ผมได้รับสิทธิ์และได้รับเกียรติให้เป็นตัวแทนของสมาคมฯ ในการ แบ่งปันประสบการณ์ทผี่ มท�ำงานเป็นคอนซัลแตนต์หรือทีป่ รึกษามา 30 ปีแล้ว ตั้งแต่ต้นทศวรรษที่ 1980 ผมได้ทำ� งานด้านพลังงานและ สิง่ แวดล้อมมาเป็นเวลากว่า 30 ปี และตอนนีผ้ มได้เป็นประธานสมาคม อนุรกั ษ์พลังงานฮ่องกง ผมมีโอกาสได้รว่ มแบ่งปันประสบการณ์ของ ผมในหลายประเทศ ทั้งในฮ่องกง จีน อังกฤษ แคนาดา เยอรมนี เบลเยียม สหรัฐอเมริกา ผมได้ทำ� งานกับเมืองไทย กับประเทศอื่นๆ ในเอเชีย และรัสเซียด้วย ผมคิดว่าผมโชคดีมากที่มีโอกาสในการ แบ่งปันประสบการณ์และความเห็นของผมแบบนี้ และผมรู้สึก เป็นเกียรติมากที่ได้ไปเยือนประเทศต่างๆ นี้ และที่สำ� คัญที่สุดคือ การที่ผมได้รับมอบหมายให้ท�ำงานที่ส�ำคัญมากอย่างหนึ่งไปด้วย นั่ น คื อ การสนั บ สนุ น ส่ ง เสริ ม ทั่ ว โลกให้ เ ห็ น ความส� ำ คั ญ ของ การปกป้องสิ่งแวดล้อม เราต้องตระหนักแล้วว่า น�้ำแข็งบริเวณ ขั้วโลกเหนือและขั้วโลกใต้ละลายไปมากแล้ว หากมนุษย์เรายังคงบริโภคพลังงานในอัตราที่เป็นอยู่ปัจจุบัน จนถึงระยะ 30 ปีข้างหน้าแล้วละก็ หลังจาก 30 ปีนี้ภูเขาน�้ำแข็ง ทั้งหมดในขั้วโลกเหนือและขั้วโลกใต้จะละลายหายไปหมด หลังจากนัน้ ผมคิดว่าเราจะเจอกับภัยพิบตั ิ ระดับน�ำ้ จะเพิม่ สูงขึน้ ซึ่งจะท�ำให้น�้ำท่วมหลายแห่งทั่วโลก และจะเกิดพายุไต้ฝุ่นพร้อม
คุ ณ สตี ฟ หว่ อ ง: ผมคิ ด ว่ า เราควรตระหนั ก ถึ ง ปั ญ หาเหล่ า นี้ ไม่อย่างนั้นเราจะพังพินาศถ้าไม่ร่วมมือกัน ผมคิดว่าที่ผมท�ำอยู่ ขณะนี้ คือในฐานะบุคคลหนึง่ ผมก�ำลังท�ำหน้าทีส่ ง่ สารแก่ผคู้ นทัว่ โลก เพือ่ ว่าเราจะได้จดั การแก้ไขปัญหาได้ จะได้เชือ่ มโยงต่อเนือ่ งทัง้ โลก เข้าด้วยกันด้วยความช่วยเหลือของผูค้ นทัว่ โลก นัน่ คือวิสยั ทัศน์ของผม Lighting Focus: ขอถามย้อนกลับไปเรื่องการใช้ไฟส่องสว่าง ในทรรศนะของคุณ CIE มีความเคลื่อนไหวเกี่ยวกับเรื่องนี้ ส�ำหรับระยะสองสามปีข้างหน้านี้อย่างไร คุณสตีฟ หว่อง: เป็นค�ำถามที่ดีครับ จากมุมมองของคนส่วนใหญ่ การให้แสงก็คือการใช้ไฟส่องสว่างเท่านั้นเอง-เป็นเพียงแค่การให้ แสงสว่างตามที่ต้องการ ซึ่งนั่นก็แน่อยู่แล้ว แต่การให้แสงสว่างมี ประโยชน์มากกว่าความสว่าง เพราะแสงทีน่ มุ่ นวลท�ำให้คณ ุ อารมณ์ดี สร้ า งบรรยากาศที่ดีม ากๆ ส�ำ หรับ การท�ำ งาน การพัก ผ่ อ นอยู ่ กับบ้าน การเรียนหนังสือที่โรงเรียน การจัดแสงสว่างดีๆ จะท�ำให้ คุณกระฉับกระเฉงหรือผ่อนคลายมากขึ้นตามสถานการณ์ของคุณ นอกจากนั้นผมคิดว่าผมต้องพูดถึงเรื่องหลอดและโคมที่ใช้ แหล่งก�ำเนิดแสงจากเม็ด LED ต้องเน้นเรื่องนี้ เพราะทุกวันนี้ทั้ง โลกมาเน้นเรื่องการก�ำเนิดแสงชนิด LED นี้ ซึ่งเป็นเทคโนโลยีที่ดี แน่นอน ผมรับรอง แต่คณ ุ รูไ้ หมว่าถ้าคุณออกแบบหรือผลิตโคมและ
เรื่องให้แสงสว่าง ปัจจุบันนี้เรามาถึงขั้นที่ว่า เราจะต้องใช้ไฟ LED อย่างระมัดระวังและปลอดภัย เพือ่ ให้มนั่ ใจว่าแสงสว่างนัน้ นอกจาก จะมีประโยชน์มากมายมหาศาลรวมถึงการให้แสง สร้างบรรยากาศ และการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ การให้แสงสว่างยังต้อง ปลอดภัยด้วย ผมคิดว่าเราต้องใช้โอกาสนีอ้ ย่างเต็มทีท่ ตี่ อ้ งตระหนัก ถึงการใช้หลอด LED ส่องสว่างอย่างปลอดภัย Lighting Focus: เรายังได้ยนิ ด้วยว่าผูค้ นพากันต้องการชิพและ ไดรเวอร์สำ� หรับหลอดไฟมากขึน้ ดังนัน้ ตอนนีพ ้ วกเขาก็พดู ถึง คุณภาพของการให้แสงสว่าง พวกเขาเน้นเรื่องคุณภาพด้วย ไม่ใช่แค่ราคา หรือดีไซน์เท่านั้น คุณสตีฟ หว่อง: ถูกต้องครับ ผมคิดว่านั่นเป็นการเคลื่อนไหวที่ดี เพราะผูม้ สี ว่ นได้สว่ นเสียจ�ำนวนมากได้ตระหนักถึงความส�ำคัญของ คุณภาพของการให้แสงสว่างรวมถึงความปลอดภัย นัน่ คืออันดับที่ 2 แล้วอันดับที่ 3 ล่ะ ผมคิดว่าสิ่งที่น่าจะเกิดขึ้นก็คือ นอกจากจะให้ แสงสว่างแล้ว ผมคิดว่าภายใต้ยคุ ใหม่ทมี่ ขี อ้ มูลจ�ำนวนมาก อุปกรณ์ การให้แสงสว่างไม่วา่ จะภายในหรือกลางแจ้ง จะถูกใช้เป็นเครือ่ งมือ ที่จะเก็บข้อมูลเกี่ยวกับพฤติกรรมและกิจกรรมของคนเราด้วย นั่นเป็นเหตุผลว่าท�ำไมผมถึงพูดว่าการใช้ไฟแสงสว่างจะถูกใช้ จนเหมือนอยูใ่ นธรรมชาติ เพราะไม่วา่ จะมุมไหน ในร่ม ในบ้านของคุณ
ผมช่วยพวกเขา โดยใช้เทคโนโลยีชั้นยอด ซึ่งช่วยประหยัดพลังงาน การใช้พลังงานแสงสว่าง ได้ประมาณ 90% ถือว่าเป็นพลังงาน มหาศาลทีเดียว กับสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงอย่างรุนแรง เมื่อนั้นผู้คนทั่วโลกจะ ต้องเผชิญกับภัยธรรมชาติมากมาย ขนาดปีน้ี พ.ศ. 2558 หรือก่อน หน้านี้ คุณก็เห็นแล้วว่าเกิดภัยธรรมชาติทงั้ ในสหรัฐอเมริกา แคนาดา เยอรมนี ยุโรป จีน เอเชีย คือทั่วโลก แต่นบั จากนี้ไปอีก 30 ปี หรือ ผมว่า 10 ปี เราน่าจะคาดได้วา่ ขนาดและความถีข่ องภัยพิบตั เิ หล่านี้ จะทวีคูณยิ่งขึ้นอีกหลายๆ เท่า ดังนั้นผมจึงถือเป็นเกียรติที่ได้ช่วย ท�ำให้กลไกเริ่มเดินและที่ได้รับงานเร่งด่วนในการให้ผู้คนทั่วโลกรับรู้ ถึงหลักการส�ำคัญนี้ ทีว่ า่ เราจะต้องพยายามเต็มก�ำลังความสามารถ ของเราที่จะปรับปรุงประสิทธิภาพพลังงาน ที่จะอนุรักษ์ทรัพยากร และต้องเลิกตักตวงเอาเปรียบทรัพยากรธรรมชาติ จริงๆ นะครับ เพราะผมคิดว่าถ้าโลกถึงจุดจบมันจะแย่มาก Lighting Focus: ตอนนี้ คุ ณ สตี ฟ ก็ มี ภ าระรั บ ผิ ด ชอบที่ ใหญ่หลวงมาก
30 lighting focus
หลอดไฟและเม็ด LED ออกมาแบบผิดๆ หรือไม่ดเี ท่าทีค่ วร มันจะเป็น ผลเสียมากกว่าผลดี ส่วนที่เป็น LED นั้นจะก่อให้เกิดอันตรายมาก ซึ่ ง อาจจะแย่ ม ากส� ำ หรั บ ผู ้ บ ริ โ ภค ทั้ ง นี้ ก็ เ พราะว่ า ถ้ า ชิ พ LED ออกแบบมาผิ ด มั น จะปล่ อ ยรั ง สี ที่ เ ป็ น อั น ตรายออกมาซึ่ ง เป็ น อันตรายมาก อาจท�ำลายดวงตาของคุณ และแม้กระทั่งผิวของคุณ ลองคิดดู ยกตัวอย่างเช่น ถ้าคุณออกไปกลางแจ้ง ไปวิ่งวันที่แดดจ้า คุณจะปกป้องตัวคุณจากรังสี UV ยังไง ครีมกันแดด การสวมหมวก และสวมหน้ากากและแว่นกันแดด อีกทั้งสวมเสื้อแขนยาวและกางเกงขายาวใช่ไหม ในอนาคตถึงคุณ อยู่ในที่ร่ม แต่มีไฟจากโคมไฟ หลอดไฟ LED ที่ออกแบบมาแย่ๆ ผมมั่นใจว่าคุณจะต้องใช้วธิ ีการพวกนี้ด้วยเหมือนกัน เพราะถ้าคุณ ไม่สวมหน้ากาก ไม่สวมหมวกหรือแว่นกันแดด แสงสว่างทีม่ อี นั ตราย นั้นจะท�ำร้ายดวงตาและผิวหนังของคุณ นี่จึงเป็นเหตุผลนอกจาก
หรือในทีท่ ำ� งานของคุณ หรือในโรงแรม คุณจะเจอไฟแสงสว่างทุกหน ทุกแห่ง แม้แต่กลางแจ้ง ถนนทุกสายก็มไี ฟแสงสว่าง ดังนัน้ ผมจึงคิด ว่าการใช้ไฟแสงสว่างเป็นเครื่องมือที่ยอดเยี่ยมที่สุดที่จะเก็บข้อมูล พฤติกรรมมนุษย์หรือข้อมูลของคนเรา เมื่อเรามีข้อมูลของคนเรา อย่างนี้อยู่ในมือ คือหลังจากเก็บสถิติและวิเคราะห์ทางสถิติ บริษทั ต่างๆ หรือกระทั่งฝ่ายบริหารของเมืองก็จะเข้าใจพฤติกรรมมนุษย์ แล้วเราก็จะปรับเปลี่ยนทิศทางต่างๆ ไปตามนั้น Lighting Focus: พวกกฎระเบียบหรืออะไรอย่างอื่น คุณสตีฟ หว่อง: ก็พวกกฎระเบียบ หรืออาจจะเป็นการรณรงค์ หรือส่งเสริมการเคลื่อนไหวบางอย่าง ซึ่งจะรองรับความต้องการ ของมนุษย์ ซึ่งเป็นเรื่องส�ำคัญมาก Lighting Focus: คุณพอจะเล่าเรื่องบางโครงการที่ผ่านมา หรือบางโครงการที่คุณคิดว่าน่าสนใจได้ไหม
คุณสตีฟ หว่อง: แน่นอนครับ ใน 2-3 ปีที่ผ่านมานี้ ผมท�ำหลาย โครงการในอเมริกาและในยุโรป แล้วก็ได้ร่วมงานกับพาร์ตเนอร์ จากอเมริกา ท�ำให้ผมได้เข้าไปช่วยท�ำงานจัดการกับพืน้ ทีค่ ลังสินค้า มากกว่า 200 ล้านตารางฟุตของบริษัทต่างๆ สารพัดทั้ง Square Properties, Coca-cola, Pepsi, Volkswagen และอื่น ๆ อีกมากมาย ผมช่วยพวกเขาโดยใช้เทคโนโลยีชั้นยอด ซึ่งช่วยประหยัด พลังงานการใช้พลังงานแสงสว่างได้ประมาณ 90% ถือว่าเป็น พลังงานมหาศาลทีเดียว นอกเหนือจากการประหยัดพลังงานและ ลดปริมาณก๊าซเรือนกระจกทีเ่ กิดขึน้ ตลอดวัฏจักรชีวติ ของผลิตภัณฑ์ (รอยเท้าคาร์บอน) และประโยชน์อีกประการหนึ่ง คือเราบันทึก พฤติกรรมผูค้ นในสภาพแวดล้อมนัน้ ได้ เมือ่ มีขอ้ มูลมหาศาลจ�ำนวน มาก บริษทั เหล่านีส้ ามารถปรับงานวิศวอุตสาหการทีส่ ำ� คัญ เป็นการ ปรับปรุงการด�ำเนินงาน หรือปรับปรุงประสิทธิภาพได้ ซึ่งถือเป็น เรื่องส�ำคัญมากต่อบริษัทและองค์กรต่างๆ ที่ต้องมีการพัฒนาอย่าง ยั่งยืน ดังนั้นเราจึงไม่ได้ช่วยจัดการเรื่องการใช้ไฟแสงสว่างเท่านั้น เรายังช่วยจัดการเรือ่ ง การพัฒนาอย่างยัง่ ยืน ซึง่ เป็นเรือ่ งส�ำคัญด้วย Lighting Focus: นั่นหมายความว่าคุณได้ช่วยโลกไว้มากเลย คุณสตีฟ หว่อง: ผมได้รับเชิญจากศูนย์การจัดประชุม Messe of Frankfurt ให้ร่วมเป็นวิทยากรในงาน ไทยแลนด์ ไลท์ติ้ง แฟร์ 2015 (Thailand Lighting Fair 2015) ซึ่งผมก็อยากจะแบ่งปันประสบการณ์ ของผมในเรื่องนี้กับผู้มาร่วมงานนี้ที่กรุงเทพฯ ด้วย Lighting Focus: คุณคิดอย่างไรเกี่ยวกับการจัดงาน ไลท์ติ้ง แฟร์ ในประเทศไทย คุณคิดว่าดีต่อภาคอุตสาหกรรมหรือไม่ คุณสตีฟ หว่อง: ผมคิดว่าเมืองไทยเป็นตัวเลือกที่ถูกต้องที่สุด มีเหตุผล 2 ข้อด้วยกัน เหตุผลข้อแรก คือผมได้สำ� รวจข้อมูลเกี่ยว กับกรุงเทพฯ พบว่าประเทศไทยเป็นประเทศแห่งการท่องเทีย่ ว ทุกปี มีนักท่องเที่ยวเป็นล้านๆ คนมาเที่ยวเมืองไทย และโรงแรม อาคาร ส�ำนักงานต้องปรับปรุงบ่อยๆ ผมได้ยนิ มาว่าโรงแรมบางแห่งจะต้อง ปรับปรุงทุก 5 ปี บางทีก็ทุก 3-4 ปี ด้วยเหตุนี้ถ้าผมสามารถช่วย พวกเขาได้ ผมก็จะส่งเสริมเรื่องที่ว่า เราจ�ำเป็นต้องใช้แนวคิดเรื่อง เศรษฐกิจหมุนเวียนกับการออกแบบการใช้ไฟแสงสว่าง หลังจาก เผยแพร่ข้อมูลนี้ออกไปและโรงแรมทุกแห่งในไทยได้ปรับใช้แนว ความคิดเศรษฐกิจหมุนเวียนในการออกแบบและใช้ไฟแสงสว่าง อย่างเหมาะสมทีส่ ดุ จากนัน้ เราจึงจะช่วยพวกเขาปรับปรุงกฎหมาย ซึ่งผมคิดว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องส�ำคัญล�ำดับแรก (หมายเหตุ: แนวคิดเรื่องเศรษฐกิจหมุนเวียนหรือเศรษฐกิจ วงรอบ เน้นเรื่องการออกแบบให้ผลิตภัณฑ์สามารถซ่อม อัพเกรด และน�ำไปใช้อีกครั้งได้ง่าย การสร้างผลิตภัณฑ์ที่ใช้ได้นาน และมี ขั้นตอนการผลิตที่มีประสิทธิภาพ และลดการใช้วตั ถุดิบที่อันตราย หรือยากต่อการน�ำไปใช้อีกครั้ง) เหตุผลข้อที่ 2 ผมคิดนี่เป็นเหตุผลที่สำ� คัญเช่นกัน ประเทศไทย เป็นศูนย์กลางของกลุม่ ประเทศอาเซียนและประเทศเพือ่ นบ้านอย่าง ลาว กัมพูชา พม่า และแม้แต่เวียดนาม หลายๆ ประเทศต้องอาศัย การสนับสนุนระบบโลจิสติกส์จากประเทศไทย ถ้าหากประเทศไทย กลายเป็นประเทศสีเขียวด้วยตระหนักถึงการปกป้องสิ่งแวดล้อม และการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ ผมมั่นใจว่าผลลัพธ์ที่ เกิดขึ้นจะไม่ได้เป็นประโยชน์ต่อไทยเองเท่านั้น แต่ยังจะเผื่อแผ่ไป ถึงประเทศอาเซียนบ้านใกล้เรือนเคียงด้วย ซึ่งเป็นเหตุผลว่าท�ำไม ผมถึงคิดว่าการเลือกจัดนิทรรศการในประเทศไทยหรือในกรุงเทพฯ เป็นตัวเลือกที่ยอดเยี่ยม ผมสนับสนุนการตัดสินใจครั้งนี้
31