54
Maliyet Muhasebesi
Buna karfl›l›k, ‹lk-Giren-‹lk-Ç›kar yöntemi, dönemin gelirleri ile maliyetlerinin karfl›laflt›r›lmas› yap›larak faaliyet sonuçlar›n›n belirlenmesi aflamas›nda gerçek durumu ortaya koyamaz. Çünkü, tarihi eski maliyetlerle bugünkü gelirler karfl›laflt›r›lmaktad›r. ‹lk madde/malzemelerin piyasa fiyatlar› sürekli yükseliyorsa, ‹lk-Giren‹lk-Ç›kar stok de¤erleme yönteminde, ilk madde/malzemeler üretime gönderilirken kullan›lan birim fiyatlar› tarihi eski oldu¤undan, toplam üretim maliyetlerinin düflük olmas›na yol açar. Ancak piyasada bunun tam tersine, ilk madde/malzemelerin piyasa fiyatlar› sürekli düflüyorsa, maliyetlerin yüksek olarak belirlenmesi söz konusu olacakt›r. Bu durumda, dönem kâr› azalaca¤› için, iflletme yöneticilerinin motivasyonu azal›r. Afla¤›da bu yöntemin ve di¤er yöntemlerin iflleyiflini aç›klayabilmek amac›yla, yukar›daki örnek yal›n haliyle tekrar ele al›nm›flt›r. Bu yönteme ve di¤er yöntemlere iliflkin sürekli envanter stok kartlar› da, e¤er bir baflka aç›klama yap›lmas› gerekmiyorsa, ayr› olarak düzenlenmifltir:
ÖRNEK
Bir iflletmenin üretti¤i mamullerde kullan›lan “DKP 1.20-2.00 mm.lik Rulo Sac” kod.lu ilk maddeye iliflkin Mart dönemi ambar ifllemleri afla¤›daki gibidir: Bir Önceki Dönemden (fiubat Ay›ndan) Devral›nan Dönem Bafl› Mevcudu 8 ton x 1.750.-T/ton DÖNEM ‹Ç‹NDE SATIN ALINANLAR 5 Mart 10 ton x 1.800.- T/ton 17 Mart 12 ton x 1.700.- T/ton 25 Mart 5 ton x 2.000.- T/ton ÜRET‹ME GÖNDER‹LENLER 8 Mart 5 ton 20 Mart 10 ton 29 Mart 7 ton
Tablo 2.7 ‹lk-Giren-‹lk-Ç›kar stok de¤erleme yöntemi sürekli envanter stok kart› G‹REN Tarih
Aç›klama
1 Mart
D.B.mevcudu
5 Mart
Sat›n al›nan
8 Mart
Üretime gönderilen
17 Mart
Sat›n al›nan
Miktar
10
Birim Fiyat
1.800.-
ÇIKAN Tutar
Miktar
Birim Fiyat
KALAN Tutar
18.000.5
1.750.-
8.750.-
Miktar
1.700.-
20.400.-
1.750.-
8
1.750.
10
1.800.-
3
1.750.-
10
1.800.-
10 12
20 Mart
Üretime gönderilen
25 Mart
Sat›n al›nan
29 Mart
5
2.000.-
3
1.750.-
7
1.800.-
10.000.-
Üretime gönderilen TOPLAM
27
17.850.-
48.400.-
3
1.800.-
4
1.700.-
22
12.200.38.800.-
Fiyat
8
3 12
Birim
1.800.1.700.-
3
1.800.-
12
1.700.-
3
1.800.-
12
1.700.-
5
2.000.-
8
1.700.-
5
2.000.-
Tutar 14.000.32.000.23.250.-
43.650.-
25.800.-
35.800.-
23.600.-