3.7 ΑΝΤΙ∆ΡΑΣΤΗΡΙΑ GRIGNARD α) Τα αντιδραστήρια Grignard ή οργανοµαγνησιακές ενώσεις παρασκευάζονται µε επίδραση Mg σε αλκυλαλογονίδια (RX) παρουσία διαλύτη άνυδρου (απόλυτου) αιθέρα. απολυτος RX + Mg → RMgX αιθερας
Ο αιθέρας πρέπει να είναι άνυδρος γιατί τα αντιδραστήρια Grignard αντιδρούν µε το νερό και σχηµατίζουν αλκάνια (RH).
RMgX + H − OH → RH
+ Mg (OH ) X βασικο αλογονουχο µαγνησιο
Τα αντιδραστήρια Grignard ονοµάζονται αλκυλοµαγνησιοαλογονίδια. Για παράδειγµα, το CH3CH2MgCl ονοµάζεται αιθυλοµαγνησιοχλωρίδιο. β) Στα αντιδραστήρια Grignard ο δεσµός άνθρακα – µαγνησίου είναι ισχυρά πολωµένος, η δ−
δ+
πολικότητα είναι R − M gX . Τα αντιδραστήρια Grignard δίνουν αντιδράσεις προσθήκης σε καρβονυλικές ενώσεις, σύµφωνα µε το γενικό σχήµα: δ+
δ−
δ−
δ+
|
|
+ H −OH > C = O + R − M gX → − C − OMgX → − C − OH + Mg (OH ) X |
|
R
R
Ανάλογα µε το είδος της καρβονυλικής ένωσης σχηµατίζονται αλκοόλες πρωτοταγείς, δευτεροταγείς ή τριτοταγείς. Με φορµαλδεΰδη (CH2=O) σχηµατίζονται πρωτοταγείς αλκοόλες. +Η 2 Ο R − MgX + CH 2 = O → R − CH 2OMgX → RCH 2OH + Mg (OH ) X
Με τις υπόλοιπες αλδεΰδες σχηµατίζονται δευτεροταγείς αλκοόλες. +Η 2 Ο R − MgX + R1CH = O → R1 C HOMgX → R1 C HOH + Mg (OH ) X |
|
R
R
Με κετόνες σχηµατίζονται τριτοταγείς αλκοόλες. R |
R +Η 2 Ο
|
R − MgX + R1 C R2 → R1 − C − R2 → R1 − C − R2 + Mg (OH ) X || O
|
|
OMgX
OH
Στις αντιδράσεις αυτές αυξάνεται η ανθρακική αλυσίδα (ανοικοδόµηση).
244
∆. Μπαµπίλης – Γ. Χουλιάρας