Een overzicht v a
n: Relaties Spraakmakende afstudeerprojecte n Internationale pr ojecten & Inspirerende sym posia
Inhoudsopgave Inleiding De Ideale haven (2006) Een ontmoeting met de toekomst (2004) Rotterdam Waterstad (2007-2010) Drijvende wijk in de Maashaven (2008) Creatief atelier Klimaat en Energie (2008) Landschapstunnels (2009) Creatief atelier WooncoĂśperatie (2009) I2O, Innovatief Industrieel Ondergronds (2007-2010) Olympische Infracampus (2009) Lightrail Westland (2009) Transumo A15 (2006-2009) Aqua-planning (2003) Stijgende zeespiegel, Drijvend Paviljoen (2009-2010) Hogeschool Rotterdam inspireert deelgemeenten, Pernis (2009) Vakbladen, Land en Water (2008) Kabels en Leidingen (2009) Civiele techniek adviseert de Young EDBR (2007) Advies aan de International A Â dvisory Board (2007) Civiel Techniek gaat Olympisch (2010) Schreudersprijs (2010) Duurzaam, energie uit wegen (2010) Rising Tides (2009) Prijswinnaars (2007) Beurspresentaties, Offshore Career event (2010) Inspraak A4-Noord (2009) Colofon
002 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 016 017 018 020 021 022 023 024 025 026 030 032 034 036 037
.001
Inleiding De opleiding civiel techniek heeft een goede traditie opgezet op het onderhouden van goede contacten met het externe beroepenveld zoals de overheid, het bedrijfsleven, koepelorganisaties, kennisinstellingen en onderzoeksinstituten. Rotterdamse opleiding In 1998 is de opleiding vanuit Dordrecht naar Rotterdam gekomen. Er is toen voor gekozen om er een echte Rotterdamse opleiding van te maken. Samenwerking is er toen met name gezocht met Gemeentewerken Rotterdam en met het Rotterdamse havenbedrijf. Deze instellingen hadden toen ook een belangrijke inbreng bij de ontwikkeling van het nieuw te ontwikkelen onderwijs. Op deze manier konden toen op een realistische manier volgens de nieuwste inzichten nieuwe modulen worden ontwikkeld zoals Jachthavens, Terminal, Ontwerpen Grootschalige Landaanwinning (Tweede Maasvlakte). Samenwerking met bedrijven De samenwerking met externe instantie werd daarna verder uitgebouwd met onder andere de koepelorganisatie Vereniging van Waterbouwers en deelnemende waterbouwbedrijven zoals Boskalis, Van Oord, van den Herik enz. Vanuit deze samenwerking heeft de opleiding ons waterbouwonderwijs verder vorm kunnen geven door het gezamenlijk financieren van het waterloopkundig Laboratorium, uniek in Nederland op Hogeschool niveau. Inzicht in de actuele techniek van onderwater grondverzet verkrijgen de studenten via simulatielessen op de computers van Boskalis in Papendrecht
.002
Projecten ter inspiratie Uiteindelijk is er een samenwerking tot stand gebracht met alle relevante organisaties in de civieltechnische wereld van Nederland en de Rotterdamse regio in het bijzonder. Gezamenlijk werden projecten opgezet die door de studenten met veel enthousiasme zijn uitgevoerd. Onderwijsprojecten zoals de drijvende wijk, PI projecten rondom de watersnood van 1953 en afstudeerprojecten over de A4 Noord. Deze projecten leverden diverse presenteerbare producten op zoals scripties, maquettes en posters. Samen met de enthousiaste opdrachtgevers werden de producten gebruikt om een symposium en/of tentoonstelling te organiseren. Zo werd er naar aanleiding van het afstudeerproject A4Noord samen met Deltares en COB in 2009 het symposium Landschapstunnels georganiseerd mede gesponsord door o.a. Structon, Volker Wessels en KIvINIRIA. Deze activiteiten hebben tevens geleid tot een actieve rol in de inspraakprocedure A4-Noord. In 2008 hebben studenten een aantal mooie maquettes gemaakt voor een drijvende wijk in de Rotterdamse Maashaven. Dit was aanleiding om samen met Stadshavens Rotterdam, Deelgemeente Feijenoord, Kenniskring Transurban en de Urgenda een symposium met tentoonstelling te organiseren in de Graansilo. Deze inspanningen hebben geleid tot een besluit van het college van B en W van Rottterdam dat men in 2015 kan beginnen met de aanleg van en drijvende wijk en de Maashaven.
Civiele Techniek werkt mee Medewerking werd ook verleend aan beurzen en civieltechnische evenementen in de Rotterdamse regio. In het kader van de Infratech (de grootste beurs op het gebied van de Grond- Weg- en Waterbouw in Nederland) deden studenten mee aan ontwerpwedstrijden, het schrijven van essays en het participeren in brainstormsessies. Ook is de opleiding vaste klant op de Offshore Career Event in het WTC waarin er een stand wordt verzorgd en studenten de opleiding promoten bij aankomende studenten en het bedrijfsleven. Adviseur voor de regio Op tal van andere manieren is de opleiding verder actief geweest. Zo werd er medewerking verleend bij het jureren voor de Schreuders studieprijs en is de opleiding gevraagd als adviseur bij het samenstellen van een rapport voor moderne woonvormen. Tevens heeft de opleiding een bijdrage kunnen leveren aan het advies dat de International Advisory Board heeft gegegeven aan de gemeente Rotterdam. Door deze actieve opstelling kan men in de Rotterdamse regio niet meer om de opleiding Civiele Techniek heen. Er is nu een soort kettingreactie ontstaan waardoor de opleiding vanzelf wordt meegenomen bij het ontwikkelen van nieuwe ideeĂŤn. Op deze manier blijft de opleiding op de hoogte van wat er op het vakgebied afspeelt en kan adequaat worden ingespeeld op nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen. Dit heeft natuurlijk ook gevolgen voor de ontwikkelingen van het curriculum dat op deze manier actueel wordt gehouden. Docenten van de opleiding worden gestimuleerd om hun modulen hierop aan te passen wat weer ten goede komt aan het kennisniveau van de studenten Overzicht Dit rapport geeft een overzicht van allerlei activiteiten die door de opleiding Civiele Techniek zijn georganiseerd. Hiertoe in staat gesteld door de uitstekende samenwerking met allerlei externe contacten in de Nederlandse Samenleving.
.003
De Ideale h
Een levend ig
aven (200
6) project me t de dynam
iek van de
.004
zee
De Ideale ha ven is een project van opleiding C de hogescho iviele Techni ol Rotterdam ek. Het project geïnitieerd wordt gedr door de ag en door een te van Gemee am van doce ntewerken nt R en ot , te le rdam en H ctoren en m doel is het avenbedrijf tot stand br edewerkers engen van Rotterdam. havengerel een actieve Het uiteinde ateerde proj ho ud lijke in g binnen de ecten. Hogeschoo l voor Het project is ontstaan vanuit activi de Tweede teiten van Maasvlakte. de opleidin Studenten g Civiele Te waarbij sp krijgen dit annende fu chniek voor on derwerp al tu ristische vo gestimulee s onderwijs rmgeving rd. opdracht en oplossin Onder invloe gsrichtingen d en inspirat worden ie van de lect en de opleid oraten Logi ing Werktui st ic s, Innovatie en gbouwkund team is geri Productreal e is een sa cht op het on menwerking isatie twikkelen en sverband on logistieke sy introduceren stemen (Ext tstaan. Dit va n re in m novatieve te e Solutions) woon-, wer chnieken en k-, en recrea met als doel tieklimaat in het creëren een Ideale van eaen id Haven. eaal Het startpun t van het pr oj ect was het de studente ontwerpen n Civiele te van de twee chniek. Voo een maque de Maasvla r de Rotte tte gebouw kte door rdamse Arc d gebaseer grote manife hitectuur B d op de iënnale is statie in de plannen va n de studen Cruise Term belangrijk on ten. Tijdens inal is deze derdeel van een maquette te het ontwer het realiser ntoongeste p is de flexi en van drijv ld. Een bi lit ei en t va de n kades. Nie de toepassi de nieuwe uwe techni ng van mag haven door eken waren netische af Dit afstudee geïntegree meersystem ronderwerp rd door en . is onderdee samenwerki l geweest va ngsproject n he va t on n derwijsproj de Hogesch TU-Delft m ect AÏDA ee et als doel he ool Rotterd n am, Erasm t realiseren De activiteit us Univers va n bi en rondom jdragen aan iteit en de Ideale H ee n du Dit heeft ge ur zame samen aven zijn ni leid tot : leving. et onopgem erkt geblev - een tentoo en. ns te lli ng - bij het Haven een minisym bedrijf Rotte posium bij rdam - het RIBACS presentaties over de acti - viteiten bij presentatie de HBO-raa aan een de d - legatie van presentatie de Innovati aan staatsse eraad cretaris Rut ten Als hoogte punt van de activiteiten Solutions op was er het 16 februari symposium 2006 met al en Waterst Ideale Haven s sprekers aat, Hans Sm , Extreme ministers K it s, di raad en Cee recteur have arla Peijs, va s Jan Assel nb n Verkeer ed ri jf, Doekle terp bergs, direct stra voorzi eur Deltalin ter HBO qs. Het symposi um gaf de vi sie weer va Hogeschoo n dit Ideale l Rotterdam Haven proj gericht op ect namelijk de Rotterdam een actieve se Haven.
e stadshaven, inrichten van een oud voor het duurzaam her r viervijfde voo gt zor Stel u wordt gevraagd rk we Het uitbesteden van ? aan ng agi uitd aarde in e neemt u dez uitbestedingen meerw w. Hoe boekt u in uw bou de in ovatie, zet inn om gt de ver deel van rzame leefomgeving ent en milieu? Een duu ame dem urz ren , Du r eid voo arh s fba oce lee een leerpr Hoe geef je vorm aan dat impliceert leren. Ontwikkeling? terdam een van de Hogeschool Rot ag is door studenten vra e dez ven: 1 van lha van is Wa de bas Op en geschetst aan , ontworpen,getekend tot een rdt wo d eer rm half jaar geanalyseerd sfo ran ht in de toekomst get llic we die ns opgaaf ave dsh hun de oude sta de studenten met af 1 januari 2004 zijn Van . ied geb ven, de sle ijk rijf del ste bed nieuw erse experts uit het hierbij begeleid door div tingen rich die stu nde bezig geweest. Zij zijn van verschille ijs. De studenten komen overheid en het onderw stedenbouw). (o.a. civiele techniek en reen panel zijn beoordeeld doo 8 studiewerkgroepen tage. De por rap een De resultaten van de samengevat in De drie mooiste zijn geven ste sia hou ent van externe experts. ral voo ttes, presentaties en que ma n, lde t een me bee n de resulteren t traject is afgeslote st van Rotterdam. He kom toe deel de akt r ma voo n ium we vertru sprekers. Dit sympos 4 met diverse externe aal ent tem par rde inte symposium op 9 juni 200 eden’ en het mma ‘Duurzaam uitbest uit van het NIDO- progra ling. r Duurzame Ontwikke programma Leren voo maquettes, erkt in verschillende studenten zijn uitgew De resultaten van de zijn waarvan de drie . Na dit symposium tijdens het symposium ren wa n de in tige d ich eer bez beste te groepen) gepresent t die van de andere me n er me ond (sa R) s tte (VI it que lite de ma ovatie en Rea project Visionaire Inn VIR t He . ling kke twi tentoonstelling van het On Duurzame gramma Leren voor drie jaar auspiciën) van het pro oppeld workshops die gek n raa daa t me ng elli nst too ten een project is iten heeft gereisd. escholen en universite langs verschillende hog
toekomst (2004) de et m ng ti oe tm on Een
Spekers symposium ministerie van VROM) ecteur –generaal milieu Ir. J.H. van der Vlist (dir oorzitter ERA Bouw) Ing. J.TH. Blok (directiev emeester Rotterdam) urg J. van der Tak, (loco-b iter Regieraad Bouw) Open Dr. J.C.M. Hovers (voorz tuurwetenschappen ieras (hoogleraar Na m-M Da van .E. M.C Prof. Dr. ) Universiteit) ij Stadshavens Rotterdam twikkelingsmaatschapp Dr. Ir. J.W. van Meel (On
.005
Rotterdam Wate rsta
d (2007-2010)
Rotterdam water stad maakte deel uit van het strate Stad dat was gische programm uitgezet door a Bouwende de Hogeschool doel van de Bo Rotterdam. Het uwende Stad wa uit eindelijke s het tot stand br samenwerkingsve engen van een rband tussen de str uctureel Ho ge school en de sta bij te dragen aa keholders om zo n het oplossen doende va n gr oo in de toekomst tstedelijke vraag spelen. Op deze stukken die nu wijze komen de en hun toekomstige studenten in aa werkveld en doen nraking met ze actuele kenn rechtstreeks uit is en vaardighede de praktijk van n op die hun vakgebied afk zullen ze dan oo omstig is. Na hu k goed voorbere n afstuderen id en me t kennis van za vakgebied kunnen ken, functies op bekleden binnen hun de regio Rotterd am. Project Rotterd am Waterstad be stond uit een aa symposium. ntal deelonderzo eken en een Het doel van Ro tterdam Watersta d was om de dis 2035� actueel te cussie “Rotterda houden bij de ev m Waterstad entuele besluitvor dit te realiseren ming binnen Rotte hebben diverse stu rdam. Om de nt en onderdelen van dit hun eventuele uit voerbaarheid. plan onderzocht op Daarnaast kwam en dezelfde doele n als bij eerdere pr Structurele same ojecten aan de or nwerking tussen de, te weten: stakeholders om ontwerpopgaven innovatieve toek binnen het water omstgerichte rij ke ha vengebied te reali Ontwikkelen van seren het arbeidspoten tieel door verster Verbeteren van king van beroepso infrastructuur en nderwijs voorzieningen in waterbeheer. het plangebied in relatie tot Ontwikkelen van een maatschapp eli jk dr aagvlak voor de waterproblematiek uitdagingen van onder burgers en de bedrijfsleven. Samenwerking tu ssen de betrokk en opleidingen en antwoord te geve kenniskringen om n op maatschapp een beter elijke problemen Verrijking van de rond waterbeheer. kwaliteit van de op lei din gen door contac praktijk. t met de hedend aagse Het project Rotte rdam Waterstad is deels een innov het de technisc erend praktijkpr he aspecten va oject omdat n het waterbeheer koppelt aan de mo in grootstedelijke ge gelijkheden van bieden een aantrekkelijk mogelijkheden vo stadsbeeld (wate or werken en wo rfront) en de nen aan en op he Daarnaast fung t water. eert het project als vehikel voor bedrijfsleven, wa kennis overdrac terbeheerders ht tussen en kennisinstitut oprichting van ee en door ander n kenniscentrum. andere de Het project heeft geen wetenscha ppelijke ambities de verschillende . Wel koppelt het kennisgebieden in de praktijk aa n elkaar om tot komen. innovatieve oplos singen te
.006
Naar aanleiding van het sympos ium “Drijvende is gehouden op wijk in de Maas 3 juli 2008 in de haven “ dat Maassilo is dit bo symposium kon ekwerk samenges rekenen op een teld. Het warme belangstel Enkele prominent ling en een hoge en uit de water op komst. wereld en het Ro eigen invalshoek tterdamse gaven een reflectie op va nu it hun de resultaten van de een aantal deels studenten, gevo essies waarin in kle lgd door ine groepen verd er kon worden ge discussieerd. In dit boekje geeft een aantal experts hun visie op drijv Jan Rotmans pres end wonen in Ro enteert zijn visie tterdam. op een drijvende Peter van Rooij stad in het stadsha van Habiforum vensgebied. ga at da ar verder op en leggen op het be zal vooral de na stuurlijke lef da druk t daarvoor nodig geeft de visie va is. Wethouder Ma n de gemeente rk Harbers we er. Jeroen Singe de knelpunten va lenberg van de nuit de regelgevin SEV brengt g in beeld en Ma vervolgvragen die rc Verheijen be je moet oppakken noemt de als je drijvend wonen wi niveau van een complete wijk. He l opschalen naar het t tweede deel va beschrijving in wo n dit boekje besta ord en beeld va at uit een n de studentenpr door verschillen ojecten. In 2007 de groepen stude en 2008 is nten gewerkt aa wijk in de Maasha n plannen voor ven. een drijvende
Drijvende wijk in
de Maashaven (2 008)
Meedenken over ontwikkelingen en transities binnen die de Hogescho Rotterdam past in ol Rotterdam zic de opgave hzelf heeft geste een kenniscentru ld om namelijk uit m voor de Rotte te groeien tot rd am se re en Ruimtelijke Or gio. De opleidinge dening & Planolog n Civiele techniek ie hebben al een gebied van het traditie opgebouw ontwerpen van d op het dr ijvende constructi klimaatbestendige es en het ontw woonwijken. Het er pe n van on tw erpen van een dr een logische verv ijvende wijk is da olgstap. Het onde n ook rw ijs pr oje faciliteert student ct “Ontwerpen va en om een drijven n een uitleggebie de wijk te ontwer d” deskundigen is he pen. Door de inzet t mogelijk om de van externe studenten ook no de meest actuele g kennis te laten inzichten op civ maken met ieltechnisch, jur Daarnaast bevat idisch en bestuur dit boekje ook he lijk gebied. t ve rsl ag va 3e en 4e jaars stu n een Praktijkint egratieproject wa denten Bouwkund ar e, Civiele Technie Planologie een ze k en Ruimtelijke lfstandig onderzo Ordening & ek - en ontwerptrajec Tijdens het symp t hebben doorlop osium waren de en. maquettes en pr studenten te bewo esentatieposters nderen uitgebreid van de met de prestaties Makelaardij. van de minor Va stgoed en Een beeldverslag van de tentoonste lling is een onde rdeel van het bo ekje.
.007
Creatief atelier
Klimaat en Ene
rgie (2008)
Studenten hebb en vrijdag 30 mei 2008 een Gemeentewerke dag lang het n Rotterdam in kantoor van bezit genomen. maar bruisend wa He t was geen exam s het wel. Zo’n 130 enstunt, studenten bedach medewerkers va ten in teams same n Gemeentewer n met ke n creatieve oplossin klimaatvraagstu gen voor Rotte kken. rd amse ’s Ochtends dede n de studenten ins piratie op tijdens presentatie van brainstormsessies Leen Zevenberge en bij een n, auteur van he ’s Middags werk t managementbo ten ze hun idee ek van 2007. ve rd er uit. Burgemeeste studenten aan me r Opstelten spoo t een videoboodsc rde de hap: ‘Die klimaatd Maar alleen als we oelstellingen gáán creatief en daad we halen. krachtig zijn. Eén jullie.’ ding is daarvoor onmisbaar: De jury had de moeilijke taak om uit circa 25 goede wijzen. Aan het ein ideeën een winn de van de dag reikt ar aan te e de juryvoorzitte Andrea Moreira r en jongerenbur Santos de eerste gemeester prijs uit aan het bedacht. Het do team dat een en el ervan is ener ergieorgel had gie van golven, zetten naar elektr bijvoorbeeld in iciteit. de Maas, om te Gemeentewerke n wil na afloop va n het Creatief At actief betrekken elier studenten zo bij klimaatactivit veel mogelijk eiten en –uitdag staat. Dat gebeur ingen waarvoor t door middel va de stad gesteld n studieopdrachten werknemer. , stages, afstude ren of als Het Creatief At elier Klimaat & En er gie is Gemeentewerke een unieke same n en de Hogescho nwerking tussen ol Rotterdam.
.008
Landschapstun project tot landnels (2009) tweede kamer velijk discussie thema en ariant
Het project is ge start met de afstu deeropdracht “ A4 Geïnspireerd do Midden Delfland or de variant va ”. n de TU-Delft voor de door Nhut Nguy Groene Hartspo en, is het princ ortunnel ipe van de zwev Midden-Delfland. ende tunnel uit Het onderzoek, ge we rk t voor uit gevoerd door de Floris van de Wo studenten Anne estijne en David va n Pelt, Ja n Driesse onder be William Kuppen, geleiding van co leverde en positief lle ga re su lta at van 2 meter onde . De tunnel blijft drijven bij een die r maaiveld bij ee pte n volledig mobie verricht in 2001. le belasting. Het De jury van de Bo onderzoek is uwend Nederland ontwerp niet in Rijnmondprijs vo aanmerking kwam nd dat het vo or de eerste prijs om techniek was. De dat het geen be politiek wees he wezen t af om da de asfaltmachines t er een conven ant getekend wa morgen zouden s en gaan draaien. Te obstructie van he vens werd het be t besluitvorming schouwd als sproces. Nu, nege van Rijkswatersta n jaa r later, wijzen onde at en Royal Hask rzoeken oning aan dat he techniek is. Verd t wel degelijk ee er heeft er nog ge n toepasbare en asfaltmachine Deze start is ee gedraaid. n toonbeeld van het wel en wee de besluitvorming van innovatieve binnen infrastruc initiatieven bij tureel Nederland nieuwste techniek . Het gaat niet zo en en het zo go zeer om de ed mo gelijk oplossen va het eigen gelijk en n problemen ma het realiseren va ar om n iemands eigen dadendrang van visie of het realise een politicus. ren van de Het positieve oo rdeel van Rijks waterstaat en de Haskoning was vo second opinion or de Hogeschool van Royal aanleiding om ee tunnel uit te werke n variant voor de n. Vanwege de ve zwevende le lekkageproblem tussen de eleme en in tunnels bij nten is er een de voegen voegloze variant gebouwd in een uitgewerkt. De horizontale glijbe tu nn el wordt kis ting en na verh gegraven vaart ge arden vervolgen perst. s in een De resultaten he bben veel aandac ht in de pers ge diverse interviews kregen, de stude gegeven voor ra nten hebben dio, televisie en Het was een inter de schrijvende pe essante aandacht rs. str ekker voor het sy op 8 oktober 2009 mposium dat uit is gehouden met eindelijk als resultaat een argumenten bij be mooie brochure sluitvorming over met cruciale ondergrondse inf Tijdens het symp rastructuur. osium is een natio nale discussie be met de schaarse gonnen over hoe ruimte in de rand om te gaan stad bij de aanle Via een artikel in g van en wegtracé de Onderbouwing . heeft het project een doorstart ge maakt.
.009
Creatief atelier Wooncoöperatie (2009) In het curriculum van de Hogeschool Rotterdam is ruimte vrij gemaakt om met onderwijsprogramma’s aan te sluiten op de grote programma’s van de stad en de regio Rotterdam. Ook is het mogelijk om zelf initiatieven te ontplooien om beleidsmakers van de stad en de regio te inspireren en te enthousiasmeren om zich bij ideeën van de Hogeschool aan te sluiten. Het jaar 2009/2010 stond voor Rotterdam in het teken van de Jongeren. Rotterdam is een stad met relatief veel jongeren. Om tegemoet te komen aan de wensen om jongeren zich te laten ontplooien en kansen te geven heeft het gemeentebestuur geld, menskracht en faciliteiten beschikbaar gesteld. om initiatieven van jongeren door jongeren uit te laten werken. Dit grootschalige project is het Rotterdam Jongerenjaar of Rotterdam European Youth Capital. De Hogeschool Rotterdam heeft in navolging daarvan ook menskracht en faciliteiten beschikbaar gesteld om het gemeentelijke initiatief te ondersteunen. Dit heeft geleid tot onder meer een tweetal projecten gericht op het inrichten en organiseren van de energiezuinige wijk en de duurzame buitenruimte. Rotterdam wil zich namelijk ook nog eens profileren als een klimaatbewuste en energiezuinige stad en regio. Project 1: “Maak Plaats”. Studenten van de opleidingen Civiele Techniek, Ruimtelijke Ordening en Planologie en Bouwkunde hebben een ontwerp voor gemaakt voor het Stichtse Plein en het Johan Ida plein. Deze ontwerpen waren er op gericht dat kinderen weer uitgenodigd werden om activiteiten te gaan ontplooien op het plein zodat het weer hun plein werd. Intensief is samengewerkt met allerlei jongereninstanties en met name met een basisschool. Uiteindelijk werden 4 kleinschalige ideeën uitgewerkt die in korte tijd kunnen worden gerealiseerd als voorbode op de grote pleinrenovaties Project 2: Creatief atelier is “De wijk van de toekomst door middel van Wooncoöperaties”. Tijdens een creatieve brainstorm hebben studenten van 11 opleidingen van 6 instituten ideeën gegenereerd voor een nieuwe vorm. De organisatievorm van deze wijk energiezuinige klimaatbewuste wijk moest worden vormgegeven door middel van een wooncoöperatie. Het winnende idee werd direct omarmd door woningbouwcorporatie Woonbron die het in hun beleid wil intregreren. Van deze twee projecten is een rapport opgesteld met een impressie van de deelnemende studenten, de processen die zijn doorlopen en het proces en de inspirerende ondersteuners van de projecten.
.010
I2O, Innov (2007-201atief Industrieel Ond 0) ergronds
Werkgroep ter stimuler ing van m (Rotterdam eervoudig se) indust ondergrond ri ël e complex Hogeschoo s ruimtege . Samenw l Rotterdam bruik in he erkingsverba met Gemee t Erasmus U nd geïnitie ntewerken niversiteit en erd door R ot te Deltares. rdam, Haven bedrijf Rot terdam, Ondergron ds Bouwen w or dt beperkt he vaak gezien t zich tot nu als complex toe vooral , duur en parkeergar tot het aanl riskant. Daa ages. De ef eggen van fe rom ctieve ruim de komende pijpleidinge te voor opsl n, tunnels jaren kleine ag en en in r dustriele be door de op Bovendien drijvigheid komst van zal duurza wordt andere ruim amheid oo intermedia k integratie te vragende ire levering vragen van functies. en zullen da Ook nieuw industriële arbij optred e bedrijvig functies. M en . he eer id in industrie, schaarser go handel en ed. Reden om transport m ook naar m aken ruimte ogelijkhede tot een n onder he Bij een goed t maaiveld e aanpak bi te kijken. edt onderg interessante ronds bouw perspectieve en, ondank n voor indu de mogelijk s kosten en striële bedr heden om ru complexitei ijvigheid. O imte te besp t m te beginn aren. en schept he t Hoewel de perspectieve n gunstig initiatieven zijn, gebied op het gebi t de eerlijk ed van onde Een kernpr heid te ze rgronds bo obleem is da ggen dat ve uwen zijn bl t de el ijven steken in vesteringsko en verduurz op de tekent amen gron sten hoog zi afel. dgebruik) vo jn, terwijl de investeerder oral maats baten (ruim toevallen. B chappelijk tewinst ijgevolg blee krijgen. zijn en niet k het vaak direct aan la st de ig om de finan Om de bedr ciering rond ijvigheid on der maaivel te concepten, d te stimuler waarbij niet en is er dan zozeer de opslag voor oo k behoefte kosten als de verschill aan nieuwe wel de waa ende belang rde van de hebbenden ondergrond in kaart wor se Er liggen du den gebrac ht. s diverse m ogelijkhede potentiële n in de onde voordelen. rgrond verb Een ideaal ge orgen met bied dus om verschillen de als onderw De opleidin ijsinstelling g civiele te het nodige ch ni ek via diverse onderzoek heeft al de in te verricht afstudeerp nodige expe en. rojecten zo rtise op di in kademuu al t terrein op s de rconstructie on de gedaan rg ro s en de on ndse olieop de Boompj dergrondse slag geïnte es waarmee greerd parkeergar de Schreu olieopslag is age in Rot dersstudiepr ook vermel terdam aa ijs is d n al ge s w mogelijke to Rotterdam. onnen. De epassing in Dit was aanl ondergrond het rapport eiding voor se om het Ond van het Hav de opleidin ergronds bo enbedrijf g om de im uwen in he pulsgroep I2 t Rotterdam O op te zett se havengeb en ied te stimul eren.
.011
Olympische Infracampus (2009) De Infrastructuur ten behoeve van het Olympisch Plan 2028 Het programma van InfraCampus is tot stand gekomen door de sterke samenwerkingpartners van de vakbeurs Infra Tech: CROW, CURNET, Bouwend Nederland, KTB, PIANOo, Regieraad Bouw en De Nieuwbouw. De bundeling van hun denkkracht maakte het concept uniek en interessant voor iedereen uit de branche. Het overkoepelende thema van InfraCampus is “De Infrastructuur ten behoeve van het Olympisch plan 2028”. Omdat het een thema is dat zich in de verre toekomst van 2028 af moet gaan spelen stond het evenement ook in het thema van de aankomend professional, de student van dit moment. De studenten van de opleiding Civiele Techniek, minor Infrastructuur en Mobiliteit, vormen de doelgroep bij uitstek. Dit was dan ook een logische aanleiding om te participeren in de organisatie. Mede gezien het feit dat de opleiding van begin af aan zich actief opstelt ten aanzien van de beurs Infratech. Studenten van de minor hebben de opdracht gekregen om hun visie in essayvorm weer te geven. Deze visies zijn gebundeld en door de studenten onder leiding van dagvoorzitter Tom van ’t Hek tijdens de slotsessie overhandigd aan Ton Nelissen, adviseur Infrastructuur van het Olympisch Plan 2028. Tijdens de het congresevenement is er een presentatie gegeven van de diverse onderzoeken die de studenten van de opleiding hebben verricht om een optimale infrastructuur te realiseren in de regio Rotterdam. De volgende onderzoeken zijn gepresenteerd: • Metroverbinding Waalhaven – Kralingen • Metrostation Feijenoord • Olympische Spelen Rotterdam
.012
009) Lightrail Westland (2
.013
006-2009) Transumo A15 (2
de regio de g. Hierin ligt voor in de belangstellin rk ste Tweede maasat de sta n it va t ite de door de koms Duurzame mobil me nt wa g gin l positieve als da n grote uit En dat heeft zowe komende jaren ee sterk toenemen. am rd tte Ro nd rvoer ro vlakte zal het ve n. lge vo ge ve tie nega hterasvlakte naar Ac A15 project van ma o um op ns Tra jen t rti he pa 2006 ging rken zo’n 250 In het najaar van n start. Hierin we d va g lan gin er ht da ac uit t he als rvoer de haven en land; duurzaam ve te ontwikkelen die n uilen ee ge zij re en at er ma lev om bij n houden. Daar unieke wijze same reikbaar moeten tot een minimum mijn optimaal be de leefomgeving en u lie ook op lange ter t mi he n va g tin las urzaam. Er is om de be innovatief en du terste inspanning centraal stelt, is s itie ns tra ijk die , tel e- en milieuaanpak ies (profit), ruim te beperken. De onomische ambit ec en ss tu ie on rm . gezocht naar ha de leefomgeving en kwaliteit van volgt: als kwaliteit (planet) en ct luidd ppen van het proje De kernboodscha ming rheid en verduurza rvoer+bereikbaa ve am za ur Du • en dwang etten rgen stimulering maatregelenpakk • Transities ve zonder flexibele ur tu uc str ra inf te us e bu ar gw • Geen ro n technware en or de combinatie va • Het gaat om gehad ng in het project hebben een inbre k nie ch n alTe va e n iel ke opleiding Civ tarisatie te ma Studenten van de ken en een inven ma te 5 A1 de or erpen vo door diverse ontw n te beïnvloeden. esn de verschilde verkeersstrome om en iek hn stormsessies tijd tec ain br n lerlei aa n aa ed regelmatig meeg Docenten hebben cussies. dis gs lende voortgan
.014
.015
Aqua-planning (2003) Wie niet wil dijken, moet wijken Op 1 februari 2003 was het vijftig jaar gelden dat Nederland werd getroffen door een watersnoodramp. De waterbeheerders in Rotterdam en de Hogeschool Rotterdam hadden daarom een symposium georganiseerd over onder meer de historie en de ontwikkeling van dijken in Nederland, over waterkeringen dijkbeheer in Rotterdam en over toekomstige ontwikkelingen op het gebied van waterkering en veiligheid. Tijdens dit symposium voor onder andere bestuurders en studenten zijn verschillende sprekers aan het woord gekomen . Ook hebben zij onder leiding van de dagvoorzitter gediscussieerd over een aantal stellingen. Dagvoorzitter ir. J.J. de Graeff, dijkgraaf Hoogheemraadschap van Schieland en tevens voorzitter Unie van Waterschappen. Historie en ontwikkeling van dijken in Nederland Prof. dr. Ir. Verruijt, emeritus-hoogleraar Grondmechanica, Technische Universiteit Delft Waterkering en dijkbeheer in Rotterdam Ing. A. de Koning, secretaris-directeur Waterschap IJsselmonde en ing. N.A.M. Stijlen, directeur Hoogheemraadschap van Schieland. Historisch intermezzo Prof. Dr. H. Pleij, hoogleraar Historische Nederlandse Letterkunde, Universiteit van Amsterdam Beheersproblematiek voor stad en stedenbouw L.M. Bolsius, wethouder Buitenruimte Rottterdam Na het symposium is de tentoonstelling Wie niet wil dijken moet wijken officieel geopend. Deze tentoonstelling gewijd aan de ramp was samengesteld door studenten van de opleidingen civiele techniek en bouwkunde. Diverse leerlingen van middelbare scholen hebben deze tentoonstelling bezocht. Een onderdeel van de tentoonstelling was een dijkenbouwwedstrijd in het waterloopkundig laboratorium.
.016
Stijgende ze es
piegel, Drijve
nd Paviljoen
(2009-2010 )
.017
Hogeschool Rotterdam
.018
inspireert deelgemee
nten, Pernis (2009)
.019
n Water (2008)
e Vakbladen, Land
.020
Kabels en Leidingen (2009) Bijdrage aan onderwijsontwikkeling. Medewerking bij het 足schrijven van onderwijsboeken Regelmatig wordt er het initiatief genomen om actuele kennis beschikbaar te stellen voor het onderwijs en het bedrijfsleven. Om het boek geschikt te maken voor het onderwijs wordt dan vaak een beroep gedaan op ervaring vanuit de onderwijswereld. Docenten van de opleiding worden regelmatig gevraagd om zitting te nemen in een redactieraad. Een voorbeeld hiervan is het boek Kabels en Leidingen een initiatief van het COB. Aanleiding hiervoor is de enorme hoeveelheid kabels en leidingen die er nog steeds bij worden gelegd en waarvoor bijna geen ruimte meer voor is.
.021
g rt de Youn e e is v d a k hnie Civiele tec 07) steld ort opge een rapp EDBR (20 ft e erd de e w h d rd n Boa reke sp ent . Vanzelf evelopm jongeren nomic D o r c o ren. E o v re g e n n r te gen De You onvorme eeĂŤn voo tieve wo id a t v a o w n r in met d om hie gevraag opleiding
.022
Advies aan de International Advisory Board (2007) Het college van Rotterdam heeft een internationaal adviesorgaan dat regelmatig op bezoek komt om het beleid een nieuwe impuls te geven. Alvorens tot deze adviezen te komen oriënteerde de board zich door gesprekken met diverse stakeholders van de stad waarvan de opleiding er één van was.
gaat Civiel Techniek
.024
)
Olympisch (2010
Schreudersprijs (2010) Om studenten te stimuleren zich te richten op bepaalde aspecten van de civiele techniek en te motiveren goede afstudeerscripties te produceren worden er diverse prijzen uitgeloofd. Om tot een juiste beoordeling te komen worden docenten uitgenodigd om zitting te nemen in de jury. De opleiding mag een bijdrage leveren aan de jury van de Schreudersprijs.
.025
Duurzaam, energie uit wegen (2010) Het meedenken aan een duurzame infrastructuur is al geruime tijd een speerpunt in de diverse onderwijsmodulen. De modulen Duurzame vinexlocatie en Duurzaam bouwen hebben al diverse projecten opgeleverd. Het meest actuele project is de zon-eweg, een project in samenwerking met TNO en de gemeente Barendrecht. Zonne-energie uit wegdekken Er ligt 135.470 kilometer aan wegen in Nederland. Daar valt veel zonlicht op, meer dan genoeg zelfs om alle auto’s die erop rijden te kunnen aandrijven met elektriciteit uit zonne-energie. Maar die enorme potentiële energievoorraad wordt niet benut. Zonde, vindt TNO, dat daarom een wegdek met geïntegreerde zonnecellen wil ontwikkelen. Is deze ‘zon-e-weg’ de eerste stap naar een klimaat- en energieneutraal mobiliteitssysteem?
Het mobiliteitssysteem in ons land is allesbehalve duurzaam. Auto’s, motoren, scooters en brommers verbranden de snel slinkende voorraden fossiele brandstoffen op en stoten ook nog eens koolstofdioxide, stikstofoxide en fijnstof uit. Om het verkeer duurzaam te maken krijgt de ontwikkeling van elektrische voertuigen de laatste jaren veel aandacht. Maar hoewel met name de elektrische scooter al een groot succes is, wordt deze oplossing pas echt duurzaam als de elektriciteit waarop deze voertuigen rijden ook duurzaam wordt opgewekt. Hoe mooi zou het zijn om daarvoor gebruik te maken van de wegen waarop ze rijden? Energie winnen uit wegdek is niet nieuw. Op sommige plaatsen wordt al warmte uit asfalt gewonnen. Maar dankzij de snelle ontwikkelingen in zonnecellen, prefab-wegen en elektrische voertuigen is er inmiddels veel meer mogelijk. Die mogelijkheden wil TNO combineren tot één duurzame mobiliteitsoplossing: de zon-e-weg. Meer mogelijk De zon-e-weg ziet er anders uit dan de wegen die we kennen. In de weg zijn zonnecellen geïntegreerd, die zonlicht opvangen en omzetten in elektriciteit. De toplaag van de zon-e-weg is dan ook transparant. Daarmee krijgt het gebruik van nieuwe materialen in de wegenbouw een impuls, net als de industrialisatie van het wegenbouwproces. En daaruit ontstaan weer kansen om ook andere functies eenvoudig in het wegdek te integreren. Dat kan bijvoorbeeld gaan om sensoren en LED’s voor verlichting of wegbelijning. Ook deze functies kunnen worden gevoed met de elektriciteit die de zonnecellen in de weg produceren. De overdracht van de opgewekte energie naar voertuigen zal in eerste instantie waarschijnlijk verlopen via oplaadpalen. Maar voor de toekomst denkt TNO ook aan draadloze energie-overdracht, zoals dat ook bij elektrische tandenborstels plaatsvindt.
Route Het initiatief startte begin 2009. Vanaf het begin is Rijkswaterstaat erbij betrokken via het programma ‘Wegen naar de toekomst’. Om het concept te realiseren is TNO met een aantal mogelijke industriële partners in gesprek. Dat gaat om partijen als wegenbouwers en zonnecellenfabrikanten. Daarnaast levert de TU Delft fundamentele kennis op verschillende onderdelen en heeft een aantal gemeenten belangstelling om een impuls te geven aan duurzame infrastructuur, zoals Rotterdam via de Rotterdam Climate Campus. TNO wil met haar partners binnen twee tot drie jaar de eerste werkende toepassing realiseren en zoekt onder meer pilotlocaties in de vorm van voet- en fietspaden. Die termijn lijkt kort, maar de benodigde technologieën zijn al een stuk verder dan de meeste mensen denken. Zo biedt de zon-e-weg binnen afzienbare tijd een kans voor duurzame wegen en schone mobiliteit. Contactpersoon Dr.Ir. M.S. (Sten) de Wit 015 276 32 34
.027
.028
Drijvende woning (2010) De opleiding heeft regelmatig opgetreden als voortrekker op het gebied van het ontwerpen van duurzame infrastructuur voor drijvend wonen. In dit project is samen met de minor Bouwen en energie nu de aanzet gegeven om ook een drijvende woning te ontwerpen. Gedurende een aantal opeenvolgende onderwijsperioden hebben studenten en woning ontworpen en geoptimaliseerd. Dit vond plaats in samenwerking met begeleiders vanuit het bedrijfsleven. De goede samenwerking heeft geresulteerd in de oprichting van een consortium dat de intentie heeft uitgesproken om deze woning samen met de Hogeschool te gaan realiseren. Consortium • • • • • • •
Woonbron Wolter en Dros Flexbase DuraVermeer Techniplan Van Gansewinkel Priva
.029
Rising Tides (2009) FOR IMMEDIATE RELEASE July 7, 2009 Rising Tides Competition Exhibit Opens in San Francisco • Some 130 entries offer development solutions to accommodate expected future sea level rise due to global warming SAN FRANCISCO, California – Bay Conservation and Development Commission The News: A unique exhibit featuring innovative ideas related to coastal development and sea level rise opens on Friday, July 10, at the historic San Francisco Ferry Building in downtown San Francisco and runs through July 19. The exhibit, called “Rising Tides,” is the culmination of an international design competition hosted by the San Francisco Bay Conservation and Development Commission (BCDC) and sponsored by the National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA). Throughout the world, estuaries like Chesapeake Bay, the Yangtze River Delta, Puget Sound and San Francisco Bay are national treasures that contribute to their regional environments as well as the global economy. With an expected sea level rise of over four feet in the next 100 years, global warming stands to have dire consequences for these critical coastal areas. Some $62 billion in public and private development and more than a quarter of a million people are expected to be adversely affected in the Bay Area alone. The competition, which has been held over the past four months, was spearheaded to provide a unique opportunity to solicit any and all ideas regarding future coastal development, particularly in terms of preserving existing resources and infrastructure. The competition garnered some 130 entries from more than 18 countries that range from the plausible and pragmatic to the aggressively imaginative. All entries add a new dimension to the discussion of sea level rise adaptation and go beyond what one would normally think of when discussing shoreline protection. An esteemed international jury will judge the entries on Monday, July 13, and the winner of the competition’s grand prize of $10,000 will be announced on Tuesday, July 14 at 10 a.m. All entries will be on display on the upper level of the Ferry Building from 7 a.m. to 6 p.m. daily, except for the jury’s deliberation day on Monday, July 13. For more information, call (415) 352-3600.
.030
Links: http://www.risingtidescompetition.com http://www.bcdc.ca.gov http://www.cbc.ca/national/blog/video/environmentscience/sea_change_2.html http://www.kqed.org/quest/radio/redesigning-the-bay About BCDC The San Francisco Bay Conservation and Development Commission (BCDC) is a state agency that was created by the California Legislature in 1965 with the charge of minimizing future unnecessary filling of the Bay. Unfortunately, the greatest threat to the San Francisco Bay Area over the next century is not that the Bay will get smaller, but that climate change will make the Bay larger and threaten existing communities, public infrastructure and wetlands. To address this, BCDC has developed a climate change planning project to identify the potential Bayrelated impacts of and approaches for adapting to global climate change. Contacts Competition Advisor David Meckel, 415-203-2061 davidm@bcdc.ca.gov Project Manager Brad McCrea, 415.352-3615 bradm@bcdc.ca.gov
.031
Prijswinnaars (2007) Door de diverse landelijke organisaties op het gebied van de civiele techniek worden regelmatig prijsvragen uitgeschreven of worden er prijzen uitgeloofd voor de beste afstudeerscripties. Bekende prijzen met aanzien in het beroepenveld zijn : • De waterbouwprijs van de Vereniging van waterbouwers • De ENCI-studieprijs • De Bouwen met Staal prijs • De Havenscriptieprijs • De Vitae-award Het winnen van deze prijzen werkt bijzonder stimulerend aangezien de prijzen in het algemeen voor een groot publiek worden uitgereikt wat een flinke publiciteit oplevert en een goede basis voor een sollicitatiegesprek De publiciteit rondom een winnend afstudeerproject levert vaak weer nieuwe energie en ideeën op met regelmatig een vervolgtraject. Zo is er door het project ondergrondse olieopslag in kademuren een brainstormgroep ontstaan op het gebied van meervoudig ruimtegebruik wat weer heeft geleid tot de vorming van het samenwerkingsverband I2O met één van de kanshebbende FES aanvragen. De Geotubes hebben geleid tot een speciale CUR-commissie waarbij de toenmalige studenten nog steeds een belangrijke rol spelen. In samenwerking met Gemeentewerken Rotterdam zijn er de diverse vervolgonderzoeken voor mogelijke pilotprojecten door afstudeerders uitgewerkt. De drijvende kades met magnetisch afmeersyteem blijven een punt van aandacht voor het Rotterdamse Havenbedrijf. Bij de inrichting van de tweede Maasvlakte blijft deze toepassing nog steeds een optie.
.032
.033
Beurspresentaties, Offshore Career event (2010) Om de opleiding onder de aandacht te brengen van het bedrijfsleven en andere organisaties is de opleiding regelmatig aanwezig bij beroepsgerichte evenementen in de Rotterdamse regio. Studenten kunnen dan enthousiast het curriculum presenteren en zichzelf promoten.
.034
.035
I nspraak A4-Noord (2009) Naar aanleiding van de vragen in de Tweede kamer is door Minister Eurlings opdracht gegeven om een second opinion uit te voeren. Deze is uitgevoerd door Rijkswaterstaat en het ingenieursbureau Haskoning met een positief advies omtrent de technische haalbaarheid. Dit was aanleiding voor de opleiding om hun zienswijze weer te geven in de inspraakprocedure Trajectnota/MER en de variant A4 met Vaart onder de aandacht te beregen van de beoordelingscommissie.
.036
Colofon Redactie: Samengesteld door Leo van Gelder met medewerking van het docententeam Civiele Techniek en alle opgenomen externe partners. Mariska Wit (redactie) Adres IBB G.J. de Jonghweg 4-6 3015 GG Rotterdam www.hogeschool-rotterdam.nl Algemene informatie IBB 010-794 4880 Vormgeving Brent Wouda Š september 2010 Copyright Instituut voor Bouw en Bedrijfskunde
.037