jaar met trots het meer dan 100-jarig bestaan mogen vieren mag duidelijk zijn. Dit doen we samen met alle collega’s, familie, partners, opdrachtgevers

HEUTBOUW wil dichtbij zijn oorsprong blijven ook voor de volgende honderd

en betrokkenen. De vele verhalen en anekdotes uit het verleden vormen

jaar en met passie blijven werken voor mensen aan bijzondere, onder-

daarbij de grondslag voor de toekomst.”

scheidende en innovatieve projecten. Bouwen met waarde, voor nu en de toekomst.”

Voor het verkrijgen van het predicaat Hofleverancier komen alleen MKB-ondernemingen in aanmerking. In de bedrijfstak bouw moet het bedrijf in de regio een vooraanstaande plaats innemen met een goede reputatie. De bedrijfsvoering dient onberispelijk te zijn. Het bedrijf en de directie moet te goeder naam en faam bekend staan en van onbesproken gedrag zijn. Aan al deze voorwaarden voldeed HEUTBOUW met verve.

HEUTBOUW is de merk- en handelsnaam van Aannemingsbedrijf K.K. Heutink

Op woensdag 17 maart leverde een waardetransport onder heuse politiebegeleiding het schild, waaraan het koninklijke predicaat is verbonden, af aan

Contactpersoon

de voordeur van HEUTBOUW in Genemuiden. Het was vervolgens aan Eddy

Wilbert Schellens

Bilder, burgemeester van Zwartewaterland, om samen met Heutink senior en Rien en Kees het schild te onthullen.

Regiomanager Regio Oost w.schellens@bouwendnederland.nl

Tekst | Robin van Essel

REGIOKATERN OOST | Juli 2021 | BNL | 29

Foto | René van den Burg

STEEDS MINDER STUDENTEN:

Hogeschool Saxion onderzoekt krimpende instroom Civiele Techniek Cijfers liegen niet: het aantal studenten dat zich jaarlijks aanmeldt voor de opleiding Civiele Techniek loopt overal in het land sterk terug. De dalende trend is een grote zorg voor bedrijven in de sector en de onderwijsinstellingen zelf. Hogeschool Saxion in Enschede liet een analyse uitvoeren om meer zicht op mogelijk oplossingen te krijgen.

Dat landelijk de instroom van nieuw technisch personeel achterblijft bij de vraag uit de sector is niets nieuws, erkent Suzan Veldhuis, directeur van de School of Business, Building & Technology van Hogeschool Saxion in Enschede. Maar de situatie op haar hbo ligt genuanceerder, legt ze uit. “Terwijl er demografische krimp in de regio is, zien we de studentenaantallen op onze technische opleidingen zoals Bouwkunde stijgen. Behalve bij Civiele Techniek.”

Bij alle hogescholen die in Nederland de opleiding voeren, meldden zich dit voorjaar 528 studenten aan, ruim 120 minder dan het jaar ervoor, toen het aantal ook al aanzienlijk daalde. “De krimp is dusdanig dat we ons zorgen

Meedenken

maken. Dat de vraag bij bedrijven wel groeit, maakt het extra zuur.”

Saxion is momenteel aangesloten bij een gezamenlijke, landelijke campagne van hogescholen om Civiele Techniek meer bekendheid te geven. Maar vol

Zichzelf versterkend effect

inzetten op meer aanmeldingen is volgens Veldhuis geen doel op zich. De

Dalende studentenaantallen zijn ook problematisch voor een regio omdat ze

hogescholen zetten ook in op nauwere samenwerking met de sector, om

een zichzelf versterkend effect hebben. Wanneer een opleiding stopt vanwege

samen de mismatch tussen de uitstroom en de vraag op de arbeidsmarkt aan

te weinig animo, zullen potentiële studenten in die regio er ook minder snel

te pakken. “We kijken ook naar het ontwikkelingen van nieuwe alternatieven

voor kiezen de opleiding elders te gaan volgen. Dus maakt het Saxion er zich

voor hbo-opleidingen. Zoals verkorte routes en mogelijkheden voor bijscho-

hard voor dat die ondergrens niet bereikt wordt. Veldhuis: “In deze regio

ling. Uit het onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat er veel gezocht wordt op

blijven veel jongeren thuis wonen, dus we vinden dat zij hier bij deze opleiding

‘bouwmanagement’ in combinatie met ‘cursussen’. Daar is blijkbaar animo

terecht moeten kunnen. Maar dat is niet makkelijk.”

voor, dus dan willen we dat kunnen aanbieden.”

Wikipedia

Meedenken met de scholingsvraag is voor veel bedrijven nieuw terrein, besluit

Om beter begrip te krijgen van de oorzaken en mogelijke oplossingen, liet

Veldhuis. “Veel wisten niet eens dat de studentenaantallen nijpend zijn. Maar

Veldhuis een analyse uitvoeren van online belangstelling voor de opleiding en

als ze het belang eenmaal zien, zijn ze enthousiast. Ik hoop dat meer

aanverwante thema’s. Daaruit bleek bijvoorbeeld dat mensen die zoeken naar

bedrijven die willen meedenken over een oplossing zich melden.”

civiele techniek, vaak uitkomen bij Wikipedia. Veldhuis: “Daaruit kunnen we concluderen dat de term blijkbaar niet zo bekend is. We zagen ook een directe

Contactpersoon

relatie met hoe er naar andere opleidingen werd gezocht en het aantal

Anne de Jong

aanmeldingen. De instroom is dus gebaat bij meer bekendheid. Maar dat kunnen we niet alleen.”

Adviseur Onderwijs en Arbeidsmarkt ae.dejonge@bouwendnederland.nl

30 | BNL | Juli 2021 |

Tekst | Marije Rispens

REGIOKATERN OOST

In gesprek met

Henk Leenhouts

“Doen waar je goed in bent” In de vorige ‘In gesprek met’ vroeg Hans Koopman aan Bouwbedrijf Van

vierhonderd woningen gerealiseerd”, zegt Leenhouts. “In dit project zitten we

Gootheest: “Wat zou de overheid moeten doen om de plancapaciteit

vanaf het begin met drie partijen als gelijkwaardige partner aan tafel, alle

op middellange termijn in de versnelling te krijgen en wat kunnen wij

risicodragend en met dezelfde doelstelling. Toen we begonnen, bestond de

daaraan bijdragen?” Volgens directeur Henk Leenhouts is een transpa-

discussie over woningbouwversnelling nog niet, toen moesten we zelfs maar

rante samenwerking tussen overheid en marktpartijen de beste kans om

zien of we alles wel verkocht kregen. Nu is het een totaal andere tijd.”

in te lopen op het woningtekort. “Laat ieder in die samenwerking vooral

Tweede voorbeeld is een project in Ede op de voormalige Geels-locatie. Hier

doen waar hij goed in is.”

realiseert Van Grootheest 62 appartementen bovenop een commerciële plint.

“De bestemming en regels (met name parkeernorm) maakten de haalbaar-

Bouwers werken procesmatig, beschrijft Leenhouts. “We richten ons

heid tot een lastige puzzel”, zegt Leenhouts. “Maar de gemeente heeft altijd

proces zo in dat we afspraken kunnen nakomen. Je hebt invloed op je eigen

meegewerkt en meegedacht aan het haalbaar maken van het plan. Ondanks

bedrijfsvoering, maar niet op regels van buitenaf. Volgens mij is de overheid

die goede samenwerking heeft het toch nog ruim vier jaar geduurd voordat

de remmende factor qua woningbouw. Juist als er snelheid nodig is, lijken de

we konden starten.”

eisen zich alleen maar op te stapelen. Als ik de overheid was, zou ik marktpartijen meer betrekken om de doelstellingen te realiseren.”

Pilot Wet kwaliteitsborging Bij Van Grootheest heeft ook de voorbereiding op de Wet kwaliteitsborging

Bouwbedrijf Van Grootheest in Ede, een familiebedrijf uit 1870 met zo’n

de volle aandacht. “We draaien met twee projecten een pilot. Als middelgroot

honderd medewerkers, levert jaarlijks tussen de drie- en vierhonderd

bouwbedrijf hebben we hiervoor inmiddels onze eigen kwaliteitsmedewer-

woningen op. “Net als veel collegabedrijven hebben we voldoende bouwpro-

kers, die dit proces begeleiden en bewaken. De bewijslast komt door de wet

ductie in het verschiet, maar ook wij merken dat de proceduretijd toeneemt

bij de aannemer terecht, dus je moet tijdens de bouw zaken goed vastleggen

en de eisen zich opstapelen. De planvoorraad droogt op. Als dit niet verandert,

om een dossier te kunnen overhandigen aan de opdrachtgever. Het is een

gaan we nog meer vertraging krijgen.”

leerproces hoe dat documenteren handiger kan.”

Andere tijd Leenhouts werkt momenteel aan twee projecten waarin de samenwerking

Voor de volgende editie vraagt Henk Leenhouts aan Teus Velt-

tussen overheid en markt juist wél soepel verloopt. Bijvoorbeeld in Kesteren

huizen, directeur van ManuPro B.V in Ede: “Hoe bereiden jullie je

bij de realisatie van ‘Casterhoven’. “Samen met gemeente Neder-Betuwe

als kleiner bedrijf voor op de Wet kwaliteitsborging?”

en Van Wanrooij Projectontwikkeling hebben we hier in zeven jaar tijd zo’n

REGIOKATERN RANDSTAD NOORD | Juli 2021 | BNL | 27

REGIO

RANDSTAD NOORD

COLUMN WIE BETAALT DE REKENING?

BIJEENKOMSTEN BOUWENDNEDERLAND.NL/REGIOS/REGIO-RANDSTAD-NOORD

Onlangs mocht ik toetreden tot het bestuur van de Regio Juli

Randstad Noord. De vergaderingen ervaar ik als inhoudelijk en

01 Afdeling IJmond Kennemerland ledenactiviteit- prijsstijgingen

effectief. De verstandhouding tussen de bestuurders is uitste-

bouwmaterialen

kend en de wisselwerking met medewerkers van het regiokan-

01

Afdeling Midden Holland Bestuursvergadering

toor is zeer professioneel. Dat de afdelingsvoorzitters voortaan

02

Afdeling Veenendaal avondbijeenkomst met partners

het regiobestuur zullen vormen, juich ik toe.

06

Afdeling Het Gooi Algemene jaarvergadering Een belangrijk thema dat op de bestuurstafel landde betreft de

Augustus

explosieve prijsstijging van bouwmaterialen. De laatste maanden

25

Afdeling Veenendaal bestuursvergadering

worden we geconfronteerd met buitensporige stijgingen van, schrik

31

Afdeling Het Gooi bestuursvergadering

niet, tientallen procenten voor hout, (beton)staal en olie-gerelateerde materialen zoals isolatiematerialen en dakbedekking.

September 02

Afdeling Veenendaal reguliere vergadering

Deze prijsexplosie heeft voor ons bouwers grote gevolgen.

06

Afdeling Midden-Nederland, bestuursvergadering

Potentieel winstgevende projecten lopen de kans uit te draaien op

07

Afdeling Het Gooi, ledenbijeenkomst

onverwacht verlies. De vooraf vastgestelde aanneemsom laat geen

13

Afdeling IJmond Kennemerland, bestuursvergadering

ruimte toe om de stijgingen op te vangen. Onderhandelingen met

14

RRN, RB en afdelingsvoorzitters

de opdrachtgever bieden vaak geen soelaas. Het is onbillijk dat de

16

Infraplatform, excursie ‘Smart Liberator’

rekening eenzijdig bij de bouwer wordt gelegd. Goed te weten dat

16-18

Afdeling Het Gooi, seminar

Bouwend Nederland voor deze problematiek aandacht vraagt.

21

Afdeling Amsterdam themabijeenkomst Toekomst van werk

23

Afdeling Midden-Nederland ledenbijeenkomst

Een andere verontrustende ontwikkeling is de Wet kwaliteitsborging. Dat de verantwoordelijkheid wordt neergelegd bij de bouwers

Oktober

is prima, maar dat houdt dan wél in dat de gemeenten vertrouwen

12

Afdeling Het Gooi bestuursvergadering

schenken en niet achteraf berekeningen in twijfel trekken. De leges

14

Afdeling IJmond Kennemerland ledenvergadering

moeten uiteraard omlaag.

14

Infraplatform excursie ‘Kademuren en Bruggen’

25

Afdeling Midden-Nederland, bestuursvergadering

Wij bouwers willen de mouwen opstropen om die één miljoen

27

Afdeling Veenendaal, bestuursvergadering

woningen plus benodigde infrastructuur te realiseren, maar vragen wel om medewerking - en niet tegenwerking - van opdrachtgevers en overheden.

Bijeenkomsten vinden doorgang indien mogelijk en volgens de RIVM-richtlijnen

Het is goed dit soort zaken aan de bestuurstafel te kunnen bespreken, in de wetenschap dat onze vereniging de door ons afgegeven signalen serieus neemt en ermee aan de slag gaat.

Rob van Scheppingen Bestuurslid Regio Randstad Noord Voorzitter afdeling Noordwest Utrecht

28 | BNL | Juli 2021 |

REGIOKATERN RANDSTAD NOORD

Arjan Putter in gesprek met gedeputeerde Cees Loggen

Masterplan, maatwerk en motie

Cees Loggen is gedeputeerde Ruimtelijke

De provincie bood toen met de PFAS-discussie

er veel woningen worden gebouwd, anderzijds wil

Ordening en Wonen in de provincie Noord-

inderdaad een luisterend oor. Maar we verschillen

men dat het mooie, groene landschap behouden

Holland. Hij en regiovoorzitter Arjan Putter

ook van mening over hoe en waar te bouwen. Vind jij

blijft. De kunst is daar de balans in te vinden.

overleggen regelmatig over de oplossing voor de

dat er genoeg ruimte is om in het groen te bouwen?

woningnood in de provincie. Hoe kan er

Bij je presentatie van het Masterplan Wonen werd

gebouwd worden en welke rol speelt regelgeving

Vertel me waar bouwen níet kan in de provincie.

Noord-Holland gesplitst in noord en zuid. Ik denk

hierin? Bouwend Nederland schoof aan bij een

Alleen er is één voorwaarde door het Rijk bedacht:

dat het afgelopen jaar door corona de bouwvraag

van hun gesprekken.

de ladder van Duurzame Stedelijke Ontwikkeling.

veranderd is. Dus je zou jouw vraag ook kunnen

Die zegt dat je eerst een aantal treden moet

omdraaien naar ‘waar kun je wél bouwen?’. Is het

Arjan Putter: Cees, in onze gesprekken is me duidelijk

onderzoeken, zoals binnenstedelijke alternatieven

gebied tussen Alkmaar, Schagen, Hoorn en

geworden dat jij het belangrijk vindt om met de

en bereikbaarheid. Maar daarna kun je zelfs in het

Purmerend niet een mooi bouwgebied?

uitvoerende bouw te praten. Waarom is dat?

groen bouwen, kijk maar naar de Haarlemmer­ meer. En voor ons Bijzonder Provinciaal Landschap

Daar wordt in het Masterplan een brede

Cees Loggen: Omdat zij met de poten in de klei

geldt dat wij natuurlijk een betrouwbare overheid

verkenning naar gedaan. Belangrijk is dat men zich

staan en als eerste de effecten van ons beleid

zijn, wat zich vertaalt in dat bestemmingsplannen die

moet kunnen verplaatsen. In het gebied dat jij

ervaren. In een van de eerste gesprekken van de

er al waren vóórdat het bijzonder landschap werd

noemt verplaatsen mensen zich sneller met de

Bouwtafel kwam PFAS aan bod. Die afgekondigde

aangewezen, voorlopig gewoon door kunnen gaan.

auto dan met het openbaar vervoer. Wie naar

maatregelen hadden een enorm effect, tot grote

Amsterdam wil, moet daar nu nog door twee

frustratie van de bouwers. Het mooie van deze

Er lijkt wel eens vergeten te worden dat de

woonkernen heen rijden. Maar voor de aanleg van

gesprekken is dat we elkaars taal leren spreken.

provincie twee opdrachten heeft meegekregen van

een goede verbinding A8/A9 komen we honderd

de Noord-Hollandse kiezer. Enerzijds wil men dat

miljoen euro tekort. Dan hebben we het nog maar

REGIOKATERN RANDSTAD NOORD | Juli 2021 | BNL | 29

Tekst | Marije Rispens Foto | Josine Voogt

over één weg. Wat ik maar wil zeggen: je kunt pas

deze provincie. We moeten 230.000 woningen

bouwvolume toevoegen, als je weet hoe je zo’n

bouwen tot 2040. En daarna nog veel meer. We

wijk gaat ontsluiten.

hebben meer dan voldoende plancapaciteit, bijna

Dat vinden de bouwbedrijven ook. Het aantal

150 procent. Wat hebben jullie behalve

bouwers aan de Bouwtafel is inmiddels verdubbeld.

continuïteit nodig om tot die productie te komen?

Laatste vraag: wanneer kom je koffiedrinken om

Betaalbaarheid is een ander probleem: waar laat je de starters? Als ik naar mijn eigen dorp Uitgeest

aangenomen in de Tweede Kamer.

het over maatwerk in Uitgeest te hebben?

kijk, zie ik dat Uitgeesters hier graag willen blijven

Duidelijke regelgeving. Zolang er geen grote

wonen, maar het niet kunnen betalen.

aantallen woningen aangevraagd worden, komen

Dat wordt mijn eerste werkbezoek na corona!

bedrijven niet tot productie. En er moet een Dat probleem wordt onderkend. We zoeken naar

standaard zijn, niet in iedere gemeente iets anders.

Bouwend Nederland ging ook in gesprek

maatwerkoplossingen per dorp. Misschien moet je

Is daar een rol voor de provincie weggelegd?

met Rob van Muilekom, gedeputeerde Wonen in de provincie Utrecht. Lees het

wel kijken naar herstructurering van bestaande, De instrumenten die we als provincie hebben, zoals

interview ‘Meer mogelijk aan de randen

de flexibele schil en versnellingsgelden, kunnen

van steden en dorpen’ terug op de

Bouwbedrijven kunnen veel woningen produceren,

hieraan bijdragen. Maar belangrijker is denk ik dat

website van Bouwend Nederland.

maar dan hebben we een continue bouwstroom

we dit gesprek blijven voeren aan de Bouwtafel:

nodig. Zolang het met horten en stoten gaat,

wat zouden de bouwers met al hun kennis, ervaring

krijgen we geen betaalbare woningen.

en innovatiekracht doen aan dit probleem, voordat

Contactpersoon

we het in regelgeving gieten? Samen optrekken

Jan Overtoom

verouderde woonwijken.

Dat is een terecht punt van zorg, maar aan de

loont. Dat zie je alleen al aan in de effectieve lobby

andere kant hebben we een enorme opgave in

van de motie Koerhuis over de geluidsnormen die is

Regiomanager Regio Randstad Noord j.overtoom@bouwendnederland.nl

30 | BNL | Juli 2021 |

Tekst | Petrick de Koning

REGIOKATERN RANDSTAD NOORD

Foto | Bas Zwerver

Infraplatform

“In gesprek blijven met gemeenten en meedenken over oplossingen” In contact blijven Ook corona heeft veel impact. De productie in de infrasector bleef mede door het protocol ‘Samen veilig doorwerken’ redelijk overeind. Heel wat gemeenten kampen echter met onderbezetting en de slagvaardigheid neemt niet toe nu hun mensen veel thuiswerken. “Deze combinatie bemoeilijkt de communicatie en vertraagt het opzetten van aanbestedingen en vergunningsprocessen.”

Clemens merkt verder dat het lastiger is om in contact te blijven. “Het Bouwoverleg met gemeenten gaat wel door, maar alleen via Teams. Hierdoor is het contact niet zo persoonlijk en dat geldt ook voor informele contacten.”

Broodje Infra Al deze knelpunten kwamen ook naar voren tijdens het recente Broodje Infra.

In deze digitale lunchbijeenkomst deelden infra-ondernemers ervaringen over de huidige markt. “Zij zien ook dat processen stroperig zijn. Verder kwamen Onder infra-ondernemers leeft het gevoel dat projecten moeizaam

de beperkte budgetten voor onderhoud en nieuwe projecten aan bod Hoewel

loskomen. Frenk Clemens, voorzitter van het Infraplatform Regio Randstad

de situatie per gemeente kan verschillen, lijkt er in het algemeen minder geld

Noord, merkt ook dat de opdrachtenstroom van gemeenten vertraagt.

beschikbaar voor infraprojecten. Deze tekorten ontstonden vanaf 2015 toen

“Naast de uitdagingen rondom stikstof en PFAS speelt onderbezetting

gemeenten taken van de overheid kregen toegewezen.”

bij gemeenten door corona een rol. Hierdoor verlopen aanbestedingen en vergunningverlening wat stroperig.”

Samen optrekken Het Infraplatform kijkt samen met Bouwend Nederland naar kansen om

Volgens Bouwend Nederland is het aantal aanbestedingen in de infra in 2020

projecten te stimuleren. Op landelijk niveau door het Rijk te overtuigen meer

fors gedaald. Clemens ervaart ook in de praktijk dat het aantal aanbe-

budgetten beschikbaar te stellen, zodat gemeenten meer projecten in de

stedingen van gemeenten dit jaar nog achterblijft. “Dat is jammer omdat

markt kunnen zetten. Het is volgens Clemens sowieso goed om in de regio

gemeenten met hun aanbestedingen grote opdrachtgevers voor de infra-

de onderlinge contacten warm te houden. “Waar mogelijk moeten we als

sector zijn. Bovendien hebben we voor woningbouw en wegenonderhoud nog

infrabranche samen optrekken, kennis delen en van elkaar leren. In de regio is

steeds grote opgaven liggen.”

het zaak in gesprek te blijven met gemeenten om knelpunten te bespreken én mee te denken over oplossingen. Zo dragen we actief bij om de afstemming

Projecten op gang houden

rondom bestaande en nieuwe projecten te verbeteren en te waarborgen dat

Clemens ziet niet één specifieke reden voor de vertraging. “Het is een samen-

we aan de slag kunnen blijven.”

spel. Natuurlijk spelen de stikstof- en PFAS-dossiers een rol. Maar daarbij is al wel wat vooruitgang geboekt, bijvoorbeeld met een tijdelijk handelingskader

Contactpersoon

voor PFAS. Maar rondom stikstof speelt zeker voor de infra nog van alles,

Joost Swaan

onder andere wat betreft de gebruikersfase van projecten. Dit helpt niet om projecten op gang te krijgen of te houden.”

Adviseur Markt en Overheid j.swaan@bouwendnederland.nl

REGIOKATERN RANDSTAD ZUID | Juli 2021 | BNL | 27

REGIO

RANDSTAD ZUID

COLUMN SAMEN WERKEN AAN KETENVERSTERKING

BIJEENKOMSTEN BOUWENDNEDERLAND.NL/REGIOS/REGIO-RANDSTAD-ZUID

Juli 07

De Groene Koers, afdeling Duin- en Rijnstreek

08

Pub Quiz JBN (JBN organiseert voor leden in RRZ)

15

Vragenuurtje

September 07 of 09 Themabijeenkomst Waarde van Bouwen (Duin- en Rijnstreek) 15

Ontmoet Hein in Zoetermeer Bij de fusies die tot de oprichting van Bouwend Nederland leidde

Oktober 07

KAM groep ‘RRZ meets ISZW’

– dit was rond 2003/2004 – was ik destijds nauw betrokken.

07

Marktdag Infra RRZ

Op dat moment was ik tevens ook doordrongen van het feit dat

12

Generatie theater

een sterke maatschappelijke vertegenwoordiging voor kleine, middelgrote en grote leden binnen onze maatschappij zeer belangrijk is. En dat alle partijen eigenlijk met elkaar verbonden

Bijeenkomsten vinden doorgang indien mogelijk en volgens de

zijn, is voor mij nog steeds een belangrijk gegeven.

RIVM-richtlijnen Bij maximale samenwerking in de keten zorgt het leveren van een kwalitatief goed en maatschappelijk verantwoord product (ook als het onderdeel is van een groter geheel) ervoor dat het ons allen sterker maakt. Dit was mede een van de doelstellingen bij de oprichting van Bouwend Nederland: elkaar vinden in de samenwerking en het dienen van de belangen van alle leden. Hoe moeilijk dit soms ook kan zijn om dit met elkaar vast te houden.

Als mede-eigenaar van Vrieshold Werkendam, samen met Dammes Oldenburg, zijn wij onze specialisaties en partnering aan het uitbreiden. De ervaring is dat partijen die goed op elkaar ingespeeld raken, efficiënter gaan bouwen en met elkaar de faalkosten reduceren. Hierdoor ervaren we gezamenlijk dat het rendement stijgt.

Dat is een absolute win-win.

We maken daarom met ons bedrijf graag onderdeel van Bouwend Nederland en zullen, waar gewenst, in de komende jaren ons steentje aan de verdere ontwikkeling bijdragen.

Jan Luijten De Vries Werkendam B.V.

28 | BNL | Juli 2021 |

REGIOKATERN RANDSTAD ZUID

IN WADDINXVEEN KLINKT DE LOKROEP VAN DE BOUW Geweldig nieuws voor de bouw en infra in Duin- en Rijnstreek; de broodnodige injectie van vers bloed voor de branche komt eraan. De pas geopende Bouwacademie in Waddinxveen gaat voor een heel breed aanbod aan goed geschoolde jongeren zorgen.

Dat de bouw met capaciteitsproblemen kampt, is bepaald geen geheim.

Minder jeugd, minder belangstelling van jongeren voor technische beroepen, het zorgt voor een neerwaartse spiraal. Meerdere vmbo’s hebben de laatste jaren hun afdelingen techniek met dure praktijkruimtes moeten sluiten; een teken aan de wand. En dat precies in een tijd waarin de techniekbranche zit te springen om personeel. Om het tij te keren, besloot opleidingsbedrijf SPB de Bouwacademie op te richten. Daarin werkt SPB samen met opleidingsbedrijven SPG Zuid Holland en SOMA voor de infra en installatiewerk Zuid-Holland voor de proces- en installatietechniek. Ook het Coenekoop College voor vmbo draait mee, ze gaan in de nieuwe Bouwacademie hun praktijklessen BWI (Bouwen, Wonen, Interieur) en PI (Produceren, Installeren, Energie) geven.

“We kunnen op deze manier een breed aanbod aan opleidingen bieden”, zegt Bouwacademie-directeur Ramon Looije. “Daardoor keren leerlingen die merken dat ze een verkeerde richting hebben gekozen, de bouw niet meteen de rug toe; ze kunnen makkelijk overstappen naar een andere opleiding die ze wel past.”

Alle spotlights op de bouw Het brede aanbod fungeert ook als uithangbord. Bouwacademie zit op een uitgekiende locatie in Waddinxveen, vlak bij de Maximatunnel en de spoorlijn; goed zichtbaar voor de buitenwereld dus. Iedereen die naar het nieuwe winkelcentrum gaat of met de trein langs Waddinxveen komt, ziet het opleidingscentrum en de activiteiten. Er is een forse buitenruimte waar een heel huis kan worden gebouwd en met groot materieel kan worden gewerkt; kranen die prefab elementen inhijsen bijvoorbeeld. Ook wat binnen gebeurt is goed zichtbaar voor de buitenwereld: alle praktijkruimtes zitten aan de buitenkant van het gebouw en hebben veel glas. “We willen dat als in de regio iemand zegt dat hij de bouw in wil, mensen dan zeggen dan moet je naar de Bouwacademie, dan komt het goed. Dat ga je alleen bereiken als mensen weten waar je zit en wat je daar doet.”

Tekst | Jan Willem Kommer

Foto | René van den Burg, Theo Hamoen

REGIOKATERN RANDSTAD ZUID | Juli 2021 | BNL | 29

Op naar de opwaartse spiraal Looije hoopt dat ook de bedrijven goed oog gaan krijgen voor het nieuwe opleidingsbedrijf. Volgens hem heeft de branche de afgelopen jaren het personeelstekort vooral opgevangen met mensen uit buitenland en zzp’ers. Hij ziet echter dat steeds meer bedrijven toch weer eigen vast personeel willen.

“Dan werkt opleiden goed. Je krijgt jonge mensen in je bedrijf en naarmate je meer jongeren hebt werken, word je aantrekkelijker voor andere jongeren.”

Natuurlijk kunnen bedrijven het opleiden helemaal zelf gaan organiseren omdat dat goedkoper lijkt, maar dan missen ze volgens Looije een aantal niet te onderschatten voordelen die het opleidingsbedrijf te bieden heeft. “Denk bijvoorbeeld aan uitval door een ongeval. Leerlingen zijn bij ons in dienst dus dat risico is voor ons. Of stel je voor dat het niet klikt tussen bedrijf en leerling.

Wij kunnen hem dan terugnemen en ergens anders plaatsen en het bedrijf aan een nieuwe leerling helpen. Die flexibiliteit heb je niet met een leerling die bij jou in dienst is.”

Bedrijven kunnen bij de Bouwacademie overigens niet alleen terecht voor jonge leergierige instroom, maar ook voor bijscholingen van het eigen personeel. Een training luchtdicht bouwen, een cursus projectleider of wat dan ook. “Als we het zelf niet kunnen verzorgen dan kunnen we bedrijven de weg wijzen naar de instelling die het wel kan. Een loketfunctie dus, zoals vroeger Fundeon die had.”

Waarom wachten?

Aan ambitie geen gebrek dus bij de Bouwacademie. En er zijn nog meer plannen. Door samenwerking met MBO’s wil Looije ook opleidingen bieden voor jongeren die een hoger niveau aankunnen. Hij ziet een soort praktische variant van de MTS voor zich met leerlingen die volop op de bouwplaats werken en daarnaast hun niveau 4 halen en worden voorbereid op functies als werkvoorbereider of uitvoerder. Bij alle toekomstplannen maakt Bouwacademie graag gebruik van de hulp die Koninklijke Bouwend Nederland kan bieden. “Ze hebben een enorm netwerk waarin allerlei bedrijven en organisaties zitten waar we graag mee samenwerken. Denk aan gemeenten, scholen en bedrijven. Dat kan heel waardevol voor ons zijn.”

Het lesgebouw van Bouwacademie is begin april opgeleverd. Na de zomer, als het nieuwe schooljaar begint, zitten alle samenwerkende organisaties erin. Nieuwsgierige bedrijven kunnen echter best nu al langs om een kijkje te nemen, er worden namelijk al wat praktijklessen gegeven. “De vmbo’ers die in mei examen hebben gedaan staan te trappelen om aan de slag te gaan”, zegt Looije. “Die gaan we echt niet laten wachten tot september; dan ben je ze kwijt.”

Contactpersoon Vera van Rossem Adviseur Arbeid en Onderwijs v.vanrossem@bouwendnederland.nl

“ Laat je ze tot september wachten, dan ben je ze kwijt”

30 | BNL | Juli 2021 |

Tekst | Marije Rispens

REGIOKATERN RANDSTAD ZUID

Foto | René van den Burg

In gesprek met

Jan de Boer “ Niemand staat te springen om een drie keer zo dure wals” In de vorige ‘In gesprek met’ vroeg Aannemingsbedrijf Van Zoest aan

het gebied van duurzaamheid, maar de budgetten van de overheid zijn nog

de Versluys Groep: “Wat doen jullie binnen het bedrijf om co2-uitstoot

niet aangepast op een wals die voorlopig nog drie keer zo duur is.”

te reduceren?” Verduurzamen heeft de afgelopen jaren de focus, vertelt directeur Jan de Boer. “Er wordt steeds meer gevraagd op het gebied van

Evenementensector

duurzaamheid, maar de budgetten van de overheid blijven achter.”

Het wegenbouwbedrijf van de Versluys Groep zit in Bodegraven. De verkeerstechniektak heeft vier vestigingen in Bodegraven, Ede, Rotterdam

De Versluys Groep werkt in de wegenbouw en verkeerstechniek. Versluys

en Vijfhuizen. Het bedrijf heeft zo’n 150 medewerkers. “Het blijft lastig,

stoot met name co2 uit door de energie die kantoren verbruiken, door

vooral voor onze werkmaatschappij Verkeerstechniek, om genoeg

asfaltproductie en door de brandstof van het materieel. Die onderdelen

verantwoordelijke medewerkers te vinden. In dit coronajaar zou toch in

probeert Versluys stuk voor stuk te verduurzamen. “Zo maken onze locaties

theorie voldoende aanbod van personeel moeten zijn, bijvoorbeeld vanuit

gebruik van zonnepanelen”, zegt De Boer. “Het maken van asfalt kost

de evenementensector. Daar zijn veel mensen met logistieke achtergrond

veel energie. Gas is hiervoor de meest gangbare brandstof. We volgen we

die gewend zijn om op te bouwen en af te breken en verkeer er omheen te

ontwikkelingen over de inzet van alternatieve energiebronnen als elektriciteit

organiseren.”

en waterstof op de voet, maar die omschakeling gaat nog wel even duren.

Daarnaast ontwerpen we in ons Asfalt Kennis Centrum nieuwe mengsels die

De Versluys Groep werkt momenteel onder meer in een bouwteam aan

op lagere temperaturen, en dus met minder energie, geproduceerd worden.”

een groot onderhoudsproject voor alle asfaltwegen in het oosten van de provincie Utrecht. “Meestal werken we voor kleinere overheden, dus dit is een

Elektrische wals

pareltje. Ik ben trots dat we als middelgroot bedrijf zo’n mooi contract hebben

Leaseauto’s binnen de Versluys Groep zijn steeds meer elektrisch, maar

gescoord.”

lastiger wordt het bij de werkbussen. “Daarvan is de actieradius nog te laag.

En je loopt het risico om straks met dure voertuigen zonder restwaarde te zitten, terwijl de techniek tegen die tijd goedkoper en beter is.” Hetzelfde

Voor de volgende BNL vraagt Jan de Boer aan Joris van der Meer

geldt volgens De Boer voor elektrische vrachtwagens en zwaar materieel. Al

van Aannemingsbedrijf Van der Meer in Benthuizen: “Hoe kunnen

bezit het bedrijf inmiddels wel een zware elektrische wals, trilplaten en keten

we als mkb-bedrijven een aantrekkelijke partner blijven voor

uitgerust met accu’s en zonnepanelen. Een tweede elektrische wals en een

overheidsopdrachtgevers en niet achter aansluiten bij de grote

elektrische shovel zijn aangekocht en worden binnenkort afgeleverd. “We

bedrijven?”

zitten in een tussenfase. Er wordt in aanbestedingen steeds meer geëist op

REGIOKATERN ZUID | Juli 2021 | BNL | 27

REGIO

COLUMN

ZUID

EEN BETAALBARE WONING IN EEN FIJNE WIJK

BIJEENKOMSTEN BOUWENDNEDERLAND.NL/REGIOS/REGIO-ZUID

Juli 1

Afdeling Zeeland

Verduurzaming particuliere woningvoorraad

6

Regio Zuid

Nieuwe ledenontbijt

6,7,8

Brabant Mid-West

Excursie bouwplaatsbezoeken

7

Afdeling Zeeland

Kennissessie (onderwerp nnb)

13

Oost-Brabant e.o.

Talent Toolbox

15

West/Oost-Brabant Bijeenkomst Wet kwaliteitsborging

Een betaalbare woning in een fijne wijk is het fundament van

20

Afdeling Limburg

Bijeenkomst Wkb Ambassadeursnetwerk

22

Oost-Brabant e.o.

Kennissessie/ workshop/ projectbezoek

hetgeen waar ik me als politicus dagelijks mee bezighoud. Eerst als gemeenteraadslid in Breda en sinds 31 maart van dit jaar als Tweede Kamerlid voor D66. Iedereen kent wel iemand in zijn

September

omgeving die het lastig heeft om een betaalbaar huis te vinden.

7

Regio Zuid

Bestuurdersdag

8

Afdeling Zeeland

Kennissessie (onderwerp nnb)

9

Limburg

BBQ (ovb)

9

Afdeling Limburg

BBQ (ovb)

14

Infra Zeeland

Bestuur Infraplatform Zeeland

17

Brabant Mid-West

Excursie bezoek aan bouwplaats

De afgelopen jaren zijn goede stappen gezet om woningen te

22

Oost-Brabant e.o.

BouwCafé Prinsjesdag & EIB

23

Brabant Mid-West Ledenbijeenkomst (Scoren met je merk)

bouwen. Maar het is niet genoeg. We moeten leren van het

Robèrt van Beckhoven 23

Afdeling Zeeland

Provinciale commissie wonen

23

Infra Limburg

Bijeenkomst: tbd

23

Limburg Bijeenkomst: Verduurzaming van de Gebouwde Omgeving

De komende jaren zullen we alles uit de kast moeten halen om versneld betaalbare woningen te realiseren. Voor de huidige én volgende generatie.

verleden en koste wat kost voorkomen dat net zoals in de vorige crisis de bouw stil komt te liggen. Daardoor verdween enorm veel kennis en kracht.

Ondanks de coronacrisis gaat het gelukkig goed met de bouwsector.

29

Afdeling Zeeland

Kennissessie (onderwerp nnb)

Dat is mooi om te zien, want zonder bouwbedrijven komen er geen

30

OostBrabant e.o.

Bijeenkomst Schone lucht akkoord

woningen bij. Ook de verduurzaming en innovatie in de bouwsector

30

Regio Zuid

Contactgroep KAM

verlopen goed. We bouwen steeds sneller en schoner.

5

Afdeling Zeeland

Overleg BZL-HZ

5

Oost-Brabant e.o.

Talent Toolbox

6

Regio Zuid

Regio Dag

12

Regio Zuid

Nieuwe ledenontbijt

14

Brabant Mid-West Ledenbijeenkomst Duurzaamheid

Oktober

renovatieproject van bouwbedrijf Van Wijnen in mijn eigen stad Breda. Daar zag ik met eigen ogen hoe 200 woningen in een kwetsbare wijk volledig duurzaam en innovatief werden gerenoveerd. De wijkbewoners krijgen een fijn en comfortabel huis

(transformatie/herbestemming)

en een lagere energierekening. De renovatie heeft ook een positief effect op de gehele wijk en de omgeving.

18

Oost-Brabant e.o.

Contactgroep Personeel

19

Oost-Brabant e.o.

Contactgroep Personeel

21

Oost-Brabant e.o.

Contactgroep Personeel

21

Afdeling Zeeland

Kennissessie (onderwerp nnb)

Bijeenkomsten vinden doorgang indien mogelijk en volgens de RIVM-richtlijnen

In de verkiezingscampagne was ik op werkbezoek bij een

Wat mij betreft gaan de komende jaren woningbouw, verduurzaming en leefbaarheid hand in hand.

Faissal Boulakjar Tweede Kamerlid D66

28 | BNL | Juli 2021 |

Tekst | Marije Rispens

REGIOKATERN ZUID

STEEDS BETER EN LEUKER SAMENWERKEN Versnelling in innovaties, beter contact en niet telkens het wiel opnieuw uitvinden. In het Samenwerkingsplatform Scheldestromen voeren drie brancheverenigingen en waterschap Scheldestromen doorlopend het gesprek over het werk van de toekomst.

Van contract naar contact. Dat is het uitgangspunt van de Marktvisie die in 2016 werd opgesteld door 21 waterschappen en diverse brancheorganisaties. Om hier een concrete invulling aan te geven, organiseert waterschap Scheldestromen al enkele jaren een marktdag voor marktpartijen en medewerkers van het waterschap. “Maar ook buiten die marktdagen was behoefte om het gesprek met elkaar te blijven voeren”, zegt Denis Steijaert, dagelijks bestuurslid van waterschap Scheldestromen met de portefeuille Inkoop en Financiën. “Zo is het Samenwerkingsplatform Scheldestromen opgericht voor onze medewerkers, regionale vertegenwoordigers en leden van Bouwend Nederland, Cumela en Vereniging van Waterbouwers. We werken samen op de thema’s maximale maatschappelijke waarde, een gezonde bouwkolom en de Mens centraal.”

Het platform gaat dus (nog) niet over specifieke projecten, maar bespreekt belangrijke thema’s en toekomstige manieren van aanbestedingen.

“Misschien zeggen de drie thema’s nu nog niet zoveel voor buitenstaanders, maar we werken van hoog over naar steeds praktischer”, zegt Jos Lukasse, verenigingsmanager Zeeland. “In het platform zijn we even geen aanbesteder en opdrachtnemer en proberen we beter samen te werken aan de voorkant, op basis van vertrouwen. In het verleden zijn veel losse innovaties in projecten bedacht. Nu willen we die structureel borgen, zodat het geen eenmalige successen blijven.”

Toine Poppelaars

REGIOKATERN ZUID | Juli 2021 | BNL | 29

Foto | Rudy Visser

Meelopen Op die manier hopen de samenwerkingspartners op een versnelling in contact en innovatie. Elkaar goed leren kennen is daarbij van belang. In 2019 werden er daarom enkele meeloopdagen georganiseerd. Een waterschapper – van dijkgraaf tot projectleider - liep een dag(deel) mee met iemand van een marktpartij en andersom. “Naast het feit dat dit ontzettend leuk was, leverde het heel veel nieuwe inzichten op, zowel vasthoud- als verbeterpunten voor onze samenwerking”, zegt dijkgraaf Toine Poppelaars. “Deze verbeterpunten maken nu onderdeel uit van de thema’s en acties die vanuit het Samenwerkingsplatform worden opgepakt.”

Op dit moment wordt bijvoorbeeld bekeken hoe het waterschap marktpartijen kan betrekken bij het opstellen van het selectiebeleid. “Maar we kijken ook naar het beperken van de administratieve lasten voor marktpartijen. Denk aan het aanleveren van certificaten en bewijsmiddelen bij een aanbesteding”, aldus Poppelaars. “Via het Samenwerkingsplatform proberen we over en weer korte lijntjes te creëren en het gesprek met elkaar te voeren. Zo kunnen we ons werk samen beter en leuker maken.”

Kalender Eén van de resultaten van de samenwerking is de projectenkalender van het waterschap. “Scheldestromen is een grote opdrachtgever, maar in het verleden was het niet altijd duidelijk wanneer projecten op de markt kwamen”, zegt Lukasse. “Dat gaf bedrijven niet altijd genoeg tijd om erop in te spelen.

Alle waterschappen in Nederland brengen sinds 2019 één projectenkalender uit. Vanuit het Samenwerkingsplatform Scheldestromen zijn we nu ook bezig met een kalender voor alle overheden in Zeeland. Dat zou helemaal handig zijn, dan weten ondernemers precies wat er het komende jaar komen gaat.”

Door het intensievere contact met de markt hoopt het waterschap nog slimmer en efficiënter projecten weg te kunnen zetten en het werk uit te voeren samen met de marktpartijen tegen zo laag mogelijke maatschappelijke kosten.

“Wij moeten als waterschap mee ontwikkelen met de markt. De markt is op sommige punten al verder dan wij, bijvoorbeeld als het gaat om bepaalde innovaties”, zegt Steijaert. “Scheldestromen wil ruimte creëren voor marktpartijen om deze innovaties – samen met ons – verder op te pakken en door te ontwik-

Denis Steijaert

kelen. Daarbij moet niet alleen de focus liggen op de uitvoering, maar moet ook worden gekeken naar bijvoorbeeld het onderhoud op de lange termijn.”

Van laagste naar beste prijs

Contactpersoon

Drie lidbedrijven van Bouwend Nederland maken deel uit van het samenwer-

Robbert Becker

kingsplatform en vertegenwoordigen de sector. Lukasse: “We willen naar een situatie gaan waar ondernemers uitgedaagd worden het beste uit een project

Adviseur Markt & Overheid Regio Zuid r.becker@bouwendnederland.nl

te halen. Niet voor de laagste prijs, maar voor de beste prijs naar waarde van het project. Als we in de traditionele rol zouden blijven zitten, dan verdienen

Contactpersoon

we allemaal uiteindelijk minder geld.” Poppelaars: “We hebben elkaar echt

Jos Lukasse

nodig om de toekomstige werkzaamheden en opgaven, die steeds complexer worden, uit te kunnen voeren. In Zeeland snappen we dit en maken we dit samen waar.”

Verenigingsmanager Zeeland j.lukasse@bouwendnederland.nl

30 | BNL | Juli 2021 |

Tekst | Martine van der Linden

REGIOKATERN ZUID

Foto | John Sondeyker

LID AAN HET WOORD:

Sander van den Hurk Timbor Bouwbedrijf, Veghel

Sander van den Hurk (38) rolde op zijn zeventiende via-via de bouw

Brabant. Als gevolg: opdrachtgevers kloppen eerst bij Van den Hurk en Van

in. “Studeren was niks voor mij, ik wilde werken.” Na functies als

Oort aan, in plaats van bij een architect. “Wij vonden dat achterhaald. We

timmerman, calculator, uitvoerder en projectleider in de bouwsector kwam

bespreken de wensen en zoeken een architect die daarbij past. Zo bouwen

hij in 2014 bij Timbor Bouwbedrijf terecht. Niet lang daarna kreeg hij

we aan een sterke band met de opdrachtgever. Iemand schenkt ons het

samen met collega Tom van Oort de kans om het bedrijf over te nemen van

vertrouwen en wij steken er energie in om die te behouden.”

Van Oort senior.

Verbeterpunten ziet hij ook. “Soms spreek je tijdens de bouw een klant “Vanaf dag één zei hij: jullie mogen het samen uitvogelen. Dat vond ik heel

bijna niet meer omdat het werk georganiseerd is. Dat kan beter. Je bent

sterk,” vertelt Van den Hurk. Senior zit nog steeds zo’n drie dagen in de week

geneigd mensen die het hardst roepen als eerste te helpen. Maar ook als

in het bedrijf. “De ervaring van zo’n oude rot in het vak is toch onmisbaar.

je niks hoort, is het goed om even een rondje te maken. We hameren op

Soms krijgen we een ongezouten mening. Maar als we daar niks mee doen, is

transparante communicatie en verwachtingsmanagement. Het is een continu

dat ook prima.”

verbeterproces.”

Ambities

Trouw blijven

Wie zich graag verlekkert aan unieke, vrijstaande villa’s met veel oog voor

Inmiddels heeft Timbor ruim twintig medewerkers in dienst. Met een groeiend

ontwerp en omgeving, kan zijn hart ophalen op de website van Timbor. Het

bedrijf ziet Van den Hurk het nut van zijn Bouwend Nederland-lidmaatschap

portfolio beslaat fraai verbouwde boerderijen en strakke, moderne kubistische

steeds meer in. “Ik zeg altijd: eerst werkten we in ons bedrijf, nu steeds

bungalows tot functionele bedrijfspanden. “Ik zou nog weleens zo’n villa van

meer aan ons bedrijf.” Desondanks blijven Van den Hurk en Van Oort trouw

vijf miljoen plus willen bouwen, die je alleen op tv ziet,” lacht Van den Hurk.

aan wie ze zijn, besluit hij. “Wij zijn ondernemers in een spijkerbroek. Onze

“Of een kasteel, met een zwembad en kelder van drie verdiepingen. Waarbij

timmermansachtergrond maakt ons sterk en we zoeken opdrachtgevers die

wij dan alles mogen organiseren, inclusief de aanpak van het landgoed

daarbij passen. Een pak en stropdas gaat ‘m niet worden. Nooit!”

eromheen. Dat zou ik gaaf vinden.”

Contactpersoon

Goed in Dankzij de opvallende projecten verspreidt de naam Timbor zich via mondtot-mondreclame en social media als een olievlek door de regio Zuidoost-

Joelka van Daal Verenigingsmanager Afdeling Oost-Brabant j.vandaal@bouwendnederland.nl

DUURZAAM BOUWEN AAN VEILIGHEID EN KWALITEIT.

Prof iteer van de voordelen van een abonnement Advies!

Ab oma b v

w w w.a b oma .nl

• Vaste contactpersoon

Post b us 141 6710 BC E d e 0 318 691920

(2-jaarlijks netwerkevenement)

LE

6716 BX E d e

DE NU NV M OO ET RD EE L

i nfo@a b oma .nl

• 1 gratis persoonlijke Abomafoon licentie (digitaal) • 50% korting op de jaareditie van het Abomafoon boek • Ontvangst van digitale Veiligheidsberichten • Korting op de aanschaf van overige publicaties • Korting op cursussen en opleidingen • Toegang tot de helpdesk van Aboma • Korting op adviestarieven bedrijfsbegeleiding • Deelname aan Aboma CONNECT

M a x we l l st ra a t 49a

T

De voordelen op een rij

32 | BNL | Juli 2021 |

INNOVATIE

HET EXOSKELET: langer en gezonder werken Exoskeletten winnen steeds meer terrein in sectoren met fysiek zwaar werk. Het dient om fysieke belasting op het lichaam te verlagen en blessures en vermoeidheid te minimaliseren. Maar hoe werkt dit dan precies? En wat is het effect van dit hulpmiddel in verschillende sectoren?

Bewegingstechnoloog Elko Windmeijer, werkzaam bij Laevo Exoskeletons legt uit en vertelt over de eerste ervaringen in de bouw.

Verlichten en verminderen, is de vertaling van het Latijnse Laevo. Exact het effect dat het bedrijf wil bereiken met hun exoskelet. Ruim vijf jaar geleden ontstaan vanuit de wens om een oplossing te vinden voor de vele rugklachten in de zorg, wordt het exoskelet momenteel veel in logistieke - en productieomgevingen ingezet om de druk en krachten op de rug tijdens het zware werk op te vangen.

Een bescherming van het lichaam De werking van het exoskelet van Laevo is passief ondersteunend, zonder accu of electronica. “Je draagt deze uitwendige structuur over je kleding en het veersysteem zorgt dat energie opgeslagen blijft die anders verloren zou gaan”, aldus Windmeijer. “Tijdens het tillen van gewicht of tijdens langdurig voorovergebogen houdingen, ontstaat er veel spanning op je onderrug. Deze kun je verminderen door bijvoorbeeld met je armen op je bovenbenen te steunen.

Zo werkt het exoskelet ook. De energie van de buiging wordt opgeslagen in de veer, zodat wanneer je overeind komt het systeem je hierbij ondersteunt.”

Zo ontstaat er minder belasting op lichaam en spieren en dat levert resultaat op. Niet enkel preventief, maar ook ter verbetering wanneer werknemers al klachten ervaren.

Effecten in de sector Voordat Laevo een nieuwe opdracht aanneemt, voeren ze een werkplek­ analyse uit om te kijken of het exoskelet ook daadwerkelijk uitkomst biedt.

Onlangs zijn de eerste stappen gezet in de bouw, waar bleek dat verschillende werksituaties op deze manier verlicht kunnen worden. Windmeijer: “Denk aan het leggen van vloeren en vloerverwarmingen, maar ook metselwerk.

Eigenlijk alle plekken waar het werk langdurig statisch voorovergebogen wordt uitgevoerd.” Het verder ontwikkelen van het exoskelet op specifieke werkomstandigheden per sector behoort zeker tot de toekomstplannen van het bedrijf. Daarnaast hopen ze op de lange termijn ook data te integreren die de intensiviteit van het werk kunnen beoordelen. Op die manier kan het exoskelet nog meer gaan zorgen voor langer en gezonder werken.

Meer informatie over de exoskelet in de Bouwinnovatieshop op www.debouwmaakthetslim.nl.

Tekst | Eline Kemps

Foto | Dura Vermeer

INNOVATIE | Juli 2021 | BNL | 33

Voorkomen is beter dan genezen

Werken in de bouw is niet zonder risico’s. Preventie is daarom enorm belangrijk. Voor ieder bedrijf. Investeer dus tijd en aandacht om schade te voorkomen en te beperken. Je bespaart er bovendien veel geld mee op loonkosten, sociale lasten en verzekeringspremies.

Aon helpt je graag verder • Meer dan 50 jaar ervaring als vaste partner van Koninklijke Bouwend Nederland • Vaste contactpersonen voor advies en schadebehandeling met kennis van bouw en infra • Altijd persoonlijk advies, ook voor de meest complexe vraagstukken Bekijk onze website bouwendnederlandverzekeringen.nl voor meer informatie.

Gratis adviesgesprek

Wil je advies op maat voor jouw risico’s? Of wil je optimaal gebruik maken van Bouwend Nederland Verzekeringen? Maak een afspraak voor een vrijblijvend adviesgesprek, via 088 343 4735 of bnlverzekeringen@aon.nl.

Bouwend Nederland Verzekeringen wordt uitgevoerd door Aon.

BEDRIJFSVOERING | Juli 2021 | BNL | 35

Tekst | Robin van Essel

10 management­ vragen aan…

Michiel van Summeren

‘Echt niet’, zei Michiel van Summeren als twaalfjarige tegen zijn schooladvies, en nam het heft in eigen hand. Na studies Civiele Techniek en Bouwprocesmanagement en een stage in Singapore werkte hij ‘aan de commerciële kant’ bij verschillende bouwbedrijven. Sinds 2015 is hij commercieel directeur bij het familiebedrijf Cornelissen aannemingsbedrijf in Zeeland (Noord-Brabant), waar de focus ligt op de sectoren wonen, werken en welzijn.

Het beste advies ooit gekregen Mijn middelbare schooladvies. Want daardoor besefte ik dat ik iets heel anders wilde.

De belangrijkste eigenschappen voor succes als directeur in de bouw

1 2 3

Kennis van zaken hebben, anders beloof je dingen die je niet

Bij ons betekent dat: korte lijnen, geen drempels, open deuren.

Je moet alles kunnen zeggen.

Een autofabrikant bepaalt alles zelf, van het eerste tot laatste schroefje. Wij hebben zo met twintig stakeholders te maken.

Dat maakt het ook interessant en uitdagend. Geen dag, project Dat vind ik prachtig.

4 Behandel mensen zoals je zelf behandeld wil worden.

Dat het zo dynamisch is: dat is tegelijk ook het lastigste.

en proces is hetzelfde, al bouw je twee keer hetzelfde gebouw.

waar kunt maken.

Medewerkers motiveren is een kwestie van…

Het mooiste aan de bouw

5 6

Het onderscheidend vermogen van mijn bedrijf Ik noem mezelf niet graag commercieel directeur, omdat het woord commercieel niet goed bij Cornelissen past. Klantgerichtheid is voor ons vanzelfsprekend. Wat ons verder onderscheidt?

We hebben veel vakmanschap bij onze eigen mensen in huis.

Het meest trots op We zijn erin geslaagd om in drieënhalve week de koepel van een subtropisch zwemparadijs te renoveren. Daar ben ik echt

De belangrijkste ontwikkeling voor de toekomst van de bouw Standaardisatie. Die kan goed ingezet worden voor groot­ schalige nieuwbouw, waardoor er vakmanschap overblijft voor kleine projecten en complexe verbouwingen.

Wat betekent corona voor het bedrijf?

Veel van onze klanten zijn ziekenhuizen en die hebben we afgelopen jaar gelukkig goed kunnen helpen. Zo hebben we aparte entrees voor patiënten gebouwd en afdelingen corona proof gemaakt. Het vroeg om flexibiliteit, en daar zijn wij

7 8 9 10

trots op. We hebben het minutieus voorbereid en dag en nacht doorgewerkt. Het had grote impact op onze organisatie en die inspanning hebben we met het hele bedrijf gedragen.

Mijn motto als manager Ik wil ervoor zorgen dat we elke dag een beetje blijer zijn, door afscheid te nemen van alles wat ons werk lastig maakt. Plezier staat hoog in het vaandel. Werk moet leuk zijn, dan hebben we ook zin in om het de volgende dag weer op te pakken.

Mijn managementstijl kwalificeer ik als…

Mijn drive is om onze het voor onze klanten beter te maken.

gelukkig goed in. Zo hebben we tussendoor - we waren al aan

Ik kan genieten van een mooi ontwerp, maar daar gaat het

het bouwen aan een nieuwe ziekenhuisapotheek - een tijdelijke

uiteindelijk niet om. Het gaat om het functioneren van dat

‘clean room’ waar injectiespuiten gevuld worden ontworpen,

ziekenhuis waar patiënten geholpen moeten worden, of het

gebouwd en gevalideerd. In zo’n acht tot tien weken was alles

bedrijf dat moet blijven doordraaien.

operationeel. Ik ben blij dat wij als sector er in zo’n geval voor kunnen zorgen dat onze klanten kunnen blijven doorwerken.

36 | BNL | Juli 2021 |

Tekst | Barbara Hoogsteden

TROTS

“ I N VOOR- EN TEGENSPOED KUNNEN WE OP ELKAAR REKENEN” Charlotte Slotman, directeur Abbink Boekelo Wegenbouw

Voor zoons Geert, Jan-Willem en Christiaan was

Deeltijd ontslag

Zo vanzelfsprekend als het voor de drie jongens

het vanzelfsprekend dat zij bij Abbink Boekelo

In 2007 namen de drie broers het bedrijf officieel

was, zo onverwachts was het voor Slotman om in

Wegenbouw, het bedrijf van hun vader, zouden

over, maar vader Henk bleef betrokken bij Abbink

het bedrijf van haar schoonfamilie te werken. “Het

gaan werken. Dat gold niet voor schoondochter

Boekelo Wegenbouw. In 2008 werd hij ziek. “Dat

was uit nood geboren. Voor mijn gevoel had ik

Charlotte Slotman. Zo’n dertien jaar geleden

was vrij plotseling. Mijn schoonmoeder is toen ook

geen keuze, het is wat je doet in zo’n situatie.

kwam ze er vrij plotseling te werken. Inmiddels

gestopt. Zij deed best veel in het bedrijf, zoals de

Uiteindelijk heeft het voor mij goed uitgepakt.”

is ze directeur van de hoofdvestiging in Enschede.

administratie. Wat dat betreft hebben ze het

Weer lachend vervolgt ze: “En voor de jongens

Een toch best conservatieve mannenwereld,

samen opgebouwd. Ik heb meteen deeltijd ontslag

ook, hoor.”

waar zij prima haar draai heeft gevonden. “Ik

genomen bij mijn toenmalige baan en ben twee

kan wel stellen dat ik het erg leuk vind.”

dagen per week bij Abbink Boekelo Wegenbouw

Meisje

gaan werken. Dat heb ik volgehouden tot 2013.

Eerlijk is eerlijk, in het begin moest ze best

Na jaren te hebben gewerkt bij een wegenbouw­

Toen heb ik mijn baan opgezegd en ben ik hier

wennen. “Toen ik begon, was het vooral mijn doel

bedrijf, begon Henk Abbink in 1989 voor zichzelf.

fulltime gaan werken. Mijn schoonvader is

om te zorgen dat het administratief weer allemaal

De oudste zoon Geert, Charlotte’s man, ging er na

in 2018 overleden.”

op de rit kwam. En administratie is niet echt mijn

zijn studie als eerste werken en de twee andere broers volgden al snel. Volgens Slotman was het vanzelfsprekend dat de jongens in de voetsporen van hun vader zouden treden. Lachend: “Is er een ander vak dan?”

“ Het is wat je doet in zo’n situatie”

ding, maar wel het regelen ervan. Dat ging op een gegeven moment best prima. Ook de wereld van de wegenbouw trekt mij. Ik ben geen meisjemeisje, bovendien kan ik me hier als vrouw onderscheiden.”

TROTS | Juli 2021 | BNL | 37

Foto | René van den Burg

“ Onze lijntjes zijn kort en onze richten zich op wegenbouw in de breedste zin van bestaat voor negentig procent uit secundaire het woord; asfalteren, bouw- en woonrijp maken, bouwstoffen. Het is duurzaam en circulair. We zakenrelaties reconstructies, rioleringen. Slotman: “Dat doen we hebben hier in Enschede een stuk grond gekocht. voor gemeentes, provincies, Staatsbosbeheer, de Daar komt eind deze zomer een Ecofaltplant waar houden we close” business-to-business-sector en project­ we producties op grote schaal kunnen maken, nu Abbink Boekelo heeft een hoofdvestiging in

Ecofalt. Het wordt koud geproduceerd, voor het

Enschede en één op Terschelling. Beide vestigingen

proces is geen verhitting nodig, zoals bij asfalt. Het

ontwikkelaars. Onze rollen zijn goed verdeeld. Zo is

gebeurt dat nog op kleine schaal. Als er bij onze

“Ik zeg niet dat het altijd makkelijk is geweest,

Christiaan als bedrijfsleider vooral verantwoordelijk

projecten Ecofalt wordt gebruikt, dan zijn we

maar inmiddels hebben we nu allemaal ons plekje.

voor het technische gedeelte. Jan Willem is hoofd

dubbel zo trots.”

Het is een beetje geven en nemen, maar dat is het

van de asfaltploeg en veel in het land aan het

hele leven toch? Toen mijn schoonvader plotseling

werk. Geert is directeur van de vestiging op

“Wat ons misschien wel echt uniek maakt, is dat

overleed, waren we met zijn vieren vleugellam. En

Terschelling. Hij zit daar vaak doordeweeks.

wij een familiebedrijf zijn. Onze lijntjes zijn kort en

toch schept dat een band. Als team hebben we dit

de zakenrelaties houden we close. Transparant,

met elkaar opgepakt. We hebben ervaren dat we

Ecofalt

persoonlijk en eerlijk. Dus niet opgaan in een

in voor- en tegenspoed op elkaar kunnen rekenen.

“Onze innovatie Ecofalt heeft Geert ontwikkeld,

groter geheel, maar zoals je bij een familie gewend

Als je dan ziet hoe iedereen zijn best heeft gedaan

dat zijn we nu in de markt aan het zetten. Het is

bent. We werken hier ook echt met de deuren

om het bedrijf door te laten lopen, is toch wel heel

echt uniek. Natuurlijk zijn er duurzame

open. Iedere vrijdagmiddag is er een

mooi. Mijn schoonmoeder vindt het prachtig om te

alternatieven op asfaltgebied, maar niet zoals

vrijdagmiddagborrel in de kantine.”

zien. Over trots gesproken.”

Vragen over graafschade?

De WIBON helpdesk staat voor je klaar!

1e lijns ondersteuning • Jouw vraagbaak voor al je vragen over WIBON en CROW richtlijn • Uitleg over interpretatie van WIBON verplichtingen • Uitleg over gedrag en verantwoordelijkheid van ketenpartners 2e lijns ondersteuning • Advies en verweer bij principiële kabel- en leidingschade 3e lijns ondersteuning • Selecteren van kansrijke rechtszaken om te komen tot voor leden gunstige jurisprudentie Meer weten?

Ga naar bouwendnederland.nl/graafschade of bel naar 020 - 30 18 62 7

De Bouwend Nederland WIBON Helpdesk wordt uitgevoerd door Aon.

VEILIGHEID | Juli 2021 | BNL | 39

Tekst | Barbara Hoogsteden

Kuijpers Bouw Heteren pakt veiligheid aan met hein® De bouw moet veiliger, dat weet ook directeur Jan Kuijpers van

Ketenpartners

aannemersbedrijf Kuijpers Bouw Heteren. Hij was meteen posi-

“De eerste reactie van onze eigen werknemers is positief”, vertelt Kuij-

tief over hein®, het nieuwe veiligheidsprogramma van Bouwend

pers. “Maar we werken veel met externe mensen. Onze eigen werkne-

Nederland. “Ik heb van alles geprobeerd om de veiligheid bij ons op

mers hebben nu een methode om hen aan te spreken op een plezierige

de werkvloer te verbeteren en dat lukte maar matig. Met hein® heb ik

en makkelijke manier. Een van onze uitvoerders heeft al gezegd, ik heb

het idee dat we de juiste snaar te pakken hebben.”

er twee collega’s bij: Hein en Guus. Mensen voelen zich aangesproken, maar wel op een luchtige manier. Het moet uiteindelijk worden toege-

“Ik draai al aardig wat jaren mee in deze branche, maar voelde me

past op alle bouwprojecten. Het mooiste is als het breed wordt gedragen

onmachtig als het gaat om veiligheid. Gedrag en houding is moeilijk te

en dat alle ketenpartners hiermee bekend zijn. Dan sla je echt een slag

veranderen, zeker in de bouwcultuur. Je hebt toch te maken met een

met veiligheid in de bouw.”

beetje machogedrag. Communicatie staat op nummer één als het gaat om gedragsverandering. Dat doen de cartoonfiguren Hein en Guus hartstikke

“Hein® gaat veel verder dan veiligheid, het is een bijdrage aan het

goed. Ze spreken de mensen aan in eenvoudige taal met behulp van

vakmanschap. Goede vakmensen zijn trots op hun werk, maar spreken

cartoons. Iedereen snapt dit en voelt zich aangesproken. De toon is humo-

ook anderen aan om dit werk op een veilige manier voort te zetten. Zo

ristisch en ook voor personeel van buitenlandse komaf te begrijpen.”

gaan we met z’n allen anders werken, met meer plezier en meer lachen, want dat is ook waar Hein en Guus voor staan. Binnen ons bedrijf

Trainingen

hebben wij de drive om de beweging goed op gang te krijgen. Hopelijk

Hein® is een veiligheidsprogramma waar verschillende bouwbedrijven

volgt de rest van de bouwwereld, want dat is broodnodig..

mee werken. BAM en nog enkele andere grotere bedrijven gebruiken het deels op een aantal projecten. Voor de MKB-bedrijven is het nog

Meer informatie

redelijk nieuw. Bouwend Nederland hoopt dat meer leden zich in dit

www.veiligmethein.nl

programma gaan verdiepen. Kuijpers Bouw Heteren is inmiddels gestart

www.debouwmaakthetveilig.nl

met trainingen voor alle medewerkers over hein®. “Wat houdt het in?

www.bouwendnederland.nl/ontmoet-hein

Hoe kunnen ze het inzetten op de werkvloer? Elke bouwvergadering begint met een cartoon van Hein en Guus. Zo maken we veiligheid direct

Contactpersoon

aan het begin van de vergadering bespreekbaar. En niet zoals traditiege-

Reina Uittenbogaard

trouw als een van de laatste agendapunten van een vergadering als de aandacht minder is.”

Programmamanager Veiligheid r.uittenbogaard@bouwendnederland.nl

“Binnen nu en vijf jaar zijn álle bewegende assets voorzien van slimme technologie. Door ze te verbinden met de organisaties en personen is het mogelijk ze te traceren, monitoren en beheren. Zo ontstaat ruimte om processen te optimaliseren waardoor resources zoals tijd, mensen, materieel en brandstof efficiënter worden ingezet.

Ons doel is om deze ontwikkeling voor alle bedrijven in de bouw en infra bereikbaar te maken.”

Desmond van Kooten CSO bij GPS-Buddy

SAMEN BOUWEN AAN

ASSET MANAGEMENT VAN DE TOEKOMST

GPS-Buddy ontwikkelt een asset tracker-oplossing die anders is. Gebaseerd op RF-technologie met volledig overzicht van alle werkmaterieel, groot én klein. Wil jij meedenken over de volgende generatie asset management in de praktijk? Grijp je kans en meld je vandaag nog aan voor onze werkgroep: innovatie.bouwinfra@gps-buddy.com

VAKGROEP | Juli 2021 | BNL | 41

Tekst | Joost Hanraets

De Groene Koers: van beleid naar activiteit In 2050 moet de bouw-, groen- en infrasector uitstootvrij werken.

Bovendien wil de sector in 2025 hebben aangetoond dat extra wet- en regelgeving niet nodig is. Daarom nemen veel bouw- en infrabedrijven en opdrachtgevers emissiereductie als speerpunt op in hun beleid. Maar hoe vertaal je dit naar de praktijk?

In Het Klimaatakkoord, Het Schone Lucht Akkoord en de stikstofwet- en regelgeving zijn uiteenlopende doelen voor de CO2-uitstoot van mobiele werktuigen in de bouw-, infra- en groensector vastgelegd. De Groene Koers helpt de sector om de uitstoot van (bouw)materieel te verminderen en deze doelen te behalen. Dat doet dit sectorplatform onder andere door advies, pilots, kennisdeling en samenwerkingsverbanden.

Voor (infra)bouwers en opdrachtgevers “Wat doet uw bouwbedrijf aan reductie? Dat is een vraag die opdrachtgevers

Koersprojecten

geregeld stellen bij de uitvraag”, zegt Anne Fokke de Vries, secretatis bij

“Bij een koersproject leren opdrachtgevers samen met opdrachtnemers welke

Bouwend Nederland. Van opdrachtgevers wordt verwacht dat ze kritisch zijn.

reductievragen ze in hun aanbesteding kunnen opnemen. Aannemers ervaren

“Zij vragen ons dan: ik wil bij een nieuw project de uitstoot minimaliseren,

hoe ze in de praktijk de uitstoot van mobiele werktuigen en overig materieel

maar ik weet niet hoe? Wij laten ze zien hoe anderen dit aangepakt hebben

kunnen verminderen en tegen welke problemen ze aanlopen. Kunnen we op

en helpen ze om partnerships aan te gaan met partijen die ook de uitstoot

deze machine een luchtfilter plaatsen? Is er in de buurt wel een oplaadpunt

willen verminderen. En als het kan, starten we samen koersprojecten op.”

voor elektrische machines? Bij een koersproject gaan we van ontdekkingen naar kansen en dan aan het werk”, licht De Vries toe.

Realistisch, haalbaar en betaalbaar Koersprojecten moeten volgens De Vries realistisch, haalbaar en betaalbaar zijn: “Je kunt op papier wel allerlei doelen stellen, maar werkt dit ook in de praktijk? We staren ons niet blind op maximale reductie, maar kijken naar bewezen materieel en maatregelen. Naast realistisch, moeten doelen ook haalbaar zijn. Is deze reductie technisch mogelijk en is de beoogde innovatie wel toepasbaar? Ten slotte moeten de kosten en baten in balans zijn. Een elektrische machine is drie keer zo duur als een dieselvariant.”

De Vries ziet de toekomst positief tegemoet. “We doen met onze koersprojecten steeds meer ideeën op en brengen die in de praktijk. Ook zetten veel van onze leden CO2-reductie op de agenda en beseffen

Van Doorn veegt elektrisch

opdrachtgevers steeds beter dat reductie wel realistisch, haalbaar en

“Als een van de grootste veegwagengebruikers in Nederland willen

betaalbaar moet blijven. Zo komen we in een positieve spiraal waarbij steeds

wij het goede voorbeeld geven. Daarom hebben we een 100%

meer beleid overgaat in activiteit.”

elektrische truck gemonteerde veegwagen aangeschaft”, zegt Robert van Doorn, commercieel directeur van Van Doorn. Naast

Meer informatie

brandstofbesparing heeft deze veegwagen als voordeel dat hij veel

www.groenekoers.nl

stiller is. “Hij presteert minimaal even goed als een traditionele veegwagen.” Van Doorn merkt dat er steeds meer vraag is naar de

Contactpersoon

elektrische veegwagen. “Opdrachtgevers vragen er bewust naar en

Anne Fokke de Vries

de wagen is sterk in trek bij de verhuur.”

Beleidsadviseur Materieel AF.deVries@bouwendnederland.nl

ZIJN UW WERKNEMERS ZEKER VAN EEN VEILIGE WERKOMGEVING? Meer info? arboned.nl/veiligbouwbedrijf

U wilt uw werknemers een veilige werkomgeving bieden, waar ze met plezier kunnen werken. Met de Risicoinventarisatie en -evaluatie (RI&E) krijgt u inzicht in de arbeidsrisico’s in uw bedrijf waardoor u ze kunt aanpakken en verkleinen. Zo voorkomt u ongelukken en verzuim.

Gratis RI&E Bouwnijverheid Valt u onder de cao Bouw & Infra, dan kunt u gratis gebruik maken van de RI&E Bouwnijverheid van Volandis.

Heeft u 25 of meer werknemers in dienst?

Dan hoeft u de RI&E alleen nog door ArboDuo als gecertificeerde arbodienst te laten toetsen. Als trotse partner van Volandis en Bouwend Nederland helpen wij u graag. Wij hebben meer dan 25 jaar ervaring met de RI&E bij bouwbedrijven.

U profiteert bovendien van 5% korting op de RI&E-uitvoer en -toetsing, advies en trainingen.

Ik help u graag Gert-Jan Klanderman, branchemanager Bouw & Transport gert.jan.klanderman@arboned.nl - 06 129 985 49 Of kijk op www.arboned.nl/veiligbouwbedrijf

EXTERNE COLUMN | Juli 2021 | BNL | 43

IN BEWEGING BLIJVEN De bouw- en transportsector zijn nauw

streven om de komende periode 100.000 nieuwe

we daar belangrijke stappen in. Om écht verschil

verweven. Wij zeggen niet voor niets: ‘Eerst

woningen per jaar te bouwen, gaat onvermijdelijk

te maken zal ook de agrarische sector het been

bewegen dan bouwen’. Dat is misschien wat

meer verkeersbewegingen opleveren. En nu de

moeten bijtrekken.

kort door de bocht, maar voor er een heipaal

coronamaatregelen soepeler worden, komen meer

de grond in gaat, moet deze eerst naar de

mensen in beweging: ze gaan weer naar hun werk

Het is zaak dat het komende kabinet snel actie

bouwlocatie vervoerd worden. Door de vele

en bezoeken vrienden of familie. De enige manier

onderneemt. Hoewel dat niet eenvoudig is, zijn

raakvlakken tussen onze sectoren is de opgave

om mensen en bedrijven ook in de toekomst

er inmiddels voldoende rapporten en adviezen

om de komende jaren een miljoen woningen in

mobiel te houden, is investeren in infrastructuur.

beschikbaar. Tijd voor concrete besluiten, want

Nederland te bouwen een mooie kans. Maar

alleen met doelgerichte maatregelen en inves-

wel één die we niet kunnen invullen zonder een

Maar dan moet er wel gebouwd kúnnen worden.

teringen komen we uit de stikstofimpasse en

oplossing voor de huidige stikstofproblematiek.

De stikstofcrisis heeft al voor veel vertraging

kunnen we in beweging blijven en bouwen aan de

gezorgd en dreigt ook in de nabije toekomst een

toekomst. Onze sectoren staan klaar om Neder-

Het woningtekort in Nederland is evident. In de

struikelblok te worden voor de opgave waar we

land sterker uit de crisis te krijgen. Nu nog een

Randstad is bijvoorbeeld een enorme behoefte aan

voor staan. Omdat ook onze sectoren debet zijn

kabinet dat ons de ruimte geeft om dat te doen.

woon- en leefruimte. Tijdens de lockdown merkten

aan de stikstofuitstoot, is het reëel dat ook naar

veel mensen hoe lastig het is op een kleine

ons wordt gekeken voor een oplossing. Met het

Elisabeth Post

oppervlakte te wonen en te werken. Nieuwbouw

verlagen van de maximale snelheid op snelwegen

Bestuursvoorzitter Transport

is een logische oplossing voor dit probleem. Het

en het toewerken naar emissievrije bouw zetten

en Logistiek Nederland

44 | BNL | Juli 2021 |

Tekst | Frank de Groot

BOUWTOTAAL

NIEUWE EISEN ROOKWERENDHEID DEUREN

Bij woningtoegangsdeuren die op grond van artikel 6.26 zelfsluitend moeten zijn, is het sinds 1 juli 2021 verplicht dat de deur alleen in geval van brand in de woning of in het woongebouw zelfsluitend is, oftewel dat een rookmelder­ gestuurde vrijloopdranger wordt toegepast (artikel 6.26, lid 5). Foto: GND.

Per juli 2021 stelt Bouwbesluit 2021 nieuwe eisen aan

Zelfsluitendheid woningtoegangsdeuren

de rookwerendheid van deuren. En dat is belangrijk,

Het zorgdragen voor de zelfsluitendheid van woningentreedeuren in

want rook is doodsoorzaak nummer 1 bij brand. Met deze strengere eisen moet de rookverspreiding bij brand afnemen en het aantal slachtoffers dalen.

woongebouwen is per 1 juli 2021 verplicht. Bij woningtoegangsdeuren die op grond van artikel 6.26 zelfsluitend moeten zijn, is het verplicht dat de deur alleen in geval van brand in de woning of in het woongebouw zelfsluitend is, oftewel dat een rookmeldergestuurde vrijloopdranger wordt toegepast (artikel 6.26, lid 5).

Sinds 1 juli 2021 moet NEN 6075:2020, ‘Bepaling van de weerstand tegen rookdoorgang tussen ruimten’ een belangrijke verbetering gaan geven en

Uit grootschalig praktijkonderzoek uit 2019 naar rookverspreiding in woonge-

‘echte’ weerstand tegen rookverspreiding gaan bieden. Hierin is de bepaling

bouwen is het al bestaande inzicht versterkt dat het bij brand in een

van de rookwerendheid beschreven. Deze norm gaat uit van de criteria Sa (bij

woongebouw met inpandige gangen essentieel is dat de voordeur van de

‘koude’ rook van 20 ˚C en een druk ≤ 25 Pa; a = ambient) en S200 (bij

betreffende woning naar de gang na ontvluchting zo snel mogelijk weer

‘warme’ rook van 200 ˚C en een druk ≤ 50 Pa). Deze norm wordt sinds 1 juli

gesloten wordt. Hiermee wordt in belangrijke mate een verdere verspreiding

2021 aangewezen in het huidige Bouwbesluit 2012.

van rook naar de gang beperkt, en daarmee voor iedereen langere tijd beschikbaar blijft als vluchtweg. Ook wordt hiermee de rookverspreiding naar

De vorige versie van Bouwbesluit 2012 vereiste wel een rookwerendheid, maar

de overige appartementen beperkt - mits andere bewoners de voordeur

die kon je berekenen op basis van de ‘anderhalf-maal-vuistregel’: als een wand

gesloten houden - waardoor deze bewoners langer veilig in hun eigen woning

dertig minuten brandwerend is op vlamdichtheid, dan wordt aangenomen dat

kunnen blijven.

deze 45 minuten rookwerend is. In de praktijk bleek dit niet te werken doordat koude of matig warme rook dan onvoldoende wordt geweerd.

De nieuwe nieuwbouweis maakt het voor gemeenten verder mogelijk om zelfsluitende deuren voor te schrijven bij bestaande woongebouwen, zoals

Het gaat er bij rookwerendheid om dat weerstand tegen de verspreiding van

seniorencomplexen. Dit kan met het bestaande artikel 13 Woningwet op

rook van de ene naar de andere ruimte wordt geboden. Deze weerstand

basis waarvan gemeenten de mogelijkheid hebben om de eigenaar van een

wordt uitgedrukt in waarden Ra voor rook van omgevingstemperatuur, en

bestaand woongebouw te verplichten een bestaand gebouw aan te passen

R200 voor rook van 200°C. De rookdoorlatendheid van een constructieon-

tot een hoger niveau, waarbij het nieuwbouwniveau van het Bouwbesluit

derdeel zoals een deur-kozijncombinatie wordt uitgedrukt in Sa en S200.

2012 de bovengrens vormt. Dit zal dan door de gemeente goed en specifiek

Probleem blijft nog wel dat de nieuwe regels voor nieuwbouw gelden en niet

voor de situatie in dat woongebouw moeten worden gemotiveerd.

voor bestaande bouw. In de bestaande bouw is het verstandig om bij renovatie of verbouw ook rookwerende maatregelen te nemen.

BOUWTOTAAL | Juli 2021 | BNL | 45

Tekst | Frank de Groot

ONMISBAAR…

VOOR ONDERNEMERS EN MANAGERS IN DE BOUW WERKSCHOEN MET SNELLE INSTAP-RITS

GEVELS KIJKEN U zoekt inspiratie voor mooie gevels? Download dan het gratis nieuwste inspiratieboek voor kwaliteitsgevels: Facades 2021. Dit is een uitgave van gevelbrancheorganisatie VMRG. Het boek geeft een overzicht van kwaliteitsgevels die de afgelopen twee jaar zijn opgeleverd.

Façades 2021 bestaat uit ruim 200 pagina’s met uiteenlopende gevelbouwprojecten waar VMRG-bedrijven bij betrokken zijn geweest. Het

U moet als ondernemer natuurlijk ook regelmatig projecten bezoeken. Bij een bezoek aan de bouwplaats

boek is ingedeeld in renovatie-, utiliteitsbouw-,

zijn veiligheidsschoenen verplicht. Dan is het wel zo handig dat u in uw auto even snel de heren- of

woningbouw- en zonweringsprojecten. Naast

damesschoenen kunt verwisselen voor werkschoenen. De nieuwe werkschoen Carhartt Michigan Rugged

projecten is er in het boek een aantal artikelen

Flex trek je gemakkelijk aan dankzij de YKK-rits aan de binnenzijde. De lichtgewicht schoen in snea-

opgenomen waarbij circulariteit centraal staat.

ker-stijl is van suèdeleer en voldoet aan de S1P-normen. De werkschoen heeft een veiligheidsneus van polyester en een lichtgewicht, niet-metalen anti-penetratieplaat die voorkomt dat scherpe voorwerpen

Downloaden?

door uw zool prikken. De schoenen (uiteraard waterdicht en zeer ademend) zijn verkrijgbaar via onze

Ga naar www.digitaalpubliceren.com/

ledenvoordelenpartner Werkman Oost (werkmanoost.nl) op telefoonnummer (0183) 69 96 13.

facades2021

CONTACTLOOS SPOELSYSTEEM KERAMISCHE BAKSTEEN MET RETOURGARANTIE

Hygiëne wordt steeds belangrijker in ons dagelijks

U wilt een circulaire huisvesting en wat zou het

nieuwe bedieningsplaat ViConnect ProActive+

mooi zijn als de gebruikte bouwmaterialen na

van Villeroy & Boch kan het toilet contactloos en

gebruik nog restwaarde hebben. Met ClickBrick

daardoor hygiënisch worden gespoeld. Daarnaast

kunnen remontabele gevels worden gestapeld,

heeft het systeem ook andere slimme functies,

zonder mortel of lijm. Hierdoor kan snel en

zoals het bepalen van het juiste spoelvolume

weersonafhankelijk worden gewerkt, zonder

(hoe lang wordt de zitting gebruikt of wordt deze

kans op uitbloeiingen. Wienerberger levert dit

staand gebruikt?) en regelmatige hygiënespoeling.

gevelsysteem volgens Brick as a Service. Dit

Dit kan allemaal met een app worden ingesteld.

voorziet in het complete gevelsysteem inclusief toebehoren, projectbegeleiding, advies op maat en zekerheid in retourafname met restwaarde.

Naast ClickBrick Cube, dat een strakke, massieve gevel oplevert, is er nu ook ClickBrick Pure met de klassieke uitstraling van traditioneel metselwerk.

leven en is één van de essentiële factoren in de toiletruimtes in onder meer uw kantoor. Met de

Passen je verzekeringen bij de risico’s die je loopt?

Adviesgesprek Verzekeringen via Aon of In-Staet Alleen bouwspecialisten kunnen goed beoordelen of de kwaliteit van jouw verzekeringen past bij jouw organisatie. Onze partners Aon en In-Staet adviseren je graag.

Meer informatie?

Neem dan contact op via voordeel@bouwendnederland.nl of bel naar 079 3 252 166.

VERENIGING | Juli 2021 | BNL | 47

Fries Heinis op bezoek bij…

Vermeulen Groep in Hazerswoude-Dorp

Eindelijk weer eens op werkbezoek. De

natuurlijk ook in het teken van de brand die in

Voornaamste reden om bij te praten lag in de

versoepelingen in het kader van corona laten het

februari uitbrak op het eigen terrein. Gelukkig geen

marktontwikkelingen. We verwachten sowieso

weer toe om op ledenbezoek te gaan. Gelukkig

letsel, maar veel en grote schade aan gebouwen

lastige tijden in de inframarkt als gevolg van een

maar. Voor onze vereniging is de band met onze

en materieel. Zwiep onderstreept dat de goede

aantal belemmeringen. Stikstof, capaciteit bij

leden cruciaal. En ook al hebben we de

cultuur binnen het bedrijf zeker heeft bijgedragen

opdrachtgevers, vertraagde besluitvorming, slinkende

afgelopen maanden via online bijeenkomsten en

aan het verwerken van de emotionele schade. Hij

budgetten, om er maar een paar te noemen. Maar

telefonische gesprekken de boel goed draaiend

was ook onder de indruk van alle aandacht vanuit

als middenbedrijf waakt Vermeulen ervoor dat ook

kunnen houden, er gaat voor mij toch weinig

de sector. Van collega-ondernemers,

het mkb een zelfstandige positie kan behouden op

boven een fysieke ontmoeting.

opdrachtgevers, politici. Dat heeft ook veel energie

de aanbestedingsmarkt. Hij weet dat hij

gegeven om positief te blijven ondanks de

Koninklijke Bouwend Nederland hier aan zijn zijde

Dus kwam het mooi uit dat Zwiep Vermeulen mij

ellendige situatie. Zo bleek er ook ruimte te komen

vindt. Voor een vitale markt is een gezond mkb

vroeg langs te komen in Hazerswoude-Dorp. Een

voor nieuwe initiatieven binnen het bedrijf,

met voldoende kansen op die markt essentieel.

werkbezoek aan de Vermeulen Groep staat

bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid.

DIGIDARE AWARD 2021: WE DARE YOU! De DigiDare Award 2021 is de

DigiDare Award zetten we deze

voorbeelden die mensen motiveren

jaarlijkse prijs voor goede voor-

voorbeelden in het zonnetje.

meer digitaal samen te werken zijn

beelden van digitale samenwerking

welkom!

in de bouw. Bij digitalisering denk

Wellicht heb jij een digitaal platform

je al snel aan techniek, maar de

waarop je kennis en ervaring

Film met je camera je pitch en ding

menselijke kant is net zo belang-

uitwisselt met andere bedrijven,

mee naar de DigiDare Award 2021.

rijk. Digitalisering vraagt om een

stimuleer je kennisontwikkeling via

Insturen kan tot 1 augustus. De

cultuur van samenwerking én de

een onderzoeksproject of maak je

finale vindt plaats tijdens de BIM

bereidheid om over eigen grenzen

gebruik van digitale tools om de

Loket D-Day op 1 oktober. Voor meer

heen te kijken. Wat nu nodig is,

samenwerking tussen opdrachtgever

informatie: www.digidareaward.nl.

zijn goede voorbeelden. En met de

en opdrachtnemer te verbeteren. Alle

MIJN

ABONNEMENT

LOOPT AF!

WAT NU!?

or ode vo c R Q e Scan d nformatie! e me r i

Geen paniek! Wij helpen jou met verlengen Weet je niet meer waar je moet zoeken voor je telefonie en internet?

Wij helpen jou om te kijken wat het beste bij je past.

Ga naar helpdesktelefonie.nl of bel 0348 49 50 41.

VERENIGING | Juli 2021 | BNL | 49

NIEUWE LEDEN

ONS ENTHOUSIASME BLIJVEN DELEN!

BOUWEND NEDERLAND HEET ONDERSTAANDE LEDEN VAN HARTE WELKOM BIJ DE VERENIGING.

Organisatie

Vestigingsplaats

Sectie

Focus Techniek

HAARLEM

bouw klein

De Meesters Glastechniek

ALMERE

bouw klein

Cachet Bouwbedrijf B.V.

MIDDENBEEMSTER

bouw klein

Pebari

BOXMEER

bouw klein

Hamoen Bouw

SCHALKWIJK

bouw klein

BESIX Infra Nederland B.V.

ROERMOND

infra midden

Frank Jochems Uitvoering

BREDA

bouw klein

en Bouwbegeleiding Hogenkamp Bouw

HAAKSBERGEN

bouw klein

Broens Bouwbedrijf

WEERT

bouw klein

Bouwservice Rotterdam

ROTTERDAM

bouw klein

Bouwbedrijf Frankena

WOMMELS

bouw klein

Kroon Group B.V.

DELFSTRAHUIZEN

bouw klein

Krijn de With Timmerwerken

ALBLASSERDAM

bouw klein

In mijn eigen loopbaan, van timmerman tot directeur, kon ik me

Felex V.O.F.

HEEMSTEDE

bouw klein

optrekken aan ervaren vakmensen. Zij deelden hun kennis, ervaring

SPG Midden Nederland

BILTHOVEN

infra klein

en enthousiasme met mij. In mijn ogen is het ontzettend belangrijk

Aannemersbedrijf Riezebos

DALFSEN

bouw klein

dat ervaren rotten jonge mensen op sleeptouw willen nemen. Met

Aannemersbedrijf Bout & Zn B.V.

HUIZEN

bouw klein

Bouwbedrijf Hulshof de Kloet B.V.

BENNEKOM

bouw klein

Liemers Prefab Concepts B.V.

WESTERVOORT

bouw klein

Extra voordeel is dat de jeugd in de praktijk ook kennis maakt met

Ponto Bouwservice B.V.

AMSTERDAM

bouw klein

de trots en enthousiasme van de mensen in de bouw en infra. Ik

Sado steigers

AMSTERDAM

bouw klein

vind nog steeds geweldig om langs een project te rijden waar ik aan

JCC Bouw B.V.

ZAANDAM

bouw klein

meegewerkt heb. De kick die dat geeft, wil ik graag overbrengen.

Groendijk Aannemersbedrijf

WIER

bouw klein

Stages, bedrijfsbezoeken en andere samenwerking tussen onder-

Graaff Bouwgroep B.V.

S-GRAVENHAGE

bouw klein

Yasbouw B.V.

DORDRECHT

bouw klein

Hendriksen Bouwservice B.V.

VROOMSHOOP

bouw klein

Lescon

MAARSSEN

bouw klein

en aandacht investeren in de opleiding en ontwikkeling van nieuwe

DANO Loodgieterservice 24/7

SASSENHEIM

bouw klein

vakmensen. Die heb je namelijk heel hard nodig om later de drukke

Gevelwerken Vechtdal Bouw B.V.

NIEUWLEUSEN

bouw midden

PREFAST B.V.

ENSCHEDE

bouw klein

Terhalle B.V.

HENGELO OV

bouw klein

Rendon Onderhoudsgroep B.V.

VOORBURG

bouw middelgroot

Jan Emmo Hut

Dagbouw

ARNHEM

bouw klein

Directeur Bouwbedrijf Kooi Appingedam

Van Heteren Recreatie B.V.

HENGELO OV

bouw klein

ISOEnergy B.V.

S-HEER ARENDS-

bouw klein

Soilid B.V.

KERKE VIANEN UT

infra klein

De Vries Werkendam B.V.

WERKENDAM

bouw midden

PRG Bouwservice B.V.

S-GRAVENHAGE

bouw klein

Het is lastig voldoende jonge mensen te triggeren om in onze prachtige bedrijfstak aan de slag te gaan. Ondanks de vele initiatieven blijft de instroom achter. Het is dus zaak iets extra’s doen om over de volle breedte voldoende vakmensen op te leiden.

hun steun en adviezen leren ze de fijne kneepjes van het vak. Dat instrument gebruiken we in mijn ogen te weinig.

wijs en de praktijk zijn daarbij onmisbaar.

In het verlengde daarvan is het belangrijk dat we anticyclisch durven denken en doen. Dus juist als het even wat rustiger is tijd

tijden weer op te vangen. Ik begrijp dat we de instroom niet 123 kunnen regelen. Maar alle beetjes helpen. En laten we in ieder geval ons enthousiasme over ons mooie vakgebied blijven delen.

Algemeen bestuur Bouwend Nederland

E-learning van BNL Academy Een goede fundering voor je bedrijfsvoering

Bekijk hier ons trainingsaanbod:

Bouwend Nederland Academy Volg onze trainingen waar en wanneer het je uitkomt Naast de trainingen op locatie, worden ook steeds meer trainingen van Bouwend Nederland Academy ook (gedeeltelijk) online aangeboden. Houd onze website goed in de gaten voor het laatste nieuws!

Meer informatie?

Wil je meer weten over onze trainingen? Neem dan contact op via academy@bouwendnederland.nl of bel 079 3 252 159.

ACADEMY

VERENIGING | Juli 2021 | BNL | 51

NIEUWE LEDEN BOUWEND NEDERLAND HEET ONDERSTAANDE LEDEN VAN HARTE WELKOM BIJ DE VERENIGING.

JUBILEA Bouwend Nederland feliciteert de volgende leden met de viering van hun jubileum:

Organisatie

Vestigingsplaats

Sectie

Glas Amersfoort

AMERSFOORT

bouw klein

Van den Nieuwelaar Bouwservice

HAAREN

bouw klein

Hazeleger Glas

RENSWOUDE

bouw klein

Glastechniek Friesland

FEANWALDEN

bouw klein

Bouwmeester Sander B.V.

DODEWAARD

bouw klein

Son Nederland B.V.

SCHIJNDEL

bouw klein

Erbo Metselwerken B.V.

GEESTEREN GLD

bouw klein

Jaar

HWD Staalframe Bouw B.V.

RENSWOUDE

bouw klein

Aannemersbedrijf

Figoo B.V.

HEUSDEN

infra klein

Scholte op Reimer B.V. (Albergen)

Hanenberg Industriële Bouw B.V.

OSS

bouw klein

KMA Realisatie

ROSMALEN

bouw klein

100 100

WH Bedrijfs-en bouwondersteuning BRITSUM

bouw klein

Bouw en Ontwikkeling

MIDDENBEEMSTER

bouw klein

Station NL B.V. IJsselglas B.V.

KAMPEN

bouw klein

Kummler+Matter Nederland

BLEISWIJK

infra klein

Perlo bouw

WINSSEN

bouw klein

HEUTBOUW B.V.

Commandeur Bouwprojecten B.V.

LIMMEN

bouw klein

(Genemuiden)

Koninklijke Smals N.V.

KATWIJK NB

bouw midden

Van Kessel Bouw B.V.

GELDERMALSEN

bouw midden

Ascentia B.V.

DUSSEN

bouw klein

Boekema Groningen

GRONINGEN

bouw klein

Botau Bouw & Renovatie B.V.

WADDINXVEEN

bouw klein

Bouwbedrijf Verkerk

MAURIK

bouw klein

Jan Haase Holding B.V.

RIJSSEN

bouw midden

De Lange Grondverzet

BALKBRUG

infra klein

Jaar

IN MEMORIAM Bouwend Nederland condoleert familie en vrienden van:

Henk Klein Poelhuis Medeoprichter en voorzitter

De Vries & van Weel Bouwgroep B.V. ZWANENBURG

bouw klein

Rijnhart Bouw en Onderhoud B.V.

WEESP

bouw klein

Bouwservice Geelen

NEER

bouw klein

WeComplete

HILVERSUM

bouw klein

Ronald van den Boogaard

R&S Allround Timmerwerken

HAARLE

bouw klein

Directeur-eigenaar

Flevo Bouwmaatschappij B.V.

ZWOLLE

bouw klein

Henver Bouw B.V.

BLOKKER

bouw klein

Schotman Restauratie B.V.

VORDEN

bouw klein

Bouw & Kozijnen

IJSSELSTEIN UT

bouw klein

Midden-Nederland B.V. Residence-bouw

BLAUWESTAD

bouw klein

TTO Sloop & Infra

TILBURG

infra klein

International Building B.V.

WEER

bouw klein

Aannemersfederatie Nederland (AFNL) 18 september 1946 – 24 februari 2021

Aannemersbedrijf D.C. van den Boogaard B.V. 5 maart 1954 – 16 mei 2021

Roger Bavelaar Directeur Formabouw B.V. Voorzitter Bouwgilde Leiden (vanaf 2019) 31 augustus 1965 – 17 mei 2021

Zelfeddendng mett de Smart Frddge De slimme koelkast van Albert Heijn en Selecta is de compacte oplossing om lekker en vers eten en drinken aan te bieden op jouw locatie. Onbemand, 24/7 beschikbaar en makkelijk in gebruik.

De AH to go Smart Fridge is een compacte opstelling van twee koelkasten met in het midden een innovatief betaalsysteem. Je opent de koelkast namelijk met je pinpas, een app of door de QR-code van de koelkast te scannen. Werknemers en bezoekers kunnen op deze manier zichzelf bedienen met het gekoelde assortiment van AH to go, zoals salades, sandwiches, wraps en verse sapjes. Dit houdt in dat je geen kantine en geen personeel nodig hebt om toch op ieder moment lekker en vers eten en drinken aan te kunnen bieden.

De voordelen Innovatieve, onbemande, 24/7 oplossing

Dagelijks volledig verzorgd door SelectÏ

Lekker en vers eten en drinken van Albert Heijn

Assortiment afgestemd op basis van data

Meer weten?

Neem dan vrijblijvend contact met ons op of bekijk de video via de QR code +31 (0)78 654 4544

mark.kuijsters@selecta.com

Ga naar www.selecta.nl voor al onze concepten!

BNL IN DE MEDIA | Juli 2021 | BNL | 53

BNL IN DE MEDIA MRT/JUN 2021

12 maart

22 maart

26 maart

26 maart

30 maart

15 mei 9 mei

21 mei

21 mei

25 mei

28 mei

29 mei

3 juni

5 juni

NIEUWE RENAULT EXPRESS Efficiëntie voor jouw bedrijf

Vanaf € 12.990,-* 22% ledenkorting, exclusief voor leden van Bouwend Nederland • Standaard 3,3 m3 laadvolume en een 716 cm brede zijschuifdeur • Tot 750 kg laadvermogen • Leverbaar met moderne en zuinige diesel- én benzinemotoren, waarbij de dieselmotoren ook geschikt zijn voor HVO100 brandstof • Informeer naar de accessoirepakketten die aansluiten bij jouw werkzaamheden *Genoemde vanafprijs betreft de nieuwe Renault EXPRESS TCe 100 GPF. De vanafprijs is een adviesprijs excl. btw/bpm en onvermijdbare kosten nodig voor aflevering van de auto aan de klant. Getoond model verkrijgbaar tegen meerprijs. Schrijffouten en prijswijzigingen voorbehouden. Vraag naar de voorwaarden; bel gratis 0800- 0303 of kijk voor de actievoorwaarden op renault.nl/actievoorwaarden.

VERENIGING | Juli 2021 | BNL | 55

BNL verschijnt vier tot zes keer per jaar in een oplage van 5.000 exemplaren.

De pdf van verschenen edities is te vinden op www.bouwendnederland.nl. Naast BNL ontvangen de leden twee­wekelijks de digitale nieuwsbrief met actuele informatie uit de vereniging, de markt en informatie die van belang is voor hun bedrijfsvoering.

5

VOORDELEN

VAN UW LIDMAATSCHAP VAN BOUWEND NEDERLAND

HOOFDREDACTIE

Alex Nieuwenhuis - Koninklijke Bouwend Nederland COÖRDINATIE EN EINDREDACTIE

Jacob-Jan Esmeijer - Havana Orange OPMAAK

Mooijontwerp, Noordwijk DRUK

Vellendrukkerij BDU BV, Barneveld REDACTIEADRES

Koninklijke Bouwend Nederland T.a.v. redactie BNL Postbus 340, 2700 AH Zoetermeer redactie@bouwendnederland.nl www.bouwendnederland.nl @BouwendNL ISSN

2214-7438 AANSPRAKELIJKHEID

Bij het samenstellen van de inhoud van deze publicatie streeft Koninklijke Bouwend Nederland naar de grootst mogelijke zorgvuldig­heid.

Bouwend Nederland sluit iedere aan­­ sprakelijkheid uit voor onjuistheden, onvolledigheden en eventuele gevolgen van het handelen op grond van informatie die door deze publicatie beschikbaar is.

COPYRIGHT

De informatie in deze publicatie kan worden ­gekopieerd voor persoonlijk gebruik, met uitsluiting van elke verdere verveel­voudiging, distributie, commer­cialiteit of exploitatie onder derden, tenzij voorafgaande toestemming van de auteur en/of Bouwend Nederland.

VRAGEN EN ADVIES / DIENSTVERLENING

1

Bouwend Nederland kent jouw sector als geen ander en is dus hét adres voor al je praktische vragen. Heb je vragen of een aanbesteding? Of wil je wat weten over personeelsbeleid? Of heb je een kwestie met een opdrachtgever? Bouwend Nederland staat je bij met raad en daad.

INFORMATIE / BRANCHEONTWIKKELING

2

Bouwend Nederland geeft voorlichting en trainingen waar je wat aan hebt en tilt zo je bedrijf en de sector naar een hoger plan. Via de website en via de digitale ledennieuwsbrieven blijf je goed op de hoogte van alle ontwikkelingen in de markt.

BELANGENBEHARTIGING / LOBBY

3

Bouwend Nederland komt op voor je belangen. Daarom praten we met ministers, gemeenten, scholen, waterschappen etc. Kortom, met jouw opdrachtgevers.

Zodat je kunt doen waar je goed in bent: bouwen!

FINANCIEEL VOORDEEL / VOORDELEN COLLECTIEF

4

Door slim gebruik van onze financiële ledenvoordelen, kun je jouw lid-maatschapskosten terugverdienen. Of zelfs meer dan dat!

ELKAAR ONTMOETEN / NETWERKEN

5

Via Bouwend Nederland ontmoet je collega-bedrijven uit je buurt of je markt. Ook kun je ketenpartners en opdrachtgevers ontmoeten op de vele bijeenkomsten.

ADRESWIJZIGINGEN

Adreswijzigingen kunt u mailen naar: ledenadministratie@bouwendnederland.nl

LID WORDEN? Bouwend Nederland kan je ontzorgen bij jouw dagelijkse bedrijfsvoering. Meld je vandaag nog aan via het aanmeldformulier op bouwendnederland.nl/wordlid.

Heb je nog vragen over de mogelijkheden van het lidmaatschap?

Bel dan naar het nummer 079 - 3252 158/59.

De Wkb komt eraan!

Nu beginnen is straks tijd winnen.

Op 1 juli 2022 gaat de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in. Daar komt flink meer administratie bij kijken. En daar moet je als bouwer in mee.

Wij helpen jou er op tijd klaar voor te zijn.

De Academy van Bouwend Nederland biedt je voor de Wkb een: 1. Wegwijzer (e-book met stappenplan) 2. Training (in één dag de basis uitgelegd) 3. Begeleidingstraject (uitgebreide ondersteuning incl. 1 en 2) Kijk hier wat wij precies voor je kunnen doen: www.bouwendnederland.nl/trainingen-wkb

Over de Wet kwaliteitsborging Meer weten over de impact van deze wet?

Kijk op: www.bouwendnederland.nl/wkb

Zo blijven we samen doorbouwen aan Nederland.