Zani i Nalte Nr. 17

Page 32

Studime

Ashtu si në momentin kur caktohet koha e punës, po ashtu edhe kur nuk caktohet, pagesa bëhet pas përfundimit të saj. Puna me kohë të caktuar ka karakteristikë kryesore akumulimin e aktivitetit mbi blloqe aktiviteti të përfunduar që rreshtohen njëri pas tjetrit. Në fund të një dite pune mund ta matim me saktësi numrin e tullave të prodhuara nga një punëtor dhe gjithashtu edhe për rastet kur puna është e natyrës mendore. Një mjek apo një mësues praktikisht e mbaron me sukses apo jo ditën e punës sipas kontratës dhe vlerësimi i cilësisë së tyre zakonisht shpërblehet jo me rrogë, por me bonuse. Puna e shkrimtarit dhe kërkuesit ka karakteristika të tjera. Nuk mund t’i kërkohet një shkrimtari të shkruajë 0.32% të romanit të tij. Romani nuk mund të vlerësohet madje edhe pasi të jetë shkruar e botuar, por vetëm pasi të jetë përballur me publikun dhe kritikën e ndoshta, tamam-tamam, shumë vite pasi autori të ketë ndërruar jetë. Një kërkues mund të thotë që i është afruar zbulimit apo jo, por në fund mund të thotë që e ka realizuar ose jo. Ndërkohë, tullat në fund të ditës i kemi numëruar, kemi skarcuar ato me cilësi të papranueshme dhe pas kësaj punëtori konsiderohet se e ka realizuar kontratën ditore dhe nuk ka asnjë detyrim përkundrejt punëdhënësit. Koha e pagesës për zanatet me kohë të pacaktuar varet nga kontrata dhe del jashtë diskutimit tonë. Ndërsa zanatet me kohë të caktuar, qofshin 32

punë fizike apo mendore ndjekin modelin në vazhdim. Rroga merret një herë në muaj prandaj paga për ditën e parë të muajit merret muajin pasardhës, pra pas 30 ditësh, për ditën e dytë pas 29 ditësh e kështu me radhë deri ditën e fundit të muajit pagesa për të cilën bëhet pothuajse në kohë reale me mbarimin e punës, nëse rroga merret menjëherë në fillim të muajit pasardhës. Pavarësisht se është e sanksionuar në kontratë në këto raste kemi një kohë që zgjat nga 1 në 30 ditë deri në marrjen e shpërblimit që i takon të punësuarit nga koha e mbarimit të njësisë së punës. Të ardhurat në formë rroge mujore duhen menaxhuar në mënyrë të planifikuar për mbulimin e nevojave mujore për jetesë dhe pagesave të borxheve dhe kredive apo krijimin e kursimeve. Para se të vazhdojmë më tej, duhet të kujtojmë që paga ditore ka qenë një mënyrë pagese e mirënjohur dhe të gjithë e njohim pagën javore të SHBA-ve të fillimshekullit të XX-të, apo pagën dyjavore që ne vetë e kemi marrë deri në fund të shekullit të XXtë. Pra diskutimi i kohës së pagës është një nocion shumë i ndryshueshëm dhe nuk ka pse të mos mbetet i tillë, i ndryshueshëm. Perceptimi i pagës mujore Tani, për një moment, të ndalemi te perceptimi që ka personi që punon në sektorin shtetëror për pagën reale. Paga reale është paga e axhustuar për


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.