CZARNA słodzona
CZY MAŁE MUSZELKI ŚLIMAKÓW MOGĄ ZMIENIĆ NASZE WYOBRAŻENIE O INTELEKCIE I KULTURZE LUDZI SPRZED STU TYSIĘCY LAT?
OCZYWIŚCIE! PRZECZYTAJ, JAK Z POZORU NIEZNACZĄCE ODKRYCIA ZMUSIŁY NAUKĘ DO ZMIANY OPINII O INTELEKCIE NASZYCH AFRYKAŃSKICH PRZODKÓW.
TEKST:
W P
ojciech astuszka
uropa słynie ze wspaniałych przykładów prehistorycznej sztuki. Malowidła w jaskini Altamira są tak piękne, że ich odkrywców oskarżano w XIX w. o fałszerstwo, bo przecież prymitywni ludzie nie mogli tak wspaniale malować. Z czasem jednak odkryto kolejne jaskiniowe galerie, a także prehistoryczne rzeźby, i nikt nie miał już wątpliwości, że ludzie tworzyli sztukę na długo przed powstaniem pierwszych cywilizacji. Wyjątkowość Europy polegała na tym, że nigdzie indziej nie znajdowano tak starych dzieł sztuki. Narodziło się więc przekonanie, że pierwszymi ludźmi w pełni dojrzałymi intelektualnie i emocjonalnie mogli być dopiero Europejczycy sprzed około 30–40 tysięcy lat. To oni jako pierwsze istoty ludzkie mieli opanować w pełni myślenie abstrakcyjne. Jego przejawami są m.in. sztuka i chęć zdobienia się. Wcześniej, przez ponad sto tysięcy lat, homo sapiens wyglądali tak jak my, ale nie myśleli tak jak my. Wedle innej hipotezy dojrzałość intelektualną osiągnęliśmy jesz-
32
cze w Afryce, ale do jej manifestacji doszło dopiero w Europie.
NIEPOZORNE ODKRYCIE
W 2004 r. dwa zespoły badawcze opublikowały odkrycia, które zmusiły naukę do zmiany opinii o intelekcie naszych afrykańskich przodków. W Loiyangali na słynnej pustyni Serengeti w Tanzanii naukowcy znaleźli dwa paciorki pieczołowicie wyrzeźbione z kawałka strusiego jaja. Ich wiek ocenili na około 70 tys. lat. Te paciorki zapewne by nie wystarczyły, ale zaraz potem naukowcy kopiący w jaskini Blombos w Afryce Południowej donieśli o odkryciu ponad 40 paciorków wykonanych z muszelek ślimaka Nassarius kraussianus. Przeprowadzone datowania wykazały, że mają one około 75 tys. lat. Od tego czasu naukowcy znaleźli dużo więcej paciorków z muszelek ślimaków Nassarius. Największego jak dotąd ich zbioru dostarczyła marokańska jaskinia Taforalt.