20-21-22 Juni
1
Bokkeriejersfestival 2014 Voor u ligt het programmaboekje van het tweede Bokkeriejersfestival. U vindt alle ins en outs van de gezellige driedaagse van 20 tot en met 22 juni aanstaande. Naast het programma ook alle sponsoren: ondernemers en andere begunstigers die ons dit jaar weer helpen er een mooi feest van te maken. Verder een voorwoord van onze wethouder Roy van der Broek en kapelaan Gorissen die het ontstaan van de kermis uit de doeken doet. Frits Schoonbrood, voorman van de bevriende Bokkerijdersmanifestatie, vertelt over de Bokkerijders in Schinnen. Ja, het lijkt wel een expl贸sie van de Bokkeriejers in Schinnen! Je kunt het Goed Nieuws niet openslaan of er staan initiatieven onder de naam Bokkerijer of Bokkeriejer; de ene keer in de vorm van een festival, dan weer een wandeling of een heuse manifestatie in voorbereiding. Dat zal hier en daar wel wat verwarring hebben gezaaid. Zeker, iedereen kent wel een verhaal van de bokkerijders en iedereen heeft wel op de ferme boomstammen in ons mooie dorp inmiddels een kleine legende gelezen. Maar wat hebben al die activiteiten nu met elkaar van doen? Nu ja, alles en tegelijk ook niets. Niets, omdat het twee verschillende groepen mensen zijn die activiteiten organiseren. De ene is cultuur-historisch actief en de andere bouwt voort op de oude kermisgedachte. Het feit blijft echter, dat er tegelijkertijd en onafhankelijk van elkaar onder bijna dezelfde naam in korte tijd heel veel initiatief in ons dorp is ontstaan. Er broeit iets, we willen meer van onze geschiedenis weten en onze roots leren kennen. We willen ook dat er meer samenhang in ons dorp voelbaar wordt. Dat we behalve de naaste buren ook anderen kunnen ontmoeten, liefst in een leuke ambiance. En we worden ons er allemaal meer van bewust dat we een bijdrage moeten leveren aan de leefbaarheid in Schinnen in bredere zin. Z.O.Z.
Vervolg intro Behalve dat er verenigingen zijn, die steeds meer de eigen broek moeten ophouden en o.a. middels het festival kunnen blijven voortbestaan, begrijpen we steeds beter dat we het heft in eigen hand moeten nemen: zelf samen actief worden, zelf samen het festival organiseren, samen de slingers ophangen en ons samen thuis voelen! En dat was nu precies het gezamenlijke idee van de SjeesRees, fanfare sint Caecilia en SV Schinnen. En daar zit misschien wel de diepere betekenis van de naam van de Bokkeriejers. Ook zij namen zelf het heft in handen. Ook zij hadden zo hun eigen kijk op het bestaan en ze deden wat zij nodig achtten. Wij doen dat in het klein. Drie dagen met voor elk wat wils: kermis met leuke attracties, een kapellentreffen, de wereldberoemde Bรถhmerwaldkapel, een zeer verrassende Schinnense artiest op de vrijdag, een spannende loterij, een topbuffet door Sjuut in de Tent, een heuse quiz en natuurlijk de wieleractiviteiten op de zaterdag en de zondag. Alles is gratis of goedkoop; een echte Bokkeriejersgedachte! Wie kan er nu nog thuisblijven? Heel veel plezier gewenst! Organisatie SamSam
Kermis is een feest van verbondenheid De naam 'kermis' komt waarschijnlijk van het woord 'kerkmis'. De kerkmis was de mis en het feest dat de mensen vierden op de dag dat de kerk werd geopend. Eigenlijk dus het verjaardagsfeestje van de kerk in het dorp of de stad! Vaak kreeg de kermis de naam van de kerk waar het allemaal om draaide, zoals bijvoorbeeld de St. Janskermis. In onze parochie is de zomerkermis vanouds gehouden op de zondag voor het feest van St. Jan op 24 juni. Het feest werd gevierd met een speciale hoogmis met zang en muziek. De kerk werd prachtig versierd en er was een processie door de straten van het dorp met versierde straten en vaak kleurige zandtapijten en rustaltaren. Want in de processie wordt het Allerheiligste meegedragen. De processie is een eerbetoon aan het sacrament van de eucharistie. In de Middeleeuwen groeide het uit tot een groots feest met muziek en dans, spelletjes, eten en drinken, handel en vermaak. De middeleeuwer kende niet zoveel soorten van vermaak als wij nu. Die moest keihard werken om te overleven! Voor die mensen moet de kermis een geweldig opwindende gebeurtenis geweest zijn. Een kans om van alles te zien, te leren en te kopen. Of om nieuwtjes met vrienden en familie uit te wisselen en nieuwe mensen te ontmoeten. Ook kon je er lekker eten, drinken en eens lekker gek doen. Bovendien was de kermis een mooie gelegenheid voor jonge mensen om elkaar te ontmoeten! De ouderen onder ons zullen dit zonder meer herkennen. Voor ons is de processie en de kermis een feest van de parochie, waaraan velen deelnemen bij goed weer op de bijzondere plek bij de Mariakapel, in de kerk en op het kermisterrein. Een feest van verbondenheid. Kapelaan Ben Gorissen
Uitvaartonderneming Schinnen Na uw telefoontje, ben ik er voor U. Altijd een persoon als uitvaartverzorger,uitvaartleider,mortuarium beheerder en voorganger in de kerk en of crematorium
Voor herdenkingsdiensten,crematiediensten Kunt u ook bij mij terecht.
Wij verzorgen uitvaarten voor alle verzekeringbedrijven,zowel uitvaar,deposito en levensverzekeringen Heeft u uitleg nodig, Bel me gerust.
UITVAARTCENTRUM SCHINNEN Breinder 7
hinnen Telefoon:046-4433429 mobiel 0610472462 info@uitvaartondernemingschinnen.nl
Een goed verzorgde uitvaart een troostrijke gedachte
Wethouder Roy van der Broek Voor de tweede keer kunnen we gaan genieten van het Bokkeriejersfestival. Een vrolijk en veelzijdig evenement voor heel Schinnen, dat maar liefst drie dagen duurt. De organisatoren hebben weer alles uit de kast gehaald om er voor iedereen een prachtig feest van te maken. Het Bokkeriejersfestival maakt Schinnen nog levendiger, dynamischer en kleurrijker. Mijn welgemeende complimenten aan de initiatiefnemers. Want dit prachtige evenement wordt gezamenlijk georganiseerd door fanfare St. Cecilia Schinnen, de voetbalclub SV Schinnen en de SjeesRees. Hier ben ik ontzettend trots op. Het laat weer eens zien hoe veelzijdig wij zijn. Wat de kracht is van samenwerken. Verenigingen moeten vaker de handen in elkaar slaan, vooral in tijden dat het allemaal niet zo gemakkelijk gaat. Schinnen heeft een prachtige cultuur. Een cultuur, die we moeten koesteren. Onze kerkdorpen laten Schinnen steeds meer bruisen. En dat vind ik geweldig. Want dit geeft nieuwe inspiratie en verbindt ons allemaal. Ik wens iedereen een heel fijn en gezellig Bokkeriejersfestival toe. Aan de opzet en invulling van dit fantastische feest zal het niet liggen. Ik ben in ieder geval van de partij! Roy van der Broek, Wethouder Cultuur en Evenementen
1
Verkeersinformatie omwonende Tijdens het weekend worden ook weer twee fietsactiviteiten georganiseerd waarbij er straten worden afgesloten voor verkeer. Hieronder leest u de mogelijke gevolgen qua bereikbaarheid voor u als bewoner langs het fietsparcours of omwonende bij het evenemententerrein. Zaterdag 21 juni Op zaterdag zullen de volgende straten zijn afgesloten tussen .00 en . 0 an ege de okkera e. ijlstraat eister rug tot aan kapel and erg oelstraat ude arkt en No er nest. Op de Holle weg, Dorpsstraat en Stationsstraat zal er ʻhalfʼ doorgang mogelijk zijn voor verkeer. Zondag 22 juni Op deze dag vindt de ʻRabo Dikke Banden Raceʼ voor kinderen plaats, tussen 13.30 en 17.00 uur via de route Pijlstraat, Sachariasstraat, deel Dorpsstraat, Poelsstraat en Oude Markt. Ook het Nobernest zal gedurende deze tijd gestremd zijn. Tevens zijn beide routes ook te vinden op onze website. Wij willen u verzoeken indien u weg wilt tijdens deze dagen en tijden, om uw auto elders te parkeren. De doorgang zal namelijk niet mogelijk zijn. Ook willen wij u vragen om auto’s op de opritten te zetten, i.v.m. de veiligheid. Voor de bewoners aan de Oude Markt geldt dat er op het evenemententerrein naast de school muziek zal zijn dit weekend; op vrijdag & zaterdag tot 1 uur in de nacht en zondagavond tot 19.00 uur. Hiervoor hebben wij vergunning gekregen van de gemeente. Mogen we hopen op uw begrip en medewerking? Hartelijk dank en hopelijk tot dan! Voor verdere info of vragen: www.bokkeriejersfestival.nl 11
1
Foto’s 2013
1
1
Bokkeriejersfestival en Bokkebuffet Hier wil je bij zijn! Tijdens de openingsavond van het Bokkeriejersfestival op vrijdag 20 juni kunt u gezamenlijk met vrienden, familie en dorpsgenoten genieten van een geweldig diner in de tent. Boerderijrestaurant Aan Sjuuteeänjd uit Schinnen serveert dan een heerlijk twee-gangen menu. ‘De Sjuut’ staat bekend om zijn voortreffelijke keuken, waarbij veelal gebruik gemaakt wordt van streekproducten en soms van vergeten groenten, die zij zelf kweken langs de Zandberg te Schinnen. Ook nu zal de chef-kok zichzelf overtreffen door voor veel mensen tegelijkertijd iets heerlijks te bereiden. Wij van SamSam zijn bijzonder blij met deze gesponsorde activiteit van de Sjuuteeänjd. Door dit aanbod van hen kunnen wij als Bokkeriejersfestival een hoogstaand gastronomisch en gezellig evenement op de agenda zetten. Zij leveren als ondernemers hiermee een bijdrage om ons festival weer wat verder uit te bouwen. Voor een luttel bedrag zullen de fijnste gerechten op tafel gezet worden. U kunt de gerechten kiezen uit: een Limburgs vleesplankje, een Bokkeriejersalade, Limburgse téte de veau of een zeer speciale zalm met rissotto. De spelers van Theatergroep de Golf zullen de lekkernijen op ludieke wijze aan u serveren. Beleef de Sjuuteeänjd op vrijdag 20 juni om . 0 in de eesttent op de ude arkt. Gezien de belangstelling en de voorbereidingen is reserveren nodig via www.bokkeriejersfestival.nl/bokkebuffet U kunt daar kiezen tussen twee voor- en twee hoofdgerechten voor het bedrag van slechts € 12,50 (dit is exclusief drank) en daar staan alle verdere gegevens. Geef u snel op en smakelijk alvast!
1
Schinnen, centrum van Bokkerijders Al bijna driehonderd jaar houdt het geheime roversgenootschap, dat in de achttiende eeuw de Landen van Overmaas onveilig maakte mensen in hun ban. We hebben het over de Bokkerijders. Wie waren ze, wat deden ze en waardoor ontstonden ze? Vroeger vormden drie soevereine staten – het graafschap Valkenburg, het graafschap Daelhem en de heerlijkheid ’s Hertogenrade – het zuiden van de huidige Nederlandse provincie Limburg. De streek vormde voortdurend het strijdtoneel van twisten. Brandschattingen van doortrekkende legertroepen lieten een groot tekort ontstaan aan voedsel en andere levensnoodzakelijke voorwerpen, met een steeds meer verarmende bevolking tot gevolg. Vanaf het jaar 1734 vonden in de heerlijkheid ’s Hertogenrade berovingen van kerken plaats. Niet lang daarna was deze ‘besmetting’ overgebracht naar het graafschap Valkenburg. Hier vonden diefstallen plaats uit de kerken van onder meer Spaubeek, Amstenrade, Oirsbeek, Hoensbroek en Brunssum. Maar het bleef niet bij kerken en kapellen, grote boerderijen werden ook doelwit van nachtelijke misdaden. De angst zat er goed in bij de bewoners. Ze verborgen zorgvuldig hun kostbaarheden, maar werden daardoor nu vaker het slachtoffer van mishandelingen, omdat de inbrekers toch in het bezit van hun geld en sierraden trachtten te komen. Een groot geheim roversgenootschap zou voor deze misdaden verantwoordelijk zijn: de Bokkerijders. 1
Duimschroeven, beenschroeven en wipgalg Voor de arrestatie en strafvervolging binnen een bank, ook jurisdictie genoemd, was de schout of drossaard als officier van justitie verantwoordelijk. Veel heerlijkheden hadden het recht op de hogere justitie en mochten daarom zelf criminele zaken afhandelen. Werd een inbreker opgepakt en bekende hij zijn daden niet meteen, dan werd hij onder tortuur verhoord. Destijds paste de beul als eerste graad de duimschroeven toe. Als tweede en derde graad volgden de beenschroeven en wipgalg. De beul combineerde vaak de eerste en tweede graad van tortuur. De helse pijnen leidden vaak tot de gewenste antwoorden en bovendien een aantal namen van personen, die eveneens bij de overvallen betrokken zouden zijn geweest. Door het folteren van deze personen ontstond een kettingreactie van massale arrestaties, vervolgingen en berechtingen, met name ook in Schinnen. Volgens de autoriteiten telde de goddeloze bende inmiddels enkele honderden leden. In de heerlijkheid Schinnen werden tenminste zeventien inwoners verdacht complice te zijn van dit geheime roversgenootschap. In 1743 en 1744 vonden in een tijdsbestek van zeven maanden vijfenzestig personen de dood door executie, waarvan vijf uit de bank Schinnen. Geerlingh Daniëls Een aantal complicen wist arrestatie te ontvluchten, waaronder Geerlingh Daniëls, de geletterde schoenlapper en dagloner uit Wolfhagen, door de autoriteiten als een van de belangrijkste leiders van de Bokkerijders gezien. Justitie beschikte over veel verklaringen en bekentenissen waarin zijn naam steeds weer opdook. Zo verklaarde de nog jonge Nol Caldenbergh uit Nagelbeek hoe hij in het huis van zijn oom Geerlingh Daniëls in de bende werd opgenomen door het zweren van de eed op de dode hand.
1
DaniĂŤls hield zich verborgen bij zijn zoon Anton, die binnen de jurisdictie Gulpen woonde. Naar aanleiding van een uitleveringsverzoek trachtten beambten van Gulpen Geerlingh te arresteren. Hierbij werden een schepen en een gerechtsdienaar levensgevaarlijk door de Bokkerijder verwond, waarna deze zichzelf van het leven probeerde te beroven, door zijn buik open te snijden. Met deze levenbedreigende verwonding, waarbij zijn darmen nog uit zijn buik puilden, werd Geerlingh op het kasteel Neubourg te Gulpen gevangen gezet. Enkele dagen later transporteerden een schepen, de gerechtsbode en de schutten van Schinnen hem op een kar naar kasteel Terborgh. Zonder complicen te noemen en een bekentenis af te leggen overleed Geerlingh op donderdag 28 januari 1751 in de kerker van kasteel Terborgh aan de zichzelf toegebrachte verwondingen. Gerard Custers uit Daniken was op dinsdag 16 mei 1752 de laatste Bokkerijder die aan de galg van de bank Schinnen de dood vond. Robin Hoods? Steeds weer hebben onderzoekers en auteurs getracht een verklaring te vinden voor het ontstaan van de Benden van de Bokkerijders. Was de slechte economische situatie en grote armoede onder de bevolking, ontstaan door misoogsten en oorlogen, hier debet aan? Of leidde het feodale stelsel, met een grote kloof tussen arm en rijk, tot het ontstaan van de benden en waren de leden hiervan ‘sociale’ bandieten, die van de rijke stalen, om met de armen te delen? Waren zij de Robin Hoods van het Maasland? Of gaf het feodale stelsel met al zijn nadelen aanleiding tot verzet en was dit roversgenootschap de voorbode van de revoluties, die aan het einde van de achttiende eeuw in Europa zouden ontbranden? 1
De meeste geschiedschrijvers zijn er steeds van uit gegaan, dat de Benden van de Bokkerijders wel degelijk en in grote omvang hebben bestaan. Huidige onderzoekers zetten vraagtekens bij de objectiviteit van de door de schepenbanken vastgelegde criminele dossiers en trekken de grootte van de benden in twijfel. Dit impliceert, dat in de achttiende eeuw heel veel onschuldige bewoners zijn gefolterd en geëxecuteerd. Wilt u meer weten, lees dan het boek: “De Bokkerijders met de Dode Hand, een nieuwe visie”, dat de Sjtichting Genealogiek Sjènne in 2014 zal publiceren. De huiveringwekkende geschiedenis van de Bokkerijders uit Schinnen is meer dan de moeite waard. Daarom heeft Sjtichting Genealogiek Sjènne deze historie samen met de schitterende omgeving van Schinnen gecombineerd tot vier thematische wandelroutes door een prachtig stukje natuur. Deze routes en de historie van de Bokkerijders zijn beschreven in een wandelgids die zowel bij de kantoren van de VVV Zuid-Limburg als bij winkels en horecagelegenheden in de streek te verkrijgen is. © G. (Frits) G.M. Schoonbrood / SjtiGS
1
1
Speciaal Bokkeriejersbrood voor Festival Bakkerij Extra heeft voor dit bijzondere weekend een stoer meergranenbrood met roggemeel onne bloempitten, soja, lijnzaad en kruiden gebakken. Dit brood is tot en met 21 juni verkrijgbaar in de bakkerij, Dorpsstraat 37 te Schinnen. Van elk verkocht brood gaat 50 eurocent naar de organisatie van het Bokkeriejers Festival. Tevens krijgt u bij aankoop van ieder bokkeriejersbrood een lot. De winnende loten worden donderdag 26 juni bekend gemaakt. De prijzen waaronder een grote slagroomtaart, vlaaien en broodjes kunnen zaterdag 28 juni afgehaald worden. Op deze manier wil Bakkerij Extra bijdragen aan een typisch Limburgs feest met muziek en sport voor alle leeftijden. Hartelijke groet, Bakkerij Extra
Bokkerace & Rabo DBR 2013 – de verhalen! Roy Ubachs – winnaar Bokkerace 2013 cat. 24-40 Tijdens de bijeenkomst van Ettelbruck-Amstenrade hoorde ik dat er een race tegen de klok werd georganiseerd in Schinnen. Meteen was ik enthousiast aangezien ik het belangrijk vind dat er iets wordt georganiseerd in een dorpsgemeenschap, en wielrennen mij niet geheel vreemd is . Het kon natuurlijk niet uitblijven dat de zandberg in het parcours lag. Een redelijke klimmetje met een verschrikkelijk zwaar eindstuk. Na een paar keer trainen was ik klaar voor de tijdrit. Ik had als verwachting om gewoon gezellig deel te nemen aan de tijdrit in Schinnen, maar deze dag werd al gauw opgeleukt door onverwacht bezoek van mijn grootste fan, mijn vader uit Venlo. Dit gevoel werd versterkt door de goede organisatie, en toen ik tijdens de rit totaal onverwacht door de speaker hoorde dat mijn tijd tot nu de beste bleek te zijn zakte de verzuring van de zandberg spontaan uit mijn benen. Deze verassende eerste Bokkerace, die eindigde met een paar potten bier in de tent was voor mij dan ook heel geslaagd!
Floor Ghijsen – deelnemer Race Dikke Banden Race 2013 Was voor het eerste jaar georganiseerd. Mochten allemaal meedoen met onze eigen fiets. Je kreeg een helm van de organisatie als je zelf er geen had. En we kregen een rugzakje met een bidon, een boekje, een fluit en nog meer maar dat weet ik niet meer. Toen moesten we ons melden bij het secretariaat. Iedereen kreeg een nummer die we op onze kleren moesten vastspelden. De start was op de Oude Markt. Ik was best wel zenuwachtig. Had nog nooit een wedstrijd gefietst. Er was een pistoolschot en dat was het teken dat we mochten beginnen. Ik heb heel hard gefietst. Ik moest 2 rondjes want ik zat toen in groep 6. Was wel leuk want je kwam geen auto’s tegen. Toen ik klaar was met fietsen gingen we naar de tent en daar kregen we consumptiebonnen. En ik had een suikerspin bij de kermis gehaald. In de tent kon je ook nog eten en drinken kopen. Was heel gezellig en we hadden gelukkig heel goed weer. Het was heel leuk en dit jaar doe ik weer mee. Tot ziens bij de Dikke Banden Race 2014. Floor Ghijsen 10 jaar uit Schinnen
Opnieuw een thuiswedstrijd voor de Böhmerwaldkapel Tijdens het Bokkeriejersfestival van 2013 keerde na vele jaren de Böhmerwaldkapel terug op het podium. Het optreden werd een geweldig succes. Kapelmeister Martin Diederen en zijn muzikanten kunnen sindsdien de uitnodigingen voor een optreden nauwelijks aan. Tegen de organisatoren van het Bokkeriejersfestival 2014 konden en wilden ze natuurlijk geen ‘nee’ zeggen. Zaterdagavond 21 juni kunt u dus in ons eigen dorp weer genieten van de geweldige blaasmuziek van onze Böhmerwaldkapel. Reden genoeg om iets te vertellen over de geschiedenis. Van 4 februari 1969 tot 15 februari 1981 kende Schinnen de Böhmerwald Blaaskapel. Ook de Böhmerwald Blaaskapel of Böhmerwaldkapel (de namen werden door elkaar gebruikt) kende voorgangers. Basis was altijd de blaasgroep van fanfare Sint Caecilia uit Schinnen. Al rond 1950 was er een ensemble uit het muziekgezelschap dat amusementsmuziek maakte. Dat leidde tot een kapel met 15 muzikanten die, hoewel voor het merendeel lid, volledig onafhankelijk van de fanfare opereerde.
Leider was Martin Diederen, vader van Martin junior. Martin senior was een groot fan van Ernst Mosch en zijn Egerländer Musikanten. Die muziek wilde hij ook spelen. De fanfare maakte onlosmakelijk deel uit van het gezin Diederen en doet dat nog steeds. Vader Martin was ook leider van de befaamde Bergkapelle Hillensberg en dat kon hij uiteindelijk niet meer combineren met de Böhmerwaldkapel. Hoewel de Böhmerwald Blaaskapel officieel in 1968 werd opgericht en in 1969 voor het eerst optrad, vond, dankzij de voorgangers, al in 1975 het zilveren jubileumfeest plaats. De Böhmerwald (Blaas)kapel telde toen 15 leden en nu weer. Uiteraard zijn het niet meer dezelfde mensen, maar ze komen wel weer grotendeels uit de fanfare en ook nu hebben vijf leden de achternaam 'Diederen'. Het repertoire is nog steeds geënt op Ernst Mosch en de Böhmische muziek. De nieuwe Böhmerwaldkapel timmert flink aan de weg met een zeer gemotiveerde groep ervaren muzikanten en jonge talenten. Ze hebben inmiddels plannen gesmeed voor een eerste CD en in de agenda staan zelfs al optredens voor 2015! Limburg kan de komende jaren nog heel wat verwachten en veel plezier beleven van deze prachtige blaaskapel. Op www.bohmerwaldkapel.com kunt u al hun a ti iteiten olgen en genieten van prachtige foto’s en filmpjes.
1
n Sp o
sor
de van
wie
n rijze p r e l
!
Dorpstraart 7 Schinnen 046 443 43 28
1
Historie Schinnen Historie Schinnen verzorgt dit jaar een schitterende expositie over de wielergeschiedenis in de gemeente Schinnen. De mannen zijn diep in het archief gedoken voor mooie foto's van De Acht van Schinnen en De Klauterkoers. Laat je verrassen door lang vergeten foto's van oude lokale helden! Deze expositie vindt plaats naast de ingang van de basisschool en is absoluut de moeite waard om te bezoeken.