Finance Pro Τεύχος 21

News & updates

Grant Thornton: Αισιοδοξούν για την εξέλιξη της οικονομίας

4 στους 10 Έλληνες επιχειρηματίες

Expert Views

Άρθρο του Γιώργου Καββαθά για τη διπλή ασφυξία των μικρών

επιχειρήσεων

Financial Files

• Risk Management: Η σωστή διαχείριση των κινδύνων αποτελεί στρατηγικό πλεονέκτημα για την επιχείρηση

• Tellecomunications: Το 5G αλλάζει ταχύτατα το επιχειρείν και τη ζωή μας

• Debt Restructuring & Npl: Πώς θα ξεφύγετε από τη δίνη ενός κόκκινου δανείου

• Προϋπολογισμός 2023: Ασκήσεις ισορροπίας μεταξύ δημοσιονομικής σταθερότητας και μέτρων στήριξης Ελληνική Οικονομία

• Corporate & Investment Banking: Ένας νέος ορίζοντας για τις επιχειρήσεις

HEAD OF BUSINESS UNIT

IMAGE BANK www.stock.adobe.com ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ Βίκη Θεοδωρίδου, E: vtheodoridou@boussias.com ΥΠΕYΘΥΝΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡIΑΣ Ρίτα Κανδάκη ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Δήμητρα Σπανού ΕΚΤΥΠΩΣΗ-ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ

Pressious Arvanitidis ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ/ΕΝΘΕΣΗ/ ΕΠΙΚΟΛΛΗΣΗ

Presstime ΛΟΓΙΣΤHΡΙΟ Κωσταντίνος Χασιώτης, Αλέξης Σουλιώτης, Λίνα Γκολομάζου

Cover

story Σοφία Κουνενάκη – Εφραίμογλου, Πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού

2732-7159

από το τέλος του 2022 όλες οι αβεβαιότητες και οι ανησυχίες εξακολουθούν. Η σύρραξη στην Ουκρανία μπήκε στον δέκατο μήνα και, όπως φαίνεται, δεν υπάρχει προο πτική ειρήνευσης στο προσεχές διάστημα. Οι επιπτώσεις της παρα τεταμένης σύγκρουσης σε συνδυασμό με τα προβλήματα που έχει δημιουργήσει η πανδημία ωθούν την παγκόσμια οικονομία σε επιβρά δυνση. Ο ΟΟΣΑ προβλέπει σημαντική επιβράδυνση της ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας το 2023 στο 2,2% από 3,1% που εκτιμάται εφέτος, λόγω του αντίκτυπου από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ για το 2024 αναμένεται μια ενίσχυση της ανάπτυξης στο 2,7% καθώς θα αρχίσουν οι πρώτες μειώσεις επιτοκίων σε πολλές χώρες. Σε ό,τι αφορά ειδικότερα την Ευρώπη, η οποία πλήττεται περισσότερο λόγω της γειτνίασης με την εστία σύγκρουσης το 2023, θα είναι ένα έτος στασιμότητας. Σύμφωνα με τις πρόσφατες προβλέψεις της Κομι σιόν, η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να είναι υποτονική, με την αύξηση του ΑΕΠ να φτάνει το 0,3% συνολικά τόσο στην ΕΕ, όσο και στη ζώνη του ευρώ. Για την ελληνική οικονομία, όλα τα σενάρια που έχουν δει το φως της δημοσιότητας δείχνουν πως θα κινηθεί αρκετά υψηλότερα από τον μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο ΟΟΣΑ προβλέπει ανάπτυξη 1,6% το 2023, ενώ ο προϋπολογισμός του 2023, ο οποίος κατατέθηκε πρόσφατα στη Βουλή, προβλέπει ανάπτυξη 1,8% για το επόμενο έτος. Για τον πληθωρισμό ο ΟΟΣΑ προβλέπει ότι θα μειωθεί το 2023 στο 4,3% και περαιτέρω στο 2,3% το 2024 από 9,7% εφέτος, εκτιμώντας ότι οι τιμές ενέργειας θα μειωθούν. Στο νέο μας τεύχος φιλοξενούμε την Πρόεδρο του ΕΒΕΑ Σοφία Κου νενάκη – Εφραίμογλου, η οποία επισημαίνει πως το Επιμελητήριο, με την ιδιότητα του θεσμικού συνομιλητή της πολιτείας, προτείνει μέτρα και πολιτικές για τη στήριξη και την ενδυνάμωση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και για την αντιμετώπιση βασικών εμποδίων, όπως είναι τη δυσχερή πρόσβαση σε δανειακά κεφάλαια. Η χρηματο δότηση, όπως λέει, είναι το σημαντικότερο μέσο για την ενδυνάμωση του επιχειρείν. Η Ειδική Γραμματέας Διαχείρισης Προγραμμάτων Ευ ρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου του Υπουργείο Ανάπτυξης και Επεν δύσεων Νίκη Δανδόλου, αναφέρεται διεξοδικά στις πρωτοβουλίες ενίσχυσης, ειδικά της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, μέσω των πόρων του νέου ΕΣΠΑ, το οποίο στο σύνολό του αποσκοπεί στη βιώ σιμη ανάπτυξη. Στο ρεπορτάζ για την ελληνική οικονομία παρουσιάζονται

FinancePro για το πώς αντιμετωπίζει ως οικονομική διεύθυνση τις αναταράξεις στην παγκόσμια οικονομία, τον καθοριστικό ρόλο των ψηφιακών εργαλείων, αλλά και για τη συμβολή της οικονομικής διεύ θυνσης στη στρατηγική της επιχείρησης. Έχουμε επίσης αφιερώματα στο Risk Management, τις Τηλεπικοινωνίες, το Debt Restructuring & Npl και το Corporate & Investment Banking. Καλή ανάγνωση.

Αισιοδοξεί το 82% των Ελλήνων CEOs για την ανάπτυξη της χώρας, σύμφωνα με την έρευνα 2022 CEO Outlook που βασίζεται στις απόψεις για το μέλλον 1.325 CEOs από 11 σημαντικές αγορές, μεταξύ αυτών και 50 CEOs από την Ελληνική αγορά, και συνιστά τη μεγαλύτερη ετήσια έρευνά της εταιρείας KPMG. Όπως αναδεικνύει η έρευνα, κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους, μόνο 1 στους 4 (24%) Έλλη νες CEOs αναμένουν την έλευση της ύφεσης, με 46% των Ελλήνων CEOs να προβλέπουν ότι θα επηρεάσει τα εταιρικά κέρδη έως και 10%

Ψηφιακός μετασχηματισμός Ενώ η τρέχουσα αβεβαιότητα ωθεί τους CEOs να συνεχίσουν να δίνουν προτεραιότητα στον ψηφιακό μετασχηματισμό, το 58% των Ελλήνων CEOs (και το 40% παγκοσμίως) των επιχειρήσε ων έχουν βάλει προσωρινά σε παύση τις στρατηγικές ψηφιακού μετασχηματισμού και ένα άλλο 30% για την Ελλάδα (και 37% για τους CEOs παγκοσμίως) σχεδιάζει σχετικά βήματα το επό μενο 6μηνο. Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, περισσότερο από το ένα τέταρτο πιστεύει ότι η προώθηση της ψηφιοποίησης και της συνδεσιμότητας των επιχειρήσεων είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων ανάπτυξης τα επόμενα 3 χρόνια. Το 74% των Ελλήνων

Όσον αφορά το ταλαντούχο ανθρώπινο δυναμικό, τα διευθυντικά και ανώτερα στελέχη θεωρούν ότι το τα κατάλληλα ταλέντα και δεξιότητες είναι κλειδί για την επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου άνθρακα ή παρόμοιων φιλοδοξιών. Σχεδόν το ένα πέμπτο (14%) των Ελλήνων CEOs (και το 22% παγκοσμίως) αναφέρουν ότι η έλλειψη δεξιοτήτων και εξειδίκευσης εμποδίζει την υλοποίηση των λύσεων. Η οικονομική πίεση επιβραδύνει τις φιλοδοξίες για τα ESG Οι παγκόσμιοι CEOs αναγνωρίζουν τη σημασία των πρωτοβουλιών ESG για τις επιχειρήσεις τους, ειδικά για τη βελτίωση των οικονο μικών επιδόσεων και την προώθηση της ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, το 66% των Ελλήνων CEOs (και το 69% παγκοσμίως) παρατήρησε μεγαλύτερη ζήτηση από τα ενδιαφερόμενα μέρη για αυξημένη πληροφόρηση και διαφάνεια στα θέματα ESG, έναντι 90% και 58% για την Ελλάδα και το παγκόσμιο επίπεδο αντίστοιχα το 2021. Σημαντικά ελληνικά ευρήματα Το 82% των Ελλήνων CEOs εκφράζουν αισιοδοξία για την προο πτική ανάπτυξης της χώρας τους τα επόμενα τρία χρόνια. Καθώς οι επενδύσεις θα πρέπει να συνδέονται με την ανάπτυξη, το 48% των Ελλήνων CEO αναφέρουν ότι πρέπει να στρέφουν ταχύτερα τις επενδύσεις προς τις ψηφιακές ευκαιρίες και να εκποιούν τους τομείς που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να καταστούν ψηφιακά παρωχημένοι. Επιπλέον, ενώ η εξ αποστάσεως εργασία είχε θετικό αντίκτυπο στις προσλήψεις, στη συνεργασία και στην παραγωγικό

8% για το εξωτερικό το 2021. Με ποσοστό 12% οι Έλληνες CEOs (και 38% οι παγκόσμιοι CEOs) ισχυρίζονται ότι οι εταιρείες τους δυσκολεύονται να παρουσιάσουν μια συναρπαστική ιστορία σχετι κά με τα ESG. Επίσης, 44% για την Ελλάδα και 72% σε παγκόσμιο επίπεδο πιστεύουν επίσης ότι ο έλεγχος των ενδιαφερομένων μερών για θέματα ESG - ισότητα φύλων, κλιματικές επιπτώσεις κ.λπ. - θα συνεχίσει να εντείνεται.

της παγκόσμιας έρευνας «Business Pulse» της Grant Thornton. Η έρευνα έδειξε ότι με δεδομένο ότι η ελληνική οικονομία έχει σημειώσει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης το α' εξάμηνο του 2022, κάτι που αναμένεται να ισχύει και για το 3ο τρίμηνο του έτους, οι 4 στους 10 Έλληνες επιχειρηματίες δηλώνουν αισιόδοξοι για την εξέλιξη της οικονομίας. Εντούτοις είναι αξιοσημείωτη η πτώση της αισιοδοξίας σε σχέση με το προηγούμενο έτος, όταν η σχετική αναλογία ήταν 6 στους 10. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Έλληνες επιχειρηματίες φαίνονται περισσότερο αισιόδοξοι για την πορεία της ελληνικής οικονομίας σε σχέση με την παγκόσμια. Οι 7 στους 10 είναι αισιόδοξοι ότι θα αυξηθούν τα έσοδα των επιχειρήσεών τους και οι 6 στους 10 τα κέρδη των επιχειρήσεών τους, όταν πέρυσι τα αντίστοιχα επίπεδα ήταν 8 και 7 στους 10 αντίστοιχα. Οι 9 στους 10 Έλληνες επιχειρηματίες δηλώνουν ότι το κόστος παραγωγής τους θα αυξηθεί, ενώ 5 στους 10 εκτιμούν ότι το ποσοστό αύξησης θα ξεπεράσει το 10%. Παρατηρώντας ότι οι 2 στους 10 δηλώνουν ότι είναι διατεθειμένοι να απορροφήσουν το μεγαλύτερο κομμάτι της αύξησης αυτής, προκύπτει ότι η αύξηση τους κόστους παραγωγής θα έχει ως αποτέλεσμα η στρατηγική που θα υιοθετήσουν οι περισσότεροι να είναι η μετακύλιση του σημαντικότερου μέρους του στην τιμή του προϊόντος/ υπηρεσίας. Βασικοί περιορισμοί για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων, σύμφωνα με την έρευνα, είναι: η άνοδος των τιμών και ο πληθωρισμός ως παράγοντες μείωσης της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, η αύξηση του λειτουργικού κόστους (ενέργεια, πρώτες ύλες), οι κίνδυνοι στην εφοδιαστική αλυσίδα και οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι, καθώς και η αύξηση των επιτοκίων, γεγονότα τα οποία δημιουργούν σημαντικά μεγαλύτερη ανησυχία σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι 7 στους 10 βρίσκουν σημαντικό εμπόδιο την εύρεση κατάλληλου εξειδικευμένου προσωπικού. Οι στρατηγικές που θα ακολουθήσουν οι ελληνικές επιχειρήσεις συνεχίζουν να είναι εσωστρεφείς. Αναδιοργάνωση λειτουργικών διαδικασιών και ψηφιακός μετασχηματισμός, μείωση του κόστους τους, βελτίωση πρακτικών μάρκετινγκ και αποτελεσματικότητας πωλήσεων, επικέντρωση σε εγχώριες αγορές

πτυξη θα παραμείνει πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό, η Επιτροπή προβλέπει ότι στην Ελλάδα θα διαμορφωθεί στο 10% το 2022 και θα μειωθεί στο 6% το 2023 και στο 2,4% το 2024. Για την ευρωζώνη, η Επιτροπή προβλέπει

Η PwC Ελλάδας υπόγραψε μνημόνιο συνεργασίας με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΟΠΑ) με στόχο τη συνεχή ενδυνάμωση της σχέσης μεταξύ επιχειρηματικής και ακαδημαϊκής κοινότητας και την προώθηση της επιχειρηματικότητας στο ακαδημαϊκό περιβάλλον. Σκοπός είναι η αξιοποίηση της τεχνογνωσίας και εμπειρίας της PwC Ελλάδας και του ΟΠΑ, αποσκοπώντας στην αποτελεσματικότερη σύζευξη προσφοράς και ζήτησης στην αγορά εργασίας προς όφελος των φοιτητών, αλλά και των επιχειρήσεων. Η συνεργασία περιλαμβάνει μια σειρά πρωτοβουλιών και ένα κοινό σχέδιο δράσης που

αφορούν σε πεδία όπως: η έκθεση των φοιτητών σε case study projects προς επίλυση υπαρκτών επιχειρηματικών προκλήσεων, η διοργάνωση από κοινού εκδηλώσεων για τη βράβευση των διακριθέντων, σεμινάρια προετοιμασίας από στελέχη της εταιρείας προς τους φοιτητές και αποφοίτους για μια επιτυχημένη μετάβαση στην αγορά εργασίας, η διοργάνωση συναντήσεων, ημερίδων εργαστηριακού χαρακτήρα και δράσεων δικτύωσης για την ανταλλαγή πληροφοριών, ιδεών και βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των στελεχών της εταιρείας και της ακαδημαϊκής κοινότητας.

Τ ο 20ο συνέδριο του Ινστιτούτου Εσωτερικών Ελεγκτών Ελλάδος – IIA Greece

που

Οικονομικού

με επωφελή

EY: ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ESG Η δημοσιοποίηση πληροφοριών, αλλά και οι επενδύσεις που αφορούν σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και διακυβέρνησης (ESG), αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις που σχετίζονται με την έλλειψη τυποποίησης, ρυθμιστικού πλαισίου και κοινού σκοπού διαπιστώνει το The Emerging Sustainability Information Ecosystem, μια νέα έκθεση που παρουσιάστηκε από την EY και την Oxford Analytica. Σύμφωνα με την έκθεση, οι εντεινόμενοι προβληματισμοί για τη διατύπωση ανακριβών ή υπερβολικών ισχυρισμών ως προς τα βιώσιμα χαρακτηριστικά προϊόντων ή επιχειρήσεων ( το λεγόμενο greenwashing), αποτελούν σήμερα μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την αξιοπιστία και την επιτυχία του ESG. Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων και η οικοδόμηση εμπιστοσύνης είναι ευθύνη όλων των μερών που διαμορφώνουν το οικοσύστημα βιώσιμης ανάπτυξης, προκειμένου τα ενδιαφερόμενα μέρη να αντιμετωπίσουν το ESG σε ισότιμη βάση με το πιο καταξιωμένο οικοσύστημα χρηματοοικονομικών αναφορών.

Επανόρθωση

Σ

το προηγούμενο τεύχος του FinancePro και συγκεκριμένα στη σελίδα 33 και στο αφιέρωμα

The ESG agenda of the CFO: Η αειφορία στο τιμόνι της εταιρικής κερδοφορίας εκ παραδρομής αναφέραμε λανθασμένα κάτω από τη φωτογραφία του κύριου Βασίλη Καμινάρη, Partner, Head of Audit της KMPG στην Ελλάδα, ως δήλωση του το εξής: «Στην πρόσφατα δημοσιευμένη Έρευνα Outlook CEO EY 2022, το 90% των ερωτηθέντων δήλωσε τη βιωσιμότητα ως τον κύριο μοχλό για ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, μακροπρόθεσμη στρατηγική ανάπτυξη και μείωση του κόστους» Η σωστή δήλωση είναι η παρακάτω: «Σύμφωνα και με την ετήσια έρευνα της KPMG CEO Outlook 2022, τα ενδιαφερόμενα μέρη των επιχειρήσεων -όπως πελάτες, επενδυτές κλπ.ζητούν αυξημένη διαφάνεια σε θέματα ESG»

ΟΓεράσιμος Μαγδαληνός μιλά για τις αναπτυξιακές προοπτικές του 2023 και όλα όσα πρέπει να γνωρίζει κάθε επιχειρηματίας για τα διαθέσιμα προγράμματα χρηματοδότησης.

Κύριε Μαγδαληνέ, είστε στο χώρο πάνω από 20 χρόνια, ποιες θεωρείτε πως είναι οι Αναπτυξιακές προοπτικές του 2023; Ενάμιση μήνα πριν το κλείσιμο μιας πολύ ιδιαίτερης χρονιάς, οι περισσότερες επιχειρήσεις ξεκινούν τον σχεδιασμό για το 2023 προσπαθώντας να λάβουν υπόψη πολλές ετερογενείς παραμέτρους, όπως τον σταθερά υψηλό πληθωρισμό, το συνεχώς μεταβαλλόμενο κόστος ενέργειας, την απουσία εξειδικευμένων αλλά και ανειδίκευτων εργαζομένων κ.ά. Το 2023 θα ξεδιπλωθεί ολόκληρη η παλέτα δράσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όπως και του νέου ΕΣΠΑ, με αποτέλεσμα να υπάρξουν σημαντικές ευκαιρίες αξιοποίησης νέων προγραμμάτων. Ποιο θεωρείται ότι είναι το πλεονέκτημα της νέας φιλοσοφίας συγχρηματοδοτούμενων δράσεων; Οι επιχειρήσεις για πρώτη φορά, ιστορικά, έχουν τη δυνατότητα αξιοποίησης δύο συγχρηματοδοτούμενων πλαισίων διαφορετικής λογικής, σχεδόν στο σύνολο των προκηρυγμένων δράσεων, αυτό του De Minimis και του Γενικού Απαλλακτικού Κανονισμού, όπου τα ποσοστά ενίσχυσης μεταβάλλονται ανάλογα με την περιοχή υλοποίησης.Η δυνατότητα επιλογής πλαισίου για πολλές δράσεις, δημιουργεί εξαιρετική ευελιξία που εξυπηρετεί ιδεατά τις ανάγκες των ΜμΕ.

Μπορείτε να μας δώσετε μια εικόνα για τα προγράμματα που έχουν ήδη προκηρυχθεί, αλλά και για όσα βρίσκονται σε φάση προδημοσίευσης; Από το καλοκαίρι του 2022 έχουν αρχίσει να προκηρύσσονται επιμέρους καθεστώτα του νέου Αναπτυξιακού Νόμου 4887/2022. Πιο συγκεκριμένα έχουν προκηρυχθεί οι πρώτοι κύκλοι υποβολών για τα καθεστώτα: Μεταποίησης & Εφοδιαστικής Αλυσίδας (έκλεισε). Τουρισμού (κλείνει αρχές Δεκεμβρίου). Αγροδιατροφής (κλείνει στις 30 Δεκεμβρίου). Σύμφωνα με τις πρόνοιες που έχουν ενσωματωθεί στο Νόμο, για τα καθεστώτα που έχουν ήδη προκηρυχθεί, αναμένεται δεύτερο κύκλος υποβολών το πρώτο τρίμηνο του 2023. Στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, η πρώτη δράση που προδημοσιεύτηκε, είναι το πολύ πετυχημένο πρόγραμμα «Ερευνώ-Καινοτομώ», το οποίο επιδοτεί επιχειρήσεις που ασχολούνται συστηματικά με την έρευνα, είτε εσωτερικά, είτε σε συνεργασία με πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα, το οποίο αναμένεται να ανοίξει στις αρχές του 2023.

ρήσεων. Μέχρι σήμερα έχουν δημοσιευτεί ή προδημοσιευτεί οι εξής δράσεις: Ανάπτυξη ψηφιακών προϊόντων. Έξυπνη μεταποίηση. Ψηφιακός μετασχηματισμός. Εξοικονομώ-Επιχειρώ.

Θα μπορούσατε να μας πείτε δυο λόγια για τις εξελίξεις των δανείων μέσω ΤΑΑ; Η πλέον εμβληματική δράση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι η χορήγηση δανείων με επιδοτούμενο επιτόκιο για την υλοποίηση επενδύσεων στους πυλώνες της πράσινης μετάβασης, του ψηφιακού μετασχηματισμού, της εξωστρέφειας, της καινοτομίας και των εξαγορών και συγχωνεύσεων, ιδανικό τόσο για τις ΜμΕ, όσο και για τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Κλείνοντας, ως διευθυντής του τμήματος επενδύσεων της BSS, τι θα συμβουλεύατε τους επιχειρηματίες ώστε να εκμεταλλευτούν πλήρως τα προγράμματα χρηματοδότησης;

δράσεων που στοχεύουν στην επιτάχυνση της ανάπτυξης της ελληνικής Οικονομίας. Πέρα λοιπόν από το εξαιρετικά επιτυχημένο πλαίσιο επιδοτούμενων δανειοδοτήσεων που δημιούργησε, περιλαμβάνει και ένα εξαιρετικά στοχευμένο πλέγμα δράσεων που στοχεύει κυρίως στην ενίσχυση δυναμικών μικρομεσαίων επιχει-

Να βρουν τον κατάλληλο συνεργάτη, μαζί με τον οποίο θα πετύχουν τους στόχους τους. Η παρουσία ενός εξειδικευμένου συμβούλου είναι το κλειδί της επιτυχίας για τη σωστή εξυπηρέτηση των επενδυτικών και χρηματοδοτικών αναγκών κάθε επιχείρησης. Ως στέλεχος της BSS νιώθω πολύ χαρούμενος για όσα έχουμε πετύχει μαζί με τους συνεργάτες μας. Προσεγγίζουμε κάθε επενδυτικό σχέδιο ανθρωποκεντρικά και τεχνοκρατικά ταυτόχρονα. Στόχος μας είναι να συντροφεύουμε τον επιχειρηματία στο επενδυτικό του ταξίδι, από το πρώτο βήμα, μέχρι την υλοποίηση

αλλά

Τον περασμένο Ιούνιο, στο Συνέδριο Περιφερειακής

Ανάπτυξης (RGC) στην Πάτρα, παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της πρώτης συστηματικής προσπάθειας αξιολόγησης των 13 Ελληνικών Περιφερειών ως προς την επίδοση τους στους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ). Οι ΣΒΑ είναι ο πυρήνας της Ατζέντας 2030 του ΟΗΕ. Η έρευνα διεξήχθη από ομάδες εμπειρογνωμόνων του "SDSN Greece", του "Παρατηρητήριου Περιφερειακών Πολιτικών" και της "Data Consultants", που ειδικεύεται στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε οργανισμούς και φορείς που αναπτύσσουν ευρωπαϊκά και περιφερειακά αναπτυξιακά έργα. Επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας ήταν η Καθηγήτρια Φοίβη Κουντούρη, και περιλάμβανε τον Δρ. Conrad Landis, την Καθηγήτρια Χρυσή Λασπίδου, τον κ. Άγγελο Πλατανιώτη, τον κ. Αγιόπουλο Καπτσίκα, την κα. Θάλεια Κανελλοπούλου, τον κ. Βασίλειο Κασιώλα και τον κ. Θεοφάνη Ζαχαράτο. Βασική επιδίωξη της Έκθεσης είναι να αναδείξει το ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην επίτευξη των ΣΒΑ και την ανάγκη ανάληψης δράσης σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Η μελέτη παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση της προόδου υλοποίησης των ΣΒΑ στην Ελλάδα και φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο χάραξης πολιτικής στα χέρια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η αξιολόγηση βασίστηκε στην μεθοδολογία (και όπου ήταν εφικτό στους συγκεκριμένους δείκτες που προτείνονται) του SDSN Global και αποτελούνταν από τρία βήματα. Πρώτον, επιλογή και επιμέτρηση των κατάλληλων δεικτών σε τοπικό επίπεδο (με επίσημα δεδομένα από φορείς όπως η Ελληνική Στατιστική Αρχή, η EUROSTAT, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος κ.α.), .ώστε να είναι συγκρίσιμοι μεταξύ των περιφερειών και να υπάρχει διαθεσιμότητα αξιόπιστων στοιχείων για την μέτρηση τους. Δεύτερον, καθορισμός βέλτιστων τιμών-στόχου για κάθε δείκτη και τρίτον, υπολογισμός των δεικτών του ποσοστού υλοποίησης και της κατάταξης (με την αντίστοιχη απεικόνιση σε ταμπλό) της επίδοσης ανάλογα με την απόκλιση από την τιμή-στόχο.

Όσον αφορά τα αποτελέσματα, το γενικό συμπέρασμα είναι ότι οι ελληνικές περιφέρειες αντιμετωπίζουν σημαντικό αριθμό προκλήσεων όσον αφορά την επίτευξη των ΣΒΑ συνολικά. Πιο συγκεκριμένα καμία περιφέρεια δεν έχει επιτύχει τους ΣΒΑ 1- Μηδενική φτώχεια, 4- Ποιοτική Εκπαίδευση, 8- Αξιοπρεπής Εργασία και Οικονομική Ανάπτυξη, 9- Βιομηχανία, Καινοτομία και Υποδομές, 10- Λιγότερες ανισότητες, 11- Βιώσιμες πόλεις και κοινότητες και 16- Ειρήνη, δικαιοσύνη και ισχυροί θεσμοί. Μάλιστα η συντριπτική πλειονότητα των περιφερειών αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις στους συγκεκριμένους ΣΒΑ. Από την άλλη μεριά, καλύτερη επίδοση παρατηρείται συνολικά στους ΣΒΑ 3- Καλή υγεία και ευ ζην, 5- Ισότητα των φύλων, 6- Καθαρό νερό και αποχέτευση και 15- Ζωή στη στεριά. Όσον αφορά τους ΣΒΑ 12-Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή και 17-Συνεργασία για τους Στόχους, δεν υπήρχαν κατάλληλα στοιχεία διαθέσιμα, ως εκ τούτου οι συγκεκριμένοι ΣΒΑ δεν λήφθηκαν υπόψη στην αξιολόγηση. Βασική προτεραιότητα ενδυνάμωσης είναι η αύξηση των δεικτών για κάθε ΣΒΑ (αξιόπιστα δεδομένα για τους ΣΒΑ όπου η διαθεσιμότητα στοιχείων σε επίπεδο περιφερειών είναι πολύ περιορισμένη). Αυτό προϋποθέτει την ανάπτυξη στενής συνεργασίας με στρατηγικούς εταίρους για

βελτίωση της διαθεσιμότητας και της ποιότητας των δεδομένων και για την προώθηση της χάραξης πολιτικής βάσει στοιχείων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Σημαντική επίσης κρίνεται και η ανάγκη για μεγαλύτερη προσαρμογή της διατύπωσης των δεικτών σε τοπικό επίπεδο. Για τον λόγο αυτό, η αρχική αυτή μελέτη θα αποτελέσει την αφετηρία για μια σειρά συναντήσεων και συζητήσεων σε επίπεδο περιφερειών, σχετικά με την συμβατότητα των δεικτών που χρησιμοποιήθηκαν και πιθανές προσθήκες / τροποποιήσεις που θα κριθούν αναγκαίο για να αποτυπώνουν ορθότερα την επίτευξη των στόχων λαμβάνοντας υπόψη

Οι

επιπτώσεις διαδοχικών ως προς την έναρξη και ταυτόχρονων ως προς τις επιπτώσεις, κρίσεων στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, στον κόσμο έχουν αφήσει διακριτό αποτύπωμα σε εισόδημα, απασχόληση και οικονομία. Επιπτώσεις που έρχονται να προστεθούν σε δομικές δυσκολίες των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων. Παράλληλα με τις έκτακτες κρίσεις δεν μπορούμε να παραγνωρίζουμε την κλιματική αλλαγή και τις ορατές ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια επιπτώσεις της και στην Ελλάδα, τη ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη και το συνακόλουθο ψηφιακό μετασχηματισμό που φέρνει η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, όπως και τις αλλαγές σε εργασία και επιχειρηματικότητα που επιτάχυνε μεταξύ άλλων και η υγειονομική κρίση. Ο πληθωρισμός στη χώρα, η αύξηση δηλαδή του γενικού επιπέδου τιμών, συνεχίζει να καλπάζει με ποσοστά κοντά ή πάνω από 10%. ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή τον Οκτώβριο του 2022 σε 9,8%, ενώ τον Σεπτέμβριο αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 12%! Μάλιστα η τελευταία αύξηση του Οκτωβρίου έρχεται να προστεθεί στα απανωτά πληθωριστικά ρεκόρ των προηγούμενων μηνών. Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Σεπτέμβριο, σημειώθηκε «έκρηξη» της τάξης του 332% στο φυσικό αέριο, ενώ ακολούθησε το πετρέλαιο θέρμανσης με 65,1% και το ρεύμα με 30%, σε ό,τι αφορά την ενέργεια. Επιπρόσθετα υπήρξαν ανατιμήσεις της τάξης του 23,3% στα γαλακτοκομικά, 18,4% το ψωμί και τα δημητριακά, στα κρέατα κατά 17,6% και τα έλαια κατά 17% και κατά 14,3% ο καφές, το κακάο και το τσάι. Επίσης σημειώθηκε άνοδος κατά 58,7% στα αεροπορικά εισιτήρια. Χωρίς αμφιβολία το «σημαντικότερο από τα σημαντικά προβλήματα» στις ανατιμήσεις εντοπίζεται στις αυξήσεις του ηλεκτρικού ρεύματος που προκαλούν αλλεπάλληλα κύματα ανατιμήσεων σε όλο το εύρος της οικονομίας. Η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη αν αναλογιστούμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην προτελευταία θέση της Ευρωπαϊκής

Ένωσης ως προς το Διάμεσο Διαθέσιμο Ισοδύναμο Εισόδημα εκφρασμένο σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (στοιχεία Eurostat). Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό μέτρο ως προς τη μέτρηση της κατανομής του εισοδήματος καθώς προσδιορίζει τον βαθμό στον οποίο τα άτομα έχουν ίση πρόσβαση στα αγαθά και τις υπηρεσίες που διατίθενται σε μια εθνική οικονομία. Στην πραγματικότητα οι μικρές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν κίνδυνο διπλής ασφυξίας, αφενός λόγω της εκτίναξης του λειτουργικού τους κόστους σε ενέργεια, καύσιμα, πρώτες ύλες και αφετέρου λόγω της κατακρήμνισης των οικογενειακών εισοδημάτων που προκαλεί αλυσιδωτές αρνητικές επιπτώσεις στην αγορά. Χρειαζόμαστε έγκαιρα ένα άλλο μίγμα πολιτικών που θα κρατήσει ζωντανές τις μικρές επιχειρήσεις, ώστε να κρατήσει «ζωντανά» και τα φορολογικά και ασφαλιστικά έσοδα, που είναι τόσο αναγκαία για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και για ουσιαστικές παρεμβάσεις ανακούφισης μίας κοινωνίας και μιας οικονομίας που είναι σε διακινδύνευση. Δεν μπορεί να μένουν εκτός δημόσιας ατζέντας και εκτός πολιτικών προτεραιοτήτων η διευθέτηση των χρεών που δημιουργήθηκαν κατά τις επάλληλες και παράλληλες κρίσεις, η μείωση έμμεσων φόρων, η αναστολή της προβλεπόμενης αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών και προφανώς ένας διαφορετικός σχεδιασμός στην αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Ένας σχεδιασμός που θα ενισχύσει τη ρευστότητα των μικρών επιχειρήσεων και θα δώσει πραγματική ώθηση στο πιο δοκιμασμένο κομμάτι της ελληνικής οικονομίας την τελευταία 12ετία. Ένας σχεδιασμός που δεν θα προβλέπει χρηματοδότηση εξαγορών και συγχωνεύσεων, αλλά συνεργατικών σχημάτων μικρών επιχειρήσεων μέσω μερικού, έστω by pass του τραπεζικού συστήματος. Η απόλυτα συγκρίσιμη με τη χώρα μας Πορτογαλία στον σχεδιασμό αξιοποίησης των αντίστοιχων πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης έχει προβλέψει ένα σημαντικό ποσοστό (~40%) να «περάσει» μέσα από εξω-τραπεζικό μηχανισμό, με στόχευση τις μικρότερες επιχειρήσεις. Ας παραδειγματιστούμε

Στη νέα επιχειρηματική και οικονομική πραγματικότητα

σημαντικό κριτήριο ανάκαμψης της Ελληνικής Οικονο μίας, παρά την σοβαρή ενεργειακή κρίση που βιώνει η Ευρώπη, παίζουν πέρα από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα κριτήρια ESG, δηλαδή τα κριτήρια που σχετίζονται με τις επιδόσεις των επιχειρήσεων σε περιβαλλοντικά, κοινωνικά ζητήματα και σε ζητήματα εταιρικής διακυβέρνησης. Ειδικότερη έμφαση στα κριτήρια ESG έχει το γράμμα Ε (Περιβάλλον) και ειδικά η μείω ση των Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτές τις ημέρες ψηφίζεται ο Εθνικός Κλιματικός Νόμος που έχει ως στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμο κηπίου κατά 55% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 και μηδενι κό ισοζύγιο άνθρακα για την χώρα μας έως το 2050.

στις εισηγμένες επιχειρήσεις με σημείο αναφοράς τα κριτήρια ESG έχει έμμεση θετική επίδραση στην αξία της μετοχής αλλά και γενικότερα στην συνολική αποτίμηση της αξίας μιας επιχείρησης.

ESG και Mηδενικό Αποτύπωμα (NET ZERO) Τόσο η Ελλάδα όσο και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να εντείνουν τα σχέδιά τους για την επίτευξη των καθαρών μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050. Το Net Zero δεν σχετίζε ται μόνο με μείωση των εκπομπών στην ατμόσφαιρα, αλλά και με έναν ευρύτερο μετασχηματισμό του επιχειρηματικού τους μοντέλου. Ταυτόχρονα, η αντιστάθμιση άνθρακα και η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με πιστοποιητικά προέλευσης έχει γίνει μια δημοφιλής στρατηγική για τις εταιρείες, στην προ σπάθειά τους να μειώσουν τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Ήδη, το ένα τέταρτο των μεγαλύτερων εισηγμένων επιχειρήσεων έχουν δεσμευθεί σε net-zero στόχους ενώ το 2023, αναμένουμε να δοκιμαστούν για πρώτη φορά οι υποσχέσεις των εταιρειών αυτών, καθώς έχουν αυξηθεί οι απαιτήσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Σήμερα περισσότερο από ποτέ η ανταγωνιστικότητα των Ελ ληνικών επιχειρήσεων περνά άμεσα

ευμένους ποσοτικούς στόχους. Επίσης καλούνται έμμεσα και οι Ελληνικές Επιχειρήσεις να θεσπίσουν στόχους για το περιβάλλον και να γίνουν κλιματικά ουδέτερες όπως και για θέματα Εταιρικής Διακυβέρνησης. Συνολικά οι εταιρείες με μη βιώσιμα επιχειρημα τικά μοντέλα ή που δεν πληρούν βασικά ESG κριτήρια θα γίνεται όλο και πιο δύσκολο να συνεχίσουν να χρηματοδοτούνται από τις τράπεζες. Και στο σημείο αυτό είναι όπου τα αντίστοιχα υπουρ γεία και ιδιαίτερα αυτό των Οικονομικών και Ανάπτυξης που θα πρέπει να υποστηρίξει με πρακτικές και λειτουργικές νομοθεσίες την ενσωμάτωση των κριτηρίων αυτών στις μεσαίες επιχειρήσεις. Επιπλέον από δεκάδες μελέτες που έχουν γίνει σε εισηγμένες επιχειρήσεις έχει αναδειχθεί ότι η εφαρμογή καλών πρακτικών

την πρόσφατη έρευνα για το Βαρόμετρο του ΣΕΣΜΑ για

την Οικονομία μέσω του οποίου καταγράφονται ανά τρί μηνο οι προσδοκίες και απόψεις των εταιρειών συμβού λων μάνατζμεντ, περιλαμβανόταν ειδικό θέμα με ερωτήματα για το τρέχον επενδυτικό κλίμα, το ενδιαφέρον που υπάρχει για ενι σχύσεις μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και την αποτελεσματικότητα των διαφόρων ενισχύσεων που προ σφέρονται στις επιχειρήσεις. Συνολικά, διαφαίνεται ικανοποίη ση, από τους εκπροσώπους και τα στελέχη των εταιρειών – με λών του ΣΕΣΜΑ που πήραν μέρος στην έρευνα, από το υπάρχον επενδυτικό ενδιαφέρον, τα παρεχόμενα κίνητρα και τη διαχείρι σή τους εκ μέρους της πολιτείας. Σε ποσοστό 60,0% τα μέλη του ΣΕΣΜΑ θεωρούν ότι το ενδιαφέρον για επενδύσεις στην Ελλάδα στην τρέχουσα συγκυρία είναι «ιδιαίτερα έντονο» ή «σημαντικό». Ένα επίσης μη ευκαταφρόνητο μερίδιο, 21,8%, θεωρεί το ενδι αφέρον «αρκετά σημαντικό». Οι απόψεις αυτές είναι ευθυγραμ μισμένες με τα μακροοικονομικά δεδομένα για την επενδυτική δραστηριότητα. Ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου σημείωσε ετήσια αύξηση 8,7% το δεύτερο τρίμηνο 2022. Οι σύμ βουλοι μάνατζμεντ δηλώνουν

Ένα μεγάλο ποσοστό των συμβούλων μάνατζμεντ, 41,8%, πιστεύουν ότι η ανταπόκριση των επιχειρήσεων στα δάνεια που προσφέρει το ΤΑΑ δεν είναι ικανοποιητική. Χωρίς να προκύπτει από την έρευνα, ο λόγος εκτιμάται ότι είναι η δυσκολία μεσαίων και μικρών επιχειρήσεων να περάσουν τον σκόπελο της αξιολόγησης των τραπεζών. Αντίστοιχο ποσοστό, 43,6%, θεωρούν την ανταπόκριση «ικανοποιητική» ή «αρκετά ικανοποιητική».

Έντονη Ικανοπιητική Αρκετά ικανοπιητική Όχι ικανοπιητική ΔΓ/ΔΑ

ποσοστό

ικανοποιητική», ενώ το 31,5% την θεωρούν απλώς «αρκετά «ικανοποιητική». Η πλειονότητα των συμβούλων μάνατζμεντ, 51,9%, θεωρούν ότι ο ισχύων αναπτυξιακός νόμος είναι «αρκετά ικανοποιητικός» και ποσοστό 25,9% εκτιμά ότι οι ενισχύσεις που παρέχει είναι ικανοποιητικές. Λιγότεροι από 1 στους 10 συμβούλους τον θεωρούν «καθόλου ικανοποιητικό» ως μηχανισμό προώθησης των ιδιωτικών επενδύσεων. Σε ποσοστό 45,5%, οι σύμβουλοι πιστεύουν ότι η πολιτεία διαχειρίζεται απλώς «αρκετά ικανοποιητικά» τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία για την ενίσχυση των επενδύσεων. Το 30,9% αξιολογεί τη διαχείριση ως «ικανοποιητική», ενώ ένα σημαντικό μερίδιο, 18,2%, την αξιολογεί ως «καθόλου ικανοποιητική». Τέλος, όσον αφορά τους τρόπους συνδυασμού των διαφόρων ενισχύσεων (ΤΑΑ, ΕΣΠΑ, Αναπτυξια κός) παρουσιάζονται σημαντικά ποσοστά και στα δύο άκρα (12,7% «πολύ ικανοποιητικό» και 18,2% «καθόλου ικανοποιητικό), ωστόσο επικρατεί μια «χλιαρή» ικανοποίηση σε ποσοστό 41.8%.

Οι έντονες συναλλαγµατικές διακυµάνσεις τα τελευταία χρόνια καθώς και η σηµαντική µεταβλητότητα των επιτοκίων έχουν δηµιουργήσει ένα περιβάλλον όπου η διαχείριση του εταιρικού συναλλαγµατικού κίνδυνου έχει γίνει ακόµα πιο σηµαντική για την διατήρηση του ανταγωνιστικού πλεονεκτήµατος των επιχειρήσεων και την αύξηση της κερδοφορίας τους. Η TFI λειτουργεί ήδη επί 22 χρόνια και είναι η ηγέτιδα εταιρεία στην Κυπριακή αγορά, για εµβάσµατα SWIFT και SEPA, µετατροπή συναλλάγµατος καθώς και λύσεις διαχείρισης του Συναλλαγµατικού κινδύνου µε εξειδικευµένες λύσεις και στρατηγικές. Η TFI Markets εισάγει στην ελληνική αγορά ένα σηµαντικό αριθµό καινοτόµων χρηµατοοικονοµικών εργαλείων βασισµένα σε τεχνολογία Fintech. Οι επιχειρήσεις µέχρι τώρα µπορούσαν να χρησιµοποιήσουν αυτά τα εργαλεία µέσω της τράπεζάς τους και τώρα τους δίνεται η δυνατότητα να τα χρησιµοποιούν µέσω της ψηφιακής µας πλατφόρµας , µε ελάχιστο κόστος και χωρίς έξτρα προµήθειες. Επιπρόσθετα µέσω της πλατφόρµας µας προσφέρουµε πληθώρα λύσεων διαχείρισης του συναλλαγµατικού κινδύνου που προφυλάσσει τους πελάτες µας από τις διακυµάνσεις των συναλλαγµατικών ισοτιµιών. Οι σύγχρονοι Corporate Treasurers και Οικονοµικοί ∆ιευθυντές έχουν την δυνατότητα κλειδώµατος της συναλλαγµατικής ισοτιµίας έως και ένα έτος καθώς και την ευελιξία χρήσης του ποσού µερικώς ή πλήρως, ανά πάσα στιγµή. Προϊόντα όπως forwards, flexible forwards, window forwards, options και currency swaps είναι

αρκετά διαδεδοµένα και µπορούν µε απλές διαδικασίες να προσαρµοστούν στις ειδικές ανάγκες µιας επιχείρησης, ανάλογα µε το προφίλ κινδύνου που είναι διατεθειµένη να αναλάβει η διεύθυνση της επιχείρησης. Η οµάδα της TFI Markets απαρτίζεται από εξειδικευµένους επαγγελµατίες µε µακροχρόνια εµπειρία και κατάρτιση στον τοµέα της αγοράς συναλλάγµατος , οι οποίοι είναι διαθέσιµοι να συζητήσουν µε τους πελάτες της ανά πάσα στιγµή µια σειρά λύσεων και στρατηγικών για τη βέλτιστη διαχείριση των συναλλαγµατικών τους κινδύνων (Currency Risk Management). Μετά την παρουσία µας στην Κυπριακή αγορά και µια σταθερή πορεία 20 και πλέον χρόνων, µε το κύρος και την αξιοπιστία που έχει χτιστεί µέσα στα χρόνια, οδηγηθήκαµε στην απόφαση για επέκταση στην πολύ µεγαλύτερη Ελληνική αγορά όπου πολλοί υφιστάµενοι πελάτες µας δραστηριοποιούνται ενεργά. Πέραν από τις οικονοµίες κλίµακος, που σηµαίνει ακόµα καλύτερες τιµές για τους πελάτες µας, η Ελληνική οικονοµία έχει συγκεκριµένα χαρακτηριστικά στην παρούσα

χρονική συγκυρία τα οποία δηµιουργούν το απαραίτητο επιχειρηµατικό υπόβαθρο για µια επιτυχηµένη πορεία στον κλάδο µας. Η αναµενόµενη υψηλή οικονοµική ανάπτυξη, η αυξανόµενη τάση των επιχειρήσεων για µείωση των εξόδων τους, η αυξητική τάση χρησιµοποίησης FINTECH λύσεων, η αύξηση της επιχειρηµατικής εξωστρέφειας, οι υψηλές προµήθειες των τοπικών Τραπεζών, η σύνδεση της Ελλάδας µε επιχειρήσεις της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και τέλος ότι µεγάλο κοµµάτι του ΑΕΠ κατέχουν οι Εισαγωγές – Εξαγωγές που αποτελούν το σηµαντικότερο πεδίο εφαρµογής των λύσεων που προσφέρουµε, είναι κάποιοι από τους σηµαντικούς παράγοντες που µας ώθησαν στην επέκταση και ανάπτυξή µας την Ελληνική αγορά. Ευελπιστούµε ότι και στην Ελλάδα θα αποτελέσουµε την βασική επιλογή της επιχειρηµατικής κοινότητας όπως και στην Κύπρο. Σκοπεύουµε να εισάγουµε διαρκώς νέες τεχνολογικές λύσεις βοηθώντας τους πελάτες µας και την Ελληνική οικονοµία να γίνει πιο αποτελεσµατική και ανταγωνιστική.

RISK MANAGEMENT

Του ΒΑΪΟΥ ΚΡΟΚΟΥ

της εταιρείας του. Την ίδια ώρα, το 66% εστιάζει στο υψηλότερο κόστος μεταφορών ως το κύριο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η εφοδιαστική αλυσίδα στις μέρες, ενώ 59% θεωρεί ως το κυριότερο πρόβλημα τις υψηλότερες τιμές για τα εμπορεύματα/ενδιάμεσα αγαθά. Δυσοίωνες όμως παραμένουν οι προβλέψεις και σήμερα, καθώς σύμφωνα με πιο πρόσφατα στοιχεία της IWG, το 91% των CFOs εκτιμά ότι η ύφεση είναι αναπόφευκτη με 3,5 στους 10 να την οριοθετούν τέλος του έτους.

Εμπορικός Διευθυντής, Τειρεσίας «Ενεργειακή κρίση, έκρηξη πληθωρισμού και το με γάλο δημόσιο χρέος, είναι παράγοντες που επηρεά ζουν σημαντικά την παγκόσμια οικονομία και ακόμη περισσότερο την επόμενη ημέρα της επιχειρηματικής δραστηριότητας»

Σύνθετοι προβληματισμοί Στην εποχή μας ο ρόλος ενός Οικονομικού Διευθυντή είναι πολυσύνθετος και δεν μένει μόνο στις οικονομικές εκτιμήσεις και τις προβλέψεις για το μέλλον. Μια σειρά από ζητήματα όπως είναι η πανδημία, η οικονομι κή κρίση, ο πληθωρισμός, οι γεωπολιτικές εντάσεις, οι cyber απειλές, η κλιματική αλλαγή και η επισιτιστική κρίση μπορεί να ακούγονται ως συνθήκες «έκτακτης ανάγκης», αποτελούν όμως βασικές «μεταβλητές μιας εξίσωσης» που πρέπει μια Οικονομική Διεύθυνση να έχει κατά νου σήμερα. Οι κίνδυνοι, λοιπόν, αυξάνονται εκτείνονται εντός και εκτός μιας επιχείρησης και ο CFO καλείται να τους αξιολογήσει και να τους ιεραρχήσει με τα κατάλληλα εργαλεία και την τεχνο γνωσία του. Κατά κοινή ομολογία, η σωστή διαχείριση των κινδύνων απο τελεί ένα στρατηγικό πλεονέκτημα για κάθε επιχείρηση που το επιτυγχάνει. Ως εκ τούτου, χρόνο με το χρόνο, οι διευθύνσεις διαχείρισης κινδύνων συνεχώς αναπτύσσονται: μειώνουν τα ρίσκα και προσφέρουν actionable risk reports έγκαιρα, βοηθώντας τις διοικήσεις να λάβουν τις σωστές αποφάσεις. Για όλα αυτά, μίλησαν στο Finance Pro αρμόδια στελέχη υπο γραμμίζοντας τις σύγχρονες τάσεις στη διαχείριση κινδύνων και τα εργαλεία που πρέπει να έχει μια σύγχρονη Οικονομική Διεύθυνση για την αξιολόγηση και την αντιμετώπιση των ρίσκων που συνεχώς αναδύονται. Αναγνώριση και αξιολόγηση κινδύνων σε περίοδο αναταράξεων «Οι εξελίξεις στον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων και το συνεχώς μεταβαλλόμενο εξωτερικό περιβάλλον έχουν δι αμορφώσει νέες απαιτήσεις για τους CFO’s. Οι γνώσεις και η εμπειρία είναι, σαφώς, σημαντικές αναδεικνύονται, όμως, ως απαραίτητες δεξιότητες η ικανότητα διαχείρισης της πολυ πλοκότητας, η προσαρμοστικότητα και η αξιοποίηση όλων των δεδομένων και των εργαλείων που προσφέρονται», σημειώνει ο

επιχειρηματικού πλάνου της εταιρείας»

σωστή στρατηγική. RISK MANAGEMENT ADVERTORIAL

και να διαχειρισθούμε τον κίνδυνο, να λάβουμε σωστές Του ΛΑΜΠΡΟΥ ΜΠΕΛΕΣΗ , Πρόεδρου της ACIS CONSULTΙNG Η σωστή διαχείριση των κινδύνων μπορεί να αποτελέσει το κρυφό πλεονέκτημα

ότι η απόδοσή τους επηρεάζεται τόσο από τις βασικές πηγές / μορφές κινδύνου (αγοράς, λειτουργικό, πιστωτικό) όσο και από νεότερες που προστίθενται συνεχώς στη λίστα ως άμεση συνάρτηση της δραστηριότητάς τους. Για πολλές επιχειρήσεις, η σωστή διαχείριση των κινδύνων τους μπορεί να αποτελέσει το κρυφό τους πλεονέκτημα. Ας δούμε λοιπόν τον κίνδυνο σαν ευκαιρία. Ας εξετάζουμε τον κίνδυνο ολιστικά, ας ψάχνουμε και τον τρόπο αντιμετώπισης του αλλά και της εκμετάλλευσης του, που σημαίνει ότι θα πρέπει να δούμε τον κίνδυνο σαν ευκαιρία για να κερδίσουμε και αυτό μπορεί αν γίνει όταν έχουμε καλή γνώση της πραγματικής αγοράς και να μπορούμε να προσδιορίσουμε έγκαιρα τους μελλοντικούς κινδύνους ώστε να προλάβουμε τις αρνητικές επιπτώσεις. Επειδή οι αποφάσεις που θα λάβουμε είναι ζωτικής σημασίας, θα πρέπει να περιλαμβάνουν παράγοντες κινδύνου, πρόβλεψη νέων κινδύνων αλλά και στρατηγικό σχεδιασμό για την καταπολέμηση του κινδύνου και την εκμετάλλευση του κινδύνου. Ας εξαλείψουμε τις πλεονάζουσες διαδικασίες και ας βελτιώσουμε την αποδοτικότητα κατανέμοντας σωστά και κατάλληλα τους πόρους για τον μετριασμό του κινδύνου και ας χρησιμοποιήσουμε τα κατάλληλα ψηφιακά πληροφοριακά συστήματα. Ας επιλέξουμε κατάλληλους ανθρώπους η συμβούλους ώστε να μπορούμε να προβλέψουμε, να αναγνωρίσουμε, να ποσοτικοποίησουμε Risk Management και ευκαιρίες από τη σωστή διαχείριση κρίσης Ας δούμε τον κίνδυνο ως ευκαιρία

RISK MANAGEMENT

Generali Hellas «Ο εντοπισμός

ταξινόμηση είναι πολύ σημαντικές παράμετροι είτε για αιφνίδια συμ βάντα (πανδημία, πόλεμος), είτε για κινδύνους που αυξάνουν σταδιακά όπως ο πληθωρισμός, η κλιματι κή αλλαγή, το cyber risk ή το δημογραφικό»

Ειδικά σε μια ασφαλιστική εταιρεία που με μακροπρόθεσμο ορίζοντα είναι υποχρεωμένη

να αντιμετωπίζει διαφορετικά είδη κινδύνων, η σωστή αξιολόγηση και διαχείριση είναι κρίσιμες και καθορίζουν

κινδύνων, να αποφευχθούν εκπλήξεις που μπορούν να δημιουρ γήσουν πρόβλημα στην υλοποίηση του επιχειρηματικού πλάνου της εταιρείας», παραδέχεται ο κ. Κωνσταντίνος Λευκαδίτης, Director, Banking consulting services της Mazars στην Ελλάδα. Συμπληρώνει επίσης πως έχει διαπιστωθεί ότι οι CFOs των μεγάλων εταιρειών σε όλο τον κόσμο τα τελευταία έτη, δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στη διαχείριση των κινδύνων ως απάντηση στις αυξανόμενες απαιτήσεις από τα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως εποπτικές αρχές, μέτοχοι, πελάτες, προσωπικό, κοκ.

όπως αυτοί του επενδυτικού

αξίας στην εταιρεία. Επίσης, την τελευταία δεκαετία, το ρυθμιστικό «τσουνάμι» στα πιστωτικά ιδρύματα, λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, έχει μετατοπίσει όλο και περισσότερα καθήκοντα στη Μονάδα Διαχείρισης Κινδύνων (ΜΔΚ)», σημειώνει ο κ. Λευκαδίτης

Ποιες υπηρεσίες προσφέρει η Τειρεσίας στις επιχειρήσεις για τη διαχείριση κινδύνων; Από το 2014, η Τειρεσίας διαθέτει τις πλέον αξιόπιστες πληροφορίες οικονο μικής συμπεριφοράς σε επιχειρήσεις, από τη βάση δεδομένων της, μέσω της online πλατφόρμας ΤΣΕΚ (tsek.teiresias. gr), που αποτελεί ήδη βασικό εργαλείο διαχείρισης κινδύνου για περισσότερες από 3.000 επιχειρήσεις κάθε μεγέθους και κλάδου. Η πλατφόρμα ΤΣΕΚ αποδεικνύει την δυναμική ανάπτυξη των υπηρεσιών της Τειρεσίας προς επιχειρήσεις, που δεν περιορίζονται πλέον σε οικονομικά δεδο μένα (π.χ. ακάλυπτες επιταγές κλπ.), αλλά παρέχουν και επιχειρηματικά δεδομένα, όπως δημοσιευμένους ισολογισμούς, χρηματοοικονομικούς δείκτες, κλαδικά στοιχεία και δείκτες κλπ., τα οποία, συν δυαζόμενα, δίνουν μία πιο συνολική και ακριβή εικόνα μιας επιχείρησης. Η υπηρεσία έκτακτης ειδοποίησης (ΤΣΕΚ alarm) παρέχει άμεσα ενημέρωση για κάθε αλλαγή στα στοιχεία οικονομικής συμπε ριφοράς ή επιχειρηματικών πληροφοριών μίας εταιρίας. Είναι σημαντικό να αναφερ θεί ότι η υπηρεσία δεν περιορίζεται στην ελληνική αγορά, αφού η συνεργασία μας με τη Credit Reform (πολυεθνική – εξειδι κευμένη εταιρία) παρέχει τη δυνατότητα σε όλους τους πελάτες μας, ειδικότερα σε αυτούς που έχουν συναλλαγές με το εξωτερικό, να αντλούν online international reports με σημαντικά οικονομικά στοιχεία, solvency index κλπ. από 89 χώρες.

Πώς μπορεί κάποιος να εκτιμήσει σωστά τον κίνδυνο αθέτησης υποχρεώσεων σε ένα τόσο ρευστό περιβάλλον; Εν μέσω της κατάστασης που διαμορφώ νεται σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι σημα ντικό για έναν επιχειρηματία ή στέλεχος οικονομικών υπηρεσιών να έχει πρόσβα ση σε έγκυρα και αξιόπιστα οικονομικά δεδομένα, που συμβάλλουν στον έλεγχο της φερεγγυότητας των συνεργατών του. Να έχει, δηλαδή, στα χέρια του ένα σύγ χρονο πληροφοριακό εργαλείο, που θα τον βοηθήσει να αξιολογήσει με τον πλέ ον αντικειμενικό και αποδοτικό τρόπο μία μελλοντική οικονομική συναλλαγή και να περιορίσει τον πιστωτικό κίνδυνο για την επιχείρησή του. Στο πλαίσιο αυτό, η νέα υπηρεσία ΤΣΕΚ Business Index – ΤΣΕΚ Bi έρχεται να εμπλουτίσει περαιτέρω τις παρεχόμε νες υπηρεσίες της Τειρεσίας, έτσι ώστε οι επιχειρήσεις να έχουν συνεχή και αξιόπιστη εκτίμηση του πιστωτικού κινδύνου ακόμα και σε βάθος χρόνου. Η υπηρεσία ΤΣΕΚ Bi αναπτύχθηκε ει

δικά για την ελληνική αγορά από την

Τειρεσίας, βασίζεται στο μοντέλο Risk

Calc της Moody’s Analytics και παρέχει

στοιχεία για την εκτίμηση της πιθανό

τητας εμφάνισης αθέτησης οικονομικής

υποχρέωσης μιας εταιρείας μέσα στους

επόμενους 12 μήνες.

Με το ΤΣΕΚ Bi, η εκτίμηση της φερεγγυ ότητας, γίνεται ανεξάρτητα από το εάν μια επιχείρηση έχει σήμερα δεδομένα

οικονομικής συμπεριφοράς (ακάλυπτες επιταγές, απλήρωτες συναλλαγματικές κλπ.). Διατίθεται μέσα από το ΤΣΕΚ, όπου άμεσα παράγεται μία αναφορά (report), που μπορεί να κατανοήσει κάθε επιχει ρηματίας ή στέλεχος και να λάβει τις αποφάσεις του.

Γιατί κάποιος να προτιμήσει το ΤΣΕΚ; Η αξιοπιστία των στοιχείων του ΤΣΕΚ έχει την υπογραφή της Τειρεσίας, αφού προ έρχονται από τη βάση δεδομένων που χρησιμοποιούν οι τράπεζες και ανανε ώνονται καθημερινά. Η πληροφόρηση είναι διαθέσιμη online 24/7, μέσα από ένα φιλικό για τον χρή στη περιβάλλον και από οποιαδήποτε συσκευή (desktop, smartphone, tablet κλπ.).

Παρέχεται μία γκάμα υπηρεσιών και δυ νατότητα επιλογής από διάφορα οικονο μικά πακέτα, καλύπτοντας τις ανάγκες των επιχειρήσεων κάθε μεγέθους και κλάδου. Επιπλέον, η εξειδικευμένη ομάδα ΤΣΕΚ προσφέρει καθημερινά προσωπική εξυ πηρέτηση σε δυνητικούς και υφιστάμε νους πελάτες, τόσο σε θέματα χρήσης της πλατφόρμας και των διαφόρων υπηρεσιών της, όσο και σε θέματα τεχνι κής φύσεως. Οι πελάτες μας δηλώνουν πολύ ευχαριστημένοι από την ποιότητα

RISK MANAGEMENT

Στο σημερινό ασταθές και όλο και πιο περίπλοκο επιχειρηματι κό περιβάλλον, οι εταιρείες πρέπει να έχουν εμπιστοσύνη στη διακυβέρνηση, στη διαχείριση κινδύνων και στις διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου τους, σημειώνει. Απαιτείται γνώση και επένδυση σε εξελιγμένα συστήματα «Τα στελέχη της ΜΔΚ θα πρέπει να επικεντρωθούν στην ευέ λικτη και αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων. Απαιτείται πλέον να έχουν τις κατάλληλες γνώσεις, να υιοθετούν τις νέες τεχνικές και να εφαρμόζουν τις λύσεις εκείνες που θα τους επιτρέψουν να προβλέπουν και να ανταποκρίνονται στις κρί σιμες προκλήσεις. Τα υπάρχοντα πλαίσια διαχείρισης κινδύνων πρέπει να εναρμονιστούν και να ευθυγραμμιστούν με στόχο τη συνέχιση των κρίσιμων λειτουργιών της εταιρείας. Η ΜΔΚ οφείλει να επενδύσει σε εξελιγμένα συστήματα μέτρησης & παρακολούθησης των κινδύνων και να πραγματοποιεί τακτικούς ελέγχους στους πελάτες, τα προϊόντα και τα χαρτοφυλάκια της εταιρείας. Η αναμόρφωση του μοντέλου 3LoD (three lines of defense) θα οδηγήσει στην βελτίωση της αποτελεσματικότητας της συνεργασίας μεταξύ 1ης και 2ης γραμμής άμυνας. Τα εργαλεία διαχείρισης κινδύνων είναι πολλά. Τόσο οι προ σφερόμενες μεθοδολογίες (π.χ. από τις εποπτικές αρχές, τις ακαδημαϊκές έρευνες) όσο και τα πληροφοριακά συστήματα, εξελίσσονται ταχύτατα τα τελευταία χρόνια και πρέπει οι επι χειρήσεις να είναι σε θέση να εκμεταλλεύονται τις νέες αυ τές ευκαιρίες με γρήγορο και ευέλικτο τρόπο», καταλήγει ο κ. Λευκαδίτης.

Ανάγκη για αυστηρό χρηματοοικονομικό monitoring στις μέρες μας Μιλώντας για εργαλεία διαχείρισης κινδύνου ο κ. Ρήγας της Generali θέτει στο επίκεντρο το Μητρώο Κινδύνων (Risk Register) που περιέχει την ιστορικότητα σημαντικών περι πτώσεων. Ακολουθούν το Root/Cause Αnalysis μέσω του οποίου αναλύο νται τα βασικά αίτια μιας προβληματικής διαδικασίας και του αντίστοιχου αποτελέσματος, το ευρέως γνωστό SWAT analysis, το Probability & Impact Analysis και αρκετά ακόμη.

«Την περίοδο που διανύουμε το πολύ αυστηρό monitoring της χρηματοοικονομικής κατάστασης της εταιρείας (επενδύσεις, διαθέσιμα, asset / liabilities matching κ.λπ.) αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση. Ειδικά σε ό,τι αφορά τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους, η διαθεσιμότητα αναλύσεων (sensitivities) και εκτί μησης πιθανών σεναρίων είναι χρησιμότατα δεδομένα για κάθε στρατηγική απόφαση». Διαχείριση Κινδύνων και Αρχές Βιωσιμότητας πάνε μαζί Από την άλλη πλευρά, όπως εξηγεί ο κ. Ρήγας, οι νέες ευ ρωπαϊκές οδηγίες και αλλά και ο νεότερος νομοθετικός επα νασχεδιασμός κινούνται στην κατεύθυνση της βιωσιμότητας δίνοντας έμφαση κυρίως στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι ίδιες οι εταιρείες αλλά και τον τρόπο με τον οποίο επιλέγουν να τοποθετήσουν τα κεφάλαιά τους. Οι εταιρείες κατανοούν σταδιακά ότι αποτελούν τους βασικούς φορείς για την επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας και καλούνται να επιταχύνουν ενεργά την μετάβαση με δράσεις και πολιτικές. Όπως περιγράφει αναλυτικά: «Ο εντοπισμός των κινδύνων και η ταξινόμηση είναι πολύ σημαντικές παράμετροι καθώς υπάρ χουν συμβάντα τα οποία κάνουν την εμφάνισή τους αιφνίδια, όπως η πανδημία ή ο πόλεμος. Υπάρχουν όμως και κίνδυνοι που αυξάνουν σταδιακά όπως ο πληθωρισμός, η κλιματική αλλαγή, το cyber risk ή το δημογραφικό. Οι τάσεις της αγο ράς απαιτούν έγκαιρο εντοπισμό, καλύτερη πληροφόρηση και εφαρμογή stress tests. Η διαχείριση κινδύνων είναι ένας τομέας που έχει σημειώσει σημαντική ανάπτυξη μεταξύ των ασφαλιστικών εταιρειών. Ως, εκ τούτου, μέσα στο πρόσφατο διάστημα οι εταιρείες έχουν αυξήσει κατά πολύ τους πόρους που δαπανούν σε αυτή την κατεύθυνση καθώς κατανοούν την αξία που προσθέτει. Το πιο επιτυχημένο μοντέλο είναι αυτό στο οποίο η διαχείριση έχει ενταχθεί πλήρως στις καθημερινές

δραστηριότητας. Ιδιαίτερα οι πληθωριστικές πιέσεις, που οφείλονται κυρίως στην αύξηση των τιμών της ενέργειας, έχουν συμβάλλει σημαντικά στην αύξηση κόστους σε κύριες κατηγορίες προϊόντων, όπως για παράδειγμα, τρόφιμα, μέταλλα κλπ, αναφέρει ο κ. Παλόγλου. «Γεγονός όμως παραμένει, ότι όλες αυτές οι συγκυρίες αυξάνουν γενικότερα τον επιχειρηματικό κίνδυνο και την αβεβαιότητα, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις να έχουν κατανοήσει τη σημα

Σε ένα κόσμο όπου οι αλλεπάλληλες κρίσεις έχουν γίνει η νέα πραγματικότητα, οι επιχειρήσεις, αναζητούν σταθερότητα και αποφυγή εκπλήξεων, αλλά επιθυμούν ταυτόχρονα να είναι στην καλύτερη θέση για να εκμεταλλευ τούν τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται με τον καλύτερο τρό πο. Η συστηματική και ολιστική διαχείριση των κινδύνων κάθε επιχείρησης – το Enterprise Risk Management (ERM) - είναι ίσως το βασικότερο εργαλείο για, την αποφυγή εκπλήξεων, την εξασφάλιση μιας στοιχειώδους σταθερότητας αλλά και της βέλτιστης εκμετάλλευσης των ευκαιριών ανάπτυξης. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που ο σχετικά πρόσφατος Ν4706 επιβάλει στις εισηγμένες εταιρείες να διατηρούν Μονάδα Διαχείρισης Κινδύνων, καθώς επίσης και που οι κανόνες ESG δίνουν τόση βαρύτητα στο G-part της εξίσωσης. Γενικά οι επιχειρήσεις που εφαρμόζουν συστήματα ERM έχουν στρατηγικό πλεονέκτημα τόσο σε επίπεδο ανθεκτικότητας στις κρίσεις, όσο και στην εκμετάλλευση των ευκαιριών ανάπτυξης που παρουσιάζονται. Οι περισσότερες επιχειρήσεις - ακόμα και επιχειρήσεις μεγά λου μεγέθους – συχνά δεν έχουν inhouse risk manager. Ετσι συνηθέστατα ο ρόλος αυτός - ή τέλος πάντων η εποπτεία της λειτουργίας αυτής – πέφτει στις πλάτες του CFO. Ταυ τόχρονα – παγκοσμίως – επαγγελματίες risk managers είναι δυσεύρετοι. Ειδικά στην Ελλάδα δε, προέρχονται κυρίως από τον Τραπεζικό χώρο. Ένα χώρο εξόχως διαφορετικό από τον χώρο της παραγωγής, του εμπορίου, της διανομής, ή των εν γένει υπηρεσιών. Άρα ακόμα και εάν μια επιχείρηση κατα λάβει την σημασία του risk management και αποφασίσει την συστηματική εφαρμογή του, το ερώτημα είναι εάν υπάρχουν διαθέσιμα - ή που βρίσκει κανείς - τα resources που χρειάζο νται για να μπορεί να θέσει σε λειτουργία ένα μοντέλο ERM, εντός λογικού χρονικού διαστήματος, με ανεκτό κόστος και με ικανοποιητική πιθανότητα επιτυχίας. Επειδή - για κάθε επιχείρηση - οι απαντήσεις σε όλα τα ανωτέ ρω ερωτήματα πρέπει να είναι θετικές, αποτελεί καλή διεθνή

πρακτική, η υλοποίηση έργων ERM να γίνεται με την βοήθεια εξειδικευμένων συμβούλων. Ετσι εξασφαλίζονται «γρήγορες νίκες» και αποφυγή λαθών, υποστηρίζεται η επιχείρηση στο έργο της από έμπειρους ανθρώπους και βαθμιαία διασφαλί ζεται και η ενδοεταιρική αυτοτέλεια. Στην EXL, έχουμε προχωρήσει ένα βήμα ποιο κάτω, με στό χο να μπορέσουμε να κάνουμε το risk management κατά το δυνατόν αυτοχρηματοδοτούμενο. Έχουμε διευρύνει και συν δυάζουμε την έννοια εφαρμογής του και του συνεπακόλου θου κόστους του, με αυτήν της έννοιας του Total Cost of Risk (TCoR). Δηλαδή περιλαμβάνουμε εκτός του εντοπισμού, της αξιολόγησης και του περιορισμού των κινδύνων και την έννοια του κόστους μετακύλισής τους. Τα αποτελέσματα της εφαρ μογής αυτής είναι εξαιρετικά ευνοϊκά για τις επιχειρήσεις οι οποίες συχνά προτιμούν αυτήν την ποιο «ολιστική» - και τελικά ποιο αποδοτική - προσέγγιση. Η ανθεκτικότητα και η μακροημέρευση των επιχειρήσεων είτε θα είναι προϊόν της τύχης, είτε αποτέλεσμα της συστηματικής διαχείρισης των κινδύνων τους. Και αυτό αφορά όλα τα με γέθη των επιχειρήσεων, σε όλους τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας. Το ερώτημα είναι τι επιλογή

αλλά από την αντίσταση που συνάντησες και από το κουράγιο που έδειξες στη μάχη απέναντι σε αμέτρητες αντιξοότητες, είπε κάποτε ο Αμερικάνος συγγραφέας Orison Swet Marden και αδιαμφισβήτητα στη σύγχρονη εποχή το ελληνικό επιχειρηματικό τοπίο καλείται να διαχειριστεί τους νέους κιν δύνους που προκύπτουν από τη διεθνή ενεργειακή κρίση και το πρωτοφανές κύμα ακρίβειας που αυτή προκαλεί. Χαρακτηριστικό είναι πως μέσα σε ένα χρόνο, και συγκεκριμένα στο διάστημα Σεπτεμβρίου 2021 – Σεπτεμβρίου 2022, οι τιμές του φυσικού αερίου εκτοξεύτηκαν κατά 332% και του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 30,5% προκαλώντας συνακόλουθα και ράλι αυξήσεων σε μια σειρά από βασικά προϊόντα και υπηρεσίες. Πώς, όμως, οι

10 δάνεια σε ρύθμιση κινδυνεύουν να κοκκινήσουν, καθώς σύμφω να με τα στοιχεία της ΕΒΑ, από το σύνολο των δανείων ύψους 25 δισ. ευρώ που κατά το ξέσπασμα της πανδημίας είχαν ενταχθεί σε πρόγραμμα αναστολής δόσεων, το 39% είχε τοποθετηθεί από τις ίδιες τις ελληνικές τράπεζες στην κατηγορία “stage 2”, μια κατηγο ρία που αντιστοιχεί στην ομάδα υψηλού κινδύνου και προηγείται εκείνης που περιλαμβάνει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, δηλαδή όσα εμφανίζουν καθυστέρηση άνω των 90 ημερών. Σε εκδήλωση του Economist, η Μαριαλένα Αθανασοπούλου, ειδική γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους του υπουργείου Οικονομικών, δή λωσε πως το ύψος των δανείων που θα ρυθμιστούν μέσα από την διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού κατά τους επόμενους 5 – 6 μήνες εκτιμάται πως θα αγγίξει το 1 δισ. ευρώ.

ιδιωτικού χρέους από

ακίνητα, οι κατοικίες, οι επενδύσεις στο real estate και η καταναλωτική πίστη τίθενται υπό καθεστώς απειλής. Συγκεκριμέ να και όπως πιστοποιεί μελέτη της ΕΚΤ, η άνοδος των επιτοκίων κατά μια μονάδα προκαλεί πτώση των τιμών ακινήτων κατά 9% ύστερα από περίπου δύο έτη, ενώ αντίστοιχα η άνοδος των επι τοκίων της ΕΚΤ κατά μια μονάδα έχει ως συνέπεια τη μείωση των επενδύσεων στο real estate κατά 15%. Αξιοσημείωτο είναι ότι 4 στα

2008 στο 60% σήμερα, με τα στεγαστικά δάνεια να ισοδυναμούν με το 17% του ΑΕΠ από 32% το 2008 και τα καταναλωτικά με το 4% από 16% το 2008. Καθώς το πρόγραμμα Ηρακλής επέτρεψε στις τράπεζες να μεταβιβάσουν το προβληματικό κομμάτι του χαρτοφυλακίου τους σε οχήματα τιτλοποίησης και η υψηλή αβεβαιότητα των τελευταίων ετών λειτούργησε, ως έναν βαθμό, ανασταλτικά στην άντληση νέου δανεισμού από τις επιχειρήσεις, τα δάνεια που έχουν χορηγήσει οι τράπεζες αντιπροσωπεύουν πια μικρότερο κομμάτι της οικονο μίας, και μάλιστα το πιο υγιές και ανθεκτικό μέρος της. Επιπλέον, ενθαρρυντικό είναι πως οι ελληνικές επιχειρήσεις που επιβίωσαν από την δεκαετή κρίση χρέους και την κρίση της πανδημίας δι ακρίνονται για την ανθεκτικότητα, την προσαρμοστικότητα και τους υγιείς ισολογισμούς τους. Ακόμα και σε μικρομεσαίες εταιρίες

103% του

που αγγίζει το 3,2% ενώ την επόμενη χρονιά εκτιμάται ότι θα επιτύχει να αποφύγει τον σκόπελο της ύφεσης που προκαλεί ο πληθωρισμός και ο οποίος προβλέπεται κατά πολύ υψηλότερος των αρχικών εκτιμήσεων. Αναλυτικότερα, η Κομισιόν «βλέπει» μεγέθυνση του ελληνικού πραγματικού ΑΕΠ κατά 6% για το 2022 αλλά βουτιά της οικονομίας στο μόλις 1% το επόμενο έτος, με τη ζώνη του ευρώ να εγκλωβίζεται σε στάσιμο

πληθωρισμό, ισοδύναμου της οριακής μεγέθυνση του ΑΕΠ. Κα θώς λοιπόν για το 2023 οι προοπτικές τουλάχιστον σε ευρωπαϊκό επίπεδο κρίνονται ως ζοφερές, προβληματισμός επικρατεί για τις ακριβείς επιπτώσεις που θα υπάρξουν στην οικονομία της χώρας μας και την πιθανότητα αυτές να οδηγήσουν στην αύξηση όσων παραγόντων επιβαρύνουν το χρέος των επιχειρήσεων. Πιο συγκεκριμένα, οι ισχυρές οικονομίες στην Ευρώπη και κυρίως η Γερμανία εκτιμάται πως θα παρουσιάσουν αρνητικό πρόσημο ενώ η πολιτική αναταραχή στην Ιταλία αναμένεται να επιδράσει έντονα στην Ελλάδα, δεδομένου- και ότι τα ομόλογα του Ελληνικού Δη μοσίου διαπραγματεύονται ως ένα spread σε σχέση με τα Ιταλικά. Επιπλέον, η ισχυρή οικονομική αναταραχή της Μ. Βρετανίας, με οποιαδήποτε άνοδο στις αποδόσεις των βρετανικών ομολόγων αυτή συνοδευτεί, προβλέπεται να έχει αντίκτυπο και στη χώρα μας. Πώς λοιπόν οι εταιρείες θα καταφέρουν να αμυνθούν των κινδύνων της εποχής χωρίς να επιβαρύνουν το χρέος τους και ποιο είναι το στρατηγικό πλάνο που ισχυροποιεί τις πιθανότη τες τους για έγκριση του αιτήματος αναδιάρθρωσης χρέους που υποβάλλουν στην τράπεζα;

INVESTMENTS

Παράγοντες που επιβαρύνουν σήμερα το χρέος μιας επιχείρησης. Σε ό,τι αφορά τους παράγοντες που επιβαρύνουν σήμερα το χρέος μιας επιχείρησης, o Μηνάς Αθανασιάδης, Country Manager, στην APS Recovery Greece Credit and Loan Servicing Société Anonyme, δηλώνει στο Finance Pro πως στην πραγματικότητα πρόκειται για την αλληλεπίδραση μίγματος παραγόντων με επιπτώσεις στο λειτουργικό αποτέλεσμα, στη ρευστότητα και στο κόστος δανεισμού μιας επιχείρησης. Όπως επισημαίνει, στην τρέχουσα οικονομική συγκυρία, η αιφνίδια αύξηση του ενεργειακού κό στους συμπαρασύρει ανοδικά τις τιμές των πρώτων υλών καθώς και των μεταφορικών, προξενεί αναστάτωση στις εφοδιαστικές αλυσίδες, πυροδοτεί πληθωρισμό τιμών για τη συγκράτηση του οποίου οι Κεντρικές Τράπεζες προβαίνουν σε αύξηση των επιτοκίων και όλο αυτό καταλήγει να επιδρά επιβαρυντικά στον υφιστάμενο δανεισμό. Όι λόγοι είναι προφανείς, καθώς σε ένα τέτοιο περιβάλλον πλήττονται τα έσοδα, οι πωλήσεις υποχωρούν μαζί με τη ζήτηση, η κερδοφορία συρρικνώνεται, οι εισπράξεις καθυστερούν και οι επισφάλειες αυξάνονται σε βάρος της ρευ στότητας, υπογραμμίζει. Παρά τις προσπάθειες για τη συγκράτηση του κόστους, στο βαθμό του εφικτού για κάθε εταιρία, η εξυπηρέτηση του δανει σμού σίγουρα καθίσταται και πιο δύσκολη αλλά και πιο ακρι βή, μας λέει ο Μηνάς Αθανασιάδης τονίζοντας πως ανάλογα με τον τομέα δραστηριότητας της επιχείρησης, οι επιπτώσεις ποικίλλουν σε συνάρτηση με το μέγεθος της, τις ανάγκες κεφα λαίων που απαιτούνται για το είδος της δραστηριότητας, την ευελιξία προσαρμογής του λειτουργικού κόστους σε σχέση με τα έσοδα, το συναλλακτικό της κύκλο και τα λοιπά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της δικής της αγοράς, όπως η εποχικότητα, οι συναλλαγματικοί κίνδυνοι κλπ. Εκτός από τους κλασσικούς παράγοντες (πληθωρισμός κόστους, αύξηση επιτοκίων κ.λπ.) οι επιχειρήσεις κινδυνεύουν και από τις πολιτικές /αποφάσεις της εκάστοτε διοίκησης, οι οποίες λαμβάνονται χωρίς να αναλύ ονται οι σχετικές κοινωνικό-οικονομικές παράμετροι, αναφέρει ο Νίκος Γ. Καραμάνος, CFO & Owner στην AFS#mazimegaloume, σημειώνοντας πως αποτέλεσμα των παραπάνω είναι η αύξηση του κόστους λειτουργίας τους και κατ’ επέκταση η αδυναμία να εξυπηρετήσουν το χρέος τους, κάτι που τις οδηγεί να ενεργούν ασύγχρονα με το κοινωνικό-οικονομικό περιβάλλον τους και τους επιβαρύνει με επιπλέον κόστος. Για παράδειγμα, οι επιχειρήσεις επιμένουν να επενδύουν σε συντηρητικές αποφάσεις που έχουν βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα ( όπως π.χ. η πρόσληψη ανειδί κευτου προσωπικού παραγωγής λόγω έλλειψης στο ανθρώπινο δυναμικό και λόγω της γενικότερης αβεβαιότητας που υπάρχει) αντί να γίνει ένας στρατηγικός μακροπρόθεσμος σχεδιασμός ώστε να αυτοματοποιηθεί η παραγωγή με εξειδικευμένο προσωπικό χρησιμοποιώντας τα επενδυτικά προγράμματα της Ευρώπης, το οποίο θα φέρει μείωση του κόστους παραγωγής, μας λέει ο Νίκος Γ. Καραμάνος, επισημαίνοντας ότι οι εταιρείες μέσα από τον ψηφιακό μετασχηματισμό και με έναν άρτια δομημένο στρατηγικό σχέδιο θα μπορέσουν να βγάλουν «άμυνα» στους κίνδυνους της εποχής

ετά την αναστάτωση που προκάλεσε το ζήτημα με τους servicers και πιο συγκεκριμένα η νομικά κατοχυρωμένη αρμοδιότητά τους να πραγματοποιούν πλειστηριασμούς, είναι ώρα να αναρωτηθούμε αφενός μέχρι πότε θα δημιουργείται συγκρουσιακό καθεστώς στο εν λόγω νομοθετικά πλαίσιο, αφετέρου πόσο πραγματικά κατοχυρώνουν το δικαίωμα προστασίας της περιουσίας, σε συνδυασμό με την κοινωνική αλληλεγγύη. Για όσους δεν γνωρίζουν, έχει δημιουργηθεί διχογνωμία έπειτα από πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου, που απαγορεύει τους πλειστηριασμούς ακινήτων από εταιρείες εντολοδόχους των funds που έχουν αγοράσει κόκκινα δάνεια, στο πλαίσιο του μηχανισμού κρατικών εγγυήσεων «Ηρακλής» (Πρόγραμμα Παροχής Εγγυήσεων σε Τιτλοποιήσεις Τραπεζών) το οποίο προβλέπει ανακτήσεις μέσω πλειστηριασμών, σε ποσοστό 20%-40%. Το Ανώτατο Δικαστήριο έχει εκδώσει τρεις διαδοχικές αποφάσεις για το θέμα και συγκεκριμένα τις υπ’ αρ. 822/2022, 1102/2022 και 1343/2022, που προκάλεσαν όμως εύλογα σύγχυση, καθώς η πρώτη απαγορεύει το σχετικό δικαίωμα για τις εταιρείες διαχείρισης, σε αντίθεση με τις άλλες δύο, που νομιμοποιούν το δικαίωμά τους να προχωρούν σε πλειστηριασμούς ακινήτων. Ήδη σήμερα, τα Πρωτοδικεία έχουν παγώσει τις διαταγές πληρωμής, δηλαδή το πρώτο στάδιο των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης. Παράλληλα δυστυχώς, όπως εκτιμά η ίδια η ΕΚΤ, ο τρέχον πληθωρισμός, η ενεργειακή κρίση και τα επιτόκια, αναμένεται να αυξήσουν τον δείκτη NPL στις τράπεζες της ΕΕ έως και 80 μονάδες βάσης, με πιο επιρρεπείς σε τέτοιες εξελίξεις τις τράπεζες σε Κύπρο, Ελλάδα, Ιταλία και Πορτογαλία. Το ζήτημα είναι πολύ πιο σοβαρό και βαθύ από το αν υπάρχει άμεση αναγκαιότητα παράτασης ή μη της ισχύος του προγράμματος «Ηρακλή». Οι κατ’ εξοχήν πλεονασματικές μονάδες της οικονομίας, δηλαδή τα νοικοκυριά και δη τα ευάλωτα και ασθενέστερα, χρειάζονται πραγματική στήριξη των εισο-

δημάτων τους την επόμενη περίοδο και εν μέσω νέας κρίσης λόγω του πολέμου. Χρειάζονται υπεράσπιση του δικαιωμάτός τους για προστασία της περιουσίας, διαφανείς διαδικασίες και πρόσβαση σε δίκαιη δίκη. Τα τελευταία έτη, έχει παρατηρηθεί ότι οι διαχειριστές (servicers) διενεργούν πλειστηριασμούς ακινήτων σε τιμές πολύ χαμηλότερες των εμπορικών αξιών, από 100 χιλ. έως 150 χιλ. σχεδόν για αξίες από 500 χιλ. και άνω, με σκοπό να πλήξουν τον οφειλέτη, να αποκομίσουν τα ποσά αυτά ως προκαταβολές και να τον αναγκάσουν να ρυθμίσει. Με αυτές τις πρακτικές όμως, χάνεται η αξιοπιστία των διαχειριστών, αφού θέλουν τελικά να πλειστηριάσουν και όχι να ρυθμίσουν. Καλό θα ήταν λοιπόν, οι τελικές αποφάσεις που θα παρθούν για το θέμα να κινηθούν στους παρακάτω 3 άξονες: Να πειστούν τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης για περισσότερες και βιώσιμες ρυθμίσεις δανείων Να αξιοποιηθούν στο μέγιστο βαθμό τα εργαλεία του νέου Πτωχευτικού Κώδικα και του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Να γίνει ουσιαστικός και ειλικρινής διάλογος ανάμεσα σε δημόσιο, κυβέρνηση, funds και servicers για τα νόμιμα μέτρα που απαιτούνται προκειμένου να

INVESTMENTS

Συμβουλές αναδιάρθρωσης χρέους για επιχειρήσεις, με στόχο την ανάπτυξη Για μια επιχείρηση η οποία καταθέτει αίτημα στην Τράπεζα της για την αναδιάρθρωση του χρέους με μειωμένες δόσεις, ή και παράταση του χρόνου αποπληρωμής προκειμένου αυτό να ξαναγίνει βιώσιμο, είναι σημαντικό το αίτημα να συνοδεύεται από επιχειρηματικό σχέδιο με ρεαλιστικές παραδοχές και μάλιστα «στρεσαρισμένες» σε σενάρια διαταραχής βασικών παραμέτρων της Αγοράς, δηλώνει στο Finance Pro ο Μηνάς Αθανασιάσης. Μια πρόταση αναδιάρθρωσης προϋποθέτει ότι το management έχει προηγουμένως επαναξιολογήσει τη βιωσιμότητα των εσόδων της επιχείρησης και, ιδανικά, ότι έχει προβεί σε ενέργειες τόνωσης ρευστότητας και περιστολής εξόδων, υπογραμμίζει τονίζοντας ότι η δυνατότητα των μετόχων να ενισχύσουν κεφαλαιακά την εταιρία, σε συνδυασμό με την παροχή επιπλέον εξασφαλίσεων, η απόφαση για διακοπή λειτουργίας τυχόν μη κερδοφόρων δραστηριοτήτων αλλά και η εκμετάλλευση ή ακόμη και πώληση μη παραγωγικών στοιχείων είναι στοιχεία που προσδίδουν αξιοπιστία και δέσμευση σε μια βιώσιμη πρόταση αναδιάρθρωσης. Όπως σημειώνει ο George Papadopoulos, Executive Director στην X-PM Consulting, η μακρόχρονη κρίση που βίωσε η Ελλάδα τα τελευταία δέκα χρόνια οδήγησε πολλές επιχειρήσεις στην πτώχευση και ακόμα περισσότερες στη ανάγκη χρηματοοικονομικής /επιχειρησιακής αναδιάρθρωσης, η οποία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως το επιχειρηματικό μοντέλο της επιχείρησης, τον κλάδο της και τους λόγους που οδήγησαν στις οικονομικές δυσκολίες. Οι περισσότερες επιχειρήσεις στην Ελλάδα που βρίσκονται στη δίνη των κόκκινων δανείων αντιμετωπίζουν μη βιώσιμα επίπεδα δανεισμού δηλαδή DEBT/EBITDA>8 και μεγάλους συναλλακτικούς κύκλους (Cash Cycles (CC)) δηλαδή EBITDA%<CC% τονίζει, συμπληρώνοντας πως επιπλέον βρίσκονται αντιμέτωπες με τα distressed debt funds που έχουν αγοράσει τα δάνεια και που συνήθως δεν δέχονται ρυθμίσεις με διάρκειες πέραν των 5-7 ετών. Με τα ανωτέρω δεδομένα, για μία εταιρεία που είναι πιθανόν βιώσιμη η μόνη λύση για την περαιτέρω επιβίωση της είναι να παρουσιάσει

GEORGE

PAPADOPOULOS

Executive Director, X-PM Consulting «Για μία πιθανόν βιώσιμη εταιρεία, η μόνη λύση για την περαιτέρω επιβίωση της είναι να παρουσιάσει στους πιστωτές και πιθανούς επενδυτές ένα πειστικό επιχειρηματικό σχέδιο επιχειρηματικής και οικονομικής αναδιάρθρωσης» της, διευκρινίζει ενώ ως σημαντικό συντελεστή επιτυχίας αναφέρει και την εμπιστοσύνη των πιστωτών ότι μπορεί το υπάρχον management να φέρει εις πέρας το όλο σχέδιο. Σε κάθε περίπτωση συνιστάται οι ενδιαφερόμενοι να απευθύνονται σε συμβούλους που έχουν την ανάλογη πείρα σύνταξης σχεδίων

του Δημοσίου, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας της ΕΓΔΙΧ, αναφέρει ο Μηνάς Αθανασιάδης. Όπως εξηγεί, ο νέος νόμος ενσωματώνει την Ευρωπαϊκή Οδηγία 1023/2019 με σκοπό την προληπτική αναδιάρθρωση προκειμένου να επιτευχθεί η αποφυγή της πτώχευσης και θεσπίζει αντικειμενικά κριτήρια αδυναμίας εξυπηρέτησης χρέους περιλαμβάνοντας, επιπλέον, νέες διατάξεις για την πτώχευση αλλά και ηλεκτρονικό μηχανισμό αξιολόγησης και παρακολούθησης του αξιόχρεου των εταιριών, εποπτευόμενο από την ΕΓΔΙΧ. Πρόκειται για σημαντικό βήμα για τη διάσωση και τη βιωσιμότητα εταιριών με δυνατότητες ανάπτυξης σε περιβάλλον υγιούς ανταγωνισμού και όχι εταιριών zombi, τονίζει.

Επιτακτική η ανάγκη μιας οικονομίας με περισσότερα και διεθνώς ανταγωνιστικά προϊόντα και υπηρεσίες για την Ελλάδα και βασικό όχημα ανάπτυξης

Ηπορεία προς την κατάκτηση της έμφυλης ερ γασιακής ισότητας στην Ελλάδα, ο καταλυτικός ρόλος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμε λητηρίου Αθηνών στη στήριξη των μικρομεσαίων εταιρι ών και η στρατηγική αναγκαιότητα του ψηφιακού μετα σχηματισμού. Θετικά για την επιχειρηματικότητα μέτρα και παρεμβάσεις προωθεί το ΕΒΕΑ, όπως επισημαίνει η Σοφία Κουνενάκη-Εφραίμογλου. Ούσα η νέα πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομη χανικού Επιμελητηρίου Αθηνών και, μάλιστα, η πρώτη γυναίκα πρόεδρος στην ιστορία του ΕΒΕΑ, πώς αξιολογείτε την πρόοδο της χώρας μας στην επίτευξη του gender equality; Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετά θετικά βήματα για την προώθηση της ισότητας. Όμως η πρόοδος αυτή παραμένει εξαιρετικά αργή, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να υστερεί ακόμη αρκετά σε σχέση με άλλες ευρωπα ϊκές χώρες. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων, η χώρα μας είναι στην τελευταία θέση μεταξύ των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, απέχοντας περίπου 15 μονάδες από το μέσο όρο της Ε.Ε.. Η Ελλάδα βρίσκεται, επίσης, στην προτελευταία θέση, όσον αφορά την ισότητα των δύο φύλων στην εργασία με 65,6% έναντι μέσου όρου 71,7% στην Ε.Ε. ενώ χα μηλά κατατάσσεται και στον τομέα της ισότητας στην εκπαίδευση, με ποσοστό 55,8%. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη βήματα για την κατάκτηση της έμφυλης ισό τητας. Χρειάζεται να δοθεί έμφαση σε θέματα εκπαίδευσης και κατάρτισης των γυναικών, ιδιαίτερα σε ψηφιακές δεξιότητες, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι γυναίκες θα γί νουν πιο ανταγωνιστικές στη σύγχρονη αγορά εργασίας, να ληφθούν περισσότερα ακόμη μέτρα με σκοπό την εξισορρόπηση εργασιακής και οικογενειακής ζωής, για την καταπολέμηση του έμφυλου μισθολογικού χάσμα τος και την αντιμετώπιση της βίας και των κοινωνικών προκαταλήψεων κατά των γυναικών.

Με ποιον τρόπο πιστεύετε πως η αξιοποίηση όλων των οικονομικών και επιχειρηματικών δυνατότητων των γυναικών συμβάλει σε μια ισχυρότερη και πιο ανθεκτική οικονομία και κοινωνία; Η χαμηλή μέχρι σήμερα συμμετοχή των γυναικών στην εργασία αποτελεί μια σημαντική αδυναμία της ελληνικής οικονομίας, αλλά και μια σπουδαία ευκαιρία για βελτί ωση, η οποία θα επιτρέψει στη χώρα να κάνει ένα άλμα ανάπτυξης. Σύμφωνα με μελέτη του ΔΝΤ, οι χώρες που εξαλείφουν τις ανισότητες στην εργασία αυξάνουν τις δυνατότητες ανάπτυξης, σε ποσοστό 35%. Αντίστοιχα, έχει προκύψει από μελέτες ότι η συμμετοχή των γυναικών σε διοικητικές θέσεις οργανισμών, συνδέεται με καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα. Είναι προφανές, λοιπόν, ότι η ενίσχυση της γυναικείας πα ρουσίας στην οικονομική δραστηριότητα και η αύξηση του αριθμού των γυναικών που αναλαμβάνουν ηγετικές θέσεις στην αγορά δεν είναι μόνο ζήτημα ισότητας, αλλά βασικό

όχημα για ταχύτερη και πιο συνεκτική ανάπτυξη. Οφεί λουμε να κάνουμε περισσότερα για να επιτύχουμε αυτό τον στόχο, με παρεμβάσεις που απομακρύνουν εμπόδια και διασφαλίζουν ίσες ευκαιρίες – ακολουθώντας πρότυπα και επιτυχημένες πρακτικές χωρών, όπως η Ολλανδία, η Αυστραλία και ο Καναδάς. Το ΕΒΕΑ δραστηριοποιείται ήδη ενεργά σε αυτή την κατεύθυνση, με δράσεις για την προώθηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας, με τη συμμετοχή του στο Κέντρο Καινοτομίας για τις Γυναί κες και με στοχευμένες προτάσεις προς την Πολιτεία, με ένταξη γυναικείων επιχειρηματικών ομάδων από όλη τη χώρα στη Θερμοκοιτίδα μας με δράσεις εκπαίδευσης.

Σε μια εποχή έντονης γεωπολιτικής αστάθειας και πληθωρισμού όπως αυτή που διανύουμε, ποια στρατηγική σκοπεύετε να ακολουθήσετε προκειμέ νου να επιτύχετε την καλύτερη δυνατή στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που συνιστούν άλλωστε και τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας; Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις πράγματι συγκροτούν τον ιστό της ελληνικής οικονομίας, αποτελώντας το 99,5% του συνόλου των επιχειρήσεων και συνεισφέροντας στο 87% της συνολικής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα – ποσοστό που ξεπερνά κάθε άλλο κράτος-μέλος της Ε.Ε. Είναι, όμως, ταυτόχρονα και πιο ευάλωτες σε εξωτερικές πιέσεις και κρί σεις, ενώ το μικρό τους μέγεθος λειτουργεί ως εμπόδιο στην προσπάθειά τους να αντλούν ρευστότητα, να επενδύουν, να καινοτομούν και να αναπτύσσουν εξωστρεφή δραστη ριότητα. Γι’ αυτό, σήμερα, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις εμφανίζονται να υστερούν σε όρους παραγωγικότητας, προστιθέμενης αξίας ανά επιχείρηση, εξωστρέφειας και πρόσβασης σε διεθνή δίκτυα, σε σύγκριση με αυτές άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Υπάρχει, λοιπόν, ανάγκη αλλά και με γάλο περιθώριο βελτίωσης της παραγωγικότητας και της ανθεκτικότητας των Μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ώστε να απελευθερώσουν το δυναμικό τους και να λειτουργήσουν ως μοχλός ανάπτυξης για την οικονομία. Στην προσπάθεια αυτή το ΕΒΕΑ επιτελεί διττό ρόλο. Αφενός επιδιώκουμε να στηρίξουμε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσα από καινο τόμες υπηρεσίες, λύσεις και εργαλεία, που εξοικονομούν χρόνο και κόστος, ενημέρωση, καθοδήγηση και συμβουλευ τική υποστήριξη, ευκαιρίες κατάρτισης και επιχειρηματικής

δικτύωσης. Αφετέρου, με την ιδιότητα του θεσμικού συνο μιλητή της Πολιτείας, προτείνουμε μέτρα και πολιτικές για τη στήριξη και την ενδυνάμωση της μικρομεσαίας επιχειρη ματικότητας και για την αντιμετώπιση βασικών εμποδίων, όπως είναι η δυσχερής πρόσβαση σε δανειακά κεφάλαια. Η χρηματοδότηση είναι το σημαντικότερο μέσο για την

ενδυνάμωση του επιχειρείν. Είναι σημαντικό να δούμε γιατί σήμερα περίπου 8 στις 10 μικρομεσαίες επιχειρήσεις της χώρας θεωρούνται μη επιλέξιμες τραπεζικά και να βρούμε

τις κατάλληλες λύσεις, σε συνεργασία με την Πολιτεία και τον τραπεζικό τομέα.

Η ενσωμάτωση νέων τεχνολογικών εργαλείων είναι ένα αφήγημα που αφορά μόνο τις μεγάλες επι χειρήσεις ή μονόδρομος επιβίωσης για όλους στο νέο περιβάλλον μετά την πανδημική κρίση; Πώς σκοπεύετε να ενισχύσετε τον ψηφιακό μετασχημα τισμό στο επιχειρηματικό τοπίο; Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι απλώς επιλογή, αλλά στρατηγική αναγκαιότητα για τις επιχειρήσεις κάθε μεγέθους, αν θέλουμε η χώρα να βρεθεί στην αιχμή και όχι στο περιθώριο της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Είναι αλήθεια ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις υστερούν σε αυτό το επίπεδο. Είναι πολύ μικρότερο – σε σύγκριση με αυτό των μεγάλων επιχειρήσεων – που ψηφιοποιούν τις εφοδιαστικές αλυσίδες τους, χρησιμοποιούν σύγχρονα συστήματα διαχείρισης πελατών και αξιοποιούν τεχνο λογίες ανάλυσης δεδομένων. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να εστιάσουμε σε συγκεκρι μένες προτεραιότητες: στη διαμόρφωση χρηματοδοτικών εργαλείων, κατάλληλα σχεδιασμένων για τις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, στην κάλυψη του κενού των ψηφιακών δεξιοτήτων, με σχετικές παρεμβάσεις στο σύ στημα εκπαίδευσης, κατάρτισης και επανακατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού, στην ολοκλήρωση των ψηφιακών υποδομών της χώρας, στη δημιουργία αποτελεσματικών δικτύων συμβουλευτικής υποστήριξης και μεταφοράς τεχνογνωσίας προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στην αναβάθμιση του κανονιστικού και ρυθμιστικού πλαισί ου, σε τομείς όπως τα ανοιχτά δεδομένα, στην ψηφιακή ασφάλεια και βεβαίως στη συνέχιση του ψηφιακού μετα σχηματισμού του κράτους. Μέσω του Σχεδίου Ελλάδα 2.0 και του νέου ΕΣΠΑ, δημιουργούνται οι ευκαιρίες για να προχωρήσουμε ταχύτερα, σε αυτούς τους τομείς. Στο ΕΒΕΑ έχουμε αναδείξει σε κεντρική προτεραιότητα την επιτάχυνση της ψηφιακής μετάβασης τόσο του ίδιου του Επιμελητηρίου μας, όσο και των μελών μας. Δημι ουργήσαμε και λειτουργούμε την Υπηρεσία Μιας Στάσης στο πλαίσιο του ψηφιακού ΓΕΜΗ, δημιουργήσαμε και διευρύνουμε συνεχώς τις υπηρεσίες που παρέχονται ψη φιακά, μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας e-Επιμελητήριο, συνεχίζουμε να αυτοματοποιούμε εσωτερικά συστήματα και λειτουργίες, να αναπτύσσουμε νέα ψηφιακά εργαλεία για τα μέλη μας, να σχεδιάζουμε νέες δράσεις υποστήριξης και επιμόρφωσης των επιχειρήσεων σε θέματα ψηφιακής στρατηγικής. Κατά πόσο κρίνεται επιβεβλημένη η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας μας για την τόνωση της ανταγωνιστικότητάς της και ποια βήματα θα ενισχύσουν την καινοτομία και την εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων; Για αρκετές δεκαετίες ακολουθήσαμε στην Ελλάδα ένα μοντέλο ανάπτυξης προσανατολισμένο στη διαρκή αύξηση της εγχώριας κατανάλωσης.

Το μοντέλο αυτό, που τροφοδοτήθηκε από την υπέρ μετρη αύξηση του δημόσιου και ιδιωτικού δανεισμού, κατέρρευσε με βίαιο, επώδυνο τρόπο. Τώρα γνωρίζουμε ότι αν θέλουμε ανάπτυξη στηριγμένη σε υγιείς βάσεις, χρειάζεται να χτίσουμε μια ισχυρότερη παραγωγική βάση, μέσα από επενδύσεις για την ενίσχυ ση της μεταποιητικής δραστηριότητας, την ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών, την καλλιέργεια σύγχρονων δε ξιοτήτων. Οι πόροι που διατίθενται μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και των άλλων διαρθρωτικών ταμείων της Ε.Ε., παρέχουν μια ιστορική ευκαιρία να επιταχύνουμε αυτή τη διαδικασία ανάταξης και μετασχηματισμού. Όμως, απαιτείται και ένα σταθερό, ασφαλές, ορθολογικό και φιλικό προς την επιχειρηματικότητα περιβάλλον, μέσα από κατάλληλες μεταρρυθμίσεις. Χρειάζεται, παράλληλα και οι ίδιες οι επιχειρήσεις να συνειδητοποιήσουν ότι η αγκίστρωση σε μοντέλα του χθες δεν είναι βιώσιμη επιλογή, απαιτείται να μπουν έγκαιρα στο «τραίνο» της αλλαγής, προσαρμόζοντας τις στρατηγικές και τα σχέδιά τους. Η γραφειοκρατία, το αδειοδοτικό περιβάλλον, η φορολογία, τα χρηματοδοτικά εργαλεία συνι στούν προκλήσεις στον δρόμο προς την επιχειρη ματική πρόοδο. Με ποιον τρόπο θα ισχυροποιήσετε ως EBEA την παρουσία σας στη διαχείριση αυτών, καθιστώντας την Πολιτεία σύμμαχό της προσπά θειάς σας;

Τα τελευταία χρόνια έγιναν αξιοσημείωτα βήματα για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ιδιαίτερα σε θέματα ψηφιακής διακυβέρνησης αλλά και σε θέματα μείωσης της φορολογίας και απλοποίησης διαδικασιών. Η ανάδειξη της Ελλάδας σε πρωταθλήτρια στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος την τελευταία τριε τία, στην κατάταξη του Economist Intelligence Unit, είναι ενδεικτική αυτής της προόδου. Ακόμη πιο σημαντική, όμως, είναι η ανταπόκριση των επιχειρήσεων, που με τις προσπάθειές τους συνέβαλαν ώστε η χώρα να σημειώσει ισχυρή ανάπτυξη, αύξηση των εξαγωγών και των επεν δύσεων και μείωση της ανεργίας. Δεν υπάρχουν, ωστόσο, περιθώρια εφησυχασμού, σε ένα διεθνές περιβάλλον που γίνεται όλο και πιο ρευστό και αβέβαιο. Είναι σημαντικό –καθώς οδεύουμε και σε χρονιά εκλογών – οι προσπάθειες να επιταχυνθούν.

ΕΒΕΑ, εκπροσωπώντας τις επιχειρήσεις με τη μεγαλύ τερη συνεισφορά στο ΑΕΠ της χώρας, συνεχίζει να προ ωθεί την υλοποίηση θετικών για την επιχειρηματικότητα μέτρων και παρεμβάσεων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνουμε στη διεύρυνση της πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρή σεων σε εργαλεία χρηματοδότησης από το τραπεζικό σύστημα, στη μείωση των υψηλών συντελεστών ΦΠΑ και των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης – εφόσον το επι τρέψουν οι δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας και οι ευρύτερες γεωπολιτικές εξελίξεις – στη μείωση του ενεργειακού κόστους, στη συνέχιση των μεταρρυθμίσε ων σε τομείς, όπως η δημόσια διοίκηση, ο χωροταξικός σχεδιασμός, η δικαιοσύνη.

καθοριστικά στην ανάπτυξή τους.

εφαρμογή του 5G θα φέρει μεγαλύτερες ταχύτητες και καλύτερη ποιότητα επικοινωνιών, ενώ αναμένεται να προσθέσει στο ΑΕΠ της Ελλάδας 4,18 δισ. ευρώ ετησίως. Η πανδημία «φρέναρε» σε έναν βαθμό τη δυναμική του 5G ,όπως λέει ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδας, αλλά ακόμη και υπό αυτήν τη συνθήκη ο ρυθμός υιο θέτησης του 5G ξεπερνά όλες τις προηγούμενες γενιές κινητών επικοινωνιών έως σήμερα. Δεν είναι τυχαίο ότι η πέμπτη γενιά κινητών επικοινωνιών εκτιμάται ότι θα παραγάγει αξία 7 τρισ. δολαρίων στην παγκόσμια οικονομία έως το 2030, προσφέροντας ένα ιδιαίτερα ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα. Σύμφωνα με την έκθεση των InterDigital και ABI Research, τη μεγαλύτερη οικονομική αξία προσδίδει στο 5G η δυνατότητα του να λειτουργεί ως καταλύτης για τον πολλαπλασιασμό των συνδεδεμένων συσκευών ανά τον πλανήτη, από smartphones έως ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης, αλλά και για μια σειρά καινοτόμων εφαρμογών για επιχειρήσεις και φορείς.

τηλεπι κοινωνιακών

έχει πυροδοτήσει το ενδιαφέρον τους για το 5G, σε σχέση με 52% στην περσινή αντίστοιχη μελέτη. Όσον αφορά τις προθέσεις για μελλοντικές δαπάνες, το 5G πρωτοστατεί των άλλων αναδυόμενων τεχνολογιών που ερευνά η μελέτη, με το 56% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν να σχεδιάζουν επενδύσεις εντός της επόμενης τριετίας. Η πρόθεση για τρέχουσες και μελλοντικές δαπάνες για 5G αυτήν την περίοδο είναι υψηλότερες στην Ευρώπη σε αντίθεση με πέρυσι (76%, αυξημένες κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες), όταν και υστερούσε σε σχέση με άλλες γεωγραφικές περιοχές. Ωστόσο, τα ευρήματα προειδοποιούν ότι οι επενδύσεις δεν πρέπει να θε ωρούνται δεδομένες, με τις προθέσεις να μειώνονται κατά οκτώ ποσοστιαίες μονάδες σε ετήσια βάση – στο 70% – στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού και στη Μέση Ανατολή. Τα δίκτυα 5G, λοιπόν, εξαπλώνονται ταχύτατα και στη χώρα μας. Ποιες είναι οι αλλαγές που θα δουν

5G

σε όλο τον κόσμο, βοηθά στην επίλυση

προβλημάτων και στην αντιμετώπιση σημαντικών προκλήσεων, θέτοντας τα θεμέλια για νέες καινοτόμες εφαρμογές», αναφέρει η μελέτη των InterDigital και ABI Research. Οι επιχειρήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο στρέφονται στην τεχνολο γία 5G για να διαχειριστούν καλύτερα τις άμεσες επιχειρηματικές πιέσεις που επιφέρει η πανδημία της COVID-19. Αυτό προκύπτει από την τρίτη έκδοση της έρευνα της EY, “Reimagining Industry Futures Study”, βάσει της οποίας το 85% των ερωτηθέντων ανα φέρουν ότι ο αντίκτυπος της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης

«Είναι κοινή μας πεποίθηση ότι το 5G θα επιταχύνει την ψηφιοποίηση και τον εκσυγχρονισμό της εθνικής οικονομίας.

ερευνητικό πρόγραμμα EVOLVED-5G αναπτύσσει καινοτόμες εφαρμογές για δίκτυα 5G στα πλαίσια της τέταρτης βιομηχανι κής επανάστασης (Industry 4.0), ενώ ταυτόχρονα

δηλώνει ο Γιώργος Λάμπρο, CFO της Nova. «Τα δίκτυα πέμπτης γενιάς (5G) είναι κάτι πολύ περισσότερο από κινητή τηλεφωνία. Είναι ο πυρήνας ενός νέου ψηφιακού περιβάλλοντος που συνδυάζει την τεχνητή νοημοσύνη και το cloud computing και που θα δημιουργήσει νέες υπηρεσίες και προϊόντα με δυνατότητα άμεσης σύνδεσης στο δια δίκτυο από όπου κι αν βρίσκεται κανείς. Δημιουργείται μια ψηφια κή και διασυνδεόμενη οικονομία, στην οποία το 5G ικανοποιεί την αυξανόμενη ζήτηση για δημιουργία και μετακίνηση δεδομένων και νέων γνώσεων, γρηγορότερα και αποτελεσματικότερα», αναφέρει.

TELECOMMUNICATIONS

Τα δίκτυα 5G προφέρουν ύψιστης σημασίας πλεονεκτήματα «Τα δίκτυα 5G έρχονται προσφέροντας ύψιστης σημασίας πλε ονεκτήματα όσον αφορά την αποδοτικότητα, ενώ παράλληλα καλλιεργούν τη δυνατότητα για καινοτομία και ευρηματικότητα σε νέα προϊόντα και υπηρεσίες στις επιχειρήσεις», τονίζει στο FinancePro ο Πρύτανης του Πανεπιστήμιου Πατρών Χρήστος Μπούρας. «Οι επιχειρήσεις έχουν πλέον τη δυνατότητα να εμπνέ ονται και να δημιουργούν προϊόντα και υπηρεσίες που μπορούν να υλοποιηθούν μόνο μέσα από τις δυνατότητες των δικτύων 5G, όπως η χαμηλή καθυστέρηση, οι υψηλότερες ταχύτητες για μεταφορά δεδομένων μεγάλου όγκου και η αυξημένη ασφάλεια των δεδομένων. Ειδικότερα, μέσω των αυξημένων ταχυτήτων που προσφέρουν τα συγκεκριμένα δίκτυα (μεγαλύτερων του 1Gbps), παρέχεται μεγαλύτερη ευελιξία στη μεταφορά δεδομένων και την απομακρυσμένη επικοινωνία, γεγονός που καθιστά εφικτή την περαιτέρω ανάπτυξη της εξ αποστάσεως εργασίας. Παράλληλα, τα δίκτυα 5G αίρουν και αρκετούς περιορισμούς των δικτύων τέταρτης γενιάς, αφού πλέον δίνουν στις επιχειρήσεις τη δυνα τότητα να εξυπηρετούν πολύ μεγαλύτερο αριθμό ταυτόχρονων συσκευών, παρέχοντάς τους με αυτό τον τρόπο τη συνδεσιμότητα που χρειάζονται τόσο στο παρόν αλλά και στο μέλλον». Είναι ιδανικά για πολλές νέες επιχειρηματικές εφαρμογές «Τα 5G δίκτυα προσφέρουν πολύ υψηλές ταχύτητες , εξαιρετικά χαμηλή καθυστέρηση στη μετάδοση δεδομένων, αυξημένη ασφά λεια και δυνατότητα ανάπτυξης νέων εφαρμογών, χαρακτηριστικά που τα καθιστούν ιδανικά για πολλές νέες επιχειρηματικές εφαρ μογές», δηλώνει στο FinancePro ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, Αντιπρόεδρος και Εμπορικός Διευθυντής Ericsson Hellas. «Μέχρι τώρα έχουμε παραδείγματα εφαρμογών στη μεταποίηση, αυτοκινη τοβιομηχανία, ενέργεια και επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, εξόρυξη, λιμάνια και αεροδρόμια καθώς και σε Υπηρεσίες Δημόσιας Ασφά λειας / Πολιτικής Προστασίας. Η λίστα αυτή μεγαλώνει διαρκώς και η Ericsson εργάζεται και ενθαρρύνει μέσω συνεργασιών, δοκι μών και ποικίλων πρωτοβουλιών την ανάπτυξη νέων εφαρμογών. Η απόκτηση της Vonage από την Ericsson εντάσσεται σε

INTRACOM TELECOM. «Τα δίκτυα 5ης γενιάς χτίζονται με μια εντελώς νέα αντίληψη που επικεντρώνεται στη χρήση πάρα στην ταχύτητα. Οι εταιρικοί χρήστες επωφελούνται από εξειδικευμένα δίκτυα, διαφορετικά από αυτά της ευρείας χρήσης κινητής τηλεφωνίας. Το 5G στοχεύει στον εξορθολογισμό και αυτοματισμό των λει τουργιών, στη διευκόλυνση των συνεργιών και ανάπτυξη προστι θέμενης αξίας, τόσο με δημιουργία νέων ροών εσόδων όσο ακόμα σημαντικότερα με παροχή μοναδικών νέων υπηρεσιών προς τους τελικούς πελάτες, καθώς και με βέλτιστη χρήση υποδομών

πόρων», αναφέρει. «Στόχος είναι όχι μόνο η δημιουργία κερδο φορίας και υπεραξίας, αλλά κυρίως η βιωσιμότητα, η ευελιξία και η ελαχιστοποίηση του ενεργειακού και περιβαλλοντολογικού αποτυπώματος αυτών των υποδομών. Πάνω στο τρίπτυχο αυτο ματισμού-βελτιστοποίησης-βιωσιμότητας που φέρνει η εξάπλωση του 5G, η Intracom Telecom, με αιχμή τη βαθιά τεχνογνωσία και εμπειρία στις τεχνολογίες του IoT και την ενδυνάμωσή του με τη βοήθεια τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης, θα συνδράμει ουσια στικά στον ψηφιακό μετασχηματισμό τόσο των εταιρειών και των ΔΕΚΟ όσο και των φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης», προσθέτει. Τα

«Τα υπερσύγχρονα δίκτυα 5G και Fiber to the Home είναι προϋπό θεση για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας, της κοινωνίας και των επιχειρήσεων με αναμφισβήτητη θετική επίδραση στην οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον», τονίζει ο Γιώργος Τσώνης Executive Director Network Development & Operations Ομίλου ΟΤΕ. «Οι δικτυακές υποδομές αποτελούν καθοριστικό παράγοντα για την ανταγωνιστικότητα και την εξωστρέφεια των επιχειρήσεων, αλλά και για την προσέλκυση επενδύσεων, που με τη σειρά τους συμβάλλουν στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. O Όμιλος ΟΤΕ ανταποκρίνεται στις ανάγκες της νέας ψηφιακής εποχής, δημιουργώντας τις υποδομές για την Κοινωνία των Gigabit. Το COSMOTE 5G, το μεγαλύτερο 5G δίκτυο της χώρας, πλησιάζει τον στόχο του 80% πανελλαδικής πληθυσμιακής κάλυψης, ενώ ο στόχος για το τέλος του 2023 είναι το 90%. Επιπλέον, στα τέλη της επόμενης χρονιάς θα ξεκινήσει κι η λειτουργία του 5G Stand Alone (SA), του επόμενου σταδίου ανάπτυξης του δικτύου 5ης γενιάς», προσθέτει. «Tο 5G SA θα προσφέρει ακόμη περισσότερες δυνατότητες, όπως τη δυνατότητα δυναμικής διαχείρισης και απο κλειστικής χρήσης δικτυακών πόρων της υποδομής 5G (dynamic network slicing). Ένα network slice είναι ένα εικονικό δίκτυο με εγγυημένη παροχή εξειδικευμένων χαρακτηριστικών (ποιότητα, εύρος ζώνης, απόκριση, ασφάλεια κτλ.). Το κάθε network slice είναι απόλυτα προσαρμοσμένο στις ανάγκες και τις απαιτήσεις των δια φόρων εφαρμογών που χρησιμοποιεί ο χρήστης σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για κάθετες αγορές, καθώς επιτρέπει τη δημιουργία πολλών, παραμετροποιημένων και ανεξάρτητων μεταξύ τους δικτύων που βρίσκονται σε κοινή υποδομή, ανοίγοντας νέους δρόμους σε ανάπτυξη καινοτόμων εφαρμογών για τη βιομηχανία, την ψυχαγωγία, την ασφάλεια, τις μεταφορές, τα smart cities, κλπ», επισημαίνει. Παρά την πρόοδο, ωστόσο, που έχει σημειωθεί έρευνες, εξακο λουθούν να επισημαίνουν τη χαμηλή

Nova «Δημιουργείται μια ψηφιακή και διασυνδεόμενη οικο νομία, στην οποία το 5G ικανοποιεί την αυξανόμενη ζήτηση για δημιουργία και μετακίνηση δεδομένων και νέων γνώσεων γρηγορότερα και αποτελεσματι κότερα»

υλοποιούμε ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 600 εκ. ευρώ, που έχει ως στόχο να φέρουμε στην Ελλάδα τις σύγχρονες ψηφιακές υποδομές και υπηρεσίες. Συγκεκριμένα, δημιουργούμε δίκτυο 5G με στόχο πληθυσμιακή κάλυψη 90% στο τέλος του 2025, αλλά και δίκτυα οπτικών ινών που θα καλύψουν 800.000 νοικοκυριά και επιχειρήσεις σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και σημα ντικές ελληνικές πόλεις. Επίσης, κατασκευάζουμε υποθαλάσσια καλώδια σε Ιόνιο και Αιγαίο, που θα φέρουν νέες δυνατότητες σε 10 ελληνικά νησιά και περίπου ένα εκατομμύριο Έλληνες πολίτες», προσθέτει. «Η περαιτέρω ψηφιοποίηση της οικονομίας, η επίλυση εκκρεμοτήτων στην αδειοδότηση της δημιουργίας ψηφιακών υποδομών και η προσθήκη νέων ψηφιακών δράσεων στο Ταμείο Ανάκαμψης (π.χ. οι καλωδιώσεις κτιρίων, το κουπόνι διασύνδε σης, η χρήση Fixed Wireless Access στην περιφέρεια) μπορούν να επιταχύνουν την ψηφιακή μετάβαση της Ελλάδας», αναφέρει. Τα δίκτυα θα συμβάλλουν στη βελτίωση των ταχυτήτων πρόσβασης στο διαδίκτυο «Τα δίκτυα 5ης γενιάς θα συμβάλλουν στη βελτίωση των ταχυτήτων πρόσβασης στο διαδίκτυο, καθώς οι επενδύσεις σε δίκτυα οπτικών ινών αλλά και η διάθεση νέων υπηρεσιών ασύρματης πρόσβασης στο διαδίκτυο (Fixed Wireless Access) μέσω των δικτύων 5G θα συμβάλλουν στη βελτίωση των ταχυτήτων που διαθέτουν σήμερα οι χρήστες μας», λέει ο Χαρίλαος Κουμαράς.

Η ζήτηση για ψηφιακές υπηρεσίες είναι μεγαλύτερη από την προσφορά «Αυτή τη στιγμή η ζήτηση για ψηφιακές υπηρεσίες είναι μεγαλύ τερη από την αντίστοιχη προσφορά», τονίζει ο Γιώργος Λάμπρου. «Όσο οι εφαρμογές γίνονται πιο απλές και προσιτές, η διείσδυσή τους θα είναι ταχύτερη. Εδώ πρέπει να επισημάνουμε το έλλειμμα στις υποδομές, το οποίο εμποδίζει την ψηφιοποίηση της χώρας μας. Η χώρα για να αλλάξει σελίδα στο θέμα των υποδομών πρέπει να υποστηριχθεί με δυναμικές πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη νέων δικτύων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί αν ο ρυθμός διείσδυ σης της οπτικής ίνας ανεβάσει ταχύτητες και το «ΣΥΖΕΥΞΙΣ ΙΙ» ολοκληρωθεί εντός του 2023. Η Nova συμβάλλει στον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας, και δημιουργεί υποδομές εθνικής

σύμφωνα με το Eurostat), είναι γεγονός πως η χώρα μας βρίσκεται στην τελευταία θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ στη συγκεκριμένη λίστα, όπου ο μέσος όρος το 2021 ξεπερνούσε το 70%», μας λέει ο Χρήστος Μπούρας. «Θα πρέπει λοιπόν να γίνουν σημαντικά βήματα για να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα, βήματα που θα πρέπει να εστιάσουν κυρίως στην αντικατάσταση του χαλκού με οπτική ίνα, και στην ταυτόχρονη ανάπτυξη κινητών δικτύων πέμπτης γενιάς (5G). Προς αυτή την κατεύθυνση είναι σημαντική

ρονται στη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ορισμένα εκ των οποίων - όπως το Superfast Broadband και το Ultra Fast Broadband - είναι ήδη σε εξέλιξη και έχουν οδηγήσει σε σημαντική βελτίωση των ταχυτήτων και πρόσβασης στο internet», επισημαίνει. Συντονισμένες δράσεις θα έκαναν το πολύ γρήγορο ίντερνετ προσιτό σε όλους «Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα (OOKLA Σεπτέμβριος 2022), η Ελλάδα βρίσκεται στην 32η θέση παγκοσμίως όσον αφορά τις ταχύτητες των δικτύων κινητής τηλεφωνίας με 70.64 Mbps αθροιστική ταχύτητα (download και upload), ενώ στην ταχύτητα των δικτύων σταθερής τηλεφωνίας βρίσκεται στην 94η θέση παγκοσμίως με 45.35 Mbps αθροιστική ταχύτητα», τονίζει ο Δημήτρης Παπαϊωάννου. «Συνεπώς, η χαμηλή θέση της χώρας σε ταχύτητες ίντερνετ αφορά κυρίως τα δίκτυα σταθερής τηλεφωνίας και η προσπάθεια για επέκταση των δικτύων οπτικών ινών θα πρέπει να συνεχιστεί και να επιταχυνθεί. Σε αυτή την κατεύθυνση μπορούν να συμβάλλουν οι λύσεις Σταθερής Ασύρματης Πρό σβασης που βασίζονται σε ασύρματες τεχνολογίες (4G/5G) και παρέχουν γρήγορη διασύνδεση σε περιοχές με δύσκολη προσβα σιμότητα της οπτικής ίνας», προσθέτει. «Παράλληλα, αν λάβουμε υπόψη πως οι ταχύτητες των δικτύων κινητής 5G σε συνθήκες καλής κάλυψης ξεπερνούν κατά πολύ τα 200 Mbps, γίνεται φα νερό πως η επιτάχυνση της επέκτασης των 5G δικτύων κινητής, ιδιαίτερα στη μέση φασματική περιοχή (mid-band), μπορεί να ανεβάσει γρήγορα τη χώρα μας στις πρώτες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης. Συντονισμένες δράσεις, λοιπόν, στην επέκταση των δικτύων υψηλής ταχύτητας σταθερής και κινητής τηλεφωνίας θα βοηθούσε τις ελληνικές επιχειρήσεις να γίνουν πιο ανταγωνιστικές και καινοτόμες, θα έκανε το πολύ γρήγορο ίντερνετ προσιτό σε όλους, ενώ συγχρόνως θα αναδείκνυε την Ελλάδα σε ακόμη πιο ελκυστικό προορισμό για ψηφιακούς νομάδες», συμπληρώνει. Η υλοποίηση γρηγορότερων δικτύων

ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΩΝΗΣ

Executive Director, Network Development & Operations Ομίλου ΟΤΕ «Οι δικτυακές υποδομές αποτελούν καθοριστικό πα ράγοντα για την ανταγωνιστικότητα και την εξωστρέ φεια των επιχειρήσεων, αλλά και για την προσέλκυση επενδύσεων»

Μια μεγάλη επένδυση, με θετική επίδραση «O Όμιλος ΟΤΕ έχει ανακοινώσει και ήδη υλοποιεί ένα εκτενές επενδυτικό πρόγραμμα άνω των τριών δισ. ευρώ για την ανα βάθμιση των τηλεπικοινωνιακών υποδομών της χώρας μας», λέει ο Γιώργος Τσώνης. «Μόνο από τις επενδύσεις του Ομίλου ΟΤΕ θα καλυφθούν με οπτική ίνα μέχρι το σπίτι μέχρι το 2027 περίπου τα δύο τρίτα των γραμμών της χώρας, δηλαδή σχεδόν τρία εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Πρόκειται για

γρηγορότερων δικτύων θα μπορούσε να επιταχυνθεί, για παράδειγμα, με κάποιες αναπρο σαρμογές του θεσμικού πλαισίου για την αδειοδότηση των κεραιών και με παράλληλες ενημερωτικές εκστρατείες για τα οφέλη αλλά και την ασφάλειά του για την ελληνική κοινωνία» τονίζει. «Στο εξωτερικό, και συγκεκριμένα στην Ιταλία, οι ταχύτητες internet για τους συνδρομητές των πελατών μας στην ιταλική επικράτεια φθάνουν τα 200Mbps ανά συνδρομητή, διότι υπήρξε θέληση για ουσιαστική λύση τόσο από την εταιρεία όσο και από το κράτος. Με λίγα λόγια, η αλλαγή νοοτροπίας και η σωστή αξιοποίηση διαφορετικών τεχνολογιών είναι απαραίτητα συστατικά για τη βελτιστοποίηση των ταχυτήτων των δικτύων σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας», προσθέτει.

Σεπτέμ βριο έχει ξεκινήσει και η εμπορική διάθεση ταχυτήτων internet 1Gbps μέσω FTTH. Ήδη περισσότερα από 730.000 σπίτια και επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα, που αντιστοιχούν σε πάνω από 1.800.000 πολίτες, έχουν πρόσβαση σε ταχύτητες 1Gbps», αναφέρει. «Παράλληλα, μέσα στο 2022 θα ολοκληρωθεί η δω ρεάν αναβάθμιση των ταχυτήτων internet που απολαμβάνουν οι οικιακοί και εταιρικοί πελάτες σταθερής COSMOTE. Αφορά περίπου 750.000 πελάτες στις περιοχές όπου δεν έχει φτάσει ακόμα η οπτική ίνα, και είναι τεχνολογικά εφικτό. Στόχος της αναβάθμισης είναι η αξιοποίηση των σύγχρονων δυνατοτήτων του δικτύου σταθερής από μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Με τις πρωτοβουλίες του Ομίλου ΟΤΕ, η Ελλάδα αναμένεται να μειώσει την ψηφιακή απόσταση που τη χωρίζει από τα πλέον προηγμένα ευρωπαϊκά κράτη», συμπληρώνει.

εθνικοί πόροι δεν πρέπει να αποτελούν μηχανισμό αποζημίωσης. Αλλά μοχλό ενίσχυσης της βιώσιμης ανάπτυξης, ώστε να ενισχύεται αποτελεσματικά η εθνική οικονομία, η αναπτυξιακή μας υπόσταση και η κοινωνική συνοχή. Λέμε ακόμα πως οι επιλογές δεν πρέπει να έχουν αποσπασματικό χαρακτήρα, αλλά να εδράζονται σε πολυετείς εθνικές στρατηγικές σε παραγωγικούς τομείς και με συνέργειες στις παρεμβάσεις και έργα που σχεδιάζονται. Αλλιώς δεν έρχονται τα πολυπόθητα πολλαπλασιαστικά οφέ λη. Απλά δεν. Οι Κοινοτικοί πόροι έχουν συνεισφέρει σε κάθε πεδίο της ζωής των πολιτών και των επιχειρήσεων. Τώρα πλέον στην 6η προγραμματική περίοδο των ΚΠΣ και ΕΣΠΑ, αν όχι 7η αν μετρήσουμε και το πρώτο ‘πακέτο Ντελόρ’, η κοινή μας φι λοδοξία πρέπει να ανέβει. Στην Ελλάδα μας πήγε πίσω η οικονομική κρίση, όπως και η υγειονομική κρίση από την πανδη μία του κορονοϊού. Τώρα έχουμε μπροστά μας μια νέα περίο δο, που αρχικά σημαδεύεται από μία νέα ενεργειακή κρίση, που καλώς ή κακώς όμως εκτιμώ ότι πρόκειται επίσης να λειτουργήσει ως επιταχυντής στις πα ρεμβάσεις του ΕΣΠΑ και συνεπώς της αναπτυξιακής μας προοπτικής. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την ενεργειακή θωράκιση των υποδομών, των επιχειρήσεων, ακόμα και των νοικοκυριών, την εξοικονόμη ση ενέργειας, την πράσινη μετάβαση, ή την ψηφιακή μετάβαση που το κύμα του κορονοϊού κατέστησε απολύτως αναγκαία. Τώρα όλοι αναγνωρίζουν για παράδειγμα πως δεν είναι απλό αφήγημα εκμοντερνισμού ο ψηφιακός ή πράσινος εκσυγχρονισμός των επιχειρήσεων, αλλά αναγκαιότητα για την ανάπτυξη, ακόμα και την επιβίωση ή την ανθεκτικότητα των οικονομιών και κοινωνιών μας. Το ΕΣΠΑ καλύπτει και προάγει τα αντικεί μενα αυτά ούτως ή άλλως, βεβαίως ο κα λύτερος σχεδιασμός των εργαλείων και η αμεσότερη απόδοση των πόρων στους ωφελούμενους είναι το κλειδί. Αλλά και σε αυτό το επίπεδο θεωρώ πως τα απο τελέσματα που έχουμε επιδείξει επιτρέ πουν να βλέπουμε το μέλλον θετικά. Και η παρούσα διακυβέρνηση έχει ανεβάσει τον πήχυ. Με αντικειμενικά στοιχεία.

Μπορείτε να μας πείτε με ποια προγράμματα του ΕΣΠΑ σχεδιάζε ται να στηρίξετε την επιχειρηματι κότητα; Με τις πρωτοβουλίες ενίσχυσης ειδικά της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας απέναντι στο πλήγμα της πανδημίας του κορονοϊού, όπως: την επιστρεπτέα προκα ταβολή I, την επιδότηση τόκων υφιστάμε νων δανείων επιχειρήσεων, τη χορήγηση κεφαλαίου κίνησης με την έκτακτη εξαί ρεση που επέτρεψε το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο και αξιοποιήσαμε στο ΕΣΠΑ, πέ ραν των χρηματοδοτήσεων επενδυτικών

σχεδίων που συνήθως δίνονταν, με τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία και Ταμεία εγγυ οδοσίας επιχειρήσεων, την αποζημίωση ειδικού σκοπού σε ελεύθερους επαγγελ ματίες και πολύ μικρές επιχειρήσεις, απο δείχθηκε ότι μπορούμε να στηρίξουμε την επιχειρηματικότητα πολλαπλά, ακόμα και υπό πρωτοφανείς παγκόσμιες συνθήκες. Πλέον θα επανέλθουμε σε μια ‘κανονικό τητα’ που δεν θα επιτρέπει ξανά την απλή επιδότηση λειτουργικού ή μισθολογικού κόστους, αλλά την επιστροφή και έμφα ση σε επενδύσεις πάνω στις επιχειρήσεις. Και αυτό είναι καλό γιατί σκοπός είναι ακριβώς το να αναπτυχθούν δομικά και παραγωγικά. Τα προγράμματα θα είναι πολλά, όπως μερικά έχουν ήδη προανακοινωθεί, τόσο στο σκέλος της υποστήριξης ή μετασχη ματισμού των υφιστάμενων επιχειρήσεων, στην υποστήριξη νεοφυών επιχειρήσεων σε τομείς αιχμής, στην υποστήριξη της νεανικής επιχειρηματικότητας ιδιαιτέρως, σε προγράμματα νέων θέσεων εργασίας για ανέργους.

Οι επιχειρήσεις επιζητούν ταχύ τερες διαδικασίες προκειμένου να υλοποιήσουν τις επενδύσεις που προγραμματίζουν. Έχετε κάνει αλλαγές στην κατεύθυνση μείωσης της γραφειοκρατίας; Το ΕΣΠΑ υπήρξε βαρύ και γραφειοκρα τικό. Αλλά υπάρχουν και σοβαρά ‘ελα φρυντικά’, με το κυριότερο τη δομική αδυναμία της ελληνικής πολιτείας να έχει απλή νομοθεσία σε κάθε τομέα, καθώς και σύντομες διαδικασίες της δημόσιας διοίκησης, αφού πρόκειται κυρίως για δημόσιες επενδύσεις και έργα (η επιχει ρηματικότητα είναι ένα πολύ σημαντικό, αλλά όχι το οικονομικά μεγαλύτερο σκέ λος του ΕΣΠΑ). Στην επιχειρηματικότητα είναι γνωστό πως η γραφειοκρατία προερχόταν κυρίως από τα δικαιολογητικά. Δικαιολογητικά, τα οποία το δημόσιο δεν μπορούσε να ανα ζητήσει εσωτερικά ή δεν ήταν διαθέσιμα ψηφιακά (με υπογραφή), με αποτέλεσμα ακόμα και το 2019, τα πιστοποιητικά να ζητούνται σε χαρτί και με σφράγιση (ώστε να πιστοποιηθεί πως το ίδιο παραστατικό δεν δηλώνεται αλλού – συνέβαιναν και αυτά). Να παραθέσω πολύ συγκεκριμένες παρεμ βάσεις που έγιναν: στο ΕΣΠΑ 2014-2020 υπήρχαν αρχικά περίπου 2 δισεκατομμύ ρια Ευρώ διαθέσιμα προς την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Όμως οι πληρωμές προς επιχειρήσεις το 2019 ήταν κάτω από 130 εκατομμύρια. Από τον Φεβρουάριο του 2020, εισαγάγαμε «12 μειώσεις» της γραφειοκρατίας για τις επιχειρήσεις, αρ χικά με μείωση των δικαιολογητικών για τις εκταμιεύσεις των επιχορηγήσεων, που

συνδεθούν τα πληροφοριακά συστήματα του ΕΣΠΑ (ΟΠΣ ΕΣΠΑ και ΠΣΚΕ) με την ΕΡΓΑΝΗ. Αυτονόητο; Δεν ήταν. Το εφαρμόσαμε, με αποτέλεσμα τεράστια ανακούφιση στην προσκόμιση -σε έντυπη μορφή- εκατοντάδων ατομικών δικαιολογητικών εργασιακής απασχόλησης. Με την εφαρμογή της συγκεκριμένης δυνατότητας αφενός εξοικονομήθηκαν ώρες εργασίας για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, αφετέρου ενισχύθηκε το αδιάβλητο των

στοιχείων. Όλα αυτά επιτάχυναν τις διαδικασίες, ακόμα και με τον κορονοϊό. Kαι με όλη την προσπάθεια μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν σήμερα σοβαρές εκκρεμότητες απέναντι σε επιχειρήσεις. Για τις δε επιδοτήσεις του ΕΣΠΑ που δόθηκαν μέσα στην πανδημία, νομίζω εκεί δεν υπάρχει αντίρρηση από κανέναν, τα πράγματα έγιναν σε αστρονομικούς χρόνους. Για τα διεθνή δεδομένα, όχι μόνο τα ελληνικά. Δεν νομίζω ποτέ πριν ο Έλληνας επιχειρηματίας να είχε ποτέ στο παρελθόν υποβάλει μόνο 1 ηλεκτρονική αίτηση (ότι ..υπάρχει) και να βρήκε σε λίγες μέρες τα χρήματα στον τραπεζικό του λογαριασμό. Το δημόσιο έκανε τον υπολογισμό των ποσών ανά επιχείρηση (οριζόντιος αλγόριθμος του Υπουργείου Οικονομικών ανά ΚΑΔ), το ΕΣΠΑ διέθεσε πόρους αφού είχε τροποποιήσει και μετακινήσει ποσά σε 15 Επιχειρησιακά Προγράμματα, έλαβε τις εγκρίσεις της ΕΕ, και η ΑΑΔΕ έκανε τις εκταμιεύσεις μέσα από το Taxisnet προς το IBAN ενός εκάστου. Αδιανόητα πράγματα, με την καλή έννοια για μια φορά. Η βιώσιμη ανάπτυξη είναι βασική προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής ‘Ένωσης. Οι πόροι του ΕΣΠΑ με ποιες δράσεις θα στηρίξουν αυτή την προσπάθεια; Μέσα από το ΕΣΠΑ η Ευρωπαϊκή Ένωση μας αναγκάζει να αποδείξουμε στην πράξη τη δέσμευση σε βιωσιμότητα των επενδύσεων. Το συζητήσαμε και πριν, η λογική είναι πως όλες οι δράσεις, με τον δικό τους τρόπο η καθεμία, συνθέτουν ένα παζλ που οδηγεί σε μια μεγάλη εικόνα. Μια νέα εικόνα χώρας. Γι’αυτό το λόγο οι ευρείες πολιτικές της ΕΕ, η πράσινη, η ψηφιακή, δίκαιη μετάβαση, αφορούν οριζόντια όλους τους κάθετους τομείς της οικονομίας. Σκοπός είναι η οικονομία, η κοινωνία αλλά και οι επιχειρήσεις να έχουν υγιές υπόβαθρο, ώστε να μπορούν να ανταπεξέρχονται κατά το δυνατόν σε οποιαδήποτε πρόκληση ή κρίση, τα συζητήσαμε και πριν. Αυτό σημαίνει βιωσιμότητα. Υπό αυτήν την έννοια, δεν θα μπορούσα να ξεχωρίσω κάποιες, φυσικά κάποιες είναι πιο γνωστές από άλλες. Αναφέραμε την υποστήριξη της επιχειρηματικότητας, υπάρχουν επίσης

τα δημοφιλή προγράμματα ‘Εξοικονομώ’ κ.α. Όμως όλο το ΕΣΠΑ αποσκοπεί στη βιώσιμη ανάπτυξη και έτσι πρέπει να είναι. Από τις χρηματοδοτούμενες δράσεις της απασχόλησης και των δεξιοτήτων, μέχρι τις αφαλατώσεις στα νησιά ή τα μουσεία και τις πολιτιστικές δράσεις.

Οι βιώσιμες και αποδοτικές επενδύσεις συμβάλλουν και στην ουσιαστική αύξηση της απασχόλησης. Είστε αισιόδοξη ως προς την επίτευξη αυτού του στόχου; Εμείς δεν επιθυμούμε να μεταφέρουμε στις αποσκευές μας προς το νέο ΕΣΠΑ την κατανάλωση πόρων ή την άχαρη επίλυση εκκρεμοτήτων. Επιθυμούμε μια οικονομική ανάπτυξη που οδηγεί με δυναμισμό σε νέες ευκαιρίες δημιουργίας και ευημερίας. Και αυτό γίνεται μέσα από την απασχόληση, την απασχόληση των νέων, την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού μας. Είναι γεγονός πως πετύχαμε τα τελευταία χρόνια, μαζί με τη συνδρομή του ΕΣΠΑ, τη συγκράτηση, ακόμα και τη μείωση της ανεργίας. Παρότι βρισκόμασταν εν μέσω μιας πανδημίας που έκλεισε κυριολεκτικά την οικονομική και κοινωνική ζωή για μεγάλα διαστήματα. Βέβαια υπάρχει αγώνας ακόμα. Αλλά και βέβαια είμαι αισιόδοξη. Όπως έχει ειπωθεί, δεν έχει νόημα να είμαστε οτιδήποτε άλλο. Και όχι μόνο γιατί θα υπάρχει λχ 1 δισεκατομμύριο Ευρώ που πρόκειται να επενδυθεί μέσα από το νέο ΕΣΠΑ αποκλειστικά για την απασχόληση των νέων. Οι επενδύσεις που γίνονται και θα γίνουν, είτε με το ΕΣΠΑ ή και με το Ταμείο Ανάπτυξης ή άλλα εργαλεία, ειδικά σε τομείς όπου έχουμε ως Ελλάδα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, είναι γεγονός. Μιλάμε πάντα πχ για τη ναυτιλία αλλά τώρα έχουμε επιπλέον επενδύσεις και στην εγχώρια ναυπηγοεπισκευή. Μιλάμε πάντα για τουρισμό, τώρα εξειδικευόμαστε σε ‘πράσινα’ ξενοδοχεία, αγροτουρισμό ή άλλα. Όλα αυτά μπορούν να διασφαλίσουν καινούριους θύλακες απασχόλησης τόσο των νέων, όσο και να δώσουν νέες κατευθύνσεις και σε μεγαλύτερες ηλικίες, ώστε να ζούμε ως πολίτες με επάρκεια και ποιότητα. Χωρίς να αφήνουμε κανέναν πίσω.

Τα

ψηφιακά εργαλεία, όπως ανα φέρει παίζουν καθοριστικό ρόλο ενώ όλα τα θέματα διοίκησης, ξεκινούν αλλά και καταλήγουν στην οι κονομική διεύθυνση.

Οι αναταράξεις που υπάρχουν στην παγκόσμια οικονομία επηρεάζουν

όπως είναι φυσικό τις επιχειρήσεις. Πως αντιμετωπίζετε ως οικονομική διεύθυνση την όλη κατάσταση; Η παγκόσμια οικονομία πριν προλάβει να βγει από τις επιπτώσεις της πανδημίας μπήκε στον ρυθμό του πολέμου στην Ου κρανία και τις συνέπειες του, οι οποίες όπως είναι φυσικό έχουν ισχυρή επιρροή σε όλες τις επιχειρήσεις. Στην εταιρεία μας, η εκτόξευση των τιμών των πρώτων υλών, η εκτόξευση του ενεργειακού και του μεταφορικού κόστους σε συνδυασμό με την διατάραξη των εφοδιαστικών αλυ σίδων δημιούργησαν ένα κλίμα έντονης ρευστότητας. Μέσα σε αυτό το ευμετάβλητο περιβάλ λον καλούμαστε, σαν οικονομική διεύ θυνση, να κινηθούμε σε 3 κατευθύνσεις: Α) Προστασία της ρευστότητας της επι χείρησης. Δεδομένου ότι δεν φαίνεται το τέλος των οικονομικών αναταράξεων στην παγκό σμια οικονομία, είναι σημαντικό για τις επιχειρήσεις να παραμείνουν φερέγγυες και να είναι σε θέση να διατηρήσουν την οικονομική τους ακεραιότητα. Σε αυτή την κατεύθυνση αξιολογούμε όλα τα δι αθέσιμα τραπεζικά εργαλεία και σε συ νεργασία με τις τράπεζες αξιοποιήσουμε εργαλεία διαχείρισης και χρηματοδότη σης χαρτοφυλακίου μεταχρονολογημέ νων επιταγών καθώς και διαχείρισης του πιστωτικού κινδύνου μέσω εργαλείων credit insurance. Η απαίτηση κεφαλαίου κίνησης μας οδήγησε στην ανάλυση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του πελατολογίου ώστε να επαναπροσδιορίσουμε τα πι στωτικά όρια σε συνδυασμό με παροχή κινήτρων έγκαιρης αποπληρωμής. Αυτό βέβαια προϋποθέτει πλέον να προσαρ μόζουμε την προσέγγιση μας σε κάθε πελάτη αναλύοντας τα δεδομένα του, ποιοτικά και ποσοτικά ώστε να μπο ρούμε να εφαρμόσουμε το κατάλληλο

εξατομικευμένο μίγμα τιμής, πίστωσης και υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας, ώστε να διατηρήσουμε υγιείς, ισχυρές συνεχείς επιχειρηματικές σχέσεις. Η επαναδιαπραγμάτευση των όρων πλη ρωμής με τους προμηθευτές βάσει των δεδομένων και της διαπραγματευτικής δύναμης των μερών, αποδείχθηκε πως θα πρέπει να εξετάζεται με προσοχή και να προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς. Β) Ανάπτυξη Σεναρίων Η οικονομική διεύθυνση πρέπει να εξα σφαλίζει την συνεχή ροή της πληροφο ρίας ώστε να είναι σε θέση να διαθέτει επαρκή και έγκαιρα δεδομένα σε άμεση επικοινωνία με τα υπόλοιπα τμήματα της εταιρίας μας για να προλάβει να εντοπί σει τις επιπτώσεις της κρίσης στη ροή των εργασιών. Παράλληλα ηγείται της ανάπτυξης πλαισίων και σεναρίων στον οικονομικό και επιχειρηματικό σχεδι ασμό ώστε να ληφθούν αποφάσεις βα σισμένες σε μετρήσιμα αποτελέσματα αποδοτικότητας της εταιρίας. Αυτό βοηθά στην παρακολούθηση του τρόπου με τον οποίο οι αποφάσεις επη ρεάζουν την ικανότητα της εταιρείας όχι μόνο απλά να επιβιώνει αλλά πολύ περισσότερο να αναπτύσσεται μέσα σε ένα οικονομικό περιβάλλον έντονων αναταράξεων. Γ) Διαχείριση Κρίσεων Η οικονομική διεύθυνση έχει θέσει σαν σκοπό να επικοινωνήσει το σημαντικό

ρόλο της οικονομικής υγείας και ακε ραιότητας της επιχείρησης στο σύνολο της εταιρίας, να μοιράζεται νέες πληρο φορίες που μπορεί να επηρεάσουν την εταιρία και να αξιολογεί τον κίνδυνο και να προτείνει τις ενέργειες για τον έλεγ χο της κατάστασης ακόμη και όταν αυτή εξελίσσεται.

Η τεχνολογία βοηθά στον να γίνουν προσαρμογές αλλά και οικονομικές προβλέψεις που θα βοηθήσουν τον οργανισμό να αντιμετωπίσει το ασταθές διεθνές περιβάλλον; Από το 2020, η εταιρία μας έχει εκσυγ χρονίσει το πληροφοριακό της σύστη μα, και έχει μεταβεί σε ένα οικονομικό επιχειρηματικό μοντέλο (transactional system). Μέσα από την υψηλή παραμε τροποίηση all business and operational activities καταγράφονται και το οικονο μικό τους αποτέλεσμα παρουσιάζεται on real time δίνοντας έτσι τη δυνατότητα να γίνεται μία ιχνηλάτηση της αιτίας του κάθε αποτελέσματος. Πλέον συγκεκριμένα, και ιδιαίτερα με την σημαντική αύξηση των α’ υλών μπορούμε ανά πάσα στιγμή, να κάνουμε ανάλυση ευαισθησίας και προσομοίωση της κάθε συνταγής καθώς και του συνο λικού βιομηχανικού κόστους με βάση τις επικείμενες και αναμενόμενες μετα βολές των υλικών και του ενεργειακού κόστους.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός

μεταβάλλει το ρόλο της οικονομικής διεύθυνσης; Είναι αλήθεια ότι τα ψηφιακά εργαλεία παίζουν καθοριστικό ρόλο σε μια σύγχρονη οικονομική διεύθυνση. Με τη χρήση τέτοιων εργαλείων, οι καθημερινές εργασίες της διεύθυνσης πραγματοποιούνται με έναν αυτοματοποιημένο τρόπο (τιμολογήσεις, στατιστικές αναλύσεις, πληρωμές, είσπραξη, εκτέλεση εντολών παραγωγής, κοστολόγηση, credit risk management).

Η εταιρία μας, ως μέλος του ομίλου MAPEI, επενδύει συνεχώς σε πρακτικές βελτιστοποίησης των οικονομικών και χρηματοοικονομικών αναφορών. To αποτέλεσμα αυτών είναι ότι όλος ο λειτουργικός κύκλος από την εντολή αγοράς, την καταχώρηση στα κατάλληλα κέντρα κόστους και λογαριασμούς, την ηλεκτρονική αρχειοθέτηση των παραστατικών, όπως και την πληρωμή των προμηθευτών μέσω επιχειρηματικού εργαλείου, έχει εξασφαλίσει την ταχύτερη εκτέλεση των σχετικών εργασιών με το μικρότερο κίνδυνο σφάλματος καθώς η παραμετροποίηση των συστημάτων έχει ενσωματώσει στα επιμέρους στάδια των διαδικασιών preventive και detective controls. Ομοίως και για το κύκλωμα από την

αίτηση παραγγελίας, που γίνεται μέσω του συστήματος CRM, την εκτέλεση της παραγγελίας, την διαχείριση της διαθεσιμότητας των εμπορευμάτων και την εκτέλεση της παραγγελίας μέχρι και είσπραξη, όλες αυτές οι διαδικασίες είναι πλήρως ενσωματωμένες στο πληροφοριακό σύστημα της εταιρίας. Η διαχείριση και παρακολούθηση δεδομένων που παρέχουν τα ψηφιακά εργαλεία απλοποιούν τις λογιστικές εργασίες επιτρέποντας στα στελέχη της οικονομικής διεύθυνσης να επικεντρωθούν σε σημαντικά επιχειρησιακά θέματα όσον αφορά το reporting, budgeting, forecasting και Business Planning.

να αντιλαμβανόμαστε καλύτερα τις ανάγκες της επιχείρησης και είμαστε σε θέση να υποστηρίξουμε την λήψη ορθότερων αποφάσεων. Αυτή η σύνδεση με τον σκοπό της επιχείρησης είναι νευραλγικής σημασίας για εμάς.

διεύθυνση. Έχουμε εξειδικεύσει και παραμετροποίηση τα πληροφοριακά μας συστήματα και πλέον οι δυνατότητες είναι απεριόριστες. Το γεγονός αυτό μας δίνει τη δυνατότητα

Είστε ικανοποιημένοι από τα μέχρι στιγμής οικονομικά αποτελέσματα για το 2022 και τι περιμένετε για το 2023; Η εταιρία μας εφαρμόζοντας μια πελατοκεντρική στρατηγική και προκειμένου να ανταπεξέρθει στις πληθωριστικές πιέσεις και τον οικονομικό αντίκτυπο στον οργανισμό έχει επιλέξει να διαχειριστεί εσωτερικά τα υψηλά κόστη με πρακτικές και επιχειρηματικές επιλογές περιορισμού αυτών. Ενδεικτικά αναφέρουμε τη διαχείριση του βιομηχανικού κόστους και τον περιορισμό των σταθερών εξόδων. Επιπρόσθετα έχει προχωρήσει σε σταδιακές αυξήσεις του τιμοκαταλόγου προκειμένου να διατηρηθεί το επιθυμητό μικτό περιθώριο κέρδους. Τα αποτελέσματα αυτής της στρατηγικής είναι αρκετά ικανοποιητικά καθώς έχουν επιφέρει μια σταθερότητα στο μικτό περιθώριο κέρδους χωρίς να αναταράξουμε τις σχέσεις με τους πελάτες εξασφαλίζοντας μία αξιόλογη ανάπτυξη του κύκλου εργασιών και των καθαρών αποτελεσμάτων για το 2022. Επιπρόσθετα, η εταιρία έχει αναπτύξει σημαντική επενδυτική δραστηριότητα με την καθετοποίηση της παραγωγής προκειμένου να έχει τον έλεγχο βασικών πρώτων υλών και την βιομηχανοποίηση εμπορευμάτων, ενισχύοντας την κερδοφορία του μίγματος πωλήσεων. Οι εκτιμήσεις για το 2023 είναι αισιόδοξες καθώς αναμένουμε τα αποτελέσματα των επενδύσεων και της ανάπτυξης της αγοράς και της αντίστοιχης αύξησης των πωλήσεων να ενισχύσουν τα αποτελέσματα και την οικονομική θέση της εταιρίας. Η ευελιξία και η δυνατότητα της εταιρίας να προσαρμόζεται στο συνεχές ευμετάβλητο μικροοικονομικό και μακροοικονομικό περιβάλλον αποτελεί την κινητήρια δύναμη και το ανταγωνιστικό πλεονέκτημά της.

ρυθμούς. Στο πλαίσιο αυτό, προ βλέπεται ρυθμός ανάπτυξης 5,3% για το 2022 και 2,1% για το 2023. Το ΑΕΠ αναμένεται να υπερβεί, σε τρέχουσες τιμές, τα 220 δισ. ευρώ το 2023, αγγίζοντας τα επίπεδα του 2010, με την κυβέρνηση να εκτιμά ότι πιθανόν αυτές οι εκτιμήσεις να είναι συντηρητικές. Όπως είπε δε ο Υπουργός, η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς, σχεδόν διπλάσιους του μέσου ευρωπαϊκού όρου, ενώ συγκαταλέγεται στις πλέον ανθεκτικές οικονομίες του πλανήτη, αφού το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά ότι περίπου το 1/3 της παγκόσμιας οικονομίας θα δει τουλάχιστον 2 διαδοχικά τρίμηνα συρρίκνωσης εφέτος και το επόμενο έτος. Όσον αφορά στις επενδύσεις και τις εξαγωγές, ο Χρ. Σταϊκούρας εκτίμησε ότι θα ανέλθουν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα το 2022, αφού η χώρα μας «προσελκύει παγκόσμιους

επενδυτικούς κολοσσούς, επεκτείνεται σε νέες αγορές, γίνεται όλο και πιο εξωστρεφής». Η ανάλυση των στοιχείων δείχνει δε ότι η Ελλάδα εξάγει, ως ποσοστό του ΑΕΠ, περισσότερο από την Ιταλία, την Ισπανία και τη Γαλλία. Οι πραγματικές εξαγω γές αγαθών καταγράφουν συνεπή ανοδική πορεία, φτάνοντας το 2ο τρίμηνο του έτους, σε ρεκόρ της περιόδου ιστορικών στοιχείων, υπερβαίνοντας κατά 75% τον μέσο όρο τριμηνιαίου όγκου όλης της προ-πανδημίας περιόδου από το 1995. Η δε εξαγωγική βάση διαφοροποιείται σημαντικά, καταγράφοντας ισχυρή αύξηση στις εξαγωγές αγαθών υψηλής τεχνολογίας, οι οποίες προσεγγίζουν πλέον ποσοστά βιομηχανοποιημένων χωρών, όπως είναι η Γερμανία. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε από τον Υπουργό Οικονομικών και στο ζήτημα της ανεργίας, η οποία έχει ήδη υποχωρήσει περισσότερο από 5 μονάδες σε σχέση με το 2019, προσεγγίζοντας πλέον, σε ετήσια βάση, το επίπεδο του 2010. Αυτή η υποχώρηση είναι ιδιαίτερα εμφανής στις γυναίκες και τους νέους ανθρώπους, ενώ την ίδια στιγμή ο αριθμός των εργαζομένων ξεπερνά τα 4,1 εκατ. πολίτες. Το 2ο τρίμηνο του 2022, η Ελλάδα κατέγραψε μεγαλύτερο αριθμό απασχολούμενων

επίτευξη δημοσιονομικής ισορροπίας και τη διατήρηση της αναπτυξιακής πορείας της χώρας. Πιο συγκεκριμένα:

1η Προτεραιότητα: Η υλοποίηση παρεμβάσεων για την αντι μετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων των πολύ-επίπεδων κρίσεων. Παρεμβάσεις όπως είναι: Οι επιδοτήσεις στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Η αναδρομική επιστροφή ποσοστού της επιβάρυνσης του ενεργειακού κόστους για οικιακά τιμολόγια. Η αύξηση του επιδόματος θέρμανσης και η επιδότηση του πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης. Η οικονομική ενίσχυση των πολιτών, με κοινωνικά κριτήρια, για την σημαντική επιβάρυνση στα καύσιμα. Η στήριξη γεωργών και κτηνοτρόφων με επιδοτήσεις, με τη μείωση του ΦΠΑ στα λιπάσματα και τις ζωοτροφές, με την επιστροφή του ΕΦΚ στο πετρέλαιο. Η εφάπαξ οικονομική ενίσχυση ευάλωτων πολιτών. Συνολικά, με τις πρόσφατες εκτιμήσεις της πορείας του ενεργει ακού κόστους, τα μέτρα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης ανέρχονται στα 12,4 δισ. ευρώ το 2022, με το δημοσι ονομικό κόστος αυτών να διαμορφώνεται στα 4,7 δισ. ευρώ.

τα 9,5 δισ. ευρώ, δηλαδή

κατευθύνεται στην επιδότηση του αυξημένου ενεργειακού κόστους. Από αυτά, τα 3,5 δισ. ευρώ είναι για τα νοικοκυριά και τα 6,0 δισ. ευρώ για τις επιχειρήσεις. Τέλος, συνεχίζεται η εφαρμογή παρεμβάσεων, ύψους 4,3 δισ. ευρώ, για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. 2η Προτεραιότητα: Η συνέχιση και ενίσχυση των φορο-ελα φρύνσεων για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Έτσι, κοντά στις υπάρχουσες μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών της τελευταίας τριετίας, έρχονται να προστεθούν: Η μονιμοποίηση της κατάργησης της ειδικής εισφοράς αλ ληλεγγύης για όλους τους πολίτες. Η μονιμοποίηση της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών. Η κατάργηση της ειδικής εισφοράς 1% υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων. Η κατάργηση, υπό προϋποθέσεις, του τέλους επιτηδεύματος. Η επέκταση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε υπηρεσίες μεταφοράς προσώπων, σε υπηρεσίες διάθεσης μη αλκοολού χων ποτών και ροφημάτων, στα εισιτήρια κινηματογράφων, στα γυμναστήρια κ.λπ. Η επέκταση της αναστολής του ΦΠΑ για νέες οικοδομές. Απόρροια της ασκούμενης φορολογικής πολιτικής είναι η μεί ωση κατά 4% της φορολογικής επιβάρυνσης των μισθωτών το 2021, σε σχέση με το 2019. Πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτε ρη μείωση φορολογικής επιβάρυνσης ανάμεσα σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ. Όπως εκτίμησε δε ο Χρ. Σταϊκούρας, οι μειώσεις φόρων ενισχύουν τις επενδύσεις και δημιουργούν νέες θέσεις απασχόλησης. Έτσι, ο συνολικός αριθμός εργαζομένων, το 2023, αναμένεται να ανέλθει στα 4,9 εκατ. απασχολούμενους, ύψος που θα αποτελέσει ρεκόρ για όλη τη περίοδο διαθέσιμων στοιχείων από το 1995.

80%

3η Προτεραιότητα: Η διασφάλιση της υφιστάμενης δημοσιο νομικής υπευθυνότητας. Η κυβέρνηση εκτιμά ότι το πρωτο γενές έλλειμμα θα διαμορφωθεί στο 1,7% του ΑΕΠ το 2022, με τα δημόσια οικονομικά να επιστρέφουν σε περιβάλλον πρωτογενών πλεονασμάτων από το 2023. Επιπλέον, το δημόσιο χρέος αναμένεται να μειωθεί κατά 24 ποσοστιαίες μονάδες το 2022, και να διαμορφωθεί περίπου στο 160% του ΑΕΠ το 2023.

4η Προτεραιότητα: Η στήριξη και ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών. Έτσι, πέραν της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης και της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών, ο Προϋπολογισμός προχωρά μεταξύ άλλων, σε νέα αύξηση του κατώτατου μισθού, σε μόνιμη αύξηση των συντάξεων, στην αναμόρφωση του ειδικού μισθολογίου των γιατρών του Ε.Σ.Υ., καθώς και στην άμεση διευθέτηση παγίων μισθολογικών αιτημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων. 5η Προτεραιότητα: Η άσκηση κοινωνικής πολιτικής, με την στήριξη των πιο ευάλωτων πολιτών. Στο πλαίσιο αυτό, ο Προ ϋπολογισμός προβλέπει την πρόσθετη οικονομική ενίσχυση 2,3 εκατ. χαμηλοσυνταξιούχων, ανασφάλιστων υπερήλικων, δικαιούχων επιδομάτων ΑΜΕΑ, μακροχρόνια ανέργων, δι καιούχων ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, δικαιούχων επιδόματος παιδιών ΟΠΕΚΑ. Η συνολική ενίσχυση αυτών, τόσο τον περασμένο Απρίλιο όσο και τον προσεχή Δεκέμβριο, υπερβαίνει τα 820 εκατ. ευρώ. Πέραν αυτής, της αύξησης των συντάξεων και του κατώτατου μισθού, της επιδότησης του ρεύματος και των καυσίμων, η κυβέρνηση προχωρά στην επέκταση του επιδόματος μητρό τητας στον ιδιωτικό τομέα και στην υλοποίηση πλέγματος παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση του σημαντικού προβλή ματος της στέγασης, ιδιαίτερα για τους νέους ανθρώπους και τα νέα ζευγάρια. Συνολικά, όπως επισημαίνει και το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, οι κοινωνικές παροχές είναι αυξη μένες κατά 1,6 δισ. ευρώ εφέτος και κατά 456 εκατ. ευρώ του χρόνου. 6η Προτεραιότητα: Η βέλτιστη και εμπροσθοβαρής αξιοποί ηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με στόχο την ενίσχυση του παραγωγικού ιστού της οικονομίας. Ήδη, στο σκέλος των επιδοτήσεων έχουν ενταχθεί 372 έργα, προϋπολογισμού 13,5 δισ. ευρώ, ενώ στο δανειακό σκέλος έχουν υποβληθεί 160 επενδυτικά σχέδια, προϋπολογισμού 7,14 δισ. ευρώ. Από το ποσό αυτό, πάνω από 1 δισ. ευρώ αφορούν επενδύσεις από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Η κυβέρνηση εκτιμά δε ότι η προσήλωση στην απορρόφηση των πόρων του Ταμείου αναμένεται να αποφέρει επιτάχυνση της ετήσιας συμβολής στην ανάπτυξη στις 1,9 ποσοστιαίες μονάδες.

επιδεινώθηκε ισχυρά τον Οκτώβριο, καθώς διαμορφώθηκε στις 98,3 μονάδες, σε σύγκριση με 104,9 τον Σεπτέμβριο και στη χαμηλότερη επίδοση των τελευταίων 20 μηνών. Όπως αναφέρει το ΙΟΒΕ, η πτώση αυτή συγκλίνει με τις αντίστοιχες εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς ανάλογες πτωτικές τάσεις επικρατούν στις περισσότερες ευρωπαϊκές οικονομίες. Σύμφωνα με την ανάλυση, η επίδοση αυτή είναι αποτέλεσμα της επιδείνωσης των προσδοκιών κυρίως στις Υπηρεσίες και δευτερευόντως στη Βιομηχανία, αλλά και την υποχώρηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Το Λιανικό Εμπόριο, αντίθετα, φαίνεται να ανακάμπτει, όπως και τα Δημόσια έργα που στηρίζουν ακόμα τις Κατασκευές. Καθώς ολοκληρώ νεται η τουριστική περίοδος οι σχετικές εποχικές θέσεις εργασίας τερματίζονται, με αποτέλεσμα να αναζη τούνται νέες πηγές απασχόλησης. Το ενεργειακό ζήτημα φαίνεται να προκαλεί επίσης απαισιοδοξία ενόψει της χειμερινής περιόδου, καθώς αθροίζεται στο συνεχιζόμενο, όπως αποδεικνύεται, πρόβλημα του υψηλού πληθωρισμού που πλήττει πλέον σχεδόν όλες τις κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών. Στο απρόβλεπτο περιβάλλον θα πρέπει να συνυπολογιστεί και η αύξηση του κόστους δανεισμού, λόγω της ανόδου των επιτοκίων, που αρχίζει να καταγράφεται ως προβληματισμός, έστω και σε αρχικό ακόμη στάδιο. Αναλυτικότερα: στη Βιομηχανία, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση διατηρήθηκε αμε τάβλητο, οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα κλιμακώθηκαν και οι θετικές προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες ενισχύθηκαν οριακά. στις Κατασκευές, οι αρνητικές προβλέψεις για την παραγωγή ενισχύθηκαν, ενώ αντίθετα οι προβλέψεις για την απασχόληση βελτιώθηκαν αισθητά. στο Λιανικό Εμπόριο, οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις βελτιώθηκαν σημαντικά, με το ύψος των αποθεμάτων να αποκλιμακώνεται έντονα, ενώ οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη των πωλήσεων ενισχύονται αισθητά. στις Υπηρεσίες, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων κινήθηκαν έντονα πτω τικά, όπως και εκείνες για τη ζήτηση, ενώ οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της ζήτησης υποχώ ρησαν αισθητά. στην Καταναλωτική Εμπιστοσύνη, οι αρνητικές προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάστα ση της χώρας κλιμακώθηκαν περαιτέρω, όπως και

ότι οι πρώτες μεταρρυθμίσεις και έργα έχουν ξεκινήσει να υλοποιούνται και δεκάδες ακόμα είναι στο πλάνο, με τις ανησυχίες εδώ να επικεντρώνονται στην τήρηση των αυστηρών χρονοδιαγραμμάτων. Τη βάση του όλου προβλη ματισμού έθεσε για μια ακόμα φορά ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης, ο οποίος μιλώντας σε εκδήλωση του Οικονομικού

ευκαιρίες που υπάρχουν, προ παντός, για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0». Σημειώνοντας πως, σύντομα, θα ανοίξει για υποβολή αιτήσεων το πρώτο «Εξοικονομώ» για επιχειρήσεις, εξέφρασε, ταυτόχρο

Θ. Σκυλακάκης

ΡΕΠΟΡΤΆΖ

στο Ταμείο Ανάκαμψης- θα υπάρξουν περισσότερα εργαλεία για ενεργειακές επενδύσεις από επιχειρήσεις. Αναφερόμενος στην ταχύτητα των διαδικασιών, επισήμανε το παράδειγμα της πρώτης μικρής επιχείρησης που λαμβάνει δάνειο από το «Ελλάδα 2.0», περίπου 2,5 μήνες μετά την υποβολή του σχετικού αιτήματος, ηλεκτρονικά, στην ειδικά διαμορφωμένη πλατφόρμα. Συγκεκριμένα, πρόκειται για επενδυτικό σχέδιο, ύψους 1,127 εκατ. ευρώ, για ανακαίνιση ξενοδοχείου στη Σέριφο. Πέραν από το παραπάνω ευρύ δανειοδοτικό πρόγραμμα, ύψους 11,7 δισ. ευρώ, που αφορά επιχειρήσεις κάθε μεγέθους, έκανε λόγο για ακόμη δύο δανειοδοτικά προγράμματα του «Ελλάδα 2.0», τα οποία είναι, αποκλειστικά, για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Καταρχάς, τον Ιανουάριο, υπό την αιγίδα του InvestEU (ευρωπαϊκό εγγυοδοτικό όργανο) θα βγει ένα εγγυοδοτικό πρόγραμμα, στο πλαίσιο του οποίου οι συνεργαζόμενες, ελληνικές εμπορικές τράπεζες θα μπορούν να χορηγήσουν δάνεια, συνολικού ύψους περί τα 2,5 δισ. ευρώ, σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Όσο για το δεύτερο πρόγραμμα, συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ, αντίστοιχα, θα απευθύνεται σε καινοτόμες, νεοφυείς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, χορηγώντας τους δάνεια για την υλοποίηση των επενδυτικών τους σχεδίων.

Πτώση του χρέους στο 169,1% του ΑΕΠ το 2022 Τέλος, σε σχέση με το γενικότερο οικονομικό περιβάλλον ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών υπογράμμισε: «Αυτή τη στιγμή είμαστε στην “καρδιά” μιας ενεργειακής κρίσης και στην έναρξη μιας ευρωπαϊκής επιβράδυνσης ή και ύφεσης σε πολλές χώρες. Αυτή η ύφεση, κατά τη γνώμη μου, θα είναι βραχύβια, διότι το βασικό της αίτιο είναι εξωγενές. Είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία και κατ’ επέκταση η άνοδος του πληθωρισμού που προκάλεσαν οι ανατιμήσεις στα καύσιμα -κατά κύριο λόγο- και η προσπάθεια των Κεντρικών Τραπεζών να περιορίσουν τον πληθωρισμό, ανεβάζοντας τα επιτόκια. Όταν τελειώσει ο πόλεμος, η κατάσταση θα αντιστραφεί. Η ύφεση θα περάσει και ταυτόχρονα θα έχουμε πτώση των τιμών των καυσίμων, διότι δεν θα υπάρχουν πια οι ίδιες πιέσεις. Οι οικονομίες θα μπουν σε φάση ανάκαμψης, που θα κρατήσει για αρκετά χρόνια. Βγαίνοντας από

τις κρίσεις -και παρά τα πολλά χρήματα που διαθέσαμε για την αντιμετώπισή τους- το χρέος της Ελλάδας, φέτος, θα είναι κάτω από το χρέος του 2019. Τότε, ήταν 180,7% του ΑΕΠ, ενώ φέτος θα πέσει στο 169,1% του ΑΕΠ. Κι αυτό, έχοντας να ξοδέψουμε περίπου το 95% των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, που θα αρχίσουν να μπαίνουν, τώρα, στην οικονομία». Παραμένει στο 0,35% το ελάχιστο επιτόκιο χορήγησης δανείων Την ίδια στιγμή, σταθερό στο 0,35% παραμένει το ελάχιστο επιτόκιο χορήγησης δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας από τους τραπεζικούς φορείς προς τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, ενώ για τις υπόλοιπες, αυξάνεται και διαμορφώνεται, πλέον, σε επίσης σταθερό 1%. Αυτό προβλέπεται στο πλαίσιο της νέας ΚΥΑ που υπέγραψε το οικονομικό επιτελείο, με την επισήμανση πως τα παραπάνω επιτόκια ισχύουν για όσες δανειακές συμβάσεις συναφθούν μεταξύ των τραπεζικών φορέων και των δικαιούχων με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας από την έναρξη ισχύος της απόφασης και μέχρι την έναρξη ισχύος τυχόν απόφασης τροποποίησής της, με την οποία θα αναθεωρείται το ελάχιστο προβλεπόμενο επιτόκιο. Υπενθυμίζεται ότι όσον αφορά στο επενδυτικό σχήμα, κάθε σχέδιο χρηματοδοτείται σε ποσοστό έως 50% με δάνειο από το Ταμείο Ανάκαμψης και τουλάχιστον κατά 30% με δάνειο από τη συνεργαζόμενη τράπεζα, ενώ το 20% της επένδυσης καλύπτεται με ίδια συμμετοχή. Πληθωρισμός: Σημάδια σταθεροποίησης Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat, ο πληθωρισμός συνεχίζει σταθερά την ανοδική του πορεία στην ευρωζώνη τον Οκτώβριο, καθώς ξεπέρασε το 10%, φθάνοντας στο 10,7%. Στην Ελλάδα ωστόσο, ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή κατέγραψε μικρή επιβράδυνση και διαμορφώθηκε στο 9,8% από 12,1% τον Σεπτέμβριο, 11,2% τον Αύγουστο, 11,3% τον Ιούλιο και 11,6% τον Ιούνιο. Σύμφωνα με πληροφορίες, η επιβράδυνση που καταγράφεται στον πληθωρισμό στη χώρα μας ήταν αναμενόμενη από το οικονομικό επιτελείο, καθώς η σύγκριση γίνεται σε ετήσια βάση, δηλαδή σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2021, οπότε και είχε αρχίσει η ανοδική πορεία του πληθωρισμού. Όσον αφορά στις εκτιμήσεις για το σύνολο του έτους, με βάση το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2023 εκτιμάται ότι θα φτάσει στο 8,8%. Βασική αιτία ανόδου του πληθωρισμού και τον Οκτώβριο είναι η ανοδική πορεία των τιμών στην ενέργεια. Με βάση τα στοιχεία της Eurostat, σε επίπεδο ευρωζώνης η ενέργεια αυξήθηκε κατά 41,9% από άνοδο 40,7% τον Σεπτέμβριο. Ακολουθούν τα τρόφιμα, ποτά και καπνικά με αύξηση 13,1% (από 11,8% τον Σεπτέμβριο), τα μη βιομηχανικά προϊόντα κατά 6% (από 5,5% τον Σεπτέμβριο) και ο κλάδος των υπηρεσιών κατά 4,4% (από 4,3% τον Σεπτέμβριο). Ειδικά στην Ελλάδα, τον Οκτώβριο η αύξηση στην ενέργεια ήταν 20,8% (από 53,8% τον Σεπτέμβριο), σε τρόφιμα – ποτά –καπνικά 12,8% (από 10,7% τον Σεπτέμβριο) και στις υπηρεσίες 6,7% (από 7,4% τον Σεπτέμβριο).

την κοινωνική σταθερότητα, μας λέει ο Ιωάννης Μασούτης, Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΙΑΜΑ ΝΤΗΣ ΜΑΣΟΥΤΗΣ ΑΕ, τονίζοντας ωστόσο πως η επιβίωσή τους στο σημερινό παγκόσμιο ανταγωνιστικό περιβάλλον δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτείται συνεχής εκσυγχρονισμός στην παραγωγή και τη διαχείριση, καινοτόμες υπηρεσίες και προϊόντα, πρόσβαση σε σχετική πληροφόρηση και υιοθέτηση προηγμένων τεχνολογιών, αξιοποίηση δεδομένων, δικτύωση και συνεργασίες, διευκρινίζει υπογραμμίζοντας πως προκειμένου να επιτευχθούν

χρειάζεται χρηματοδότηση. Ο πιο παραδοσιακός

κριτήρια επι λεξιμότητας είναι συνήθως τα εξής: 1) Η Πιστοληπτική ικανότητα μιας επιχείρησης, η ικανότητα δηλαδή μιας επιχείρησης να αποπληρώσει τα χρέη της η οποία μπορεί να υπολογιστεί μέσα από μια σειρά παραγόντων όπως το Οικονομικό ιστορικό, το Επιτόκιο αποπληρωμής, η Διαθεσιμότητα περιουσιακών στοιχείων ή άλλες εξασφαλίσεις για τις τράπεζες, η Ρευστότητα της επιχείρησης, η Παρούσα οικονομική κατάσταση, το Πιθανό μελλοντικό εισόδημα και το Ύψος των τρεχουσών υποχρεώσεων 2) Η σκοπιμότητα και η αποδοτικότητα της προτεινόμενης επένδυσης για την οποία ο υποψήφιος δανειολήπτης αιτείται

τις αρχές της υπεύθυνης τραπεζικής. Η πρόσβαση στην τραπεζική χρηματοδότηση αποδεικνύεται ένα πεδίο έντονου προβληματι σμού κυρίως για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ), που αφήνουν ισχυρό αποτύπωμα στην οικονομία, συνεισφέροντας σημαντικά και στο ΑΕΠ. Αξιοσημείωτο είναι πως σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το 99,8% των επιχειρήσεων σε όλους τους κλάδους, εκτός από τον χρηματοπιστωτικό, αντιστοιχεί σε ΜμΕ, που απασχολούν 93 εκατομμύρια ανθρώπους, δηλαδή το 67% της συνολικής απασχόλησης.

Στην Ελλάδα, οι ΜμΕ , οι οποίες καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων και κλάδων, ισοδυναμούν περίπου με το 19,3% του ΑΕΠ και το 87% της απασχόλησης σε επιχειρήσεις. Σχετικά πρόσφατη έρευνα της ΕΚΤ (SAFE) επιβεβαιώνει τη δυσκολία πρόσβασης των Μικρομεσαίων επιχειρήσεων της χώρας μας στην τραπεζική χρηματοδότηση, με το 18% αυτών να θεωρεί το συγκεκριμένο πρόβλημα ως το πλέον σημαντικό που καλείται να αντιμετωπίσει, τη στιγμή που το αντίστοιχο ευρωπαϊκό ποσοστό αντιστοιχεί στο μισό (9%). Αξιοσημείωτο είναι, επίσης, πως στην Ελλάδα παρουσιάζεται το υψηλότερο ποσοστό (28%) μικρομεσαίων επιχειρήσεων που αναφέρει δυσχέρειες στην πρόσβαση σε τραπεζικά δάνεια αλλά και το υψηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση που φοβάται απόρριψη της αίτησής του.

Η χρυσή ευκαιρία του Ταμείου Ανάκαμψης Το Ταμείο Ανάκαμψης ισοδυναμεί με μια χρυσή ευκαιρία για την Ελλάδα. Χαρακτηριστικό, άλλωστε είναι πως σε 18 μήνες έχουν ενταχθεί στη χώρα μας 372 έργα και 160 επενδυτικά σχέδια ενώ ως τον Δεκέμβριο τα ταμεία θα υποδεχτούν 11,08 δισ. ευρώ, με τα 30,9 δισ. ευρώ να ισοδυναμούν σε πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και τα υπόλοιπα 26,5 δισ. να συνιστούν ιδιωτικά κεφάλαια που θα συνεισφέρουν στις προωθούμενες επενδύσεις και θα καλυφθούν από τραπεζικά δάνεια 13 δισ. και από ίδια κεφάλαια των επιχειρήσεων 6,5 δισ. ευρώ. Όπως πιστοποιούν τα στοιχεία της Εθνικής Τράπεζας, η πλειοψηφία των επιδοτήσεων για τον μετασχηματισμό της οικονομίας ενισχύει τις υποδομές, την ψηφιοποίηση δημόσιου τομέα και την εκπαίδευση, δηλαδή το περιβάλλον όπου λειτουργούν οι ΜμΕ , με το 1/6 των επιδοτήσεων να κατευθύνεται άμεσα στον επιχειρηματικό τομέα και εξ' αυτών τα 2/3 να τείνουν προς τις ΜμΕ. Σε ό,τι αφορά τον ιδιαίτερα ισχυρό άξονα του Ταμείου Ανά καμψης, την ενεργειακή πράσινη μετάβαση, αξιοσημείωτο είναι ότι ενώ αξιολογείται ως εξόχως σημαντικό ζήτημα από σχεδόν το 91% των ΜμΕ, μόνο το 56% αυτών πραγματοποιεί και τις αντίστοιχες δράσεις. Ωστόσο, καθώς ήδη σχεδιάζονται περαιτέρω πρωτοβουλίες, με έμφαση στη χρήση πράσινης ενέργειας, το ποσοστό των εκτεθειμένων ΜμΕ σε κινδύνους πράσινης μετάβασης εκτι μάται ότι θα περιοριστεί στο 7% την επόμενη τριετία, από 35% που είναι σήμερα. Η δυνατότητα πρόσβασης στους πόρους του Ταμείου Ανάκαμ ψης και Ανθεκτικότητας από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, συνιστά μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην προσπάθεια για πλήρη αξιοποίηση των πόρων του ΤΑΑ προς όφελος του συνόλου του επιχειρηματικού τοπίου και όχι αποκλειστικά των μεγάλων σε μέγεθος επιχειρήσεων. Γεγονός είναι, άλλωστε, ότι οι ΜμΕ τίθενται δυναμικά στην κορυφή των προτεραιοτήτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την οικονομία της Ευρώπης, μέσα από στοχευμένες ενέργειες που προωθούν την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία τους, βελτιώνοντας το περιβάλλον τους και δημιουργώντας τις απαραίτητές συνθήκες

Στοχευμένες και τοπικές δράσεις για την υποστήριξη των μικρότερων επιχειρήσεων Οι εμπορικές επιχειρήσεις καλούνται να διαμορφώσουν έναν βηματισμό ανθεκτικότητας μετά τις πολλαπλές κρίσεις, μας λέει ο Γιώργος Καρανίκας, πρόεδρος της Ελληνικής Συνομο σπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), υπο γραμμίζοντας ως σημαντικότερη πρόκληση της προσπάθειας αυτής τη χρηματοδότηση. Όπως χαρακτηριστικά επισημαί νει, το μεγαλύτερο ποσοστό των επιχειρήσεων δεν διαθέτει το κατάλληλο «τραπεζικό προφίλ» και σύμφωνα και με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δεν έχει πρόσβαση στο επίσημο τραπεζικό σύστημα. Όπως πιστοποιούν οι έρευνες του ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ, οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις χρηματοδοτούν τη λειτουργία τους κατά 82% από τα κεφάλαια της επιχείρησης, τονίζει ο Γιώργος Καρανίκας, διευκρινίζοντάς μας πως κάποια Προγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης, όπως το «Ψηφιακός μετασχηματισμός πολύ μικρών, μικρών και με σαίων επιχειρήσεων» (445 εκ. ευρώ) αλλά και το «Εξοικονομώ – Επιχειρώ» (100 εκ. για εμπορικές ΜμΕ), δεν αλλάζουν αυτή την εικόνα. Από την άλλη πλευρά, η φιλοσοφία του προγράμ ματος «Ανταγωνιστικότητα 2021-2021» (3.9 δισ. ευρώ), του βασικού εργαλείου χρηματοδότησης της νέας προγραμματικής περιόδου ΕΣΠΑ 2021-2027, που στοχεύει στην στροφή των χρηματοδοτικών εργαλείων από την ανθεκτικότητα στην ανά πτυξη, αναμένεται να ευνοήσει περισσότερο τα μεγαλύτερα μεγέθη επιχειρήσεων, συμπληρώνει τονίζοντας πως για τους συγκεκριμένους λόγους είναι κρίσιμη η διαμόρφωση στοχευ μένων και τοπικών δράσεων για την υποστήριξη των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων. Αυτό ενδεχομένως μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσα από τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ) τα οποία ενισχύονται από την άποψη των διαθέσιμων πόρων τους στη

ο αριθμός των επιχειρήσεων που έχουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση στην Ελλάδα (οι λεγόμενες bankable) δεν ξεπερνούν τις 50.000, αναφέρει ο Γιώργος Καββαθάς συμπληρώνοντας πως αν και υπάρχει η πολιτική βούληση να αυξηθεί ο αριθμός των bankable επιχειρήσεων, δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχουν πραγματοποιηθεί ανάλογες σχετικές πρωτοβουλίες από το τραπεζικό σύστημα. Μία από τις βασικές προτάσεις που έχουμε ήδη καταθέσει ως ΓΣΕΒΕΕ

για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου ζητήματος, είναι η δημιουργία ενός απλού Οδηγού Αίτησης για χρηματοδότηση, με βάση τον οποίο θα περιγράφονται με σαφήνεια τα βασικά κριτήρια επιλεξιμότητας που θέτουν οι τράπεζες, ώστε οι επιχειρηματίες να τα γνωρίζουν πριν υποβάλλουν αίτημα χρηματοδότησης, δηλώνει. Η δημιουργία κατανοητών και εύληπτων Οδηγών Αίτησης για χρηματοδότηση για τους μικρούς επιχειρηματίες, ανά δανειακό προϊόν, όπου θα αποτυπώνονται όλα τα κριτήρια επιλεξιμό τητας, αναμένεται να βοηθήσει τους μικρούς επιχειρηματίες στην απόκτηση καλύτερης εικόνας των κριτηρίων βάσει των οποίων θα κριθεί η αίτησή τους, μας εξηγεί διευκρινίζοντάς μας πως ταυτόχρονα αναμένεται να μειωθούν και τα σχετικά υψηλά ποσοστά απόρριψης των αιτήσεων που σημειώνονται στη χώρα μας. Σε γενικές γραμμές ωστόσο, θα πρέπει να αναφερθεί ότι η πρόσβαση των μικρών επιχειρήσεων στην Ελλάδα συνιστά ένα δομικό πρόβλημα του χρηματοοικονομικού συστήματος, το οποίο κρίνεται αναγκαίο να λυθεί με τη δημιουργία περισσό τερων δομών χρηματοδότησης, υπογραμμίζει σημειώνοντας πως στο πλαίσιο αυτό η δημιουργία δομών παροχής μικροπι στώσεων αντιστοιχεί σε μια σημαντική πρόταση που χρειάζεται να τύχει περισσότερης προσοχής από την πολιτεία, ώστε να δοθούν κίνητρα προς αυτή την κατεύθυνση.

Σύμφωνα με νέα στοιχεία από την έρευνα της OneStream's Decision Maker Outlook σε περισσό τερα από 650 οικονομικά στελέχη στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη, που διεξήχθη από το Hanover Research, το 5% των οικονομικών ηγετών πραγμα τοποιεί εκ νέου προβλέψεις, καθώς προετοιμάζεται για μια επικείμενη ύφεση, ενώ μόνο το 4% πιστεύει ότι η ύφεση δεν θα επηρεάσει τις δραστηρι ότητές του το 2023.

Ο σχεδιασμός μετά την ύφεση Τα ευρήματα της έρευνας αποκαλύπτουν ότι το 93% των χρηματοοικονομικών στελεχών θεωρεί ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει υψηλός το 2023. Οι δασμοί για το FP&A ενδέχεται να αυξηθούν, αφού οι τιμές αυξάνονται ταυτόχρονα με την πτώση της αξίας των ταμειακών αποθεμάτων. Οι CFOs δεν αναμένουν οικονομική ανάκαμψη μέχρι τα τέλη του 2023, με το 75% αυτών να εκτιμά ότι οι συνεχι

ζόμενες οικονομικές προκλήσεις και οι προκλήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας θα διαρκέσουν από τα μέσα έως τα τέλη του 2023 ή και αργότερα και το 72% να αναμένει ότι ο πληθωρισμός δεν θα υπο χωρήσει μέχρι περίπου την ίδια χρονική στιγμή. Ανταποκρινόμενοι στις παραπάνω προ βλέψεις, περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες (56%) δήλωσαν ότι σχε διάζουν να αυξήσουν τις τιμές, το 47% ανέφερε

η AutoML

Μηχανική

ένα χαμηλό ποσοστό των ερω τηθέντων θα μειώσει ή θα εξαλείψει τις δαπάνες ESG. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το 58% των οικονομικών στελεχών και των υπευθύνων λήψης αποφάσεων πιστεύει ότι η διαφορά στις αμοιβές μεταξύ των φύλων συνιστά ένα ζήτημα για την πρόσληψη γυναικών σε χρηματοοικονομικούς ρόλους ενώ το 85% των ερωτηθέντων θα διατηρήσει ή θα αυξήσει τις τρέχουσες δαπάνες του σε πρωτοβουλίες DEI από το νέο έτος.

τείχαν στην έρευνα να έχει ήδη υιοθετή σει λύσεις της. Αν και το αρχικό κόστος για αυτόν τον τύπο τεχνολογίας ενδέ χεται να εμφανίζεται ως υψηλό, το 48% των οργανισμών θα συνεχίσει να διερευνά το εάν θα επενδύσει ή όχι στην AutoML. Αξιοσημείωτο είναι, όμως, πως παρά την ώθηση για επένδυση στην τεχνολογία, στα πιο επιθυμητά χαρακτηριστικά των νέων υπαλλήλων συγκαταλέγονται οι ικα νότητες επίλυσης προβλημάτων/λήψης αποφάσεων (68%), η στρατηγική/επιχει ρησιακή σκέψη (67%) και οι δεξιότητες επικοινωνίας (53%).

προ βλέποντας ότι η Fed πιθανότατα θα καταλήξει να το παρακάνει και ως αποτέλεσμα αυτής της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής είναι πιθα νό να υπάρξει ένα μέτριο είδος ύφεσης το επό μενο έτος, από τα μέσα του 2023. Κ αθώς βρισκόμαστε σε μια περίοδο οικονομικής αβεβαιό τητας, οι CFOs αντιμετωπίζουν πλήθος προκλήσεων και καλούνται να λάβουν κομβικές αποφάσεις. Σύμφωνα, μάλιστα, με έρευνα του οργανισμού ExecOnline, αυτή τη στιγμή μόνο το 5% των ηγετών διαθέτουν τον σωστό συνδυασμό στρατηγικών προτεραιοτήτων και δεξιοτήτων δέσμευσης ταλέντων, που απαιτείται για να διευθύνουν αποτελεσματικά. Ωστόσο, όπως επιβεβαιώνουν τα στοιχεία της σχετικής έρευνας, όταν οι ηγέτες πιστεύουν ότι ο οργανισμός τους επενδύει στη μάθηση και την ανάπτυξη, η επιπλέον του απαιτούμενου προσπάθειά τους είναι 16% υψηλότερη και η πρόθεση

για τους επενδυτές, αμέσως μετά τα κέρδη και τα έσοδα. Όπως αναμένεται, έως το 2027 το metaverse θα χρησιμοποιείται από πάνω από το 40% των μεγάλων οργανισμών παγκο σμίως μέσω ενός συνδυασμού Web3, AR cloud και digital twins σε έργα που βασίζονται στο metaverse, με στόχο την αύξηση των εσόδων. Επιπλέον, μέχρι το 2027 εκτιμάται ότι περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού θα

είναι καθημερινοί χρήστες πολλαπλών υπερεφαρμογών. Η προσαρμοστική τεχνητή νοημοσύνη δεν θα αντικαταστήσει την υπάρχουσα τεχνητή νοημοσύνη, αλλά θα καταστεί πιο διαδεδομένη σε εξαιρετικά δυναμικά περιβάλλοντα ενώ ως το 2025 οι οργανισμοί που επενδύουν στην οικοδό μηση ψηφιακής ανοσίας θα μειώσουν το χρόνο διακοπής λειτουργίας του συστήματος έως και 80%. Μέχρι το 2027, πάνω από το 50% των επιχειρήσεων θα χρησιμοποιούν πλατφόρμες cloud του κλάδου που συνδυάζουν SaaS, PaaS και IaaS, παρέχοντας στις επιχειρήσεις την ευελιξία που χρειάζονται για να καινοτομούν με μοναδικές λύσεις που απευθύνονται στους πελάτες. Σύμφωνα με τη Gartner το 2026, το 80% των οργανισμών μηχανικής λογισμικού θα δημιουργήσει ομάδες πλατφόρμας και περίπου το 75% αυτών των ομάδων θα περιλαμβάνει πύλες αυτοεξυπη ρέτησης προγραμματιστών. Μέχρι το 2025, το 60% των επιχειρήσεων θα χρησιμοποιούν πέντε ή περισσότερες ασύρματες τεχνολογίες ταυτόχρονα.

με έρευνα που αφορά τον Οδηγό Μισθών της Robert Half για το 2023, το 55% των επαγγελματιών των ΗΠΑ αισθάνονται ήδη ανεπαρκώς αμειβόμενοι και το 48% των εργαζομένων σχεδιάζει να ζητήσει αύξηση μέχρι το τέλος του έτους. Επίσης, το 56% των επαγγελματιών είναι πιο πιθανό να ζητήσει υψηλότερο μισθό σήμερα σε σύγκριση με πριν από 12 μήνες. Αν η επιχείρησή σας δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτό που είναι διατεθει μένοι να πληρώσουν οι ανταγωνιστές σας για τα ταλέντα που έχουν ζήτηση, επενδύστε στην ανάπτυξη δεξιοτήτων των εργαζομένων σας, καθώς όπως επιβεβαιώνει η Έκθεση Εκμάθη σης στον Εργασιακό Χώρο 2022 του LinkedIn, το 46% των εργοδοτών δίνει προτεραιότητα στην αναβάθμιση δεξιοτήτων και στην επανεκ παίδευση φέτος και περισσότερο από το ένα τέταρτο (26%) αυτών επενδύει στην ψηφιακή αναβάθμιση.

Αναρτήθηκε η προδημοσίευση για την δράση "Ψηφιακός Μετασχηματισμός Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων" προ ϋπολογισμού 300 εκατ. ευρώ, που εντάσσεται στο νέο πρόγραμμα "Ανταγωνιστικότητα" του ΕΣΠΑ 2021 - 2027. Το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων μεταξύ άλλων ανα κοίνωσε το πρόγραμμα που καλύπτει στοχευμένες ανάγκες των ΜΜΕ διαρθρωμένο σε 3 δράσεις ανάλογα την υφιστάμενη ψηφιακή ωριμότητα την τεχνολογική ωριμότητά τους τις διαφορετικές επενδυτικές ανάγκες τους Η αξιολόγηση των αιτήσεων χρηματοδότησης θα γίνεται άμεσα και τα επενδυτικά σχέδια θα αξιολογούνται με τη σειρά που υπο βάλλονται, μέχρι εξάντλησης του προϋπολογισμού της δράσης ανά κατηγορία Περιφέρειας. Το ποσοστό επιδότησης ανέρχεται έως 50%, ενώ σε ορισμένες περιοχές της χώρας φθάνει και το 60 Συγκεντρώσαμε τα βασικά στοιχεία των 3 προγραμμάτων και τα συνοψίσαμε στους παρακάτω πίνακες «Βασικός Ψηφιακός Μετασχηματισμός ΜμΕ» Δικαιούχοι: Υφιστάμενες μικρές και πολύ μικρές ε-πιχειρήσεις οι οποίες το έτος πριν την υποβολή της πρότασης απασχολούσαν τουλάχι στον πέντε (5) ΕΜΕ Μέγεθος επιχειρήσεων: Μικρές: Έως 50 εργαζόμενους (ΕΜΕ) και έως 10 εκ € κύκλος εργασιών η/και 10 εκ. σύνολο ισολογισμού Πολύ μικρές: Έως 10 εργαζόμενους (Ε-ΜΕ) και έως 2 εκ κύκλος εργασιών η/και 2 εκ. σύνολο ισολογισμού Δαπάνες που επιχορηγούνται: Αγορά εξοπλισμού, προμήθεια λο-γισμικού, αγορά υπηρεσιών Επιχορήγηση: Το ποσοστό επιχορήγησης είναι 50% για όλη την Ελλάδα ενώ για τις περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας, Βορείου Αιγαίου, Νο τίου Αιγαίου, Κρήτης καθώς και στους Δήμους Μεγαλόπολης, Γορτυνίας, Τρίπολης, Οιχαλίας φτάνει στο 65% του προ-ϋπο λογισμού

Προσοχή: Οι επιλέξιμες κατηγορίες επιχειρηματικών δραστηριοτήτων οι οποίες θα τύχουν επι-χορήγησης στο πλαίσιο της παρούσας προδημοσίευσης θα ορισθούν στην Ανα-λυτική Πρόσκληση της Δράσης.

Ημερομηνία εκλεξιμότητας δαπανών Επιχορηγούνται οι δαπάνες που θα γί-νουν μετά την ημερομη νία δημοσίευσης του προγράμματος

Διάρκεια Έργων Η μέγιστη διάρκεια ολοκλήρωσης φυσικού και οικονομικού αντικει-μένου θα ορισθεί στην Αναλυτική Πρόσκληση της Δράσης, ωστόσο δεν αναμένεται να υπερβαίνει τους εννέα (9) μήνες από την η-μερομηνία έκδοσης της Απόφα-σης Έγκρισης Προϋπολογισμός Ο προϋπολογισμό της επένδυσης πρέπει να είναι από 18.000,00 € μέχρι 30.000,00 €. Όριο Προϋπολογισμού Έργων : Ο επιχορηγούμενος προϋπολογισμός της αίτησης χρηματο δότησης δεν δύναται να υπερβαίνει το τριπλάσιο του υψηλό τερου κύκλου εργασιών που επετεύχθη σε μία από τις τρεις (ή λιγότερες εφόσον η επιχείρηση δεν διαθέτει τρεις) διαχειρι στικές πε-ριόδους

Πολύ μικρές: Έως 10 εργαζόμενους (ΕΜΕ) και έως 2 εκ κύκλος εργασιών η/και 2 εκ. σύ-νολο ισολογισμού Μεσαίες: Έως 250 εργαζόμενους (ΕΜΕ) και έως 50 εκ € κύκλος εργασιών η/και 43 εκ. σύ-νολο ισολογισμού

Δαπάνες που επιχορηγούνται: Αγορά εξοπλισμού, προμήθεια λογισμικού, αγορά υπηρεσιών, κλπ.

Επιχορήγηση: Το ποσοστό επιχορήγησης κυ-μαίνεται από 35% μέχρι 50% και είναι συνάρτηση του μεγέ-θους της επιχείρησης και του τόπου υλοποίησης της επένδυ-σης

Προϋποθέσεις: Θα πρέπει να εξασφαλίζετε η ιδιωτική συμμε-τοχή σε ποσοστό τουλάχιστον 25% Να συγκεντρώνουν κατ’ ελάχιστο το συνολικό βαθμό 50 στα βαθμολογούμενα κριτήρια τα οποία θα αφορούν στην περιγρα φή του υπο-βληθέντος επενδυτικού σχεδίου, τον αριθμό εργα ζομένων (ΕΜΕ) και την ψηφιακή ωριμό-τητα της επιχείρησης.

Ημερομηνία εκλεξιμότητας δαπανών Επιχορηγούνται οι δαπάνες που θα γίνουν μετά την υποβολή της αίτησης

Διάρκεια Έργων Η μέγιστη διάρκεια ολοκλή-ρωσης φυσικού και οικονομι-κού αντικειμένου θα ορισθεί στην Αναλυτική Πρόσκληση της Δρά σης, ωστόσο δεν α-ναμένεται να υπερβαίνει τους δέκα πέντε (15) μήνες από την ημερομηνία έκδοσης της Απόφασης Έγκρισης Προϋπολογισμός Ο προϋπολογισμό της επένδυ-σης πρέπει να είναι από 50.000,00 € μέχρι 650.000,00 €. Όριο Προϋπολογισμού Έργων : Ο επιχορηγούμενος προϋπολογισμός της αίτησης χρηματοδό

Πολύ μικρές: Έως 10 εργαζόμενους (ΕΜΕ) και έως 2 εκ κύκλος εργασιών η/και 2 εκ. σύ-νολο ισολογισμού Μεσαίες: Έως 250 εργαζόμενους (ΕΜΕ) και έως 50 εκ € κύκλος εργασιών η/και 43 εκ. σύ-νολο ισολογισμού

Δαπάνες που επιχορηγούνται: Αγορά εξοπλισμού, προμήθεια λογισμικού, αγορά υπηρεσιών, κλπ Επιχορήγηση: Το ποσοστό επιχορήγησης κυ-μαίνεται από 35% μέχρι 50% και είναι συνάρτηση του μεγέ-θους της επιχείρησης και του τόπου υλοποίησης της επένδυ-σης Προϋποθέσεις : Θα πρέπει να εξασφαλίζετε η ιδιωτική συμμε-τοχή σε ποσοστό τουλάχιστον 25% Να συγκεντρώνουν κατ’ ελάχιστο το βαθμό 70 στο ερωτηματο λόγιο ψηφιακής ωριμότητας (όπως θα ορισθεί στην πρόσκληση) Να συγκεντρώνουν κατ’ ελάχιστο το συνολικό βαθμό 50 στα βαθμολογούμενα κριτήρια (ό-πως θα ορισθεί στην πρόσκληση). Ημερομηνία επιλεξιμότητας δαπανών Επιχορηγούνται οι δαπάνες που θα γίνουν μετά την υποβολή της αίτησης

Διάρκεια Έργων Η μέγιστη διάρκεια ολοκλή-ρωσης φυσικού και οικονομι-κού αντικειμένου θα ορισθεί στην Αναλυτική Πρόσκληση της Δρά σης, ωστόσο δεν α-ναμένεται να υπερβαίνει τους δέκα οκτώ (18) μήνες από την ημερομηνία έκδοσης της Απόφασης Έγκρισης Προϋπολογισμός Ο προϋπολογισμό της επένδυ-σης πρέπει να είναι από 200.001 € μέχρι 1.200.000 €. Όριο Προϋπολογισμού Έργων : Ο επιχορηγούμενος προϋπολογισμός της αίτησης χρηματοδό τησης δεν δύναται να υπερβαίνει το τριπλάσιο του υψηλότερου κύκλου εργασιών που

της υποβολής της αίτη σης χρηματοδότησης, με ανώτατο όριο το ποσό των 650.000 € «Ψηφιακός Μετασχηματισμός Αιχμής ΜμΕ» Δικαιούχοι: Υφιστάμενες (τουλάχιστον μία κλεισμένη δια-χειριστική χρή ση) μεσαίες, μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις οι οποίες το έτος πριν την υποβολή της πρότασης απασχολούσαν τουλάχι στον εννέα (9) ΕΜΕ

Μέγεθος επιχειρήσεων: Μικρές: Έως 50 εργαζόμενους (ΕΜΕ) και έως 10 εκ € κύκλος εργασιών η/και 10 εκ. σύνολο ισολογισμού

Ορόλος του CFO (Chief Financial Officer) έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία χρόνια. Οι εποχές στις οποίες οι CFOs θεωρούνταν οι «υπερασπιστές» του προϋπο λογισμού έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί. Οι CFOs έχουν πλέ ον εξελιχθεί παράλληλα με το μεταβαλλόμενο τοπίο ηγεσίας προκειμένου να αναλάβουν σημαντικότερο ρόλο στις εταιρείες. Οι σημερινοί Οικονομικοί Διευθυντές έχουν ξεφύγει από την έννοια του να είναι απλώς «οι άνθρωποι των αριθμών». Συχνά, είναι ο στρατηγικός σύμβουλος ο οποίος παρέχει μια αμερό ληπτη και τεκμηριωμένη άποψη, μεταφράζοντας οικονομικές έννοιες για επενδυτές, μέλη του διοικητικού συμβουλίου και στελέχη. Οι Οικονομικοί Διευθυντές έχουν γίνει πλέον οι δεύ τεροι τη τάξει στη διοίκηση μετά τον διευθύνοντα σύμβουλο. Οι ραγδαίες εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία (νέες τεχνο λογίες, επιχειρηματικά μοντέλα, πρόσβαση σε πληροφορίες, διεθνείς κρίσεις, κ.λπ.) έχουν πλέον προσθέσει αυξανόμενη πί εση σε αυτόν τον ρόλο, ο οποίος πρέπει να επαναπροσδιορίσει την προστιθέμενη αξία του και συνεπώς τις απαιτούμενες γνώ σεις και δεξιότητές του. Η σημασία και το εύρος του ρόλου του CFO συνεχίζει να αυξάνεται, διαμορφώνοντας ένα μέλλον που μοιάζει πολύ διαφορετικό από την μέχρι τώρα πορεία του. Για να ανταποκριθεί στις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που αντιμε τωπίζουν, ο CFO (του μέλλοντος) θα χρειαστεί ένα ευρύ φάσμα δεξιοτήτων και ικανοτήτων όπως: Ισχυρές διαπραγματευτικές ικανότητες Εκτεταμένη

σιαστούν ανά πάσα στιγμή και τα στελέχη πρέπει να είναι προετοιμασμένα να διαπραγματευτούν. Οι διαπραγματευτι κές δεξιότητες μπορεί να κάνουν τη διαφορά ανάμεσα σε ένα ευνοϊκό και επιζήμιο αποτέλεσμα για τον οργανισμό. Η Διαπραγμάτευση είναι η διαδικασία συζήτησης, η διαδικα σία επικοινωνίας δύο ή και περισσότερων μερών με σκοπό να επιτύχουν μια αμοιβαίως ωφέλιμη, αποδεκτή και με αντοχή στον χρόνο συμφωνία. Στόχος είναι η επίτευξη μιας συμφωνίας, η οποία θα παρά γει όφελος για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές Από τη στιγμή που κάποιος θα αναλάβει διοικητικό ρόλο, θα αφιερώσει το 86% της ημέρας του στις διαπραγματεύσεις. Σχεδόν κανείς δεν αντιλαμβάνεται ότι ξοδεύει τόσο πολύ χρόνο στις δια πραγματεύσεις, Η διαπραγμάτευση στην πραγματικότητα προχωρά πολύ περισσότερο πέρα από συναντήσεις για την ερμηνεία και προσέγγιση ενός έργου έως ανεπίσημες συζη τήσεις στο διάδρομο. Η διαπραγμάτευση είναι μια διαδικασία για την οποία απαι τείται ένα ευρύ φάσμα πολύ διαφορετικών και σημαντικών δεξιοτήτων. Στην αρχική φάση, πρέπει κυρίως να μάθει κα νείς να καταλαβαίνει το άλλο μέρος. Θα μπορούσε να δια τυπωθεί ως η διαδικασία της μετάβασης από τη γνώση στην κατανόηση. Τα περισσότερα διευθυντικά στελέχη έχουν φυσι κά εξειδικευμένες γνώσεις και τεχνογνωσία για να ανταποκρι θούν. Πρέπει ωστόσο να αντιλαμβάνονται και τα πραγματικά κίνητρα του άλλου. Να καταλαβαίνουν τι συμβαίνει κάτω από το τραπέζι καθώς και τι υπάρχει πάνω σε αυτό. Η μεγάλη προθυμία για ακρόα ση και μια μεγάλη «δόση» ενσυναίσθησης είναι ιδιαίτερα ση μαντικοί παράγοντες στην διαδικασία της διαπραγμάτευσης. Όλοι γεννιούνται με έναν ορισμένο βαθμό ενσυναίσθησης, αλλά ταυτόχρονα αυτό είναι επίσης κάτι το οποίο μπορεί να βελτιωθεί και να βελτιώνεται διαρκώς μέσω της συνεχούς εκ παίδευσης. Στη δεύτερη φάση, απαιτείται δημιουργικότητα για να εντο πιστούν λύσεις οι οποίες δεν είναι άμεσα εμφανείς. Η τρίτη φάση αφορά τη διεκδίκηση. Πρέπει να έχει κανείς το θάρρος να στοχεύει πολύ ψηλά για να πετύχει τα περισσότερα. Και τέλος, είναι επίσης σημαντικό να μπορεί κανείς να σκέφτεται στρατηγικά και να υιοθετεί μια ευρύτερη άποψη και εικόνα.

εκατ. € σε εκπτώσεις στους λογαριασμούς και συνεχίζουμε. Γιατί χάρη στον

μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό της, η ΔΕΠΑ Εμπορίας είναι σήμερα πιο ισχυρή από ποτέ, μια σύγχρονη καθετοποιημένη επιχείρηση ενέργειας που εγγυάται την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Με στρατηγικές συμμαχίες και επενδύσεις μεγάλης γεωπολιτικής

σημασίας, διαμορφώνει το αυριανό ενεργειακό τοπίο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Με προσήλωση στον στόχο της ενεργειακής μετάβασης,

επενδύει διαρκώς σε ΑΠΕ, ενισχύοντας συστηματικά το «πράσινο» χαρτοφυλάκιό της σε φωτοβολταϊκά πάρκα, με στόχο το 1 GW και μπαίνει ακόμα πιο δυνατή στην εποχή της «καθαρής ενέργειας». Παράλληλα, μείωσε τις εκπομπές ρύπων κατά 26,4% και την κατανάλωση ενέργειας περισσότερο από 5% μέσα σε έναν χρόνο, ενώ στήριξε τη δημόσια υγεία και την κοινωνία με δράσεις άνω του 1 εκατ. €