Akwarium w wymiarze XXL – jak wyposażyć duży zbiornik akwariowy?

Jeszcze 40 lat temu za bardzo duże uznawano już 200-litrowe akwarium, zaś zbiorniki o takiej pojemności stały w domach stosunkowo nielicznych pasjonatów tego hobby i trzeba było wykonywać je na zamówienie. Od tamtego czasu wiele się jednak zmieniło – dziś „dwusetka” (standard to 100 x 40 x 50 cm) dostępna jest praktycznie od ręki w każdym sklepie akwarystycznym – w tym również jako gotowy, w pełni wyposażony zestaw – i nikt już nie uważa takiego „szkiełka” za specjalnie okazałe. Dziś pojęcie „duże akwarium” nabrało zupełnie innego znaczenia – coraz częściej pasjonaci akwarystyki decydują się na zbiorniki o pojemności 500–600, a nawet ponad 1000 l. Przy tak okazałym akwarium sporym wyzwaniem staje się jego wyposażenie techniczne tak, aby efektywnie spełniało swoje zadanie, a jednocześnie pozostawało praktyczne i ekonomiczne w eksploatacji. Jak zatem najlepiej wyposażyć zbiornik w rozmiarze XXL i na co zwrócić szczególną uwagę?

Pierwszym problemem, przed którym staje posiadacz dużego akwarium słodkowodnego, jest zapewnienie w nim odpowiedniej iluminacji. Szczególnego znaczenia nabiera to w przypadku, gdy planujemy zbiornik z dużą ilością wymagających roślin (np. utrzymany w tylu holenderskim lub japońskim), a więc z założenia wymagający silnego oświetlenia. Dość często stosowanym rozwiązaniem są wtedy nieco zapomniane już lampy metalohalogenkowe (HQI) wyposażone w specjalistyczne jarzniki o mocy 70, 150, 250 lub 400 W. Dają one bardzo dużo światła i dobrze sprawdzają się zwłaszcza w wysokich akwariach. Alternatywnym rozwiązaniem, tańszym w eksploatacji, może być zastosowanie dużych lamp ledowych. Wiele firm oferuje gotowe rozwiązania oraz indywidualne projekty dopasowywane do danego akwarium i jego potrzeb. Jeszcze innym wyjściem jest zainstalowanie nad akwarium klasycznej lampy oświetleniowej stosowanej powszechnie np. w akwarystyce morskiej, w której świetlówki można zastąpić ledowymi modułami stanowiącymi ich zamienniki. Ciekawym rozwiązaniem pozwalającym na obniżenie kosztów oświetlenia bardzo dużego akwarium jest

Ciekawym rozwiązaniem pozwalającym na obniżenie kosztów oświetlenia bardzo dużego akwarium jest posiłkowanie się naturalnym światłem słonecznym. Warto pomyśleć o tym już na etapie projektowania pomieszczenia, w którym ma stać zbiornik, i wyposażyć go np. w okno dachowe lub świetliki.

posiłkowanie się naturalnym światłem słonecznym. Warto pomyśleć o tym już na etapie projektowania pomieszczenia, w którym ma stać zbiornik, i wyposażyć go np. w okno dachowe lub świetliki. Jest to jednak wyjście zarezerwowane raczej dla bardziej doświadczonych akwarystów, bowiem wymaga pewnej wprawy w prowadzeniu zbiornika dla uniknięcia ewentualnych kłopotów z niekontrolowanym rozwojem glonów.

Niezmiernie ważną kwestią zarówno w małym, jak i bardzo dużym zbiorniku jest zapewnienie odpowiedniej filtracji wody, tyle tylko, że w tym ostatnim przypadku wymaga ona zastosowania specjalnych rozwiązań. Zdecydowanie najprostszym i często najtańszym wyjściem jest postawienie na duże, wydajne filtry kubełkowe. Największe urządzenia tego typu dostępne w sprzedaży zawierają nawet po kilkanaście litrów wkładów filtracyjnych i są dedykowane do zbiorników o pojemności 700–1500 l. Często zdecydowane lepszym rozwiązaniem jest zakupienie dwóch nieco mniejszych urządzeń zamiast jednego większego. Można wtedy zróżnicować wypełniające je wkłady, poza tym w przypadku ewentualnego zatrzymania się jednego z filtrów zbiornik nie pozostanie bez filtracji. Innym często stosowanym rozwiązaniem kwestii filtracji jest zaprojektowanie pod akwarium tzw. sumpa (to patent standardowo wykorzystywany w akwariach morskich, który świetnie sprawdza się też w zbiornikach słodkowodnych). To swego rodzaju dodatkowy zbiornik techniczny, w którym można umieścić nie tylko bardzo duże złoże wkładów filtracyjnych, lecz także wiele innych urządzeń technicznych (np. grzałki), „wyprowadzając” je z wnętrza akwarium. Dzięki sumpowi można też zautomatyzować lub przynajmniej bardzo uprościć m.in. podmianę wody w akwarium. Sump łączy się ze zbiornikiem głównym za pomocą rur hydraulicznych, zaś przepływ wody gwarantują odpowiednio dobrane pompy. Minusem tego rozwiązania jest natomiast większy niż w przypadku filtrów kanistrowych koszt wykonania – wynika to m.in. z faktu konieczności doprowadzenia rur do akwarium, najczęściej przez tzw. kominy przelewowe (jeden lub dwa). Taki komin to kolumna zbudowana ze szklanych szyb, nieco niższa

Zdecydowanie najprostszym i często najtańszym rozwiązaniem kwestii filtracji wody w dużym akwarium jest postawienie na wydajne filtry kubełkowe. Największe urządzenia tego typu dostępne w sprzedaży zawierają nawet po kilkanaście litrów wkładów filtracyjnych i są dedykowane do zbiorników o pojemności 700–1500 l.

niż wysokość samego zbiornika. W jej dnie wywiercone są otwory do przeprowadzenia wspomnianych rur. Dla zamaskowania wnętrza komina jego ścianki często wykonuje się z nieprzezroczystego niebieskiego lub czarnego szkła. Komin przelewowy może znajdować się również na zewnątrz akwarium w postaci osobnego zbiornika umieszczonego za jego szybą. Brzegi komina zabezpiecza się, oklejając je specjalnymi ażurowymi grzebieniami, które skutecznie zapobiegają wpadaniu do niego ryb i innych zwierząt akwariowych. Ciekawym i niedrogim wsparciem filtracji biologicznej w dużym akwarium może być zastosowanie dodatkowo filtra hydroponicznego. Jego namiastką mogą być ustawione obok zbiornika... doniczki z roślinami ozdobnymi, takimi jak scindapsus złoty, filodendron lub monstera. Pędy scindapsusa wystarczy lekko zanurzyć w wodzie, aby wypuściły gęste, malownicze korzenie. W przypadku monstery lub filodendrona w wodzie akwariowej zanurzamy ich drewnowate korzenie powietrzne, z których szybko wyrosną jasnozielone odnogi. Zarówno jedne, jak i drugie wysysają z wody toksyczne związki azotowe i fosforany. Prawdziwy filtr hydroponiczny ma natomiast postać przepływowego naczynia umieszczanego nad zbiornikiem. Wypełnia się je porowatym podłożem i sadzi w nim rośliny ozdobne, a nawet... niektóre warzywa. Woda jest do niego podawana z akwarium za pomocą pompy (często wystarczy wydajny filtr wewnętrzny) i jest oczyszczana przez korzenie roślin, które wychwytują z niej niezbędne im substancje odżywcze. Taki filtr można łatwo skonstruować samodzielnie lub kupić gotowy zestaw oferowany przez niektóre firmy.

Kolejnym wyzwaniem technicznym jest zapewnienie prawidłowej temperatury wody w dużym akwarium, czyli jej ogrzanie oraz – ewentualnie, jeśli istnieje taka potrzeba – chłodzenie w czasie upałów. Pierwszą kwestię można rozwiązać za pomocą tradycyjnych grzałek akwarystycznych. W zbiornikach słodkowodnych sugerowana moc grzałki dla zapewnienia prawidłowej temperatury wody wynosi około 1 W na każdy litr pojemności zbiornika. W bardzo dużych, a zwłaszcza bardzo długich akwariach (powyżej 150 cm długości), polecanym rozwiązaniem jest zainstalowanie dwóch mniejszych urządzeń grzewczych w dwóch przeciwległych krańcach zbiornika zamiast jednego dużego. Zapewnia to równomierne nagrzewanie wody i utrzymanie mniej więcej takiej samej temperatury w całym akwarium. Standardowo produkowane szklane grzałki akwariowe mają moc do 300 W, więc instalując dwa takie urządzenia można bez kłopotów ogrzać nawet 600-litrowy zbiornik. A co, jeśli akwarium jest większe? Istnieje kilka rozwiązań: po pierwsze, można umieścić w jego wnętrzu więcej niż dwie grzałki. Po drugie, jeśli filtracja realizowana jest we wspomnianym już sumpie, warto właśnie tam zainstalować urządzenia grzewcze, a pompy odprowadzające z sumpa ciepłą wodę zapewnią jej optymalne mieszanie się w akwarium i stałą temperaturę w całym zbiorniku.

Ciekawym rozwiązaniem jest też postawienie na nowoczesne grzałki przepływowe – takie urządzenia są dostępne nawet w wersjach o mocy 500 W. Co więcej, można podłączyć je zarówno w sumpie (wystarczy pompa i wąż doprowadzający wodę do grzałki), jak i na filtrach kanistrowych (na wężach tych urządzeń). Instalując ich kilka, można w bezpieczny i wydajny sposób ogrzać nawet ogromne akwarium. W przypadku naprawdę dużych zbiorników ich ogrzewanie tylko za pomocą elektrycznych grzałek może się okazać stosunkowo kosztowne. Dobrym rozwiązaniem, możliwym do wdrożenia już na etapie budowy akwarium, jest więc dodatkowe zainstalowanie w nich „ogrzewania podłogowego”, czyli biegnących pod dnem akwarium podgrzewaczy podłączonych do domowej sieci ciepłowniczej – przy stosunkowo niewielkich nakładach początkowych pozwala to na znaczące obniżenie kosztów i zmniejszenie wysokości rachunków za energię elektryczną. Sporym wyzwaniem w dużym akwarium może być zapewnienie sprawnego chłodzenia jego zawartości, np. w czasie letnich upałów. Niestety, jedynym w pełni automatycznym i niezawodnym sposobem jest zainstalowanie wydajnej chłodziarki akwarystycznej, ale to spory koszt, zarówno jeśli chodzi o zakup, jak i bieżącą eksploatację takiego urządzenia (zużywa sporo energii). Alternatywnym, często bardziej korzystnym finansowo rozwiązaniem może być więc zamontowanie klimatyzacji powietrza w pomieszczeniu, w którym stoi nasz zbiornik, co powoduje obniżenie temperatury powietrza, a więc skutecznie zapobiega przegrzewaniu się wody w akwarium.

Oprócz oświetlenia, filtracji i ogrzewania w dużym zbiorniku akwariowym warto pomyśleć o innych rozwiązaniach technicznych mogących znacząco ułatwić jego bieżącą pielęgnację. Bodaj najważniejszym z nich jest przynajmniej częściowe zautomatyzowanie kwestii podmian wody. W przypadku bardzo dużego akwarium perspektywa cotygodniowego biegania do łazienki z wiaderkiem i przenoszenia w nim w jedną i drugą stronę kilkuset litrów wody nie wydaje się zbyt zachęcająca. Aby tego uniknąć, już na etapie projektowania akwarium (a nawet domu lub mieszkania) warto przewidzieć doprowadzenie bezpośrednio pod przyszły zbiornik kanalizacji oraz ujęcia wody kranowej. Wlot rury kanalizacyjnej można zainstalować bezpośrednio w ściance sumpa – najprostszym rozwiązaniem kwestii podmiany wody będzie wtedy spuszczanie jej poprzez otwarcie zaworu, a następnie uzupełnianie powstałych ubytków poprzez odkręcenie ujęcia wody kranowej. Oczywiście proces ten można całkowicie zautomatyzować, ustawiając obok sumpa dodatkowy zbiornik na wodę i wyposażając go w system automatycznej dolewki.

REKLAMA

Dekoracje do akwarium, dostępne w 12 wzorach, pokryte nasionami glossostigmy. Po 8–10 dniach w wodzie (zimnej lub ciepłej) nasiona zaczynają kiełkować, a dekoracja ulega metamorfozie.