26
261 DITURIA ISLAME PRILL 2012 Zekati
Zekati i mallit të tregtisë Mr. Ejup Haziri
Mall tregtie konsiderohet secili send që është bërë gati për shitblerje me qëllim përfitimi.
A
llahu i Madhëruar ua lejoi myslimanëve të merren me tregti dhe të fitojnë prej saj, me kusht që të mos tregtojnë me mall të ndaluar (haram) dhe të mos largohen nga parimi etik në shkëmbimet e tyre tregtare, por të ruajnë besnikërinë, sinqeritetin dhe këshillimin për të mirë, gjithashtu tregtia të mos i pengojë e as largojë ata nga të përmendurit e Allahut dhe kryerja e obligimeve ndaj Tij. I Madhërishmi, përveçse na lejoi të merremi me tregti, edhe na inkurajoi për një gjë të tillë, me qëllim të shtimit të pasurisë dhe të mirave materiale dhe të ruhet pasuria nga ngrënia e zekatit1 me kalimin e viteve, ashtu siç porositi në Kur’an, që të tregtohet me pasurinë e bonjakëve para se ajo të shuhet nga zekati.2 Malli i tregtisë është lloji i tretë i pasurisë, prej së cilës duhet nxjerrë zekati. Mall tregtie konsiderohet secili send që është bërë gati për shitblerje me qëllim përfitimi. Juristët janë të mendimit se në këtë kategori bën pjesë çdo mall, me përjashtim të valutave prej ari e argjendi dhe të atyre bashkëkohore. Ky lloj i pasurisë, sipas juristëve myslimanë, përfshin mjetet, veglat, rrobat, orenditë e ndryshme, gjërat ushqimore, tokat, makinat, ndërtesat etj.. Me fjalë të tjera, gjithçka nxjerr për shitje, qoftë e vogël a e madhe, që konsiderohet prej pasurisë së tundshme a të patundshme, që është ekspozuar për shitje dhe blerje, me qëllim që të arrihet fitim, por me kusht që të kalojë një vit, e vlerësimi bëhet në fund të vitit dhe prej tij nxirret 2.5%, kurdo që të arrihet nisabi (kuota e përcaktuar).
Argumentet e nxjerrjes së zekatit të tregtisë Në Kur’an për këtë lloj pasurie thuhet: “O besimtarë! Jepni pa kursyer nga të mirat që keni fituar...”. (El Bekare, 267). Imam Taberiu, në komentin e këtij ajeti, thotë: “Jepeni zekatin nga ajo që keni fituar përmes shkëmbimeve tuaja, qoftë përmes tregtisë ose në mënyra të tjera, ndërsa Muxhahidi nocionin “të mirat që keni fituar”, ka komentuar me fjalët “përmes tregtisë.”3 Shumica e dijetarëve thonë se në këtë ajet, qëllimi është për zekatin e mallit të tregtisë. Në hadithin që transmeton Semurete ibn Xhundub, thuhet se ai ka thënë: “I Dërguari i Allahut na urdhëronte të jepnim zekat për ato që i konsideronim mall tregtie”. (Ebu Davudi, nr. 1335). Juristët janë të mendimit se urdhri në këtë hadith ka ardhur në mënyrë urdhërore, e, kur të vijë në atë formë, atëherë nënkupton obligim të domosdoshëm (vaxhib). Nga hadithet e shumta, transmetohet se shokët e të Dërguarit të Allahut, si El-Abbasi, Ibn Omeri dhe shumë tjerë, në kohën e tyre jepnin zekatin e këtij lloji. Thuhet se Ibn Omeri kaloi pranë një njeriu që ishte shërbyes, e që mbi supet e tij mbante disa lëkurë dhe, pasi e ndaloi, e pyeti: “A e ke nxjerrë zekatin e tyre?” Ai iu përgjigj: “Unë kam vetëm këto lëkurë (që po i sheh mbi supet e mia), dhe këto nuk e kanë arritur nisabin e tyre”. Në bazë të këtyre fjalëve, nënkuptohet se, po të kishte më tepër aq sa do të arrinin nisabin, ai do të nxirrte zekatin e tyre. Ky është një argument se ata merrnin zekatin e tregtisë. Juristët myslimanë janë dakorduar për sa i përket këtij lloji të pasurisë, prej së cilës duhet