dosja e ramazanit
Refik Gërbeshi
Agjërimi është për Mua
S
’ka dyshim se prej ibadeteve më të veçuara është agjërimi, po të kihet parasysh thënia e Allahut të Lartësuar: ”Agjërimi është për Mua”. Dijetari Ibni Kudama el Makdesi thekson dy arsye të këtij vlerësimi: 1. Agjërimi është i fshehtë dhe punë e brendshme, që nuk shihet nga njerëzit dhe në të nuk ka vend ajo që bëhet sa për sy e faqe, dhe 2. Është nënshtrim i armikut të Allahut, ngase armë e këtij armiku janë epshet që forcohen nga të ngrënët dhe të pirët. Derisa toka e epshit të mbetet pjellore, shejtanët vijnë tek ajo kullotë. E duke lënë epshet (duke agjëruar), ngushtohen rrugët e tyre. Së bashku me Kur’anin, agjërimi është ndërmjetësuesshefatçi për praktikuesit kudo që gjenden ata. Por çështja është si ta kryejmë këtë adhurim të vlefshëm? Kujt t’i drejtohemi për mësim? Është fjala për myslimanët që duan të praktikojnë dhe gjenden në skaje të botës, ku ndryshimet gjeografike paraqesin vështirësi dhe ende në këtë kohë nuk ka një pajtim në mes myslimanëve. FILLIMI I RAMAZANIT Detyrimi fetar i agjërimit të muajit të Ramazanit është bazuar në Kur’an, në Synet dhe në konsensusin e dijetarëve, me fakte të shumta, të qarta dhe precize. Mjaftojnë ajetet 183 185 të sures Bekare për këtë sqarim, ashtu si edhe thënia e Muhamedit a.s., e transmetuar nga Buhariu e Muslimi, i kategorisë Sahi. Si dhe hadithi-thënija nga Talha Ubejdullahu, i cili tregon se një burrë shkoi tek Muhamedi a.s. dhe i tha: ”O i Dërguari i Allahut, më trego cili agjërim është i detyrueshëm për mua? Ai iu pergjigj:”Muaji i ramazanit”... vazhdon hadithi. Në vitin e dytë të hixhretit, kur kishin mbetur edhe dy ditë të muajit paraardhës-Shaban, u bë i detyrueshëm ky farz i Allahut xh.sh. për ata që duan të jenë besimtarë. Të gjithë myslimanët janë dakord për obligueshmërinë e kësaj detyre dhe ai që e mohon këtë, nuk mund të quhet mysliman. Jo rastësisht është përmendur muaji Shaban, ngase për të ditur më saktësisht fillimin e Ramazanit, duhet analizuar edhe fillimi i muajit pararendës, në mënyrë që të kuptohet më lehtë fillimi i muaji të shenjtë, duke llogaritur se muaji Shaban ka 30 ditë. Pastaj dita e parafundit e këtij muaji shërben për të vrojtuar hënën, sepse Kur’ani e cek Ramazanin, kurse hadithi sqaron edhe më tej fillimin e këtij muaji me shfaqjen e Hënës (së re). Nga Ebu Hurejra r.a. trasmetohet se Muhamedi a.s 22
DITURIA ISLAME 241 | GUSHT 2010
ka thënë: ”Agjëroni (Filloni agjërimin) pasi ta keni parë hënën dhe ndërpriteni atë pasi ta keni parë hënën (në fund të muajit)”. Gjithashtu edhe përfundimi i Ramazanit është më së shumti pas 29 apo 30 ditësh. Për sa i përket çështjes së ngritur në këtë temë, del problematika e rrezikshme dhe shkaktuese e luhatshmërisë nga imani tek besimtarët e thjeshtë, e shumicës, ngase më ka ndodhur kur një ”më i lartë” prej besimtarëve të vijë një ditë më herët agjërueshëm, duke aluduar imamin i cili sikur nuk ditka turqisht ose arabisht, sepse Ramazani paska filluar mbrëmë në Arabi, ose sepse xhamia e marokenëve, që e kemi afër xhamisë sonë, sot falin teravi e ne jo... Gjithashtu ka ndodhur edhe në natën e Bajramit, kur të gjithë xhemati agjërojnë, kurse kapadaia vjen ndoshta qëllimisht duke ngrënë ose pirë, për t’ia bërë me dije xhematit se sot qenka bajram... Mendimi i hanefinjve si edhe shafiinjve, sipas Ikreme Kasim ibn Muhamedit, Salimit e Is’hakut: ”Çdo vend duhet të marrë parasysh shfaqjen e hënës, nga ana e tij dhe jo domosdoshmërishtë të ndjekë atë të të tjerëve”, na hap rrugë të reja për agjërimin plotësisht shkencor, bazuar në paralelet e meridianët apo pozitën gjeografike të ndonjë vendi, kur dihet ndryshimi kohor është deri