bi ol og
gr
y.
2011 -13
bi ol og
gr
y.
ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟΣ ΓΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 2011 ΤΑΞΗ Γ
Α΄ ΦΑΣΗ
Να γράυεηε ζηο ηεηράδιό ζας ηον αριθμό καθενός από ηα παρακάηφ θέμαηα και δίπλα ηοσ ηο γράμμα ποσ ανηιζηοιτεί ζηη ζφζηή απάνηηζη. Τν παξαθάησ δηάγξακκα δείρλεη κηα ηξνθηθή αιπζίδα. Μία αζζέλεηα πξνθαιεί κεγάιε κείσζε ζηνλ αξηζκφ ησλ αιεπνχδσλ. Πνηα είλαη ε πην πηζαλή επίπησζε, κεηά απφ αξθεηφ δηάζηεκα, ζηνλ πιεζπζκφ ησλ ιαγψλ;
Α. Β. Γ. Γ.
gr
λαγοί
Πνην νηθνζχζηεκα κπνξεί λα δψζεη κεγαιχηεξεο επθαηξίεο επηβίσζεο φηαλ νη πεξηβαιινληηθέο ζπλζήθεο αιιάδνπλ γηα κεγάιεο ρξνληθέο πεξηφδνπο; Α. Τν νηθνζχζηεκα κε ηε κεγαιχηεξε βηνπνηθηιφηεηα. Β. Τν νηθνζχζηεκα πνπ πεξηιακβάλεη θπηά θαη δψα αιιά φρη βαθηήξηα. Γ. Τν νηθνζχζηεκα πνπ πεξηιακβάλεη δψα θαη βαθηήξηα αιιά φρη θπηά. Γ. Τν νηθνζχζηεκα κε ηε κηθξφηεξε βηνπνηθηιφηεηα.
αλεπούδες
y.
τορηάρι
2.
bi ol og
1.
ζα απμάλεηαη ζπλερψο ζα κεηψλεηαη ζπλερψο αξρηθά ζα απμεζεί θαη κεηά ζα κεησζεί αξρηθά ζα κεησζεί θαη κεηά ζα απμεζεί
3.
Η ζπκπιεξσκαηηθή RNA αιιεινπρία γηα ην ηκήκα 5΄ GATCAA 3΄είλαη: Α. 5΄ GAUCAA 3΄ Β. 3΄ GAUCAA 5΄ Γ. 3΄ CUAGUU 5΄ Γ. 5΄ CUAGUU 3΄
4.
Σε ζχγθξηζε κε ην θπζηθφ δάζνο, ζε έλα ζηηνβνιψλα δελ ππάξρνπλ: Α. εηεξφηξνθνη νξγαληζκνί Β. απηφηξνθνη νξγαληζκνί Γ. πνιιά είδε νξγαληζκψλ Γ. απνηθνδνκεηέο
5.
Σε έλα πιεζπζκφ πνπιηψλ πνπ δνπλ ζε έλα καθξηλφ λεζί, πνηθηιία ζην ξάκθνο ηνπο ππάξρεη φηαλ: Α. ππάξρεη πςειφ επίπεδν αληαγσληζκνχ γηα πεξηνξηζκέλε ηξνθή Β. νη θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο παξακέλνπλ ακεηάβιεηεο Γ. ππάξρεη κεγάιε πνηθηιία ηξνθήο Γ. απνηεινχλ ηξνθή γηα κεγάιν αξηζκφ αξπαθηηθψλ
6.
Πνηα απφ ηηο παξαθάησ δξαζηεξηφηεηεο ζπκβάιιεη ζηε κείσζε ησλ αεξίσλ πνπ πξνθαινχλ ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ; Α. Η δελδξνθχηεπζε. Β. Η απνςίισζε ησλ δαζψλ γηα ηελ επέθηαζε ησλ θαιιηεξγεηψλ. Γ. Η αχμεζε ηεο εθπνκπήο ησλ νμεηδίσλ ηνπ αδψηνπ ζηελ αηκφζθαηξα. Γ. Η παγθφζκηα αχμεζε ηνπ πιεζπζκνχ ησλ εθηξεθφκελσλ δψσλ.
7.
Να βάιεηε ζε ζεηξά, ψζηε ην πξνεγνχκελν λα πεξηέρεηαη ζην επφκελν, ηηο παξαθάησ έλλνηεο-ιέμεηο: α) τρωμόζωμα β) γονίδιο γ) αδωηούτος βάζε δ) πσρήνας ε) νοσκλεοηίδιο, ζη) δίκλωνο μόριο DNA Α. α, β, γ, δ, ε, ζη Β. γ, ε, β, α, ζη, δ Γ. γ, ε, β, ζη, δ, α Γ. γ, ε, β, ζη, α, δ
8.
Οη δεζκνί, θαηά ηελ αληηγξαθή (απηνδηπιαζηαζκφ) ηνπ DNA ηελ ζηηγκή πνπ ε DNA πνιπκεξάζε ηνπνζεηεί ειεχζεξν λνπθιενηίδην έλαληη ηνπ κεηξηθνχ θιψλνπ, αλαπηχζζνληαη κε ηελ παξαθάησ ζεηξά: Α. δεζκνί πδξνγφλνπ - θσζθνδηεζηεξηθνί δεζκνί Β. θσζθνδηεζηεξηθνί δεζκνί - δεζκνί πδξνγφλνπ Γ. πδξφθνβνη δεζκνί - δεζκνί πδξνγφλνπ Γ. δεζκνί πδξνγφλνπ - πδξφθνβνη δεζκνί
9.
Ο αξηζκφο ησλ γνληδίσλ αλζξψπηλνπ θπζηνινγηθνχ θπηηάξνπ πνπ βξίζθεηαη ζηελ αξρή ηεο κηησηηθήο δηαίξεζεο πνπ ειέγρνπλ έλα κνλνγνληδηαθφ ραξαθηήξα είλαη: Α. 2 Β. 4 Γ. 6 Γ. 8
10.
Σηνλ ππξήλα ελφο αλζξψπηλνπ θπζηνινγηθνχ θπηηάξνπ ζηελ αξρή ηεο κεζφθαζεο γηα ηελ παξαγσγή ησλ πνιππεπηηδηθψλ αιπζίδσλ ηεο HbA πεξηέρνληαη ...... γνλίδηα: Α. 4 Β. 6 Γ. 8 Γ. 12
1
Πνην απφ ηα παξαθάησ πεηξάκαηα απέδεημε φηη ην DNA είλαη ην γελεηηθφ πιηθφ: Α. Griffith Β. Avery, McCarthy, McLeod Γ. Hersey, Chase Γ. Watson, Crick
12.
Τα θχηηαξα ζε θχιιν είλαη δηαθνξεηηθά απφ απηά ζε έλα άλζνο γηαηί: Α. πεξηέρνπλ δηαθνξεηηθά γνλίδηα. Β. πεξηέρνπλ δηαθνξεηηθά ρξσκνζψκαηα. Γ. εθθξάδνπλ δηαθνξεηηθά γνλίδηα. Γ. ρξεζηκνπνηνχλ δηαθνξεηηθφ γελεηηθφ θψδηθα.
13.
Οη δπν θιψλνη ηνπ DNA είλαη αληηπαξάιιεινη. Απηφ νθείιεηαη ζην φηη: Α. απέλαληη απφ ην 5΄ειεχζεξν άθξν ηνπ ελφο θιψλνπ ππάξρεη ην 3΄άθξν ηνπ άιινπ θιψλνπ Β. απέλαληη απφ ην –ΟΗ ηνπ άθξνπ ηνπ ελφο θιψλνπ ππάξρεη ε – PO4 νκάδα ηνπ άιινπ θιψλνπ Γ. αλαπηχζζνληαη δεζκνί πδξνγφλνπ κεηαμχ Α - Τ θαη G - C κε ηξφπν ψζηε θάζε δεχγνο βάζεσλ λα έρεη παξφκνην εχξνο θαη λα δηαηεξεί ηνλ ζαθραξνθσζθνξηθφ ζθειεηφ ζε ίζε απφζηαζε θαηά κήθνο ηνπ κνξίνπ DNA Γ. είλαη γεγνλφο ην νπνίν έγηλε ζην παξειζφλ θαηά ηελ δεκηνπξγία ηεο δσήο θαη απιά έθηαζε ζηνπο νξγαληζκνχο ζήκεξα εμειηθηηθά
14.
Σε έλα εηεξφδπγν άηνκν κε γνλφηππν Αα γηα κία ηδηφηεηα ιέκε φηη ην γνλίδην Α είλαη επηθξαηέο έλαληη ηνπ α επεηδή: Α. ην γνλίδην Α ζπκβνιίδεηαη κε θεθαιαίν γξάκκα Β. ην πξσηετληθφ πξντφλ πνπ παξάγεη ην γνλίδην Α είλαη εθείλν ζην νπνίν νθείιεηαη ε εθδήισζε ηνπ θαηλφηππνπ Γ. ην γνλίδην Α είλαη απηφ πνπ εθθξάδεηαη θαη δελ επηηξέπεη ηελ έθθξαζε ηνπ α Γ. ζε φινπο ηνπο γακέηεο ππάξρεη κφλν ην γνλίδην Α
15.
Έλα κφλν κφξην DNA πεξηέρεηαη ζε έλα: Α. κεηαθαζηθφ ρξσκφζσκα Β. δηπινεηδέο θχηηαξν Γ. ρξσκφζσκα πξηλ ηελ αληηγξαθή Γ. ππξήλα ελφο αλζξψπηλνπ θπηηάξνπ
Μηα ηπραία αιιαγή ζην DNA ελφο ρξσκνζψκαηνο ηνπ αλζξψπνπ κπνξεί, θαηά θαλφλα, λα πεξάζεη ζε κειινληηθέο γεληέο αλ ε αιιαγή απηή ζπκβεί ζε: Α. κπτθά θχηηαξα Β. επαηηθά θχηηαξα Γ. γελλεηηθά θχηηαξα Γ. λεπξηθά θχηηαξα
17.
Οη πνιπλνπθιενηηδηθέο αιπζίδεο έρνπλ πξνζαλαηνιηζκφ ζχλζεζεο 5΄ 3΄ επεηδή: Α. ε αιπζίδα–πξφηππν έρεη πξνζαλαηνιηζκφ 5΄-3΄ Β. ηα έλδπκα (DNA θαη RNA πνιπκεξάζεο) θαηαζθεπάδνπλ 3΄-5΄ θσζθνδηεζηεξηθνχο δεζκνχο Γ. ην αξρηθφ άθξν έρεη ειεχζεξν -ΟΗ θαη ην ηειηθφ άθξν ειεχζεξε θσζθνξηθή νκάδα Γ. ηα έλδπκα (DNA θαη RNA πνιπκεξάζεο) θαηαζθεπάδνπλ 5΄ - 3΄ θσζθνδηεζηεξηθνχο δεζκνχο
bi ol og
y.
gr
11.
16.
Τν DNΑ ελφο θπηηάξνπ πνπ αξρίδεη κηησηηθή δηαίξεζε είλαη ηρλεζεηεκέλν κε ξαδηελεξγφ Θπκίλε ην πνζνζηφ ηεο νπνίαο είλαη 22%: 18.
Τν πνζνζηφ ηεο ξαδηελεξγνχ Θπκίλεο ησλ θπηηάξσλ πνπ ζα πξνθχςνπλ κεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο κίησζεο είλαη: Α. 11%. Β. 22% Γ. 44% Γ. 0%
20.
Ο δηπιαζηαζκφο ηκήκαηνο DNA ζε έλα γνλίδην κπνξεί λα πξνθαιέζεη πνιχ ζνβαξέο επηπηψζεηο ζηε ιεηηνπξγηθφηεηα ηεο παξαγφκελεο πξσηεΐλεο ηνπ γνληδίνπ ζε θάπνηεο πεξηπηψζεηο, ελψ κπνξεί λα κελ έρεη ζπλέπεηεο ζε άιιεο πεξηπηψζεηο. Πνηα απφ ηηο πην θάησ πεξηπηψζεηο δηπιαζηαζκνχ είλαη πηζαλφηεξν λα πξνθαιέζεη ηε ζχλζεζε κε ιεηηνπξγηθήο πξσηεΐλεο; Α. Γηπιαζηαζκφο ελφο δεχγνπο λνπθιενηηδίσλ ακέζσο πξηλ ηε ζέζε έλαξμεο ηεο κεηάθξαζεο. Β. Γηπιαζηαζκφο ηξηψλ δεπγψλ λνπθιενηηδίσλ ακέζσο πξηλ ηε ζέζε έλαξμεο ηεο κεηάθξαζεο. Γ. Γηπιαζηαζκφο ελφο δεχγνπο λνπθιενηηδίσλ ζηε κεηαθξαδφκελε πεξηνρή ηνπ γνληδίνπ θνληά ζηε ζέζε έλαξμεο ηεο κεηάθξαζεο. Γ. Γηπιαζηαζκφο ελφο δεχγνπο λνπθιενηηδίσλ ζηε κεηαθξαδφκελε πεξηνρή ηνπ γνληδίνπ θνληά ζην θσδηθψλην ιήμεο.
19.
2
Δάλ ηα λέα θχηηαξα αλαπηπρζνχλ ζε πεξηβάιινλ κε παξνπζία κε ξαδηελεξγνχ Θπκίλεο, ην πνζνζηφ ηεο ξαδηελεξγνχ Θπκίλεο πξηλ αξρίζεη ην θχηηαξν λέα δηαίξεζε ζα είλαη: Α. 11% Β. 22% Γ. 44% Γ. 0%
Έλαο γελεηηζηήο δηαζηαχξσζε κπηδέιηα κε θίηξηλν θαη ζηξνγγπιφ πεξηθάξπην (ΚΚΣΣ) κε κπηδέιηα κε πξάζηλν θαη ξπηηδσκέλν πεξηθάξπηα (θθζζ) θαη ζηε ζπλέρεηα ηα άηνκα ηεο F1 γεληάο απηνγνληκνπνηήζεθαλ γηα ηελ παξαγσγή απνγφλσλ (F2 γεληά). Σηελ F2 πνηα είλαη ε αλακελφκελε πηζαλφηεηα γηα ηα άηνκα κε ζηξνγγπιφ πεξηθάξπην θαη νκφδπγα γηα νπνηνδήπνηε ρξψκα; Α. 6/16 Β. 3/16 Γ. 3/4 Γ. 9/16
22.
23.
Έλαο άληξαο, κε κία γελεηηθή αζζέλεηα, παληξεχεηαη κηα θαηλνηππηθά θπζηνινγηθή γπλαίθα. Τν δεπγάξη έρεη ηέζζεξηο θφξεο, πνπ φιεο έρνπλ ηελ ίδηα αζζέλεηα κε ηνλ παηέξα ηνπο θαη ηέζζεξηο, θαηλνηππηθά θπζηνινγηθνχο, γηνπο. Η πην πηζαλή εμήγεζε ησλ παξαπάλσ θαηλνηχπσλ δίλεηαη αλ δερηνχκε φηη ε αζζέλεηα νθείιεηαη ζε: Α. Απηνζσκηθφ επηθξαηέο γνλίδην. Β. Απηνζσκηθφ ππνιεηπφκελν γνλίδην. Γ. Φπινζχλδεην ππνιεηπφκελν γνλίδην. Γ. Οπνηνδήπνηε απφ ηα παξαπάλσ
24.
Ο Griffith κε ηα πεηξάκαηα ηνπ δελ κπφξεζε λα απνδείμεη φηη ην DNA είλαη ην γελεηηθφ πιηθφ επεηδή: Α. δελ γλψξηδε φηη ε θάςα ησλ ιείσλ πλεπκνληνθφθθσλ είρε πξσηετληθή ζχλζεζε Β. κεηαζρεκαηίζηεθαλ νξηζκέλα κφλν αδξά βαθηήξηα ζε ιεία. Γ. δελ κπφξεζε κε ζαθή ηξφπν λα απνδείμεη πνην απφ ηα ζπζηαηηθά ηνπ κίγκαηνο ησλ λεθξψλ ιείσλ πλεπκνληνθφθθσλ (πξσηεΐλεο ή DNA) πξνζιήθζεθε απφ ηνπο δσληαλνχο αδξνχο πλεπκνληνθφθθνπο. Γ. ακθέβαιε γηα ηελ νξζφηεηα ησλ πεηξακάησλ ηνπ.
y.
gr
21.
bi ol og
Σε αλζξψπνπο 35 - 45 εηψλ, κπνξεί λα εκθαλίδεηαη κία εθθπιηζηηθή αζζέλεηα πνπ νθείιεηαη ζε έλα επηθξαηέο γνλίδην. Έλα δεπγάξη έρεη δχν παηδηά κηθξφηεξα απφ 20 εηψλ. Ο έλαο γνληφο έρεη ηελ αζζέλεηα θαη είλαη εηεξφδπγνο ελψ ν άιινο, πνπ είλαη 50 εηψλ, δελ ηελ έρεη. Πνηα πηζαλφηεηα ππάξρεη λα εκθαλίζνπλ θαη ηα δχν παηδηά ηελ αζζέλεηα φηαλ κεγαιψζνπλ; Α. 1 Β. 1/2 Γ. 1/4 Γ. 3/4
Γίλεηαη ην παξαθάησ ηξηπεπηίδην ην νπνίν παξάγεηαη ζην βαθηήξην E. Coli θαη ηα πηζαλά θσδηθφληα πνπ κπνξνχλ λα ην παξαζθεπάζνπλ. H2N - κεζεηνλίλε - θαηλπιαιαλίλε - ηξππηνθάλε- COOH κεζεηνλίλε AUG θαηλπιαιαλίλε UUU, UUC ηξππηνθάλε UGG 25.
To mRNΑ πνπ είλαη ππεχζπλν γηα ηελ παξαγσγή ηνπ ηξηπεπηηδίνπ έρεη θσδηθφληα. Α. 3 Β. 4 Γ. 12 Γ. 9
27.
Οη αλψηεξνη πνιπθχηηαξνη νξγαληζκνί νξγαλψλνληαη απφ θχηηαξα πνπ εκθαλίδνπλ δηαθνξνπνίεζε. Τα δηαθνξνπνηεκέλα θχηηαξα δηαθέξνπλ κεηαμχ ηνπο: Α. ζηε κνξθή ηνπο Β. ζηηο ιεηηνπξγίεο ηνπο Γ. ζηηο πξσηεΐλεο πνπ πεξηέρνπλ Γ. ζε φια ηα παξαπάλσ
28.
Σην παξαθείκελν γελεαινγηθφ δέληξν ηα άηνκα Ι2 θαη ΙΙ1 πάζρνπλ απφ κεξηθή αρξσκαηνςία ζην θφθθηλν–πξάζηλν. Οη πηζαλφηεηεο λα πάζρνπλ θαη ηα δχν κνλνδπγσηηθά δίδπκα ΙΙ2 θαη ΙΙ3 είλαη: Α. 100%
Β. 25%
Γ. 50%
26.
Τα δηαθνξεηηθά, φζν αθνξά ηελ αιιεινπρία ησλ βάζεσλ, mRNΑ πνπ ζα κπνξνχζαλ λα παξαζθεπάζνπλ ην ηξηπεπηίδην είλαη: Α. 3 Β. 4 Γ. 6 Γ. 12
Ι
Γ. 75%
ΙΙ 1 3
2
3
Έλα κφξην βαθηεξηαθνχ mRNA έρεη πνζνζηφ βάζεσλ Α 20%: Α. ε θσδηθή αιπζίδα ηνπ DNΑ ηνπ αληίζηνηρνπ γνληδίνπ έρεη Α 20% Β. ε κε θσδηθή αιπζίδα ηνπ DNΑ ηνπ αληίζηνηρνπ γνληδίνπ έρεη Α 20% Γ. ε θσδηθή αιπζίδα ηνπ DNΑ ηνπ αληίζηνηρνπ γνληδίνπ έρεη Τ 20% Γ. ε κε θσδηθή αιπζίδα ηνπ DNΑ ηνπ αληίζηνηρνπ γνληδίνπ έρεη Α+T 40%
30.
31.
Καλέλα απφ ηα θισλνπνηεκέλα γνλίδηα πνπ πεξηέρνληαη ζε κηα cDNA βηβιηνζήθε δελ εθθξάδνληαη ζηνλ μεληζηή. Ο ιφγνο είλαη: Α. Τν βαθηήξην μεληζηήο δελ αλαγλσξίδεη ην cDNA. Β. Γελ ππάξρνπλ νη θαηάιιεινη κεηαγξαθηθνί παξάγνληεο γηα ηελ ελεξγνπνίεζε ηεο κεηαγξαθήο ηνπ γνληδίνπ. Γ. Απνπζηάδνπλ νη ππνθηλεηέο ηνπο. Γ. Τν γνλίδην αλζεθηηθφηεηαο ζην αληηβηνηηθφ ακπηθηιίλε πνπ δηαζέηεη ν θνξέαο θισλνπνίεζεο εκπνδίδεη ηελ έθθξαζε ηνπ γνληδίνπ.
32.
33.
Η κειέηε ηνπ ηξφπνπ θιεξνλφκεζεο ελφο ραξαθηήξα γίλεηαη κε δηαζηαπξψζεηο κνλνυβξηδηζκνχ θαη κπνξεί λα δψζνπλ απαληήζεηο γηα: Α. ην πιήζνο ησλ πνιιαπιψλ αιιεινκφξθσλ Β. ηηο ζρέζεηο ησλ πνιιαπιψλ αιιεινκφξθσλ κεηαμχ ηνπο Γ. ηνπο πηζαλνχο γνλφηππνπο Γ. ηζρχνπλ φια ηα παξαπάλσ
34.
35.
Σηνλ παξαθάησ πίλαθα θαηαγξάθνληαη νξηζκέλα ραξαθηεξηζηηθά ελφο δεχγνπο δηδχκσλ. Αλ θαη νη δχν γνλείο έρνπλ θαθέ κάηηα, κπνξνχκε λα ζπκπεξάλνπκε φηη: (1) θαη νη δχν γνλείο είλαη εηεξφδπγνη γηα ην ρξψκα ησλ καηηψλ (2) ην αιιειφκνξθν γηα ηα θαθέ κάηηα είλαη επηθξαηέο έλαληη ηνπ αιιειφκνξθνπ γηα ηα κπιε (3) θαη ε Φαξά θαη ε Ξαλζή είλαη άηνκα εηεξφδπγα γηα ην ρξψκα ησλ καηηψλ
Πνηα θνηλά ραξαθηεξηζηηθά έρνπλ νη κηθξννξγαληζκνί πνπ πξνθαινχλ AIDS, εινλνζία θαη ζχθηιε;
gr
Α Β Γ Γ
θπηηαξηθή θπηαξηθή γνλίδηα ξηβνζψκαηα κεκβξάλε αλαπλνή + + + + + + + + + -
y.
Κάζε επθαξπσηηθφ θχηηαξν αξρίδεη ηνλ θπηηαξηθφ ηνπ θχθιν κεηά ην ηέινο κηαο κηησηηθήο δηαίξεζεο. Γηα λα κπνξέζεη λα αξρίζεη ηε δξαζηεξηφηεηα ηνπ θαη λα επηβηψζεη παίξλεη απφ ην πξνεγνχκελν θχηηαξν απφ ην νπνίν πξνήιζε νπζίεο, δνκέο θαη έλδπκα. Τν έλδπκν πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζεί πξψην θαηά ηελ έλαξμε ηνπ λένπ θχθινπ είλαη ε: Α. DNA πνιπκεξάζε Β. RNA πνιπκεξάζε Γ. DNA ειηθάζε Γ. DNA δεζκάζε
bi ol og
29.
Ύςνο Οκάδα αίκαηνο Φξψκα καηηψλ Γείθηεο επθπΐαο Α. Β. Γ. Γ.
Φαξά 165 cm Α κπιε 96
Οκφινγα ρξσκνζψκαηα πεξηέρνπλ ηα παξαθάησ θχηηαξα ελφο πνιπθχηηαξνπ νξγαληζκνχ: Α. ζπεξκαηνδσάξην, γακέηεο, εξπζξφ αηκνζθαίξην Β. δπγσηφ, θχηηαξν λεπξηθνχ ηζηνχ, κπτθφ θχηηαξν Γ. θχηηαξν λεπξηθνχ ηζηνχ, κπτθφ θχηηαξν, εξπζξφ αηκνζθαίξην Γ. ζπεξκαηνδσάξην, γακέηεο, δπγσηφ
Έλα βαθηεξηαθφ ζηέιερνο πξνζβάιεη πγηή άλζξσπν. 36.
Η είζνδνο ηνπ βαθηεξίνπ ζηνλ αλζξψπηλν νξγαληζκφ νλνκάδεηαη: Α. νκνηφζηαζε Β. ινίκσμε Γ. κφιπλζε Γ. αλνζία
37.
Πνηα απφ ηα παξαθάησ κφξηα ζα ζπλδεζνχλ ζηνπο αληηγνληθνχο θαζνξηζηέο ηνπ βαθηεξίνπ; Α. αληηζψκαηα Β. ζπκπιήξσκα Γ. ιπζνδχκε Γ. ηληεξθεξφλεο
38.
Πνηα απφ ηα παξαθάησ θχηηαξα ζα αληηκεησπίζνπλ άκεζα ην βαθηήξην; Α. Β ιεκθνθχηηαξα Β. Τ βνεζεηηθά ιεκθνθχηηαξα Γ. Τ θπηηαξνηνμηθά ιεκθνθχηηαξα Γ. Μαθξνθάγα
Ξαλζή 168 cm Ο κπιε 110
(1) θαη (2) κφλν (1) θαη (3) κφλν (2) θαη (3) κφλν (1), (2) θαη (3)
4
Η κειέηε ησλ γελεαινγηθψλ δέληξσλ φπσο είλαη γλσζηφ βνεζά ζηελ δηαπίζησζε ηνπ ηξφπνπ πνπ θιεξνλνκείηαη κία αζζέλεηα. Ο απνθιεηζκφο ηνπ ηξφπνπ θιεξνλνκηθφηεηαο κηαο αζζέλεηαο, κπνξεί λα γίλεη απφ κειέηε ζπγθεθξηκέλσλ δηαζηαπξψζεσλ νη νπνίεο είλαη ηθαλέο λα δψζνπλ ηελ πιεξνθνξία. Παξαθάησ θαίλνληαη ηέζζεξα γελεαινγηθά δέληξα φπνπ νη θαηλφηππνη ησλ αηφκσλ εκθαλίδνπλ δηαθνξεηηθή θιεξνλνκηθή αζζέλεηα. Πνην ηξφπν θιεξνλνκηθφηεηαο απνθιείεη θάζε (1) (2) (3) (4) έλα απφ ηα ηέζζεξα δέληξα; Α. (1) απηνζσκηθφ επηθξαηέο, (2) απηνζσκηθφ ππνιεηπφκελν, (3) θπινζχλδεην ππνιεηπφκελν, (4) θπινζχλδεην ππνιεηπφκελν. Β. (1) απηνζσκηθφ επηθξαηέο, (2) απηνζσκηθφ ππνιεηπφκελν, (3) θπινζχλδεην ππνιεηπφκελν, (4) απηνζσκηθφ επηθξαηέο. Γ. (1) θπινζχλδεην ππνιεηπφκελν, (2) απηνζσκηθφ επηθξαηέο, (3) απηνζσκηθφ ππνιεηπφκελν, (4) απηνζσκηθφ ππνιεηπφκελν. Γ. (1) απηνζσκηθφ ππνιεηπφκελν, (2) θπινζχλδεην ππνιεηπφκελν, (3) απηνζσκηθφ επηθξαηέο, (4) θπινζχλδεην ππνιεηπφκελν.
40.
Ο νξγαληζκφο ηεο εηθφλαο είλαη πνιπθχηηαξνο, εηεξφηξνθνο θαη πιήξσο πδξφβηνο. Πνηα απφ ηα παξαθάησ ραξαθηεξηζηηθά κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζπκπιεξσκαηηθά, γηα ηελ πεξηγξαθή ηνπ νξγαληζκνχ απηνχ; Α. Πξαγκαηνπνηεί θσηνζχλζεζε θαη ρξεηάδεηαη νμπγφλν. Β. Δίλαη πξσηφδσν θαη θηλείηαη κε καζηίγηα. Γ. Αλαπαξάγεηαη κνλνγνληθά θαη είλαη θαηαλαισηήο. Γ. Αλαπαξάγεηαη ζε πδάηηλν πεξηβάιινλ θαη είλαη παξαγσγφο.
41.
Οη αξηζκεηηθέο ρξσκνζσκηθέο αλσκαιίεο: Α. πξνθχπηνπλ απφ κε θπζηνινγηθφ ζρεκαηηζκφ γακεηψλ Β. πξνθχπηνπλ απφ αλαζπλδπαζκφ DNA Γ. είλαη φιεο βηψζηκεο Γ. είλαη φιεο ζαλαηεθφξεο
42.
Γίλεηαη ην ηξνθηθφ πιέγκα ηνπ ζρήκαηνο. Πνηνο ηχπνο νξγαληζκνχ ζα κπνξνχζε λα έρεη ηε ζέζε Φ; Α. έλα θπηφ. Β. έλα ζαξθνθάγν δψν. Γ. έλαο θαηαλαισηήο 1εο ηάμεο. Γ. έλα θπηνθάγν έληνκν.
43.
Η θαχζε ηνπ πεηξειαίνπ ζεσξείηαη ε αηηία γηα ηελ αχμεζε ηεο πνζφηεηαο ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα ζηελ αηκφζθαηξα. Οη επηζηήκνλεο πηζηεχνπλ φηη ε πιενλάδνπζα πνζφηεηα δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα ζηελ αηκφζθαηξα ζα πξνθαιέζεη: Α. αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ηεο Γεο Β. αχμεζε ηεο βηνπνηθηιφηεηαο Γ. δηαηήξεζε ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο Γ. θαηαζηξνθή ηεο ζηηβάδαο ηνπ φδνληνο
44.
Μεηά απφ ηελ εθδήισζε ινίκσμεο ζηνλ νξγαληζκφ ελφο αλζξψπνπ πνπ έρεη κνιπλζεί απφ ζπγθεθξηκέλνπο ηνχο γηα πξψηε θνξά πξνθχπηνπλ θχηηαξα κλήκεο: Α. κφλν Τ- βνεζεηηθά. Β. κφλν Τ- θπηηαξνηνμηθά. Γ. Τ- βνεζεηηθά θαη Τ- θπηηαξνηνμηθά. Γ. Τ- βνεζεηηθά, Τ- θπηηαξνηνμηθά θαη Β ιεκθνθχηηαξα.
bi ol og
y.
gr
39.
Η ξχπαλζε ησλ λεξψλ ιφγσ αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηαο απνηειεί, εδψ θαη δεθαεηίεο, έλα ζνβαξφηαην πξφβιεκα κε πνηθίιεο επηπηψζεηο θαη ζηηο αλζξψπηλεο θνηλσλίεο. Σε ζρέζε κε απηφ λα ραξαθηεξίζεηε κε (Σ) ηηο πξνηάζεηο απφ ηηο παξαθάησ πνπ ζεσξείηε ζσζηέο θαη κε (Λ) απηέο πνπ ζεσξείηε ιαλζαζκέλεο: 45. Η απφξξηςε βηνδηαζπψκελσλ εληνκνθηφλσλ ζε έλα ζαιάζζην νηθνζχζηεκα κπνξεί λα ζπκβάιιεη ζην θαηλφκελν ηεο βηνζπζζψξεπζεο. 46. Η φμηλε βξνρή κπνξεί λα ζπκβάιιεη ζηε ξχπαλζε πδάηηλσλ νηθνζπζηεκάησλ. 47. Η απφξξηςε ησλ αζηηθψλ ιπκάησλ κηαο πφιεο ζε παξαθείκελε ιίκλε κπνξεί, πξνζσξηλά, λα νδεγήζεη ζε αχμεζε ηεο θσηνζπλζεηηθήο δξαζηεξηφηεηαο ζηε ιίκλε.
5
gr
48. Η απφξξηςε ζεξκνχ λεξνχ πνπ πξνέξρεηαη απφ ηα ζπζηήκαηα ςχμεο εξγνζηαζίσλ ζε πνηάκηα θαη ιίκλεο κπνξεί λα νδεγήζεη ζε ζάλαην πνιιψλ πδξφβησλ δψσλ, θπξίσο επεηδή θάπνηα έλδπκά ηνπο κεηνπζηψλνληαη. 49. Τα ηεξάζηηα πνζά δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα πνπ εθιχνληαη ζηελ αηκφζθαηξα απφ ηελ θαχζε ελψζεσλ ηνπ άλζξαθα δεn κπνξεί λα νδεγήζεη ζε ξχπαλζε ησλ πδάησλ. 50. Αλ αλφξγαλα άιαηα πνπ απνηεινχλ απφβιεηα βηνκεραληψλ απνξξίπηνληαη ζε πδάηηλα νηθνζπζηήκαηα, κπνξεί λα πξνθαιέζνπλ θαη επηξνθηζκφ. 51. Τα πξνβιήκαηα ησλ νηθνζπζηεκάησλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ην θαηλφκελν ηνπ επηξνθηζκνχ αθνξνχλ κφλν αλψηεξνπο δσηθνχο νξγαληζκνχο, φπσο ςάξηα.
bi ol og
y.
Φνηηεηήο θαηά ηε δηάξθεηα πεηξακάησλ ζε εξγαζηήξην κηθξνβηνινγίαο κνιχλζεθε απφ κηθξννξγαληζκφ πνπ δηαζέηεη θπηηαξηθφ ηνίρσκα θαη βιεθαξίδεο. Ο θνηηεηήο αξξψζηεζε θαη ηνπ έγηλαλ νη απαξαίηεηεο εμεηάζεηο. Να ραξαθηεξίζεηε θάζε κηα απφ ηηο παξαθάησ πξνηάζεηο κε (Σ) αλ είλαη ζσζηή ή (Λ) αλ είλαη ιαλζαζκέλε . 52. Σηηο εμεηάζεηο αληρλεχζεθε ζην αίκα ηνπ θνηηεηή πςειή ζπγθέληξσζε ηληεξθεξνλψλ. 53. Καηά ηνπ κηθξνβίνπ ελεξγνπνηήζεθαλ θαη θχηηαξα κλήκεο ηνπ νξγαληζκνχ ηνπ θνηηεηή. 54. Δίλαη πηζαλφ ε αζζέλεηα ηνπ θνηηεηή λα νθείιεηαη ζε ηνμίλεο πνπ παξάγεη ην κηθξφβην πνπ ηνλ κφιπλε. 55. Καηά ηνπ κηθξνβίνπ δξνπλ θαη ηα Τ θπηηαξνηνμηθά ιεκθνθχηηαξα ηνπ θνηηεηή. 56. Ο κηθξννξγαληζκφο αλαπαξάγεηαη κε εθβιάζηεζε.
Απφ επαηηθά θαη λεπξηθά θχηηαξα ελφο πνληηθνχ απνκνλψζεθαλ ππξήλεο θαη επσάζηεθαλ κε ξαδηελεξγά ξηβνλνπθιενηίδηα. Τα δηάθνξα RNA πνπ παξαζθεπάζηεθαλ κε ηε δηαδηθαζία ηεο κεηαγξαθήο ζηνπο ππξήλεο ησλ θπηηάξσλ απηψλ ήηαλ επίζεο ξαδηελεξγά. Απφ ηα επαηηθά θχηηαξα απνκνλψζεθε έλα mRNA πνπ ππάξρεη κφλν ζηα επαηηθά θχηηαξα θαη ην νπνίν ρξεζηκνπνηήζεθε σο κήηξα γηα ηελ θαηαζθεπή κνλφθισλνπ cDNA πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί σο αληρλεπηήο. Απηά ηα ξαδηελεξγά mRNA κφξηα επσάζηεθαλ κε κνλφθισλα ηκήκαηα DNA θαη αθέζεθαλ λα δεκηνπξγήζνπλ δίθισλα πβξηδηθά κφξηα. Σηε ζπλέρεηα κε θαηάιιειεο κεζφδνπο απνκαθξχλνληαη φια ηα κε πβξηδνπνηεκέλα RNA κφξηα. Τέινο κεηξήζεθε ε ξαδηελέξγεηα ησλ κνξίσλ πνπ απέκεηλαλ θαη ηα απνηειέζκαηα παξνπζηάδνληαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα (ε κέηξεζε ηεο ξαδηελέξγεηαο γίλεηαη κε θηχπνπο αλά ιεπηφ ηνπ κεηξεηή ξαδηελέξγεηαο: πιηθά πνπ επσάζηεθαλ
θηχπνη αλά ιεπηφ
cDNA αληρλεπηέο επαηηθψλ θπηηάξσλ καδί κε πξσηνγελή αληίγξαθα RNA απφ ππξήλεο επαηηθψλ θπηηάξσλ
15.000
cDNA αληρλεπηέο επαηηθψλ θπηηάξσλ καδί κε πξσηνγελή αληίγξαθα RNA απφ ππξήλεο λεπξηθψλ θπηηάξσλ
150
57.
Πνηα απφ ηηο παξαθάησ πξνηάζεηο ζρεηηθά κε ηελ αληηζηνηρία ηνπ αληρλεπηή θαη ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ επαηηθνχ mRNA ππνζηεξίδεηαη θαιχηεξα απφ ηα δεδνκέλα ηνπ πίλαθα; Α. Μεηαγξάθεηαη κφλν ζηνλ ππξήλα ησλ εγθεθαιηθψλ θπηηάξσλ. Β. Μεηαγξάθεηαη ζηνλ ππξήλα ηφζν ησλ επαηηθψλ φζν θαη ησλ εγθεθαιηθψλ θπηηάξσλ. Γ. Μεηαγξάθεηαη θπξίσο ζηνλ ππξήλα ησλ επαηηθψλ θπηηάξσλ. Γ. Γελ κεηαγξάθεηαη νχηε ζηνλ ππξήλα ησλ επαηηθψλ νχηε ζηνλ ππξήλα ησλ εγθεθαιηθψλ θπηηάξσλ.
58.
Η ξχζκηζε ηεο γνληδηαθήο έθθξαζεο ζηνπο απνκνλσκέλνπο ππξήλεο ησλ δχν θπηηαξηθψλ ηχπσλ, φπσο παξνπζηάδεηαη ζην πείξακα απηφ, κπνξεί λα απνηειέζεη παξάδεηγκα γηα: Α. κεηαθξαζηηθφ έιεγρν Β. κεηαγξαθηθφ έιεγρν Γ. ειέγρνπ ηεο ηξνπνπνίεζεο ηεο πξσηεΐλεο Γ. ειέγρνπ ηεο σξίκαλζεο
59.
Πνην απφ ηα παξαθάησ είλαη απαξαίηεην γηα ηνλ ζρεκαηηζκφ ηνπ κνλφθισλνπ cDNA πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ζ΄ απηφ ην πείξακα; Α. DNA πνιπκεξάζε Β. αληίζηξνθε κεηαγξαθάζε Γ. RNA πνιπκεξάζε Γ. πεξηνξηζηηθή ελδνλνπθιεάζε
60.
Γηα ηελ παξαγσγή ξαδηελεξγνχ RNA, νη απνκνλσκέλνη ππξήλεο ησλ επαηηθψλ θαη λεπξηθψλ θπηηάξσλ ζα πξέπεη λα δηαζέηνπλ: Α. DNA πνιπκεξάζε Β. RNA πνιπκεξάζε Γ. αληίζηξνθε κεηαγξαθάζε Γ. πξηκφζσκα
6
bi ol og
y.
gr
Μεξηθνί άλζξσπνη ππνθέξνπλ απφ κηα απηνζσκηθή ππνιεηπφκελε αζζέλεηα γλσζηή σο «έιιεηςε α1-αληηζξπςίλεο». Η α1-αληηζξπςίλε είλαη έλα έλδπκν πνπ ιεηηνπξγεί σο αλαζηνιέαο ηεο ζξπςίλεο (πξσηενιπηηθφ έλδπκν). Σηα άηνκα πνπ είλαη νκφδπγα γηα ην ππνιεηπφκελν γνλίδην (γνλφηππνο αα), απνπζηάδεη ην έλδπκν πνπ αλαζηέιιεη ηε δξάζε ηεο ζξπςίλεο. Φπζηνινγηθά άηνκα είλαη είηε νκφδπγα γηα ην επηθξαηέο γνλίδην (ΑΑ) είηε εηεξφδπγα (Αα). Δλδπκηθνί έιεγρνη θαη ρξσκαηνκεηξηθέο αλαιχζεηο έδεημαλ φηη έλα δεδνκέλν άηνκν παξνπζηάδεη έλα απφ ηα ηξία δηαθεθξηκέλα επίπεδα δξαζηεξηφηεηαο ηνπ ελδχκνπ α1-αληηζξπςίλε, φπσο πξνθχπηεη απφ ην παξαπάλσ δηάγξακκα. Τα δεδνκέλα ηνπ δηαγξάκκαηνο δείρλνπλ ηα επίπεδα αλελεξγνχ ζξπςίλεο αλά ml νξνχ (νπνίνο πεξηέρεη ην έλδπκν α1αληηζξπςίλε) φπνπ θάζε θνπθθίδα αληηπξνζσπεχεη κία κέηξεζε ζε έλα άηνκν, ζε ηξεηο δηαθνξεηηθέο νκάδεο. Οκάδα Ι
ν γεληθφο πιεζπζκφο ηεο ρψξαο
Οκάδα ΙΙ
κεξηθέο νηθνγέλεηεο ζηηο νπνίεο θάπνηα κέιε παξνπζηάδνπλ έιιεηςε α1-αληηζξπςίλεο
Οκάδα ΙΙΙ
αζζελείο κε έιιεηςε α1-αληηζξπςίλεο
61.
Όηαλ εμεηάζζεθε ν νξφο κηαο γπλαίθαο, βξέζεθαλ 0,5 mg αλελεξγνχ ζξπςίλεο αλά ml νξνχ. Απηή ε ηηκή δείρλεη φηη ε γπλαίθα ζηε νπνία αλήθεη ν νξφο: Α. είλαη νκφδπγε επηθξαηήο Β. είλαη εηεξφδπγε ρσξίο ζπκπηψκαηα Γ. παξνπζηάδεη αλεπάξθεηα α1-αληηζξπςίλεο Γ. νη γνλείο ηεο ήηαλ νκφδπγνη γηα ην γνλίδην απηφ
62.
Ο πηζαλφο γνλφηππνο ελφο αηφκνπ κε ηηκή αλελεξγνχ ζξπςίλεο 0,2 mg/ml νξνχ είλαη: Α. κφλν ΑΑ Β. κφλν Αα Γ. κφλν αα Γ. Αα θαη αα
63.
Αλ έλαο απφγνλνο παξνπζηάδεη αλεπάξθεηα α1αληηζξπςίλεο, κπνξνχκε ινγηθά λα πξνβιέςνπκε φηη ν θαηλνηππηθά θπζηνινγηθφο παηέξαο ηνπ ζα παξνπζηάδεη αλελεξγφ ζξπςίλε ζην επίπεδν: Α. 0,24 mg/ml Β. 0,50 mg/ml Γ. 1,20 mg/ml Γ. 1,60 mg/ml
64.
Απφ ηελ θαηαλνκή ησλ αηφκσλ κε αλελεξγφ ζξπςίλε ζην γεληθφ πιεζπζκφ, κπνξνχκε λα ζπκπεξάλνπκε φηη: Α. Τα εηεξφδπγα άηνκα (Αα) δελ κπνξνχλ λα αλαπαξαρζνχλ. Β. Οη αζζελείο απφγνλνη (αα) πξνθχπηνπλ θπξίσο απφ δηαζηαχξσζε δχν ππνιεηπφκελσλ γνλέσλ (αα x αα) Γ. Τν ππνιεηπφκελν γνλίδην (α) παξνπζηάδεηαη σο επί ην πιείζηνλ ζε εηεξφδπγα άηνκα. Γ. Η κεηάιιαμε ηνπ Α ζε α κπνξεί λα νδεγήζεη ζηε κείσζε ηνπ αξηζκνχ ησλ ππνιεηπφκελσλ γνληδίσλ.
7
65.
Παξαθάησ δίλνληαη βηνινγηθνί φξνη ή έλλνηεο θαη έλα θείκελν κε θελά. Να γξάςεηε ζην ηεηξάδηφ ζαο ηνλ αξηζκφ ηεο θελήο ζέζεο ηνπ θεηκέλνπ θαη δίπια ηνλ φξν ή έλλνηα πνπ αληηζηνηρεί. Κάπνηνη φξνη πεξηζζεχνπλ θαη άιινη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζνχλ πεξηζζφηεξεο απφ κία θνξά. DNA, πεπηιδική αλσζίδα, ωρίμανζε πρωηεΐνες, γενεηική πλεροθορία, μεηαθράδεηαι, γονίδιο, RNA, mRNA, λειηοσργικός, ομόλογα, γονόησπος, δομικός, μεηαγράθεηαι, θαινόησπος, ωρίμανζε mRNA. Γονιδιακή έκθραζη
66.
bi ol og
y.
gr
Οη δηπινεηδείο νξγαληζκνί έρνπλ __(1)__ ρξσκνζψκαηα. Τν ζχλνιν ησλ αιιεινκφξθσλ γνληδίσλ νλνκάδεηαη __(2)__ θαη ε έθθξαζε ηνπο ιέγεηαη __(3)__. Σε θάζε έλα απφ ηα ρξσκνζψκαηα ηνπ θπηηάξνπ πεξηέρεηαη έλα ή δχν κφξηα __(4)__ ζηελ αιιεινπρία ησλ βάζεσλ ησλ νπνίσλ βξίζθεηαη ε __(5)__. Τκήκα ηνπ DNA πνπ είλαη ππεχζπλν γηα ηελ παξαγσγή __(6)__ ιέγεηαη __(7)__. Έλα γνλίδην, φηαλ πξφθεηηαη λα γίλεη πξσηετλνζχλζεζε, __(8)__θαη παξάγεη __(9)__, ην νπνίν ζηα ξηβνζψκαηα __(10)__ θαη παξάγεη ηελ __(11)__. Ο ξφινο ηεο πξσηεΐλεο είλαη είηε __(12)__ είηε __(13)__ ην απνηέιεζκα ηεο έθθξαζεο ηεο είλαη νξαηφ θαη απνηειεί ηνλ __(14)__.
Σην παξαθάησ θείκελν ππάξρνπλ αξηζκεκέλα θελά ηα νπνία ζπκπιεξψλνληαη κε ιέμεηο ή θξάζεηο πνπ ζα βξείηε ζηηο αληίζηνηρεο αξηζκεκέλεο εξσηήζεηο πνιιαπιήο επηινγήο πνπ δίλνληαη παξαθάησ. Τετνολογία αναζσνδσαζμένοσ DNA, γονιδιφμαηική βιβλιοθήκη Οη βηνιφγνη εξεπλεηέο ζήκεξα, ρξεζηκνπνηψληαο ηελ ηερλνινγία ηνπ αλαζπλδπαζκέλνπ DNA, έρνπλ θαηαζθεπάζεη αλζξψπηλε γνληδησκαηηθή βηβιηνζήθε. Γηα ηελ θαηαζθεπή ηεο ρξεζηκνπνηνχλ ην νιηθφ DNA αλζξψπηλνπ θπηηάξνπ θαη __(1)__ πνπ κπνξεί λα είλαη πιαζκίδηα ή DNA θάγσλ. Τν DNA θφβεηαη κε πεξηνξηζηηθέο ελδνλνπθιεάζεο θαη εηζάγεηαη, π.ρ. ζε πιαζκίδηα, κε ηελ βνήζεηα ηεο __(2)__ νπφηε παξάγεηαη κίγκα αλαζπλδπαζκέλσλ θαη κε αλαζπλδπαζκέλσλ πιαζκηδίσλ. Απηά εηζάγνληαη ζε βαθηήξηα μεληζηέο, ηα νπνία δελ πξέπεη λα έρνπλ πιαζκίδην κε γνλίδην αλζεθηηθφηεηαο ζε αληηβηνηηθφ θαη απηφ γηαηί __(3)__. Τα βαθηήξηα πνπ πξνζέιαβαλ πιαζκίδην επηιέγνληαη κε αληηβηνηηθφ, γηα ην νπνίν ηα πιαζκίδηα έρνπλ γνλίδην αλζεθηηθφηεηαο, απνκνλψλνληαη θαη θισλνπνηνχληαη. Η θισλνπνίεζε γίλεηαη κε __(4)__. Τν ζχλνιν ησλ __(5)__ απνηειεί ηε γνληδησκαηηθή βηβιηνζήθε. Κάζε θιψλνο ηεο γνληδησκαηηθήο βηβιηνζήθεο θέξεη αλαζπλδπαζκέλα πιαζκίδηα πνπ πεξηέρνπλ __(6)__. Γηα ηελ επηινγή ζπγθεθξηκέλνπ θιψλνπ ηεο γνληδησκαηηθήο βηβιηνζήθεο, αλαγθαίν είλαη λα γίλεη αλίρλεπζε ηνπ. Γηα ην ιφγν απηφ επηβάιιεηαη ε θαηαζθεπή αληρλεπηψλ πνπ κπνξεί λα είλαη __(7)___. Η δηαδηθαζία αλίρλεπζεο πεξηιακβάλεη δηαδνρηθά ηελ __(8)__ ησλ αλαζπλδπαζκέλσλ πιαζκηδίσλ θαη ηελ __(9)__ κε ηνπο αληρλεπηέο. Η θαηαζθεπή ηεο αλζξψπηλεο γνληδησκαηηθήο βηβιηνζήθεο είλαη ην εξγαιείν πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε απφ ηνπο εξεπλεηέο γηα ηελ __(10)___.
(1)
Α. Β. Γ. Γ.
μεληζηέο θνξείο θισλνπνίεζεο αληηβηνηηθά πεξηνξηζηηθέο ελδνλνπθιεάζεο
(2)
Α. Β. Γ. Γ.
EcoRI DNA δεζκάζεο DNA ειηθάζεο DNA πνιπκεξάζεο
(3)
Α.
δελ κπνξεί λα έρνπλ πεξηζζφηεξα ηνπ ελφο πιαζκηδίσλ εάλ είραλ πιαζκίδην ζα ήηαλ αδχλαηε ε θισλνπνίεζε ηνπο εμππεξεηείηαη ην επφκελν βήκα θαηαζθεπήο ηεο βηβιηνζήθεο, πνπ είλαη ε δηαδηθαζία επηινγήο μεληζηψλ κε ηελ βνήζεηα αληηβηνηηθψλ ε παξνπζία ηνπο ζα απνηεινχζε εκπφδην ζηελ είζνδν ησλ αλαζπλδπαζκέλσλ πιαζκηδίσλ
(4)
Α. Β. Γ.
PCR κηθξνέγρπζε ζε γνληκνπνηεκέλν σάξην θαιιηέξγεηα ζε ζηεξεφ ή πγξφ ζξεπηηθφ πιηθφ βηνκεραληθή θαιιηέξγεηα ζε πγξφ ζξεπηηθφ πιηθφ
θιψλσλ αλαζπλδπαζκέλσλ πιαζκηδίσλ μεληζηψλ θιψλσλ πνπ θέξνπλ αλαζπλδπαζκέλν πιαζκίδην
(6)
Β. Γ.
Γ.
(5)
Α. Β. Γ. Γ.
Γ.
8
Α. Β. Γ. Γ.
έλα γνλίδην ηπραίν ηκήκα DNA κε κνλφθισλα άθξα ηπραίν ηκήκα DNA γνλίδηα ρσξίο ηνλ ππνθηλεηή ηνπο
Γ.
(9)
Α. Β. Γ. Γ.
(8)
Α. Β. Γ. Γ.
αληηπαξαιιειία πβξηδνπνίεζε απνδηάηαμε θισλνπνίεζε
αληηπαξαιιειία πβξηδνπνίεζε απνδηάηαμε θισλνπνίεζε
(10)
Α. Β. Γ. Γ.
κειέηε ηεο αληηγξαθήο θαη κεηαγξαθήο ηερληθή PCR παξαγσγή κνλνθισληθψλ αληηζσκάησλ απνθσδηθνπνίεζε ηνπ αλζξψπηλνπ γνληδηψκαηνο
gr
Γ.
ηπραία ηκήκαηα DNA ή RNA γλσζηά ηρλεζεηεκέλα ηκήκαηα DNA ή RNA γλσζηά ηρλεζεηεκέλα θαη κνλφθισλα ηκήκαηα DNA ή RNA DNA ή RNA πνπ πξνέξρεηαη απφ αλζξψπηλν θχηηαξν
y.
Α. Β.
bi ol og
(7)
Να απαληήζεηε ζηηο εξσηήζεηο 67.
Πξαγκαηνπνηήζεθε κία έξεπλα ζε δχν είδε θνπλνππηψλ Anophelus, γηα λα θαζνξηζηεί ε αλζεθηηθφηεηά ηνπο ζηα εληνκνθηφλα malathion θαη dieldrin. Τν Μάην, δχν νκάδεο ησλ 10.000 θνπλνππηψλ απφ θάζε είδνο ςεθάζηεθαλ κε εληνκνθηφλν. Η πξψηε νκάδα ςεθάζηεθε κε ην εληνκνθηφλν malathion θαη δεχηεξε κε ην εληνκνθηφλν dieldin θαη ζηε ζπλέρεηα θαηαγξάθεθε ν αξηζκφο ησλ επηδψλησλ θνπλνππηψλ κεηά ηνλ πξψην ςεθαζκφ. Τα επηδψληα θνπλνχπηα αλαπαξάρζεθαλ γηα ηνπο επφκελνπο ηξεηο κήλεο. Τελ πξψηε εκέξα θάζε κήλα ηα θνπλνχπηα ςεθάδνληαλ θαη ν αξηζκφο ησλ επηδψλησλ θαηαγξάθεθε ζηνλ παξαθάησ πίλαθα. είδε θνπλνππηψλ Anopheles culifacies Anopheles strephensi
68.
αξηζκφο επηδψλησλ θνπλνππηψλ
εληνκνθηφλν
αξηζκφο αηφκσλ πξηλ ηνλ πξψην ςεθαζκφ
Μάη
Ινχλ
Ινχι
Αχγ
malathion
10.000
31
129
1.654
4.055
dieldrin
10.000
78
339
1.982
3.106
malathion
10.000
28
56
1.207
1.744
dieldrin
10.000
30
71
1.321
1.388
α)
Γηαηππψζηε έλα ζπκπέξαζκα πνπ πξνθχπηεη απφ δεδνκέλα ηνπ πίλαθα.
β)
Γηαηππψζηε κηα αξλεηηθή επίπησζε πνπ έρεη ε ρξήζε ησλ δχν εληνκνθηφλσλ ζην πεξηβάιινλ.
γ)
Πνην απφ ηα παξαθάησ δηαγξάκκαηα απεηθνλίδεη θαιχηεξα ηνλ πιεζπζκφ ησλ επηδψλησλ ηνπ Anopheles culifacies θαηά ην δηάζηεκα Μαΐνπ – Απγνχζηνπ;
Δξεκνπνίεζε είλαη ε ππνβάζκηζε γαηψλ ζηηο εκίμεξεο πεξηνρέο πνπ πξνέξρνληαη απφ θιηκαηηθέο αιιαγέο θαη αλζξψπηλεο ελέξγεηεο θαη πξνθαινχλ κείσζε ηεο εδαθηθήο γνληκφηεηαο θαη ηθαλφηεηαο λα δηαηεξνχλ ρισξίδα θαη παλίδα. Έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο παξάγνληεο εξεκνπνίεζεο είλαη ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ, πνπ απεηιεί λα κεηαηξέςεη ην 30% ηεο Διιεληθήο επηθξάηεηαο ζε εξεκηθά ηνπία κε ππνηππψδε βιάζηεζε. Μπνξείηε, σο επηζηεκνληθφο ζχκβνπινο ηεο θπβέξλεζεο, λα πξνηείλεηε δχν ζεσξεηηθά ζελάξηα ή ηξφπνπο αληηκεηψπηζεο ηνπ πξνβιήκαηνο ηεο εξεκνπνίεζεο, αιιά θαη ηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ απηνχ θαζ’ απηνχ, ρξεζηκνπνηψληαο σο εξγαιείν ηε Γελεηηθή Μεραληθή (δελ απαηηείηαη πεξηγξαθή κεζφδνπ Γελεηηθήο Μεραληθήο ή αλαζπλδπαζκέλνπ DNA).
9
Βαζκνιφγεζε εξσηήζεσλ Δξσηήζεηο 1-56
1 κφξην
56 Φ 1 = 56:
Δξσηήζεηο 57-64
2 κφξηα
8 Φ 2 = 16
Δξσηήζεηο 65-66
7 + 5 κφξηα = 12
Δξσηήζεηο 67 – 68 8 κφξηα
2 Φ 8 = 16
bi ol og
y.
gr
ΣΥΝΟΛΟ 100 κφξηα
10
ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟΣ ΓΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 2011 Γ ιπθείνπ
Α θάζε
ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ Γ
2
Α
34
Β
3
Γ
35
Α
4
Γ
36
Γ
5
Γ
37
Α
6
Α
38
Γ
7
Γ
39
Α
8
Α
40
Γ
9
Β
41
Α
10
Β
42
Β
11
Γ
43
Α
12
Γ
44
Γ
13
Γ
45
Λ
14
Β
46
Σ
15
Γ
47
Σ
16
Γ
48
Λ
17
Β
49
Λ
18
Β
50
Σ
19
Α
51
Λ
20
Γ
52
Λ
21
Α
53
Λ
22
Γ
54
Σ
23
Γ
55
Λ
24
Γ
56
Λ
25
Β
57
Γ
26
Γ
58
Β
27
Γ
59
Β
28
Γ
60
Β
29
Α
61
Β
30
Γ
62
Γ
31
Γ
63
Β
32
Β
64
Γ
65
(1) νκόινγα / (2) γνλόηππνο / (3) θαηλόηππνο / (4) DNA / (5) γελεηηθή πιεξνθνξία / (6) RNA / (7) γνλίδην / (8) κεηαγξάθεηαη / (9) mRNA / (10) κεηαθξάδεηαη / (11) πεπηηδηθή αιπζίδα / (12) δνκηθόο / (13) ιεηηνπξγηθόο / (14) θαηλόηππνο
gr
33
y.
Γ
bi ol og
1
66
(1) Β / (2) Β / (3) Γ / (4) Γ / (5) Γ / (6) Γ / (7) Γ / (8) Γ / (9) Β / (10) Γ
67
α) πηζαλά ζπκπεξάζκαηα Τν είδνο Anopheles culifacies είλαη αλζεθηηθόηεξν θαη ζηα δύν εληνκνθηόλα. Τν diedrin είλαη δξαζηηθόηεξν από ην malathion θαη ζηα δύν είδε θνπλνππηώλ. Τν είδνο Anopheles strephensi είλαη πην αλζεθηηθό ζην dieldrin απ΄ όηη ζην malathion. β) πηζαλέο επηπηώζεηο: Βηνζπζζώξεπζε αλ είλαη κε βηνδηαζπώκελν. Δπηπηώζεηο θαη ζε άιια έληνκα (κεηαμύ ησλ νπνίσλ θαη σθέιηκα) θαη θαη΄ επέθηαζε ζηα θπηά (κεησκέλε αλαπαξαγσγή). γ) Γ
68
Γεκηνπξγία δηαγνληδηαθώλ θπηώλ. πηζαλά ζελάξηα: Θα είλαη πην αλζεθηηθά ζε πςειέο ζεξκνθξαζίεο πεξηβάιινληνο ή ζε απμεκέλε μεξαζία (αθπδάησζε). Θα έρνπλ ηξνπνπνηεκέλν ξηδηθό ζύζηεκα πνπ ζα εθκεηαιιεύεηαη θαιύηεξα ην λεξό ηνπ εδάθνπο ή ζα έρνπλ ηελ ηθαλόηεηα απνζήθεπζεο λεξνύ. Θα έρνπλ απμεκέλε θσηνζπλζεηηθή ηθαλόηεηα θαη θαηά ζπλέπεηα απμεκέλε ηθαλόηεηα πξόζιεςεο CO2. Φπηά κε απηέο ηηο ηδηόηεηεο ζπκβάιινπλ ζηνλ πεξηνξηζκό ηεο εξεκνπνίεζεο, ζηελ απμεκέλε θαηαλάισζε CO2 θαη επνκέλσο ζηνλ πεξηνξηζκό ηνπ γηα ηελ αληηκεηώπηζε ηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ.
bi ol og
gr
y.
ΠΑΝΔΛΛΖΝΗΟ ΓΗΑΓΩΝΗΜΟ ΒΗΟΛΟΓΗΑ 2011 ΤΑΞΗ B
Α΄ ΦΑΣΗ
Να γράυεηε ζηο ηεηράδηό ζας ηολ αρηζκό θαζελός από ηα παραθάηφ ζέκαηα θαη δίπια ηοσ ηο γράκκα ποσ αληηζηοητεί ζηε ζφζηή απάληεζε. 1.
Πνην από ηα παξαθάησ νξγαλίδηα έρεη ιηπνπξσηετληθή κεκβξάλε, έλδπκα κεηαηξνπήο ελέξγεηαο θαη ξηβνζώκαηα; Α. ιπζόζσκα Β. ππεξνμεηδηόζσκα Γ. θεληξόζσκα Γ. κηηνρόλδξην
3.
Ζ ελέξγεηα πνπ ρξεηάδεηαη έλαο νξγαληζκόο γηα ηε κεηαθνξά ησλ ρξήζηκσλ πιηθώλ θαη ηελ απνβνιή ησλ άρξεζησλ πξνέξρεηαη άκεζα από: Α. ην DNA Β. ηα ιίπε Γ. ηηο νξκόλεο Γ. ην ATP
4.
Πνηα θπηηαξηθή δηαδηθαζία ζπκβαίλεη κόλν ζε θύηηαξα νξγαληζκώλ πνπ αλαπαξάγνληαη ακθηγνληθά; Α. κεηάιιαμε Β. αληηγξαθή Γ. κείσζε Γ. κίησζε
5.
Πνην από ηα παξαθάησ δεπγάξηα αδσηνύρσλ βάζεσλ βξίζθεηαη ζε αλαινγία 1:1 ζην κόξην ηνπ DNA; Α. Γνπαλίλε θαη Αδελίλε. Β. Αδελίλε θαη Θπκίλε. Γ. Κπηνζίλε θαη Αδελίλε. Γ. Οπξαθίιε θαη Θπκίλε.
6.
Ζ πιεπξά ησλ θσζθνιηπηδίσλ πνπ είλαη βπζηζκέλε ζην εζσηεξηθό ηκήκα ηεο πιαζκαηηθήο κεκβξάλεο ραξαθηεξίδεηαη σο: Α. Τδξόθνβε Β. Τδξόθηιε Γ. Όμηλε Γ. Βαζηθή
7.
Πνηα από ηηο ζεηξέο ηνπ παξαθάησ πίλαθα πεξηγξάθεη θαιύηεξα ηε κνλνγνληθή αλαπαξαγσγή;
8.
Σν ηεζη ησδίνπ ζε έλα θύιιν ληνκαηηάο απνθάιπςε όηη ππήξρε άκπιν ζηηο 5 ην απόγεπκα κηαο ειηόινπζηεο εκέξαο ηνπ Ηνπιίνπ. Όηαλ εμεηάζηεθε κε ηώδην ην ίδην θύιιν από ην ίδην θπηό ζηηο 6 ην πξσί ηεο επόκελεο εκέξαο, βξέζεθε όηη ππήξρε ιηγόηεξν άκπιν. Ζ κείσζε ηεο πνζόηεηαο ηνπ ακύινπ νθείιεηαη: Α. ζηε κεηαηξνπή ηνπ ακύινπ ζε πξσηεΐλεο Β. ζηελ απνκάθξπλζε ηνπ ακύινπ από ηα θύια θαηά ηε δηαπλνή Γ. ζηε κεηαθνξά ηνπ ακύινπ άκεζα πξνο ηηο ξίδεο Γ. ζηε κεηαηξνπή ηνπ ακύινπ ζε απιά ζάθραξα
y.
gr
Ζ ζσζηή αθνινπζία ησλ παξαθάησ θπηηαξηθώλ δνκώλ από ηε κεγαιύηεξε ζηε κηθξόηεξε είλαη: Α. ρξσκόζσκα – ππξήλαο – γνλίδην Β. ππξήλαο – ρξσκόζσκα – γνλίδην Γ. γνλίδην – ππξήλαο – ρξσκόζσκα Γ. ρξσκόζσκα – γνλίδην – ππξήλαο
bi ol og
Α Β Γ Δ
9.
2.
αξηζκόο γνλέσλ έλαο
ζύγθξηζε απνγόλσλ πξνο ηνπο γνλείο παλνκνηόηππνη
έλαο
δηαθνξεηηθνί
δύν
παλνκνηόηππνη
δύν
δηαθνξεηηθνί
Πνηα από ηηο παξαθάησ ππνζέζεηο κπνξεί λα ειεγρζεί κε ηελ πεηξακαηηθή δηάηαμε ηνπ ζρήκαηνο; Α. Σν θσο είλαη απαξαίηεην γηα ηε δηαδηθαζία ηεο αλαπαξαγσγήο. Β. Σα θπηά δελ ζπλζέηνπλ γιπθόδε ζην ζθνηάδη. Γ. Ζ ζύλζεζε ησλ πξσηετλώλ πξαγκαηνπνηείηαη ζηα θύιια. Γ. Σα θπηά ρξεηάδνληαη ιίπαζκα γηα ηε θπζηνινγηθή ηνπο αλάπηπμε.
1
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 10
20
gr
0
30
40
50
ζερκοθραζία (OC)
60
70
y.
Σν δηπιαλό δηάγξακκα δείρλεη ηελ επίδξαζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ζηε δξαζηεξηόηεηα ηνπ έλδπκνπ Υ ζε έλα πξσηετληθό κόξην. Πνηα από ηηο παξαθάησ κεηαβνιέο δελ ζα επεξεάζεη ηε δξαζηεξηόηεηα ηνπ έλδπκνπ; Α. Ζ πξνζζήθε θξύνπ λεξνύ όηαλ ε αληίδξαζε βξίO ζθεηαη ζε ζεξκνθξαζία 50 C. O O Β. Ζ αύμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο από 70 C ζε 80 C. Γ. Ζ απνκάθξπλζε ηνπ πξσηετληθνύ κνξίνπ όηαλ ε O ζεξκνθξαζία βξίζθεηαη ζηνπο 30 C. O Γ. Ζ κείσζε ηεο ζεξκνθξαζίαο από ηνπο 40 C ζηνπο O 10 C.
δραζηερηόηεηα .
10.
ην ζρήκα απεηθνλίδεηαη κηα θπηηαξηθή δηαίξεζε. Πνηα από ηηο παξαθάησ πξνηάζεηο, ζρεηηθά κε ηε δηαδηθαζία απηή, είλαη ζσζηή; Α. Οη γελεηηθέο πιεξνθνξίεο ηνπ θπηηάξνπ Β είλαη ίδηεο κε απηέο πνπ έρνπλ ηα θύηηαξα Α θαη Γ. Β. Σν DNA ηνπ θπηηάξνπ Γ είλαη θαηά 50% ίδην κε ην DNA ηνπ θπηηάξνπ Β. Γ. Σν DNA ηνπ θπηηάξνπ Α είλαη θαηά 75% ίδην κε ην DNA ηνπ θπηηάξνπ Β. Γ. Σα θύηηαξα Α, Β θαη Γ πεξηέρνπλ εληειώο δηαθνξεηηθέο γελεηηθέο πιεξνθνξίεο.
12.
ε εμαηξεηηθά ρακειέο ζπγθεληξώζεηο νμπγόλνπ, ζεκαληηθέο θπηηαξηθέο πξσηεΐλεο ράλνπλ ηε ρσξνδηάηαμε (unravel) ηνπο. Άιιεο ελδνθπηηαξηθέο πξσηεΐλεο, νη Hsp60, αλαθαιύθζεθαλ ζε πνιιά είδε πξνθαξπσηηθώλ θαη επθαξπσηηθώλ θπηηάξσλ. Οη Ζsp60 κπνξνύλ λα πξνζδέλνληαη ζε άιιεο πξσηεΐλεο ώζηε λα πξνιακβάλεηαη ε απώιεηα ηεο ρσξνδηάηαμεο ηνπο. Δίλαη ινγηθό λα ζπκπεξάλνπκε όηη νη Ζsp60. Α. Καηαζθεπάδνληαη ζε ειεύζεξα ξηβνζώκαηα. Β. Έρνπλ δεπηεξνηαγή δνκή. Γ. Παξάγνληαη ζπλερώο από έλα θύηηαξν. Γ. Παξάγνληαη ζε ίζεο πνζόηεηεο από δσληαλά θύηηαξα ζε έλα πνιπθύηηαξν νξγαληζκό.
13.
Σν δηάγξακκα παξηζηάλεη αιιαγέο ζηελ πνζόηεηα ηνπ DNA πνπ βξίζθεηαη ζηνλ ππξήλα ζε δηαθνξεηηθέο θάζεηο ηνπ θπηηαξηθνύ θύθινπ. Πνηα θάζε αληηζηνηρεί ζηελ έλδεημε Υ; Α. κεζόθαζε Β. κεηάθαζε Γ. πξόθαζε Γ. ηειόθαζε
14.
Ζ δηαδηθαζία πνπ απεηθνλίδεηαη ζην παξαθάησ ζρεδηάγξακκα, απνηειεί ηκήκα: Α. ηεο δηαδηθαζίαο δεκηνπξγίαο ελόο γακέηε Β. ηεο θαγνθπηηάξσζεο ελόο βαθηεξίνπ από θαγνθύηηαξν Γ. ηεο δηαδηθαζίαο δεκηνπξγίαο ηνπ δπγσηνύ Γ. ηεο επηδηόξζσζεο ελόο θαηεζηξακκέλνπ δσηθνύ ηζηνύ
bi ol og
11.
2
Γηα ηνλ πξνζδηνξηζκό ηεο θσηεηλήο απόρξσζεο πνπ έρεη θαιύηεξα απνηειέζκαηα ζηε θσηνζύλζεζε, ρξεζηκνπνηήζεθαλ ηξεηο ηύπνη θπηώλ όκνηνπ κεγέζνπο ηα νπνία παξέκεηλαλ γηα ηνλ ίδην ρξόλν εθηεζεηκέλα ζε θσο ηεο ίδηαο έληαζεο αιιά δηαθνξεηηθνύ ρξώκαηνο. Όινη Μέζνο όξνο θπζαιίδσλ γηα 30 δεπηεξόιεπηα νη άιινη πεξηβαιινληηθνί παξάγνληεο παξέκεηλαλ θόθθηλο θίηρηλο πράζηλο κπιε νη ίδηνη. Μεηά από 15 ιεπηά έγηλε θαηαγξαθή ησλ ηύπος θσηού θφς θφς θφς θφς θπζαιίδσλ πνπ απειεπζέξσλε θάζε θπηό γηα δηάζηεκα 30 δεπηεξνιέπησλ θάζε θνξά κε ηε ρξήζε Elodea 35 11 5 47 θηλεκαηνγξαθηθήο θάκεξαο. Γηα θάζε θπηό έγηλαλ Potamogeton 48 8 2 63 έμη θαηαγξαθέο θαη νη κέζνη όξνη ησλ κεηξήζεσλ θαηαρσξήζεθαλ ζηνλ παξαπάλσ πίλαθα. Πνηα Utricularia 28 9 6 39 από ηηο παξαθάησ πξνηάζεηο απνηειεί έλα έγθπξν ζπκπέξαζκα κε βάζε ηα δεδνκέλα ηνπ πίλαθα; Α. Κάζε θπηό θσηνζπλζέηεη θαιύηεξα ζε δηαθνξεηηθό ρξώκα θσηόο. Β. Σν θόθθηλν θσο είλαη πξνηηκόηεξν γηα ηε θσηνζύλζεζε απ΄ όηη ην κπιε. Γ. Σα θπηά απηά θαηαζθεπάδνπλ πδαηάλζξαθεο κε πην γξήγνξν ξπζκό ζην θόθθηλν θαη ζην κπιε θσο. Γ. Σν λεξό πξέπεη λα απνξξνθά ην θόθθηλν θαη ην πξάζηλν θσο.
16.
Πνηα από ηηο παξαθάησ απεηθνλίζεηο αθνξά ηελ δεπηεξνηαγή δνκή κηαο πξσηεΐλεο;
bi ol og
y.
gr
15.
17.
Ζ δνκή ζηα αξηζηεξά θαη ε δνκή ζηα δεμηά ζηελ παξαθάησ εηθόλα είλαη αληίζηνηρα:
Α. Β. Γ. Γ.
ην παξαθάησ δηάγξακκα απεηθνλίδεηαη ε θσηεηλή θάζε ηεο θσηνζύλζεζεο.
18.
19.
20.
ζάθραξν θαη ιηπίδην ζάθραξν θαη ακηλνμύ λνπθιενηίδην θαη ακηλνμύ λνπθιενηίδην θαη ζάθραξν
Ζ ρεκηθή νπζία Υ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηε θσηεηλή θάζε κπνξεί λα είλαη Α. ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα Β. ην λεξό Γ. ην νμπγόλν Γ. ε γιπθόδε Ζ ρεκηθή νπζία Τ πνπ παξάγεηαη ζηε θσηεηλή θάζε κπνξεί λα είλαη Α. ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα Β. ην λεξό Γ. ην νμπγόλν Γ. ε γιπθόδε
Πνηα από ηηο παξαθάησ πξνηάζεηο ζρεηηθά κε ην πξσηετληθό κόξην ηεο εηθόλαο είλαη ιάζνο; Α.. Σν κόξην παξνπζηάδεη πξσηνηαγή δνκή. Β. Σν κόξην παξνπζηάδεη δεπηεξνηαγή δνκή. Γ. Σν κόξην παξνπζηάδεη ηξηηνηαγή δνκή. Γ. Σν κόξην παξνπζηάδεη ηεηαξηνηαγή δνκή.
3
Ζ ακπιάζε είλαη έλδπκν πνπ δηαζπά ην άκπιν. Πνηα από ηηο παξαθάησ γξαθηθέο παξαζηάζεηο απνηππώλεη ζσζηά ηηο κεηαβνιέο ζηελ αληίδξαζε θαηά ηελ πξνζζήθε ακπιάζεο ζε δεζηό δηάιπκα ακύινπ ην νπνίν ζηε ζπλέO O ρεηα ςύρεηαη ζηαδηαθά από ηνπο 80 C ζηνπο 0 C.
22.
Ζ θαδεΐλε ηνπ γάιαθηνο είλαη ε πξσηεΐλε πνπ απνζεθεύεη ην αζβέζηην θαη απνηειείηαη από κία πνιππεπηηδηθή αιπζίδα κε 332 ακηλνμέα. Σν ηειηθό επίπεδν νξγάλσζεο ηνπ κνξίνπ απηνύ είλαη: Α. πξσηνηαγήο δνκή Β. δεπηεξνηαγήο δνκή Γ. ηξηηνηαγήο δνκή Γ. ηεηαξηνηαγήο δνκή
23.
24.
Σν έλδπκν πεπηηδάζε πδξνιύεη πεπηηδηθνύο δεζκνύο ζε κηθξά πξσηετληθά κόξηα. ην δηπεπηίδην ηεο εηθόλαο ν δεζκόο πνπ πξόθεηηαη λα πδξνιπζεί είλαη ν δεζκόο: Α. Γ1 Β. Γ2 Γ. Γ3 Γ. Γ4
25.
26.
πγθεθξηκέλα ρεκηθά αληηδξαζηήξηα αληηδξνύλ κε βηνινγηθά καθξνκόξηα θαη δίλνπλ θαζνξηζκέλεο ρξσκαηηθέο κεηαβνιέο. Σν ρξώκα εμαξηάηαη από ην είδνο ηνπ βηνινγηθνύ καθξνκνξίνπ θαη ην είδνο ηνπ αληηδξαζηεξίνπ. Απηή ε πιεξνθνξία δίλεηαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα. Φεκηθό αληηΒηοιογηθό Φρφκαηηθή Έλαο εξεπλεηήο πξόζζεζε δηαθνξεηηθά αληηδξαζηήξηα ζε δραζηήρηο καθροκόρηο κεηαβοιή κεξηθά ξηβνζώκαηα πνπ είρε απνκνλώζεη. Σα ρξώκαηα πνπ ζα παξαηεξνύζε ήηαλ Α Άκπιν Βαζύ κπιέ Α. θόθθηλν θαη πξάζηλν. Β Πξσηεΐλε Βηνιεηί Β. πξάζηλν θαη βηνιεηί. Γ Ληπίδην Κόθθηλν Γ. βαζύ κπιε θαη θόθθηλν. Γ Ννπθιετθό νμύ Πξάζηλν Γ. βηνιεηί θαη βαζύ κπιε.
27.
ηελ παξαθάησ ζρεκαηηθή απεηθόληζε αλαπαξίζηαηαη έλα ζαιάζζην νηθνζύζηεκα.
y.
gr
21.
bi ol og
Ση πξντόληα ζρεκαηίδνληαη από ηηο δύκεο ζε αλαεξόβηεο ζπλζήθεο; Α. αηζαλόιε θαη γαιαθηηθό νμύ Β. αηζαλόιε θαη δηνμείδην ηνπ άλζξαθα Γ. λεξό θαη δηνμείδην ηνπ άλζξαθα Γ. λεξό θαη γαιαθηηθό νμύ
Οη νξγαληζκνί πνπ ζπκβνιίδνληαη σο βξίζθνληαη ζηε ζέζε απηή ηνπ νηθνζπζηήκαηνο ιόγσ: Α. ηνπ pH ηνπ λεξνύ Β. ηνπ ηδήκαηνο Γ. ηεο ρακειήο ζεξκνθξαζίαο Γ. ηεο έληαζεο ηνπ θσηόο
4
Ζ εηθόλα αλαπαξηζηά έλα ηκήκα ελόο βηνκνξίνπ. Σν κόξην απηό ειέγρεη ηελ θπηηαξηθή δξαζηεξηόηεηα θαηεπζύλνληαο ηε ζύλζεζε: Α. πδαηαλζξάθσλ Β. ηρλνζηνηρείσλ Γ. ιηπηδίσλ Γ. πξσηετλώλ
Μία από ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο πιαζκαηηθήο κεκβξάλεο είλαη ε κεηαθνξά νπζηώλ. Απηή κπνξεί λα γίλεη κε θαγνθπηηάξσζε, παζεηηθή κεηαθνξά (ώζκσζε ή δηάρπζε) θαη ελεξγεηηθή κεηαθνξά.
28.
Με δηάρπζε πεξλνύλ Α. λεξό Β. ηόλ Να Γ. πξσηεΐλεο Γ. νμπγόλν θαη δηνμείδην ηνπ άλζξαθα
29.
Με ελεξγεηηθή κεηαθνξά πεξλνύλ Α. λεξό Β. ηόλ Να θαη ακηλνμύ Γ. ηόλ Να θαη CO2 Γ. νμπγόλν
31.
Πνηα από ηηο παξαθάησ θξάζεηο πεξηγξάθεη θαιύηεξα ηε δηαδηθαζία πνπ αλαπαξηζηά ε εηθόλα; Α. Έλα δπγσηό πνπ δηαηξείηαη κηησηηθά. Β. Έλα δπγσηό πνπ δηαηξείηαη κεησηηθά Γ. Έλαο γακέηεο πνπ δηαηξείηαη κηησηηθά Γ. Έλαο γακέηεο πνπ δηαηξείηαη κεησηηθά
32.
Σν παξαθάησ δηάγξακκα αλαπαξηζηά ηελ δηαδηθαζία πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ην 1996 γηα λα θισλνπνίεζε ην πξώην ζειαζηηθό, έλα πξόβαην κε ην όλνκα Dolly. Πνηα από ηηο παξαθάησ πξνηάζεηο ζρεηηθά κε ηε Dolly είλαη ζσζηή; Α. Γακέηεο από ην πξόβαην Α θαη από ην πξόβαην Β ζπληήρζεθαλ γηα λα παξαρζεί ε Dolly. Β. Σα ρξσκνζώκαηα ηεο Dolly είλαη παλνκνηόηππα κε απηά ηνπ πξνβάηνπ Α. Γ. Ζ Dolly θαη ην πξόβαην Γ έρνπλ παλνκνηόηππν DNA. Γ. Ζ Dolly πεξηέρεη γνλίδηα από ην πξόβαην Α θαη ην πξόβαην Γ.
33.
Πνηα από ηηο παξαθάησ απεηθνληδόκελεο δηαδηθαζίεο δεκηνπξγνύλ απνγόλνπο κε γελεηηθή πνηθηινκνξθία;
Με ώζκσζε πεξλνύλ Α. λεξό Β. ηόλ Να Γ. νμπγόλν Γ. νμπγόλν θαη δηνμείδην ηνπ άλζξαθα
bi ol og
y.
gr
30.
34.
5
Έλα δεύγνο νκνιόγσλ ρξσκνζσκάησλ ζπκκεηέρεη ζε κηα θπζηνινγηθή κεησηηθή δηαίξεζε πνπ πξαγκαηνπνηείηαη ζε κηα σνζήθε θαη θέξεη ηα αιιειόκνξθα όπσο απεηθνλίδνληαη ζηελ εηθόλα. Παξάρζεθαλ σάξηα από ηελ παξαπάλσ κεησηηθή δηαίξεζε πνπ θέξνπλ ρξσκνζώκαηα
35.
Ζ δηαδηθαζία πνπ γίλεηαη ζην ζεκείν 1 νλνκάδεηαη Α. δηάρπζε Β. εμσθύηησζε Γ. ώζκσζε Γ. ελδνθύηησζε
36.
Σν νξγαλίδην κε ηνλ αξηζκό 2 είλαη έλα: Α. πεπηηθό θελνηόπην Β. ιπζόζσκα Γ. ξηβόζσκα Γ. ζύκπιεγκα Golgi Σν νξγαλίδην κε ηνλ αξηζκό 3 είλαη έλα: Α. πεπηηθό θελνηόπην Β. ιπζόζσκα Γ. ξηβόζσκα Γ. ζύκπιεγκα Golgi
bi ol og
37.
y.
gr
Σν ζρήκα απεηθνλίδεη ηκήκα επθαξπσηηθνύ δσηθνύ θπηηάξνπ θαη ηα δηαδνρηθά ζηάδηα κηαο δηαδηθαζίαο πνπ εμειίζζεηαη.
38.
Ζ δηαδηθαζία πνπ γίλεηαη ζην ζεκείν 4 νλνκάδεηαη: Α. δηάρπζε Β. εμσθύηησζε Γ. ώζκσζε Γ. ελδνθύηησζε
39.
Σν λεκαηνεηδέο θύθνο Cladophora θσηίδεηαη κε θσο πνπ δηαζπείξεηαη κε ηε βνήζεηα πξίζκαηνο. Όπσο θαίλεηαη ζηε ζρεκαηηθή παξάζηαζε, ην αεξόβην βαθηήξην Pseudomonas πνπ ππάξρεη ζην ζξεπηηθό κέζν, παξνπζηάδεη απμεκέλε ζπγθέληξσζε ζηηο πεξηνρέο ζηηο νπνίεο ην θύθνο θσηίδεηαη κε θσο ζηα 656 nm θαη 486 nm. Σν βαθηήξην Pseudomonas δελ παξνπζηάδεη ηελ θαηαλνκή απηή αλ ην θύθνο Cladophora απνκαθξπλζεί από ην ζξεπηηθό κέζν. Πνηα από ηηο παξαθάησ πξνηάζεηο εμεγεί θαιύηεξα ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ βαθηεξίνπ. Α. Σν άκπιν πνπ ζπληίζεηαη θαηά ηε θσηνζύλζεζε εθθξίλεηαη από ην θύθνο ζηηο πεξηνρέο πνπ θσηίδνληαη κε θσο 656 nm θαη 486 nm. Β. Σα βαθηήξηα πξνζειθύνληαη από ην νμπγόλν πνπ παξάγεηαη θαηά ηε θσηνζύλζεζε ζηηο πεξηνρέο πνπ θσηίδνληαη κε θσο 656 nm θαη 486 nm. Γ. Σν θύθνο θαη ηα βαθηήξηα έρνπλ κηα ζπκβησηηθή ζρέζε. Σα βαθηήξηα ρξεηάδνληαη ην νμπγόλν πνπ παξέρεηαη από ην θύθνο θαη ην θύθνο ρξεηάδεηαη ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα πνπ παξέρεηαη από ηα βαθηήξηα. Γ. Σα βαθηήξηα απσζνύληαη από ηηο πςειέο ζπγθεληξώζεηο δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα ζηηο πεξηνρέο πνπ θσηίδνληαη κε θσο ζηα 589 nm θαη 527 nm.
40.
ε έλα επθαξπσηηθό θύηηαξν κπνξνύκε λα αληρλεύζνπκε m RNA: Α. Μόλν ζην θπηηαξόπιαζκα. Β. Μόλν ζηνλ ππξήλα. Γ. ηνλ ππξήλα, ηα κηηνρόλδξηα, ηνπο ρισξνπιάζηεο θαη ζην θπηηαξόπιαζκα. Γ. Πνηέ ζηνπο ρισξνπιάζηεο.
41.
6
Οη δπλαηνί ζπλδπαζκνί ησλ κεηξηθήο θαη παηξηθήο πξνέιεπζεο ρξσκνζσκάησλ ελόο αλζξώπνπ ζηνπο θπζηνινγηθνύο ηνπ γακέηεο είλαη: 46 Α. 2 2 Β. 2 4 Γ. 2 23 Γ. 2
Φπηηθά θύηηαξα ηνπνζεηνύληαη ζε δηαιύκαηα πνπ πεξηέρνπλ δύν δηαθνξεηηθέο νπζίεο Κ1 θαη Κ2 ζε δηαθνξεηηθέο ζπγθεληξώζεηο. Ο ξπζκόο πξόζιεςεο ησλ νπζηώλ Κ1 θαη Κ2 από ηα θύηηαξα κεηξήζεθε κε θαηάιιειε πεηξακαηηθή δηάηαμε θαη ηα απνηειέζκαηα θαίλνληαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα: Πνηα από ηα παξαθάησ ζπκπεξάζκαηα είλαη ΟΤΗΑ πγθέληξσζε ζην δηάιπκα Ρπζκόο πξόζιεςεο ζσζηά; -3 -3 Α. Ζ νπζία Κ1 κεηαθηλείηαη κε ελεξγεηηθή Κ1 20 x 10 Μ 1 x 10 mol/min κεηαθνξά ελώ ε Κ2 κε παζεηηθή κεηαθν-3 -3 ξά. Κ1 100 x 10 Μ 5 x 10 mol/min Β. Ζ νπζία Κ1 κεηαθηλείηαη κε δηάρπζε ελώ ε -3 -3 Κ2 40 x 10 Μ 4 x 10 mol/min Κ2 κε ελεξγεηηθή κεηαθνξά.
43.
-3
gr
200 x 10 Μ
-3
4 x 10 mol/min
bi ol og
Γ. Καη νη δύν νπζίεο Κ1 θαη Κ2 πξνζιακβάΚ2 λνληαη κε ελεξγεηηθή κεηαθνξά. Γ. Καη νη δύν νπζίεο Κ1 θαη Κ2 κεηαθέξνληαη κε δηάρπζε.
y.
42.
Ζ παξαθάησ παξάγξαθνο πεξηέρεη 8 ζεκαληηθά ιάζε. Γξάςηε ζην ηεηξάδηό ζαο θάζε ιαλζαζκέλε ιέμε ή θξάζε πνπ επηζεκαίλεηε ζην αξρηθό θείκελν θαζώο θαη ηε ζσζηή. Ζ θπηηαξνπιαζκαηηθή δηαίξεζε ζπκβαίλεη αθξηβώο πξηλ ηε κίησζε. Σν επθαξπσηηθό θύηηαξν, κεηαμύ δύν θπηηαξηθώλ δηαηξέζεσλ βξίζθεηαη ζε ιαλζάλνπζα θάζε, κία θάζε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο νπνίαο δηπιαζηάδεηαη ην γελεηηθό πιηθό, απμάλεη ε κάδα ηνπ θπηηάξνπ θαη δεκηνπξγνύληαη λέα νξγαλίδηα. Ζ δηαδηθαζία ηεο ππξεληθήο δηαίξεζεο πεξηιακβάλεη ηα ζηάδηα: πξόθαζε, κεηάθαζε, αλάθαζε θαη ηειόθαζε. Ζ άηξαθηνο είλαη έλα ζύκπιεγκα κηθξντληδίσλ πνπ εκπνδίδνπλ ηε κεηαθίλεζε ησλ ρξσκνζσκάησλ. Σα ηλίδηα ηεο αηξάθηνπ πξνζδέλνληαη ζε θάζε ρξσκόζσκα ζε κία ζέζε πνπ νλνκάδεηαη θεληξνζσκάηην. Καηά ην ζηάδην ηεο ηειόθαζεο νη αδειθέο ρξσκαηίδεο θηλνύληαη πξνο ηνπο πόινπο ηεο αηξάθηνπ. Μεηά ηελ ππξεληθή δηαίξεζε, αθνινπζεί ε δηαίξεζε ηνπ θπηηαξνπιάζκαηνο. Σα λέα ζπγαηξηθά θύηηαξα δηαρσξίδνληαη κε ηε δεκηνπξγία ηνπ θξαγκνπιάζηε, γηα ηα δσηθά θύηηαξα θαη ηνλ πεξηθεξεηαθό δαθηύιην γηα ηα θπηηθά θύηηαξα.
Ζ επηζηήκε κπνξεί λα πξνζθέξεη ιύζεηο γηα ην ζνβαξόηαην ελεξγεηαθό πξόβιεκα ησλ αλζξώπηλσλ θνηλσληώλ ηνπ 21νπ Αηώλα. Οη ιύζεηο απηέο νθείινπλ λα είλαη αεηθόξεο θαη ζπλάκα λα κελ αιινηώλνπλ ηα θπζηθά νηθνζπζηήκαηα. Δύινγα ε ηερλνινγία ζηξέθεηαη ζηελ αλαδήηεζε δηαδηθαζηώλ απόδνζεο ελέξγεηαο ησλ βηνινγηθώλ ζπζηεκάησλ, αθνύ (νη δηαδηθαζίεο απηέο) έρνπλ «δνθηκαζηεί» εκπξάθησο γηα εθαηνκκύξηα ρξόληα ζηα πιαίζηα ηεο εμειηθηηθήο δηαδηθαζίαο θαη είλαη απνηειεζκαηηθέο θαη αζθαιείο γηα ηνπο νξγαληζκνύο θαη ηα νηθνζπζηήκαηα. ε απηά ηα πιαίζηα γίλνληαη πξνζπάζεηεο γηα «θηλεηήξεο λεξνύ», θηλεηήξεο, δειαδή πνπ ζα απνδίδνπλ ρξεζηηθή ελέξγεηα αμηνπνηώληαο ηε ζύλζεζε λεξνύ (ηζρπξά εμώζεξκε αληίδξαζε) κέζσ ηεο έλσζεο πδξνγόλνπ κε νμπγόλν (αηκνζθαηξηθό). Φπζηθά, ήδε ππάξρνπλ πεηξακαηηθνί «θηλεηήξεο θπςειώλ θαπζίκνπ» (θπςέιε – θύηηαξν -cell), ην κεγάιν πξόβιεκα όκσο παξακέλεη αθόκα ε εύξεζε δηαδηθαζίαο παξαγσγήο πδξνγόλνπ πνπ λα είλαη θζελή, αμηόπηζηε θαη όρη ελεξγνβόξνο ή επηβαξπληηθή γηα ην πεξηβάιινλ. ε ζρέζε κε απηά λα ραξαθηεξίζεηε κε () ηηο πξνηάζεηο από ηηο παξαθάησ πνπ ζεσξείηε ζσζηέο θαη κε (Λ) απηέο πνπ ζεσξείηε ιαλζαζκέλεο: 44. Σν ηεξάζηην πνζνζηό ηεο απαξαίηεηεο ελέξγεηαο γηα ηηο ιεηηνπξγίεο ησλ αλώηεξσλ νξγαληζκώλ απνδίδεηαη, κε «ηειηθό πξντόλ» ην λεξό, θαηά ηε θσηνζύλζεζε. 45. Γηα ηελ παξαγσγή ηνπ πδξνγόλνπ ηνπ απαξαίηεηνπ γηα ηνπο «θηλεηήξεο λεξνύ» είλαη ζθόπηκν λα αμηνπνηεζεί ε «ζθνηεηλή θάζε» ηεο θσηνζύλζεζεο. 46. Αμηνπνηώληαο ηε θσηνζύλζεζε γηα ηελ καδηθή παξαγσγή πδξνγόλνπ πνπ ζα ρξεζηκνπνηείηαη ζε «θηλεηήξεο λεξνύ» ζα αιινησζεί ην πεξηβάιινλ καο, αθνύ καθξνπξόζεζκα ζα αιιάμεη ην ηζνδύγην λεξνύ ζηνλ πιαλήηε. 47. Γηα ηελ απόδνζε ελέξγεηαο κέζσ ηεο ζύλζεζεο λεξνύ ζε θηλεηήξεο κπνξνύλ λα αμηνπνηεζνύλ θαη δηαδηθαζίεο ηεο θσηνζύλζεζεο θαη δηαδηθαζίεο ηεο θπηηαξηθήο αλαπλνήο. 48. Γηαδηθαζίεο ηεο θσηνζύλζεζεο ζα κπνξνύζαλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ γηα ηελ απειεπζέξσζε ειεθηξνλίσλ, ηα νπνία κε ηε ζεηξά ηνπο κπνξνύλ λα ηξνθνδνηήζνπλ ηελ παξαγσγή ειεθηξηθνύ ξεύκαηνο. 49. Οη «θηλεηήξεο λεξνύ» δελ ζα ζπλεηζθέξνπλ θαζόινπ ζηε «ζεξκηθή ξύπαλζε» ηνπ Πεξηβάιινληνο, αθνύ δελ ζα έρνπλ θαζόινπ ζεξκηθέο εθπνκπέο. 50. ηνπο νξγαληζκνύο πξνθύπηεη λεξό κόλν θαηά ηελ θπηηαξηθή αλαπλνή θαη ηε θσηνζύλζεζε.
7
Γηα ηε κέηξεζε ηεο θπηηαξηθήο αλαπλνήο ησλ πδξόβησλ κηθξννξγαληζκώλ (θπηνπιαγθηό) κηαο ιίκλεο πξαγκαηνπνηήζεθε ην παξαθάησ πείξακα: λεξό από ηε ιίκλε ηνπνζεηήζεθε ζε δύν κπνπθάιηα, ην έλα κε δηαθαλή ηνηρώκαηα ώζηε λα πεξλάεη ην θσο θαη ην άιιν κε καύξα ηνηρώκαηα ώζηε ην δείγκα λα βξίζθεηαη ζην ζθνηάδη. ε θάζε κπνπθάιη κεηξήζεθε ε αξρηθή ζπγθέληξσζε νμπγόλνπ θαη ζηε ζπλέρεηα ζθξαγίζηεθαλ θαη ηα δύν. Μεηά από 24 ώξεο κεηξήζεθε μαλά ε ζπγθέληξσζε νμπγόλνπ ζε θάζε κπνπθάιη, όπσο θαίλεηαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα. =
10 mg L
πγθέληξσζε νμπγόλνπ ζην «θσηεηλό» κπνπθάιη κεηά 24 ώξεο
=
12 mg L
πγθέληξσζε νμπγόλνπ ζην «ζθνηεηλό» κπνπθάιη κεηά 24 ώξεο
=
7 mg L
ην δηάζηεκα ησλ 24 σξώλ, ζην «θσηεηλό» κπνπθάιη έρεη παξαρζεί νμπγόλν: -1 -1 -1 Α. Φσο (12 mg L ) – Αξρηθή (10 mg L ) = 2 mg L νμπγόλνπ -1 -1 -1 Β. Φσο (12 mg L ) – θνηάδη (7 mg L ) = 5 mg L νμπγόλνπ -1 -1 Γ. Αξρηθή (10 mg L ) – θνηάδη (7 mg L ) = 3 mg -1 L νμπγόλνπ -1 -1 Γ. Αξρηθή (10 mg L ) + θνηάδη (7 mg L ) = 17 mg -1 L νμπγόλνπ
y.
52.
-1
gr
Ζ εκεξήζηα θπηηαξηθή αλαπλνή κπνξεί λα πξνζδηνξηζηεί: -1 -1 -1 Α. Φσο (12 mg L ) – Αξρηθή (10 mg L ) = 2 mg L νμπγόλνπ -1 -1 -1 Β. Φσο (12 mg L ) – θνηάδη (7 mg L ) = 5 mg L νμπγόλνπ -1 -1 Γ. Αξρηθή (10 mg L ) – θνηάδη (7 mg L ) = 3 mg -1 L νμπγόλνπ -1 -1 Γ. θνηάδη (7 mg L ) + 1/2 Φσο (6 mg L ) = 13 -1 mg L νμπγόλνπ
-1
bi ol og
51.
-1
Αξρηθή ζπγθέληξσζε νμπγόλνπ
Σνπνζεηήζεθαλ ζε θαζέλα από ηέζζεξα γπάιηλα δνρεία έλα ζπγθεθξηκέλν είδνο πδξόβηνπ θπηνύ θαη έλα είδνο ςαξηνύ. ηα ςάξηα δόζεθε ηξνθή. Σα δνρεία απνκνλώζεθαλ ην έλα από ην άιιν θαη ην θαζέλα θσηίζηεθε από δηαθνξεηηθή έγρξσκε θσηεηλή πεγή.
53.
ε πνην από ηα δνρεία ε θηλεηηθόηεηα ησλ ςαξηώλ ζα κεησζεί ιηγόηεξν κεηά από ηελ πάξνδν νξηζκέλνπ ρξνληθνύ δηαζηήκαηνο. Α. ην δνρείν Α. Β. ην δνρείν Β. Γ. ην δνρείν Γ. Γ. ην δνρείν Γ.
54.
8
Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο θπηηαξηθήο αλαπλνήο, ηα ςάξηα ζηα δνρεία ρξεζηκνπνηνύλ ην νμπγόλν: Α. ην ζηάδην ηεο γιπθόιπζεο. Β. Γηα ηελ δηάζπαζε κνξίσλ ΑΣΡ ζε κόξηα ADP. Γ. Γηα λα ζπλδπαζηεί κε ην CO2 ώζηε λα παξαρζεί γιπθόδε. Γ. Ωο ηνλ ηειηθό απνδέθηε ειεθηξνλίσλ θαη ηόλησλ πδξνγόλνπ.
ηα παξαθάησ θείκελα ππάξρνπλ αξηζκεκέλα θελά ηα νπνία ζπκπιεξώλνληαη κε ιέμεηο ή θξάζεηο πνπ ζα βξείηε ζηηο αληίζηνηρεο αξηζκεκέλεο εξσηήζεηο πνιιαπιήο επηινγήο πνπ δίλνληαη παξαθάησ. 55.
Η γισθόδε ζηα θσηά:
56.
(1)
Α. Β. Γ. Γ.
ζηα κηηνρόλδξηα ζηνπο ρισξνπιάζηεο ζηα ξηβνζώκαηα ζηνλ ππξήλα
(3)
Α. Β. Γ. Γ.
(5)
(7)
bi ol og
y.
gr
Δίλαη κηα νπζία πνπ παξάγεηαη __(1)__ ησλ θπηηάξσλ. Σα νξγαλίδηα απηά ζπλαληώληαη __(2)__ ησλ θπηηθώλ νξγαληζκώλ. Γηα λα γίλεη ε παξαγσγή ηεο απαηηνύληαη ρεκηθέο νπζίεο πνπ είλαη __(3)__ θαη θσηεηλή ελέξγεηα. Έλα ζεκαληηθό κέξνο ηεο γιπθόδεο ζα ρξεζηκνπνηεζεί ώζηε ην θύηηαξν λα βηνζπλζέζεη, κε ηελ βνήζεηα θαηάιιεισλ ελδύκσλ θαη απιώλ νπζηώλ, όπσο αλόξγαλεο ξίδεο, κέηαιια θ.α., όια ηα δνκηθά ηνπ κόξηα. Κάπνηα πνζόηεηα ηεο παξαγόκελεο γιπθόδεο κπνξεί λα νμεηδσζεί __(4)__ γηα παξαγσγή ελέξγεηαο, ε νπνία κπνξεί λα κεηαθεξζεί κε ηε κνξθή __(5)__ θαη λα ρξεζηκνπνηεζεί από όια ηα κέξε ηνπ θπηηάξνπ. Κάπνηα άιιε πνζόηεηα πνιπκεξίδεηαη ζε __(6)__ γηα ηε δόκεζε ηνπ θπηηαξηθνύ ηνηρώκαηνο ελώ θάπνηα άιιε πνζόηεηα ζπκππθλώλεηαη θαη απνζεθεύεηαη ζην θύηηαξν ππό κνξθή __(7)__. Ζ απνζήθεπζε γίλεηαη __(8)__ ηνπ θπηηάξνπ. (2)
Α. Β. Γ. Γ.
ζηηο ξίδεο κόλν ζηελ επάλσ επηθάλεηα ησλ θύιισλ ζε όια ηα πξάζηλα κέξε ζηνλ θνξκό
ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα ην λεξό ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα θαη ην λεξό ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα, ην λεξό θαη ε ειηαθή ελέξγεηα
(4)
Α. Β. Γ. Γ.
ζηα κηηνρόλδξηα ζηνπο ρισξνπιάζηεο ζηα ξηβνζώκαηα ζηνλ ππξήλα
Α. Β. Γ. Γ.
ειεύζεξσλ ειεθηξνλίσλ ΑDΡ ΑΣΡ ζπλελδύκσλ
(6)
Α. Β. Γ. Γ.
ακύινπ θπηηαξίλεο ακύινπ θαη θπηηαξίλεο θπηηαξίλεο θαη γιπθνγόλνπ
Α. Β. Γ. Γ.
ακύινπ θπηηαξίλεο ακύινπ θαη θπηηαξίλεο θπηηαξίλεο θαη γιπθνγόλνπ
(8)
Α. Β. Γ. Γ.
ζε πεπηηθά ρπκνηόπηα ζε ππεξνμεηδηνζώκαηα ζε πιαζηίδηα ζε ιπζνζώκαηα
Παραγφγή πρφηεάζες Ζ δηαδηθαζία παξαγσγήο ηεο πξσηεάζεο ζην δσηθό επθαξπσηηθό θύηηαξν, αξρίδεη κε ηελ __(1)__ ηνπ γνληδίνπ πνπ βξίζθεηαη ζην DNA ηνπ __(2)__ ηνπ θπηηάξνπ. Από ηελ δηαδηθαζία απηή παξάγεηαη __(3)__ ην νπνίν ζα πεξάζεη ζην θπηηαξόπιαζκα, δηα κέζνπ ησλ πόξσλ ηεο __(4)__ θαη ζα βξεζεί ζηα __(5)__ ηνπ αδξνύ ελδνπιαζκαηηθνύ δηθηύνπ. ηα νξγαλίδηα απηά ζα γίλεη ε __(6)__ ησλ αγγειηαθόξσλ RNA θαη ε ζύλζεζε ηεο πξσηνηαγνύο δνκήο ησλ πεπηηδηθώλ αιπζίδσλ. ηε δηαδηθαζία απηή αλαπηύζζνληαη κεηαμύ ησλ __(7)__ δεζκνί __(8)__. Οη πεπηηδηθέο αιπζίδεο ζα εηζέιζνπλ ζηνπο αγσγνύο ηνπ αδξνύ ελδνπιαζκαηηθνύ δηθηύνπ όπνπ ζα ππνζηνύλ επεμεξγαζία θαη ζα πάξνπλ ηελ ηειηθή ηνπο κνξθή πνπ ζηελ πεξίπησζε ηεο πξσηεάζεο είλαη ε __(9)__. Σν ηειηθό πξντόλ ζα ζπζθεπαζηεί ζε ζθαηξηθά θπζηίδηα ηα __(10)__. Απηά ζα απειεπζεξσζνύλ ζην θπηηαξόπιαζκα όπνπ ζα παίμνπλ ηνλ ξόιν ηνπο. (1)
Α. Β. Γ. Γ.
πδξόιπζε κεηαγξαθή αληηγξαθή κεηάθξαζε
(2)
Α. Β. Γ. Γ.
ππξήλα κηηνρνλδξίνπ ππξελίζθνπ θελνηνπίνπ
(3)
Α. Β. Γ. Γ.
DNA tRNA mRNA rRNA
(4)
Α. Β. Γ. Γ.
ηεο πιαζκαηηθήο κεκβξάλεο ηεο ππξεληθήο κεκβξάλεο ηνπ ελδνπιαζκαηηθνύ δηθηύνπ ηνπ ζπκπιέγκαηνο Golgi
9
Α. Β. Γ. Γ.
πδξόιπζε κεηαγξαθή αληηγξαθή κεηάθξαζε
ακηλνμέσλ λνπθιενηηδίσλ κνλνζαθραξηηώλ ιηπαξώλ νμέσλ
(8)
Α. Β. Γ. Γ.
κεηαμύ ησλ πιεπξηθώλ νκάδσλ R πδξόθνβνη δεζκνί δεζκνί πδξνγόλνπ πεπηηδηθνί δεζκνί
πξσηνηαγήο δνκή δεπηεξνηαγήο δνκή ηξηηνηαγήο δνκή ηεηαξηνηαγήο δνκή
(10)
Γ.
ρξσκνζώκαηα
(7)
Α. Β. Γ. Γ.
(9)
Α. Β. Γ. Γ.
Α. Β. Γ. Γ.
ππεξνμεηδηνζώκαηα ιπζνζώκαηα πεπηηθά θελνηόπηα ζύκπιεγκα Golgi
y.
ιπζνζώκαηα ξηβνζώκαηα ππεξνμεηδηνζώκαηα
gr
(6)
Α. Β. Γ.
bi ol og
(5)
ε κηα ζεηξά πεηξακάησλ ηνπνζεηήζεθαλ κέζα ζε δηαιύκαηα δηαθνξεηηθώλ ζπγθεληξώζεσλ θπηηθά θαη δσηθά θύηηαξα. Γηάισκα Φ: απεζηαγκέλν λεξό. Γηάισκα Υ: ζπγθέληξσζε ίδηα κε ηελ ζπγθέληξσζε ηνπ θπηηαξνπιάζκαηνο ησλ θπηηάξσλ ζηελ αξρή ηνπ πεηξάκαηνο. Γηάισκα Z: πςειόηεξε ζπγθέληξσζε ηεο δηαιπκέλεο νπζίαο από ηελ ζπγθέληξσζή ηεο ζην θπηηαξόπιαζκα ησλ θπηηάξσλ ζηελ αξρή ηνπ πεηξάκαηνο. Παξαθάησ απεηθνλίδνληαη ηα θύηηαξα ζηελ αξρή ησλ πεηξακάησλ.
Μεηά από κεξηθά ιεπηά κέζα ζηα δηαιύκαηα ηα θύηηαξα εκθαλίδνληαη όπσο παξαδίπια:
57.
Από ηελ αλάιπζε ησλ δεδνκέλσλ ζπκπεξαίλνπκε όηη: Α. Σν πείξακα 1 απεηθνλίδεη έλα δσηθό θύηηαξν ζην δηάιπκα Υ. Β. Σν πείξακα 2 απεηθνλίδεη έλα δσηθό θύηηαξν ζην δηάιπκα Ε. Γ. Σν πείξακα 5 απεηθνλίδεη έλα θπηηθό θύηηαξν ζην δηάιπκα Ε. Γ. Σν πείξακα 6 απεηθνλίδεη έλα θπηηθό θύηηαξν ζην δηάιπκα Υ.
58.
10
Οη παξαηεξνύκελεο κεηαβνιέο θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ πεηξακάησλ έγηλαλ ιόγσ: Α. ηεο ελεξγεηηθήο κεηαθνξάο. Β. ηεο δηάρπζεο. Γ. ηεο όζκσζεο. Γ. ηεο πηλνθύηησζεο
Δπηιέμηε κία από ηηο νκάδεο Α θαη Β νξγαληδίσλ - δνκώλ από ηνλ παξαθάησ πίλαθα.
61.
οκάδα Α
οκάδα Β
νξγαλίδην Η
ξηβόζσκα
κηηνρόλδξην
νξγαλίδην ΗΗ
ππξήλαο
θπηηαξηθή κεκβξάλε
bi ol og
ηελ νκάδα πνπ επηιέμαηε, πξνζδηνξίζηε κία θπηηαξηθή ιεηηνπξγία πνπ πξαγκαηνπνηείηαη ζην νξγαλίδην Η. Δμεγείζηε πώο ηα δύν νξγαλίδηα, ζηελ νκάδα πνπ επηιέμαηε, αιιειεπηδξνύλ γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηεο ιεηηνπξγίαο πνπ πξνζδηνξίζαηε.
gr
60.
ηε δηάηαμε ηεο δηπιαλήο εηθόλαο, ην δηάθξαγκα εκπνδίδεη ηα κόξηα ηεο δάραξεο λα κεηαθηλεζνύλ από ηελ πεξηνρή ΗΗ πξνο ηελ πεξηνρή Η. Πνηα θπηηαξηθή δνκή έρεη ηνλ ίδην ξόιν κε ην δηάθξαγκα ηεο εηθόλαο; Πνηεο άιιεο ιεηηνπξγίεο έρεη ζην θύηηαξν ε δνκή απηή;
y.
59.
Σν παξαθάησ δηάγξακκα αλαπαξηζηά έλα ζύζηεκα πνπ βξίζθεηαη ζε έλα δηαζηεκηθό ζηαζκό θαη πεξηιακβάλεη κία δεμακελή λεξνύ θαη θύθε (πδξόβηα θπηά). Έλαο αζηξνλαύηεο από ην δηαζηεκόπινην, επηβηβάδεηαη ζην δηαζηεκηθό ζηαζκό.
α)
Δπηζεκάλεηε δύν κεηαβνιέο ηεο ρεκηθήο ζύζηαζεο ηνπ δηαζηεκηθνύ ζηαζκνύ, σο απνηέιεζκα ηεο επηβίβαζεο ηνπ αζηξνλαύηε ζην δηαζηεκηθό ζηαζκό.
β)
ε ηη δηαθέξεη ν αέξαο ησλ θπζαιίδσλ από ηνλ εηζεξρόκελν;
γ)
θαηαγξάςηε δύν κεηαβνιέο ηεο ρεκηθήο ζύζηαζεο ηεο αηκόζθαηξαο ηνπ δηαζηεκηθνύ ζηαζκνύ, σο απνηέιεζκα ηεο αύμεζεο ηνπ θσηηζκνύ.
Βαζκνιόγεζε εξσηήζεσλ Δξσηήζεηο 1-20, 22-33, 35-38, 40-41, 44-50
1 κόξην
45 Υ 1 = 45
Δξσηήζεηο 21, 34, 39, 42, 51-54, 57-58
2 κόξηα
10 Υ 2 = 20
Δξσηήζεηο 43, 55 Δξσηήζεηο 59–61
8 + 4 + 5 κόξηα = 17
θαη 56
6 κόξηα
3 Υ 6 = 18
ΤΝΟΛΟ 100 κόξηα
11
ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟΣ ΓΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 2011 Β ιπθείνπ
Α θάζε
ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ Α
2
Β
32
Β
3
Γ
33
Α
4
Γ
34
Γ
5
Β
35
6
Α
36
7
Α
37
8
Γ
38
9
Β
39
Β
10
Β
40
Γ
11
Α
41
Γ
12
Α
42
Β
13
Γ
43
14
Γ
44
Λ
15
Γ
45
Λ
16
Β
46
Λ
17
Β
47
Σ
18
Β
48
Σ
19
Γ
49
Λ
20
Γ
50
Λ
21
Α
51
Γ
22
Γ
52
Β
23
Β
53
Β
24
Γ
54
Γ
25
Γ
55
26
Β
56
27
Γ
57
Γ
28
Γ
58
Γ
29
Β
59
30
Α
60
61
43
πξηλ κεηά ιαλζάλνπζα θάζε κεζόθαζε κηθξνϊληδίωλ κηθξνζωιελίζθωλ εκπνδίδνπλ δηεπθνιύλνπλ ή βνεζνύλ θεληξνζωκάηην θεληξνκεξίδην ηειόθαζεο αλάθαζεο θξαγκνπιάζηε γηα ηα δωηθά θξαγκνπιάζηε γηα ηα θπηηθά πεξηθεξεηαθό δαθηύιην γηα ηα θπηηθά πεξηθεξεηαθό δαθηύιην γηα ηα δωηθά
gr
31
y.
Γ
bi ol og
1
Γ Β Α Β
55
(1) Β / (2) Γ / (3) Γ / (4) Α / (5) Γ / (6) Β / (7) Α / (8) Γ
56
(1) Β / (2) Α / (3) Γ / (4) Β / (5) Β / (6) Γ / (7) Α / (8) Γ / (9) Γ ή Γ / (10) Β
59
πιαζκαηηθή κεκβξάλε εθιεθηηθή δηαπεξαηόηεηα / επηθνηλωλία / εμαηνκίθεπζε ηνπ θπηηάξνπ
60
Α νκάδα: κεηάθξαζε ή ζύλζεζε πξωηεΐλεο / κεηαγξαθή ή ζύλζεζε mRNA ή rRNA Β νκάδα: θπηηαξηθή αλαπλνή / είζνδνο νμπγόλνπ ή ελεξγεηαθά κόξηα (γιπθόδε)
61
α) κείωζε O2 θαη αύμεζε CO2 β) πεξηέρεη πεξηζζόηεξν O2 γ) αύμεζε O2 θαη κείωζε CO2 ιόγω θωηνζύλζεζεο
bi ol og
y.
gr
ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟΣ ΓΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
2011
Β΄ θάζε
1.
Σα θπηά ηνπ είδνπο Α δελ κπνξνύλ λα αληηκεησπίζνπλ ηηο κνιύλζεηο από κύθεηεο. Σα θπηά ηνπ είδνπο Β ζπλζέηνπλ κηα πξσηεΐλε πνπ πξνζδίδεη αλζεθηηθόηεηα ζε πνιιά είδε κπθήησλ. Έλαο πηζαλόο ηξόπνο λα δεκηνπξγήζνπλ νη βηνιόγνη θπηά πνπ ζα παξάγνπλ απηή ηελ πξσηεΐλε ζα ήηαλ λα: Α. κεηαιιάμνπλ ην DNA ηνπ κύθεηα θαη λα εηζάγνπλ ην κεηαιιαγκέλν DNA ζην είδνο Β ρξεζηκνπνηώληαο έλαλ ηό
gr
Β. πξνζζέζνπλ DNA από ην είδνο Β ζην έδαθνο γύξσ από ην είδνο Α
y.
Γ. ηνπνζεηήζνπλ ην γνλίδην γηα ηελ πξσηεΐλε από ην είδνο Β ζε έλα ρξσκόζσκα ηνπ είδνπο Α
2.
bi ol og
Γ. δηαζηαπξώζνπλ ην είδνο Α κε ην είδνο Β θαη λα επηιέμνπλ ηνπο γόληκνπο θαη αλζεθηηθνύο ζηνπο κύθεηεο απνγόλνπο Κισλνπνηεκέλν cDNA πνπ πξνέξρεηαη από ην mRNA ηεο β-αιπζίδαο ηεο αηκνζθαηξίλεο Α, κπνξεί λα νδεγήζεη ηε ζύλζεζε ζσζηνύ θαη νινθιεξσκέλνπ πνιππεπηηδίνπ ζην βαθηήξην E. coli, ελώ ην αληίζηνηρν θισλνπνηεκέλν ρξσκνζσκηθό γνλίδην δελ κπνξεί, επεηδή: Α. νη βαθηεξηαθέο πνιπκεξάζεο δελ κπνξνύλ λα κεηαγξάςνπλ εζώληα Β. ηα εζώληα πεξηέρνπλ θσδηθόληα πνπ δελ αλαγλσξίδνληαη από ηα tRNA Γ. ηα βαθηήξηα δελ έρνπλ έλδπκα θαηάιιεια γηα ηελ σξίκαλζε επθαξπσηηθνύ mRNA Γ. ηα βαθηήξηα δελ κπνξνύλ λα θαηεξγαζηνύλ ηελ πνιππεπηηδηθή αιπζίδα γηα ηελ ηειηθή ηεο κνξθή 3.
Πνηα δηαδηθαζία αλάπηπμεο αλαπαξηζηάλεηαη ζηελ εηθόλα; επηζειηαθά θύηηαξα δπγσηό
4.
Ο ζρεδόλ θαζνιηθόο ραξαθηήξαο ηνπ γελεηηθνύ θώδηθα βξίζθεη ζήκεξα εθαξκνγή Α. ζηελ PCR Β. ζηελ θαηαζθεπή κηαο cDNA βηβιηνζήθεο
λεπξηθά θύηηαξα κπτθά θύηηαξα
Γ. ζηελ θαηαζθεπή κηαο γνληδησκαηηθήο βηβιηνζήθεο
Α. γνληκνπνίεζε
Γ. ζηε ρξήζε πνπ έρεη κηα cDNA βηβιηνζήθε
Β. δηαθνξνπνίεζε Γ. εμέιημε Γ. κεηάιιαμε 5.
Κάπνηα βαθηήξηα παξάγνπλ πξσηεΐλεο πνπ ηνπο παξέρνπλ πξνζηαζία ζηελ πεληθηιίλε. Οη απόγνλνη ησλ βαθηεξίσλ απηώλ:
6.
Κάησ από ηηο ίδηεο πεξηβαιινληηθέο ζπλζήθεο, κεγάια λεζηά παξνπζηάδνπλ κεγαιύηεξε βηνπνηθηιόηεηα απ΄ όηη κηθξά λεζηά γηαηί:
Α. θαηαζηξέθνληαη από ηελ πεληθηιίλε
Α. βξίζθνληαη ζε ηξνπηθέο πεξηνρέο
Β. αλήθνπλ ζε δηαθνξεηηθό, κεηαιιαγκέλν, ζηέιερνο
Β. έρνπλ πεξηζζόηεξνπο πιεζπζκνύο απ΄ όηη ηα κηθξά
Γ. είλαη, γελεηηθά, δηαθνξεηηθνί από ηνπο γνλείο
Γ. βξίζθνληαη πην καθξηά από ηηο επείξνπο
Γ. επηβηώλνπλ θαηά ηελ έθζεζή ηνπο ζε πεληθηιίλε
Γ. έρνπλ ιηγόηεξα ηξνθηθά επίπεδα
7.
ε θύηηαξν ζπθσηηνύ ελόο αξνπξαίνπ ζπκβαίλεη κία γνληδηαθή κεηάιιαμε. ρεηηθά κε ηελ εμάπισζε ηεο κεηάιιαμεο απηήο ζηνλ πιεζπζκό ησλ αξνπξαίσλ, πνηα από ηηο παξαθάησ πξνηάζεηο είλαη ζσζηή;
8.
gr
Α. Θα εμαπισζεί επεηδή είλαη επλντθή.
ην άλζξσπν, ε κεξηθή αρξσκαηνςία ζην θόθθηλν θαη πξάζηλν, ειέγρεηαη από έλα γνλίδην ην νπνίν βξίζθεηαη ζην Υ ρξσκόζσκα. Έλαο άλδξαο παληξεύεηαη κηα γπλαίθα θαη νη δύν κε θπζηνινγηθή ρξσκαηηθή όξαζε. Οη παηέξεο ηνπ άλδξα θαη ηεο γπλαίθαο είραλ κεξηθή αρξσκαηνςία ζην θόθθηλν θαη πξάζηλν. Πνηα είλαη ε πηζαλόηεηα λα παξνπζηάζεη κεξηθή αρξσκαηνςία ην πξώην ηνπο παηδί;
y.
Β. Θα εμαπισζεί επεηδή ην αιιειόκνξθν είλαη επηθξαηέο. Γ. Γελ ζα εμαπισζεί επεηδή ην αιιειόκνξθν βξίζθεηαη ζε ζσκαηηθό θύηηαξν.
bi ol og
Α. 1/2 Β. 1/4 Γ. 1/8
Γ. Γελ ζα εμαπισζεί επεηδή ην αιιειόκνξθν είλαη ππνιεηπόκελν. 9.
ε δείγκα από ζηάζηκα λεξά ε ύπαξμε εηεξόηξνθσλ κηθξννξγαληζκώλ ππνδεηθλύεηαη από ηελ:
Γ. 1/16
10.
Α. αύμεζε ηεο ζπγθέληξσζεο ηνπ δηαιπκέλνπ νμπγόλνπ
Σν γνλίδην γηα ηα ζγνπξά καιιηά είλαη απηνζσκηθό. Γύν γνλείο κε ζγνπξά καιιηά απνθηνύλ δύν παηδηά κε ίζηα καιιηά . Ζ πηζαλόηεηα ην ηξίην παηδί ηνπο λα έρεη ίζηα καιιηά είλαη :
Β. αύμεζε ηεο ζπγθέληξσζεο ηεο γιπθόδεο
A. 0%
Γ. κείσζε ηεο ζπγθέληξσζεο ηνπ δηαιπκέλνπ νμπγόλνπ
Γ. 50%
B. 25% Γ. 75%
Γ. κείσζε ηεο ζπγθέληξσζεο ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα 11.
Ζ δηαδηθαζία πξνζζήθεο κηθξήο πνζόηεηαο κηθξννξγαληζκώλ ζε ζξεπηηθό πιηθό κε ζθνπό ηελ θαιιηέξγεηα νλνκάδεηαη
12.
ηηο θαξκαθεπηηθέο πξσηεΐλεο αλήθνπλ Α. νη ηληεξθεξόλεο θαη ηα αληηβηνηηθά Β. ε ηλζνπιίλε θαη ηα εκβόιηα
Α. βηνηερλνινγία
Γ. ε α1 αληηζξπςίλε θαη ν παξάγσλ ΗΥ
Β. κεηαζρεκαηηζκόο
Γ. ε απμεηηθή νξκόλε θαη ηα πβξηδώκαηα
Γ. αλαζπλδπαζκόο Γ. εκβνιηαζκόο 13.
Νέα αιιειόκνξθα δεκηνπξγνύληαη κε: Α. κε δηαρσξηζκό νκνιόγσλ ρξσκνζσκάησλ Β. θισλνπνίεζε ελόο λένπ γνληδίνπ ζε έλα πιεζπζκό Γ. κεηάιιαμε ζην DNA ελόο γνληδίνπ Γ. ηελ δεκηνπξγία ελόο λένπ θαηλόηππνπ από ην ίδην DNA
14.
ην αλζξώπηλν ζώκα, ε είζνδνο παζνγόλσλ κηθξννξγαληζκώλ πξνιακβάλεηαη από: Α. ην δέξκα θαη ηε θαγνθύηησζε Β. ην δέξκα θαη ηνπο ρεκηθνύο θξαγκνύο ηνπ Γ. ηε θιεγκνλή θαη ηε θαγνθύηησζε Γ. ηε θιεγκνλή θαη ηνπο ρεκηθνύο θξαγκνύο
15.
Από θπζηνινγηθό επθαξπσηηθό θύηηαξν απνκνλώζεθαλ 14 κόξηα DNΑ πνπ ππήξραλ ζηνλ κεηαθαζηθό ππξήλα ηνπ. Ο νξγαληζκόο έρεη ζηα θύηηαξα ηνπ:
16.
Α. 7 ρξσκνζώκαηα θαη είλαη απινεηδήο
gr
Β. 7 ρξσκνζώκαηα θαη είλαη δηπινεηδήο
Σα παξαθάησ γεγνλόηα ζπλέβεζαλ όηαλ αθηηλνβνιήζεθε ην γελεηηθό πιηθό ελόο θπηηάξνπ. Σα γεγνλόηα απηά ρσξίο ζπγθεθξηκέλε ζεηξά είλαη: Η : Mεηαβνιή ζηε δνκή κηαο πξσηεΐλεο ΗΗ : Μεηαβνιή ζηελ πνιππεπηηδηθή αιιεινπρία ΗΗΗ: Μεηαβνιή ζε κηα θπηηαξηθή ιεηηνπξγία ΗV: Μεηάιιαμε Ζ ζσζηή δηαδνρή ησλ γεγνλόησλ είλαη:
y.
Γ. 14 ρξσκνζώκαηα θαη είλαη απινεηδήο
bi ol og
Α. Η, ΗΗ, ΗΗΗ, IV
Γ. 14 ρξσκνζώκαηα θαη είλαη δηπινεηδήο
Β. IV, I, II, III Γ. IV, II, I, III Γ. ΗΗΗ, ΗV, II, I
17.
Πνηεο από ηηο αθόινπζεο δηαδηθαζίεο έρνπλ σο απνηέιεζκα ηελ γελεηηθή πνηθηιόηεηα ησλ απνγόλσλ;
18.
ην γελεαινγηθό δέληξν ηνπ ζρήκαηνο, απνηππώλεηαη ε θιεξνλνκηθόηεηα κηαο θπινζύλδεηεο ηδηόηεηαο ζηνλ άλζξσπν. Ο γνλόηππνο ηνπ αηόκνπ 2 είλαη: Α α Α. Υ Υ Α Α Β. Υ Υ Γ. ΥαΥα Γ. ΥΑΥΑ ή ΥΑΥα
20.
Πνην από ηα αθόινπζα είλαη πην πηζαλό λα ζπκβεί ζε έλα νηθνζύζηεκα κεηά από κηα ππξθαγηά;
Α. Οη κεηαιιάμεηο θαη ν ζρεκαηηζκόο γακεηώλ. Β. Ζ θπηηαξηθή δηαθνξνπνίεζε θαη ν ζρεκαηηζκόο γακεηώλ. Γ. Οη κεηαιιάμεηο θαη ε ζύλζεζε πνιππεπηηδηθώλ αιπζίδσλ. Γ. Ζ θπηηαξηθή δηαθνξνπνίεζε θαη ε ζύλζεζε πνιππεπηηδηθώλ αιπζίδσλ.
19.
Από ηε δύκσζε κηθξννξγαληζκώλ ζηειέρνπο Α παξάγεηαη αληηβηνηηθό, ελώ ην ζηέιερνο Β ρξεζηκνπνηείηαη γηα παξαγσγή βηνκάδαο. Σν είδνο ηεο θαιιηέξγεηαο πνπ επηιέγεηαη είλαη.
Α. ηειηθά ζα επηζηξέςεη ζηελ αξρηθή ηνπ θαηάζηαζε
Α. θιεηζηή θαη ζπλερήο θαιιηέξγεηα αληίζηνηρα
Β. ζα επηζηξέςεη ζηελ πξνεγνύκελε θαηάζηαζε ακέζσο
Β. ζπλερήο θαη θιεηζηή θαιιηέξγεηα αληίζηνηρα
Γ. ζα εμειηρζεί ζε έλα λέν νηθνζύζηεκα, ην νπνίν ζα δηαθέξεη από ην αξρηθό
Γ. θιεηζηή θαιιηέξγεηα ζε θάζε πεξίπησζε Γ. ζπλερήο θαιιηέξγεηα ζε θάζε πεξίπησζε
Γ. ζα κεηαηξαπεί ζε έλα επκεηάβιεην πεξηβάιινλ ρσξίο θακία ζηαζεξόηεηα
21.
Έλαο άλζξσπνο κνιύλζεθε από έλα παζνγόλν κηθξννξγαληζκό. Ζ κόιπλζε αληηκεησπίζηεθε από έλα λέν θάξκαθν ην νπνίν κείσζε ηελ θιεγκνλή. ε νξηζκέλνπο αζζελείο ε θιεγκνλή επαλήιζε κεηά από κία εβδνκάδα. ε απηνύο ηνπο αζζελείο θαίλεηαη λα κελ ήηαλ απνηειεζκαηηθό πιένλ ην θάξκαθν. Πνην ζπκπέξαζκα κπνξεί λα δηαπηζησζεί από απηέο ηηο παξαηεξήζεηο; Α. Απηνί νη αζζελείο αλέπηπμαλ αληίζηαζε ζην θάξκαθν.
gr
Β. Ζ κείσζε ηεο θιεγκνλήο επέηξεςε ζηνπο παζνγόλνπο κηθξννξγαληζκνύο λα γίλνπλ αλζεθηηθνί ζην θάξκαθν.
bi ol og
y.
Γ. Σα ιεπθά αηκνζθαίξηα δελ ιεηηνύξγεζαλ ζσζηά κε απνηέιεζκα λα επαλέιζεη ε θιεγκνλή. Γ. Μεξηθνί κηθξννξγαληζκνί αλζεθηηθνί ζηα θάξκαθα ήηαλ παξόληεο ζηελ αξρή ηεο ζεξαπείαο θαη ε θπζηθή επηινγή πξνθάιεζε ηελ αύμεζε ηνπ αξηζκνύ ηνπο. Σν παξαθάησ γελεαινγηθό δέληξν απεηθνλίδεη ηνλ ηξόπν θιεξνλνκηθόηεηαο κηαο ζπάληαο δεξκαηηθήο αζζέλεηαο ζε κία ξάηζα ζθύισλ:
22.
Ο πηζαλόηεξνο ηξόπνο θιεξνλνκηθόηεηαο ηεο αζζέλεηαο είλαη:
23.
Αλ Σ = επηθξαηέο θαη η = ππνιεηπόκελν, ν γνλόηππνο ηνπ ΗΗΗ-5 είλαη.
Α. Απηνζσκηθόο επηθξαηήο
Α. ΣΣ
Β. Απηνζσκηθόο ππνιεηπόκελνο
Β. Ση
Γ. Φπινζύλδεηνο επηθξαηήο
Γ. ηη
Γ. Φπινζύλδεηνο ππνιεηπόκελνο
Γ. ΣΣ ή Ση
Β
II
III
IV
V
VI
VII
θύινο
+ + + -
+ + + -
+ + + + -
+ +
+ + + + -
+ + + -
+ + -
Αιεπνύ Σζαθάιη Λύθνο Ύαηλα
gr
I
bi ol og
Α
θαηλόηππνη
y.
24. Οη ζθύινη, νη αιεπνύδεο, ηα ηζαθάιηα, νη ιύθνη θαη νη ύαηλεο ειέγρζεθαλ σο πξνο ηελ παξνπζία (+) ή ηελ απνπζία (-) επηά θαηλνηύπσλ θαη ηα απνηειέζκαηα θαηαγξάθνληαη ζηνλ πίλαθα. Αμηνινγώληαο ηηο πιεξνθνξίεο ηνπ πίλαθα λα ππνδείμεηε ηελ θπινγελεηηθή ζρέζε ησλ δώσλ απηώλ
Γ
Γ
25.
Μία ζπγθεθξηκέλε θπινζύλδεηε αζζέλεηα πξνθαιεί ζηαδηαθή εμαζζέλεζε ησλ κπώλ, απώιεηα ζηήξημεο θαη ζάλαάηνκν 1 άηνκν 2 άηνκν 3 ην πξηλ ηελ ειηθία ησλ πέΑ. θπζηνινγηθό θπζηνινγηθό θπζηνινγηθό ληε εηώλ. Β. θνξέαο θπζηνινγηθό θνξέαο Υξεζηκνπνηώληαο ην γελεαινγηθό δέληξν λα πξνζδηΓ. θπζηνινγηθό θνξέαο θπζηνινγηθό νξίζεηε ηνλ γνλόηππν ησλ Γ. θπζηνινγηθό θνξέαο θνξέαο αηόκσλ 1, 2 θαη 3. 26.
ηνπο αλζξώπνπο, ην θαθέ ρξώκα καηηώλ είλαη επηθξαηέο θαη ην κπιε ρξώκα είλαη ππνιεηπόκελν. Έλα αγόξη κε θαθέ κάηηα θαη έλα θνξίηζη κε κπιε κάηηα έρνπλ κεηέξα κε κπιε κάηηα. Ο παηέξαο ησλ παηδηώλ έρεη κάηηα: Α. θαθέ, γηαηί ην γνλίδην γηα ην θαθέ ρξώκα καηηώλ είλαη θπινζύλδεην Β. θαθέ, γηαηί έλαο ηνπιάρηζηνλ από ηνπο γνλείο πξέπεη λα έρεη θαθέ κάηηα Γ. κπιε, γηαηί δύν ηνπιάρηζηνλ κέιε ηεο νηθνγέλεηαο έρνπλ κπιε κάηηα Γ. κπιε, γηαηί ηνπιάρηζηνλ έλαο από ηνπο γνλείο πξέπεη λα είλαη εηεξόδπγνο γηα ην ρξώκα ησλ καηηώλ
27.
Οη εκβνιηαζκνί θαηά ηνπ ηνύ ηεο πνιηνκπειίηηδαο είλαη απνηειεζκαηηθνί γηαηί; Α. πξνθαινύλ θιεγκνλή θαη απηό έρεη σο απνηέιεζκα ηελ παξαγσγή αληηζσκάησλ ηα νπνία ζα εγθνιπώζνπλ ηνλ ηό όηαλ εηζέιζεη ζην ζώκα Β. πξνθαινύλ αλνζνβηνινγηθή απόθξηζε πνπ ζα έρεη σο απνηέιεζκα ηελ παξαγσγή θπηηαξνηνμηθώλ Σ ιεκθνθπηηάξσλ ηα νπνία ζα παξακείλνπλ ζην αίκα θαη ζα επηηεζνύλ ζε όινπο ηνπο ηνύο πνπ ζα εηζέιζνπλ ζην ζώκα
y.
gr
Γ. πξνθαινύλ αλνζνβηνινγηθή απόθξηζε πνπ ζα έρεη σο απνηέιεζκα ηελ παξαγσγή ιεκθνθπηηάξσλ κλήκεο ώζηε αλ ην ζώκα κνιπλζεί από ηνλ ηό λα πξνθιεζεί άκεζε απόθξηζε γηα ηελ αληηκεηώπηζή ηνπ
28.
bi ol og
Γ. πξνθαινύλ θιεγκνλή πνπ ζα έρεη σο απνηέιεζκα ηελ παξαγσγή Σ θαη Β ιεκθνθπηηάξσλ κλήκεο ώζηε αλ ην ζώκα κνιπλζεί από ηνλ ηό λα πξνθιεζεί άκεζε απόθξηζε γηα ηελ αληηκεηώπηζή ηνπ ην παξαθείκελν ηξνθηθό πιέγκα θαίλνληαη νη δηαηξνθηθέο ζρέζεηο κεηαμύ ησλ πιεζπζκώλ. Ο πιεζπζκόο ησλ πνληηθώλ ζα κεησζεί αλ: Α. απμεζνύλ νη πιεζπζκνί ησλ βαηξάρσλ θαη ησλ δέληξσλ Β. κεησζνύλ νη πιεζπζκνί ησλ θηδηώλ θαη ησλ γεξαθηώλ
γεξάθηα
θίδηα βάηξαρνη πνληίθηα
ειάθηα
ηξηδόληα
Γ. απμεζνύλ νη απνηθνδνκεηέο ηεο πεξηνρήο Γ. κεησζεί ε πνζόηεηα ηνπ πξνζπίπηνληνο ειηαθνύ θσηόο
δέληξα
γξαζίδη
Καηά ηελ έθθξαζε ησλ γνληδίσλ ηνπ νπεξνλίνπ ηεο ιαθηόδεο ζηελ E. Coli: 29.
όηαλ γίλεηαη παξνπζία ιαθηόδεο παξάγνληαη:
30.
όηαλ γίλεηαη απνπζία ιαθηόδεο παξάγνληαη
Α. 1 κόξην mRNΑ θαη 3 είδε πνιππεπηηδηθώλ αιπζίδσλ
Α. 1 κόξην mRNΑ θαη 1 είδνο πνιππεπηηδηθήο αιπζίδαο
Β. 2 κόξηα mRNΑ θαη 4 είδε πνιππεπηηδηθώλ αιπζίδσλ
Β. 2 κόξηα mRNΑ θαη 4 είδε πνιππεπηηδηθώλ αιπζίδσλ
Γ. 3 κόξηα mRNΑ θαη 3 είδε πνιππεπηηδηθώλ αιπζίδσλ
Γ. θαλέλα κόξην mRNΑ θαη θακία πνιππεπηηδηθή αιπζίδα
Γ. 4 κόξηα mRNΑ θαη 4 είδε πνιππεπηηδηθώλ αιπζίδσλ
Γ. 1 κόξην mRNΑ θαη 3 είδε πνιππεπηηδηθώλ αιπζίδσλ
31.
33.
ΠΔΗΡΑΜΑ 3
ΠΔΗΡΑΜΑ 4
κεηαγξαθηθνί παξάγνληεο
DNA πνιπκεξάζεο
RNA πνιπκεξάζε
ρεηξηζηήο ηνπ νπεξνλίνπ ηεο ιαθηόδεο
cDNA
πξντλζνπιίλε
πιαζκίδηα
ηλζνπιίλε
y.
ιαθηόδε
gr
ΠΔΗΡΑΜΑ 2
bi ol og
ε εξγαζηήξην κνξηαθήο ΠΔΗΡΑΜΑ 1 Βηνινγίαο γίλνληαη ηέζππνθηλεηήο ζεξηο δηαθνξεηηθέο πεηγνληδίνπ ξακαηηθέο εξγαζίεο από αληίζηνηρνπο εξεπλεηέο. κνλνθισληθά Οη εξεπλεηέο ηρλεζέηεαληηζώκαηα ζαλ κε ξαδηελεξγό 32Ρ θαη ξαδηελεξγό 35S όζεο ηζηόλεο από ηηο νπζίεο πνπ εκθαλίδνληαη ζηνλ πίλαθα ήηαλ δπλαηό λα γίλεη. Με ξαδηελεξγό 32Ρ έρνπλ επηζεκαλζεί
32.
Με ξαδηελεξγό 35S έρνπλ επηζεκαλζεί
Α. ν ππνθηλεηήο γνληδίνπ θαη ηα κνλνθισληθά αληηζώκαηα
Α. ν ππνθηλεηήο γνληδίνπ θαη ηα κνλνθισληθά αληηζώκαηα
Β. νη DNA πνιπκεξάζεο θαη ηα πιαζκίδηα
Β. νη DNA πνιπκεξάζεο θαη ηα πιαζκίδηα
Γ. ε RNA πνιπκεξάζε θαη ε πξντλζνπιίλε
Γ. ε RNA πνιπκεξάζε θαη νη κεηαγξαθηθνί παξάγνληεο
Γ. ππνθηλεηήο γνληδίνπ θαη cDNA
Γ. ν ρεηξηζηήο ηνπ νπεξνλίνπ ηεο ιαθηόδεο θαη νη κεηαγξαθηθνί παξάγνληεο
Έρνπλ επηζεκαλζεί κε νπνηαδήπνηε ξαδηελεξγό νπζία όια ηα δείγκαηα ησλ πεηξακάησλ : Α. 1, 2, 3
Β. 2, 4
Γ. 1, 3, 4
Γ. 1, 2, 4
Σν παξαθείκελν δηάγξακκα απεηθνλίδεη έλα κνλνθύηηαξν επθαξπσηηθό νξγαληζκό Μ1 πνπ ππόθεηηαη ζε δηάθνξεο κεηαβνιέο.
34.
Χο απνηέιεζκα ησλ δηαδηθαζηώλ 1 θαη 2, ν κνλνθύηηαξνο νξγαληζκόο Μ1:
35.
Ζ πνζόηεηα ηνπ γελεηηθνύ πιηθνύ ηνπ θπηηάξνπ Μ3 ζπλήζσο είλαη ε ίδηα:
Α. παξάγεη γακέηεο
Α. κε ηνπ Μ2 αιιά όρη ηνπ Μ4
Β. δηαθνξνπνηείηαη
Β. κε ηνπ Μ4 αιιά όρη ηνπ Μ1
Γ. αλαπαξάγεηαη κνλνγνληθά
Γ. κε ηνπ Μ2 θαη ηνπ Μ4
Γ. αλαπαξάγεηαη ακθηγνληθά
Γ. κε ηνπ Μ1 θαη ηνπ Μ4
ηνλ παξαθάησ πίλαθα βξίΘερμοκραζία: 20 OC ζθνληαη ζπγθεληξσκέλα ηα Στεηική σγραζία: 20% απνηειέζκαηα από κία έξεπλα ζηελ νπνία, ζπόξνη από ην Γνλόηππνο Φαηλόηππνο ίδην θπηό αλαπηύρζεθαλ θάησ ΑΑ θόθθηλα άλζε από δηαθνξεηηθέο ζπλζήθεο ζεξκνθξαζίαο θαη πγξαζίαο. Αα θόθθηλα άλζε Πνην ζπκπέξαζκα κπνξεί λα αα ιεπθά άλζε πξνθύςεη, γηα ην θπηό απηό, από ηηο πιεξνθνξίεο ηνπ πίλαθα;
Θερμοκραζία: 31 OC Στεηική σγραζία: 95% Γνλόηππνο
Φαηλόηππνο
ΑΑ
ιεπθά άλζε
Αα
ιεπθά άλζε
αα
ιεπθά άλζε
y.
gr
36.
bi ol og
Α. Σν ρξώκα θαζνξίδεηαη απνθιεηζηηθά από ηηο γελεηηθέο πιεξνθνξίεο. Β. Πνιιά ραξαθηεξηζηηθά δελ θιεξνλνκνύληαη.
Γ. Μεηαιιάμεηο ζπκβαίλνπλ κόλν όηαλ ην θπηό αλαπηύζζεηαη ζε ρακειέο ζεξκνθξαζίεο. Γ. Τπάξρεη αιιειεπίδξαζε κεηαμύ πεξηβάιινληνο θαη θιεξνλνκηθόηεηαο Σν δηάγξακκα αλαπαξηζηά θάπνηεο εμειηθηηθέο δηαδξνκέο.
37.
Αλ ν νξγαληζκόο 1 είλαη πνιπθύηηαξνο θαη εηεξόηξνθνο, ν νξγαληζκόο 2 είλαη πην πηζαλό: Α. κνλνθύηηαξνο θσηνζπλζεηηθόο Β. πνιπθύηηαξνο θσηνζπλζεηηθόο Γ. κνλνθύηηαξνο εηεξόηξνθνο Γ. άιινο ηύπνο πνιπθύηηαξνπ νξγαληζκνύ
38.
40.
Πνηνη νξγαληζκνί έρνπλ πεξηζζόηεξν ζπγγεληθή ζρέζε;
39.
Ο πην θνληηλόο πξόγνλνο ησλ νξγαληζκώλ 4 θαη 6 είλαη ν:
Α. 6 θαη 10
Α. 1
Β. 10 θαη 8
Β. 2
Γ. 1 θαη 7
Γ. 3
Γ. 7 θαη 9
Γ. 10
Έλαο βαθηεξηαθόο θιώλνο μεθίλεζε κε ηε δηρνηόκεζε ελόο αξρηθνύ βαθηεξίνπ. Κάζε θύηηαξν ηνπ θιώλνπ: Α. κπνξεί λα επηβηώλεη ζε δηαθνξεηηθέο πεξηβαιινληηθέο ζπλζήθεο Β. πεξηέρεη δηαθνξεηηθό αξηζκό γνληδίσλ Γ. παξνπζηάδεη αλζεθηηθόηεηα ζε δηαθνξεηηθά αληηβηνηηθά Γ. ζπλζέηεη ηηο ίδηεο πξσηεΐλεο
41.
Μία αζζέλεηα δηαδίδεηαη πνιύ γξήγνξα ζε δηάθνξνπο πιεζπζκνύο δώσλ πνπ εθηξέθνληαη εληαηηθά ζηνλ θιεηζηό ρώξν κηαο θάξκαο. Ζ αζζέλεηα ηαπηνπνηήζεθε ζηα δώα ζε έλα ζπγθεθξηκέλν πεξηθξαγκέλν ρώξν ηεο θάξκαο. Πνηα δηαδηθαζία ζα πξνιάκβαλε ηελ κεηάδνζε ηεο αζζέλεηαο θαη ζε άιιν πεξηθξαγκέλν ρώξν; A. Απνκόλσζε ησλ αζζελώλ δώσλ από ηα πγηή θαη ζηε ζπλέρεηα εκβνιηαζκόο ησλ πγηώλ δώσλ.
gr
B. Δκβνιηαζκόο όισλ ησλ δώσλ έηζη ώζηε ηα πγηή δώα λα κελ αζζελήζνπλ θαη κεηαδώζνπλ ηελ αζζέλεηα.
bi ol og
y.
Γ. Απνκόλσζε ησλ αζζελώλ δώσλ από ηα πγηή θαη κεηαθνξά ηνπο ζε άιιν πεξηθξαγκέλν ρώξν. Γ. Πιύζηκν όισλ ησλ δώσλ κε αληηζεπηηθό δηάιπκα έηζη ώζηε ην παζνγόλν πνπ πξνθαιεί ηελ αζζέλεηα λα κελ κπνξεί λα κεηαδνζεί από ηα αζζελή ζηα πγηή δώα. 42.
Σα γνλίδηα θιεξνλνκνύληαη, αιιά νη εθθξάζεηο ηνπο είλαη δπλαηόλ λα ηξνπνπνηεζνύλ από ην πεξηβάιινλ. Απηή ε πξόηαζε εμεγεί γηαηί: Α. κεξηθά δώα έρνπλ ζθνύξν ρξώκα ηξηρώκαηνο όηαλ ε ζεξκνθξαζία είλαη κέζα ζε ζπγθεθξηκέλα όξηα Β. νη απόγνλνη πνπ παξάγνληαη κέζσ ηεο θπιεηηθήο αλαπαξαγσγήο κνηάδνπλ κε ηνπο γνλείο ηνπο ζηηο ίδηεο ζπλζήθεο πεξηβάιινληνο Γ. νη κνλνδπγσηηθνί δίδπκνη πνπ κεγαιώλνπλ ζε δηαθνξεηηθά πεξηβάιινληα έρνπλ ηα ίδηα ραξαθηεξηζηηθά Γ. ηα δώα κπνξνύλ λα θισλνπνηεζνύλ, αιιά ηα θπηά δελ κπνξνύλ
43.
Πνηα πξόηαζε ππνδεηθλύεη όηη δηαθνξεηηθέο γελεηηθέο πιεξνθνξίεο ρξεζηκνπνηνύληαη ζε δηαθνξεηηθνύο ηύπνπο θπηηάξσλ , αθόκα θαη ζηνλ ίδην νξγαληζκό; Α. ηα θύηηαξα πνπ παξάγνληαη από έλα δπγσηό έρνπλ ζπλήζσο δηαθνξεηηθά γνλίδηα Β. όηαλ αλαπηύζζεηαη ην έκβξπν, παξάγνληαη δηαθνξεηηθνί ηζηνί θαη όξγαλα Γ. ηα δηπιαζηαζκέλα ρξσκνζώκαηα απνρσξίδνληαη θαηά ηνλ ζρεκαηηζκό ησλ γακεηώλ Γ. νη απόγνλνη έρνπλ έλα δηαθνξεηηθό ζπλδπαζκό γνληδίσλ από ηνπο δύν γνλείο
44.
Έλαο πιεζπζκόο πεηαινύδσλ εκθαλίδεη πςειό βαζκό πνηθηιόηεηαο ζην πιήζνο ησλ θειίδσλ ζηα θηεξά ηνπο . Μεξηθέο πεηαινύδεο έρνπλ πνιιέο θειίδεο θαη κεξηθέο ιίγεο . Οη πεηαινύδεο κε ηηο πνιιέο θειίδεο έρνπλ απνγόλνπο κε πνιιέο θειίδεο. Οη πεηαινύδεο κε ηηο ιίγεο θειίδεο έρνπλ απνγόλνπο κε ιίγεο θειίδεο. Οη πεηαινύδεο ηξώγνληαη από πνπιηά. Πνηεο από ηηο παξαθάησ πξνηάζεηο ππνδεηθλύνπλ όηη ην πιήζνο ησλ θειίδσλ ζηα θηεξά είλαη ην απνηέιεζκα ηεο δξάζεο ηεο θπζηθήο επηινγήο Α. Οη πεηαινύδεο ζε απηό ηνλ πιεζπζκό δηαζηαπξώλνληαη αλεμάξηεηα από ηνλ αξηζκό ησλ θειίδσλ ζηα θηεξά. Β. Οη θειίδεο ζηα θηεξά δελ εκθαλίδνπλ παξά κόλν ζηα ηειεπηαία ζηάδηα ηεο αλάπηπμεο. Γ. Νέα κεηαιιαγκέλα άηνκα κε έλα κέζν αξηζκό θειίδσλ εκθαλίδνληαη ζε θάζε γεληά. Γ. Οη πεηαινύδεο ηνπ ίδηνπ είδνπο κε πεξηζζόηεξεο θειίδεο θακνπθιάξνληαη επθνιόηεξα θαη δελ απνηεινύλ εύθνιν ζηόρν γηα ηνλ ζεξεπηή ηνπο.
45.
Οη κεηαιιάμεηο πνπ ζπκβαίλνπλ ζηα θύηηαξα ηνπ δέξκαηνο ή ησλ πλεπκόλσλ έρνπλ κηθξή επίδξαζε ζηελ εμέιημε ησλ εηδώλ γηαηί: Α. ζπλήζσο νδεγνύλ ζην ζάλαην ηνπ νξγαληζκνύ Β. δελ κπνξνύλ λα κεηαβηβαζηνύλ ζηνλ απόγνλν Γ. είλαη ζπλήζσο επλντθέο γηα ηνλ νξγαληζκό
y.
Tα ζαξθνθάγα δώα δηαζέηνπλ δόληηα κε νμύ άθξν θαη θαηάιιειν γηα ην ηξύπεκα θαη ηνλ ηεκαρηζκό ηεο ζάξθαο. Σα θπηνθάγα δώα δηαζέηνπλ δόληηα επίπεδα θαη θαηάιιεια γηα ην κάζεκα θαη ηελ ιείαλζε ηεο ηξνθήο. Πνηα πξόηαζε εμεγεί θαιύηεξα απηέο ηηο παξαηεξήζεηο;
bi ol og
46.
gr
Γ. νδεγνύλ ζε πεξηζζόηεξν ζνβαξέο κεηαιιάμεηο ζηνλ απόγνλν
Α. Σα ζαξθνθάγα εμειίρζεθαλ από ηα θπηνθάγα. Β. Σα θπηνθάγα εμειίρζεθαλ από ηα ζαξθνθάγα.
Γ. Οη δύν ηύπνη ησλ δνληηώλ εμειίρζεθαλ σο απνηέιεζκα ηεο δξάζεο ηεο θπζηθήο επηινγήο. Γ. Οη δύν ηύπνη ησλ δνληηώλ εμειίρζεθαλ σο απνηέιεζκα ησλ αλαγθώλ ηνπ νξγαληζκνύ.
47.
ρεηηθά κε ηε β-ζαιαζζαηκία λα ηνπνζεηήζεηε ηα παξαθάησ γεγνλόηα ζηε ζσζηή ρξνληθή ζεηξά α. Γελληέηαη ε Μαξία πνπ θιεξνλνκεί κεηαιιαγκέλν γνλίδην. β. Σν νμπγόλν δελ επαξθεί ζηνπο ηζηνύο. γ.
Ζ Σεξέδα παξνπζηάδεη αηκαηνθξίηε 43, δείθηε όηη παξάγεη θπζηνινγηθή πνζόηεηα αηκνζθαηξίλεο HbA.
δ. Παξάγεηαη ηξνπνπνηεκέλε β πνιππεπηηδηθή αιπζίδα. ε.
Ζ Μαξία παξνπζηάδεη απμεκέλε ζύλζεζε HbA2.
ζη. ε άσξν γελλεηηθό θύηηαξν ζπκβαίλεη αληηθαηάζηαζε ελόο λνπθινεηηδίνπ κε άιιν. δ.
Ζ αηκνζθαηξίλε παξνπζηάδεη κεησκέλε ηθαλόηεηα κεηαθνξάο νμπγόλνπ.
ε. πληίζεηαη ηξνπνπνηεκέλν mRNA.
48.
Σνπνζεηήζηε ηηο παξαθάησ παξαηεξήζεηο ζηε ζσζηή ρξνληθή ζεηξά ώζηε λα αηηηνινγήζεηε ην θαηλόκελν ηνπ επηξνθηζκνύ ζε κηα κηθξή ιίκλε: α. Σα θύθε παξνπζηάδνπλ κεγάιε αλάπηπμε. β. Παξνπζηάδεηαη έιιεηςε νμπγόλνπ. γ.
Βαθηήξηα κεηαηξέπνπλ ηελ ακκσλία θαη παξάγνπλ ληηξηθά ηόληα.
δ. Σν θώο δελ κπνξεί λα θηάζεη ζε κεγάιν βάζνο. ε.
Αζηηθά ιύκαηα ππνλόκσλ θηάλνπλ ζηα λεξά ηεο ιίκλεο.
ζη. Φάξηα πεζαίλνπλ από αζθπμία. δ.
Οη απνηθνδνκεηέο δηαζπνύλ λεθξή νξγαληθή ύιε.
ε. Σν δσνπιαγθηόλ απμάλεη ππέξκεηξα.
Ζ δηρνηνκηθή θιείδα είλαη έλαο δξόκνο γεκάηνο δηαζηαπξώζεηο. Ο ρξήζηεο επηιέγεη αλάκεζα ζε δύν πηζαλέο πεξηπηώζεηο εθείλε πνπ ηαηξηάδεη πεξηζζόηεξν ζην δείγκα ηνπ. Έηζη βήκα-βήκα θαηαιήγεη ζην επηζηεκνληθό όλνκα ηνπ νξγαληζκνύ πνπ πξέπεη λα πηζηνπνηήζεη.
gr
ηνλ παξαθάησ πίλαθα πεξηγξάθνληαη κεξηθά ραξαθηεξηζηηθά πέληε δηαθνξεηηθώλ θπηώλ Φ1, Φ2, Φ3, Φ4 θαη Φ5. θσηό Φ2
θσηό Φ3
θσηό Φ4
θσηό Φ5
Καξπόο
αραίλην
αραίλην
αραίλην
ζύιαθνο
ζύιαθνο
Άλζε
αθηηλόκνξθα
αθηηλόκνξθα
αθηηλόκνξθα
αθηηλόκνξθα
δπγόκνξθα
Αξηζκόο πιήθηξσλ
θαλέλα
θαλέλα
θαλέλα
5
1
Άλζε κε ή ρσξίο πέηαια
ρσξίο
ρσξίο
κε
κε
κε
πλήζεο αξηζκόο ζεπάισλ
4
5
5
5
5
Παξνπζία πεξηβιήκαηνο
όρη
λαη
όρη
όρη
όρη
bi ol og
y.
θσηό Φ1
Γηρνηνκηθή θιείδα γηα ηελ ηαπηνπνίεζε ησλ θπηώλ ηνπ πίλαθα 1. α. Καξπόο ζσξνθάξπην από αραίληα, πέηαια ρσξίο πιήθηξν .............. πήγαηλε ζην 2 β. Καξπόο ζσξνθάξπην από ζπιάθνπο, πέηαια κε πιήθηξν................ πήγαηλε ζην 4 2. α. Πέηαια απόληα ................................................................................ πήγαηλε ζην 3 β. Πέηαια παξόληα .............................................................................. Ranunculus 3. α. έπαια ζπλήζσο 4, άλζε ρσξίο πεξίβιεκα ..................................... Clematis β. έπαια ζπλήζσο 5, άλζε κε πεξίβιεκα .......................................... Anemone 4. α. Άλζε αθηηλόκνξθα, πιήθηξα 5 ......................................................... Aquilegia β. Άλζε δπγόκνξθα, πιήθηξν 1 ............................................................ Delphinium
49.
Σν θπηό Φ2 είλαη
50.
Σν θπηό Φ3 είλαη
Α. Clemafis
Α. Aquilegia
Β. Anemone
Β. Delphinium
Γ. Ranunculus
Γ. Anemone
Γ. Aquilegia
Γ. Ranunculus
gr
Ζ δηρνηνκηθή θιείδα πνπ αθνινπζεί κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ ηαπηνπνίεζε ησλ πηελώλ π1, π2, π3 θαη π4.
y.
Γηρνηνκηθή θιείδα γηα ηελ ηαπηνπνίεζε ησλ πηελώλ ηεο εηθόλαο
bi ol og
1. α. Σν ξάκθνο είλαη ζρεηηθά καθξύ θαη ιεπηό ........................................ Centrithea β. Σν ξάκθνο είλαη ζρεηηθά παρύ θαη θνληό .......................................... πήγαηλε ζην 2 2. α. Ζ βάζε ηνπ θάησ ξάκθνπο είλαη επίπεδε ......................................... Geospiza β. Ζ βάζε ηνπ θάησ ξάκθνπο είλαη θακππισηή.................................... πήγαηλε ζην 3 3. α. Ζ θάησ επηθάλεηα ηνπ άλσ ξάκθνπο είλαη θπξηή .............................. Camarhynchus β. Ζ θάησ επηθάλεηα ηνπ άλσ ξάκθνπο είλαη επίπεδε .......................... Platyspiza
51.
53.
Σν πηελό π2 είλαη
52.
Σν πηελό π3 είλαη
Α. Centrithea
Α. Centrithea
Β. Geospiza
Β. Geospiza
Γ. Camarhynchus
Γ. Camarhynchus
Γ. Platyspiza
Γ. Platyspiza
Γηαιέμηε έλα από ηα ζθίηζα. Πξνζδηνξίζηε κία έλλνηα πνπ αλαπαξηζηάλεη ην ζθίηζν απηό θαη εμεγήζηε πώο ε έλλνηα απηή ππνζηεξίδεη ηε ζεσξία ηεο Φπζηθήο Δπηινγήο.
bi ol og
y.
gr
Ζ ηερλνινγία ησλ κηθξνζπζηνηρηώλ DNA , γλσζηή θαη σο ηερλνινγία ησλ DNA ηζηπ , επηηξέπεη ηνλ έιεγρν γηα αλίρλεπζε κεηαιιάμεσλ . Μία κηθξνζπζηνηρία είλαη θαηαζθεπαζκέλε από γπαιί θαη είλαη δπλαηόλ λα πεξηέρεη ρηιηάδεο ζέζεηο. Μία ζέζε έρεη ηελ κνξθή πνιύ κηθξνύ δνρείνπ ζην νπνίν κπνξνύλ λα πξαγκαηνπνηεζνύλ ρεκηθέο αληηδξάζεηο. Ζ ηερλνινγία ησλ κηθξνζπζηνηρηώλ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα λα εξεπλεζεί ην γνλίδην p53 ιόγσ κηαο κεηάιιαμεο απηνύ ηνπ γνληδίνπ πνπ είλαη παξνύζα πεξίπνπ ζην 60% όισλ ησλ θαξθίλσλ. Ζ ζέζε κηαο κεηάιιαμεο ζην γνλίδην p53 κηαο αζζελνύο, ηεο αζζελνύο Υ, πνπ έρεη θαξθίλν ηνπ καζηνύ, είλαη δπλαηόλ λα πξνζδηνξηζηεί. Σα βήκαηα ηεο δηαδηθαζίαο αλίρλεπζεο πεξηγξάθνληαη παξαθάησ Βήμα 1
Δπεμεξγαδόκαζηε έλα θπζηνινγηθό αιιειόκνξθν p53 ώζηε λα θνπεί ζε λνπθιενηηδηθέο αιιεινπρίεο.
Βήμα 2:
ε θάζε ηκήκα ειέγρεηαη έλα λνπθιενηίδην ηε θνξά. Οη έιεγρνη γηα ην πξώην ηκήκα ηνπ αιιεινκόξθνπ πεξηγξάθνληαη παξαθάησ. Θεσξείζηε ην 5Ο λνπθιενηίδην [G] ζηε θπζηνινγηθή αιιεινπρία. Καηαζθεπάδνληαη αιιεινπρίεο απηνύ ηνπ ηκήκαηνο έηζη ώζηε λα ζρεκαηηζηνύλ όιεο νη πηζαλέο κεηαιιάμεηο ηεο 5εο βάζεο. Κάζε κία από απηέο ηηο αιιεινπρίεο ηνπνζεηείηαη ζε δηαθνξεηηθή ζέζε.
Βήμα 3:
Πξνζηίζεληαη δύν δηαιύκαηα ζε θάζε κία από ηηο ζέζεηο. Γιάλσμα Ι: πκπιεξσκαηηθόο θπζηνινγηθόο θιώλνο, ηρλεζεηεκέλνο κε πξάζηλε θζνξίδνπζα ρξσζηηθή. Γιάλσμα ΙΙ: πκπιεξσκαηηθόο θιώλνο ηνπ DNA ηεο αζζελνύο κε θαξθίλν ηνπ καζηνύ, ηρλεζεηεκέλν κε θόθθηλε θζνξίδνπζα ρξσζηηθή.
Βήμα 4:
Αθήλνπκε λα πεξάζεη έλα ρξνληθό δηάζηεκα γηα ηελ πβξηδνπνίεζε ησλ θιώλσλ θαη έπεηηα μεπιέλνπκε ηε ζπζηνηρία γηα λα δηώμνπκε ηηο επηπιένλ ρξσζηηθέο.
Βήμα 5:
Δμεηάδνπκε ηηο ζέζεηο ηεο κηθξνζπζηνηρίαο θάησ από ππεξηώδεο θσο γηα λα δηαθξίλνπκε ηα ρξώκαηα θαη λα εξκελεύζνπκε ηα απνηειέζκαηα.
Σα απνηειέζκαηα γηα ηελ αζζελή Υ απεηθνλίδνληαη παξαθάησ
gr
Πνηα είλαη ε ιεηηνπξγία γηα θάζε κία από ηηο θζνξίδνπζεο ρξσζηηθέο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ;
y.
54.
bi ol og
Α. Τπνδεηθλύνπλ ηηο κεηαιιάμεηο ηνπ γνληδίνπ p53.
Β. Σν πξάζηλν ππνδεηθλύεη ηελ κεηάιιαμε ηνπ γνληδίνπ p53 θαη ην θόθθηλν ην θπζηνινγηθό γνλίδην p53. Γ. Σν πξάζηλν ππνδεηθλύεη ην θπζηνινγηθό γνλίδην p53 θαη ην θόθθηλν ηελ κεηάιιαμε ηνπ γνληδίνπ p53. Γ. Καη ηα δύν ρξώκαηα ππνδεηθλύνπλ δηαθνξεηηθά θπζηνινγηθά αιιειόκνξθα. 55.
Πνην είλαη ην είδνο ηεο κεηάιιαμεο ζηελ αζζελή Υ; Α. Γνληδηαθή κεηάιιαμε κε αληηθαηάζηαζε ηνπ Α κε G. Β. Οπδέηεξε κεηάιιαμε κε αληηθαηάζηαζε ηνπ Α κε G. Γ. Γνληδηαθή κεηάιιαμε κε αληηθαηάζηαζε ηνπ G κε Α. Γ. Οπδέηεξε κεηάιιαμε κε αληηθαηάζηαζε ηνπ G κε Α.
56.
Μηα θόξε ηεο αζζελνύο Υ ειέγρζεθε επίζεο γηα ην πξώην ηκήκα ηνπ αιιειόκνξθνπ. Πνην ζα πεξηκέλαηε λα είλαη ην απνηέιεζκα ηνπ ειέγρνπ; Α. Πξάζηλν αλ θιεξνλόκεζε ην θπζηνινγηθό αιιειόκνξθν από ηελ κεηέξα ηεο. Β. Κόθθηλν αλ θιεξνλόκεζε ην θπζηνινγηθό αιιειόκνξθν από ηελ κεηέξα ηεο. Γ. Μαύξν αλ δελ θιεξνλόκεζε θαλέλα γνλίδην. Γ. Πξάζηλν αλ θιεξνλόκεζε ην κεηαιιαγκέλν γνλίδην p53 πνπ πξνθαιεί θαξθίλν ηνπ καζηνύ.
Απαληήζηε ζηηο εξσηήζεηο πνπ αθνινπζνύλ, ρξεζηκνπνηώληαο ην παξαθάησ θείκελν σο θύξηα πεγή πιεξνθνξηώλ: Θαναηηθόρα βακηήρια Μεξηθά από ηα πην θνηλά θαη ζαλαηεθόξα βαθηήξηα δξνπλ θαηαζηξνθηθά κε ην ζρεκαηηζκό ελόο θνιιώδνπο εθθξίκαηνο πνπ νλνκάδεηαη "βηνηαηλία". Δμαηνκηθεπκέλα ηα κηθξόβηα απηά ειέγρνληαη εύθνια αιιά όηαλ νξγαλσζνύλ ζε βηνηαηλίεο γίλνληαη ζαλαηεθόξα, ηζρπξίδεηαη ε Dr. Barbara Iglewski ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηνπ Rochester. Οη βηνηαηλίεο είλαη πξαγκαηηθά πεξίπινθα νξγαλσκέλεο απνηθίεο δηζεθαηνκκπξίσλ
κηθξνβίσλ, ηα νπνία εξγάδνληαη ζπληνληζκέλα γηα λα πξνζηαηεπηνύλ από επηζέζεηο θαη παξάγνπλ κία ζαλαηεθόξν ηνμίλε. Μόιηο ηα βαθηήξηα νξγαλσζνύλ ζε βηνηαηλίεο, απνθηνύλ πςειή αληίζηαζε ζε αληηζώκαηα θαη πνιιέο θνξέο δελ επεξεάδνληαη αθόκα θαη από ηα πην δπλαηά απνξξππαληηθά.
y.
gr
Ζ Iglewski θαη νη ζπλεξγάηεο ηεο δεκνζίεπζαλ ζην πεξηνδηθό Science όηη αλαθάιπςαλ ηνλ ηξόπν κε ηνλ νπνίν επηθνηλσλνύλ νη απνηθίεο ησλ κηθξνβίσλ θαη βξήθαλ όηη κόιηο δηαθνπεί ε επηθνηλσλία απηή, ηα ζαλαηεθόξα κηθξόβηα γίλνληαη επάισηα.
bi ol og
Δξγαδόκελνη ζην βαθηήξην Pseudomonas aeruginosa ην νπνίν απνηειεί ηνλ θύξην κνιπζκαηηθό θίλδπλν γηα ηνπο αζζελείο ηεο θπζηηθήο ίλσζεο ζηα λνζνθνκεία, νη εξεπλεηέο απνκόλσζαλ ην γνλίδην πνπ ρξεζηκνπνηνύλ ηα βαθηήξηα γηα ηε δεκηνπξγία επηθνηλσληαθώλ κνξίσλ. Σα κόξηα απηά βνεζνύλ ηα κηθξόβηα λα νξγαλσζνύλ ζε βηνηαηλίεο, δνκέο νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ αγσγνύο κεηαθνξάο ζξεπηηθώλ νπζηώλ θαη απνκάθξπλζεο απόβιεησλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ ζαλαηεθόξσλ ηνμηλώλ. Οη εξεπλεηέο ζηε κειέηε ηνπο απέδεημαλ όηη αλ ην γνλίδην πνπ επζύλεηαη γηα ηελ παξαγσγή ησλ επηθνηλσληαθώλ κνξίσλ δεζκεπηεί, ην βαθηήξην Pseudomonas aeruginosa ζα ζρεκαηίζεη αδύλακεο θαη αλνξγάλσηεο απνηθίεο πνπ κπνξνύλ εύθνια λα απνκαθξπλζνύλ κε ηε βνήζεηα απνξξππαληηθνύ ηη νπνίν δελ επεξεάδεη ηηο πγηείο απνηθίεο. Paul Recer, “Researchers find new means to disrupt attack by microbes,” The Daily Gazette, April 26, 1998.
57.
Πνην από ηα αθόινπζα είλαη έλα ραξαθηεξηζηηθό ηεο βηνηαηλίαο;
58.
Α. ε παξνπζία αγσγώλ πνπ κεηαθέξνπλ πιηθά πξνο θαη από ηελ θαιιηέξγεηα
Πνηα από ηηο παξαθάησ πξνηάζεηο πεξηγξάθεη θαιύηεξα ην βαθηήξην Pseudomonas aeruginosa; Α. Πξνθαιεί κεηαιιάμεηο ζηνπο αλζξώπνπο
Β. ε παξνπζία ελόο λεπξηθνύ ζπζηήκαηνο γηα ηελ επηθνηλσλία ησλ θπηηάξσλ ηεο θαιιηέξγεηαο
Β. Δίλαη εύθνιν ζηνλ έιεγρν
Γ. ε επθνιία κε ηελ νπνία νη απνηθίεο κπνξνύλ λα απνηθνδνκήζνπλ ηα απνξξππαληηθά
Γ. Δίλαη ζαλαηεθόξν κόλν γηα ηνπο αζζελείο κε θπζηηθή ίλσζε
Γ. Πξνθαιεί ζεκαληηθά πξνβιήκαηα κόιπλζεο ζηα λνζνθνκεία
Γ. ε απνπζία ηεο αληίζηαζεο ησλ βαθηεξηαθώλ απνηθηώλ ζηα αληηβηνηηθά 59.
Ζ ιεηηνπξγία ησλ αγσγώλ πνπ παξνπζηάδνπλ νη βηνηαηλίεο κνηάδεη πεξηζζόηεξν κε αλζξώπηλν:
60.
Σα βαθηήξηα πνπ ζρεκαηίδνπλ βηνηαηλίεο κπνξνύλ λα ειεγρζνύλ πην απνηειεζκαηηθά κε:
Α. κπτθό θαη λεπξηθό ζύζηεκα
Α. αληηβηνηηθά
Β. θπθινθνξηθό θαη εθθξηηηθό ζύζηεκα
Β. απνξξππαληηθά
Γ. πεπηηθό θαη ελδνθξηληθό ζύζηεκα
Γ. θαηαζηξνθή ησλ αγσγώλ επηθνηλσλίαο
Γ. αλαπαξαγσγηθό θαη αλαπλεπζηηθό ζύζηεκα
Γ. αλαζηνιή ηεο έθθξαζεο ελόο γνληδίνπ πνπ βνεζάεη ηηο απνηθίεο λα νξγαλσζνύλ
Απαληήζηε ζηηο εξσηήζεηο πνπ αθνινπζνύλ, ρξεζηκνπνηώληαο ην παξαθάησ θείκελν σο θύξηα πεγή πιεξνθνξηώλ: Βακηήρια ζηον καθαριζμό ηοσ περιβάλλονηος
gr
ε κία βηνκεραληθή πεξηνρή, γηα ηε δεκηνπξγία αζιεηηθνύ θέληξνπ θαη ρώξσλ ςπραγσγίαο, πξνηάζεθε έλαο ρώξνο ζηνλ νπνίν πξνεγνύκελα ππήξραλ εγθαηαζηάζεηο επεμεξγαζίαο δηαθίλεζεο θαη απνζήθεπζεο θαπζίκσλ. Σν πξόβιεκα ήηαλ όηη ην έδαθνο πεξηείρε κεγάιεο πνζόηεηεο βελδίλεο, πεηξειαίνπ θαη ιηπαληηθώλ από ηελ πξνεγνύκελε ρξήζε ηνπ ρώξνπ απηνύ.
bi ol og
y.
Ζ παξαδνζηαθή κέζνδνο γηα ηνλ θαζαξηζκό ηέηνησλ ρώξσλ είλαη ε εθζθαθή θαη ε απνκάθξπλζε κεγάιεο πνζόηεηαο ηνπ ξππαζκέλνπ πιηθνύ ηεο επηθάλεηαο, ε απνζήθεπζή ηεο ζε θαηάιιειεο ρσκαηεξέο θαη ε αληηθαηάζηαζή ηεο κε άιιν θαζαξό πιηθό. Ζ κέζνδνο απηή δεκηνπξγεί κεγάιε αλαζηάησζε ζην πεξηβάιινλ, είλαη ρξνλνβόξνο, δαπαλεξή θαη επηβαξύλεη ηηο ρσκαηεξέο νη νπνίεο είλαη ήδε ππεξθνξησκέλεο. Μία λέα ηερληθή γλσζηή σο «βην-απνθαηάζηαζε», πνπ εθαξκόζηεθε ζε άιιεο πεξηνρέο κε επηηπρία, πξνζθέξεηαη σο πην γξήγνξε, αλέμνδε θαη απνηειεζκαηηθή γηα ηελ αληηκεηώπηζε απηνύ ηνπ πξνβιήκαηνο ξύπαλζεο. Ζ δηαδηθαζία θαζαξηζκνύ, κε ηε λέα κέζνδν, θόζηηζε 1,4 εθαηνκκύξηα επξώ, δειαδή ην έλα ηξίην ηνπ θόζηνπο ηεο παξαδνζηαθήο κεζόδνπ, θαη βαζίζηεθε ζηελ θάιπςε ηνπ εδάθνπο ηεο πεξηνρήο θαη ηνλ εγθιεηζκό πεξίπνπ 85.000 ηόλσλ ρώκαηνο, κε κία πιαζηηθή «βηνζαθθνύια» ζην κέγεζνο πεξίπνπ ελόο γεπέδνπ πνδνζθαίξνπ. Σν εγθιεηζκέλν ρώκα πεξηέρεη βαθηήξηα (απνηθνδνκεηέο) ηα νπνία θπζηνινγηθά κπνξνύλ λα θαζαξίζνπλ ηελ πεξηνρή ζε δηάζηεκα 50 ρξόλσλ ή θαη πεξηζζόηεξν ζύκθσλα κε ηηο πνζόηεηεο νμπγόλνπ θαη ζξεπηηθώλ ζπζηαηηθώλ ηνπ εδάθνπο. Ζ επηπιένλ εηζαγσγή αέξα, λεξνύ θαη ιηπάζκαηνο ζηε βηνζαθθνύια, κε θαηάιιειεο ζσιελώζεηο, πξνθάιεζε ζηα βαθηήξηα αύμεζε ηεο κεηαβνιηθήο δξαζηεξηόηεηαο θαη ηνπ ξπζκνύ αλαπαξαγσγήο ηνπο. Ζ δηαδηθαζία θαζαξηζκνύ μεθίλεζε ηνπ Αύγνπζην θαη νινθιεξώζεθε ην Ννέκβξην ηνπ ίδηνπ έηνπο. Σα βαθηήξηα επεμεξγάζηεθαλ ηα ππάξρνληα νξγαληθά κόξηα δηαζπώληαο ηνπο δεζκνύο κεηαμύ ησλ αηόκσλ άλζξαθα ζηηο αλζξαθηθέο αιπζίδεο. Έηζη ηα νξγαληθά απηά κόξηα ζηαδηαθά κεηαηξάπεθαλ αξρηθά ζε κηθξόηεξα θαη ηειηθά ζε δηνμείδην ηνπ άλζξαθα θαη λεξό. Αλ θαη ε βην-απνθαηάζηαζε είλαη απνηειεζκαηηθή γηα ηελ αληηκεηώπηζε ηεο ξύπαλζεο ζε θάπνηεο πεξηνρέο, δελ έρεη απνηέιεζκα ζε αλόξγαλα πιηθά όπσο ν κόιπβδνο ή άιια βαξέα κέηαιια, αθνύ ηα απόβιεηα απηά βξίζθνληαη ήδε ζε θαηάζηαζε πνπ δελ απινπζηεύεηαη άιιν. 61.
Ζ εθαξκνγή ηεο βην-απνθαηάζηαζεο από ηνλ άλζξσπν είλαη έλα παξάδεηγκα: Α. επέκβαζεο ζηε θύζε όηαλ θπζηθέο δηαδηθαζίεο δελ ιεηηνπξγνύλ Β. πηνζέηεζεο κηαο πιήξσο κε θπζηθήο κεζόδνπ επίιπζεο ηνπ πξνβιήκαηνο Γ. αληηκεηώπηζεο ελόο πξνβιήκαηνο επηηαρύλνληαο ηε θπζηθή δηαδηθαζία Γ. άγλνηαο θαη άξλεζεο ζηε ρξήζε ηεο θπζηθήο δηαδηθαζίαο
62.
Σα βαθηήξηα κεηαηξέπνπλ ηνπο ξύπνπο ζε:
63.
Ζ βην-απνθαηάζηαζε δελ είλαη απνηειεζκαηηθή κέζνδνο γηα ηε δηάζπαζε:
Α. δηνμείδην ηνπ άλζξαθα θαη λεξό
Α. νξπθηειαίνπ
Β. ηνμηθέο νπζίεο
Β. βελδίλεο
Γ. πξσηεΐλεο θαη ιίπε
Γ. πεηξειαίνπ
Γ. νξπθηά θαύζηκα θαη νξπθηέιαηα
Γ. βαξέσλ κεηάιισλ
Ζ αιόγηζηε θαη αλεμέιεγθηε ρξήζε αληηβηνηηθώλ έρεη απνδεδεηγκέλα νδεγήζεη ζηελ αλαπνηειεζκαηηθόηεηα πνιιώλ από απηά πεξηνξίδνληαο ηελ ηθαλόηεηα καο λα αληηκεησπίδνπκε ινηκώμεηο. Μηα νπζηαζηηθή εμήγεζε ηνπ θαηλνκέλνπ απαηηεί γλώζε ησλ κεραληζκώλ ηεο εμέιημεο ησλ εηδώλ. ε ζρέζε κε απηό λα ραξαθηεξίζεηε κε () ηηο πξνηάζεηο από ηηο παξαθάησ πνπ ζεσξείηε ζσζηέο θαη κε (Λ) απηέο πνπ ζεσξείηε ιαλζαζκέλεο: Σν θαηλόκελν νθείιεηαη ζην γεγνλόο όηη όιν θαη πεξηζζόηεξα κηθξόβηα ζπλεζίδνπλ ζην πεξηβάιινλ ηνπ αληηβηνηηθνύ, κε απνηέιεζκα κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξόλνπ απηά ηα κηθξόβηα λα είλαη όιν θαη πην αλζεθηηθά ζην αληηβηνηηθό.
65.
Λόγσ ηεο έληνλεο παξνπζίαο αληηβηνηηθώλ, πνιιά κηθξόβηα αλαγθάδνληαη λα κεηαιιαγνύλ γηα λα επηβηώζνπλ θαη-θπζηθά- πνιιαπιαζηαδόκελα πξνθύπηνπλ ηεξάζηηνη πιεζπζκνί κεηαιιαγκέλσλ – αλζεθηηθώλ ζε αληηβηνηηθά κηθξνβίσλ.
66.
Λόγσ ηεο εληαηηθήο θαη καδηθήο ρξήζεο αληηβηνηηθώλ πξνεγνύκελεο δεθαεηίεο, πνιιά άηνκα κηθξνβίσλ πξνζαξκόζηεθαλ ζηαδηαθά θαη ζήκεξα ππάξρνπλ ηεξάζηηνη πιεζπζκνί ηνπο πνπ πξνθαινύλ ινηκώμεηο, νη νπνίεο δελ αληηκεησπίδνληαη κε ηα αληηβηνηηθά επξείαο ρξήζεο.
67.
Μηθξόβηα αλζεθηηθά ζε αληηβηνηηθά, γεληθώο, ππήξραλ θαη πξηλ ηε ρξήζε αληηβηνηηθώλ, ιόγσ ηπραίνπ κεηαζρεκαηηζκνύ ηνπ γελεηηθνύ ηνπο πιηθνύ.
68.
Σα ιίγα κηθξόβηα πνπ έηπρε λα έρνπλ αλζεθηηθόηεηα ζε αληηβηνηηθά επηβηώλνπλ αλ ζην πεξηβάιινλ ηνπο ππάξρνπλ απηά ηα αληηβηνηηθά. Απηά αλεκπόδηζηα πνιιαπιαζηάδνληαη, αληίζεηα κε ηα κε αλζεθηηθά. Μεηά από αλεμέιεγθηε ρξήζε απηώλ ησλ αληηβηνηηθώλ, νη πιεζπζκνί ησλ κε αλζεθηηθώλ κηθξνβίσλ ζπξξηθλώλνληαη έληνλα, ελώ νη πιεζπζκνί ησλ αλζεθηηθώλ, ζηαδηαθά, ζύληνκα γηγαληώλνληαη.
bi ol og
y.
gr
64.
Σα «ςάξηα- θαζαξηζηέο» παίδνπλ θξίζηκν ξόιν ζε πνιιά ζαιάζζηα νηθνζπζηήκαηα. Δίλαη απηά πνπ ηξέθνληαη κε παξάζηηα θαη θζαξκέλα ηκήκαηα πνπ βξίζθνληαη ζε άιια ςάξηα. ε κεξηθέο πεξηπηώζεηο γηα λα θάλε κπαίλνπλ αθόκα θαη ζην ζηόκα πνιύ κεγαιύηεξσλ ςαξηώλ, ηα νπνία γηα λα θαζαξηζηνύλ αλνίγνπλ δηάπιαηα ην ζηόκα ηνπο θαη δελ ηξώλε, ζρεδόλ πνηέ, ηα «ςάξηαθαζαξηζηέο» παξόηη ζα κπνξνύζαλ. Σν θαηλόκελν είλαη παξάδεηγκα ησλ ζρέζεσλ ζπκβίσζεο ζηε θύζε. πρλά, πάλσ από ηηο θσιηέο ησλ «ςαξηώλ- θαζαξηζηώλ» δεκηνπξγνύληαη «νπξέο» από ςάξηα πνπ πεξηκέλνπλ ππνκνλεηηθά ηε ζεηξά ηνπο γηα λα θαζαξηζηνύλ. ηελ νπξά, κπνξεί λα είλαη αθξηβώο πίζσ από έλα ςάξη ζήξακα έλα ςάξη ζεξεπηήο ηνπ, ν νπνίνο όκσο ζπαληόηαηα επηρεηξεί λα θάεη ην εύθνιν ζήξακα. Δπηθξαηεί εξεκία. Κάπνηα ςάξηα πνπ δελ έρνπλ ηνλ νηθνινγηθό ξόιν ηνπ «θαζαξηζηή» δηαζέηνπλ παξόκνηνπο ρξσκαηηζκνύο, ζρέδηα θαη γεληθόηεξα κνξθή κε απηή ησλ «ςαξηώλ- θαζαξηζηώλ». Να ραξαθηεξίζεηε κε () ηηο ζσζηέο θαη κε (Λ) ηηο ιαλζαζκέλεο, θαηά ηε γλώκε ζαο, από ηηο παξαθάησ πξνηάζεηο: 69.
Οη πξόγνλνη ησλ ςαξηώλ πνπ κνηάδνπλ κε ηα «ςάξηα- θαζαξηζηέο» είραλ όινη δηαθνξεηηθή κνξθή θαη γηα λα επηβηώζνπλ θαιύηεξα, ζηα πιαίζηα κηαο καθξόρξνλεο εμειηθηηθήο δηαδηθαζίαο ζηαδηαθά απνθηνύζαλ όιν θαη πην παξαπιήζηα ραξαθηεξηζηηθά κε απηά ησλ «ςαξηώλ- θαζαξηζηώλ».
70.
Τπήξραλ από παιαηόηεξα κεξηθά ςάξηα άιισλ εηδώλ πνπ είραλ παξαπιήζηα κνξθή κε απηή ησλ «ςαξηώλ-θαζαξηζηώλ», πνιιαπιαζηάδνληαλ πεξηζζόηεξν από ηα ςάξηα ηνπ ίδηνπ είδνπο πνπ δελ έκνηαδαλ κε ηα «ςάξηα-θαζαξηζηέο» θαη ηειηθά επηβίσζαλ θπξίσο απηά.
Σα ςάξηα- ζεξεπηέο απηώλ πνπ κνηάδνπλ κε «θαζαξηζηέο» δε ζα έρνπλ άιια θξηηήξηα αλαγλώξηζεο ηεο ιείαο ηνπο, εθηόο από ηε κνξθή ηνπο.
72.
Σα κεγαιύηεξα ςάξηα πνπ «θάλνπλ ην ιάζνο» λα ηξώλε ηα «ςάξηα- θαζαξηζηέο» ηνπο, έρνπλ εμειηθηηθό κεηνλέθηεκα θαη αλακέλεηαη λα κεησζεί ν πιεζπζκόο ηνπο ζην κέιινλ.
73.
Σα είδε ησλ «ςαξηώλ- θαζαξηζηώλ» θαη απηά ησλ κεγαιύηεξσλ ςαξηώλ- ζεξεπηώλ πνπ «θαζαξίδνληαη» από ηα πξώηα εμειίρηεθαλ παξάιιεια θαη απέθηεζαλ απηά ηα ραξαθηεξηζηηθά πνπ ζήκεξα βιέπνπκε. Ζ εμειηθηηθή δηαδηθαζία, πηζαλόλ, ζα ζπλερηζηεί ώζηε λα ειαρηζηνπνηεζεί ε πηζαλόηεηα λα ηξώγνληαη ηα πξώηα ή λα κελ «θαζαξίδνληαη» ηα δεύηεξα.
74.
Ζ κειέηε ησλ αιιεινκόξθσλ ελόο γνληδίνπ ππεύζπλνπ γηα ηελ ζύλζεζε κηαο νξκόλεο, πνπ απνηειείηαη από κία πεπηηδηθή αιπζίδα, έδσζε ηηο παξαθάησ αιιεινπρίεο ησλ εμσλίσλ ηνπ κε θσδηθνύ θιώλνπ ηνπ DNA. θσζιολογικό αλληλόμορθο
bi ol og
y.
gr
71.
3΄ C G T A C G G C A T A C C A T T A C G A A C T C A A C T C G A A A T T C T 5΄ Η πεπηιδική αλσζίδα ηης ορμόνης:
Ζ2Ν – met – pro – tyr – gly – asn – ala – COOH Αθνινπζνύλ ηξία δηαθνξεηηθά κεηαιιαγκέλα (ππνιεηπόκελα) αιιειόκνξθα Η.
3΄ C G T A C G G C A T A C C A T T A C G A A G T C A A C T C G A A A T T C T 5΄
ΗΗ.
3΄ C G T A G G G C A T A C C A T T A C G A A C T C A A C T C G A A A T T C T 5΄
ΗΗΗ. 3΄ C G T A C G G C A T C C A T T A C G A A C T C A A C T C G A Α A T T C T 5΄ Να πξνζδηνξίζεηε γηα θάζε κία από ηηο ηξεηο πεξηπηώζεηο ησλ κεηαιιαγκέλσλ γνληδίσλ ην είδνο ηεο κεηάιιαμεο θαη ην απνηέιεζκα ζηελ πεπηηδηθή αιπζίδα. Έλα άιιν κεηαιιαγκέλν αιιειόκνξθν ηνπ γνληδίνπ παξαζθεύαζε ηε παξαθάησ πεπηηδηθή αιπζίδα.
Ζ2Ν – met – p r o
– tyr – gly – asn – ala – trp – ser – COOH
Να γξάςεηε ηελ αιιεινπρία ηνπ γνληδίνπ ζηε κε θσδηθή αιπζίδα θαη λα πξνζδηνξίζεηε ην είδνο ηεο κεηάιιαμεο.
75.
ε έλα δηαζηεκόπινην κεηά ηελ επηζηξνθή ηνπ ζηε Γε βξέζεθε έλα εμσγήηλν βαθηήξην πνπ έρεη ηε δπλαηόηεηα λα κεηαβνιίδεη ην μύιν. Οη βηνιόγνη πνπ αλαθάιπςαλ ην βαθηήξην νλόκαζαλ ην είδνο ηνπ Α.termiticus θαη ην αξρηθό ηνπ ζηέιερνο ΒLT. Δμέζεζαλ έλα δείγκα ηνπ BLT ζε κεηαιιαμνγόλνπο παξάγνληεο θαη ζηε ζπλέρεηα απνκόλσζαλ έλα ζηέιερνο ηνπ A.termiticus πνπ δελ κπνξεί λα κεηαβνιίζεη ην μύιν. Με ηελ επίδξαζε ησλ κεηαιιαμνγόλσλ παξαγόλησλ πξνθάιεζαλ κεηαβνιή ζηελ αιιεινπρία ησλ βάζεσλ ζε έλα ηνπιάρηζηνλ από ηα γνλίδηα πνπ είλαη απαξαίηεηα γηα ηνλ κεηαβνιηζκό ηνπ μύινπ. Σν λέν κεηαιιαγκέλν ζηέιερνο ην νλόκαζαλ Μ. Αλάκεημαλ έλα δείγκα ηνπ Μ κε έλα δείγκα ηνπ ΒLT πνπ είρε ζαλαησζεί κε ζέξκαλζε θαη πξνέθπςε ζηέιερνο πνπ κπνξνύζε λα κεηαβνιίδεη ην μύιν. ηνλ παξαθάησ πίλαθα απεηθνλίδνληαη πεξηιεπηηθά νη πιεξνθνξίεο πνπ πξνέθπςαλ από ηα πεηξάκαηα:
ηειέρε
Μεηαβνιίδνπλ ην μύιν
BLT
Ναη
Θαλαησκέλα κε ζέξκαλζε BLT
Όρη
M
Όρη
Θαλαησκέλα κε ζέξκαλζε BLT + M
Ναη
bi ol og
y.
gr
Δρώηηζη Α: Καηά ηελ δηάξθεηα ηνπ πεηξάκαηνο κεηαβιήζεθε θάπνην από ηα θύηηαξα BLT θαη Μ; Αλ λαη πνηα θύηηαξα κεηαβιήζεθαλ θαη πνηα κεηαβνιή πξαγκαηνπνηήζεθε ζε απηά; Αλ όρη εμεγήζηε γηαηί δελ ππήξρε κεηαβνιή. ρεδηάδεηε λα ραξαθηεξίζεηε ην εμσγήηλν γελεηηθό πιηθό. Αξρίδεηε κε ηελ ιύζε κεξηθώλ θπηηάξσλ A. termiticus γηα πξνζδηνξίζεηε ηελ κνξηαθή ηνπο ζύζηαζε. Βξήθαηε όηη πεξηέρνπλ πνηθίια κηθξά κόξηα, πδαηάλζξαθεο, ιηπίδηα θαη δύν άιια καθξνκόξηα, Υ θαη Φ. Γηα λα πξνζδηνξίζεηε πνην καθξνκόξην είλαη ν θνξέαο ηεο γελεηηθήο πιεξνθνξίαο επαλαιακβάλεηε ην πξνεγνύκελν πείξακα, αιιά ρξεζηκνπνηώληαο δνθηκαζηηθνύο ζσιήλεο επηδξάηε ζε δείγκα ησλ ζαλαησκέλσλ κε ζέξκαλζε BLT θπηηάξσλ κε ηελ ρεκηθή νπζία Υ-αζε πνπ θαηαζηξέθεη ην καθξνκόξην Υ θαη ηελ ρεκηθή νπζία Φ-αζε πνπ θαηαζηξέθεη ην καθξνκόξην Φ. Βξήθαηε ηα παξαθάησ απνηειέζκαηα (ζπκπεξηιακβάλεηαη θαη ε επαλάιεςε ηνπ πξνεγνύκελνπ πεηξάκαηνο ζηηο 4 πξώηεο γξακκέο): ηειέρε θαη ρεκηθέο νπζίεο
Μεηαβνιίδνπλ ην μύιν
BLT
Ναη
Θαλαησκέλα κε ζέξκαλζε BLT
Όρη
M
Όρη
Θαλαησκέλα κε ζέξκαλζε BLT + M
Ναη
Υ-αζε επηδξά ζε ζαλαησκέλα κε ζέξκαλζε BLT + M
Ναη
Φ-αζε επηδξά ζε ζαλαησκέλα κε ζέξκαλζε BLT + M
Όρη
Δρώηηζη Β: Πνην κόξην είλαη ν θνξέαο ηεο γελεηηθήο πιεξνθνξίαο ζην A. termiticus; Αηηηνινγήζηε ηελ απάληεζε ζαο. ηε ζπλέρεηα απνθαζίδεηε λα πξνζδηνξίζεηε ηε δνκή ηνπ εμσγήηλνπ γελεηηθνύ πιηθνύ. Βξήθαηε όηη ην κόξην απηό έρεη 6 ηύπνπο βάζεσλ πνπ νλνκάζαηε S, V, W, P, O, Z. Δπίζεο πξνζδηνξίζαηε όηη ηα εμσγήηλα θύηηαξα πεξηέρνπλ ίζεο πνζόηεηεο S, P θαη Ε θαη ίζεο πνζόηεηεο V, W θαη Ο. Δρώηηζη Γ:Από πόζεο αιπζίδεο απνηειείηαη ην κόξην απηό θαη πσο απηέο αιιειεπηδξνύλ κεηαμύ ηνπο;
Δξσηήζεηο
Μνλάδεο
1 – 46
Υ1
= 46
49 - 52
Υ1
=4
54 - 73
Υ1
= 20
47, 48, 53
Υ4
= 12
74
Υ8
= 8
75
Υ 10
= 10
ΤΝΟΛΟ
100
ΚΑΛΖ ΔΠΗΣΤΥΗΑ
ΠΑΝΔΛΛΖΝΗΟΣ ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΟΣ ΒΗΟΛΟΓΗΑΣ 2011 Β΄ θάζε
ΑΠΑΝΤΖΣΔΗΣ Γ
16
Γ
31
Γ
2
Γ
17
Α
32
Γ
3
Β
18
Α
33
Γ
4
Γ
19
Α
34
Γ
5
Γ
20
Γ
35
6
Β
21
Γ
7
Γ
22
Α
8
Β
23
9
Γ
10
46
Γ
gr
1
61
Γ
62
Α
αθνινπζεί
48
αθνινπζεί
63
Γ
49
Β
64
Λ
Γ
50
Γ
65
Λ
36
Γ
51
Γ
66
Λ
37
Γ
52
Α
67
Σ
Γ
38
Α
53
αθνινπζεί
68
Σ
24
Γ
39
Β
54
Γ
69
Λ
Β
25
Γ
40
Γ
55
Γ
70
Λ
11
Γ
26
Β
41
Α
56
Α
71
Σ
12
Γ
27
Γ
42
Α
57
Α
72
Σ
13
Γ
28
Γ
43
Β
58
Γ
73
Σ
14
Β
29
Β
44
Γ
59
Β
74
αθνινπζεί
15
Α
30
Α
45
Β
60
Γ
75
αθνινπζεί
bi ol og
y.
47
47
γ – ζη – α – ε – δ – δ – β – ε
48
53
Σθίηζν 1
Σθίηζν 2
- ππεξπνιιαπιαζηαζκόο
- ηα επλνϊθά γηα ηελ επηβίωζε ραξαθηεξηζηηθά κεηαβηβάδνληαη ζηνπο απνγόλνπο
- γελληνύληαη πεξηζζόηεξα άηνκα απ΄ όζνη κπνξνύλ λα επηβηώζνπλ - ε επηβίωζε ηνπ θαιύηεξα πξνζαξκνζκέλνπ - ν αγώλαο γηα ηελ επηβίωζε
ε – γ – α – ε – δ – δ – β – ζη
- ε επηβίωζε ηνπ θαιύηεξα πξνζαξκνζκέλνπ όζνη επηβηώλνπλ κπνξνύλ λα κεηαβηβάζνπλ ηηο ηδηόηεηέο ηνπο ζηνπο απνγόλνπο
* Οη απαληήζεηο είλαη ελδεηθηηθέο
1
74
αιιειόκνξθν Η: αληηθαηάζηαζε βάζεο C G ζην θωδηθόλην ιήμεο επηκήθπλζε. αιιειόκνξθν ΗΗ: αληηθαηάζηαζε βάζεο C G ζην θωδηθόλην έλαξμεο λέα πεπηηδηθή αιπζίδα. αιιειόκνξθν ΗΗΗ: αθαίξεζε Α από ην ηξίην θωδηθόλην, ζρεκαηηζκόο θωδηθνλίνπ ιήμεο κηθξόηεξε πνιππεπηηδηθή αιπζίδα. DNA: 3΄ C G T A C G G C A T A C C A T T A C G A A C C T C A A C T C G A A A T T C T 5΄
y.
Ερώτηση Α: Κάπνηα θύηηαξα ηνπ ηύπνπ Μ κεηαβιήζεθαλ . Απηά πξνζέιαβαλ κέξνο ηνπ γελεηηθνύ πιηθνύ από ηα ζαλαηωκέλα κε ζέξκαλζε θύηηαξα BLT. Σπγθεθξηκέλα κηθξό κέξνο ηνπ γελεηηθνύ πιηθνύ κεηαβηβάζηεθε θαη ην νπνίν πεξηείρε ην γνλίδην πνπ κεηαιιάρηεθε ζηα Μ θύηηαξα. Έρνληαο πάξεη απηό ην γνλίδην ηα Μ θύηηαξα ζπκπεξηθέξνληαη όπωο ην αξρηθό ζηέιερνο ηνπ BLT πνπ δηαζπά ην μύιν.
bi ol og
75
gr
πξνζζήθε C ζην 7ν θωδηθόλην
Ερώτηση Β: To Ψ είλαη ην κόξην πνπ θέξεη ηελ γελεηηθή πιεξνθνξία ηνπ εμωγήηλνπ νξγαληζκνύ. Γηαηί όηαλ επηδξάζακε ζηα BLT θύηηαξα κε Ψ-άζε , δελ ππήξρε Ψ καθξνκόξην θαη ωο απνηέιεζκα δελ έγηλε κεηαζρεκαηηζκόο. Όηαλ όκωο επηδξάζακε κε Χ-αζε έγηλε κεηαζρεκαηηζκόο. Ερώτηση Γ: Τν κόξην απνηειείηαη από 3 αιπζίδεο πνπ αιιειεπηδξνύλ κεηαμύ ηνπο. Ζ βάζε S αιιειεπηδξά κε ηελ P ηεο δεύηεξεο αιπζίδαο θαη ηελ Ε ηεο ηξίηεο αιπζίδαο. Ζ βάζε V αιιειεπηδξά κε ηελ W ηεο δεύηεξεο αιπζίδαο θαη ηελ Ο ηεο ηξίηεο αιπζίδαο.
2
ΤΑΞΗ Β
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 2012
Α΄ ΦΑΣΗ
Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθενός από τα παρακάτω θέματα και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.
Στο διπεπτίδιο που ακολουθεί, ποιος λατινικός αριθμός αντιπροσωπεύει τον πεπτιδικό δεσμό;
2.
Α. Ι
Η λειτουργικότητα των πρωτεϊνικών μορίων καθορίζεται από: Α. την τελική διαμόρφωση του μορίου τους στο χώρο
gr
Β. ΙΙ
Β. την ικανότητά τους να διασπώνται σε απλούστερα μόρια
Γ. ΙΙΙ
y.
Δ. IV
bi ol og
Γ. τη μορφή του DΝΑ, αφού, αυτό δίνει τις πληροφορίες για τη σύνθεση τους
Δ. τα β και γ
3.
Κατά την ανάλυση της νουκλεοτιδικής σύστασης ενός μορίου DNA, ποιο από τα παρακάτω ισχύει: Α. A=G και C=T
5.
4.
Τα μόρια που προκύπτουν από την υδρόλυση ενός διπεπτιδίου είναι: Α. Δύο απλά σάκχαρα.
B. A+C=G+T
Β. Δύο αμινοξέα.
Γ. A=T=G=C
Γ. Ένα αμινοξύ και ένα νουκλεοτίδιο.
Δ. A+T= G+C
Δ. Ένα σάκχαρο και ένα αμινοξύ.
Στον άνθρωπο δεν υπάρχει το ένζυμο που διασπά:
6.
Α. τη λακτόζη Β. την κυτταρίνη
Το γλυκογόνο σχηματίζεται από επαναλαμβανόμενα μόρια γλυκόζης, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους με μια διαδικασία που ονομάζεται: Α. υδρόλυση
Γ. το γλυκογόνο
Β. συμπύκνωση
Δ. τη μαλτόζη
Γ. μετουσίωση Δ. διαμερισματοποίηση
7.
Σε ένα σπουδαστή ζητήθηκε να προσδιορίσει την ταυτότητα ενός άγνωστου μορίου νουκλεϊκού οξέος ως DNA ή RNA. Το ισχυρότερο από τα παρακάτω χαρακτηριστικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πιστοποίηση του άγνωστου μορίου ως DNA;
8.
Α. μία / μία
Α. Η παρουσία φωσφορικής ομάδας και σακχάρου
Β. μία / πολλές
Β. Η απουσία Ουρακίλης
Γ. πολλές / μία
Γ. Η παρουσία Θυμίνης
Δ. πολλές / πολλές
Δ. Η παρουσία Αδενίνης, Γουανίνης και Κυτοσίνης 9.
Πόσες φορές λαμβάνει χώρα η αντιγραφή και πόσες η μεταγραφή της γενετικής πληροφορίας (πλήθος αντιγραφών / πλήθος μεταγραφών, αντίστοιχα) κατά τη διάρκεια ενός κυτταρικού κύκλου:
Ποια από τις παρακάτω κυτταρικές δομές ΔΕΝ περιβάλλεται από μεμβράνη;
10.
Α. Χρωμόσωμα
Εάν ένα μόριο RNA αποτελείται από 4 είδη ριβονουκλεοτιδίων, πόσες είναι οι διαφορετικές πρωτοταγείς δομές που μπορεί να έχει το μόριο αυτό;ι; Α. 4
Β. Μιτοχόνδριο
Β. 16
Γ. Κενοτόπιο
Γ. 256
Δ. Λυσόσωμα
Δ. 128
1
13.
Ένα κύτταρο κρεμμυδιού υπόκειται σε μια μεταβολή, όπως φαίνεται στο διάγραμμα. Η μεταβολή αυτή πιθανότατα οφείλεται στην τοποθέτηση του κυττάρου σε:
12.
Ένα κύτταρο περιέχει τα παρακάτω μόρια και δομές: ένζυμα, DNA, ριβοσώματα, πλασματική μεμβράνη, και μιτοχόνδρια. Το κύτταρο αυτό θα μπορούσε να είναι:
Α. αποσταγμένο νερό
Α. ένα βακτήριο
Β. αλμυρό νερό
Β. ζωικό, αλλά όχι φυτικό
Γ. φως
Γ. φυτικό, αλλά όχι ζωικό
Δ. σκοτάδι
Δ. φυτικό ή ζωικό
Στο διάγραμμα που ακολουθεί απεικονίζεται τμήμα ενός μορίου DNA. Τα βέλη Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και IV δείχνουν αντίστοιχα:
gr
11.
y.
Α. σάκχαρο, αζωτούχο βάση, δεσμό υδρογόνου, φωσφοδιεσταρικό δεσμό
bi ol og
Β. σάκχαρο, φωσφοδιεσταρικό δεσμό, δεσμό υδρογόνου, αζωτούχο βάση Γ. φωσφοδιεσταρικό δεσμό, σάκχαρο, δεσμό υδρογόνου, αζωτούχο βάση Δ. δεσμό υδρογόνου, αζωτούχο βάση, σάκχαρο, φωσφοδιεσταρικό δεσμό
14.
Ίσες συγκεντρώσεις ουρίας, αιθυλουρίας και διμεθυλουρίας προστίθενται χωριστά σε διάλυμα με ερυθρά αιμοσφαίρια. Οι σχετικοί ρυθμοί διάχυσης αυτών των μορίων προς το εσωτερικό των ερυθρών αιμοσφαιρίων θα είναι: Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Α. 1>2>3 Β. 1>2=3 Γ. 3>2>1 Δ. 3=2>1
15.
Στα ευκαρυωτικά κύτταρα, οι αντιδράσεις της οξειδωτικής φωσφορυλίωσης καταλύονται από ποικίλα ένζυμα. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις, για τα ένζυμα αυτά, είναι σωστή; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. A. Όλα τα ένζυμα κωδικοποιούνται στο πυρηνικό DNA, συντίθενται στα ριβοσώματα και εισάγονται στα μιτοχόνδρια. Β. Μερικά από τα ένζυμα κωδικοποιούνται στο μιτοχονδριακό DNA. Τα mRNA τους εξέρχονται από τα μιτοχόνδρια και τα ένζυμα συντίθενται στα ριβοσώματα. Στη συνέχεια τα ένζυμα εισάγονται στα μιτοχόνδρια. Γ. Μερικά από τα ένζυμα κωδικοποιούνται στο μιτοχονδριακό DNA και συντίθενται στα μιτοχονδριακά ριβοσώματα. Δ. Όλα τα ένζυμα κωδικοποιούνται στο μιτοχονδριακό DNA και συντίθενται στα μιτοχονδριακά ριβοσώματα.
16.
Τα μονομερή των αλυσίδων DNA διαθέτουν και υδρόφιλο μέρος και υδρόφοβο. Ποια από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστή; Α. Η φωσφορική ομάδα του κάθε νουκλεοτιδίου είναι υδρόφοβη. Β. Η αζωτούχος βάση του κάθε νουκλεοτιδίου είναι υδρόφιλη. Γ. Η δεοξυριβόζη είναι υδρόφοβη. Δ. Η φωσφορική ομάδα και η δεοξυριβόζη είναι υδρόφιλες, ενώ η κάθε βάση είναι υδρόφοβη. Να αιτιολογήσετε την επιλογή σας με 30 λέξεις το πολύ.
2
17.
Ένας επιστήμονας μελετώντας την πορεία της φωτοσύνθεσης, φώτισε μια καλλιέργεια μονοκύτταρων πράσινων φυκών για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Κατόπιν, έσβησε το φως και πρόσθεσε φυσαλίδες ραδιενεργού CO2 στην καλλιέργεια για 30 λεπτά. Αμέσως μέτρησε την ραδιενέργεια στα κυτταρα. Τι είναι πιθανόν να παρατηρήσει; Α. Καθόλου ραδιενέργεια στα κύτταρα, διότι το φώς είναι απαραίτητα για την παράγωγη σακχάρων ξεκινώντας από CO2 και νερό. Β. Καθόλου ραδιενέργεια στα κύτταρα, διότι το CO2 προσλαμβάνεται από τα φυτικά κύτταρα κατά τη διάρκεια του φωτισμού. Γ. Ύπαρξη ραδιενέργειας στα κύτταρα, διότι το CO2 χρησιμοποιείται για να παράγει σάκχαρα ακόμα και στο σκοτάδι.
19.
Ποιο από τα γραφήματα που ακολουθούν παριστάνει την επίδραση της αυξανόμενης συγκέντρωσης διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην απόδοση της φωτοσυνθετικής πορείας;
y.
Το στάδιο της κυτταρικής διαίρεσης που απεικονίζει το παρακάτω σχήμα είναι:
bi ol og
18.
gr
Δ. Ύπαρξη ραδιενέργειας στα κύτταρα, διότι το CO2 ενσωματώθηκε στο NADPH στο σκοτάδι.
Α. η μετάφαση της μείωσης Ι με 8 μόρια DNA Β. η μετάφαση της μείωσης ΙΙ με 4 μόρια DNA Γ. η μετάφαση της μείωσης ΙΙ με 8 μόρια DNA Δ. η μετάφαση της μείωσης Ι με 2 μόρια DNA
Α. I
Γ.
III
Β. II
Δ.
ΙV
Nα αιτιολογήσετε την απάντησή σας 20.
Στο διάγραμμα που ακολουθεί, μακρομοριακές ενώσεις μεταφέρονται στον εξωκυττάριο χώρο. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται:
21.
Ένας βιολόγος συνέθλιψε μερικά κύτταρα φύλλου φυτού και στη συνέχεια φυγοκέντρισε το ομογενοποίημα προκειμένου να απομονώσει τα οργανίδια που τα κύτταρα περιέχουν. Τα οργανίδια του βαρύτερου κλάσματος παρήγαγαν ATP μονο στη διάρκεια της ημέρας, ενώ τα οργανίδια του ελαφρύτερου κλάσματος παρήγαγαν ATP και στη διάρκεια της νύχτας. Το πιο πιθανό είναι το βαρύτερο και το ελαφρύτερο κλάσμα να περιέχουν, αντίστοιχα: Α. μιτοχόνδρια και ριβοσώματα Β. χλωροπλάστες και υπεροξειδιοσώματα
Α. εξωκύττωση
Γ.
ενδοκύττωση
Γ. υπεροξειδιοσώματα και λυσοσώματα
Β. ώσμωση
Δ.
φαγοκύττωση
Δ. χλωροπλάστες και μιτοχόνδρια
3
Οι αριθμητικές χρωμοσωμικές ανωμαλίες παρατηρούνται συχνά στα καρκινικά κύτταρα. Μια από τις βλάβες που μπορεί να ευθύνονται γι αυτό και στην οποία αναφέρθηκε 100 χρόνια πριν ο πρωτοπόρος της κυτταρογενετικης T.Boveri είναι η αδυναμία δημιουργίας:
23.
i. τα κεντρομερίδια. ii. τα ομόλογα χρωμοσώματα iii. οι μη-αδελφές χρωματίδες. Α. μόνο το i
Α. κυτταρικών μεμβρανών
B. μόνο το ii
Β. κεντροσωμάτιων
Γ. μόνο το iii
Γ. ριβοσωμάτων
Δ. το ii και το iii
Δ. λυσοσωμάτων Σε ένα κύτταρο ρίζας ελιάς ριβοσώματα υπάρχουν:
25.
Σε ποιο κυτταρικό οργανίδιο πραγματοποιείται η βιοχημική μεταβολή που περιγράφεται συνοπτικά στη χημική εξίσωση που ακολουθεί;
y.
24.
Ποιες από τις ακόλουθες γενετικές δομές επιχιάζονται κατά την διάρκεια της πρόφασης Ι της μείωσης;
gr
22.
Α. Μόνο στο κυτταρόπλασμα.
bi ol og
Β. Στο κυτταρόπλασμα και τους χλωροπλάστες. Γ. Στο κυτταρόπλασμα και τα μιτοχόνδρια.
CO2 + H2O → C6H12O6 + H2O + O2
Α. μιτοχόνδριο
Δ. Στο κυτταρόπλασμα, στα μιτοχόνδρια και στους χλωροπλάστες.
Β. χλωροπλάστης Γ. ριβόσωμα Δ. σύμπλεγμα Golgi
26.
Η ταξόλη είναι ένα αντικαρκινικό φάρμακο που απομονώνεται από εκχύλισμα Pacific yew tree. Στα ζωικά κύτταρα, η ταξόλη διαταράσσει το σχηματισμό των μικροσωληνίσκων, καθώς δεσμεύεται σε αυτούς και επιταχύνει την ένωσή τους από την πρόδρομο πρωτεΐνη τουμπουλίνη. Με τον τρόπο αυτό, η μίτωση σταματάει. Προφανώς, η ταξόλη επιδρά ειδικά:
27.
Α. καθιστά τη μεμβράνη ικανή να παραμένει ρευστή πιο εύκολα όταν η θερμοκρασία του κυττάρου πέσει Β. καθιστά το ζωικό κύτταρο ικανό να απομακρύνει άτομα υδρογόνου από κορεσμένα φωσφολιπίδια
Α. στις ίνες της μιτωτικής ατράκτου
Γ. καθιστά το ζωικό κύτταρο ικανό να προσθέσει άτομα σε ακόρεστα φωσφολιπίδια
Β. στο σχηματισμό φραγμοπλάστη Γ. στο σχηματισμό των κεντρυλίων
Δ. καθιστά το ζωικό κύτταρο περισσότερο ευπαθές σε διαταραχές κυκλοφορίας ουσιών διαμέσου της πλασματικής μεμβράνης
Δ. στην ένωση των χρωματίδων 28.
Σε ένα κύτταρο η γενετική πληροφορία για την παραγωγή μιας πρωτεΐνης πρέπει από τον πυρήνα να περάσει:
29.
Ποιες από τις παρακάτω διεργασίες λαμβάνουν χώρα στο κυτταρόπλασμα; Α. Γλυκόλυση και ζύμωση
Α. στους χλωροπλάστες
Β. Οξείδωση του πυροσταφυλικού σε ακετυλο-CoA
Β. στα μιτοχόνδρια
Γ. Κύκλος του κιτρικού οξέος
Γ. στα ριβοσώματα
Δ. Οξειδωτική φωσφορυλίωση
Δ. στο σύμπλεγμα Golgi 30.
Η παρουσία της χοληστερόλης στην πλασματική μεμβράνη των ζωικών κυττάρων:
Σε ένα κύτταρο φύλλου πορτοκαλιάς μπορούμε να ανιχνεύσουμε m RNA:
31.
Α. μόνο στο κυτταρόπλασμα.
Οι δυνατοί συνδυασμοί των μητρικής και πατρικής προέλευσης χρωμοσωμάτων ενός ανθρώπου στους φυσιολογικούς του γαμέτες είναι: Α. 2
46
Β. μόνο στον πυρήνα.
Β. 2
2
Γ. στον πυρήνα, τα μιτοχόνδρια, τους χλωροπλάστες και στο κυτταρόπλασμα.
Γ. 2
Δ. ποτέ στους χλωροπλάστες.
Δ. 2
4 23
4
Σε ένα πρωτεϊνικό μόριο, η αλληλουχία των αμινοξέων εξαρτάται από:
33.
Α. την περιοχή του κυττάρου που παράγεται η πρωτεΐνη
Α. Αντιγραφή και τελόφαση της μίτωσης
Β. το DNA του κυττάρου
Β. Τελόφαση της μίτωσης και μετάφαση
Γ. το είδος του κυττάρου και τον ιστό στον οποίο ανήκει
Γ. Μετάφραση και μεταγραφή Δ. Μεταγραφή και αντιγραφή
Δ. τη σύσταση της πλασματικής μεμβράνης Τα μόρια αμύλου που βρίσκονται σε ένα πεύκο σχηματίστηκαν με υλικά τα οποία αρχικά εισήλθαν στο δέντρο από το φυσικό περιβάλλον ως: Β. απλά σάκχαρα Γ. αμινοξέα Δ. ανόργανες ενώσεις 36.
Ένα ένζυμο, γνωστό ως rubisco δίνει στα φυτά τη δυνατότητα να δεσμεύουν μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα. Στο κύτταρο το ένζυμο αυτό είναι πολύ πιθανό να λειτουργεί:
y.
Α. ένζυμα
35.
bi ol og
34.
Ποιες δύο διαδικασίες σχετίζονται με το ξετύλιγμα της διπλής έλικας του DNA και τον αποχωρισμό των δύο πολυνουκλεοτιδικών αλυσίδων;
gr
32.
Α. στον πυρήνα Β. στο κενοτόπιο Γ. στο μιτοχόνδριο Δ. στον χλωροπλάστη
Το σχεδιάγραμμα που ακολουθεί δείχνει το μηχανισμό της φαγοκυττάρωσης μιας αμοιβάδας. Ο μηχανισμός της φαγοκυττάρωσης παρουσιάζει τα ακόλουθα γεγονότα:
(1) Μέσα στο πεπτικό κενοτόπιο πραγματοποιείται διάσπαση της στερεάς ουσίας λόγω της καταλυτικής δράσης των ενζύμων και παράγονται προϊόντα αποτελούμενα από μόρια μικρού μεγέθους. (2) Η ουσία που θα προσληφθεί περικλείεται στο εσωτερικό μιας εγκόλπωσης που δημιουργείται από ψευδοπόδια.
Η σωστή σειρά με την οποία γίνονται τα παραπάνω είναι:
(3) Η κυτταρική μεμβράνη περισφίγγεται και αποκόπτει ένα μέρος της, που περιέχει την ουσία, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός κυστιδίου στο κυτταρόπλασμα.
Α. (2)-(1)-(3)-(5)-(4) Β. (2)-(4)-(3)-(5)-(1) Γ. (3)-(4)-(1)-(5)-(2) Δ. (5)-(4)-(1)-(3)-(2)
(4) Τα άκρα των ψευδοποδίων συνενώνονται εγκλωβίζοντας την ουσία. (5) Το κυστίδιο ενώνεται με ένα λυσόσωμα που περιέχει υδρολυτικά ένζυμα δημιουργώντας έτσι ένα πεπτικό κενοτόπιο. 37.
Το 1924 ο βραβευμένος με Nobel βιοχημικός Ο. Warburg διατύπωσε την άποψη ότι τα καρκινικά κύτταρα σε αντίθεση με τα φυσιολογικά εμφανίζουν αναερόβια αναπνοή παρουσία οξυγόνου. Ένα από τα στοιχεία που τον οδήγησε στο να διατυπώσει αυτό το συμπέρασμα θα μπορούσε να ήταν η παρατήρηση ότι τα καρκινικά κύτταρα παρουσία οξυγόνου παράγουν μεγάλη σε σχέση με τα φυσιολογικά ποσότητα
38.
Μια ομάδα κυττάρων εξετάζεται για την περιεχόμενη ποσότητά τους σε DNA αμέσως μετά τον τερματισμό της μίτωσης και βρέθηκε να έχουν κατά μέσο όρο 8 πικογραμμάρια (pg)/πυρήνα. Τα κύτταρα αυτά στο τέλος της S φάσης και στο τέλος της G2 φάσης του κυτταρικού κύκλου θα έχουν αντίστοιχα: Α. 8pg και 8pg Β. 8pg και 16pg Γ. 16pg και 8pg
Α. πυροσταφυλικού
Δ. 16pg και 16pg
Β. γαλακτικού οξέoς Γ. ΑΤΡ Δ. διοξείδιο του άνθρακα
5
41.
Μια πρωτεΐνη μπορεί να αποκτήσει την τελική της μορφή:
40.
Ποια από τις παρακάτω διεργασίες γίνεται κατά την ανάφαση της μείωσης ΙΙ;
Α. Στο ριβόσωμα στο οποίο δημιουργήθηκε.
Α. γίνεται σύναψη των ομολόγων χρωμοσωμάτων
Β. Στο κυτταρόπλασμα ή το σύμπλεγμα Golgi ή σε μιτοχόνδριο ή σε χλωροπλάστη.
Β. γίνεται τοποθέτηση των ομολόγων χρωμοσωμάτων στο ισημερινό επίπεδο
Γ. Στον πυρήνα.
Γ. αποχωρίζονται οι αδελφές χρωματίδες
Δ. Στο εσωτερικό ενός λυσοσώματος.*
Δ. αρχίζει ο σχηματισμός της πυρηνικής μεμβράνης
Σε ένα χρωμόσωμα ευκαρυωτικού κυττάρου στη φάση G2 του κυτταρικού κύκλου: Α. κάθε αδελφή χρωματίδα φέρει το κεντρομερίδιό της.
gr
39.
y.
Β. οι αδελφές χρωματίδες δεν είναι πανομοιότυπες αλλά συμπληρωματικές.
bi ol og
Γ. η μία αδελφή χρωματίδα αποτελείται από το μητρικό μόριο και με βάση αυτή και σύμφωνα με την αρχή της συμπληρωματικότητας των βάσεων, δημιουργήθηκε και η άλλη. Δ. η χρωματίνη που το συνιστά, έχει συμπυκνωθεί στο μέγιστο βαθμό, και το χρωμόσωμα είναι ορατό ως μεμονωμένη δομή. 42.
Για την αντικατάσταση των γηρασμένων κυττάρων γίνεται: Α. μίτωση
44.
46.
43.
Η πρωτοταγής δομή μιας πολυπεπτιδικής αλυσίδας διαμορφώνεται: Α. στον πυρήνα
Β. μείωση
Β. στα ριβοσώματα
Γ. διχοτόμηση των κυττάρων
Γ. στα μιτοχόνδρια
Δ. εκβλάστηση
Δ. στο σύμπλεγμα Golgi
Το κεντροσωμάτιο:
45.
Ο επιχιασμός γίνεται:
Α. βρίσκεται και στα φυτικά κύτταρα
Α. στην πρόφαση της μείωσης Ι
Β. συγκρατεί τις αδελφές χρωματίδες
Β. στην ανάφαση της μείωσης Ι
Γ. βοηθάει στην κυτταρική διαίρεση
Γ. στη μετάφαση της μείωσης Ι
Δ. αποτελείται από ενδιάμεσα ινίδια
Δ. στην τελόφαση της μείωσης Ι
Η τουμπουλίνη αποτελεί βασική δομική μονάδα για:
47.
O φραγμοπλάστης:
Α. τα ενδιάμεσα ινίδια
Α. αποτελείται από ινίδια ακτίνης
Β. τα μακροϊνίδια
Β. χαρακτηρίζει τη διαίρεση των προκαρυωτικών κυττάρων
Γ. τους μικροσωληνίσκους
Γ. χαρακτηρίζει τη διαίρεση των ζωικών κυττάρων
Δ. τα κεντροσωμάτια
Δ. χαρακτηρίζει τη διαίρεση των φυτικών κυττάρων
Όπως συμβαίνει με όλα τα επίπεδα οργάνωσης της έμβιας ύλης, έτσι και στο κύτταρο οι διάφορες δομές του αλληλεξαρτώνται, σε μια δυναμική κατάσταση, για την εύρυθμη λειτουργία όλου του συγκροτήματος (κυττάρου). Σε σχέση με αυτό να χαρακτηρίσετε με (Σ) τις προτάσεις από τις παρακάτω που θεωρείτε σωστές και με (Λ) αυτές που θεωρείτε λανθασμένες: 48.
Προϊόν διαδικασιών των χλωροπλαστών ενός κυττάρου χρησιμοποιείται και σε διαδικασία που ολοκληρώνεται στο εσωτερικό των μιτοχονδρίων του.
49.
Προϊόν διαδικασιών των μιτοχονδρίων ενός κυττάρου χρησιμοποιείται για τη δόμηση και τη λειτουργικότητα των χλωροπλαστών του.
50.
Οι λειτουργικότητα των πρωτεϊνών της πλασματικής μεμβράνης δεν επηρεάζει τις λειτουργίες του πυρήνα.
51.
Οι λειτουργία του συμπλέγματος Golgi δεν επηρεάζει τη λειτουργικότητα της πλασματικής μεμβράνης.
52.
Η διάρρηξη της μεμβράνης που περιβάλλει τα λυσοσώματα μπορεί να οδηγήσει στον κυτταρικό θάνατο.
6
Στο κείμενο που ακολουθεί υπάρχουν αριθμημένα κενά τα οποία συμπληρώνονται με λέξεις ή φράσεις που θα βρείτε στις αντίστοιχες αριθμημένες ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής που δίνονται παρακάτω.
(2)
Α. Β. Γ. Δ.
ένα μόριο DNA δύο μόρια DNA 46 μόρια DNA αριθμό μορίων DNA που εξαρτάται από το είδος του οργανισμού
(4)
Α. Β. Γ. Δ.
ριβόσωμα χρωμόσωμα πυρηνίσκος πυρήνας
Δ.
κατάλληλα τοποθετημένες που σχηματίζουν διπλή έλικα και είναι συμπληρωματικές που σχηματίζουν διπλή έλικα και είναι παράλληλες συμπληρωματικές και παράλληλες
(5)
Α. Β. Γ. Δ.
τα δεσοξυριβονουκλεοτίδια τα ριβονουκλεοτίδια οι αζωτούχες βάσεις Α, Τ, C, G. η πεντόζη και η φωσφορική ομάδα
(6)
Α. Β. Γ. Δ.
η αντιγραφή και η μεταγραφή η αντιγραφή η μεταγραφή η αντιγραφή, η μεταγραφή και η μετάφραση
(7)
Α.
στην αλληλουχία των πεντοζώνφωσφορικών ομάδων στην αλληλουχία των βάσεων στην συμπληρωματικότητα των βάσεων στην περιστροφή των δύο κλώνων
(8)
Α. Β. Γ. Δ.
πεπτιδικών αλυσίδων RNA αρχικά mRNA και στη συνέχεια πεπτιδικών αλυσίδων DNA
τη δομή των κυττάρων τα οποία κατασκευάζουν τον οργανισμό τη δομή και τις λειτουργίες των κυττάρων τα οποία κατασκευάζουν τον οργανισμό την πρωτεϊνοσύνθεση την αντιγραφή του DNA
(10)
Α. Β. Γ. Δ.
το βασικό συστατικό το λειτουργικό υλικό το δομικό υλικό το γενετικό υλικό
(1)
Α. Β. Γ.
y.
gr
DNA στα ευκαρυωτικά κύτταρα: Το DNA βρίσκεται ___1___ του ευκαρυωτικού κυττάρου. Κάθε κύτταρο ευκαρυωτικού οργανισμού στον πυρήνα του, περιέχει ___2___. Ένα μόριο DNA αποτελείται από δύο πολυνουκλεοτιδικές αλυσίδες ___3___ και βρίσκεται οργανωμένο σε μία δομή που ονομάζεται ___4___. Οι δομικοί λίθοι (μονομερή) από τα οποία αποτελείται κάθε μόριο DNA είναι ___5___. Οι λειτουργίες που κάνει το DNA κατά τη διάρκεια του κυτταρικού κύκλου είναι ___6___. Η γενετική πληροφορία περιέχεται ___7___ του DNA και η έκφραση της γίνεται με τη σύνθεση ___8___. Οι γενετικές πληροφορίες που έχει ένας οργανισμός στο DNA των κυττάρων του είναι υπεύθυνες για τα χαρακτηριστικά του οργανισμού κι αυτό γιατί μετά την έκφραση τους οι πρωτεΐνες που θα παραχθούν σχετίζονται με ___9___ Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι το DNA είναι ___10___ του κυττάρου.
Δ.
(3)
Α. Β. Γ.
Β. Γ. Δ. (9)
Α. Β. Γ. Δ.
στα μιτοχόνδρια και τους χλωροπλάστες στον πυρήνα και τα μιτοχόνδρια στα ριβοσώματα, μιτοχόνδρια και τους χλωροπλάστες στον πυρήνα στα μιτοχόνδρια και τους χλωροπλάστες
bi ol og
53.
7
Στο κείμενο που ακολουθεί υπάρχουν αριθμημένα κενά τα οποία συμπληρώνονται με λέξεις ή φράσεις που θα βρείτε στις αντίστοιχες αριθμημένες ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής που δίνονται παρακάτω.
y.
gr
Κυτταρικός κύκλος: «Κάθε κύτταρο προέρχεται από τη διαίρεση προϋπάρχοντος κυττάρου». Η φράση αυτή αποτελεί βασική αρχή της Κυτταρικής Θεωρίας. Ας δούμε όμως τι κάνει ένα κύτταρο (πως περνάει την ώρα του) στη διάρκεια της ζωής του, που ονομάζεται κυτταρικός κύκλος. Ο κυτταρικός κύκλος περιλαμβάνει δύο φάσεις ___1___. Κατά τη μεσόφαση γίνονται διάφορες λειτουργίες που έχουν ως σκοπό την προετοιμασία του κυττάρου για την διαίρεση του. Στα πλαίσια αυτά πρέπει να έχει διπλασιάσει την γενετική του πληροφορία και τα οργανίδια που διαθέτει ώστε τα δύο κύτταρα που θα προκύψουν να είναι ικανά για ζωή. Μία από αυτές τις λειτουργίες είναι ___2___ που έχει ως σκοπό το διπλασιασμό της γενετικής πληροφορίας. Προκειμένου να αυξήσει τα οργανίδια που διαθέτει πρέπει να συνθέσει μακρομόρια. Για να συγκροτήσει νέα ριβοσώματα πρέπει να διαθέτει ___3___ τα οποία έχει παρασκευάσει με τις λειτουργίες ___4___. Απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνουν όλες οι προηγούμενες εργασίες είναι η παραγωγή στο κύτταρο σημαντικών ποσών ενέργειας. Η ενέργεια παράγεται από την καύση κυρίως της γλυκόζης που γίνεται ___5___ με τη λειτουργία ___6___. Το κύτταρο στο τέλος της μεσόφασης έχει αυξήσει τον όγκο του έχει διπλασιάσει τις δομές του και έχει διαθέσιμη ενέργεια ώστε να αρχίσει την διαίρεση του που μπορεί να είναι η μίτωση για ___7___ ή η μείωση για τα ___8___ κύτταρα. Η διαδικασία της μίτωσης προκειμένου να περιγραφεί χωρίζεται σε φάσεις που διαδοχικά είναι ___9___. Στο τέλος του κυτταρικού κύκλου παράγονται ___10___. Ο χρόνος που διαρκεί ο κυτταρικός κύκλος στα κύτταρα των διαφορετικών οργανισμών ___11___. Ο χρόνος που διαρκεί ο κυτταρικός κύκλος στα κύτταρα του ίδιου οργανισμού ___12___.
bi ol og
54.
(1)
Α. Β. Γ. Δ.
τη μεσόφαση και τη μετάφαση τη μεσόφαση και τη διαίρεση τη διαίρεση μίτωση και τη μείωση τη πρόφαση και τη μετάφραση
(2)
Α. Β. Γ. Δ.
ο μεταβολισμός η μετάφραση του mRNA η μεταγραφή του DNA η αντιγραφή του DNA
(3)
Α. Β. Γ. Δ.
πρωτεΐνες και rRNA πρωτεΐνες και mRNA rRNA και mRNA πρωτεΐνες και φωσφολιπίδια
(4)
Α. Β. Γ. Δ.
της αντιγραφής και της μεταγραφής της μετάφρασης του mRNA της μεταγραφής και της μετάφρασης της αντιγραφής και της μετάφρασης
(5)
Α. Β. Γ. Δ.
στα μιτοχόνδρια στους χλωροπλάστες στα ριβοσώματα στα χυμοτόπια
(6)
Α. Β. Γ. Δ.
της κυτταρικής αναπνοής και φωτοσύνθεσης του αναβολισμού της φωτοσύνθεσης της κυτταρικής αναπνοής
(7)
Α. Β. Γ. Δ.
σωματικά άωρα γεννητικά γαμέτες όλα τα διαφοροποιημένα
(8)
Α. Β. Γ. Δ.
σωματικά άωρα γεννητικά γαμέτες όλα τα διαφοροποιημένα
(9)
Α.
πρόφαση, μεσόφαση, ανάφαση, τελόφαση πρόφαση, ανάφαση, μετάφαση, τελόφαση πρόφαση, μετάφαση, ανάφαση, τελόφαση ανάφαση, μετάφαση, πρόφαση, τελόφαση
(10)
Α.
δύο κύτταρα με διαφορετική ποιότητα και ίδια ποσότητα γενετικού υλικού δύο κύτταρα με ίδια ποιότητα και μισή ποσότητα γενετικού υλικού τέσσερα κύτταρα με ίδια ποιότητα και ποσότητα γενετικού υλικού δύο κύτταρα με ίδια ποιότητα και ποσότητα γενετικού υλικού
είναι σταθερός είναι ίδιος για όλα τα κύτταρα εξαρτάται από το είδος του οργανισμού εξαρτάται από το είδος του οργανισμού και τις συνθήκες στις οποίες βρίσκεται
(12)
Β. Γ. Δ.
(11)
Α. Β. Γ. Δ.
Β. Γ. Δ.
8
Α. Β. Γ. Δ.
είναι σταθερός είναι ίδιος για όλα τα κύτταρα εξαρτάται από τον τύπο του κυττάρου ορισμένα κύτταρα διαιρούνται με σταθερό ρυθμό ενώ άλλα δεν διαιρούνται
Να απαντήσετε στις ερωτήσεις Να αναπτύξετε τους γνωστούς τρόπους, μέσω των οποίων εξασφαλίζεται ο γενετικός ανασυνδυασμός και συνεπώς η γενετική ποικιλότητα και η ποικιλομορφία στους ανώτερους αμφιγονικά αναπαραγόμενους οργανισμούς. (40 λέξεις)
56.
Η αλλοίωση των τροφών γίνεται από πεπτικά ένζυμα, που ελευθερώνονται από βακτήρια και μύκητες, τα οποία καταλύουν αντιδράσεις διάσπασης των οργανικών ουσιών των τροφών. Οι εγκυτιωμένες τροφές, προτού σφραγιστούν στο μεταλλικό κουτί, θερμαίνονται σε υψηλές θερμοκρασίες. Ένας καταναλωτής ισχυρίστηκε ότι βρήκε ένα έντομο σε κουτί που περιείχε φασόλια και το έστειλε στην εταιρία παραγωγής. Ο βιολόγος της εταιρίας που παράγει τα εγκυτιωμένα φασόλια, πήρε το έντομο και εξέτασε κατά πόσο περιείχε το ένζυμο αμυλάση και αν αυτό ήταν δραστικό. Να εξηγήσετε πώς τα αποτελέσματα του πιο πάνω ελέγχου έδειξαν κατά πόσον το έντομο είχε μπει στο κουτί κατά τη συσκευασία ή μετά που ανοίχτηκε το κουτί. (100 λέξεις)
57.
Το σχήμα που ακολουθεί είναι ένα ημιτελές διάγραμμα της μείωσης σε ένα θηλυκό άτομο ανώτερου θηλαστικού.
bi ol og
y.
gr
55.
Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας το κύτταρο Α και να σχεδιάσετε τα χρωμοσώματα που πρέπει να βρίσκονται μέσα σε αυτό, ως αποτέλεσμα φυσιολογικής εξέλιξης της μειωτικής διαίρεσης. Πώς ονομάζεται το κύτταρο αυτό; Στη συνέχεια να εξηγήσετε την παρουσία των χρωμοσωμάτων που έχετε τοποθετήσει στο κύτταρο Α.
Βαθμολόγηση ερωτήσεων Ερωτήσεις 1-14
14 Χ 1 = 14
Ερωτήσεις 14-15-18
3Χ2=6
Ερωτήσεις 17, 19-52
35 Χ 1 = 35
Ερωτήσεις 53 και 54
22 Χ 0,5 = 11
Ερωτήσεις 55 και 58
3Χ2=6
Ερωτήσεις 57, 60, 61, 62,
4 Χ 4 = 16
Ερωτήσεις 56, 59
6 Χ 2 = 12 ΣΥΝΟΛΟ 100 μόρια
9
58.
Να περιγράψετε τρεις διαφορές μεταξύ μιτωτικών και μειωτικών διαιρέσεων.
59.
Να εκτιμήσετε τις πιθανές επιπτώσεις από την έλλειψη του νερού στην απόδοση της φωτοσυνθετικής πορείας.
60.
Σε ποια ιδιότητα του γενετικού κώδικα οφείλεται: α) η ανάπτυξη της τεχνολογίας του ανασυνδυασμένου DNA, β) η αναλλοίωτη έκφραση της γενετικής πληροφορίας παρά τις ενδεχόμενες μεταλλάξεις;
61.
Να καταγράψετε διαφορές μεταξύ αερόβιας και αναερόβιας κυτταρικής αναπνοής.
62.
Στη διεργασία της κυτταρικής αναπνοής συμμετέχουν πολλά ένζυμα που καταλύουν βιοχημικές αντιδράσεις. Περιγράψτε τι θα συνέβαινε σε αυτά τα ένζυμα, άρα και στην ταχύτητα της αντίδρασης, εάν εκτιθόταν σε διαρκώς αυξανόμενες θερμοκρασίες (80 λέξεις)
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 2012 Β λυκείου
Α φάση
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
33
Δ
2
Α
34
Δ
3
Β
35
Δ
4
Β
36
Β
5
Β
37
Β
6
Β
38
Δ
7
Γ
39
Β
8
Β
40
Γ
9
Α
41
Α
10
άκυρο
42
Α
11
Β
43
Β
12
Δ
44
Γ
13
Β
45
Α
14
Β αιτ
46
Γ
15
Γ αιτ
47
Δ
16
Δ αιτ
48
Σ
17
Γ
49
Σ
18
Α αιτ
50
Λ
60
19
Β
51
Λ
61
20
Α
52
Σ
21
Δ
22
Β
53
54
23
Γ
24
Γ
25
Β
26
Α
27
Α
28
Γ
29
Α
30
Γ
1-Δ 2-Δ 3-Β 4-Β 5-Α 6-Α 7-Β 8-Γ 9-Β 10-Δ
31
Δ
32
Β
1-Β 2-Δ 3-Α 4-Γ 5-Α 6-Δ 7-Α 8-Β 9-Γ 10-Δ 11-Δ 12-Γ
55
Οι ψηλές θερμοκρασίες παρεμποδίζουν την αλλοίωση των τροφών, επειδή: είτε προκαλούν μετουσίωση των ενζύμων, δηλαδή καταστροφή της τρισδιάστατης δομής τους και απώλεια της λειτουργικότητάς τους είτε σκοτώνουν τα βακτήρια και τους μύκητες αλλοιώνοντας ταυτόχρονα τα πεπτικά ένζυμα. Αν το έντομο μπήκε στο κουτί προτού σφραγιστεί, η αμυλάση θα είχε πάθει μετουσίωση λόγω της θέρμανσης και επομένως θα ήταν ανενεργό. Αν η αμυλάση είναι δραστική, αυτό αποδεικνύει ότι το έντομο μπήκε στο κουτί μετά το άνοιγμά του.
bi ol og
56
Επιχιασμός, κατανομή των μητρικής και πατρικής προέλευσης αλληλομόρφων γονιδίων στους γαμέτες (ανεξάρτητος διαχωρισμός των μη συνδεδεμένων αλληλόμορφων ή όποια άλλη δόκιμη διατύπωση)
gr
Α
y.
1
57
58
59
62
Διπλασιασμός του γενετικού υλικού, διαχωρισμός ομόλογων χρωμοσωμάτων στην πρώτη μειωτική, διαχωρισμός χρωματίδων στη δεύτερη μειωτική. μία / δύο διαιρέσεις, στο ισημερινό επίπεδο χρωμοσώματα / ζεύγη ομολόγων, μονογονία, ανάπτυξη, ανανέωση / ποικιλομορφία, εξέλιξη Ελάττωση της απόδοσης της φωτοσυνθετικής πορείας, επειδή το νερό θα παίρνει μέρος στις αντιδράσεις της φωτεινής φάσης και εξαιτίας κλεισίματος των στομάτων, για να εμποδίσει την απώλεια νερού μέσω της διαπνοής. Ταυτόχρονα, το κλείσιμο των στομάτων εμποδίζει την είσοδο του διοξειδίου του άνθρακα που είναι απαραίτητο για τη σύνθεση των υδατανθράκων κατά τη σκοτεινή φάση της φωτοσύνθεσης. παγκόσμιος, εκφυλισμένος Αερόβια: στα μιτοχόνδρια, παράγει 36 ATP/μόριο γλυκόζης, απαιτεί O2, το πυροσταφυλικό διασπάται σε CO2 και H2O
Αναερόβια: στο κυτταρόπλασμα, 2 ΑΤΡ/μόριο γλυκόζης, χωρίς O2, το πυροσταφυλικό διασπάται σε γαλακτικό/αιθανόλη και CO2
Αύξηση της θερμοκρασίας οδηγεί συνήθως σε αύξηση της ταχύτητας της αντίδρασης. Για κάθε ένζυμο υπάρχει μια ορισμένη θερμοκρασία (άριστη), στην οποία η ταχύτητα της αντίδρασης γίνεται μέγιστη. Με την αύξηση της θερμοκρασίας πάνω από το όριο αυτό, η ταχύτητα της αντίδρασης αρχίζει να ελαττώνεται καθώς μειώνεται η δραστικότητα των ενζύμων. Σε υψηλές θερμοκρασίες τα ένζυμα χάνουν την τριτοταγή τους δομή, άρα το ενεργό τους κέντρο αλλάζει στερεοδιαμόρφωση, ώστε το υπόστρωμα να μην αναγνωρίζεται, με αποτέλεσμα να μην προσδένεται σε αυτό.
14 αιτιολ: η αιθυλουρία και η διμεθυλουρία είναι ισομερείς και έχουν το ίδιο ρυθμό διάχυσης. 15 αιτιολ: τα μιτοχόνδρια έχουν DNA και ριβοσώματα και συνθέτουν μερικές από τις πρωτεΐνες τους. 16 αιτιολ: οι βάσεις βρίσκονται στο εσωτερικό του μορίου ενώ η φωσφορική ομάδα και η δεοξυριβόζη στην εξωτερική πλευρά. 18 αιτιολ: στη μετάφαση της μείωσης Ι τα ομόλογα χρωμοσώματα είναι διπλασιασμένα με 2 μόρια DNA το καθένα, σύνολο 8 μόρια DNA.
ΤΑΞΗ Γ
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 2012
Α΄ ΦΑΣΗ
Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθενός από τα παρακάτω θέματα και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.
Συγκρίνοντας το γενετικό υλικό ευκαρυωτικών και προκαρυωτικών κυττάρων, αληθεύει πως και τα δύο:
2.
Α. αυτό αντιδρά με το H2O και παράγονται νέα
Α. οργανώνονται σε ζεύγη ομολόγων χρωμοσωμάτων.
gr
προϊόντα.
Β. μετουσιώνεται.
Β. είναι γραμμικά χρωμοσώματα.
y.
Γ. αποδιατάσσεται.
Γ. βρίσκεται στον πυρήνα.
3.
Δ. πολυμερίζεται.
bi ol og
Δ. αποτελείται από δίκλωνα μόρια DNA.
Όταν ένα μόριο δίκλωνου γραμμικού DNA βρεθεί μέσα σε απιονισμένο H2O, στους 95 °C, τότε:
Σε ένα εργαστήριο, απομόνωσαν το DNA και το mRNA δύο οργανισμών. Η ανάλυση των αζωτούχων βάσεων των μορίων αυτών έδωσε τα παρακάτω αποτελέσματα: C+G στο DNA C+G στο mRNA οργανισμός Κ1
38%
38%
οργανισμός Κ2
38%
52%
4.
Στο πείραμα Hershey-Chase, ιχνηθετημένοι ιοί μολύνουν βακτηριακή καλλιέργεια η οποία αναπτύσσεται σε μη ραδιενεργό θρεπτικό υλικό. Οι ιοί που θα δημιουργηθούν στα βακτήρια - ξενιστές θα έχουν:
Α. ραδιενεργό DNA και μη ραδιενεργές πρωτεΐνες Β. ραδιενεργές πρωτεΐνες και μη ραδιενεργό DNA Γ. ραδιενεργό DNA και πρωτεΐνες Δ. μη ραδιενεργό DNA και πρωτεΐνες
Α. ο Κ1 είναι προκαρυωτικός και ο Κ2 ευκαρυωτικός Β. ο Κ1 είναι ευκαρυωτικός και ο Κ2 προκαρυωτικός Γ. οι Κ1 και Κ2 είναι προκαρυωτικοί Δ. οι Κ1 και Κ2 είναι ευκαρυωτικοί 5.
6.
Το συνολικό γενετικό υλικό ενός παγκρεατικού κυττάρου που θα χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή
Α. είναι υδρόφιλη εξωτερικά και υδρόφοβη εσωτερικά
μιας cDNA βιβλιοθήκης σε σχέση με αυτό του κυτ-
Β. σχηματίζεται από τη συνένωση νουκλεοτιδίων με 3΄ - 5΄ φωσφοδιεστερικό δεσμό
τάρου δότη θα είναι: Α. ίσο
Γ. σύμφωνα με τον κανόνα συμπληρωματικότητας των βάσεων, περιέχει τόσα νουκλεοτίδια με αδενίνη όσα με θυμίνη και τόσα νουκλεοτίδια με γουανίνη όσα με κυτοσίνη
Β. λιγότερο Γ. περισσότερο Δ. άλλοτε λιγότερο και άλλοτε περισσότερο 7.
Μια πολυνουκλεοτιδική αλυσίδα DNA:
Δ. όλα τα παραπάνω
Τα ερυθρά αιμοσφαίρια ανήκουν στα έμμορφα συστατικά του αίματος και:
8.
Α. συμμετέχουν στον ομοιοστατικό μηχανισμό ρύθμισης της συγκέντρωσης των αερίων (CO2 και Ο2) στο αίμα
Η μερική αχρωματοψία στο πράσινο και στο κόκκινο ακολουθεί Χ-φυλοσύνδετο υπολειπόμενο τύπο κληρονομικότητας. Είναι λογικό να ισχυριστούμε ότι Α. Γυναίκα με αχρωματοψία πρέπει να έχει πατέρα με αχρωματοψία.
Β. συμμετέχουν στην μη-ειδική άμυνα του οργανισμού μας
Β. Άντρας με αχρωματοψία πρέπει να έχει μητέρα με αχρωματοψία.
Γ. διαθέτουν αιμοσφαιρίνες στις οποίες προσδένεται το CO2 Δ. προσβάλονται από το πλασμώδιο όταν αυτό έχει μολύνει τον οργανισμό μας
Γ. Άντρας με αχρωματοψία πρέπει να έχει παππού με αχρωματοψία. Δ. Γυναίκα με αχρωματοψία πρέπει να έχει γιαγιά με αχρωματοψία.
1
9.
Τα ινίδια της χρωματίνης:
10.
Α. είναι ορατά στο οπτικό μικροσκόπιο κατά τη μετάφαση
Α. αποκόπτονται τα εσώνια και συνενώνονται τα εξώνια
Β. αποτελούνται από DNA και πρωτεΐνες
Β. αποκόπτονται όλες οι αμετάφραστες περιοχές και συνενώνονται οι υπόλοιπες
Γ. διπλασιάζονται κατά τη μετάφαση της μιτωτικής διαίρεσης
Γ. τοποθετούνται οι απαραίτητες αμετάφραστες περιοχές στο πρόδρομο mRNA
Δ. αποτελούνται πάντα από δύο αδελφές χρωματίδες ενωμένες στο κεντρομερίδιο
Δ. συμμετέχουν και ιστόνες
Δίνεται στο σχήμα τμήμα DNA που βρίσκεται σε αντιγραφή. Η αλληλουχία των βάσεων του Α κλώνου είναι
gr
11.
Κατά τη διαδικασία της ωρίμανσης του πρόδρομου mRNA:
y.
3΄ GCTTGATGGCTCAACCATGGACGGTGGTTGAATTGACC 5΄
bi ol og
Το πρωταρχικό τμήμα RNA που συντίθεται στη συνεχή αλυσίδα και αποτελείται από 10 νουκλεοτίδια είναι:
12.
Α. CGAACUACCG Β. GGUCAAUUCA Γ. GCUUGAUGGC Δ. CCAGUUAAGU
Η λίστα (1) - (4) περιγράφει τα στάδια της διαδικασίας αντιγραφής του DNA σε ένα ευκαρυωτικό κύτταρο. Η σω-
στή αλληλουχία των γεγονότων έχει ως εξής:
(1) Συμπληρωματικά νουκλεοτίδια προσδένονται σε καθεμία από τις δύο αλυσίδες. (2) Φωσφοδιεστερικοί δεσμοί σχηματίζονται μεταξύ των νουκλεοτιδίων. (3) Τα νεοσχηματισθέντα μόρια DNA είναι ημισυντηρητικά. (4) Το ξετύλιγμα της διπλής έλικας του DNA οδηγεί στο σχηματισμό δύο μονόκλωνων αλυσίδων. 13.
Το διάγραμμα που ακολουθεί δείχνει τις θέσεις τριών διαφορετικών περιοριστικών ενδονουκλεασών σε ένα πλασμίδιο. Στην περίπτωση που το πλασμίδιο επωαστεί με την περιοριστική ενδονουκλεάση EcoRI, ο αριθμός των κομματιών που θα προκύψουν θα είναι:
Α. 2 Β. 3
14.
Γ. 4 Δ. 7
2
Α. Β. Γ. Δ.
(1), (2), (3), (4) (1), (4), (3), (2) (4), (2), (1), (3) (4), (1), (2), (3)
Ποιο από τα νουκλεοτίδια του διπλανού σχήματος παρουσιάζει τη σωστή διάταξη;
Α. (1)
Γ. (3)
Β. (2)
Δ. (4)
15.
Η RNA πολυμεράση: Α. αρχίζει τη μεταγραφή της γενετικής πληροφορίας σε μια τριπλέτα AUG ενός κλώνου DNA Β. παράγει πολλές πολυνουκλεοτιδικές αλυσίδες μέσω της δημιουργίας πολυσωμάτων Γ. συνδέεται με τους υποκινητές με τη βοήθεια μεταγραφικών παραγόντων Δ. Λειτουργεί κατά τη διάρκεια της μετάφρασης της γενετικής πληροφορίας Θέση κοπής Q P
Περιοριστική ενδονουκλεάση
Μήκος παρατηρούμενου θραύσματος DNA (Kb)
EcoRI
3 Kb και 7 Kb
BamHI
8 Kb και 2 Kb
gr
Το γονιδίωμα ενός μικρού ιού απεικονίζεται παρακάτω, παρουσιάζοντας τις θέσεις κοπής για δύο περιοριστικές ενδονουκλεάσες (P και Q). Χρησιμοποιώντας τα ένζυμα αυτά παρατηρήθηκαν θραύσματα DNA, των οποίων το μήκος φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί.
y.
16.
bi ol og
Στην περίπτωση που χρησιμοποιηθούν και οι δύο περιοριστικές ενδονουκλεάσες ταυτόχρονα, τα προκύπτοντα θραύσματα DNA θα έχουν μήκη: Α. 3 Kb, 8 Kb, 5 Kb, 2 Kb Β. 7 Kb, 2 Kb, 1 Kb Γ. 3 Kb, 5 Kb, 2 Kb Δ. 3 Kb, 7 Kb, 8 Kb, 2 Kb
17.
19.
21.
Η ανθρώπινη ινσουλίνη για θεραπευτικούς σκοπούς σήμερα παράγεται:
18.
Τα υβριδώματα είναι υβριδικά κύτταρα που παράγονται με σύντηξη:
Α. από καλλιέργειες ανθρώπινων κυττάρων
Α. ιού με ανθρώπινα κύτταρα
Β. από κύτταρα φυκών
Β. κυττάρου με άλλα κύτταρα
Γ. με μεθόδους συνθετικής οργανικής χημείας
Γ. μικροοργανισμού με λεμφοκύτταρα
Δ. από γενετικά τροποποιημένα βακτήρια
Δ. λεμφοκυττάρων με καρκινικά κύτταρα
Η cDNA βιβλιοθήκη που κατασκευάστηκε με δότη ένα παγκρεατικό κύτταρο έχει ποσότητα DNA, σε σχέση με αυτή του κυττάρου δότη:
20.
Αναφορικά με σύστημα των ομάδων αίματος ΑΒΟ είναι δυνατόν να προκύψουν παιδιά με τέσσερις διαφορετικούς φαινοτύπους, εάν οι γονείς είναι:
Α. ίση
Α. τύπου Β ⊗ τύπου Β.
Β. λιγότερη
Β. τύπου Α ⊗ τύπου Β.
Γ. περισσότερη
Γ. τύπου Ο ⊗ τύπου ΑΒ.
Δ. άλλοτε λιγότερη και άλλοτε περισσότερη
Δ. τύπου ΑΒ ⊗ τύπου ΑΒ.
Το Plasmodium vivax είναι ένα μικρόβιο που παρασιτεί στα ερυθρά αιμοσφαίρια και προκαλεί την ελονοσία. Ο μηχανισμός άμυνας, που έχει ξεπεράσει το μικρόβιο αυτό σε ασθενή που πάσχει από ελονοσία, είναι:
22.
Το Plasmodium vivax που προκαλεί την ελονοσία και ο ιος HIV που προκαλεί το AIDS είναι και τα δυο ενδοκυτταρικά παράσιτα. Τι κοινό έχουν; Α. είναι μονοκύτταροι οργανισμοί Β. στηρίζονται σε μηχανισμούς των κυττάρων του ξενιστή για τον πολλαπλασιασμό τους
Α. η δράση του βλεννογόνου του εντέρου Β. η δράση παραγόντων του δέρματος Γ. η φαγοκυττάρωση
Γ. προκαλούν λύση των κυττάρων στο εσωτερικό των οποίων παρασιτούν
Δ. οι ιντερφερόνες
Δ. έχουν RNA ως γενετικό υλικό
3
23.
Διαγονιδιακά φυτά και ζώα προέρχονται από:
24.
Α. ανταλλαγή γονιδίων με διασταυρώσεις
Α. ανθρώπους χωρίς ελονοσία
Β. γενετική τροποποίηση με εισαγωγή γονιδίων συνήθως άλλου είδους
Β. ανθρώπους που έχουν μολυνθεί από γαμετοκύτταρα
Γ. μικροέγχυση DNA σε ωάριά τους
Γ. γαμετοκύτταρα σε άλλα κουνούπια
Δ. τίποτε από τα παραπάνω
Δ. μη μολυσμένα κουνούπια
Οι αμοιβαίες χρωμοσωμικές μεταθέσεις είναι συχνό φαινόμενο στα κακοήθη κύτταρα και σε πολλές περιπτώσεις το αποτέλεσμα μπορεί να είναι ένα λειτουργικό σύνθετο γονίδιο (χιμαιρικό) που περιέχει εξώνια από δυο διαφορετικά γονίδια. Παρακάτω δίνεται ένα παράδειγμα δυο γονίδιων που αναδιατάσσονται μετά από αμοιβαία χρωμοσωμική μετάθεση.
Α. η σύνθεση μιας χιμαιρικής πρωτεΐνης Β. η καταστολή της έκφρασης και των δυο γονίδιων
bi ol og
Ποιες πιστεύετε ότι μπορεί να είναι οι συνέπειες ενός τέτοιου γεγονότος
y.
gr
25.
Η ελονοσία μεταδίδεται ταχύτατα γιατί τα μη μολυσμένα κουνούπια προσελκύονται από:
Γ. ο έλεγχος της έκφρασης του χιμαιρικού γονιδίου από τις περιοχες Ι-Ε2 και ΙΙ-Ε2 Δ. η σύνθεση δυο χιμαιρικών πρωτεϊνών 26.
28.
Στον άνθρωπο, η κώφωση μπορεί να οφείλεται είτε σε βλάβη του ακουστικού νεύρου, είτε στην ανώμαλη κατασκευή του κοχλία, είτε και στα δύο. Γονείς με φυσιολογική ακοή, μπορούν να γεννήσουν κωφά παιδιά. Δύο γονείς κωφοί αποκτούν παιδί με φυσιολογική ακοή. Η κώφωση των γονέων οφείλεται:
27.
Α. στη βλάβη του ακουστικού νεύρου και στους δύο γονείς
Α. Ισχύει ο νόμος του διαχωρισμού των αλληλομόρφων γονιδίων
Β.
Β. Δεν ισχύει ο νόμος του διαχωρισμού των αλληλομόρφων γονιδίων
στην ανώμαλη κατασκευή του κοχλία και στους δύο γονείς
Γ. στη βλάβη του ακουστικού νεύρου στον ένα γονέα και στην ανώμαλη κατασκευή του κοχλία στον άλλο γονέα
Γ. Για τη μία ιδιότητα ισχύει ενώ για την άλλη δεν ισχύει ο νόμος του διαχωρισμού των αλληλομόρφων γονιδίων
Δ. στη βλάβη του ακουστικού νεύρου και στην ανώμαλη κατασκευή του κοχλία και στους δύο γονείς
Δ. Ο νόμος του διαχωρισμού των αλληλομόρφων γονιδίων ισχύει μόνο για τον ένα γονέα
Γονιδιωματική βιβλιοθήκη είναι ένα:
29.
Α. σύνολο τμημάτων του DNA που προέρχεται από κάποιο κύτταρο - δότη.
Η μεταβίβαση των χαρακτηριστικών που κωδικοποιούνται από το μιτοχονδριακό DNA: Α. γίνεται μόνο από την μητέρα στις κόρες
Β. σύνολο βακτηριακών κλώνων.
Β. δεν ακολουθεί τους νόμους της Μεντελικής κληρονομικότητας
Γ. σύνολο κλώνων μετασχηματισμένων βακτηρίων, που περιέχει το σύνολο των τμημάτων του DNA ενός κυττάρου - δότη.
Γ. γίνεται μόνο από την μητέρα στους γιους Δ. ακλουθεί τους νόμους της Μεντελικής κληρονομικότητας
Δ. σύνολο διαιρούμενων ευκαρυωτικών κυττάρων. 30.
Από διασταύρωση δύο ατόμων Drosophila προέκυψαν: 303 άτομα με γκρι χρώμα και κανονικά φτερά, 99 άτομα με μαύρο χρώμα και κανονικά φτερά, 102 άτομα με μαύρο χρώμα και ατροφικά φτερά και 297 άτομα με γκρι χρώμα και ατροφικά φτερά. Τα γονίδια βρίσκονται σε διαφορετικά χρωμοσώματα.
Η ύπαρξη - σε μέτριες συγκεντρώσεις - μη βιοδιασπώμενων παρασιτοκτόνων σε έναν κόλπο προκαλεί: Α. ρύπανση των νερών Β. μόλυνση κάποιων οργανισμών που ζουν σε αυτόν Γ. ευτροφισμό, αν τα παρασιτοκτόνα απορρίπτονται για μεγάλο διάστημα σε αυτόν Δ. μαζικό θάνατο των παραγωγών του οικοσυστήματος
4
31.
Σε ένα ανήλικο άτομο, ετερόζυγο για τη δρεπανοκυτταρική αναιμία, πόσες διαφορετικού τύπου αιμοσφαιρίνες στο ερυθροκύτταρο;
32.
Α. Μία
Α. αγόρια και κορίτσια ασθενή
Β. Δύο
Β. αγόρια και κορίτσια υγιή
Γ. Τρεις
Γ. αγόρια υγιή και κορίτσια ασθενή
Δ. Τέσσερις
Δ. αγόρια ασθενή και κορίτσια υγιή
Στον άνθρωπο, η αχονδροπλασία συνιστά νόσο που ακολουθεί αυτοσωμικό επικρατή τύπο κληρονομικότητας και οδηγεί σε έναν τύπο νανισμού. Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι δυνατόν να προκύψει παιδί με αχονδροπλασία από γονείς με φυσιολογικό ύψος. Ο πιθανότερος λόγος για να εμφανιστεί παιδί με αχονδροπλασία είναι ότι:
y.
gr
33.
Η οπτική νευροπάθεια Leber (LHON) οφείλεται σε γονίδιο που βρίσκεται στο μιτοχονδριακό DNA. Από τη διασταύρωση υγιούς άνδρα με ασθενή γυναίκα, οι αναμενόμενοι απόγονοι είναι:
Α. οι γονείς είναι φορείς και το παιδί έχει κληρονομήσει ένα μεταλλαγμένο αλληλόμορφο από κάθε γονέα
bi ol og
Β. μία μετάλλαξη έχει συμβεί σε γεννητικά κύτταρα του πατέρα ή της μητέρας Γ. μία μετάλλαξη έχει συμβεί σε σωματικό κύτταρο ενός από τους δύο γονείς Δ. μία μετάλλαξη έχει συμβεί στους ιστούς του παιδιού 34.
Στον διπλοειδή μύκητα Sacharomyces cerevisae ένα αντίγραφο γονιδιώματος έχει μήκος 1,7 x 10 ζεύγη βάσεων που είναι οργανωμένα σε 16 χρωμοσώματα. Ένα κύτταρο του μύκητα στην αρχή της μεσόφασης θα περιέχει στον πυρήνα του: 7
Α. 1,7x 10 ζεύγη βάσεων οργανωμένα σε 16 χρωμοσώματα 7
Β. 1,7x 10 ζεύγη βάσεων οργανωμένα σε 32 χρωμοσώματα 7
Γ. 3,4x 10 ζεύγη βάσεων οργανωμένα σε 16 χρωμοσώματα 7
Δ. 3,4x 10 ζεύγη βάσεων οργανωμένα σε 32 χρωμοσώματα 7
35.
Η δομή ενός παθογόνου βακτηρίου φαίνεται στο σχήμα που ακολουθεί.Ο τύπος του αντισώματος που είναι πιο αποτελεσματικός έναντι αυτού του βακτηριακού στελέχους είναι:
36.
Το διάγραμμα που ακολουθεί παριστάνει ένα τροφικό πλέγμα. Ποιοι οργανισμοί λειτουργούν σε αυτό μόνο ως καταναλωτές πρώτης τάξης; Α. P και S Β. Q και R Γ. T και U Δ. R και T
37.
Η γονιδιακή έκφραση περιλαμβάνει τις διεργασίες: Α. Αντιγραφή, μεταγραφή και μετάφραση της γενετικής πληροφορίας
Ποια από τις παρακάτω μεταλλάξεις είναι πιθανότερο να είναι πλέον επιβλαβής για ένα ευκαρυωτικό κύτταρο;
Β. Αντιγραφή και αντίστροφη μεταγραφή της γενετικής πληροφορίας
Α. Αντικατάσταση νουκλεοτιδίου σε ένα εσώνιο Β. Αντικατάσταση νουκλεοτιδίου σε ένα εξώνιο
Γ. Μεταγραφή ή μεταγραφή και μετάφραση της γενετικής πληροφορίας
Γ. Προσθήκη ή έλλειψη νουκλεοτιδίου
38.
Δ. Προσθήκη ή έλλειψη τριάδας νουκλεοτιδίων
Δ. Μόνο τη μετάφραση της γενετικής πληροφορίας 39.
Δίνεται η αλληλουχία ενός μορίου mRNA: 5’AAUAUUUAUGCCGUCGAGGCCCUAGAAUAU UUAUGCCAAAUCAGGAGUAAAAUAUUUAUGUU UCCAAGGUGAAAAAA3’ Το μόριο αυτό απομονώθηκε από:
40.
Κοινή μέθοδος δημιουργίας διαγονιδιακών οργανισμών σε φυτά και ζώα είναι η: Α. ανταλλαγή γονιδίων με διασταυρώσεις Β. γενετική τροποποίηση με εισαγωγή γονιδίων συνήθως άλλου είδους
Α. προκαρυωτικό κύτταρο
Γ. μικροέγχυση DNA σε ωάριά τους
Β. ευκαρυωτικό κύτταρο
Δ. τίποτε από τα παραπάνω
Γ. είτε προκαρυωτικό είτε ευκαρυωτικό κύτταρο Δ. από ιό
5
41.
Μια νέα γυναίκα περπατώντας πάτησε πάνω σε ένα βρώμικο, σκουριασμένο καρφί. Τα διαγράμματα που ακολουθούν δείχνουν τα βακτήρια που απομονώθηκαν από την πληγή και τα είδη των αντισωμάτων που ήταν ήδη παρόντα στο σώμα της. Ο μικροοργανισμός που συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες για να προξενήσει μία σοβαρή μόλυνση είναι ο:
Ν
Γ.
Ο
Δ.
P
Το παρακάτω διάγραμμα απεικονίζει την ανοσοβιολογική απόκριση. Παρατίθεται λίστα προτάσεων με βήματα που περιγράφουν την ανοσοβιολογική απόκριση.
y.
42.
Β.
gr
Α. Μ
Τα αντισώματα παράγονται για να ακινητοποιήσουν τους παθογόνους. Τα Β λεμφοκύτταρα ενεργοποιούνται από ένα βοηθητικό Τ λεμφοκύτταρο. Τα βοηθητικά Τ λεμφοκύτταρα ενεργοποιούνται από ένα μακροφάγο. Τα Β λεμφοκύτταρα μνήμης είναι έτοιμα να ανταποκριθούν σε άλλες μολύνσεις. Ποια αλληλουχία προτάσεων είναι η σωστή;
bi ol og
i. ii. iii. iv.
Α. ii, iii, I, iv B. ii, iii, iv, i Γ. Iii, ii, I, iv Δ. Iii, iv, ii, I
43.
Τέσσερις σπουδαστές σχεδίασαν, ο καθένας, από ένα διάγραμμα για να δείξουν τη ροή ενέργειας σε ένα χερσαίο οικοσύστημα. Ποιο σχεδιάγραμμα είναι σωστό; Α.
Ήλιος
βρώμη
44.
Φ1. Ορισμένα άτομα είναι καλύτερα προσαρμοσμένα σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον. Φ2. Με την πάροδο του χρόνου σημειώνεται αύξηση ατόμων του πληθυσμού με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.
ποντικός
αποικοδομητές Β.
Ήλιος
σιτάρι
Φ3. Υπάρχει ποικιλομορφία μέσα στον πληθυσμό.
σκίουρος
Φ4. Τα καλύτερα προσαρμοσμένα άτομα στο δεδομένο περιβάλλον είναι περισσότερο επιτυχημένα στην επιβίωση και την αναπαραγωγή. Η σειρά των προτάσεων που περιγράφει καλύτερα τη Φυσική Επιλογή είναι:
αποικοδομητές Γ.
Ήλιος
χορτάρι
Οι ακόλουθες προτάσεις (σε τυχαία σειρά) συνοψίζουν τη θεωρία της Φυσικής Επιλογής.
αγελάδα
Α. Φ1, Φ2, Φ3, Φ4 Β. Φ3, Φ1, Φ4, Φ2
αποικοδομητές Δ.
Ήλιος
κοράκι
Γ. Φ3, Φ2, Φ1, Φ4
αγελάδα
Δ. Φ1, Φ2, Φ4, Φ3
αποικοδομητές 45.
Η επαναλαμβανόμενη αλληλουχία 5-AAUAUUU-3 αφορά:
46.
Υποδείξτε ποιο από τα ακόλουθα ζεύγη κωδικονίων, αφορά συνώνυμα κωδικόνια:
Α. εσώνιο
Α. UΑΑ και UUC
Β. 5’ αμετάφραστη περιοχή
Β. AUG και AGU.
Γ. υποκινητή
Γ. AGC και UCU.
Δ. αλληλουχία λήξης μεταγραφής
Δ. UGΑ και CGU
6
Mία νέα θεωρία για την μετάδοση της ελονοσίας αναφέρει: Το Plasmodium falciparum, ένα παράσιτο που προκαλεί την ελονοσία μεταδίδεται ταχύτατα, μολύνοντας 500 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως. Η ελονοσία μεταδίδεται όταν ένα μολυσμένο κουνούπι τσιμπάει ένα μη μολυσμένο άνθρωπο και αυτός μολύνεται. Τον μολυσμένο άνθρωπο τσιμπάει ένα μη μολυσμένο κουνούπι και τότε το κουνούπι μολύνεται. Στη συνέχεια το μολυσμένο κουνούπι τσιμπάει ένα μη μολυσμένο άνθρωπο. Οι επιστήμονες ανέπτυξαν μία νέα ιδέα για την μετάδοση της ελονοσίας. Όταν το πλασμώδιο περνάει στον άνθρωπο μέσω του τσιμπήματος του κουνουπιού, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να προκληθεί μεταβολή στην οσμή του ατόμου που μολύνθηκε. Η νέα οσμή του ανθρώπινου σώματος έλκει περισσότερα μη μολυσμένα κουνούπια που τσιμπούν το μολυσμένο άτομο και έτσι μεταδίδεται η ασθένεια. Για να ελεγχθεί αυτή η υπόθεση πραγματοποιήθηκε ένα πείραμα σε μολυσμένους με ελονοσία ανθρώπους. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι γαμετοκύτταρα (στάδιο ανάπτυξης) του πλασμωδίου προκαλούν την παραγωγή χημικών ουσιών που μεταβάλουν την οσμή του ανθρώπινου σώματος. Η μεταβολή της οσμής του σώματος κάνει το σώμα ελκυστικό στα κουνούπια. Οι επιστήμονες μελετούν τρόπους για την παραγωγή των χημικών που προκαλούν την μεταβολή της οσμής ώστε να τα χρησιμοποιήσουν ως παγίδες κουνουπιών.
y.
gr
47.
bi ol og
Ποια πρόταση περιγράφει καλύτερα τον ρόλο των γαμετοκυττάρων στη μετάδοση της ελονοσίας; Α. Αναδίδουν μια οσμή που έλκει τα μολυσμένα κουνούπια.
Β. Απορροφούν τις οσμές του ανθρώπινου σώματος που έλκουν τα κουνούπια. Γ. Απελευθερώνουν μία οσμή στο ανθρώπινο σώμα.
Δ. Προκαλούν χημική αντίδραση που μεταβάλλει την ανθρώπινη οσμή. 48.
Πραγματοποιήθηκαν συγκρίσεις των αμινοξικών αλληλουχιών της πολυπεπτιδικής αλυσίδας της α-σφαιρίνης μεταξύ ανθρώπων και ενός αριθμού άλλων σπονδυλωτών. Ο αριθμός των αμινοξικών διαφορών παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί: οργανισμός διαφορές των αμινοξέων της ασφαιρίνης σε σύγκριση με την ανθρώπινη
καρχαρίας
καγκουρώ
79
27
κυπρίνος
αγελάδα
68
Οι εξελικτικές σχέσεις των παραπάνω σπονδυλωτών καθορίστηκαν και απεικονίζονται στο σχήμα που ακολουθεί: Στηριζόμενοι στα παραπάνω, η σωστή τοποθέτηση κάθε ζώου στο σχήμα που απεικονίζει τις εξελικτικές σχέσεις μεταξύ των οργανισμών είναι:
σαλαμάνδρα
17
62
440 400 350
εκατομμύρια χρόνια πριν
Α. V = αγελάδα, W = καγκουρό, X = σαλαμάνδρα, Y = κυπρίνος, Z = καρχαρίας
135
Β. V = καρχαρίας, W = κυπρίνος, X = σαλαμάνδρα, Y = καγκουρό, Z = αγελάδα
70
Γ. V = κυπρίνος, W = καρχαρίας, X = καγκουρό, Y = σαλαμάνδρα, Z = αγελάδα
V
W
X
Y
Z
άνθρωπος
Δ. V = καγκουρό, W = αγελάδα, X = σαλαμάνδρα, Y = καρχαρίας, Z = κυπρίνος 49.
Ζυγωτά ποντικού εκτέθηκαν σε μεταλλαξιγόνο ακτινοβολία in vitro και αρκετά από αυτά δεν μπόρεσαν να επιβιώσουν - αναπτυχθούν. Προτάθηκαν οι παρακάτω εξηγήσεις που αφορούν μετάλλαξη ή μεταλλάξεις. Ποια θεωρείτε την πλέον πιθανή; Α. Σε ένα από τα 12 (δώδεκα) ίδια γονίδια τα υπεύθυνα για σύνθεση μιας πρωτεΐνης. Β. Σε ένα γονίδιο υπεύθυνο για τη σύνθεση μιας πρωτεΐνης και ειδικότερα αντικατάσταση μιας βάσης σε κωδικόνιο που σηματοδοτεί την τοποθέτηση του αμινοξέως σερίνη. Γ. Σε γονίδιο που μεταγράφεται σε t RNA και ειδικότερα σε αντικατάσταση μιας βάσεως που αντιστοιχεί στο αντικωδικόνιο της τρυπτοφάνης. Δ. Σε αντικατάσταση μιας βάσης από άλλη στην αντίστοιχη με την 5΄αμετάφραστη περιοχή του γονιδίου του υπεύθυνου για τη σύνθεση μιας αλυσίδας της αιμοσφαιρίνης.
7
50.
«Η φυσική επιλογή υποδηλώνει απλώς την υπεροχή για επιβίωση ή αναπαραγωγή μίας γενετικής μορφής έναντι μίας άλλης κάτω από ένα συγκεκριμένο περιβάλλον και σε μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Επομένως, η φυσική επιλογή από μόνη της δεν αποτελεί όπλο του είδους για την αντιμετώπιση μελλοντικών αναγκών και δεν έχει προορισμό ή σκοπό ούτε καν την επιβίωση του είδους. Η ένταση και η κατεύθυνση της επιλογής είναι τόσο ευμετάβλητες, όσο και το περιβάλλον μέσα στο οποίο δρουν.» Douglas J. Fatuyama Εξελικτική Βιολογία 2η έκδοση - Π.Ε.Κ Με βάση το παραπάνω κείμενο συμπεραίνουμε: Α. Η ιδέα της εξέλιξης ταυτίζεται με την ιδέα της προόδου από μία «κατώτερη» σε μία «ανώτερη» μορφή ζωής. Β. Η φυσική εξέλιξη είχε ως τελική της «επιδίωξη» την ανάδυση του ανθρώπου. Γ. Η εξέλιξη και η φυσική επιλογή απλώς υπάρχουν.
y.
Σύμφωνα με τη μεντελική θεώρηση το γονίδιο για το κόκκινο χρώμα λουλουδιών ενός είδους φυτών θεωρείται ατελώς επικρατές του αλληλομόρφου του για το λευκό χρώμα λουλουδιών. Για να διαπιστώσουμε με ασφάλεια το γονότυπο ενός φυτού με κόκκινο χρώμα λουλουδιών θα πρέπει να πραγματοποιήσουμε:
bi ol og
51.
gr
Δ. Η φυσική επιλογή είναι ένας νόμος που πρέπει να καθοδηγεί τις σχέσεις μεταξύ των ατόμων.
Α. διασταύρωση ελέγχου.
Β. διαδοχικές διασταυρώσεις αυτού του ατόμου με άτομο που έχει- επίσης- κόκκινο χρώμα λουλουδιών. Γ. αναζήτηση στο γονιδίωμα του προς εξέταση φυτού του γονιδίου του υπεύθυνου για το λευκό χρώμα λουλουδιών, με χρήση κατάλληλα ιχνηθετημένου μορίου DNA ή RNA. Δ. τίποτα από τα παραπάνω γιατί στο φαινότυπο «κόκκινο χρώμα λουλουδιών» αντιστοιχεί ένας και μοναδικός γονότυπος. 52.
Σε ένα ευκαρυωτικό κύτταρο ο αριθμός των γονιδίων σε σχέση με τον αριθμό των διαφορετικών πρωτεϊνών που παράγονται από το κύτταρο είναι:
53.
Α. ίσος
Παρακάτω παρατίθενται αλληλουχίες DNA για το ίδιο γονίδιο σε τρία διαφορετικά είδη. Βασισμένοι σε αυτές τις αλληλουχίες DNA, ποιο από τα παρακάτω κλαδογράμματα αναπαριστά καλύτερα τη σχέση μεταξύ των ειδών Χ, Υ και Ζ; Να αιτιολογήσετε την απάντηση σας. Είδος Χ: A A C T A G C G C G A T Είδος Υ: A A C T A G C G C C A T Είδος Ζ: T T C T A G C G G T A T
Β. μικρότερος Γ. μεγαλύτερος Δ. είτε μικρότερος είτε μεγαλύτερος
Να χαρακτηρίσετε, στο τετράδιό σας, με (Σ) τις σωστές και με (Λ) τις λανθασμένες από τις παρακάτω προτάσεις Στο πλαίσιο της μεντελικής θεώρησης: 54.
Ένα θνησιγόνο γονίδιο μπορεί να είναι συνεπικρατές με το αλληλόμορφο του φυσιολογικό.
55.
Προκύπτουν και υπάρχουν στα κύτταρα ενός ανθρώπου και επικρατή και υπολειπόμενα θνησιγόνα γονίδια.
56.
Μόνο υπολειπόμενα θνησιγόνα γονίδια μπορούν να κληρονομηθούν σε απογόνους.
57.
Διασταύρωση ελέγχου δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί αν το ελεγχόμενο γνώρισμα οφείλεται σε φυλοσύνδετο γονίδιο.
58.
Δεν υπάρχουν επικρατή φυλοσύνδετα γονίδια.
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού σε προηγούμενες δεκαετίες, στις ακτές της Ιταλίας στην Αδριατική Θάλασσα εμφανίζονταν μεγάλες ζώνες από πλαγκτόν. Μερικές φορές μάλιστα μάζες από πλαγκτόν έφταναν μέχρι τα παράλια της δυτικής Ελλάδας. 59.
Αιτία του φαινομένου μπορεί να είναι η χρήση μεταλλαξιγόνων χημικών ουσιών, που χρησιμοποιούνταν ως εντομοαπωθητικά σε καλλιέργειες της γειτονικής χώρας.
60.
Αιτία του φαινομένου μπορεί να είναι η μαζική χρήση μη βιοδιασπώμενου εντομοκτόνου στις καλλιέργειες κοντά στη λεκάνη απορροής ποταμών που εκβάλλουν στην Αδριατική Θάλασσα.
8
61.
Το φαινόμενο περιορίστηκε δραστικά όταν μειώθηκε έντονα η χρήση λιπασμάτων στις καλλιέργειες στη λεκάνη απορροής των ποταμών που εκβάλλουν στην Αδριατική Θάλασσα.
62.
Στην έντονη μείωση του φαινομένου συνέβαλλε η εγκατάσταση βιολογικού καθαρισμού στις πόλεις που βρίσκονται στις όχθες των ποταμών που εκβάλλουν στην Αδριατική Θάλασσα.
63.
Στην εμφάνιση του φαινομένου μπορεί να συνέβαλλε και η ύπαρξη στα αστικά λύματα, τα οποία κατέληγαν στη θάλασσα, μεγάλων ποσοτήτων μη βιοδιασπώμενων προϊόντων καθαρισμού, λόγω της κατακόρυφης αύξησης του πληθυσμού στις παραλιακές περιοχές το καλοκαίρι.
64.
Οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού ευνοούσαν τον πολλαπλασιασμό των πλαγκτονικών οργανισμών.
y.
gr
Στις ακτές της Νότιας Γαλλίας πριν από κάποια χρόνια εντοπίστηκαν κάποια «τοξικά φύκια», οι πληθυσμοί των οποίων χρόνο με το χρόνο επεκτείνονται έντονα και στην υπόλοιπη Μεσόγειο θάλασσα. Τα φύκια αυτά, δεν είχαν ποτέ στο παρελθόν εντοπιστεί στη Μεσόγειο Θάλασσα, ενώ φυσιολογικά υπάρχουν σε ζώνες του Ινδικού Ωκεανού. Αυτό το είδος φυκιών μπορεί να μεταφέρθηκαν στη Μεσόγειο από την απόρριψη σε υπονόμους και ποταμούς περιεχόμενου ενυδρείων με τροπικά ψάρια και φύκια.
66.
Τα φύκια αυτά μεταφέρθηκαν στη Μεσόγειο από τον Ινδικό Ωκεανό, από πλοία τα οποία γεμίζουν τις δεξαμενές τους με θαλασσινό νερό όταν αυτές είναι άδειες για να έχουν ασφαλέστερες συνθήκες πλεύσης. Αυτό το νερό (με ότι περιέχει) το απορρίπτουν κοντά στον προορισμό τους, ώστε να γεμίσουν τις δεξαμενές τους με το επικερδές φορτίο.
67.
Είναι βέβαιο ότι, αργά ή γρήγορα, κάποια άτομα ψαριών θα αναπτύξουν ανθεκτικότητα-γενιά με γενιά όλο και μεγαλύτερη - στην τοξίνη αυτών των ψαριών, με αποτέλεσμα κάποια στιγμή να επέλθει οικολογική ισορροπία.
68.
Η οικολογική ισορροπία σε οικοσυστήματα της Μεσογείου θα μπορούσε να αποκατασταθεί σε μερικά χρόνια, αν απελευθερώναμε σε αυτή είδη ψαριών του Ινδικού Ωκεανού, τα οποία τρέφονται φυσιολογικά από αυτά τα φύκια και για τα οποία δεν υπάρχουν εχθρικά είδη στα νερά της Μεσογείου Θάλασσας.
bi ol og
65.
Το μήκος ενός ανθρώπινου γονιδίου που είναι υπεύθυνο για την παραγωγή ενός πεπτιδίου (Α), βρέθηκε ότι αποτελείται από 100.000 ζεύγη βάσεων και ότι περιέχει δύο εσώνια μήκους 44.000 και 55.000 ζευγών βάσεων το κάθε ένα. Το πεπτίδιο Α μετά τη μετάφραση (πρωτοταγής δομή) βρέθηκε ότι έχει 199 αμινοξέα, όμως μέσα στην πρωτεΐνη (Μ) στη σύνθεση της οποίας συμμετέχει βρέθηκε ότι αποτελείται από 180 αμινοξέα. 69.
Το μήκος του πρόδρομου m RNA είναι
70.
Α. 1.000 βάσεις
Α. 20 αμινοξέα
Β. 100.000 βάσεις
Β. 10 αμινοξέα
Γ. 10.000 βάσεις
Γ. 19 αμινοξέα
Δ. 99.000 βάσεις 71.
73.
Κατά την τροποποίηση του πεπτιδίου (Α) για να γίνει βιολογικά λειτουργικό απομακρύνθηκαν
Δ. κανένα αμινοξύ
Τα κωδικόνια του ώριμου m RNA είναι
72.
Οι 5’ και 3΄αμετάφραστες περιοχές έχουν μήκος
Α. 180
Α. 400 βάσεις
Β. 1.000
Β. 800 βάσεις
Γ. 200
Γ. 199 βάσεις
Δ. 199
Δ. 403 βάσεις
Στην εικόνα παρουσιάζεται μια διχάλα αντιγραφής του DNA. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τους όρους του πίνακα και δίπλα σε κάθε όρο να γράψετε τον αριθμό του στοιχείου που αντιστοιχεί: DNA πολυμεράση πριμόσωμα πρωταρχικά τμήματα. DNA ελικάση. ασυνεχές τμήμα συνεχές τμήμα DNA δεσμάση
9
Στο κείμενο που ακολουθεί υπάρχουν αριθμημένα κενά τα οποία συμπληρώνονται με λέξεις ή φράσεις που θα βρείτε στις αντίστοιχες αριθμημένες ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής που δίνονται παρακάτω. Τεχνολογία ανασυνδυασμένου DNA, cDNA βιβλιοθήκη:
y.
gr
Ο βιολόγος ερευνητής σήμερα χρησιμοποιώντας την τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA κατασκευάζει cDNA βιβλιοθήκη η οποία περιέχει ανθρώπινα γονίδια. Για την κατασκευή της χρησιμοποιεί ___1___ που μπορεί να είναι πλασμίδια ή DNA φάγων και το ολικό ώριμο mRNA ανθρώπινου κυττάρου. Το ολικό ώριμο mRNA εξέρχεται ___2___ και με διαδικασία που γίνεται in vitro και τη βοήθεια ενζύμων, γίνεται τελικά δίκλωνο DNA. Τα ένζυμα που χρησιμοποιούνται διαδοχικά σε αυτή τη διαδικασία είναι ___3___. Τα δίκλωνα DNA εισάγονται, π.χ. σε πλασμίδια, με την βοήθεια της DNA δεσμάσης οπότε παράγεται μίγμα ανασυνδυασμένων και μη ανασυνδυασμένων πλασμιδίων. Αυτά εισάγονται σε βακτήρια ξενιστές, τα οποία δεν πρέπει να έχουν πλασμίδιο με γονίδιο ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικό και αυτό γιατί ___4___. Τα βακτήρια που προσέλαβαν πλασμίδιο επιλέγονται με αντιβιοτικό, για το οποίο τα πλασμίδια έχουν γονίδιο ανθεκτικότητας, απομονώνονται και κλωνοποιούνται. Η κλωνοποίηση γίνεται με ___5___. Το σύνολο των ___6___ αποτελεί την cDNA βιβλιοθήκη. Κάθε κλώνος της cDNA βιβλιοθήκης φέρει ανασυνδυασμένα πλασμίδια που περιέχουν ___7___. Για την επιλογή συγκεκριμένου κλώνου της cDNA βιβλιοθήκης, αναγκαίο είναι να γίνει ανίχνευση του. Για το λόγο αυτό είναι αναγκαία η κατασκευή ανιχνευτών που μπορεί να είναι ___8___. Η διαδικασία ανίχνευσης περιλαμβάνει διαδοχικά την ___9___ των πλασμιδίων των κλώνων και την ___10___ με τους ανιχνευτές. Η κατασκευή της ανθρώπινης cDNA βιβλιοθήκης συμβάλει στην ___11___. Για να έχουμε τα οφέλη από την κατασκευή της ανθρώπινης cDNA βιβλιοθήκης ο κλώνος που απομονώνεται πρέπει να εισαχθεί σε ___12___.
bi ol og
74.
(1)
Α. Β. Γ. Δ.
ξενιστές φορείς κλωνοποίησης αντιβιοτικά περιοριστικές ενδονουκλεάσες
(2)
Α. Β. Γ. Δ.
τον πυρήνα στο κυτταρόπλασμα τα μιτοχόνδρια το πυρηνοειδές
(3)
Α.
αντίστροφη μεταγραφάση, περιοριστική ενδονουκλεάση, DNA πολυμεράση αντίστροφη μεταγραφάση, DNA πολυμεράση, περιοριστική ενδονουκλεάση αντίστροφη μεταγραφάση, DNA πολυμεράση περιοριστική ενδονουκλεάση, αντίστροφη μεταγραφάση, DNA πολυμεράση
(4)
Α.
δεν μπορεί να έχουν περισσότερα του ενός πλασμιδίων εάν είχαν πλασμίδιο θα ήταν αδύνατη η κλωνοποίηση τους εξυπηρετείται το επόμενο βήμα κατασκευής της βιβλιοθήκης, που είναι η διαδικασία επιλογής ξενιστών με την βοήθεια αντιβιοτικών η παρουσία τους θα αποτελούσε εμπόδιο στην είσοδο των ανασυνδυασμένων πλασμιδίων
Β. Γ. Δ.
Β. Γ.
Δ.
(5)
Α. Β. Γ. Δ.
PCR μικροέγχυση σε γονιμοποιημένο ωάριο καλλιέργεια σε υγρό θρεπτικό υλικό βιομηχανική καλλιέργεια σε υγρό θρεπτικό υλικό
(6)
Α. Β. Γ. Δ.
κλώνων ανασυνδυασμένων πλασμιδίων ξενιστών κλώνων που φέρουν ανασυνδυασμένο πλασμίδιο
(7)
Α. Β. Γ. Δ.
ένα γονίδιο ένα γονίδιο χωρίς εσώνια τυχαίο τμήμα DNA ένα γονίδιο χωρίς εσώνια και υποκινητή
(8)
Α. Β.
τυχαία τμήματα DNA ή RNA γνωστά ιχνηθετημένα τμήματα DNA ή RNA γνωστά ιχνηθετημένα και μονόκλωνα τμήματα DNA ή RNA DNA ή RNA που προέρχεται από ανθρώπινο κύτταρο
Γ. Δ.
10
(9)
Α. Β. Γ. Δ.
αντιπαραλληλία υβριδοποίηση αποδιάταξη κλωνοποίηση
(10)
Α. Β. Γ. Δ.
αντιπαραλληλία υβριδοποίηση αποδιάταξη κλωνοποίηση
(11)
Α. Β. Γ. Δ.
κατασκευή φαρμακευτικών πρωτεϊνών τεχνική PCR μελέτη των γονιδίων μελέτη του DNA
(12)
Α.
εργαστηριακή καλλιέργεια με στερεό θρεπτικό υλικό βιομηχανική καλλιέργεια με υγρό θρεπτικό υλικό εργαστηριακή καλλιέργεια με υγρό θρεπτικό υλικό βιομηχανική καλλιέργεια με στερεό θρεπτικό υλικό
Β.
gr
Γ.
bi ol og
y.
Δ.
Να απαντήσετε στις ερωτήσεις 75.
Σε τμήμα DNA το οποίο αποτελεί τμήμα μεταφραζόμενης περιοχής γονιδίου συμβαίνει η παρακάτω αλλαγή: αρχικά
τελικά
TACACACAAACGGGG
TACACACAAACGGGT
Είναι δυνατό η αλλαγή αυτή να ΜΗΝ προκαλέσει αλλαγές στη λειτουργικότητα του μορίου που θα παραχθεί από την παραπάνω τροποποιημένη γενετική πληροφορία; 76.
Να αναφέρετε δύο λόγους υποστηρίζοντας την άποψη ότι ο λόγος των βάσεων Α/G δεν ταυτίζεται σε όλα τα άτομα ενός είδους οργανισμών. Να υποστηρίξετε την άποψη σας με 50 λέξεις το πολύ.
77.
Μια συμμαθήτρια σας υποστήριξε πως είναι λάθος η άποψη ότι κάθε γονίδιο έχει το δικό του υποκινητή. Ένας συμμαθητής σας υποστήριξε και αιτιολόγησε την ίδια άποψη, διατυπώνοντας: Τα γονίδια που μεταγράφονται σε t RNA, r RNA, sn RNA δεν έχουν υποκινητή. Συμφωνείτε με την άποψη της συμμαθήτρια σας και την αιτιολόγηση της από τον συμμαθητή σας; Να υποστηρίξετε τη θέση σας με 30 λέξεις το πολύ.
78.
Ο αριθμός των γονιδίων του ανθρώπου το 1990 είχε εκτιμηθεί σε 100.000, ενώ αργότερα διαπιστώθηκε ότι ο αριθμός των γονιδίων που κωδικοποιούν πρωτεΐνες είναι λιγότερα από 40.000. Πού μπορεί να οφείλεται αυτή η διαφορά;
Βαθμολόγηση ερωτήσεων Ερωτήσεις 1-73
1 μόριο
73 Χ 1 = 73:
Ερωτήσεις 74
0,5 μόριο
12Χ0,5 = 6
Ερώτηση 75
6 μόρια
6Χ1=6
Ερώτηση 76-78
5 μόρια
5 Χ 3 = 15
ΣΥΝΟΛΟ 100 μόρια
11
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 2012 Γ λυκείου
Α φάση
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
1
Δ
33
Β
65
Σ
2
Γ
34
Δ
66
Σ
πριμόσωμα
3
3
Α
35
Γ
67
Λ
πρωταρχικά τμ.
4
4
Δ
36
Β
68
Λ
DNA ελικάση
1
5
Β
37
Γ
69
Β
ασυνεχές τμ.
6
6
Β
38
Γ
70
Γ
συνεχές τμ.
7
7
Α, Γ, Δ
39
άκυρο
71
Γ
DNA δεσμάση
5
8
Α
40
Β
72
Α
9
Β
41
Β
10
Α
42
Γ
11
άκυρο
43
Α
12
Δ
44
Β
13
Γ
45
Α, Β
14
Α
46
Γ
15
Γ
47
Δ
16
Γ
48
Β
17
Δ
49
Γ
18
Δ
50
Γ
19
Γ
51
Δ
20
Β
52
Γ
21
Γ
53
Α
22
Γ
54
Λ
23
Β
55
Λ
24
Β
56
Σ
25
Α, Δ
57
Λ
26
Γ
58
Λ
27
Α
59
Λ
28
Γ
60
Λ
29
Β
61
Σ
30
Α
62
Σ
31
Δ
63
Λ
32
Α
64
Σ
bi ol og
y.
gr
73
DNA πολυμεράση 2
74
1- Β / 2- Β / 3 - Γ / 4 - Γ / 5 - Γ / 6 - Δ 7 - Δ / 8 - Γ / 9 - Γ / 10 - Β / 11 - Α / 12 - Β
75
σιωπηλές μεταλλάξεις ουδέτερες μεταλλάξεις
76
πολλαπλά αλληλόμορφα χρωμοσωμικές ανωμαλίες (αριθμ. ή δομικές) ιοί με μονόκλωνο DNA ή RNA
77
Συμφωνώ, π.χ. τα δομικά γονίδια του οπερονίου δεν έχουν το καθένα δικό του υποκινητή. Λανθασμένη αιτιολόγηση, όλα τα γονίδια χρειάζονται υποκινητή (ανεξάρτητο ή κοινό) για την πρόσδεση της RNA πολυμεράσης.
78
Περιοχές γονιδιώματος με άγνωστη λειτουργία Ρυθμιστικές περιοχές των γονιδίων που κωδικοποιούν πρωτεΐνες Γονίδια που κωδικοποιούν tRNA, rRNA, snRNA
y.
gr
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ
bi ol og
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
2012
Β΄ φάση
1.
Με ποιες από τις ακόλουθες διαδικασίες πραγματοποιείται σύζευξη της οξειδωτικής φωσφορυλίωσης με την κυτταρική αναπνοή; Α. Ροή ηλεκτρονίων και χημειώσμωση. Β. Ροή ηλεκτρονίων και φωσφορυλίωση υποστρώματος Γ. Αναγωγή του NAD+και χημειώσμωση
y.
Τα φυτά και τα ζώα ανταλλάσσουν υλικά μέσα από τις διεργασίες της φωτοσύνθεσης και της κυτταρικής αναπνοής. Ποια από τις παρακάτω δηλώσεις αληθεύει σχετικά με τον τρόπο συσχέτισης των παραπάνω διεργασιών;
bi ol og
2.
gr
Δ. Αναγωγή του H2O και φωσφορυλίωση υποστρώματος
Α. Τα προϊόντα της φωτοσύνθεσης παρεμποδίζουν την κυτταρική αναπνοή. Β. Τα προϊόντα της φωτοσύνθεσης αποτελούν προϊόντα και της κυτταρικής αναπνοής Γ. Τα αντιδρώντα της φωτοσύνθεσης αποτελούν αντιδρώντα καιτης κυτταρικής αναπνοής Δ. Τα προϊόντα της φωτοσύνθεσης αποτελούν αντιδρώντα της κυτταρικής αναπνοής
3.
Κατά την οξείδωση της γλυκόζης, η ενέργεια για την παραγωγή ATP προέρχεται από τη μεταφορά ηλεκτρονίων προς:
4.
Α. η αναγωγή της γλυκόζης
Α. χαμηλότερη ενεργειακή στάθμη
Β. η οξείδωση του ATP
Β. υψηλότερη ενεργειακή στάθμη Γ. NAD
Γ. η αποδοχή των Η+ που αποσπάστηκαν από τα οργανικά υποστρώματα
Δ. NADH
Δ. η παραγωγή CO2
+
5.
Ο ρόλος του οξυγόνου κατά την αερόβια αναπνοή είναι:
Θεωρώντας συνδυαστικά τις διεργασίες τις φωτοσύνθεσης και της κυτταρικής αναπνοής, τα ηλεκτρόνια του H2O στην αρχή των φωτεινών αντιδράσεων καταλήγουν να ενώνονται με _____ στη διάρκεια της κυτταρικής αναπνοής. Α. το O2 προς σχηματισμό νέων μορίων H2O Β. το NADPH προς σχηματισμό νέων μορίων γλυκόζης Γ. το πυροσταφυλικό προς σχηματισμό αιθανόλης Δ. τα συνένζυμα της αναπνευστικής αλυσίδας προς σχηματισμό O2
6.
Στη διάρκεια ποιας διεργασίας ΔΕΝ παράγεται ATP;
7.
Σε ένα ασυνεχές γονίδιο ευκαρυωτικού κυττάρου, τα εξώνια:
Α. Κύκλος Calvin της φωτοσύνθεσης
Α. είναι περισσότερα από τα εσώνια
Β. Κύκλος Krebs της κυτταρικής αναπνοής
Β. είναι λιγότερα από τα εσώνια
Γ. Γλυκόλυση
Δ. εξαρτάται από τον οργανισμό
Δ. Φωτεινές αντιδράσεις
Γ. είναι ίσα με τα εσώνια
8.
Ποια από τις ακόλουθες δηλώσεις αναφορικά με τη φωτοσύνθεση και την κυτταρική αναπνοή είναι λανθασμένη; Α. Η φωτοσύνθεση είναι αναβολική διαδικασία ενώ η κυτταρική αναπνοή είναι καταβολική διαδικασία.
gr
Β. Το οξυγόνο είναι απαραίτητο στην κυτταρική αναπνοή ώστε να συμβάλλει στην οξείδωση της γλυκόζης. Γ. Η διαδικασία της φωτοσύνθεσης δεν απαιτεί δαπάνη ενέργειας.
9.
bi ol og
y.
Δ. Με τη φωτοσύνθεση δεσμεύεται CO2 στον κύκλο του Calvin ενώ στην κυτταρική αναπνοή απελευθερώνεται CO2 στον κύκλο του Krebs. Η διαδικασία με την οποία παράγεται ο μεγαλύτερος αριθμός μορίων ATP κατά τη διάρκεια της κυτταρικής αναπνοής είναι
10.
Α. Ζύμωση Β. Γλυκόλυση
12.
Β.
τη διάσπαση του H2O
Τα έμβρυα μερικών φιδιών έχουν εξογκώματα που μοιάζουν με άκρα. Αυτά τα εξογκώματα εξαφανίζονται σε επόμενα στάδια της εμβρυογένεσης. Τα ευρήματα αυτά υποδεικνύουν ότι τα φίδια: Α. έχουν ένα γονέα με άκρα.
Α. 0,25
13.
τη δέσμευση του άνθρακα
Δ. τη δέσμευση φωτός από τη χλωροφύλλη
Δ. Οξειδωτική φωσφορυλίωση Ένας άντρας και μία γυναίκα και οι δύο με αχονδροπλασία (μονογονιδιακή διαταραχή), αποκτούν ένα κορίτσι υγιές. Ποια θα είναι η πιθανότητα το επόμενο παιδί που θα αποκτήσουν να έχει αχονδροπλασία;
Α.
Γ. την αλυσίδα μεταφοράς ηλεκτρονίων
Γ. Κύκλος του Krebs
11.
Η οξειδωτική φωσφορυλίωση στην κυτταρική αναπνοή έχει ως αντίστοιχη διαδικασία στη φωτοσύνθεση:
Β. 0,50
Β. έχουν λειτουργικά άκρα ως ενήλικα άτομα.
Γ. 0,75
Γ. θα έχουν απογόνους με άκρα.
Δ. 1
Δ. εξελίχθηκαν από ένα πρόγονο που είχε άκρα.
Το 1847, ένας επιστήμονας παρατήρησε ότι όταν οι γιατροί έπλεναν τα χέρια τους πριν έρθουν σε επαφή με τους ασθενείς τους, υπήρχε μειωμένος αριθμός μολύνσεων. Αυτό ήταν ένα από τα πρώτα στοιχεία ότι: Α. τα βακτήρια παράγονται στα χέρια των ασθενών. Β. οι γιατροί μολύνουν τους ασθενείς. Γ. τα βακτήρια είναι παρόντα στο νερό. Δ. τα βακτήρια προκαλούν ασθένειες.
14.
Οι λεύκες προσβάλλονται από ένα καταστροφικό μύκητα. Μερικές λεύκες είναι περισσότερο ανθεκτικές στον μύκητα από άλλες. Η ανθεκτικότητα των δέντρων οφείλεται: Α. στην συμβίωση των μυκήτων με τις λεύκες. Β. σε παράγοντες του εδάφους. Γ. στις ευεργετικές παραλλαγές μερικών γονιδίων. Δ. στην πρόκληση μεταλλάξεων στα κύτταρα της λεύκας.
Ένας ερευνητής συγκέντρωσε ένα δείγμα ψαριών από το γειτονικό ποτάμι. Αρχικά τα ψάρια έμοιαζαν να ανήκουν στο ίδιο είδος, αλλά όταν μετρήθηκε το μήκος του σώματος, βρέθηκε ότι υπήρχαν δύο ομάδες, η μία με μεγάλο και άλλη με μικρό σώμα. Ποια εξήγηση είναι λιγότερο κατάλληλη για την ερμηνεία της παρατήρησης αυτής;
gr
16.
y.
Σε ένα εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας προσδιορίστηκε μερικώς η αμινοξική αλληλουχία μιας πρωτεΐνης. Τα μόρια t RNA που χρησιμοποιήθηκαν στη σύνθεση έχουν τα παρακάτω αντικωδικόνια: 3΄UAC 5΄ 3΄CGA 5΄ 3΄GGA 5΄ 3΄GCU 5΄ 3΄UUU 5΄ 3΄GGA 5΄ Σημειώστε τη νουκλεοτιδική αλληλουχία του DNA με την κωδικοποιημένη πληροφορία της παραπάνω αμινοξικής αλληλουχίας.
Α. Στο δείγμα υπάρχουν δύο είδη ψαριών.
bi ol og
15.
Β. Υπάρχει ένα είδος, το ένα μέγεθος αντιστοιχεί στα αρσενικά και το άλλο στα θηλυκά.
Α. 5΄ATG-GCT-GGT-CGA-AAA-CCT-3΄
Γ. Υπάρχει ένα είδος, αλλά το μικρό μέγεθος αντιστοιχεί στα νεαρά άτομα και το μεγάλο στους ενήλικες.
Β. 5΄ATG-GCT-CCT-CGA-AAA-CCT-3΄ Γ. 5΄ATG-GCT-GCT-CGA-AAA-GCT-3΄
Δ. Πραγματοποιείται γενετική εξέλιξη.
Δ. 5΄ATG-GGT-CCT-CGA-AAA-CGT-3΄ 17.
Μια αποικία βακτηρίων ξεκίνησε με τη διχοτόμηση ενός αρχικού βακτηρίου. Κάθε κύτταρο της αποικίας είναι πολύ πιθανό: Α. να εκφράσει προσαρμογές διαφορετικές από αυτές των άλλων κυττάρων Β. να αντιγράφει διαφορετικό αριθμό γονιδίων Γ. να παρουσιάζει ανθεκτικότητα σε διαφορετικά αντιβιοτικά Δ. να συνθέτει τις ίδιες πρωτεΐνες
19.
18.
Ποιο από τα παρακάτω είναι απαραίτητο να συμβεί για την εμφάνιση ενός νέου είδους; Α. Η συσσώρευση μεγάλου αριθμού μεταλλάξεων στον πληθυσμό. Β. Απομόνωση δύο πληθυσμών ως προς την αναπαραγωγή. Γ. Μείωση του αριθμού των ατόμων ενός πληθυσμού. Δ. Μικρή βιωσιμότητα των απογόνων από το ζευγάρωμα δύο πληθυσμών.
Ένας ερευνητής ανακάλυψε δύο παρόμοιους πληθυσμούς πουλιών. Οι δύο πληθυσμοί ζουν σε διαφορετικούς βιότοπους. Ποιο στοιχείο μπορεί να υποδείξει στον ερευνητή ότι τα πουλιά ανήκουν σε διαφορετικά είδη ή στο ίδιο είδος; Α. Κάποια πουλιά εμφανίζονται ως υβριδικά άτομα μεταξύ των πουλιών στους δύο πληθυσμούς. Β. Τα πουλιά των δύο πληθυσμών διασταυρώνονται μεταξύ τους επιτυχώς. Γ. Τα πουλιά στους δύο πληθυσμούς μερικές φορές τρέφονται σε διαφορετικές περιοχές. Δ. Ο χρωματισμός που επικρατεί σε κάθε πληθυσμό είναι διαφορετικός.
Διαθέτουμε μια εργαστηριακή καλλιέργεια από φρουτόμυγες. Παρατηρούμε μεταξύ των ατόμων της καλλιέργειας μια θηλυκή φρουτόμυγα με σκούρο μαύρο χρώμα σώματος. Παρατηρούμε ότι υπάρχουν ίσοι αριθμοί θηλυκών και αρσενικών ατόμων με καφέ και μαύρα σώματα. Αξιολογώντας όλες τις πληροφορίες συμπεραίνουμε ότι το χαρακτηριστικό για το μαύρο χρώμα σώματα είναι:
gr
21.
y.
Διασταυρώνουμε την θηλυκή μαύρη φρουτόμυγα με μία αρσενική με καφέ χρώμα σώματος και όλοι οι απόγονοι της F1 γενιάς έχουν καφέ χρώμα σώματος. Στη συνέχεια διασταυρώνουμε μία θηλυκή και μία αρσενική από την F1 γενιά και παράγονται 200 απόγονοι από τους οποίους οι 53 είναι αμιγείς καφέ και οι 48 σκούροι μαύροι. Πόσοι απόγονοι θα είναι φορείς του γονιδίου για το μαύρο χρώμα σώματος;
bi ol og
20.
Α. 53
Β.
50
Γ. 99
Δ.
152
A. Φυλοσύνδετο επικρατές B. Φυλοσύνδετο υπολειπόμενο Γ. Αυτοσωμικό υπολειπόμενο Δ. Αυτοσωμικό επικρατές.
22. Ένα γονίδιο σε ένα είδος μυρμηγκιού ελέγχει την σύνθεση του ενζύμου μηλική αφυδρογονάση (MDH). Ο γενετικός τόπος έχει δύο αλληλόμορφα, Μ1 και Μ2. Όταν αυτά τα αλληλόμορφα ενεργοποιούνται, το καθένα προκαλεί την παραγωγή ίσων ποσοτήτων της MDH. Οι φαινότυποι των τριών πιθανών γονότυπων M1M1, M1M2, M2M2, σε ένα πληθυσμό αυτών των μυρμηγκιών σε σχέση με την παραγωγή της MDH, αναπαρίσταται καλύτερα από το γράφημα
23. Η συμβιωτική θεωρία προέλευσης των μιτοχονδρίων αναφέρει ότι τα μιτοχόνδρια προέρχονται από ενδοσυμβιωτικά βακτήρια (δηλαδή βακτήρια τα οποία μέσα σε άλλα βακτήρια εξελίχθηκαν σε μιτοχόνδρια). Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις στηρίζουν αυτή τη θεωρία; Στον πίνακα απαντήστε με ναι (Ν) ή όχι (Ο). ΝήΟ
24.
Τα μιτοχόνδρια έχουν τα δικά τους ριβοσώματα.
2.
Τα μιτοχόνδρια προέρχονται από προϋπάρχοντα μιτοχόνδρια με διαίρεση
3.
Τα ανθρώπινα μιτοχονδριακά γονίδια δεν έχουν εσώνια.
4.
Μερικές αλληλουχίες DNA μιτοχονδριακών γονιδίων είναι παρόμοιες με εκείνες ορισμένων βακτηρίων.
bi ol og
y.
gr
1.
Στη διασταύρωση μεταξύ αμιγών κίτρινων και γκρίζων φρουτόμυγων πάρθηκαν τα παρακάτω αποτελέσματα: Γονείς
Απόγονοι
γκρίζα θηλυκά Χ κίτρινα αρσενικά
Όλα γκρίζα
κίτρινα θηλυκά Χ γκρίζα αρσενικά
Όλα τα αρσενικά κίτρινα και όλα τα θηλυκά γκρίζα
Α. Τα αλληλόμορφα για το γκρίζο και το κίτρινο χρώμα είναι ισοεπικρατή. Β. Το αλληλόμορφο για το γκρίζο χρώμα είναι φυλοσύνδετο υπολειπόμενο. Γ. Το αλληλόμορφο για το γκρίζο χρώμα είναι φυλοσύνδετο επικρατές. Δ. Το αλληλόμορφο για το κίτρινο χρώμα είναι αυτοσωμικό υπολειπόμενο.
25.
Ο κύριος σκοπός αυτής της διαδικασίας που δείχνει η εικόνα είναι η παραγωγή: Α. φωσφορικών ομάδων. Β. διοξειδίου του άνθρακα και νερού. Γ. αξιοποιήσιμης ενέργειας. Δ. ADP.
Ποια από τις παρακάτω αλληλουχίες περιγράφει καλύτερα τη ροή ενέργειας στο σκίτσο της εικόνας;
27.
Βακτήρια που απομονώθηκαν από το λεπτό έντερο ανθρώπου έχουν τροποποιηθεί με τη βοήθεια της Γενετικής Μηχανικής, ώστε να τρέφονται με οργανικούς ρύπους και να τους μετατρέπουν σε ανόργανες ενώσεις. Ποια σειρά του πίνακα περιλαμβάνει την πιθανότερη αρνητική και θετική επίπτωση της τεχνολογίας αυτής για το οικοσύστημα;
gr
26.
bi ol og
y.
ΑΡΝΗΤΙΚΗ Ανόργανες ενώσεις επηρεάζουν τους βιογεωχημικούς κύκλους. Τα τροποποιημένα βακτήρια δεν ανταγωνίζονται τα φυσιολογικά.
Α.
Β.
Γ.
Ορισμένοι μόνο οργανικοί ρύποι απομακρύνονται.
Δ.
Τα τροποποιημένα βακτήρια θα προκαλέσουν ασθένειες στον άνθρωπο.
Α. θύμα → θηρευτής Β. ξενιστής → παράσιτο Γ. παραγωγός → φυτοφάγο ζώο Δ. αυτότροφος → σαρκοφάγο ζώο
28.
Ένας αγρότης καλλιεργεί στο χωράφι του καλαμπόκι για πολλά χρόνια. Κάθε χρόνο κόβει τους μίσχους και τους δίνει για τροφή στις κατσίκες του. Ο αγρότης παρατήρησε ότι με την πάροδο των χρόνων το χωράφι του παρουσίαζε μείωση στην παραγωγή καλαμποκιού. Εξηγήστε γιατί η απομάκρυνση των νεκρών μίσχων οδηγεί στη μείωση της παραγωγής καλαμποκιού σ΄ αυτό το χωράφι. Τι θα έπρεπε, εναλλακτικά, να κάνει ο αγρότης ώστε να αποτρέψει τη μείωση της παραγωγής χωρίς να χρειαστεί να σταματήσει την καλλιέργεια του καλαμποκιού;
ΘΕΤΙΚΗ «Ανθρώπινα» βακτήρια απελευθερώνονται στο περιβάλλον. Απομάκρυνση οργανικών ρύπων. Τα βακτήρια μπορούν να συνθέσουν περισσότερους οργανικούς ρύπους. Τα ανόργανα υλικά καταλήγουν στο έδαφος.
29. Μία βακτηριακή καλλιέργεια αναπτύσσεται σε θρεπτικό υλικό που περιέχει ραδιενεργό Αδενίνη (A*). Μετά από αρκετές γενιές, ώστε όλες οι αδενίνες να είναι ραδιενεργές, η καλλιέργεια μεταφέρεται σε θρεπτικό υλικό με μη ραδιενεργό αδενίνη. Μετά από ένα κύκλο αντιγραφής γίνεται ανάλυση του DNA. Ποιο από τα παρακάτω αντιστοιχεί σε αυτό το DNA; A* A* T T G A* T C Α T T A A C T A G Β Γ Δ
A*
A
T
T
G
A*
T
C
T
T
A*
A*
C
T
A
G
A
A
T
T
G
A
T
C
T
T
A
A
C
T
A
G
A*
A*
T
C
G
A*
T
C
T
T
A*
A*
C
T
A*
G
Το 1902, ο Archibald Garrod δημοσίευσε το πρώτο παράδειγμα ενός υπολειπόμενου ανθρώπινου γνωρίσματος, την αλκαπτονουρία, μία σχετικά ακίνδυνη διαταραχή κατά την οποία οι άνθρωποι παράγουν σκούρα ούρα. Παρατηρώντας τα παρακάτω γενεαλογικά δέντρα διαπιστώνουμε ότι ο Γιάννης έχει αλκαπτονουρία. Αν ο πατέρας του, τα αδέλφια του πατέρα του και η αδελφή του πατέρα του δεν έχουν αλκαπτονουρία, ενώ η μητέρα του πατέρα του έχει , να επιλέξετε το γενεαλογικό δέντρο που περιγράφει αυτή τη κατάσταση.
31.
Η γιαγιά του Γιάννη έχει δύο αδελφούς και μία αδελφή. Ένας από τους αδελφούς της έχει αλκαπτονουρία και η κόρη του είναι μητέρα του Γιάννη. Αυτό σημαίνει ότι η μητέρα του Γιάννη και ο πατέρας του είναι πρώτα ξαδέλφια. Η σχέση αίματος αναπαρίσταται με διπλή γραμμή.Βασιζόμενοι σε αυτές τις πληροφορίες οι γονείς του Γιάννη:
bi ol og
y.
gr
30.
Α. είναι και οι δύο ομόζυγοι για το γονίδιο της αλκαπτονουρίας. Β. είναι και οι δύο ετερόζυγοι για το γονίδιο της αλκαπτονουρίας. Γ. δεν φέρουν το γονίδιο της αλκαπτονουρίας. Δ. δεν είναι αρκετές οι πληροφορίες για να δοθεί απάντηση. 32.
Στο γενεαλογικό δέντρο του διπλανού σχήματος, το άτομο ΙΙ2 πάσχει από μερική αχρωματοψία και το γεγονός αυτό δεν είναι αποτέλεσμα γονιδιακής μετάλλαξης. Αν Ζ το σπερματοζωάριο και Ω το ωάριο από τη σύντηξη των οποίων προέκυψε το άτομο ΙΙ2, να χαρακτηρίσετε κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν με Σ αν τη θεωρείτε σωστή ή Λ αν τη θεωρείτε λανθασμένη: 1. Το Ζ περιείχε 22 χρωμοσώματα. 2. Το Ω περιείχε 23 χρωμοσώματα. 3. Το Ζ μπορεί να προήλθε από μη διαχωρισμό των φυλετικών χρωμοσωμάτων στη μείωση Ι. 4. Το Ζ μπορεί να προήλθε από μη διαχωρισμό αδελφών χρωματίδων στη μείωση ΙΙ. 5. Το Ω μπορεί να προήλθε από μη διαχωρισμό των φυλετικών χρωμοσωμάτων στη μείωση Ι. 6. Το Ω μπορεί να προήλθε από μη διαχωρισμό αδελφών χρωματίδων στη μείωση ΙΙ.
++: σύνδεση αντιγόνου-αντισώματος 33.
Αίμα από
Αντισώματα για Ιό της Ιό της γρίπης Α γρίπης Β
Ρινοϊό
Βίκυ
RSV
++
0
0
Ελένη
0
++
++
++
Μαρία
++
0
0
++
0
++
y.
Στέλλα
gr
++
0
0
bi ol og
Οι άνθρωποι που μολύνθηκαν από ένα ή περισσότερους διαφορετικούς ιούς του αναπνευστικού συστήματος ανέπτυξαν αντισώματα ως αντίδραση για κάθε είδος ιού στο αίμα τους. Ελέγχθηκε το αίμα τεσσάρων ασθενών ώστε να διαπιστωθεί ποιο είδος ιού μόλυνε τον κάθε ασθενή και τα αποτελέσματα παρατίθενται στον παρακάτω πίνακα.
Από τις πληροφορίες του πίνακα διαπιστώνουμε ότι Α. η Στέλλα μολύνθηκε από τον RSV. Β. η Μαρία μολύνθηκε από τρείς τύπους ιών.
Γ. η Ελένη μολύνθηκε με τον μεγαλύτερο αριθμό διαφορετικών ιών. Δ. η Βίκυ και η Στέλλα μολύνθηκαν από την ίδια ομάδα ιών.
0: μη σύνδεση αντιγόνου-αντισώματος 34.
Αφού η κατανομή των αντισωμάτων ήταν γνωστή, οι γιατροί εμβολίασαν τους τέσσερεις ασθενείς κατά των ιών για κάθε ασθενή που δεν είχε ανοσία. Από τις πληροφορίες του πίνακα είναι λογικό να σκεφτούμε ότι η Βίκυ Α.
θα εμβολιαστεί για τον Ρινοϊό και για την γρίπη Α.
Β. θα εμβολιαστεί για την γρίπη Β και τον RSV. Γ. θα κάνει τα ίδια εμβόλια με την Ελένη. Δ. θα εμβολιαστεί για την γρίπη Α. Ο Άρης αφού μολύνθηκε ταυτόχρονα από ένα παθογόνο βακτήριο Α και έναν ιό Β, εμφάνισε υψηλό πυρετό και άλλα συμπτώματα λοίμωξης. Το διπλανό διάγραμμα παρουσιάζει τη μεταβολή της συγκέντρωσης των αντισωμάτων για τα μικρόβια αυτά στο αίμα του Άρη, σε συνάρτηση με το χρόνο. Να χαρακτηρίσετε κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν, με Σ αν τη θεωρείτε σωστή ή Λ αν τη θεωρείτε λανθασμένη.
35.
Α. Η λοίμωξη οφείλεται στο Β. Β. Ο πυρετός δυσχεραίνει την αντιμετώπιση της λοίμωξης του Άρη. Γ. Είναι πιθανό ο Άρης να είχε εμβολιαστεί στο παρελθόν κατά της ασθένειας που προκαλεί το βακτήριο Α. Δ. Κατά του μικροβίου Α ενεργοποιήθηκαν και Τ κυτταροτοξικά λεμφοκύτταρα μνήμης του Άρη. Ε. Για την αντιμετώπιση της λοίμωξης, είναι χρήσιμη η χορήγηση στον Άρη αντιβιοτικού. ΣΤ Κατά τη λοίμωξη θα ανιχνευτεί αυξημένη συγκέντρωση ιντερφερονών.
Μια ομάδα ερευνητών βρήκε τμήματα άγνωστου είδους φυτού. Οι ερευνητές επιχείρησαν να ανακαλύψουν αν το άγνωστο είδος (ΕΧ) είχε κάποια συγγένεια με κάποιο από τέσσερα γνωστά είδη (Ε1, Ε2, Ε3 και Ε4).
gr
Η συγγένεια μεταξύ των ειδών μπορεί να προσδιοριστεί με μεγάλη ακρίβεια συγκρίνοντας τα αποτελέσματα ηλεκτροφόρησης διαφορετικών μορίων DNA σε πήκτωμα αγαρόζης. Τα τμήματα DNA που υποβάλλονται στη δοκιμασία προκύπτουν από τον τεμαχισμό του DNA κάθε οργανισμού με την επίδραση περιοριστικών ενδονουκλεασών.
bi ol og
y.
Τα παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζει τα αποτελέσματα της ηλεκτροφόρησης των DNA από το άγνωστο φυτό και τεσσάρων ακόμα διαφορετικών γνωστών ειδών. Αποτελέσματα ηλεκτροφόρησης DNA πέντε διαφορετικών φυτών σε πήκτωμα αγαρόζης ΕΧ Ε1 Ε2 Ε3 Ε4
36.
Το άγνωστο είδος βρίσκεται πιο κοντά στο: Α. Ε1 Β. Ε2 Γ. Ε3 Δ. Ε4
37.
Ο τεμαχισμός του DNA των πέντε φυτικών οργανισμών έγινε: Α. με διαφορετική περιοριστική ενδονουκλεάση για κάθε είδος
38.
Οι διαφορετικές θέσεις που καταλαμβάνουν τα τμήματα DNA κάθε δείγματος στο πήκτωμα της αγαρόζης οφείλονται: Α. στο διαφορετικό τους μέγεθος
Β. με την ίδια περιοριστική ενδονουκλεάση για όλα τα είδη
Β. στη διαφορετική τους γενετική πληροφορία
Γ. με ποικιλία περιοριστικών ενδονουκλεασών ώστε να δημιουργηθούν ισομεγέθη τμήματα DNA σε όλα τα είδη
Γ. στη διαφορετική τους θέση στο χρωμόσωμα
Δ. με την ίδια ενδονουκλεάση που χρησιμοποιείται για το άνοιγμα των πλασμιδίων
Δ. στη διαφορετική αλληλουχία των βάσεών τους
Το γενεαλογικό δέντρο απεικονίζει τον τρόπο κληρονόμησης ενός γνωρίσματος που ελέγχεται από ένα ζεύγος αλληλομόρφων.
bi ol og
y.
gr
39.
Ποιο τετράγωνο Punnet αναπαριστά με σωστό τρόπο τη διασταύρωση μεταξύ των γονέων της γενιάς I;
Χρησιμοποιήστε το παρακάτω κείμενο, για να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν. « Στο πλαίσιο της «γεωμηχανικής», μια γιγάντια επιχείρηση λίπανσης των ωκεανών έχει προταθεί ως λύση για την αντιμετώπιση ενός σημαντικού περιβαλλοντικού προβλήματος. Το 2009 ένα γερμανικό ερευνητικό σκάφος με πολυεθνική επιστημονική ομάδα, κατά τη διάρκεια της αποστολής «Loxafex» έριξε τμηματικά στο νερό 20 τόνους θειϊκού σιδήρου, σε μια περιοχή του Νότιου Ατλαντικού έκτασης 300 km2. Ο θειικός σίδηρος αποτελεί σημαντικό θρεπτικό στοιχείο του φυτοπλαγκτού και υπάρχει σε περιορισμένες μόνο ποσότητες στα παγωμένα νερά του Νότιου Ατλαντικού. Η αρχική προσθήκη λιπάσματος προκάλεσε την αύξηση του φυτοπλαγκτού, το οποίο διπλασίασε τη βιομάζα του μέσα στις πρώτες δύο εβδομάδες. Οι επόμενες, ωστόσο προσθήκες λιπάσματος δεν προκάλεσαν περαιτέρω αύξηση του φυτοπλαγκτού. 40.
Η λίπανση των ωκεανών προτάθηκε ως λύση για την αντιμετώπιση του προβλήματος
Η λίπανση των ωκεανών μπορεί να συμβάλλει στη λύση αυτού του προβλήματος με:
Α. της όξινης βροχής
Α. τη δέσμευση CO2
Β. του φαινομένου του θερμοκηπίου
Β. την παραγωγή O2
Γ. της εξασθένησης της στιβάδας του όζοντος
Γ. τη δέσμευση NO3_
Δ. της ρύπανσης των υδάτων 42.
41.
Στην αλυσίδα φυτό φυτοφάγο ζώο σαρκοφάγο ζώο, παρατηρήθηκε συγκέντρωση μη βιοδιασπώμενου εντομοκτόνου 0,1 mg ανά κιλό φυτών. Η συγκέντρωση του εντομοκτόνου στους ιστούς του σαρκοφάγου ζώου είναι:
Δ. τη δέσμευση SO2
43. Μεταλλάξεις που συμβαίνουν στα κύτταρα του δέρματος ή των αδένων έχουν πολύ μικρή επίδραση στην εξέλιξη ενός είδους επειδή οι μεταλλάξεις σε αυτά τα κύτταρα:
Α. 0,01 mg ανά κιλό
Α. συνήθως προκαλούν θάνατο του οργανισμού
Β. 0,001 mg ανά κιλό
Β. δεν μεταβιβάζονται στους απογόνους
Γ. 1 mg ανά κιλό
Γ. συνήθως είναι ευνοϊκές γι α τον οργανισμό
Δ. 10 mg ανά κιλό
Δ. προκαλούν πολύ σοβαρές μεταλλάξεις στους απογόνους
44.
Ένας ασθενής είχε υποβληθεί σε θεραπεία για μία λοίμωξη και χρησιμοποιήθηκε ένα αντιβιοτικό. Μεταξύ διαστημάτων επτά ημερών λήφθηκε δείγμα από το στόμα του ασθενή και καλλιεργήθηκε το κάθε δείγμα σε νέο τρυβλίο με άγαρ.
bi ol og
y.
gr
( τρυβλίο= δοχείο με άγαρ στο οποίο αναπτύσσεται η καλλιέργεια)
Ποια είναι η πιθανότερη αιτία της μεταβολής στη μικροχλωρίδα του στόματος που απεικονίζεται στα τρυβλία με την καλλιέργεια των δειγμάτων; Α. Το είδος 1 ήταν πηγή τροφής για το είδος 2 και επέτρεψε την ανάπτυξη περισσότερων οργανισμών του είδους 2. Β. Το είδος 1 και το είδος 2 είναι μύκητες, αλλά το είδος 1 καταστράφηκε από το αντιβιοτικό ενώ το είδος 2 χρησιμοποίησε το αντιβιοτικό ως τροφή. Γ. Όσο ο αριθμός των ατόμων του είδους 2 αυξάνεται, οι μικροοργανισμοί αυτού του είδους άλλαξαν τη σύσταση του άγαρος σταματώντας την ανάπτυξη του είδους 1. Δ. Υπάρχει φυσιολογικά ισορροπία μεταξύ του αριθμού των ατόμων του κάθε είδους αλλά η καταστροφή του είδους 1 από το αντιβιοτικό επέτρεψε την μεγαλύτερη ανάπτυξη του είδους 2. 45.
Οι Δροσόφιλες μπορούν να αναπτύξουν ίσια φτερά αν διατηρηθούν σε θερμοκρασία 16 OC κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής τους και αναδιπλωμένα φτερά αν διατηρηθούν σε θερμοκρασία 25 OC. Η καλύτερη ερμηνεία για την αλλαγή αυτή είναι ότι: Α. τα γονίδια για τα αναδιπλωμένα φτερά και τα γονίδια για τα ίσια φτερά βρίσκονται σε διαφορετικά χρωμοσώματα
46.
Το ένζυμο πεψίνη παράγεται στα κύτταρα του στομάχου αλλά όχι στα κύτταρα του λεπτού εντέρου στα οποία παράγεται ένα διαφορετικό ένζυμο, η θρυψίνη. Ο λόγος για τον οποίο τα κύτταρα του στομάχου και του λεπτού εντέρου παράγουν διαφορετικά ένζυμα είναι ότι το γονίδιο που κωδικοποιεί την θρυψίνη: Α. βρίσκεται στα κύτταρα του λεπτού εντέρου αλλά απουσιάζει από τα κύτταρα του στομάχου
Β. ορισμένα γονίδια στη Δροσόφιλα εξαρτώνται από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος
Β. εκφράζεται στα κύτταρα του λεπτού εντέρου αλλά δεν εκφράζεται στα κύτταρα του στομάχου
Γ. το περιβάλλον επηρεάζει την έκφραση των γονιδίων γι΄ αυτή την ιδιότητα
Γ. έχει υποστεί μετάλλαξη στα κύτταρα του στομάχου
Δ. υψηλές θερμοκρασίες προκαλούν γονιδιακές μεταλλάξεις
Δ. έχει καταστραφεί από την πεψίνη του στομάχου
47.
Στο παρακάτω σχήμα απεικονίζεται η γενική εικόνα της φωτοσύνθεσης. Τοποθετήστε τον κατάλληλο αριθμό της εικόνας δίπλα σε κάθε όρο και όνομα του πίνακα που ακολουθεί. Πίνακας όρων και ονομάτων θυλακοειδή granum
gr
σκοτεινές αντιδράσεις
y.
φωτεινές αντιδράσεις
bi ol og
φως στρώμα H2O γλυκόζη CO2 NADPH ATP +
NADP O2
ADP+P
Το παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζει μία ερμηνεία της συγγένειας των οργανισμών βασισμένη στην εξελικτική θεωρία. Τα γράμματα αντιστοιχούν διαφορετικά είδη οργανισμών.
Μ
Σήμερα
Ν
Σ
Τ Φ
Ζ Θ
Λ
Η
Ξ Κ
10 εκατομμύρια χρόνια πριν
48.
Στο διάγραμμα φαίνεται ότι ο κοινός πρόγονος για τα είδη Σ και Τ είναι το είδος
49.
Ποια είδη είναι λιγότερο πιθανό να αποτελούν ζωτικά τμήματα του σημερινού οικοσυστήματος;
Α. Ζ
Β.
Η
Α. Μ και Φ
Β.
Σ και Τ
Γ. Θ
Δ.
Κ
Γ. Φ και Λ
Δ.
Ν και Ζ
52.
Α. 6
Α. 0%
Β. 2
Β. 25%
Γ. 3
Γ. 50%
Δ. 4
Δ. 75%
gr
51. Στο παρακείμενο γενεαλογικό δέντρο τα άτομα Ι2 και ΙΙ1 πάσχουν από ασθένεια που οφείλεται σε αυτοσωμικό υπολειπόμενο γονίδιο. Οι πιθανότητες να πάσχουν και τα δύο δίδυμα ΙΙ2 και ΙΙ3 είναι:
y.
Σε ένα άτομο φορέα της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας, τα διαφορετικά μόρια mRNA που μεταφράζονται για τη σύνθεση της αιμοσφαιρίνης HbA, είναι:
bi ol og
50.
Είστε σπουδαστής και εργάζεστε για το καλοκαίρι σε ένα ερευνητικό εργαστήριο μοριακής Βιολογίας. Σας ζητείται να εισάγετε το γονίδιο «personaltest», γνωστής αλληλουχίας βάσεων, σε πλασμίδιο. Είναι σημαντικό, το γονίδιο να τοποθετηθεί με τον σωστό προσανατολισμό, έτσι ώστε να είναι δυνατή η παραγωγή λειτουργικής πρωτεΐνης μετά την εισαγωγή του ανασυνδυασμένου πλασμιδίου σε βακτήριο. Επινοήστε και περιγράψτε τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσετε για να δημιουργήσετε αυτό το ανασυνδυασμένο πλασμίδιο. Στον βιοχημικό εξοπλισμό του εργαστηρίου υπάρχει μεγάλη ποικιλία περιοριστικών ενδονουκλεασών, καθώς και όλα τα ένζυμα που απαιτούνται για τη δημιουργία του ανασυνδυασμένου πλασμιδίου. Το γονίδιο «personaltest» δεν περιέχει εσώνια και το πλασμίδιο περιέχει υποκινητή για την έκφραση του γονιδίου και όλες τις αλληλουχίες αναγνώρισης των διαθέσιμων περιοριστικών ενδονουκλεασών.
Στο παρακείμενο σχήμα απεικονίζονται οργανισμοί και διαδικασίες που, μεταξύ άλλων, διεκπεραιώνουν τον βιογεωχημικό κύκλο του αζώτου σε ένα χερσαίο οικοσύστημα.
53.
Ν2
+
1 Α
Τα ανόργανα υλικά (μόρια, ιόντα) Α, Β, Γ, είναι αντίστοιχα:
Β
2
Γ
Α. υδρατμοί, νιτρικά ιόντα, αμμωνία. Β. οξυγόνο, νιτρικά ιόντα, αμμωνία.
3
Γ. υδρατμοί, αμμωνία, νιτρικά ιόντα. Δ. οξυγόνο, αμμωνία, νιτρικά ιόντα.
54.
ουρία, ουρικό οξύ
Οι οργανισμοί 1, 2, 3, 4 είναι αντίστοιχα: Α. νιτροποιητικά βακτήρια, αποικοδομητές, αζωτοδεσμευτικά βακτήρια, ζώα. Β. αζωτοδεσμευτικά βακτήρια, αποικοδομητές, απονιτροποιητικά βακτήρια, ζώα. Γ. αζωτοδεσμευτικά βακτήρια, νιτροποιητικά βακτήρια, αποικοδομητές, ζώα. Δ. νιτροποιητικά βακτήρια, αζωτοδεσμευτικά βακτήρια, ζώα, αποικοδομητές.
4
Κάθε μία από τις προτάσεις που δίνονται παρακάτω αναφέρεται σε διαδικασία που γίνεται σε συγκεκριμένο στάδιο πρώτο, δεύτερο (χυμική – κυτταρική) ή τρίτο της ανοσοβιολογικής απόκρισης. Τα Τ κυτταροτοξικά λεμφοκύτταρα επιτίθενται και καταστρέφουν τα προσβεβλημένα από ιούς κύτταρα. 2. Τα Τ κυτταροτοξικά λεμφοκύτταρα επιτίθενται και καταστρέφουν καρκινικά κύτταρα. 3. Τα Τ βοηθητικά λεμφοκύτταρα ενεργοποιούν με χημικές ουσίες που εκκρίνουν, τα Β λεμφοκύτταρα. 4. Αντίδραση αντιγονικού καθοριστή – αντισώματος με αποτέλεσμα την αδρανοποίηση, καταστροφή του αντιγόνου και τη διευκόλυνση της φαγοκυττάρωσης του από τα φαγοκύτταρα του οργανισμού. 5. Τα πλασματοκύτταρα παράγουν ειδικά για τον αντιγονικό καθοριστή αντισώματα. 6. Είσοδος αντιγόνου και ενεργοποίηση των μακροφάγων. 7. Τα ενεργοποιημένα Β λεμφοκύτταρα πολλαπλασιάζονται και παράγουν πλασματοκύτταρα. 8. Ορισμένα από τα Β λεμφοκύτταρα δίνουν κύτταρα μνήμης. 9. Τα Τ βοηθητικά λεμφοκύτταρα αναγνωρίζουν τους αντιγονικούς καθοριστές που βρίσκονται στην επιφάνεια των μακροφάγων. 10. Τα Τ κατασταλτικά λεμφοκύτταρα ενεργοποιούνται και σταματούν την ανοσοβιολογική απόκριση. 11. Τα Τ βοηθητικά λεμφοκύτταρα ενεργοποιούν με χημικές ουσίες που εκκρίνουν, τα Τ κυτταροτοξικά λεμφοκύτταρα. 12. Τα αντιγονοπαρουσιαστικά μακροφάγα εκθέτουν στη μεμβράνη τους, αντιγονικούς καθοριστές του μικροβίου.
bi ol og
y.
gr
1.
Ενήλικος άνθρωπος μολύνεται ταυτόχρονα από δύο στελέχη βακτηρίων τύφου, το (ΣΙ) και (ΣΙΙ). Το στέλεχος (ΣΙ) φέρει τον αντιγονικό καθοριστή Α και το στέλεχος (ΣΙΙ) φέρει τον αντιγονικό καθοριστή Β. Για το στέλεχος (ΣΙ) ο άνθρωπος είχε εμβολιαστεί στο παρελθόν. 55.
Το είδος της άμυνας είναι Α. πρωτογενής για το ΣΙ και δευτερογενής για το ΣΙΙ Β. δευτερογενής για το ΣΙ και πρωτογενής για το ΣΙΙ Γ. πρωτογενής και για τα δύο Δ. δευτερογενής και για τα δύο
56.
Το είδος της ανοσίας που κάνει ο άνθρωπος μετά τη μόλυνση είναι Α. παθητική για το ΣΙ και ενεργητική για το ΣΙΙ Β. παθητική για το ΣΙΙ και ενεργητική για το ΣΙ Γ. τεχνητή ενεργητική για το ΣΙ και φυσική ενεργητική για το ΣΙΙ Δ. ενεργητική και για τα δύο
57.
Το είδος της ανοσίας που έκανε ο άνθρωπος όταν εμβολιάσθηκε με το στέλεχος (ΣΙ) ήταν Α. φυσική παθητική πρωτογενής Β. τεχνητή παθητική δευτερογενής Γ. τεχνητή ενεργητική πρωτογενής Δ. φυσική ενεργητική πρωτογενής
58.
Ποια από τις παρακάτω επιλογές δείχνει τα σωστά διαδοχικά βήματα της ανοσοβιολογικής απόκρισης που πραγματοποιείται στον οργανισμό του μολυσμένου ανθρώπου για το στέλεχος ΣΙΙ. Οι αριθμοί αναφέρονται στις προτάσεις που σας δίνονται πιο πάνω. Α. 6, 12, 9, 3, 11, 7, 8, 5, 4, 1, 2, 10 Β. 6, 12, 9, 3, 11, 7, 8, 5, 4, 1, 10 Γ. 6, 12, 9, 3, 7, 8, 5, 4, 10.
y.
gr
Δ. 6, 12, 9, 3, 7, 5, 4, 10.
Γονίδιο Α
Υπ κλώνος Χ 5’ κλώνος Ζ 3’
bi ol og
Το σχήμα παρακάτω απεικονίζει τμήμα DNA προκαρυωτικού κυττάρου στο οποίο υπάρχουν δύο γονίδια το Α και το Β (συμβολίζονται με έντονη γραμμή) και οι θέσεις των υποκινητών τους (συμβολίζονται με διακεκομμένη γραμμή). Κάθε ένα από τα γονίδια αυτά είναι υπεύθυνο για τη σύνθεση πεπτιδικής αλυσίδας. Γονίδιο Β
Υπ 3’ 5’
Oι αλληλουχίες των γονιδίων που βρίσκονται στις θέσεις αυτές δίνονται παρακάτω. Γονίδιο Α Γονίδιο B
κλώνος 1 κλώνος 2 κλώνος 1 κλώνος 2
__ __ __ __
CCGTATGGTAATACCGCTGAGCTGATTTGTAATAATTG GGCATACCATTATGGCGACTCGACTAAACΑTTAΤTAAC GTATTAATGTTTATGTCGAGTCGCAATGCTATATGAAT CATAATTACAAATACAGCTCAGCGTTACGATATACTTA
Για το γονίδιο Α 59.
61.
Μη κωδικός κλώνος είναι
__ __ __ __
Για το γονίδιο Β 60.
Μη κωδικός κλώνος είναι
Α. ο κλώνος 1 5΄ CCG …. TTG 3΄
Α. ο κλώνος 1 5΄ GTA …. AAT 3΄
Β. ο κλώνος 1 3΄ CCG …. TTG 5΄
Β. ο κλώνος 1 3΄ GTA …. AAT 5΄
Γ. ο κλώνος 2 5΄ GGC …. AAC 3΄
Γ. ο κλώνος 2 3΄ CAT …. TTA 5΄
Δ. ο κλώνος 2 3΄ GGC …. AAC 5΄
Δ. ο κλώνος 2 5΄ CAT …. TTA 3΄
Η τοποθέτηση του γονιδίου στο σχήμα είναι
62.
Η τοποθέτηση του γονιδίου στο σχήμα είναι
Α. στον κλώνο Χ βρίσκεται η αλληλουχία του κλώνου 1 με διάταξη 5΄ GΤΤ … GCC 3΄
Α. στον κλώνο Χ βρίσκεται η αλληλουχία του κλώνου 2 με διάταξη 5΄ ATT … TAC 3΄
Β. στον κλώνο Χ βρίσκεται η αλληλουχία του κλώνου 1 με διάταξη 5΄ GCC … GTT 3΄
Β. στον κλώνο Χ βρίσκεται η αλληλουχία του κλώνου 1 με διάταξη 5΄ TTA … CAT 3΄
Γ. στον κλώνο Ζ βρίσκεται η αλληλουχία του κλώνου 2 με διάταξη 3΄ GGC … AAC 5΄
Γ. στον κλώνο Ζ βρίσκεται η αλληλουχία του κλώνου 2 με διάταξη 3΄ ATT … TAC 5΄
Δ. στον κλώνο Ζ βρίσκεται η αλληλουχία του κλώνου 2 με διάταξη 3΄ CAA … CGG 5΄
Δ. στον κλώνο Ζ βρίσκεται η αλληλουχία του κλώνου 1 με διάταξη 3΄ GTA … AAT 5΄
63.
Σε ένα από τα δύο γονίδια γίνεται μετάλλαξη και συγκεκριμένα αντικατάσταση βάσης, αποτέλεσμα της οποίας είναι η αδυναμία σχηματισμού συμπλόκου έναρξης μετάφρασης και τελικά η σύνθεση πεπτιδικής αλυσίδας. Η μετάλλαξη έγινε στην Α. 7η βάση του γονιδίου Α Β. 23η βάση του γονιδίου Α Γ. 7η βάση του γονιδίου Β
y.
gr
Δ. 35η βάση του γονιδίου Β
bi ol og
Απαντήστε στις ερωτήσεις που ακολουθούν, χρησιμοποιώντας το παρακάτω κείμενο ως κύρια πηγή πληροφοριών: Καλύτερο ρύζι
Η παραγωγή νέων μορφών φυτικών καλλιεργειών θα βοηθήσει στη βελτίωση της ποιότητας και της ποσότητας τροφής που παράγουν οι καλλιεργητές. Οι ερευνητικές εργασίες που δημοσιεύτηκαν στο National Academic of Science παρουσιάζουν την ανάπτυξη δύο νέων ποικιλιών ρυζιού, μία με τη βοήθεια επιλεκτικών διασταυρώσεων και μία με τη βοήθεια της βιοτεχνολογίας. Η μία ποικιλία ρυζιού, που ονομάζεται Nerica (New Rice of Africa) ήδη χρησιμοποιείται από τους καλλιεργητές στην Αφρική. Η ποικιλία Nerica συνδυάζει την αντοχή και την ανθεκτικότητα στα ζιζάνια που εμφανίζουν σπάνιες Αφρικανικές ποικιλίες με την παραγωγικότητα και τη γρήγορη ωρίμανση των Ασιατικών ποικιλιών. Η άλλη ποικιλία ρυζιού που ονομάζεται Stress-Tolerant δημιουργήθηκε με την εισαγωγή βακτηριακών γονιδίων σε ριζόφυτα για την παραγωγή τρεχαλόζης (σάκχαρο). Η τρεχαλόζη βοηθάει τα φυτά να διατηρούν σε καλή κατάσταση τις κυτταρικές τους μεμβράνες, τις πρωτεΐνες και τα ένζυμα κατά τη διάρκεια των περιβαλλοντικών αλλαγών. Τα φυτά που προκύπτουν είναι ανθεκτικά στην ξηρασία, στις χαμηλές θερμοκρασίες, στο αλατούχο έδαφος και σε πολλές άλλες περιβαλλοντικές πιέσεις περισσότερο απ΄ ότι οι φυσιολογικές ποικιλίες ρυζιού. 64.
Η δημιουργία νέων ποικιλιών καλλιεργούμενων φυτών είναι απαραίτητη γιατί: Α. εξασφαλίζει την ισορροπία του οικοσυστήματος Β. συμβάλλουν στη δημιουργία αποθεμάτων νερού για την άρδευση Γ. η καύση ορυκτών καυσίμων έχει μειώσει σημαντικά τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις Δ. αντιμετωπίζονται προβλήματα υποσιτισμού
65.
Η ποικιλία Nerica δημιουργήθηκε: Α. με διασταύρωση ποικιλιών Αφρικάνικου και Ασιατικού ρυζιού Β. με κλωνοποίηση γονιδίων για την αντοχή και την ανθεκτικότητα στα ζιζάνια Γ. με την ανταγωνιστική επικράτηση του Ασιατικού ρυζιού έναντι του Αφρικανικού Δ. με την εισαγωγή γονιδίων για την αύξηση της παραγωγής και τη γρήγορη ωρίμανση στο Ασιατικό ρύζι
66.
Ποιο βακτηριακό συστατικό είναι πιο πιθανό ότι συνέβαλλε στη δημιουργία της ποικιλίας ρυζιού που παράγει Stress-Tolerant Rice;
Α. το σάκχαρο
Β.
τα ένζυμα
Γ. το DNA
Δ.
η τρεχαλόζη
67.
Ποια από τις ποικιλίες ρυζιού που δημιουργήθηκαν ήταν αποτέλεσμα γενετικής μηχανικής; Εξηγείστε με 30 λέξεις περίπου..
bi ol og
y.
gr
Για μια δεκαετία περίπου, μελετήθηκε η επίδραση της αντιπηκτικής ουσίας βαρφαρίνη, στους αρουραίους Rattus norvegius. Η ουσία αυτή, ενσωματωμένη στην τροφή, απορροφάται από τον εντερικό σωλήνα και εμποδίζει την πήξη του αίματος. Μετά τη συνεχή μείωση του πληθυσμού για δέκα χρόνια, οι αρουραίοι άρχισαν να αυξάνονται και τέλος σταθεροποιήθηκαν από το 1967 και μετά στο 40-50%. Σε ένα πληθυσμό αρουραίων, όπως περιγράφεται στο παρακάτω διάγραμμα, το ποσοστό των αρουραίων που αντιστάθηκαν στη βαρφαρίνη έχει μείνει σταθερό για αρκετά χρόνια. Η αντίσταση στη βαρφαρίνη ελέγχεται από ένα επικρατές αυτοσωμικό αλληλόμορφο R. Περισσότερα από το 15% των ανθεκτικών ζώων είναι ετερόζυγα γι΄ αυτό το ζεύγος αλληλόμορφων (Rr). Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται η ανταπόκριση στη βαρφαρίνη και η σχετική αναπαραγωγική καταλληλότητα των ομόζυγων ή ετερόζυγων ατόμων για το επικρατές αλληλόμορφο R. Τα άτομα RR παρουσιάζουν 20-πλάσια αύξηση στην ανάγκη της βιταμίνης Κ απ΄ ότι τα άτομα rr.
ΣΧΕΤΙΚΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑ* ΤΟΥ ΓΕΝΕΤΙΚΟΥ ΤΟΠΟΥ R ΣΤΟΥΣ ΑΡΟΥΡΑΙΟΥΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΒΑΡΦΑΡΙΝΗΣ rr
Rr
RR
ανταπόκριση στη βαρφαρίνη
ευαίσθητο
ανθεκτικό
ανθεκτικό
εξάρτηση από τη βιταμίνη Κ
όχι
ενδιάμεση
ναι
0,68
1,00
0,37
σχετική καταλληλότητα
* Η καταλληλότητα είναι ένα μέτρο επιτυχίας της αναπαραγωγής ενός συγκεκριμένου γονότυπου. Η μέγιστη καταλληλότητα είναι 1,00 68.
Στον πληθυσμό υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός ετερόζυγων ατόμων. Ποια από τις παρακάτω προτάσεις εξηγεί καλύτερα την παρατήρηση αυτή; Α. Τα ετερόζυγα (Rr) έχουν επιλεκτικό πλεονέκτημα έναντι των ομόζυγων (RR και rr). Β. Το γονίδιο για την έλλειψη ανθεκτικότητας (r) παρουσίασε αύξηση της συχνότητάς του από γενιά σε γενιά. Γ. Το γονίδιο για την έλλειψη ανθεκτικότητας χάθηκε από γενιά σε γενιά. Δ. Τα ομόζυγα επικρατή άτομα (RR) αποκτούν πλεονέκτημα αναπαραγωγής έναντι των ετερόζυγων.
69.
Σε ένα πληθυσμό όπου δεν υπάρχει βαρφαρίνη, περιμένουμε ότι: Α. το επικρατές αλληλόμορφο R θα υποσκελίζει το υπολειπόμενο
Β. η συχνότητα του επικρατούς αλληλόμορφου R θα ελαττώνεται Γ. η συχνότητα των υπολειπόμενων ατόμων θα μειώνεται σταδιακά Δ. η συχνότητα του υπολειπόμενου αλληλόμορφου θα μειώνεται σταδιακά Η ισχυρή εξάρτηση των RR ατόμων από μεγάλες ποσότητες βιταμίνης Κ, πιθανώς ευθύνεται για:
71.
gr
Ποια από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστή σχετικά με το γονίδιο αντίστασης στη βαρφαρίνη; Α. Β. Γ. Δ.
72.
τη μειωμένη καταλληλότητά τους της έλλειψη ανθεκτικότητας στη βαρφαρίνη την υπεροχή τους έναντι των ετερόζυγων τη μείωση των ομόζυγων υπολειπόμενων στον πληθυσμό
y.
Α. Β. Γ. Δ.
bi ol og
70.
Είναι ένα φυσιολογικό γονίδιο το οποίο ωθείται σε μετάλλαξη με την επίδραση της βαρφαρίνης. Είναι μια μετάλλαξη που οφείλεται στη Φυσική Επιλογή. Η συχνότητα του γονιδίου αυξάνει εξαιτίας της υπεροχής του ως επικρατές. Μπορεί να μεταφέρεται με φορέα ένα πλασμίδιο. Τμήμα του «άχρηστου» DNA φαίνεται να επηρεάζει τον κίνδυνο καρδιοπάθειας
Ένα τμήμα του λεγόμενο «άχρηστου» DNA, το οποίο δεν περιέχει λειτουργικά γονίδια, παραδόξως φαίνεται να επηρεάζει τον κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου, επιβεβαιώνει έρευνα σε πειραματόζωα. Ο μηχανισμός του φαινομένου παραμένει πάντως εν πολλοίς μυστηριώδης. Το 98% του ανθρώπινου γενετικού υλικού δεν περιέχει πληροφορίες για τη σύνθεση πρωτεϊνών, όπως συμβαίνει στα γονίδια, και γι' αυτό το λόγο ονομάστηκε «άχρηστο DNA» (junk DNA), αν και αργότερα εμφανίστηκε πληθώρα ενδείξεων ότι στην πραγματικότητα παίζει σημαντικό ρόλο μέσω άγνωστων μηχανισμών. Το 2007, δύο μελέτες που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Science έδειχναν ότι οι άνθρωποι που φέρουν μεταλλάξεις σε ένα τμήμα άχρηστου DNA του χρωμοσώματος 9 αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο απόφραξης των στεφανιαίων αρτηριών. Η νέα έρευνα, που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature, εξέτασε τι συμβαίνει αν αυτό το τμήμα του χρωμοσώματος 9, με την ονομασία 9p21, εξαλειφθεί εντελώς από το DNA των ποντικών. «Σκεφτήκαμε, ας το διαγράψουμε για να δούμε τι συμβαίνει» σχολιάζει στο δικτυακό τόπο του περιοδικού ο Λεν Πενάτσιο, επικεφαλής της μελέτης στο Εθνικό Εργαστήριο Λόρενς Μπέρκλεϊ των ΗΠΑ. Η έρευνα έδειξε ότι η διαγραφή της επίμαχης περιοχής μειώνει με μυστηριώδη τρόπο την έκφραση (λειτουργία) δύο γονιδίων που βρίσκονται στο χρωμόσωμα 9 αλλά σε σχετικά απομακρυσμένη θέση, περίπου 100.000 ζεύγη βάσεων πέρα από το 9p21. Τα δύο αυτά γονίδια, Cdkn2a και Cdkn2b, είναι αναστολείς του κυτταρικού κύκλου, εμποδίζουν δηλαδή τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των κυττάρων στην καρδιά και σε άλλους ιστούς. Πολλά από τα γενετικά τροποποιημένα πειραματόζωα έζησαν λιγότερο από το κανονικό και ορισμένα ανέπτυξαν καρκινικούς όγκους. Ωστόσο οι εργαστηριακές δοκιμές έδειξαν ότι η διαγραφή του 9p21 σχετίζεται με υπερβολική ανάπτυξη του μυϊκού ιστού των αγγείων, η οποία μπορεί πράγματι να μειώσει τη ροή του αίματος προς την καρδιά, αλλά όχι με την εμφάνιση αθηρωματικής πλάκας, όπως έχει παρατηρηθεί στους ανθρώπους.
Επιπλέον, η εμφάνιση καρκίνου δεν έχει παρατηρηθεί σε ανθρώπους με μεταλλάξεις στο 9p21 που σχετίζονται με την καρδιοπάθεια. «Δεν γνωρίζουμε ακόμα το πώς [τα αποτελέσματα αυτά] μεταφράζονται στον άνθρωπο» παραδέχεται ο Δρ Πενάτσιο. Η μελέτη δεν προσφέρει μεν οριστικές απαντήσεις, τουλάχιστον όμως προσθέτει ένα μικρό κομμάτι στο παζλ του πώς το άχρηστο DNA επηρεάζει την ανθρώπινη υγεία. Αφού διαβάσετε προσεκτικά το κείμενο να απαντήσετε στις ερωτήσεις
y.
gr
Α. Πως μπορούμε να κατανοήσουμε αν το ‘’άχρηστο DNA’’ περιέχει σημαντικές πληροφορίες για σημαντικές λειτουργίες για τους ζωντανούς οργανισμούς;
bi ol og
Β. Σκεφτείτε ένα τρόπο μέσω του οποίου αναστάληκε η έκφραση των γονιδίων Cdkn2a και Cdkn2b. Γ. Γιατί νομίζετε η διαγραφή του 9p21 προκάλεσε υπερβολική ανάπτυξη του μυϊκού ιστού των αγγείων;
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 2012 Β΄ φάση
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Δ
2
Δ
18
Α, Β
3
Α
19
Β
4
Γ
20
Γ
5
Α
21
Γ
6
Α
22
Α
7
Α
23
ΝΝΝΝ
8
Γ
24
9
Δ
10
32
Σ, Λ, Σ Σ, Λ, Σ
46
Β
58
Γ
47
12, 5, 11
59
Δ
6, 1, 4, 2,
60
Γ
gr
17
y.
Α
33
Γ
34
Β
14, 3, 10,
61
Γ
35
Σ, Λ, Σ,
9, 7 ή 8,
62
Α
Λ, Λ, Σ
13, 8 ή 7
63
Α
bi ol og
1
36
Γ
48
Δ
64
Δ
Γ
37
Β
49
Γ
65
Α
25
Γ
38
Α
50
Β
66
Γ
Γ
26
Γ
39
Δ
51
Β
67
αναπ
11
Γ
27
Β
40
Β
52
αναπ
68
Α
12
Δ
28
αναπ
41
Α
53
Γ
69
Β
13
Δ
29
Α
42
Δ
54
Γ
70
Α
14
Γ
30
Α
43
Β
55
Β
71
Β
15
Β
31
Β
44
Δ
56
Δ
72
αναπ
16
Δ
45
Γ
57
Γ
Ερωτήσεις ανάπτυξης 28
Δεν υπάρχει στο έδαφος νεκρή οργανική ύλη προς αποικοδόμηση για την ανακύκλωση των συστατικών. Εναλλακτικά, η χρήση λιπασμάτων .
52
Για να τοποθετηθεί το γονίδιο με το σωστό προσανατολισμό θα πρέπει να του δημιουργήσουμε διαφορετικά μονόκλωνα άκρα, πράγμα που εξασφαλίζεται με τη χρήση δύο διαφορετικών και κατάλληλων περιοριστικών ενδονουκλεασών. Η μία δρα στην αρχή της γενετικής πληροφορίας, πριν το κωδικόνιο έναρξης και η άλλη στο τέλος της γενετικής πληροφορίας, μετά το κωδικόνιο λήξης. Επίσης έχουμε φροντίσει ώστε η αλληλουχία αναγνώρισης που βρίσκεται κοντά στο κωδικόνιο έναρξης του γονιδίου, να βρίσκεται και κοντά στον υποκινητή του πλασμιδίου.
1
Η Stress-Tolerant γιατί δημιουργήθηκε με την εισαγωγή του γονιδίου της τρεχαλόζης σε ριζόφυτα.
72
Α.
Η διαγραφή του τμήματος 9p21 του άχρηστου DNA, μείωσε την έκφραση των γονιδίων Cdkn2a και Cdkn2b.
Β.
Η περιοχή 9p21 είναι υπεύθυνη για την παραγωγή μορίων τα οποία δεν συμμετέχουν στην έκφραση της γενετικής πληροφορίας (άμεσα) αλλά ελέγχουν την έκφραση άλλων γονιδίων.
Γ.
Μειώθηκε η λειτουργία των γονιδίων Cdkn2a και Cdkn2b τα οποία, φυσιολογικά εμποδίζουν τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των κυττάρων.
bi ol og
y.
gr
67
ΜΟΡΙΟΔΟΤΗΣΗ
1 - 22
22 x 1
=
22
23
4 x 0,5
=
2
24 - 27
4x1
=
4
28
2+2
=
4
29 - 31
3x1
=
3
6 x 0,5
=
3
2x1
=
2
35
6 x 0,5
=
3
36 - 46
11 x 1
=
11
47
14 x 05
=
7
4x1
=
4
3+2+2
=
6
53 - 67
15 x 1
=
15
68 - 71
4x2
=
8
2+2+2
=
6
32 33 - 34
48 - 51 52
72
ΣΥΝΟΛΟ
100
2
ΤΑΞΗ Γ
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 2013
Α΄ ΦΑΣΗ
Να γράψετε τον αριθμό καθενός από τα παρακάτω θέματα και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.
Οι μεταβολές στην ατμόσφαιρα που μπορούν να προκαλέσουν όξινη βροχή, σχετίζονται περισσότερο με:
2.
Α. τη μείωση της συγκέντρωσης της γλυκόζης στο αίμα
gr
Α. το ουρικό οξύ στις απεκκρίσεις των μεταναστευτικών πτηνών
Β. τη μείωση της συγκέντρωσης της αιμοσφαιρίνης στο αίμα
y.
Β. την εξάτμιση νερού από όξινα εδάφη Γ. την εξάτμιση οξέων με τη διαπνοή των φυτών
Γ. την αύξηση της ποσότητας του λίπους στα κύτταρα
5.
bi ol og
Δ. τη βιομηχανική παραγωγή καυσαερίων
3.
Δ. τη μείωση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα στα κύτταρα
Τα είδη δεσμών που συναντώνται σε ένα μόριο DNA είναι:
4.
Α. αντίστροφη μεταγραφάση
Β. φωσφοδιεστερικοί και πεπτιδικοί δεσμοί
Β. καψίδιο
Γ. φωσφοδιεστερικοί δεσμοί και δεσμοί υδρογόνου
Γ. γενετικό υλικό
Δ. δεσμοί υδρογόνου και δισουλφιδικοί δεσμοί
Δ. γλυκοπρωτεΐνη
Σε ένα δασικό οικοσύστημα, οι αβιοτικοί παράγοντες περιλαμβάνουν:
6.
Τα κυανοβακτήρια ανήκουν: Α. στους αποικοδομητές Β. στους καταναλωτές
Β. τη θερμοκρασία και τη διαθεσιμότητα νερού
Γ. στους παραγωγούς
Γ. τους παραγωγούς και τους αποικοδομητές
Δ. στους ετερότροφους οργανισμούς
Δ. το pH και τους ετερότροφους οργανισμούς Ποια από τις παρακάτω προτάσεις περιγράφει καλύτερα τι είναι πιο πιθανό να συμβεί αν ένα άτομο εμβολιαστεί με εξασθενημένο παθογόνο παράγοντα;
8.
Σύμφωνα με τη θεωρία της Φυσικής Επιλογής, κάποια άτομα έχουν περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης και αναπαραγωγής από ότι κάποια άλλα, διότι:
Α. Η ικανότητα αντιμετώπισης της ασθένειας θα αυξηθεί εξαιτίας των αντισωμάτων που παρέλαβε ο οργανισμός από το εμβόλιο.
Α. μεταφέρουν στους απογόνους τους νέες ιδιότητες που έχουν αποκτήσει κατά τη διάρκεια της ζωής τους
Β. Η ικανότητα αντιμετώπισης της ασθένειας που οφείλεται στον παθογόνο παράγοντα θα αυξηθεί εξαιτίας της παραγωγής αντισωμάτων.
Β. είναι προσαρμοσμένα καλύτερα στο περιβάλλον τους από ότι κάποια άλλα Γ. δεν μεταφέρουν στους απογόνους τους νέα χαρακτηριστικά που αποκτούν τα ίδια κατά τη διάρκεια της ζωής τους
Γ. Η ικανότητα ταχείας παραγωγής αντισωμάτων θα μειωθεί εξαιτίας του εμβολιασμού.
Δ. έχουν την τάση να παράγουν λιγότερους απογόνους από κάποια άλλα με τα οποία βρίσκονται στο ίδιο περιβάλλον
Δ. Η ικανότητα αντίστασης θα αυξηθεί για τις περισσότερες ασθένειες. 9.
Η δομή με την οποία ο ιός HIV αναγνωρίζει το κύτταρο ξενιστή ονομάζεται:
Α. δεσμοί υδρογόνου και πεπτιδικοί δεσμοί
Α. το φως και την βιοποικιλότητα
7.
Η αύξηση της ινσουλίνης στο αίμα θα έχει ως άμεσο αποτέλεσμα
Δίνεται το παρακάτω τμήμα μιας αλυσίδας DNA.
10.
Α. γίνεται τροποποίηση των γεννητικών και των σωματικών κυττάρων του ασθενούς
5΄AGATGAGTCCGACTGACTTGTAACCG3΄-OH
Β. γίνεται αντικατάσταση του μεταλλαγμένου γονιδίου
Αν γνωρίζουμε ότι στο τμήμα αυτό υπάρχει μία γενετική πληροφορία για τη σύνθεση πεπτιδίου, το κωδικόνιο λήξης της πληροφορίας αυτής είναι: Α. TAA
Γ.
TAG
Β. ATA
Δ.
TGA
Με τη γονιδιακή θεραπεία:
Γ. υπάρχει πιθανότητα να προκληθούν παρενέργειες Δ. δεν χρησιμοποιούνται τεχνικές ανασυνδυασμένου DNA
1
Τα δείγματα με τη μεγαλύτερη ομοιότητα ως προς το μάρτυρα είναι τα: Α. S1 Β. S2 Γ. S3 Δ. S2 και S3
13.
Ο τεμαχισμός του DNA γίνεται:
bi ol og
11.
y.
gr
Κατά τη διάρκεια της σύγκρισης γενετικού υλικού τριών διαφορετικών οργανισμών, S1, S2 και S3 τμήματα DNA από κάθε οργανισμό, τεμαχίστηκαν σε μικρότερα τμήματα. Τα τμήματα DNA κάθε δείγματος τοποθετήθηκαν στις υποδοχές (πηγαδάκια) συσκευής ηλεκτροφόρησης για να «τρέξουν» σε πήκτωμα αγαρόζης υπό την επίδραση ηλεκτρικού πεδίου. Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει την εικόνα του πηκτώματος μέσα στο οποίο έχουν «τρέξει» τμήματα DNA. Οι θέσεις των τμημάτων DNA μετά το τέλος της διαδικασίας σημειώνονται με έντονες μαύρες γραμμές για κάθε δείγμα στην αντίστοιχη στήλη.
12.
Α. με την ίδια περιοριστική ενδονουκλεάση για όλα τα δείγματα Β. με διαφορετική περιοριστική ενδονουκλεάση για κάθε δείγμα Γ. με θέρμανση για όλα τα δείγματα Δ. με την ίδια DNA ελικάση για όλα τα δείγματα
Το διάγραμμα αναπαριστάνει μια τροφική πυραμίδα. Η συγκέντρωση του εντομοκτόνου DDT στους οργανισμούς του επιπέδου Ε-4 είναι υψηλότερη από τη συγκέντρωση του DDT στους οργανισμούς του επιπέδου Ε-1, επειδή το DDT: Α. συντίθεται από τους οργανισμούς του επιπέδου Ε-4 Β. εκκρίνεται από τους οργανισμούς του επιπέδου Ε-1 ως τοξική ουσία Γ. παράγεται από τους οργανισμούς του επιπέδου Ε-3, οι οποίοι τρέφονται με οργανισμούς του επιπέδου Ε-4 Δ. περνάει μέσω των επιπέδων Ε-1, Ε-2 και Ε-3 στους οργανισμούς του επιπέδου Ε-4
14.
Η απομάκρυνση σχεδόν όλων των θηρευτών από ένα οικοσύστημα, θα προκαλέσει κατ’ αρχάς:
15.
Α. αύξηση των σαρκοφάγων οργανισμών
Α. σε μεγάλο αριθμό γαμετών
Β. μείωση των νέων θηρευτών που μεταναστεύουν στο οικοσύστημα
Β. στην αυξημένη πολυπλοκότητα των πολυκύτταρων οργανισμών
Γ. μείωση του πλήθους των αποικοδομητών
Γ. στην κλωνοποίηση των καλύτερων απογόνων
Δ. αύξηση των φυτοφάγων ζώων 16.
Οι ιντερφερόνες που χρησιμοποιεί σήμερα ο άνθρωπος είναι δυνατόν να παράγονται σε μεγάλες ποσότητες από:
Δ. στη γενετική ποικιλομορφία των απογόνων 17.
Β. ο παράγοντας IΧ
Β. κύτταρα πρωτοζώων
Γ. η α1-αντιθρυψίνη
Γ. κύτταρα ανθρώπου
Δ. ο παράγοντας VIII
Δ. φυτικά κύτταρα Μητρική προέλευση παρουσιάζουν μόνον τα γονίδια που εντοπίζονται στο:
Σε άτομα που πάσχουν από αιμορροφιλία Β, χορηγείται: Α. η αυξητική ορμόνη
Α. γενετικά τροποποιημένα βακτήρια
18.
Η μείωση και η γονιμοποίηση είναι διαδικασίες που συμβάλλουν αποφασιστικά στην επιβίωση πολλών ειδών, επειδή αυτές οδηγούν:
19.
Πολλαπλά αλληλόμορφα μπορούν να εντοπιστούν: Α. σε ένα γαμέτη
Α. Χ χρωμόσωμα.
Β. σε ένα διπλοειδές κύτταρο
Β. Υ χρωμόσωμα.
Γ. σε έναν διπλοειδή οργανισμό
Γ. μιτοχονδριακό γονιδίωμα.
Δ. σε έναν πληθυσμό
Δ. 5ο χρωμόσωμα.
2
21.
Β.
3
Γ.
4
Δ.
Η εικόνα αναπαριστά μια τεχνική που χρησιμοποιείται για την παραγωγή νέων φυτών. Ποια από τις προτάσεις που ακολουθούν είναι πιο σωστή σύμφωνα με τα δεδομένα του σχήματος;
5
Γ.
πρωτόζωο
Β. ιό
Δ.
βακτήριο
bi ol og
22.
2
Α. μύκητα
y.
Ποιος αριθμός στο διάγραμμα αντιστοιχεί στη φωτοσύνθεση; Α.
Ένας ερευνητής με τη βοήθεια μικροσκοπίου και δοκιμάζοντας ακραίες συνθήκες θερμοκρασίας προσπαθεί να ταυτοποιήσει έναν μικροοργανισμό. Διαπιστώνει λοιπόν ότι ο μικροοργανισμός φέρει τα εξής χαρακτηριστικά: έχει μαστίγια, ριβοσώματα και σχηματίζει παχιά ανθεκτικά τοιχώματα σε αντίξοες θερμοκρασίες. Με τα παραπάνω δεδομένα συμπεραίνει ότι πρόκειται για:
gr
20.
Α. Ένα κύτταρο φύλλου που απομονώθηκε, μετατράπηκε σε ζυγωτό το οποίο αναπτύχθηκε σε νέο φυτό με αλλεπάλληλες μιτωτικές διαιρέσεις. Β. Η διαδικασία αυτή χρησιμοποιείται για την παραγωγή νέων φυτών ντομάτας τα οποία είναι κλώνοι του αρχικού φυτού. Γ. Το κύτταρο που απομονώθηκε από το φύλλο παρήγαγε οκτώ κύτταρα, καθένα από τα οποία έχει τη μισή γενετική πληροφορία του αρχικού κυττάρου. Δ. Το νέο φυτό ντομάτας δεν θα είναι ικανό να αναπαράγεται αμφιγονικά επειδή δημιουργήθηκε με μιτωτικές διαιρέσεις. 23.
Δίνεται η τροφική αλυσίδα ποώδη φυτά → έντομα → βάτραχοι. Αν ραντίσουμε με εντομοκτόνο τότε:
24.
Α. ένα κωδικόνιο αποτελείται από τρία νουκλεοτίδια.
Α. οι βάτραχοι θα μειωθούν. Β. τα ποώδη φυτά θα μειωθούν.
Β. ένα κωδικόνιο μπορεί να κωδικοποιεί το ίδιο αμινοξύ με άλλο κωδικόνιο.
Γ. ο αριθμός των βατράχων θα μείνει αμετάβλητος.
Γ. ένα κωδικόνιο δεν κωδικοποιεί ποτέ πάνω από ένα αμινοξύ.
Δ. ο αριθμός των ποωδών φυτών θα μείνει αμετάβλητος 25.
Το σχήμα της εικόνας παριστάνει μια πυραμίδα ενέργειας η οποία περιλαμβάνει αυτότροφους και άλλους οργανισμούς μιας τροφικής αλυσίδας. Σαρκοφάγοι οργανισμοί είναι πιθανό να βρίσκονται:
Ποια από τις παρακάτω προτάσεις ΔΕΝ ισχύει;
Δ. ένα κωδικόνιο υπάρχει σε μόριο t RNA. 26.
Ένα ζυγωτό με χρωμοσωμική ανωμαλία ΧΧΧΥ μπορεί να προκύψει Α. από μη διαχωρισμό στην 1η ή στη 2η μειωτική του πατέρα Β. από μη διαχωρισμό στην 1η μειωτική του πατέρα ή της μητέρας
Α. μόνο στο επίπεδο ΙV
Γ. από μη διαχωρισμό στην 1η μειωτική του πατέρα και στη 2η της μητέρας
Β. στα επίπεδα Ι και ΙΙ Γ. στα επίπεδα ΙΙ και ΙΙΙ
Δ. από μη διαχωρισμό στην 1η μειωτική της μητέρας και στη 2η του πατέρα
Δ. στα επίπεδα ΙΙΙ και IV
3
27.
Το διάγραμμα της εικόνας αναπαριστά ένα ανθρώπινο κύτταρο (Χ) το οποίο εγκολπώνει ένα βακτήριο. Το κύτταρο Χ είναι: Α. ερυθρό αιμοσφαίριο Β. λευκό αιμοσφαίριο Γ. ηπατικό κύτταρο Δ. νευρικό κύτταρο 29.
Έστω ένα πλασμίδιο το οποίο εκτός από γονίδιο ανθεκτικότητας στην αμπικιλίνη, διαθέτει και ένα δεύτερο το οποίο προσδίδει ανθεκτικότητα στην τετρακυκλίνη. Εντός του γονιδίου της τετρακυκλίνης βρίσκεται η αλληλουχία που αναγνωρίζει η EcoRI την οποία χρησιμοποιούμε για τη δημιουργία ενός ανασυνδυασμένου πλασμιδίου. Τα μετασχηματισμένα βακτήρια με το ανασυνδυασμένο πλασμίδιο:
bi ol og
y.
gr
28.
Α. είναι ανθεκτικά στην αμπικιλίνη και στην τετρακυκλίνη
Ποια έννοια μπορεί να ερμηνεύσει τις μεταβολές που παρουσιάζονται στο διάγραμμα;
Β. είναι ανθεκτικά στην αμπικιλίνη, αλλά όχι στη τετρακυκλίνη
Α. Η επιβίωση του καλύτερα προσαρμοσμένου.
Γ. είναι ανθεκτικά στην τετρακυκλίνη, αλλά όχι στην αμπικιλίνη
Β. Η κληρονομική μεταβίβαση των επίκτητων χαρακτηριστικών
Δ. δεν είναι ανθεκτικά σε κανένα αντιβιοτικό
Γ. Η χρήση και η αχρησία Δ. Η σταθερότητα των ειδών 30.
Σε μια κλειστή καλλιέργεια οι μικροοργανισμοί προσαρμόζονται στις συνθήκες του περιβάλλοντος κατά την:
31.
Α. αποικοδόμηση
Α. λανθάνουσα φάση
Β. εκβιομηχάνιση
Β. εκθετική φάση
Γ. φωτοσύνθεση
Γ. στατική φάση
Δ. καύση
Δ. φάση θανάτου 32.
Η διαδικασία που μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της υπερθέρμανσης του πλανήτη είναι η:
Σε όλη την έκταση του οπερόνιου της λακτόζης του βακτηρίου Ε.coli συναντώνται συνολικά:
33.
Οι ιοί, για να φτιάξουν τις δικές τους πρωτεΐνες, Α. μεταφέρουν στα κύτταρα των ξενιστών τα δικά τους ριβοσώματα
Α. ένα κωδικόνιο έναρξης και μία αλληλουχία λήξης της μεταγραφής
Β. με την είσοδο τους στα κύτταρα των ξενιστών, φτιάχνουν τα δικά τους ριβοσώματα
Β. δύο κωδικόνια έναρξης και δύο αλληλουχίες λήξης της μεταγραφής
Γ. δε χρειάζονται καθόλου ριβοσώματα
Γ. τρία κωδικόνια έναρξης και τρεις αλληλουχίες λήξης της μεταγραφής
Δ. δανείζονται τα ριβοσώματα των κυττάρων του ξενιστή.
Δ. τέσσερα κωδικόνια έναρξης και δύο αλληλουχίες λήξης της μεταγραφής
υποκινητής
34. 1η αλυσίδα
3΄…
CGAACTACCGA
…
GTTTTAACTGGGAA
…
AAAATAT
…5΄
2η αλυσίδα
5΄…
GCTTGATGGCT
…
CAAAATTGACCCTT
…
TTTTATA
…3΄
Το παραπάνω δίκλωνο DNA είναι τμήμα γονιδίου που είναι υπεύθυνο για τη σύνθεση tRNA. Στο τμήμα αυτό φαίνεται ο υποκινητής και τα άκρα της κάθε αλυσίδας. Μη κωδική αλυσίδα είναι: Α. η 1η η οποία μεταγράφεται από το 3΄ προς το 5΄ άκρο της Β. η 1η η οποία μεταγράφεται από το 5΄ προς το 3΄ άκρο της Γ. η 2η η οποία μεταγράφεται από το 5΄ προς το 3΄ άκρο της Δ.
η 2η η οποία μεταγράφεται από το 3΄ προς το 5΄ άκρο της
4
Μετά την αντιγραφής ενός μορίου πυρηνικού DNA, τα θυγατρικά μόρια:
36.
Α. σχηματίζουν τις αδελφές χρωματίδες Β. παρουσιάζουν το μεγαλύτερο δυνατό βαθμό συσπείρωσης
Α. μείωσης ή και εξαφάνισης του πληθυσμού Β. δημιουργίας νέου είδους
Γ. έχουν παραπλήσιες γενετικές πληροφορίες
Γ. αλλαγής των διατροφικών συνηθειών του πληθυσμού Δ. ενίσχυσης της προστασίας από τους θηρευτἐς
Δ. συνιστούν ομόλογα χρωμοσώματα
37.
Οι μεταγραφικοί παράγοντες:
38.
Α. είναι ρυθμιστικά στοιχεία αντιγραφής του DNA
y.
bi ol og
Β. χειριστής και υποκινητής
Γ. επηρεάζουν τη ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης Δ. ρυθμίζουν τη μετάφραση του RNA Στα παρακάτω γραφήματα απεικονίζονται οι φαινότυποι των τριών πειραματικών πληθυσμών ενός είδους φυτών. Οι τρεις πληθυσμοί Χ, Υ και Ζ αναπαριστούν αντίστοιχα τις
Σε ποια από τις παρακάτω επιλογές τα αναφερόμενα μπορούν να αποτελούνται από RNA Α. αλληλουχίες λήξης της μεταγραφής και κωδικόνιο λήξης
Β. είναι ειδικές περιοχές του DNA που πρόκειται να μεταγραφούν
39.
Σε έναν πληθυσμό εντόμων που τρέφονται με τη γύρη λουλουδιών, εμφανίστηκε μια μετάλλαξη που επιτρέπει την αναγνώριση και του πράσινου χρώματος. Η μετάλλαξη αυτή μπορεί να γίνει η αιτία:
gr
35.
Γ. πρωταρχικά τμήματα και ανιχνευτής Δ. RNA πολυμεράση και ριβόσωμα
Α. F1, F2 και F3 γενιές. Β. P, F1 και F2 γενιές. Γ. F2, P και F1 γενιές. Δ. F3, F1 και F2 γενιές. 40.
Στην εικόνα που ακολουθεί απεικονίζονται τα συστατικά στοιχεία που συμμετέχουν στη διαδικασία πήξης του αίματος σε έναν τραυματισμένο ιστό. Η ορθή αντιστοίχιση είναι: Α. 1-Λευκό αιμοσφαίριο, 2-Ερυθρό αιμοσφαίριο, 3-Ινώδες, 4Αιμοπετάλιο Β. 1-Ερυθρό αιμοσφαίριο, 2Αιμοπετάλιο, 3-Ινώδες , 4-Λευκό αιμοσφαίριο Γ. 1-Αιμοπετάλιο, 2-Ερυθρό αιμοσφαίριο, 3-Λευκό αιμοσφαίριο, 4Ινώδες Δ. 1-Λευκό αιμοσφαίριο, 2-Ερυθρό αιμοσφαίριο, 3-Αιμοπετάλιο, 4Ινώδες
41.
Ένας σπουδαστής διαπίστωσε ότι οι φρουτόμυγες με κατσαρά φτερά μπορούσαν να αποκτήσουν ίσια φτερά αν O αναπτύσσονταν σε θερμοκρασία 16 C, ή να διατηρήσουν τα κατσαρά φτερά αν αναπτύσσονταν σε θερμοκραO σία 25 C. Η καλύτερη ερμηνεία για την παρατήρηση αυτή είναι: Α. Το σχήμα των φτερών είναι εξελικτική προσαρμογή στην αλλαγή της θερμοκρασίας. Β. Το σχήμα των φτερών επηρεάζεται από την ένταση του φωτός. Γ. Η γονιδιακή έκφραση μπορεί να τροποποιηθεί με την επίδραση του περιβάλλοντος. Δ. Οι γονιδιακές μεταλλάξεις για το σχήμα των φτερών συμβαίνουν μόνο σε υψηλές θερμοκρασίες.
5
42.
Στα ευκαρυωτικά κύτταρα ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης σε επίπεδο μεταγραφής, σημαίνει ότι: Α. η RNA πολυμεράση καθορίζει ποια γονίδια και με ποια ταχύτητα θα μεταγραφούν Β. μόνο όταν ο σωστός συνδυασμός μεταγραφικών παραγόντων προσδεθεί στον χειριστή ενός γονιδίου, αρχίζει η RNA πολυμεράση τη μεταγραφή του γονιδίου Γ. ποικίλει η ικανότητα πρόσδεσης του mRNA στα ριβοσώματα Δ. ένας αριθμός μηχανισμών ελέγχει ποια γονίδια και με ποια ταχύτητα θα μεταγραφούν Σε πληθυσμούς ενός είδους σπίνων εδάφους των νησιών Γκαλαπάγκος έχουν παρατηρηθεί εξελικτικές αλλαγές στο μέγεθος του ράμφους. Ανάμεσα στους μικρούς και μεγάλους σπόρους, οι σπίνοι αυτοί προτιμούν τους μικρούς σπόρους οι οποίοι θρυμματίζονται πιο εύκολα. Η διαθεσιμότητα όλων των σπόρων είναι περιορισμένη σε περιόδους ξηρασίας. Οι μικροί σπόροι καταναλώνονται γρήγορα και παραμένουν μόνο οι μεγάλοι για τη διατροφή των σπίνων. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι τέτοιες μεταβολές στις διατροφικές επιλογές σχετίζονται με την αύξηση του μέσου μεγέθους του ράμφους των σπίνων αυτών.
43.
Σε ένα τροφικό πλέγμα, για κάποιο διάστημα παρουσιάστηκε μείωση των παραγωγών. Αποτέλεσμα αυτής της μείωσης ήταν η ελάττωση του πληθυσμού των ελαφιών και των λύκων. Ο λόγος για τον οποίο μειώθηκαν τα ελάφια και οι λύκοι είναι:
45.
Η πιο πιθανή εξήγηση για την αύξηση του μέσου μεγέθους του ράμφους είναι:
y.
gr
Α. Η ιδιότητα είναι κληρονομική και οι σπίνοι με μεγάλο ράμφος έχουν μεγαλύτερη αναπαραγωγική επιτυχία.
bi ol og
Β. Οι σπίνοι αποκτούν μεγαλύτερο ράμφος ως αποτέλεσμα της πρόσθετης εξάσκησης να τραφούν με μεγάλους σπόρους.
44.
Γ. Οι σπίνοι διασταυρώθηκαν με άλλα είδη πουλιών που είχαν μεγάλο ράμφος και απέκτησαν την ιδιότητα αυτή.
Δ. Η έλλειψη των μικρών σπόρων προκάλεσε μετάλλαξη η οποία οδήγησε στην εμφάνιση μεγάλου ράμφους
Α. στο τροφικό πλέγμα, οι παραγωγοί δεν θεωρούνται τόσο σημαντικοί παράγοντες όσο οι καταναλωτές
Οι χλοοκοπτικές μηχανές παλαιού τύπου διέθεταν πλαστικό σάκο για τη συλλογή των κομμένων χόρτων τα οποία στη συνέχεια κατέληγαν στα απορρίμματα. Σύγχρονες χλοοκοπτικές μηχανές δεν έχουν σάκο, κόβουν το χορτάρι σε πολύ μικρά κομμάτια και το αφήνουν το έδαφος. Η λειτουργία αυτή των σύγχρονων χλοοκοπτικών μηχανών συμβάλλει: Α. στην αύξηση της ποικιλότητας του οικοσυστήματος
Β. χρειάζονται περισσότεροι καταναλωτές απ΄ ότι παραγωγοί για την ομαλή λειτουργία του τροφικού πλέγματος
Β. στην ανακύκλωση των θρεπτικών συστατικών Γ. στον περιορισμό των παθογόνων μικροβίων
Γ. στο τροφικό πλέγμα, οι οργανισμοί αλληλεπιδρούν μεταξύ τους
Δ. στη δημιουργία νέων ειδών
Δ. σε ένα τροφικό πλέγμα, οι πληθυσμοί τείνουν να παραμένουν σταθεροί 46.
Στην κατασκευή της cDNA βιβλιοθήκης
47.
Α. απαιτούνται πριμοσώματα Β. είναι απαραίτητη η RNA πολυμεράση Γ. απαιτούνται επιδιορθωτικά ένζυμα
Σε διασταύρωση διϋβριδισμού, για δύο γονίδια που βρίσκονται σε διαφορετικά χρωμοσώματα, η φαινοτυπική αναλογία 1:1:1:1 στην F1, προκύπτει από γονείς: Α. ΑαΒβ Χ ααββ
Δ. δεν απαιτείται κανένα από τα παραπάνω
Β. ΑαΒβ Χ ΑαΒβ Γ. ΑαΒβ Χ ΑΑββ Δ. ΑαΒβ Χ ααΒΒ
48.
Ποια από τις παρακάτω μεταβολές σε δείγμα νερού λίμνης μπορεί να αποτελέσει ένδειξη ότι στη λίμνη υπάρχουν και δρουν ετερότροφοι μικροοργανισμοί;
49.
Α. Αύξηση της πιθανότητας καρκίνου.
Α. η αύξηση της συγκέντρωσης του όζοντος
Β. Αύξηση του ρυθμού μεταλλάξεων.
Β. η αύξηση της συγκέντρωσης της γλυκόζης Γ.
Μετά από μακροχρόνια έκθεση κυττάρων σε ραδιενεργό ακτινοβολία παρατηρείται:
Γ. Αύξηση της πιθανότητας καρκίνου και του ρυθμού μεταλλάξεων.
η μείωση της συγκέντρωσης οξυγόνου
Δ. η μείωση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα
Δ. Μείωση του ρυθμού μεταλλάξεων και αύξηση της πιθανότητας καρκίνου.
6
50.
52.
Το διοξείδιο του θείου, SO2, συμμετέχει:
51.
Το ανοσοβιολογικό σύστημα ενεργοποιείται :
Α. στη βιοσυσσώρευση
Α. με τη χορήγηση εμβολίου
Β. στο φαινόμενο του θερμοκηπίου
Β. με τη χορήγηση ορού
Γ. στην όξινη βροχή
Γ. με τη χορήγηση αντιβιοτικού
Δ. στη διαταραχή της στιβάδας του όζοντος
Δ. μόνο στην περίπτωση που ένα μικρόβιο μολύνει τον ανθρώπινο οργανισμό
Ένα τροφικό πλέγμα είναι πιο αντιπροσωπευτικό από μία τροφική αλυσίδα, επειδή το τροφικό πλέγμα: Β. όλοι οι οργανισμοί ζουν στον ίδιο βιότοπο Γ. περιλαμβάνει εναλλακτικές διαδρομές ροής ενέργειας
gr
Α. μεταφέρει την ενέργεια όλων των παραγωγών στα σαρκοφάγα ζώα
Όταν τα καφέ φίδια των δέντρων βρέθηκαν συμπτωματικά στο νησί Γκουάμ, δεν αντιμετώπισαν φυσικούς θηρευτές. Τα φίδια αυτά αναζήτησαν και έφαγαν πολλά από τα αυγά των εντομοφάγων πουλιών. Ποιο από τα παρακάτω μπορεί να θεωρηθεί ως πιο πιθανό επακόλουθο της παρουσίας των καφέ φιδιών
54.
Α. Η αύξηση του πληθυσμού των εντομοφάγων πουλιών.
Α. το γονίδιο απουσιάζει από τα άλλα κύτταρα
Β. Η αύξηση του πληθυσμού των εντόμων. Γ. Η αναζήτηση νέας πηγής τροφής από τα εντομοφάγα πουλιά
Β. μερικά κύτταρα δεν είναι ακόμα ώριμα Γ. το γονίδιο εκφράζεται σε ορισμένα κύτταρα και όχι σε όλα
Δ. Η αναζήτηση νέας πηγής τροφής από τα έντομα
55.
Δ. η μετάφραση πραγματοποιείται σε ορισμένα μόνο κύτταρα
Αν η μιτωτική διαίρεση είναι ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο μπορεί να αναπαραχθεί ένα συγκεκριμένο είδος μονοκύτταρου οργανισμού, το πιο πιθανό είναι ότι:
56.
Α. δεν συμβαίνουν μεταλλάξεις σε αυτό το είδος Β. η ποικιλομορφία σ΄ αυτό το είδος να είναι μικρότερη απ΄ ότι σε ένα άλλο το οποίο αναπαράγεται αμφιγονικά
57.
Η μαυρισμένη περιοχή στον γυρίνο του σχήματος δείχνει την περιοχή που εντοπίζεται το mRNA που προέρχεται από τη μεταγραφή του γονιδίου «ardin». Η καλύτερη απάντηση στο ερώτημα «γιατί αυτό το mRNA δεν συναντάται σε όλο το σώμα του γυρίνου» είναι:
bi ol og
53.
y.
Δ. περιλαμβάνει περισσότερους καταναλωτές από ότι παραγωγούς
Στα γαρύφαλλα, τα αλληλόμορφα που ελέγχουν το χρώμα του άνθους έχουν σχέση ατελούς επικράτησης. Από τη διασταύρωση φυτών με κόκκινα άνθη με φυτά που είχαν λευκά άνθη προέκυψαν φυτά με ροζ άνθη. Ποια είναι η αναμενόμενη κατανομή φαινοτύπων στους απογόνους από τη διασταύρωση μεταξύ φυτών με ροζ και φυτών με κόκκινα άνθη; Α. 1 κόκκινο : 1 ροζ
Γ. σε μία περιοχή, ο αριθμός των ατόμων αυτού του είδους θα παραμένει σταθερός
Β. Όλα κόκκινα
Δ. αυτό το είδος ανήκει στο ζωικό βασίλειο
Δ. 1 κόκκινο : 1 λευκό
Γ. Όλα ροζ
Στο ζωικό κύτταρο, DNA παρατηρείται στον πυρήνα και στα μιτοχόνδρια. Το μιτοχονδριακό DNA στα ανθρώπινα κύτταρα είναι: Α. Ένα μίγμα του μιτοχονδριακού DNA της μητέρας και του πατέρα. Β. Ένα μίγμα του πυρηνικού DNA της μητέρας και του πατέρα. Γ. Το ίδιο με το μιτοχονδριακό DNA του παππού από την πλευρά της μητέρας. Δ. Το ίδιο με το μιτοχονδριακό DNA της γιαγιάς από την πλευρά της μητέρας.
58.
Αν σε έναν πληθυσμό, η κλωνοποίηση είναι η μόνη μέθοδος αναπαραγωγής των οργανισμών, τότε ο πληθυσμός: Α. μπορεί να προσαρμόζεται ευκολότερα στις αλλαγές του περιβάλλοντος Β. έχει πολύ μικρές πιθανότητες για ποικιλομορφία Γ. θα συνεχίσει να εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς Δ. θα παρουσιάζει συχνές μεταλλάξεις
7
Μερικές φρουτόμυγες φέρουν μια μετάλλαξη του γονιδίου shaker που διατηρεί τα πόδια σε μία διαρκή κίνηση σαν να τρέμουν. Πραγματοποιήθηκε μία πειραματική διασταύρωση για να προσδιορίσει τον τύπο κληρονομικότητας που ακολουθεί η μετάλλαξη. Η διασταύρωση είναι στο πλαίσιο. Ποιος τύπος κληρονομικότητας εξηγεί καλύτερα την έκφραση της μετάλλαξης; Ρ: αρσενικά shaker Χ θηλυκά φυσιολογικά ομόζυγα Α. αυτοσωμικός επικρατής. F1: αρσενικά φυσιολογικά, θηλυκά shaker Β. αυτοσωμικός υπολειπόμενος. F2 136 αρσενικά shaker, 131 αρσενικά φυσιολογικά Γ. φυλοσύνδετος υπολειπόμενος. 132 θηλυκά shaker, 137 θηλυκά φυσιολογικά Δ. φυλοσύνδετος επικρατής.
gr
59.
bi ol og
y.
Με βάση την παρακάτω πληροφορία και τις γενικότερες γνώσεις σας να αξιολογήσετε ως σωστές (σημειώνοντας με Σ), είτε λανθασμένες (σημειώνοντας με Λ) τις παρακάτω προτάσεις: Πρόσφατα ανακαλύφθηκε ότι στον οργανισμό των αρκούδων «Πάντα» παράγονται ισχυρά αντιβιοτικά που προστατεύουν αυτά τα ζώα (είδος απειλούμενο με εξαφάνιση) από λοιμώξεις. Η απομόνωση και χρήση των υπεύθυνων γονιδίων πιθανόν θα οδηγήσει σε παραγωγή αποτελεσματικών αντιβιοτικών για την προστασία και του ανθρώπινου πληθυσμού. Με βάση ΚΑΙ αυτή την πληροφορία να αξιολογήσετε ως σωστές (σημειώνοντας με Σ), είτε λανθασμένες (σημειώνοντας με Λ) τις παρακάτω προτάσεις: 60.
Με χρήση αυτών των αντιβιοτικών πιθανόν να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε νέα στελέχη ιών της γρίπης. Αυτοί οι ιοί δεν προκαλούν ασθένεια στα Πάντα ίσως λόγω της δράσης αυτών των αντιβιοτικών.
61.
Τα υπεύθυνα γονίδια μπορούμε να τα εντοπίσουμε μόνο σε κύτταρα επιλεγμένων ιστών αυτών των ζώων.
62.
Αν θελήσουμε να παραγάγουμε μαζικά αυτά τα αντιβιοτικά από το γάλα κάποιου διαγονιδιακού θηλαστικού είναι απαραίτητο να απομονώσουμε τα υπεύθυνα γονίδια από κατάλληλη c DNA βιβλιοθήκη.
63.
Ένας λόγος που ίσως προτιμήσουμε να παραγάγουμε πρωτεϊνικής σύστασης ουσίες με χρήση διαγονιδιακών θηλαστικών και όχι βακτηρίων είναι ότι αυτά τα διαγονιδιακά ζώα είναι πιο πιθανόν να διαθέτουν πολύ πιο κοινές με αυτές των Πάντα διαδικασίες γονιδιακής ρύθμισης μετά τη μετάφραση, σε σχέση με τα βακτήρια.
64.
Η εισαγωγή των υπεύθυνων γονιδίων σε φυτικά κύτταρα θα μπορούσε να οδηγήσει στη σύνθεση από διαγονιδιακά φυτά αυτών των αντιβιοτικών.
65.
Τα αντιβιοτικά μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση και κάποιων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.
Να σημειώσετε με (Σ) τις προτάσεις που θεωρείτε σωστές και με (Λ) τις προτάσεις που θεωρείτε λανθασμένες. 66.
Η εκτεταμένη καύση ξύλων για τις ανάγκες θέρμανσης μπορεί να προκαλέσει ρύπανση της ατμόσφαιρας μιας πόλης.
67.
Η όξινη βροχή που έχει παρατηρηθεί στη χώρα μας μπορεί να οφείλεται σε μεταφορά βιομηχανικών ρύπων από την βόρεια Ευρώπη.
68.
Η χορήγηση αντιτετανικού ορού κάνει περιττή την ενεργοποίηση του ανοσοβιολογικού συστήματος αν μετά από δύο χρόνια στο αίμα του ίδιου ανθρώπου εισέλθει το βακτήριο που προκαλεί τον τέτανο.
69.
Τα χερσαία φυτά συμβάλλουν στην επιστροφή στην ατμόσφαιρα του νερού που έφτασε στο έδαφος με τις κατακρημνίσεις.
Να απαντήσετε στις ερωτήσεις 70.
Η παρουσία ενός εντόμου, γνωστού ως μύγα της Μεσογείου, μείωσε σημαντικά την παραγωγή πορτοκαλιών στην Καλιφόρνια. Για τον έλεγχο των εντόμων χρησιμοποιήθηκαν κατάλληλα εντομοκτόνα. Χρησιμοποιώντας την έννοια της φυσικής επιλογής, εξηγείστε πώς η διαρκής χρήση του εντομοκτόνου μπορεί να καταστεί αναποτελεσματική στον έλεγχο των εντόμων. Στην απάντησή σας να συμπεριλάβετε τις έννοιες: ποικιλία, προσαρμογή, επιβίωση και αναπαραγωγή. (μέχρι 100 λέξεις).
8
Φορτηγά πλοία που ταξιδεύουν από την Κασπία θάλασσα στην περιοχή των Μεγάλων Λιμνών, συχνά μεταφέρουν στις αποθήκες τους νερό ως έρμα το οποίο βοηθάει τα πλοία να έχουν σταθερή και ασφαλή πλεύση. Κατά την άφιξη στις Μεγάλες Λίμνες τα πλοία αδειάζουν το νερό που έχουν στις αποθήκες τους. Συχνά το νερό αυτό περιέχει είδη τα οποία δεν είναι εξοικειωμένα με το περιβάλλον των Μεγάλων Λιμνών. Ένα τέτοιο είδος είναι το μύδι – ζέβρα το οποίο παρουσιάστηκε στις Μεγάλες Λίμνες με αυτή τη διαδικασία. Παρά το γεγονός ότι τα μύδια – ζέβρα προσλαμβάνουν νερό που προέρχεται από βιομηχανικές καλλιέργειες και εργοστάσια, έχουν την ικανότητα να το φιλτράρουν. Κάθε μύδι φιλτράρει 250 ml νερού την ημέρα απορροφώντας τις καρκινογόνες ουσίες που περιέχει (PCB’s). Ο γοβιός, ένα ψάρι βυθού των Ευρωπαϊκών θαλασσών, εισήχθη στις Μεγάλες Λίμνες με έναν παρόμοιο τρόπο πριν μερικά χρόνια. Οι γοβιοί έχουν επικρατήσει στις Μεγάλες Λίμνες τρώγοντας μικρά μύδια – ζέβρες και αυγά άλλων ψαριών. Οι γοβιοί αποτελούν τροφή μεγαλύτερων ψαριών στα οποία βρέθηκε ότι περιείχαν στους ιστούς τους ποσότητες PCB’s. Στους κατοίκους της περιοχής έχουν γίνει συστάσεις να περιορίσουν την κατανάλωση των μεγάλων ψαριών της περιοχής. Να εξηγήσετε, πώς τα μύδια – ζέβρες, οι γοβιοί και τα μεγάλα ψάρια συμβάλλουν στον κίνδυνο μεταφοράς καρκινογόνων ουσιών στους κατοίκους της περιοχής των Μεγάλων Λιμνών. (μέχρι 100 λέξεις)
Βαθμολόγηση ερωτήσεων Ερωτήσεις 1 – 38 : 38 Χ 1 μ = 38 Ερωτήσεις 39 – 59: 21 Χ 2 μ = 42
bi ol og
y.
gr
71.
Ερωτήσεις 60 – 69 10 Χ 1 μ = 10 Ερωτήσεις 70 – 71: 2 Χ 5 μ = 10 ΣΥΝΟΛΟ 100 μόρια
9
ΕΡΩΤΗΣEIΣ 1-38 = 38 X 1 μόριο = 38
ΠΔΒ 2013
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 39-59 (BOLD) = 21 X 2 μόρια = 42 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 60-69 (Σ,Λ) = 10 X 1 μόρια = 10
ΤΑΞΗ Γ
ΕΡΩΤΗΣΗΣΕΙΣ 70-71 = 2 X 5 μόρια = 10
46
Δ
54
Γ
62
Λ
Γ
47
Α
55
Β
63
Σ
39
Γ
48
Γ
56
Α
64
Σ
Γ
40
Α
49
Α
57
Δ
65
Σ
Δ
41
Γ
50
Γ
58
Β
66
Σ
33
Δ
42
Δ
51
Α
59
Δ
67
Σ
Δ
34
Δ
43
Α
52
Γ
60
Λ
68
Λ
26
Γ
35
Α
44
Γ
53
Β
61
Λ
69
Σ
27
Β
36
Γ
45
Β
Δ
10
Γ
19
Δ
28
Α
37
2
Α
11
Β
20
Δ
29
Β
38
3
Γ
12
Α
21
Δ
30
Α
4
Δ
13
Δ
22
Β
31
5
Β
14
Δ
23
Α
32
6
Γ
15
Δ
24
Δ
7
Β
16
Α
25
8
Β
17
Β
9
Α
18
Γ
bi ol og
1
y.
Γ
gr
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Η ανθεκτικότητα ορισμένων μυγών στο εντομοκτόνο είναι προσαρμογή η οποία προϋπήρχε της εφαρμογής του εντομοκτόνου και τους παρείχε ανθεκτικότητα στο εντομοκτόνο. Η φυσική επιλογή έδρασε ευνοώντας από τα υπάρχοντα κληρονομήσιμα χαρακτηριστικά εκείνο που προσέδιδε μεγαλύτερες πιθανότητες 70 επιβίωσης στο φορέα του για το συγκεκριμένο περιβάλλον. Οι μύγες με την προσαρμογή αυτή επιβιώνουν και αναπαράγονται με αποτέλεσμα να μεταβιβάζουν την ιδιότητα αυτή στους απογόνους. Έτσι θα προκύψει μια ποικιλία μύγας με ανθεκτικότητα στο εντομοκτόνο.
Τα μύδια - ζέβρες, οι γοβιοί και τα μεγαλύτερα ψάρια του οικοσυστήματος των Μεγάλων Λιμνών ανήκουν στην ίδια τροφική αλυσίδα (1 μανάδα). Τα μύδια - ζέβρες προσλαμβάνουν και συγκρατούν καρκινογόνες ουσίες οι οποίες, ως μη βιοδιασπώμενες, δεν μεταβολίζονται (2 μόρια). Στους γοβιούς οι καρκινογόνες 71 ουσίες παρουσιάζονται σε υψηλότερες συγκεντρώσεις και στα μεγάλα ψάρια σε ακόμα μεγαλύτερες λόγω της μειωμένης βιομάζας. Έτσι παρουσιάζεται το φαινόμενο της βιοσυσσώρευσης (2 μονάδες).
ΤΑΞΗ Β
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 2013
Α΄ ΦΑΣΗ
Να γράψετε τον αριθμό καθενός από τα παρακάτω θέματα και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.
Οι δεσμοί που συμβάλλουν στη συγκρότηση της διπλοστοιβάδας φωσφολιπιδίων των μεμβρανών είναι οι:
2.
Α. δεσμοί υδρογόνου
gr
Α. Λυσοσώματα.
Β. πεπτιδικοί δεσμοί
Β. Ενδοπλασματικό δίκτυο.
y.
Γ. υδρόφοβοι δεσμοί
Γ. Χλωροπλάστες.
Δ. δισουλφιδικοί δεσμοί Ποιο από τα παρακάτω είναι αληθές για το αμινοξύ και το άμυλο; Και τα δύο …… Α. περιέχουν άζωτο. Β. περιέχουν οξυγόνο.
5.
Δ. Ριβοσώματα.
bi ol og
3.
4.
Β. 46
Γ. είναι μονομερή.
Γ. 6 Χ 10
Δ. είναι συστατικά των πρωτεϊνών.
Δ. Χιλιάδες
9
Η ανταλλαγή ουσιών και μηνυμάτων εξυπηρετείται καλύτερα από κύτταρα με:
6.
Η ριβόζη συναντάται: Α. στο DNA και στο RNA Β. στο RNA και στο ATP
Β. μικρό όγκο και μικρή εξωτερική επιφάνεια
Γ. μόνο στο ATP
Γ. μεγάλη εξωτερική επιφάνεια και μεγάλο όγκο
Δ. μόνο στο RNA
Δ. μικρό όγκο και μεγάλη εξωτερική επιφάνεια
9.
Πόσα γονίδια υπάρχουν στο γενετικό υλικό του πυρήνα ενός ανθρώπινου κυττάρου; Α. 23
Α. μικρή εξωτερική επιφάνεια και μεγάλο όγκο
7.
Ανακαλύφθηκε ένας νέο είδος οργανισμού χωρίς πυρηνική μεμβράνη και μιτοχόνδρια. Ποιος από τους παρακάτω σχηματισμούς θα πρέπει οπωσδήποτε να περιέχεται στο κύτταρό του;
Κατά την μετουσίωση μιας πρωτεΐνης η δομή που είναι λιγότερο πιθανό να μεταβληθεί είναιι:
8.
Η καταλυτική δράση ενός ενζύμου μπορεί να επηρεαστεί όταν:
A. η πρωτοταγής,
Α. απουσιάζει το συνένζυμό του
Β. η δευτεροταγής,
Β. όταν συνδεθούν σε αυτό αναστολείς
Γ. η τριτοταγής,
Γ. αλλάξουν συνθήκες θερμοκρασίας και pH
Δ. η τεταρτοταγής
Δ. όλα τα παραπάνω
Για να καθαρίσει αποτελεσματικά ένα ρούχο το οποίο έχει λεκέδες από αίμα και λάδι χρειάζονται: Α. απορρυπαντικό με ένζυμα πρωτεάσες-λιπάσες και θερμοκρασία 60-70 C 0
Β. απορρυπαντικό με ένζυμα πρωτεάσες-λιπάσες και θερμοκρασία 30-40 C 0
Γ. απορρυπαντικό μόνο με ένζυμα λιπάσες και θερμοκρασία 60-70 C 0
Δ. απορρυπαντικό μόνο με ένζυμα πρωτεάσες και θερμοκρασία 30-40 C 0
10.
Στο σχήμα απεικονίζονται τα δομικά συστατικά μιας απλής στοιχειώδους κυτταρικής μεμβράνης. Η ορθή αντιστοίχιση είναι: Α. Α-Φωσφολιπίδιο, Β-Υδατάνθρακας, Γ-Χοληστερόλη, Δ-Γλυκοπρωτεΐνη Β. Α-Υδατάνθρακας, Δ-Χοληστερόλη, Γ-Γλυκοπρωτεΐνη, Β-Φωσφολιπίδιο Γ. Α-Υδατάνθρακας, Δ-Γλυκοπρωτεΐνη, Γ-Χοληστερόλη , Β-Φωσφολιπίδιο Δ. Α-Φωσφολιπίδιο, Β-Υδατάνθρακας, Γ-Γλυκοπρωτεΐνη, Δ-Χοληστερόλη
1
11.
Α. Λ, Μ, Κ, Τ
Γ.
Λ, Τ, Κ, Μ
Β. Τ, Λ, Κ, Μ
Δ.
Κ, Μ, Τ, Λ
Πόσα μόρια DNA υπάρχουν στο υποκυτταρικό διαμέρισμα Λ, αν το κύτταρο βρίσκεται στην αρχή της μεσόφασης του κυτταρικού κύκλου;
gr
12.
Να παρατηρήσετε το διάγραμμα ενός φυσιολογικού ανθρώπινου παγκρεατικού κυττάρου. Η σειρά με την οποία υποκυτταρικά διαμερίσματα παίζουν ένα ρόλο στη γενετική έκφραση και έκκριση των πρωτεϊνών είναι:
92
Β. 46
Δ.
23 ή 46
y.
Γ.
Ποια βιολογική διαδικασία απεικονίζεται στο σχήμα;
bi ol og
13.
Α. 23
14.
Η συγκεκριμένη δομή απεικονίζει: Α. ένζυμο
Α. η αντιγραφή
Β. mRNA
Β. η μεταγραφή
Γ. πολυσακχαρίτη Δ. λιπίδιο
Γ. η μετάφραση Δ. η μείωση 15.
Κατά τη δημιουργία ενός μορίου ουδέτερου λίπους παρατηρείται:
16.
Α. Υδρόλυση ενός μορίου λιπαρού οξέος και ενός μορίου γλυκερόλης
επίπεδο οργάνωσης πρωτεΐνης (δομή)
Β. Σύνδεση τριών μορίων λιπαρών οξέων με ένα μόριο γλυκερόλης για το σχηματισμό ενός τριγλυκεριδίου και τριών μορίων νερού Γ. Υδρόλυση τριών μορίων λιπαρών οξέων από τρία μόρια νερού και ένα μόριο γλυκερόλης Δ. Συμπύκνωση ενός μορίου λιπαρού οξέος και ενός μορίου γλυκερόλης 17.
Οι κυτταρικοί σχηματισμοί που δεν περιβάλλονται από απλή στοιχειώδη μεμβράνη είναι:
18.
Α. το αδρό ενδοπλασματικό δίκτυο και ο πυρηνίσκος
πρωτοταγής
δευτεροταγής
τριτοταγής
Α
δισουλφιδικοί
ιοντικοί
υδρογόνου
Β
ομοιοπολικοί
πεπτιδικοί
ιοντικοί
Γ
ιοντικοί
δισουλφιδικοί
ομοιοπολικοί
Δ
πεπτιδικοί
υδρογόνου
δισουλφιδικοί
Ένα άτομο που πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη έχει υψηλή συγκέντρωση γλυκόζης στο αίμα. Στην καθημερινή του διατροφή, πρωτίστως πρέπει να ελέγχεται η προσλαμβανόμενη ποσότητα: Α. πρωτεϊνών
Β. ο πυρηνίσκος και το ριβόσωμα
Β. αμύλου
Γ. το υπεροξειδιόσωμα και το λυσόσωμα
Γ. κυτταρίνης
Δ. το ριβόσωμα και το σύμπλεγμα Golgi 19.
Ποιος τύπος χημικού δεσμού εμπλέκεται στη διατήρηση της πρωτοταγούς, της δευτεροταγούς και τριτοταγούς δομής του πρωτεϊνικού μορίου; Επιλέξτε τη σωστή σειρά.
Δ. βιταμινών
Ποια από τα βιομόρια του παρακάτω πίνακα περιέχουν άζωτο στο μόριό τους; Α. μόνο το DNA
DNA υδατάνθρακες
Β. μόνο οι υδατάνθρακες
πρωτεΐνες
Γ. μόνο οι πρωτεΐνες Δ. μόνο το DNA και οι πρωτεΐνες
2
Α. στη γλυκόλυση Β. στον καταβολισμό Γ. στη φωτοσύνθεση Δ. στην κυτταρική αναπνοή
21.
22. Οι χημικές ενώσεις που αναφέρονται στα 3, 4 είναι:
Α. στη φωτόλυση Β. στον αναβολισμό Γ. στη φωτοσύνθεση
Δ. στην κυτταρική αναπνοή
23.
Α. η γλυκόζη και το Ο2 αντίστοιχα Β.
Β. βλαστού Γ. μύκητα
Δ. το Η2 και το Ο2 αντίστοιχα 24. Τα οργανίδια που αναφέρονται στα κενά 5,6 και επιτελούν την κάθε κυτταρική διαδικασία είναι:
Δ. ρίζας 25.
Οι ενεργειακές απαιτήσεις των διαδικασιών που αναφέρονται στα κενά 7, 8 χαρακτηρίζονται από:
Α. ο χλωροπλάστης και το μιτοχόνδριο αντίστοιχα
Α. σύνθεση ATP και κατανάλωση ATP αντίστοιχα
Β. το ενδοπλασματικό δίκτυο και το λυσόσωμα αντίστοιχα
Β. δέσμευση ενέργειας και σύνθεση ATP αντίστοιχα
Γ. το χυμοτόπιο και το λυσόσωμα αντίστοιχα
Γ. αποδέσμευση ενέργειας και σύνθεση ATP αντίστοιχα
Δ. το μιτοχόνδριο και ο χλωροπλάστης αντίστοιχα
Τα φωσφολιπίδια συγκροτούν απλές στοιχειώδης μεμβράνες επειδή:
Δ. δέσμευση ενέργειας και κατανάλωση ATP αντίστοιχα 27.
Α. περικλείουν διπλάσιο ποσό ενέργειας σε σχέση με τα υπόλοιπα βιομόρια
Κατά την αντιγραφή του DNA και προκειμένου να εξασφαλιστεί η πιστότητα της αντιγραφής του, μεγάλη σημασία έχει η: Α.
η αλληλουχία των αζωτούχων βάσεών του
Β. διαθέτουν στο μόριό τους και υδρόφιλο και υδρόφοβο τμήμα
Β.
η αλληλουχία των αμινοξέων των πρωτεϊνών για τις οποίες είναι υπεύθυνο
Γ. περιέχουν ανθρακικές αλυσίδες μεγάλου μήκους
Γ. το μεγάλο μήκος του Δ. η συμπληρωματικότητα των αζωτούχων βάσεών του
Δ. διαλύονται στο νερό 28.
Οι δύο κυτταρικές διαδικασίες που αναφέρονται στα κενά 7 και 8 είναι δυνατό να λαμβάνουν χώρα ταυτόχρονα σε κύτταρα: Α. γαιοσκώληκα
το CΟ2 και η γλυκόζη αντίστοιχα
Γ. το CΟ2 και το Ο2 αντίστοιχα
26.
Η κυτταρική διαδικασία 2 αναφέρεται:
bi ol og
20. Η κυτταρική διαδικασία 1 αναφέρεται:
y.
gr
Στο ημιτελές σχήμα απεικονίζονται δύο σημαντικές κυτταρικές διαδικασίες που σχετίζονται άμεσα μεταξύ τους.
Η DNA πολυμεράση
29.
Α. καταλύει τη συνένωση δεοξυριβονουκλεοτιδίων
Η υποδοχή μηνυμάτων από ένα ζωικό κύτταρο πραγματοποιείται από: Α. υδρόφιλες κεφαλές των φωσφολιπιδίων
Β. συνθέτει DNA χρησιμοποιώντας ως καλούπι μόρια RNA
Β. μόρια χοληστερόλης που παρεμβάλλονται μεταξύ των φωσφολιπιδίων
Γ. καταλύει τη συνένωση ριβονουκλεοτιδίων
Γ. γλυκοπρωτεΐνες της κυτταρικής μεμβράνης
Δ. συνθέτει RNA χρησιμοποιώντας ως καλούπι μόρια DNA
Δ. υδρόφοβες ουρές των φωσφολιπιδίων
3
30.
Η συγκεκριμένη δομή αναπαριστά ένα: Α. Δεοξυριβονουκλεοτίδιο Β. Τριγλυκερίδιο Γ. μόριο ATP Δ. μόριο ADP
31.
Στη διαδικασία που απεικονίζεται, το αποτέλεσμα του βήματος 3 είναι:
gr
Α. ο επιχιασμός Β. η αντίστροφη μεταγραφή
y.
Γ. η γονιμοποίηση
32.
bi ol og
Δ. η δημιουργία ανασυνδυασμένου DNA
Η εικόνα αναφέρεται στην κυτταρική επικοινωνία. Το μήνυμα αποστέλλεται από:
Α. το κύτταρο Α στο κύτταρο Β επειδή το κύτταρο Β είναι σε θέση να αναγνωρίσει το μήνυμα 1 Β. το κύτταρο Α στο κύτταρο Β επειδή το κύτταρο Α είναι σε θέση να αναγνωρίσει το μήνυμα 2 Γ. το κύτταρο Β στο κύτταρο Α επειδή το κύτταρο Α είναι σε θέση να αναγνωρίσει το μήνυμα 1 Δ. το κύτταρο Β στο κύτταρο Α επειδή το κύτταρο Β είναι σε θέση να αναγνωρίσει το μήνυμα 2
Α. Η συγκέντρωση μορίων γλυκόζης είναι μεγαλύτερη στο σημείο Α απ΄ ότι στο σημείο Β. Β. Η συγκέντρωση μορίων γλυκόζης είναι μεγαλύτερη στο σημείο Β απ΄ ότι στο σημείο Α. Γ. Η συγκέντρωση του αμύλου είναι η ίδια στα σημεία Α και Β.
Α συγκέντρωση αμύλου
33. Το ακόλουθο γράφημα απεικονίζει δεδομένα που ελήφθησαν από ένα πείραμα διάσπασης αμύλου σε μόρια γλυκόζης . Ποια από τις παρακάτω προτάσεις αποτελεί την καλύτερη περιγραφή για τα σημεία Α και Β του διαγράμματος;
Δ. Η συγκέντρωση του αμύλου είναι μεγαλύτερη στο σημείο Β απ΄ ότι στο σημείο Α.
Β χρόνος
34. Η μείωση και η γονιμοποίηση είναι διαδικασίες που συμβάλλουν αποφασιστικά στην επιβίωση πολλών ειδών, επειδή αυτές οδηγούν: Α. σε μεγάλο αριθμό γαμετών Β. στην αυξημένη πολυπλοκότητα των πολυκύτταρων οργανισμών Γ. στην κλωνοποίηση των καλύτερων απογόνων Δ. στη γενετική ποικιλομορφία των απογόνων 35. Ποια από τις γραμμές του παρακάτω πίνακα περιέχει τους όρους που αντιστοιχούν καλύτερα στα κενά πλαίσια του διαγράμματος; (1) (2) (3) Α.
φωτοσύνθεση
ανόργανα μόρια
αποσύνθεση
Β.
κυτ. αναπνοή
οργανικά μόρια
υδρόλυση
Γ.
φωτοσύνθεση
οργανικά μόρια
κυτ. αναπνοή
Δ.
κυτ. αναπνοή
ανόργανα μόρια
φωτοσύνθεση
4
36. Το διπλανό διάγραμμα απεικονίζει τη μετακίνηση ενός μεγάλου μορίου διαμέσου της πλασματικής μεμβράνης. Ποια είναι η πιθανότερη μέθοδος μεταφοράς που περιγράφεται σε αυτό το διάγραμμα; Α. Ενεργητική μεταφορά Β. Παθητική μεταφορά Γ. Ενδοκύττωση Δ. Αντλία ιόντων Na+-K+
39.
41.
Α. 10
Β.
20
Γ. 40
Δ.
80
Α. κυτταρικής αναπνοής Β. κυτταρικής αναπαραγωγής
Η μείωση και η γονιμοποίηση είναι διαδικασίες που συμβάλλουν αποφασιστικά στην επιβίωση πολλών ειδών, επειδή αυτές οδηγούν:
Γ. διάχυσης Δ. ώσμωσης
40.
Α. γλυκόζης
Β. στην αυξημένη πολυπλοκότητα των πολυκύτταρων οργανισμών
Β. οξυγόνου
Γ. στην κλωνοποίηση των καλύτερων απόγονων
Γ. διοξειδίου του άνθρακα
Δ. στη γενετική ποικιλομορφία των απόγονων
Δ. ADP
Σε μερικούς θαλάσσιους σπόγγους συναντάται ένα ένζυμο το οποίο διακόπτει τη διαδικασία διαχωρισμού των αδελφών χρωματίδων σε κάποιο στάδιό της. Η κυτταρική διεργασία που επηρεάζεται άμεσα εξαιτίας της δράσης του ενζύμου αυτού είναι η:
42.
Β. έχει πολύ μεγάλο μέγεθος για να περάσει μέσα από την πλασματική μεμβράνη Γ. είναι απαραίτητο για την κυτταρική αναπνοή
Γ. ανάφαση
Δ. μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη σύνθεση των πρωτεϊνών
Δ. τελόφαση Σε ένα κύτταρο ρίζας πορτοκαλιάς συντίθενται πολυπεπτιδικές αλυσίδες:
Στα φυτά, ένα μέρος της ποσότητας διοξειδίου του άνθρακα που παράγεται, δεν αποβάλλεται ως άχρηστη ουσία καθώς: Α. μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη φωτοσύνθεση
Β. μεσόφαση
44.
Α. μόνο στο κυτταρόπλασμα.
45.
Το παρακάτω διάγραμμα αναπαριστά μία δομή η οποία συμμετέχει στην κυτταρική αναπνοή. Τα βέλη του σχήματος δείχνουν την απομάκρυνση ουσίας:
Α. σε μεγάλο αριθμό γαμετών
Α. πρόφαση
43.
Ενέργεια από οργανικά μόρια μπορεί να μεταφερθεί σε μόρια ATP κατά τη διαδικασία της:
gr
38.
y.
Ένα κύτταρο έχει στον πυρήνα του 40 χρωματίδες κατά την έναρξη της μιτωτικής διαίρεσης. Στο τέλος της μιτωτικής διαίρεσης πόσα μόρια DNA θα υπάρχουν σε κάθε θυγατρικό κύτταρο;
bi ol og
37.
Τη μικρότερη γενετική ποικιλομορφία είναι πιθανό να συναντήσουμε στους απογόνους οργανισμών που αναπαράγονται:
Β. στο κυτταρόπλασμα και τον πυρήνα.
Α. μιτωτικά
Γ. στο κυτταρόπλασμα, τα μιτοχόνδρια και τους χλωροπλάστες.
Β. μειωτικά Γ. με σύντηξη ωαρίων και σπερματοζωαρίων
Δ. στο κυτταρόπλασμα και τα μιτοχόνδρια.
Δ. με αυτογονιμοποίηση
Το σχήμα απεικονίζει τους παράγοντες που συνεργάζονται σε μια βιοχημική διεργασία η οποία πραγματοποιείται σε ορισμένους οργανισμούς. Ποια από τις παρακάτω προτάσεις αποδίδει σωστά τη διεργασία αυτή; Α. Πρόκειται για την κυτταρική αναπνοή και η πρωτογενής πηγή ενέργειας είναι ο ήλιος. Β. Πρόκειται για τη φωτοσύνθεση και η πρωτογενής πηγή ενέργειας είναι ο ήλιος. Γ. Πρόκειται για τη μετατροπή ενέργειας των οργανικών ενώσεων σε ηλιακή ενέργεια η οποία απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα. Δ. Πρόκειται για τη δέσμευση της ηλιακής ενέργειας για τη μετατροπή του οξυγόνου σε διοξείδιο του άνθρακα
5
46.
Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές σχετικά με το ΑΤΡ; Ι. Το ΑΤΡ χρησιμοποιείται κυρίως στις συζευγμένες αντιδράσεις. ΙΙ. Η υδρόλυση του ATP είναι ενδόθερμη αντίδραση. ΙΙΙ. Η υδρόλυση του ΑΤΡ παράγει ανόργανη φωσφορική ομάδα και ADP. ΙV. Το ΑΤΡ χρησιμοποιείται ως ενεργειακό νόμισμα.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ένα νέο και ασυνήθιστο είδος ευκαρυωτικού θαλάσσιου οργανισμού. Ποια από τις παρακάτω παρατηρήσεις μπορεί να φανεί χρήσιμη για να προσδιορίσουν αν ο οργανισμός αυτός είναι παραγωγός;
47.
Α. Μέσα στα κύτταρα υπάρχουν πλαστίδια. Β. Στην μικροσκοπική εξέταση εντοπίστηκαν λυσοσώματα. Γ. Μέσα στα κύτταρα υπάρχουν μιτοχόνδρια.
Α. Όλες οι παραπάνω προτάσεις.
Δ. Ο οργανισμός συνθέτει ένζυμα για τη διάσπαση των σακχάρων.
gr
Β. Οι Ι, ΙΙ και ΙV Γ. Οι Ι, ΙΙΙ και IV.
Το διάγραμμα δείχνει ένα πρότυπο αναπαραγωγής και ανάπτυξης ενός μονοκύτταρου οργανισμού. Σύμφωνα με αυτό το πρότυπο αναπαραγωγής:
bi ol og
48.
y.
Δ. Οι ΙΙ, ΙΙΙ και IV.
Α. όλο το γενετικό υλικό των απογόνων προέρχεται από ένα γονέα Β. μόνο ένα μέρος του γενετικού υλικού προέρχεται από ένα γονέα Γ. κάθε απόγονος λαμβάνει το μισό γενετικό υλικό του γονέα
Δ. μόνο ο ένας απόγονος παίρνει το γενετικό υλικό του γονέα, ο δε άλλος κατασκευάζει το δικό του 49.
Το 1883 ο Thomas Engelmann, εξέθεσε ένα φύκος (Spirogyra) σε διαφορετικά μήκη κύματος φωτός με τη διάταξη της εικόνας. Ο Engelmann χρησιμοποίησε αερόβια βακτήρια τα οποία συγκεντρώνονταν σε περιοχές που υπήρχε οξυγόνο, προσπαθώντας έτσι να προσδιορίσει ποιες περιοχές του φύκους παρήγαγαν το περισσότερο οξυγόνο. Τα αποτελέσματα του πειράματος φαίνονται στην εικόνα. Σύμφωνα με αυτές τις πληροφορίες, μπορούμε να πούμε ότι: Α. Η παραγωγή του οξυγόνου μειώνεται καθώς το μήκος κύματος του φωτός αυξάνεται από τα 550 στα 650 nm. Β. Τα βακτήρια παρουσιάζουν τον εντονότερο ρυθμό κυτταρικής αναπνοής στα 550 nm. Γ. Η απόδοση της φωτοσύνθεσης στο φύκος είναι μέγιστη στο μπλε και στο κόκκινο φως. Δ. Το φύκος απορροφά τη μεγαλύτερη ποσότητα οξυγόνου στο μπλε και στο κόκκινο φως. Σε ένα δοκιμαστικό σωλήνα τοποθετούμε ένα μικρό υδρόβιο φυτό Elodea σε άπλετο φως για πέντε ώρες, όπως φαίνεται στο σχήμα. Οι φυσαλίδες οξυγόνου που παρατηρήθηκαν προέρχονται από το φυτό.
50.
Επειδή απελευθερώνεται οξυγόνο, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το φυτό: Α. παράγει γλυκόζη Β. συνθέτει πρωτεΐνες Γ. χρησιμοποιεί μηχανισμούς ενεργητικής μεταφοράς Δ. πραγματοποιείται κυτταρική αναπνοή
51.
Η ουσία που προσλαμβάνει το φυτό από το υδατικό περιβάλλον κατά την παραπάνω διαδικασία είναι: Α. το άζωτο Β. το διοξείδιο του άνθρακα Γ. ένα ένζυμο Δ. συνένζυμο NADP
6
54.
Ένα παιδί μπορεί να κληρονομήσει μόνο από τη μητέρα του μία μετάλλαξη που συνέβη:
53.
Α. στο Χ χρωμόσωμα.
Α. έναν ιό με μονόκλωνο RNA.
Β. στο Υ χρωμόσωμα.
Β. ένα προκαρυωτικό κύτταρο.
Γ. στο μιτοχονδριακό γονιδίωμα.
Γ. έναν ιό με δίκλωνο DNA.
Δ. σε ριβοσωμκό γονίδιο.
Δ. έναν ιό με μονόκλωνο DNA.
Σε ένα πειραματικό κλειστό οικοσύστημα εισάγεται διοξείδιο του άνθρακα με ραδιενεργό άνθρακα. Μετά από μερικές εβδομάδες, ο ραδιενεργός άνθρακας είναι πολύ πιθανό να εντοπιστεί:
55.
Α. να χάσουν νερό
Β. μόνο στα ζώα Δ. ούτε στα φυτά ούτε στα ζώα
Β. να χάσουν αλάτι Γ. να προσλάβουν νερό
bi ol og
Γ. και στα φυτά και στα ζώα
Δ. ούτε να χάσουν ούτε να προσλάβουν νερό
Η Μαριάννα είναι μαθήτρια Β Λυκείου και στον ελεύθερο χρόνο της ασχολείται με τον κήπο του σπιτιού της. Μια ανοιξιάτικη μέρα παρατήρησε ότι τα φύλλα των λουλουδιών σε μια συγκεκριμένη γωνιά του κήπου της εμφάνισαν κίτρινες κηλίδες. Η Μαριάννα συνδυάζοντας τις γνώσεις της από το σχολικό μάθημα της Βιολογίας με την παρατηρητικότητά της συμπέρανε πως το κιτρίνισμα των φύλλων οφείλεται:
57.
Χαρακτηριστικό αποδημητικό πουλί στην Ελλάδα είναι το χελιδόνι (Hirundio rustica) το οποίο φεύγει το Φθινόπωρο για την Αφρική και γυρίζει το Μάρτιο ή Απρίλιο. Εκτός από την κατάλληλη μορφολογία και φυσιολογία που διαθέτει για να μπορεί να πετά γρήγορα σε μεγάλες αποστάσεις, εξίσου σημαντική προσαρμογή αποτελεί και η αποθήκευση ……….. μέχρι και 50% του βάρους τους. Α. πρωτεϊνών
Α. στην έλλειψη CO2
Β. αμύλου
Β. στην αύξηση των καροτενοειδών χρωστικών
Γ. γλυκόζης
Γ. στην έλλειψη ανόργανων ιόντων
Δ. λιπιδίων
Δ. στην ηλιοφάνεια που επικρατεί τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο 58.
Εάν αυγά βατράχου μεταφερθούν από μία λίμνη γλυκού νερού, που είναι το φυσικό τους περιβάλλον, σε ένα ενυδρείο με θαλασσινό νερό, το πιο πιθανό να συμβεί στα αυγά είναι:
y.
Α. μόνο στα φυτά
56.
Ένα δείγμα γενετικού υλικού έχει Τ+G = 60%. Το δείγμα αυτό είναι πιθανότερο να προέρχεται από
gr
52.
Σε έναν δοκιμαστικό σωλήνα υπάρχουν κομμάτια από ωμό συκώτι και σε έναν άλλο κομμάτια από μαγειρεμένο συκώτι. Στον καθένα από αυτούς ρίχνουμε δύο σταγόνες υπεροξείδιο του υδρογόνου, Η2Ο2. Δεδομένου ότι στα κύτταρα του συκωτιού παράγεται το ένζυμο καταλάση, παρατηρούνται τα εξής: Α. Στο μαγειρεμένο συκώτι παρατηρείται δημιουργία φυσαλίδων Β. Στο ωμό συκώτι παρατηρείται δημιουργία φυσαλίδων Γ. Και στα δύο παρατηρείται δημιουργία φυσαλίδων Δ. Στο μαγειρεμένο συκώτι δεν παρατηρείται δημιουργία φυσαλίδων
59.
Στην εικόνα, οι μαύρες κουκίδες υποδηλώνουν μικρά χημικά μόρια τα οποία μπορούν να μετακινούνται μέσω της πλασματικής μεμβράνης στον εξωκυτταρικό χώρο. Ο αριθμός των κουκίδων αντιστοιχεί στη συγκέντρωση των μορίων σε κάθε περιοχή. Για την έξοδο των μορίων απαιτείται κατανάλωση ΑΤΡ: Α. μόνο από το κύτταρο Κ-1 Β. μόνο από το κύτταρο Κ-2 Γ. και από τα δύο κύτταρα Κ-1 και Κ-2 Δ. ούτε από το Κ-1 ούτε από το Κ-2
7
60.
Η δομή του σχήματος αναπαριστά προσεγγιστικά ένα χλωροπλάστη. Τα δομικά του στοιχεία είναι τα εξής: 1) το στρώμα, 2) η μεμβράνη θυλακοειδούς, 3) τα Grana, 4) η εξωτερική μεμβράνη, 5) η εσωτερική μεμβράνη. Η ορθή αντιστοίχιση είναι: A. 1-Α, 2-Δ, 3-Ε, 4-Β, 5-Γ B. 1-Δ, 2-Ε, 3-Α, 4-Β, 5-Γ Γ. 1-Α, 2-Ε, 3-Δ, 4-Β, 5-Γ
Το διάγραμμα δείχνει τη φωτοσυνθετική δραστηριότητα σε ένα οικοσύστημα για ένα 24-ωρο. Οι μετρήσεις για τη μελέτη της κυτταρικής αναπνοής στο οικοσύστημα αυτό θα πρέπει να συλλέγονται κατά τη διάρκεια:
y.
61.
gr
Δ. 1-Δ, 2-Γ, 3-Α, 4-Β, 5-Ε
bi ol og
Α. της περιόδου Α και μόνο από τους φυτικούς οργανισμούς
Β. των περιόδων Α και Β και μόνο από τους ζωικούς οργανισμούς Γ. των περιόδων Α και Β, από τους φυτικούς και τους ζωικούς οργανισμούς Δ. της περιόδου Β, από τους ζωικούς οργανισμούς
62.
Ένας ερευνητής μελέτησε τη θέση συγκεκριμένων μονοκύτταρων φωτοσυνθετικών οργανισμών σε μια λίμνη κατά τη διάρκεια μιας περιόδου πέντε εβδομάδων. Το βάθος στο οποίο εντοπίστηκαν οι οργανισμοί αυτοί ήταν διαφορετικό σε διάφορες ώρες της ημέρας. Μερικά από τα αποτελέσματα καταγράφονται στον πίνακα που ακολουθεί. Μια αποδεκτή ερμηνεία των αποτελεσμάτων είναι Α. Οι περισσότεροι φωτοσυνθετικοί οργανισμοί ζουν κάτω από τα 150 cm. Β. Η παραγωγή του οξυγόνου αυξάνει καθώς οι φωτοσυνθετικοί οργανισμοί μετακινούνται βαθύτερα στη λίμνη.
Συνθήκες φωτισμού σε διαφορετικές ώρες της ημέρας
Μέσος όρος βάθους των φωτοσυνθετικών οργανισμών (cm)
δυνατό φως
150
μεσαίο φως
15
καθόλου φως
10
Γ. Οι φωτοσυνθετικοί οργανισμοί ανταποκρίνονται στη μεταβολή της ποσότητας του φωτός.
Δ. Οι φωτοσυνθετικοί οργανισμοί μετακινούνται προς την επιφάνεια ή προς το βυθό για να αυξήσουν τον ρυθμό παραγωγής CO2 από αυτούς. 63.
Το εξελικτικό πλεονέκτημα που προσέδωσε στο χελιδόνι το συγκεκριμένο αποθηκευτικό βιολογικό μακρομόριο οφείλεται στο ότι παρέχει: Α. μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση ανά μονάδα μάζας, σε σχέση με τα υπόλοιπα βιολογικά μακρομόρια Β. μεγαλύτερη πτητική αυτονομία αν και η ενεργειακή του απόδοση ανά μονάδα μάζας είναι ακριβώς η ίδια, σε σχέση με τα υπόλοιπα βιολογικά μακρομόρια. Γ. την ιδανικότερη θερμομόνωση, παρά τη μικρή του ενεργειακή απόδοση ανά μονάδα μάζας, σε σχέση με τα υπόλοιπα βιολογικά μακρομόρια. Δ. την ίδια ενεργειακή απόδοση ανά μονάδα μάζας, σε σχέση με τα υπόλοιπα βιολογικά μακρομόρια, καθώς και σημαντική θερμομόνωση
8
64.
Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ο κύκλος του ATP. Να επιλέξετε τους κατάλληλους συνδυασμούς που ταιριάζουν στα πλαίσια 1, 2. Α. Πλαίσιο 1-κυτταρική αναπνοή, αναβολισμός Πλαίσιο 2-καταβολισμός, σωματική άσκηση Β. Πλαίσιο 1-καταβολισμός, σωματική άσκηση Πλαίσιο 2-κυτταρική αναπνοή, αναβολισμός Γ. Πλαίσιο 1-κυτταρική αναπνοή, καταβολισμός Πλαίσιο 2-αναβολισμός, σωματική άσκηση Δ. Πλαίσιο 1-αναβολισμός, σωματική άσκηση
y.
gr
Πλαίσιο 2-κυτταρική αναπνοή, καταβολισμός
bi ol og
Να χαρακτηρίσετε, με (Σ) τις σωστές και με (Λ) τις λανθασμένες από τις παρακάτω προτάσεις 65.
Η απελευθέρωση ενζύμων, από τα λυσοσώματα στο κυτταρόπλασμα μπορεί να προκαλέσει την λύση κυτταρικών δομών και το θάνατο του κυττάρου.
66. 67.
Κάποια λάθη στη διαδικασία της μεταγραφής μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα τη σύνθεση ενός μη λειτουργικού r RNA. Όλες οι διαδικασίες της κυτταρικής αναπνοής γίνονται στο εσωτερικό των μιτοχονδρίων.
68.
Κατά την αερόβια κυτταρική αναπνοή παράγεται διοξείδιο του άνθρακα.
69.
Κατά την κυτταρική αναπνοή παράγεται γλυκόζη.
70. 71.
Κατά τη φωτοσύνθεση διασπάται γλυκόζη. Προϊόντα της φωτοσύνθεσης είναι απαραίτητα για την κυτταρική αναπνοή και προϊόντα της κυτταρικής αναπνοής είναι απαραίτητα για τη φωτοσύνθεση.
72.
Γονίδια υπάρχουν μόνο στο DNA των χρωμοσωμάτων.
73.
Η μίτωση συμβάλλει στην ποσοτική σταθερότητα του γενετικού υλικού και τη γενετική ποικιλότητα σε ένα είδος οργανισμών. Η μείωση συμβάλλει στην ποσοτική σταθερότητα του γενετικού υλικού και στη γενετική ποικιλότητα σε ένα είδος οργανισμών.
74.
Στα παρακάτω κείμενα υπάρχουν αριθμημένα κενά τα οποία συμπληρώνονται με λέξεις ή φράσεις που θα βρείτε στις αντίστοιχες αριθμημένες ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής που δίνονται παρακάτω. 75.
Ι Οι πρωτεΐνες στα ευκαρυωτικά κύτταρα: Μία κατηγορία μακρομορίων που συμμετέχει στη κατασκευή και στις λειτουργίες όλων των κυττάρων είναι οι πρωτεΐνες. Η παραγωγή μιας πρωτεΐνης απαιτεί να προηγηθεί η ___1___ στον πυρήνα του ευκαρυωτικού κυττάρου. Στη συνέχεια το mRNA που παράχθηκε θα βρεθεί στο κυτταρόπλασμα όπου ___2___, θα γίνει η κατασκευή αρχικά της πρωτοταγούς δομής της πολυπεπτιδικής αλυσίδας. Στη διαδικασία αυτή απαιτείται ενέργεια που στο σημείο δημιουργίας του πεπτιδικού δεσμού αποδίδεται από μόρια ___3___. Μία πολυπεπτιδική αλυσίδα αποτελείται από αλληλουχία αμινοξέων που είναι ενωμένα με πεπτιδικούς δεσμούς. Ένας πεπτιδικός δεσμός σχηματίζεται με μια χημική διαδικασία που ονομάζεται ___4___ και γίνεται με αφαίρεση νερού. Για την αλληλουχία των αμινοξέων στην πεπτιδική αλυσίδα, υπεύθυνη είναι η γενετική πληροφορία που βρίσκεται ___5___. Σε μία πολυπεπτιδική αλυσίδα πρέπει να συμμετέχουν ___6___. H πεπτιδική αλυσίδα στη συνέχεια αναδιπλώνεται στο χώρο και αποκτά την δευτεροταγή και τριτοταγή δομή και εφ’ όσον προστεθούν και άλλες πεπτιδικές αλυσίδες αποκτά την τεταρτοταγή της δομή. Αυτά μπορούν να γίνουν στο κυτταρόπλασμα στο ενδοπλασματικό δίκτυο ή στη συσκευή Golgi. Για το τελικό αποτέλεσμα που είναι η διαμόρφωση του πρωτεϊνικού μορίου στο χώρο (τρισδιάστατο σχήμα) ευθύνεται ___7___ και για τη σταθεροποίηση του μορίου και για την ολοκλήρωση της διαμόρφωσης του μορίου ευθύνονται ___8___. Ο προορισμός κάθε πρωτεΐνης μετά την ολοκλήρωση της παραγωγής της είναι ___9___ όπου θα επιτελέσει το ρόλο της, για τον οποίο, αποκλειστικά υπεύθυνη είναι ___10___.
9
(1)
Α.
αντιγραφή του DNA
Α. Β. Γ.
(2)
Β. μεταγραφή του DNA Γ. μετάφραση του mRNA Δ. αντιγραφή και μεταγραφή του DNA
(3)
Α. Β. Γ. Δ.
ATP ADP γλυκόζης λιπιδίων
(5)
Α. Β. Γ. Δ.
στα ένζυμα στο r RNA στο m RNA στο t RNA
Α.
η αλληλουχία των αμινοξέων της πρωτοταγούς δομής η αλληλουχία των νουκλεοτιδίων στο m RNA το ριβόσωμα ο αριθμός των αμινοξέων
(7)
Β. Γ. Δ. (9)
Δ. Α. Β. Γ. Δ.
υδρόλυση συμπύκνωση φωτοσύνθεση κυτταρική αναπνοή
y.
gr
(4)
στο σύμπλεγμα Golgi στο αδρό ενδοπλασματικό δίκτυο στα ριβοσώματα, είτε ελεύθερα είτε απάνω στο λείο ενδοπλασματικό δίκτυο στα ριβοσώματα, είτε ελεύθερα είτε απάνω στο αδρό ενδοπλασματικό δίκτυο
Α. Β. Γ.
bi ol og
(6)
Δ.
(8)
Α.
Β. Γ. Δ.
Α. τα μιτοχόνδρια Β. τα ριβοσώματα Γ. οποιαδήποτε θέση εντός του κυττάρου ή έξω από αυτό Δ. η κυτταρική μεμβράνη
(10)
Α. Β. Γ. Δ.
και τα 20 είδη αμινοξέων μόνο ορισμένα από τα 20 αμινοξέα όσα αμινοξέα ορίζει η γενετική πληροφορία με σταθερή όμως αναλογία. όσα και όποια αμινοξέα ορίζει η γενετική πληροφορία. οι δεσμοί υδρογόνου μεταξύ των αμινοξέων οι λοιποί δεσμοί που αναπτύσσονται μεταξύ των πλευρικών ομάδων η σειρά των αμινοξέων τα Α και Β
η λειτουργία για την οποία κατασκευάστηκε η ταχύτητα με την οποία θα φέρει το αποτέλεσμα η τρισδιάστατη δομή της η δευτεροταγής δομή της
Να απαντήσετε στις ερωτήσεις 76.
Μια πολλά υποσχόμενη πρόταση για την επίλυση του ενεργειακού προβλήματος των ανθρώπινων κοινωνιών με ταυτόχρονη-εντονότατη- μείωση της ρύπανσης είναι η μαζική χρήση «κινητήρων κυψελών» (cell: κυψέλη, κύτταρο) που αποδίδουν ικανά ενεργειακά ποσά από τη σύνθεση νερού με, πρακτικά, μηδενικούς ρύπους (εξαιρώντας την εκπομπή θερμότητας που και αυτή δεν είναι συγκριτικά μεγάλη). Πρόκειται, δηλαδή, για διαδικασία εμπνευσμένη από την κυτταρική λειτουργία. Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα μαζικής χρήσης τέτοιων κινητήρων (υπάρχουν ήδη πειραματικά μοντέλα με καλά χαρακτηριστικά) είναι η «εύρεση» φθηνού υδρογόνου σε μεγάλες ποσότητες. Μια ερευνητική πρόταση είναι η αξιοποίηση της φωτοσύνθεσης για την παραγωγή υδρογόνου. Ποια ακριβώς διαδικασία της φωτοσύνθεσης θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την παραγωγή υδρογόνου; Ποια μπορεί να είναι η πηγή ενέργειας για την παραγωγή του υδρογόνου με αυτό τον τρόπο, ώστε να είναι οικονομικά συμφέρουσα και ποια χημική ένωση θα είναι η πηγή υδρογόνου; Πώς εξασφαλίζεται ότι δε θα μειωθούν έντονα τα αποθέματα αυτής της «πηγής υδρογόνου» λόγω της εντατικής χρήσης της με αυτή την τεχνολογία; Να απαντήσετε χρησιμοποιώντας 50 λέξεις το πολύ.
10
Πολλές φορές οι βιολόγοι καλούνται να ερμηνεύσουν τον τρόπο κληρονόμησης κάποιων χαρακτήρων που εμφανίζονται στον άνθρωπο. Για να γίνει αυτό απαιτείται υψηλό γνωστικό υπόβαθρο, καθώς και οξεία συνδυαστική και κριτική σκέψη από τη μεριά τους. Παρακάτω σας δίνονται κάποιες πληροφορίες που αφορούν το θεωρητικό μέρος και θα σας βοηθήσουν να απαντήσετε με ακρίβεια στο γενετικό ‘γρίφο’ που ακολουθεί. Θεωρητικό μέρος: Οι διπλοειδείς οργανισμοί όπως ο άνθρωπος περιέχουν συνήθως τις γενετικές πληροφορίες (τα γονίδια) για κάθε χαρακτηριστικό δύο φορές, μία φορά από τη μητέρα και μία φορά από τον πατέρα. Κάθε γονίδιο μπορεί να εμφανίζεται με διαφορετικές μορφές, που ονομάζονται αλληλόμορφα Α και α. Συνεπώς, για κάθε χαρακτηριστικό οι διπλοειδείς οργανισμοί διαθέτουν δύο αλληλόμορφα, τα οποία βρίσκονται σε αντίστοιχες θέσεις των ομόλογων χρωμοσωμάτων. Ένα άτομο μπορεί να φέρει ίδια ή διαφορετικά αλληλόμορφα για ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό. Για παράδειγμα, όσον αφορά τη μορφή των λοβών των αυτιών, όταν τα αλληλόμορφα είναι ίδια, το άτομο που τα φέρει είναι ομόζυγο ΑΑ ή αα για το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό, ενώ, αν είναι διαφορετικά, το άτομο είναι ετερόζυγο Αα. Ένα ομόζυγο άτομο που φέρει δύο αλληλόμορφα ΑΑ τα οποία καθορίζουν ελεύθερους λοβούς εκδηλώνει αυτό το χαρακτηριστικό. Ομοίως, ένα ομόζυγο άτομο που φέρει δύο αλληλόμορφα αα τα οποία καθορίζουν προσκολλημένους λοβούς εμφανίζει αυτό το χαρακτηριστικό. Επίσης, ένα άτομο ετερόζυγο Αα για τα παραπάνω αλληλόμορφα έχει ελεύθερους λοβούς. Γενετικός γρίφος: Σε μια οικογένεια ο Γιαννάκης εμφανίζει ένα κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα με τον παππού του (από τη μεριά της μητέρας του) και τον πατέρα του. Έχουν και οι τρεις προσκολλημένους λοβούς αυτιών (βλέπε εικόνα), ενώ τα υπόλοιπα μέλη της οικογενείας έχουν ελεύθερους λοβούς αυτιών. Να εξηγήσετε με ποιον τρόπο κληρονομήθηκε το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό στον Γιαννάκη.
bi ol og
y.
gr
77.
Βαθμολόγηση ερωτήσεων Ερωτήσεις 1 – 54 53 Χ 1 μ = 53: ρώτηση 75 10 Χ 0,5 μ = 5
Ερωτήσεις 54 – 64 11 Χ 2 μ = 22 Ερωτήσεις 76 – 77 2 Χ 5 μ = 10
11
Ερωτήσεις 65 – 74 10 Χ 1 μ = 10 ΕΣΥΝΟΛΟ 100 μόρια
ΕΡΩΤΗΣEIΣ 1-53 = 53 X 1 Μόριο =53
ΠΔΒ 2013
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 54-64 = 11 X 2 Μόρια =22 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 65-74 = 10 X 1 Μόρια =10 ΕΡΩΤΗΣΗ 75 = 10 X 0,5 Μόρια = 5
ΤΑΞΗ Β
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 76, 77 = 2 X 5 Μόρια = 10
Γ
12
Β
23
Β
34
2
Δ
13
Β
24
Α
35
3
Β
14
Α
25
Β
36
4
Δ
15
Β
26
Β
37
5
Δ
16
Δ
27
Δ
38
6
Β
17
Β
28
Α
7
Α
18
Β
29
8
Δ
19
Δ
9
Β
20
10
Δ
11
Γ
Δ
45
Β
55
bi ol og
1
y.
gr
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α
65
Σ
1
Β
Γ
46
Γ
56
Γ
66
Σ
2
Δ
Α
47
Α
57
Δ
67
Λ
3
Α
Β
48
Α
58 B, Δ
68
Σ
4
Β
Α
49
Γ
59
Α
69
Λ
5
Γ
39
Δ
50
Α
60
Γ
70
Λ
6
Δ
Γ
40
Γ
51
Β
61
Γ
71
Σ
7
Α
30
Γ
41
Γ
52
Γ
62
Γ
72
Λ
8
Δ
Γ
31
Δ
42
Α
53
Δ
ΑΚΥΡΗ
73
Λ
9
Γ
21
Δ
32
Γ
43
Δ
54
Γ
64
74
Λ
10
Γ
22
Γ
33
Β
44
A
Δ
75
1) η φωτόλυση του νερού κατά τη φωτεινή φάση 2) πηγή ενέργειας: η ηλιακή 76 3) πηγή υδρογόνου: το νερό 4) η καύση του υδρογόνου παράγει νερό που απελευθερώνεται πάλι στο περιβάλλον
1) Ο Γιαννάκης κληρονόμισε ένα γενετικό χαρακτηριστικό (γονίδιο) α από την μητέρα του και ένα α από τον πατέρα του είναι δηλαδή ομόζυγος αα. 2) Η μητέρα του ομοίως, είχε λάβει από τον παππού το γονίδιο για τους προσκολημένους λοβούς α και ένα για τους ελεύθερους λοβούς από τη γιαγιά Α. Έτσι είναι ετερόζυγη Αα και εμφανίζει ελεύθερους λοβούς. 77 Ο Γιαννάκης πήρε από την μητέρα του το γονίδιο α, δηλαδή αυτό του παππού και όχι της γιαγιάς. 3) Από τον πατέρα του πήρε το γονίδιο α μια και αυτός είχε προσκολημένους λοβούς και ήταν ομόζυγος αα 4) Η διαδικασία μεταβίβασης των γονιδίων έγινε μέσω των γαμετών οι οποίοι παράγονται με την μειωτική διαίρεση. Η ερώτηση 58, λόγω τυπογραφικού λάθους, δέχεται δύο απαντήσεις και προσμετράται όποια από τις δύο έχει δοθεί. Η ερώτηση 63 έχει σωστή απάντηση το Α στηρίζεται όμως στο δεδομένο που δίνεται στο πλαίσιο της 57. Λόγω της προφανούς μετακίνηση της σε άλλη θέση και των παρανοήσεων που προέκυψαν ΑΚΥΡΩΝΕΤΑΙ και δεν θα προσμετρηθεί η όποια απάντηση δόθηκε από τους μαθητές.
ΤΑΞΗ Α
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 2013
Α΄ ΦΑΣΗ
Να γράψετε τον αριθμό καθενός από τα παρακάτω θέματα και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Η σπερματογένεση και η ωογένεση:
2.
Ο
Α. πραγματοποιούνται στους 36,6 C
Α. τεστοστερόνη.
Β. ενεργοποιούνται όταν το άτομο έχει πυρετό. Γ. πραγματοποιούνται στους 34 C και 36,6 C αντίστοιχα.
Β. γοναδοτροπίνη.
Δ. πραγματοποιούνται κατά την ερωτική διέγερση.
Δ. θυλακιότροπο.
Το παρασυμπαθητικό σύστημα του ΑΝΣ:
gr
Ο
Γ. ωχρινότροπο.
4.
Α. ελέγχει τις εκούσιες (με τη θέλησή μας) λειτουργίες του οργανισμού όταν βρίσκεται σε ηρεμία
Α. προέρχονται από δύο διαφορετικά ωάρια που γονιμοποιούνται από δύο διαφορετικά σπερματοζωάρια
Β. ελέγχει τις ακούσιες (χωρίς τη θέλησή μας) λειτουργίες του οργανισμού όταν βρίσκεται σε ένταση
Β. προκύπτουν από τη γονιμοποίηση ενός ωαρίου από δύο σπερματοζωάρια
Γ. ελέγχει τις ακούσιες λειτουργίες του οργανισμού για την επαναφορά στην ηρεμία μετά από ένταση
Γ. προκύπτουν από τη γονιμοποίηση ενός ωαρίου από ένα σπερματοζωάριο Δ. προκύπτουν από πολλαπλή ωοθυλακιορρηξία λόγω χορήγησης ορμονών
Δ. ελέγχει τις ακούσιες λειτουργίες του οργανισμού όταν βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. 5.
Ένας αδένας αποτελείται από κύτταρα που παράγουν και εκκρίνουν ένα προϊόν:
6.
Α. Ο αδένας χαρακτηρίζεται εξωκρινής όταν εκκρίνει το προϊόν κατευθείαν στο αίμα.
Ένα επιθηλιακό και ένα νευρικό κύτταρο ενός ανθρώπου: Α. Έχουν εξειδικευθεί για την εκτέλεση μιας συγκεκριμένης λειτουργίας, με τη διαδικασίας της διαφοροποίησης.
Β. Μπορεί να αποτελείται από μυϊκά κύτταρα.
Β. Έχουν διαφορετικά μορφολογικά αλλά ίδια λειτουργικά χαρακτηριστικά
Γ. Εφόσον εκκρίνει το προϊόν του, τόσο στο αίμα όσο και σε μια κοιλότητα του σώματος, χαρακτηρίζεται μεικτός.
Γ. Έχουν διαφορετικά λειτουργικά άλλα ίδια μορφολογικά χαρακτηριστικά.
Δ. Αποτελείται υποχρεωτικά από πολλά διαφορετικά είδη κυττάρων. 7.
Τα μονοωικά δίδυμα:
bi ol og
Ο
3.
Η δοκιμασία κύησης (τεστ εγκυμοσύνης) ανιχνεύει την ορμόνη:
y.
1.
Δ. Δεν έχουν τις ίδιες γενετικές πληροφορίες.
Οι μυϊκές ίνες που συσπώνται με τη θέλησή μας:
8.
Α. Έχουν ατρακτοειδές σχήμα.
Τα ερυθρά αιμοσφαίρια είναι κύτταρα του αίματος τα οποία: Α. Συμβάλλουν στην άμυνα του οργανισμού απέναντι σε μικροοργανισμούς.
Β. Αποτελούν μέρος του μυοκαρδίου. Γ. Φέρουν χαρακτηριστικές γραμμώσεις.
Β. Περιέχουν πλάσμα.
Δ. Συναντώνται στους λείους μυς.
Γ. Συμβάλλουν στην πήξη του αίματος Δ. Μεταφέρουν οξυγόνο σε όλο το σώμα.
9.
H αγγειοτενσίνη είναι μια πρωτεΐνη που προκαλεί συστολή των αγγείων και αύξηση της πίεσης. Η αγγειοτενσίνη δρα:
10.
Α. ενεργοποιώντας ένζυμα του κυττάρου-στόχου. Β. αναστέλλοντας την δράση ενζύμων των κυττάρων στόχων.
Συνήθως δεν αισθανόμαστε τα γυαλιά μυωπίας που μπορεί να φοράμε. Επίσης, ως παιδιά μόλις δοκιμάσαμε για δεύτερη φορά κάτι που δεν μας άρεσε, το φτύσαμε αμέσως. Και τα δύο είναι παραδείγματα των ειδών μάθησης που χαρακτηρίζονται ως: Α. Εξοικείωση και αντίληψη.
Γ. ενεργοποιώντας γονίδια των κυττάρων-στόχων.
Β. Εξοικείωση και ευαισθητοποίηση.
Δ. αναστέλλοντας την έκφραση γονιδίων των κυττάρων στόχων.
Γ. Συνειρμική μάθηση και ευαισθητοποίηση. Δ. Συνειρμική μάθηση και εξοικείωση.
1
Ο ανθρώπινος εμμηνορρυσιακός κύκλος ελέγχεται από τέσσερεις ορμόνες. Στο διάγραμμα απεικονίζεται η θέση παραγωγής και τα όργανα στόχοι αυτών των ορμονών.
11.
Η ορμόνη Χ είναι: Α. τα οιστρογόνα Β. η ωχρινοτρόπος ορμόνη Γ. η τεστοστερόνη Δ. η θυλακιοτρόπος ορμόνη
12.
Η ορμόνη Υ είναι Α. η ωχρινοτρόπος ορμόνη Β. τα οιστρογόνα
gr
Γ. η τεστοστερόνη
Το όργανο Ζ είναι:
bi ol og
13.
y.
Δ. η θυλακιοτρόπος ορμόνη
14.
15.
Οι νευρικές ώσεις που ερμηνεύονται ως ήχος ξεκινούν από τα:
16.
Γ.
ωοθήκη
Β. κόλπος
Δ.
ενδομήτριο
Από το όργανο Ζ απελευθερώνονται κύτταρα με αριθμό xρωμοσωμάτων: Α. 23
Γ.
23 ή 46
Β. 46
Δ.
0
Ορισμένες λειτουργίες που ελέγχονται από το ΑΝΣ είναι:
Α. τριχοφόρα κύτταρα του οργάνου Corti.
Α. Η ρύθμιση της θερμοκρασίας και η ομιλία.
Β. κύτταρα του τυμπανικού υμένα.
Β. Το αίσθημα της δίψας και ο ρυθμός της αναπνοής.
Γ. κύτταρα του στατικοακουστικού νεύρου.
Γ. Το αίσθημα της πείνας και η μάσηση.
Δ. κύτταρα του αιθουσαίου νεύρου. 17.
Α. ωαγωγός
Δ. Το εύρος της κόρης του οφθαλμού και η όραση
Στο διάγραμμα απεικονίζεται μία σύναψη. Παρατηρώντας το διάγραμμα συμπεραίνουμε ότι: Α. η δομή Μ εκκρίνει μόρια νευροδιαβιβαστή. Β. ένα ηλεκτρικό μήνυμα μεταφέρεται από το κύτταρο Χ στο κύτταρο Υ. Γ. η δομή Ρ εφοδιάζει με ενέργεια τη μεταφορά της νευρικής ώσης. Δ. τα μόρια του νευροδιαβιβαστή διαχέονται από το κύτταρο Υ στο κύτταρο Χ.
18.
Η δομή Ρ περιέχει: Α. μελανίνη
19.
Β.
ακετυλοχολίνη
Γ.
μελατονίνη
Δ.
ινσουλίνη
Τα δεδομένα στον πίνακα δείχνουν την παρουσία ειδικών ορμονών στο αίμα τριών ατόμων. Το Χ σε κάθε ορμόνη, υποδεικνύει την παρουσία της ορμόνης αυτής για φυσιολογική αναπαραγωγική διαδικασία στο άτομο αυτό, όπως προκύπτει από εργαστηριακές δοκιμασίες. άτομο 1 άτομο 2 άτομο 3 Στο άτομο 3 συμβαίνει παραγωγή: Τεστοστερόνη Χ Α. σπερματοζωαρίων Β. σπερματοζωαρίων και ωαρίων
Προγεστερόνη
Χ
Γ. ωαρίων και εμβρυογένεση
Οιστρογόνα
Χ
Δ. ωαρίων
2
Χ
20.
Ο εγκέφαλος ενός νεογέννητου παιδιού σε σχέση με τον εγκέφαλο ενός ενήλικα πιστεύετε ότι: Α. θα έχει λιγότερο ανεπτυγμένες τις αύλακες και τις έλικες του φλοιού των ημισφαιρίων. Β. θα έχει περισσότερο ανεπτυγμένες τις αύλακες και τις έλικες του φλοιού των ημισφαιρίων. Γ. θα είναι μια μικρογραφία του εγκεφάλου του ενήλικα. Δ. θα έχει συγκροτημένη την αίσθηση της ισορροπίας Ποιο από τα παρακάτω διαγράμματα αναπαριστάνει καλύτερα τα επίπεδα οργάνωσης στον οργανισμό του ανθρώπου;
22.
Ποιου είδους ιστού υποκατηγορία αποτελεί ο χόνδρινος ιστός:
bi ol og
y.
gr
21.
23.
Α. του μυϊκού
Α. Το ΑΝΣ εξαρτάται άμεσα από το ΚΝΣ
Β. του ερειστικού
Β. Το ΑΝΣ είναι εν μέρει αυτόνομο από το ΚΝΣ
Γ. του επιθηλιακού
Γ. Το ΑΝΣ είναι εντελώς αυτόνομο από το ΚΝΣ
Δ. του νευρικού 24.
Δ. Το ΑΝΣ είναι ένα τμήμα του ΚΝΣ
Οι μήνιγγες είναι προστατευτικές μεμβράνες οι οποίες:
25.
Κάποιες από τις λειτουργίες του εγκεφαλονωτιαίου υγρού είναι:
Α. Περιβάλλουν τον εγκέφαλο και το εγκεφαλονωτιαίο υγρό.
Α. Συμβάλλει στην προστασία του εγκεφάλου από τα χτυπήματα
Β. Υπάρχουν στον εγκέφαλο και στον κεντρικό νευρικό σωλήνα.
Β. Περιέχει κέντρα αυτόνομων λειτουργιών
Γ. Συνδέουν τον εγκέφαλο με τον νωτιαίο μυελό.
Δ. Συμβάλλει στη διατήρηση της ισορροπίας του σώματος
Γ. Συμβάλλει στην μεταφορά της νευρικής ώσης
Δ. Συμβάλλουν στη θρέψη του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. 26.
Πώς θα χαρακτηρίζατε τη σχέση του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος (ΑΝΣ) με το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ);
Εξοικείωση ενός οσφρητικού υποδοχέα σημαίνει ότι: Α. αποκλείεται εντελώς να παράγει νευρικές ώσεις ακόμα και με ελαττωμένο ρυθμό
Το σχέδιο παρουσιάζει μερικές δομές του ανθρώπινου οργανισμού. Σε ποιες από αυτές τις δομές, μια πιθανή μετάλλαξη θα έχει πιθανές επιπτώσεις στους απογόνους αυτού του ατόμου;
Β. έχει εκτεθεί για ελάχιστο χρονικό διάστημα στο ίδιο ερέθισμα.
Α. 1 και 3 Β. 2 και 5
Γ. χάνει μόνιμα την ικανότητά του να παράγει νευρικές ώσεις για την οσμηρή ουσία που προκάλεσε την εξοικείωσή του
Γ. 3 και 6
27.
Δ. 4 και 6
Δ. έχει εκτεθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα στο ίδιο ερέθισμα
3
28.
Τα υποδεκτικά κύτταρα του αισθητηρίου της όσφρησης:
29.
Α. φέρουν μικρολάχνες.
Α. Ο φλοιός του Περιφερειακού Νευρικού Συστήματος.
Β. μπορούν να πάψουν να παράγουν νευρικές ώσεις, παρά την ύπαρξη οσμηρού ερεθίσματος.
Β. Ο φλοιός του εγκεφάλου
Γ. συνιστούν ομάδες υποδοχέων που η καθεμία αναγνωρίζει μόνο μια οσμηρή ουσία.
Γ. Η λευκή ουσία του Περιφερειακού Νευρικού Συστήματος Δ. Η φαιά ουσία του Νωτιαίου Μυελού
Δ. αποτελούν μηχανοϋποδοχείς Ένα δευτερεύον φυλετικό χαρακτηριστικό των γυναικών είναι:
31.
Α. ανάπτυξη της τριχοφυΐας
y.
Α. η παραγωγή ωαρίων Β. η παραγωγή οιστρογόνων και προγεστερόνης
Β. αυξημένη έκκριση οιστρογόνων Γ. αυξημένη έκκριση προγεστερόνης
Δ. η μείωση του υποδόριου λίπους
bi ol og
Γ. η ανάπτυξη της λεκάνης
32.
Δ. αυξημένη έκκριση τεστοστερόνης
Οι όρχεις είναι εγκατεστημένοι στο όσχεο:
Α. όπου επικρατεί υψηλότερη θερμοκρασία από ό,τι στον κορμό
Ποια μέθοδος αντισύλληψης μας προφυλάσσει ταυτόχρονα πιο αποτελεσματικά και από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα;
Β. όπου επικρατεί χαμηλότερη θερμοκρασία από ό,τι στον κορμό
Α. η διακεκομμένη συνουσία Β. το αντισυλληπτικό χάπι
Γ. από τον δεύτερο μήνα της εμβρυικής ζωής του ατόμου
Γ. το διάφραγμα
33.
Δ.
Δ. από την εφηβεία και μετά 34.
Νευρική ώση ονομάζουμε την:
35.
Τα κυτταρικά σώματα των νευρικών κυττάρων: Α. περιβάλλονται από νευρογλοιακά κύτταρα
Β. μετάδοση του δυναμικού ενεργείας κατά μήκος του νευράξονα
Γ. μπορεί να βρίσκονται σε γάγγλια εκτός του Κ.Ν.Σ.
Β. διαθέτουν πολλούς νευράξονες
Γ. δημιουργία του δυναμικού ηρεμίας
Δ. σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να έχουν μήκος που φτάνει το ένα μέτρο
Ποια από τις παρακάτω διαδικασίες περιγράφεται στο σχήμα; Α. Το νευρικό κύτταρο Χ απελευθερώνει μόρια – υποδοχείς. Β. Το νευρικό κύτταρο Υ ενεργοποιεί το νευρικό κύτταρο Χ. Γ. Το νευρικό κύτταρο Χ προσδένεται στο νευρικό κύτταρο Υ Δ. Το νευρικό κύτταρο Υ περιέχει μόρια υποδοχείς για την ουσία Α
37.
το ανδρικό προφυλακτικό
Α. μετάδοση του δυναμικού ηρεμίας κατά μήκος του νευράξονα
Δ. παραγωγή και έκκριση νευροδιαβιβαστών 36.
Η αλλαγή της φωνής στα αγόρια κατά την εφηβεία προκαλείται από την:
gr
30.
Η μοναδική περιοχή που ελέγχει τις συνειδητές λειτουργίες είναι:
Ένα φάρμακο αναστέλλει τη δράση της ουσίας Α (που απεικονίζεται στο προηγούμενο σχήμα) επειδή συνδέεται με αυτήν λόγω της ειδικής στερεοχημικής του διάταξης. Ποια μορφή στο διάγραμμα που ακολουθεί είναι κατάλληλη για τη δράση του φαρμάκου; Α. ( 1 )
Β.
(2)
Γ.
(3)
Δ.
(4)
4
40.
Σε ποια περιοχή του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος γίνεται φυσιολογικά η συνένωση ωαρίου – σπερματοζωαρίου;
39.
Η διαδικασία απόκτησης των διαφορετικών μορφολογικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών ενός κυττάρου ονομάζεται:
Α. στην ωοθήκη
Α. ομοιόσταση
Β. στον κόλπο
Β. διαφοροποίηση
Γ. στη σάλπιγγα
Γ. ωρίμανση
Δ. στη μήτρα
Δ. μεταβολισμός
Το νευρικό και το ενδοκρινικό σύστημα είναι τα δυο μείζονα ρυθμιστικά συστήματα του ανθρώπινου σώματος, τα οποία:
41.
Οι συνειρμικές περιοχές του εγκεφάλου Α. Σχετίζονται με τη λειτουργία της κρίσης.
gr
38.
Β. Σχετίζονται με την αίσθηση του πόνου.
Α. αντιδρούν ταυτόχρονα σε ένα ερέθισμα
y.
Γ. Σχετίζονται με τις κινήσεις των σκελετικών μυών Δ. Καταλαμβάνουν περίπου το 10% του φλοιού του εγκεφάλου.
bi ol og
Β. παρουσιάζουν την ίδια διάρκεια απόκρισης σε ένα ερέθισμα
Γ. χρησιμοποιούν την κυκλοφορία του αίματος για τη μεταφορά των χημικών σημάτων τους Δ. συμβάλλουν στην διατήρηση της ομοιόστασης 42.
Μια υγιής γυναίκα δεν παρουσιάζει έμμηνη ρύση την 28η ημέρα του εμμηνορυσιακού κύκλου ούτε και τις επόμενες 4 ημέρες. Αυτό μπορεί να υποδηλώνει: Α. ύπαρξη αυξημένης ποσότητας προγεστερόνης. Β. εγκυμοσύνη. Γ. ότι ο κύκλος της συγκεκριμένης γυναίκας έχει μεγαλύτερη διάρκεια (π.χ. 35 ημέρες). Δ. όλα τα παραπάνω.
Να χαρακτηρίσετε, με (Σ) τις σωστές και με (Λ) τις λανθασμένες από τις παρακάτω προτάσεις 43.
Ένας κύριος λόγος για τον οποίο τα σπερματοζωάρια έχουν πολλά μιτοχόνδρια είναι για να μπορούν να κινηθούν σε πολλή μεγάλη-σε σχέση με το μέγεθος τους- απόσταση
44.
Κατά την εκσπερμάτωση ενός άνδρα εξέρχονται περίπου 30.000 σπερματοζωάρια
45.
Υποδοχείς για τον πόνο βρίσκονται μόνο στο δέρμα μας.
46.
Η στύση του πέους εξασφαλίζεται μέσω της συστολής των πάρα πολλών σκελετικών (γραμμωτών) μυών που βρίσκονται σε αυτό.
47.
Το αυτί μας είναι το αισθητήριο όργανο της ακοής και της ισορροπίας
48.
Η αυξομείωση του εύρους της κόρης ανάλογα με την ένταση του φωτός είναι αντανακλαστική λειτουργία
Να απαντήσετε στις ερωτήσεις 49.
Μια ερευνητική ομάδα βιολόγων μελετά τα δείγματα κρανίων και εγκεφάλων θηλαστικών που τυχαία βρέθηκαν πεθαμένα σε μια περιοχή, αναζητώντας χρήσιμα στοιχεία για τη λειτουργικότητα και του ανθρώπινου εγκεφάλου. Το κρανίο Α διαθέτει κρανιακή χωρητικότητα (όγκος της κοιλότητας του κρανίου στην οποία βρίσκεται ο εγκέφα3 3 3 λος) 600 cm , το κρανίο Β 150 cm και το κρανίο Γ 595 cm . Τις λιγότερες έλικες (και αύλακες) στον εγκέφαλο του είχε ο εγκέφαλος Β, ενώ ο εγκέφαλος Γ είχε κατά 1/5 περισσότερες έλικες (και αύλακες) σε σχέση με τον εγκέφαλο Α. Ποιο από αυτά τα θηλαστικά θεωρείτε ότι θα είχε πιο αναπτυγμένες νοητικές δυνατότητες και γιατί; Να αιτιολογήσετε την απάντηση σας με 30 λέξεις, το πολύ.
50.
Η ανάγνωση ενός βιβλίου απαιτεί γρήγορες οφθαλμικές κινήσεις (REM). Ποιο από τα δύο συστήματα: το νευρικό ή το ενδοκρινικό, ελέγχει τις γρήγορες οφθαλμικές κινήσεις; Εξηγήστε.
Βαθμολόγηση ερωτήσεων Ερωτήσεις 1 – 42: 42 Χ 2 μ = 84 Ερωτήσεις 43 – 48: 6 Χ 1 μ = 6 Ερωτήσεις 49 – 50: 2 Χ 5 μ = 10 ΣΥΝΟΛΟ 100 μονάδες
5
ΕΡΩΤΗΣEIΣ 1-42 = 42 X 2 μόριο = 84
ΠΔΒ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 43-48 = 6 X 1 μόρια = 6 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 49-50 = 2 X 5 μόρια = 10
2013
ΤΑΞΗ Α
31
Δ
37
Β
43
Σ
Δ
32
Β
38
Γ
44
Λ
27
Γ
33
Δ
39
Β
45
Λ
Β
28
Β
34
Β
40
Δ
46
Λ
Β
29
Β
35
Γ
41
Α
47
Σ
Β
30
Γ
36
Δ
42
Δ
48
Σ
Γ
7
Γ
13
Γ
19
Α
25
2
Β
8
Δ
14
Α
20
Α
26
3
Γ
9
Α
15
Α
21
Γ
4
Γ
10
Β
16
Β
22
5
Γ
11
Δ
17
Δ
23
6
Α
12
Β
18
Β
24
bi ol og
1
y.
Α
gr
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Το Γ, γιατί: α) έχει κατά πολύ μεγαλύτερη κρανιακή χωρητικότητα από το Β, 49 β) έχει παραπλήσια χωρητικότητα με το Α, αλλά πολύ μεγαλύτερη ελίκωση (αυλάκωση) από το Α και συνεπώς περισσότερη επιφάνεια για την ανάπτυξη ειδικών κέντρων διαφορετικών λειτουργιών.
Νευρικό σύστημα Το Νευρικό σύστημα έχει ταχύτερη απόκριση (νευρική ώση) έναντι ενδοκρινικού (μέσω της κυκλοφορίας του αίματος) που είναι απαραίτητο για τη διασφάλιση διαρκούς κίνησης μεταβολής του ματιού κατά την ανάγνωση του βιβλίου. 50 ή/και, Οι κινήσεις REM είναι εκούσιες, συνεπώς υπό τον έλεγχο του ΠΝΣ, ενώ το ενδοκρινικό δεν ελέγχεται εθελουσίως.