ONTSTOFFERS
De ontwikkeling van NE J, de nieuwe generatie ontstoffers van het Duitse Nestro Lufttechnik, zet een nieuwe industriestandaard.
ZONNESCHOORSTEEN
De zonneschoorsteen is een spil in de energiehuishouding van de houten woning BouwNovum en speelt een sleutelrol bij een fijn binnenklimaat.
HOUTBEWERKING
NR 9 | 2022 | JAARGANG 72
Timmerfabriek Van den Oosten in ‘s-Gravendeel, kortweg DVDO, heeft zich gespecialiseerd in exclusieve machinale houtbewerking.
Gerretsen Wijhe. 0570 523 318 info@gerretsen.nl www.gerretsen.nl Machines voor hout, kunststof en aluminium Salvador superpush Afkorten op niveau Superpush 200 De directe technische evolutie van het traditionele afkorten; Economisch, efficiënt en capaciteit vergrotend Superpush 250 De ideale volautomatische afkortinstallatie; Eénvoudig, grote capaciteit en kostenbesparend
Dáárom TIFA-TEAM! TIFA-TEAM! Onze sterke punten voor u op een rij: Zeer compleet en uitgebalanceerd assortiment 24 uur uit voorraad leverbaar. Ontzorging van de verwerkers. Compleet assortiment in glasvezel en alumium onderdorpels. Dé specialist in draai-kiep en hefschuifdeurbeslag met de A-merken GU en Roto. Hoge mate van vakkennis in hang-en sluitwerk, onderdorpels, profielen, folies, etc. Ervaren in inrichten van magazijn, digitaal bestellen, voorraadbeheer door middel van scanoplossingen, barcodes, etc. Ondersteunt en denkt mee in proces inrichten software van o.a. Matrix, GA-kozijn van Groeneveld, ATS & Delta Pi. Eén vaste contactpersoon die graag met u meedenkt om zodoende optimaal resultaat te behalen. Securefold HET TIFA-TEAM van Polvo is dé gespecialiseerde totaalleverancier voor alle timmerfabrikanten! Heeft u vragen, bent u op zoek naar de juiste oplossing, wilt u meer weten? Mail of bel onze TIFA-adviseurs: tel. 088 - 765 1229 of 088 - 765 3244 Cartografenweg 22, 5141 MT Waalwijk Postbus 74, 5140 AB info@tifateam.nlWaalwijk www.tifateam.nl ZWAARD
DuurzameRuimtecomfortraam-endeursystemen
Innovatief beslag, dat hout met de toekomst verbindt.
Hout is meer dan materiaal. Voor veel mensen creëert het een duurzame, authentieke perfectie. Een mening die we al meer dan een eeuw delen. Daarom ontwikkelen we innovatieve oplossingen met liefde voor details. Met productie-geoptimaliseerd TITAN-beslag dat automatisch toleranties compenseert, moderne KFV-meerpuntssluitingen voor deuren in een efficiënt modulair systeem en baanbrekende oplossingen voor een smart home.
die perspectief bieden.
Profiteer van onze veelzijdige expertise in hout, geniet van het ruimtecomfort van morgen: www.siegenia.com/nl/houtoplossingen
vakmedia in bedrijf 30 in de timmerindustrie Prefab
34 Vakbeurs
ISSN: 0040-7933
Auteursrechten voorbehouden © Timmerfabrikant Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze berusten bij Timmerfabrikant c.q. de betreffende auteur. Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, scan, fotokopie, elektronisch of op welke wijze dan ook. Timmerfabrikant wordt tevens elektronisch opgeslagen en geëxploiteerd. Alle auteurs van tekstbijdragen in de vorm van artikelen of ingezonden brieven en/of makers van beeldmateriaal worden geacht daarvan op de hoogte te zijn en daarmee in te stemmen e.e.a. overeenkomstig de publicatie- en/of inkoopvoorwaarden. Deze zijn bij de redactie ter inzage of op te vragen.
HOUTPRO+ 26 Bijna tweehonderd deelnemers zullen tijdens HoutPro+ samen ruim 10.000 m2 standoppervlak vullen. 6 Nieuws 14 Vraaggestuurde ventilatie van Duco 16 Groene paraplu met BRL 7010 22 Zorgeloos produceren Een zonneschoorsteen is een spil in de energiehuishouding en speelt een sleutel rol bij een fijn binnenklimaat. (Foto: Duco) Timmerfabrikant Verschijnt maandelijks, 72ste jaargang. Uitgeefteam BDUvakmedia Peter Vorstenbosch (uitgever vakmedia) Martin ten Hoven (salescoördinator) Redactie Kees de Vries telefoon: 06 – 16 71 97 93 E-mail: redactie.tifa@bdu.nl Centrale redactie Linda Hulsman Administratie BDUmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld E-mail: Telefoon:service@bdu.nl0342–4948 82 Fax: 0342 – 49 42 99 Bank: ING N.V. IBAN: OpSWIFT/BIC:NL90INGB0703719INGBNL2Awerkdagenbereikbaartussen 09.00 uur en 16.00 uur
5TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022 29 Vrouw
Onboarding
Abonnementen Jaarabonnement: € 112,11 excl. btw Jaarabonnement buitenland: € 126,12 excl. btw Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan, lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor de vervaldatum is opgezegd bij de abonnementenservice. Zakelijke abonnementen worden niet tussentijds beëindigd.
Opzeggen abonnement Opzegtermijn voor het opzeggen van uw abonnement voor onbepaalde tijd: uiterlijk twee maanden voor de volgende abonnementsperiode. Advertentieverkoop Martin ten Hoven Telefoon: 0342 – 49 42 91 E-mail: m.t.hoven@bdu.nl Vormgeving Frizzon B.V., Arnhem Technische realisatie Vellendrukkerij BDU, Werkendam
NIEUWE GENERATIE 10 De NE J, de nieuwe generatie ontstoffers, is de eerste serie uitgerust met IE5reluctantiemotoren en frequentieomvormers. NIEUWBOUW 18 Veel van de economische en politieke problemen waar we mee kampen, hebben hun impact op de nieuwbouwproductie.
Repair Care introduceert verbeterde 2-in-1-koker
Goed nieuws voor gebruikers van de Dry Flex SF van Repair Care: de reparatieplamuur is weer verkrijgbaar in een 2-in-1-koker. En wel in een volledig vernieuwde verpakking van 150 ml. Het grote voordeel van de nieuwe koker? De zwarte onderzijde zit vast aan het binnenwerk, met nog meer gebruiksgemak als resultaat. De houtrotreparatiespecialist Repair Care komt met een nieuwe oplossing voor de verpakking van de Dry Flex SF 2-IN-1. Deze reparatieplamuur was sinds begin dit jaar alleen nog verkrijgbaar in twee aparte kokers vanwege leveringsproblemen bij de producent van de bekende 2-in-1-koker. De Dry Flex SF is nu weer verkrijgbaar in een 2-in-1-koker. Het gaat om een ander type, met een inhoud van 150 ml in plaats van 180 ml én een verlijmde onderkant. “Vooral dat laatste is een pluspunt”, zo stelt commercieel manager Aldo Luinge. “Nu we toch op zoek moesten naar een nieuwe verpakking, hebben we meteen de kans gegrepen om verbeteringen door te voeren. De onderzijde zit nu vast aan het binnenwerk, wat prettiger werkt en verlies voorkomt.” Uiteraard is de nieuwe koker te gebruiken in het EASY•Q enkelvoudig Aandoseerpistool.deintroductie van de nieuwe 2-in-1-koker ging heel wat vooraf. Aldo Luinge: “De leveringsproblemen bij de kokerleverancier zouden De R is niet alleen van september Ik hoop dat u een lekkere vakantie had. Nut en noodzaak van een goede periode er even helemaal uit zijn, de boel de boel te laten, kan niet genoeg worden onderstreept. Om u even snel bij te praten. Er is een nieuwe rem op de plannen voor meer woningen. De vergunningverlening loopt stroef. Minister De Jonge houdt moed en gelukkig bereikte Arcen tijdens uw afwezigheid de 77ste warme dag op een rij, een record. Det waterstand in de rivieren is zo laag dat de aanvoer van zand en grind voor de bouw stagneert. De hoge energieprijs legt steeds meer bedrijven stil en drijft de prijs van baksteen op. En de houtprijs was en is ook al stevig. Het is redelijk bizar te lezen dat de droogte de bouw verlamt en je te realiseren dat het over ons eigen kikkerlandje gaat. En dan heb ik het nog niet eens over de koopkracht en dure boodschappen.
6 NIEUWS TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022 Herstel In de vorige Timmerfabrikant, nummer 7/8-2022, het jubileumnummer over 75 jaar NBvT, is in het artikel over de twee oudste NBvT-lidbedrijven een foto weggevallen. Daarmee kwam Helwig uitgebreid in beeld en moesten de lezers het doen zonder een afbeelding van Frits Kuiters (Kuiters Timmerfabriek in Heerhugowaard sinds 1926). Excuus daarvoor. Hierbij Frits alsnog ook in druk vereeuwigd. tijdelijk zijn, maar uiteindelijk bleek dat niet het geval. Het vinden van een alternatief was een stevige uitdaging, met name vanwege de unieke 2:1-verhouding van ons product en de strakke doseringseisen. Gelukkig vonden we een oplossing. Maar zo’n nieuwe koker – met een kleinere inhoud – heeft ook weer impact op het afvulproces en de logistiek.” Het afvullen gebeurt voortaan in Nederland en Duitsland. “In ons product komen componenten uit de hele wereld samen. Het is een hele puzzel om alles goed op elkaar te laten aansluiten, zeker gezien onze hoge maatstaven en het uitgekiende testproces.” Het bedrijf gaat de nieuwe verpakking breder inzetten. Ook de Dry Flex IN 2-IN-1 is verkrijgbaar in de nieuwe koker van 150 ml.Vanaf het najaar geldt dit ook voor de Dry Flex 1 2-IN-1 en de Dry Flex 4 2-IN-1. “Deze blijven overigens, net zoals de Dry Flex SF, ook verkrijgbaar in het dubbele-kokersysteem”, aldus Luinge. “Dit is prettig voor grootverbruikers vanwege het volumevoordeel. Zij hebben vaak al een duo-doseerpistool en werken prettig met de losse kokers. Het is mooi dat gebruikers nu wat te kiezen hebben.” Meer informatie: Repair www.repair-care.nlCare
Het is dus geen wonder dat econo men met de R in de maand in het vooruitzicht, uitgaan van een recessie in het tweede halfjaar 2022. We zijn dus weer terug van vakantie en hebben ondanks de hittestress, campingstress, vlieg-en kofferstress weer nieuwe energie opgedaan. We hebben het nodig. Welkom thuis, al is het niet verwonderlijk dat we er alle maal weer even in moeten komen.
Kees de Vries @keesdevriesredactie.nltimmerfabrikant
NIEUWS
Voluntary Forest Certification System (FCR) worden vanaf 11 augustus 2022 niet langer erkend door PEFC. Dit geldt voor zowel bosbeheer- als Chain of Custodycertificaten. Gecertificeerde organisaties mogen daarom geen PEFC-claims en het PEFC-label gebruiken en kun nen materiaal niet als PEFC-gecertificeerd verkopen. Meer informatie PEFC www.pefc.nlNederland
PEFC schorst PEFC Rusland
Eén op vier Nederlanders is meer gaan klussen in woning
Het Russian National Voluntary Forest Certification System (FCR) is in overleg met PEFC Rusland geschorst door de PEFC International Board. De schorsing is bedoeld om in het licht van de huidige politieke situatie een succesvolle langdurige samenwer king te behouden om met PEFC Rusland duurzaam bosbeheer in de Russische Federatie te ondersteunen. De schorsing is per 11 augustus 2022 ingegaan en de schorsing is aanvankelijk geldig tot 31 december 2022. Certificaten die zijn afgegeven aan het Russische National
7TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022
Ruim een op de vier Nederlanders is in de afgelopen twee jaar meer gaan klussen in zijn woning. Dit blijkt uit representatief onderzoek van onderzoeksbureau Markteffect onder meer dan 1.500 respondenten. De grootste groep (18 procent) binnen de mensen die meer is gaan klussen, ging verbouwen vanwege een recente verhuizing. Meer tijd (17 procent) en meer ervaring met klussen (12 procent) volgen als tweede en derde reden. Er is ook een groot deel van de Nederlanders die klussen blijft uitbesteden. Vooral 31- tot en met 40-jarigen zijn significant vaker zelf gaan klussen dan Nederlanders die ouder zijn. Ook geeft 31 procent van de 18- tot en met 30-jarigen aan vaker zelf te gaan klussen. De belangrijkste reden van deze jongste groep is een verhuizing. Bij 31- tot en met 40-jarigen is de grootste motivatie de hoeveelheid vrijgekomen tijd. De grootste redenen om zelf niet te gaan klussen? 24 procent van de doe-het-niet-zelvers zegt te weinig kennis te hebben om de klus zelf uit te voeren. Ook het gebrek van tijd wordt door bijna 10 procent als reden aangegeven. Meer informatie www.markteffect.nlMarkteffect
OverzichtelijkNIEUWS aan het werk na de bouwvak
Met de gereedschapstas Legacy Tool Bag van Carhartt ga je na de bouwvak weer vol energie aan het werk. En met veel overzicht. De tas heeft namelijk 34 vakken en lussen zodat je goed zicht hebt op al je gereedschap. De gereedschapstas heeft een stoer design en is gemaakt van heavy-duty Rain Defendermateriaal dat waterafstotend is. Het hoofdvak van 16 inch heeft een ritssluiting en een metalen frame voor een grote opening: zo vind je snel het juiste gereedschap zonder onnodig lang zoeken. De Legacy Tool Bag is als handtas of schoudertas te dragen. Hij heeft een slijtvaste bodem en is verkrijgbaar in de kleuren zwart en bruin. Natuurlijk is hij voorzien van het welbekende Carhartt-label. De Tool Bag is verkrijgbaar bij groothandels in werkkleding en bouwmaterialen en in webshops. Afmeting: 41 cm x 30 cm x 24 cm. Adviesprijs € 99,95. Meer informatie: www.carhartt.comCarhartt
8 TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022 Cursus
Meer informatie: Stichting Economie van economievanbrandveiligheid.nlBrandveiligheid
De stichting Economie van Brandveiligheid organiseert in november en december een vierdaagse cursus over brandveiligheid. “De meeste maatregelen met betrekking tot brandveiligheid worden afgestemd op de eisen zoals gesteld in wet en regelgeving. We moeten ons daarbij van bewust zijn dat die regelgeving is gericht op het beperken van slachtoffers bij brand en het voorkomen van brandoverslag naar de buren. Het gaat dus om het indammen van een brand, zeker in verblijfsgebouwen, en het tijdig kunnen vluchten. Het is echter een wijdverbreid misverstand dat de regelgeving is gebaseerd op het beperken van schade. Over hoe een gebouw eruit ziet na een brand, daar bestaan geen regels voor. Door brandveiligheid vanuit een economisch perspectief te benaderen, zijn veel hogere veiligheidsniveaus op een economisch verantwoorde wijze bereikbaar. Daarover gaat deze cursus”, aldus de stichting Economie van Brandveiligheid. De vierdaagse cursus wordt gegeven bij de TU Delft op 3, 10, 24 november en 15 december van 13.00 tot 20.00 uur. De cursus is bedoeld voor iedereen die bij de totstandkoming van nieuwbouw of renovatie meebeslist over de te maken keuzes en geïnteresseerd is in een hoger veiligheidsniveau dat economisch goed verdedigbaar is. Als denk- en werkniveau is hbo dan wel mbo met praktijkervaring voldoende. Er is geen specifieke voorkennis noodzakelijk. De cursus staat onder leiding van Prof. Dr. Ir. Jos Lichtenberg en Prof. Dr. Ir Genserik Reniers.
‘Economie van Brandveiligheid’
van Marle. “Het ontbreekt bij mensen die doorgeleerd hebben weleens aan het gevoel van trots op wat je met je handen kunt maken.” De plaat gaat online zwaar viraal, onder meer dankzij schoolbesturen. (Bron: www.verus.nl)
Dat we hoe dan ook met een gigantisch tekort aan vakmensen te maken gaan krijgen, staat inmiddels vast. Hoeveel partijen inmiddels de noodklok luiden, valt nauwelijks nog te tellen.
Dit is niet het hele verhaal ABN-Amro publiceerde onlangs rapport Stand van de Bouw. Daarin verwerkte de bank ook informatie van duo.nl, de Dienst Uitvoering Onderwijs van de rijksoverheid. Wat blijkt uit de cijfers? De afgelopen jaren is de instroom in mbo-opleidingen in het domein Afbouw, hout en onderhoud nauwelijks veranderd. Er is wel een verschuiving van BOL- opleidingen (vier dagen naar school, één dag stage) naar BBL-opleidingen (vier dagen werken, één dag naar school). Hetzelfde geldt voor instroom in mbo-opleidingen in het domein Bouw en infra, waar de totale instroom ten opzichte van 2017-2018 wel iets is toegenomen. De instroom in mbo-opleidingen in het domein Techniek en procesindustrie is sinds 2018-2019 fors gedaald. Deze opleidingen leiden niet alleen op voor de bouw, maar ook voor technische beroepen daarbuiten.
Wat steeds duidelijker wordt: jongeren kiezen niet voor het ambacht, onder meer vanwege de lagere status die je als vakman/vrouw schijnt te krijgen. En dat is nog maar een van de argumenten om niet de steiger op te stappen of de kwast ter hand te nemen. Deze ontwikkeling baart velen zorgen. Daarom zette TBP Bouw die zorgen zichtbaar op de foto op het bouwhek-doek. Anderen volgen, zoals in Katwijk. De zorgen zijn blijkbaar onvoldoende overgekomen. Dus gaf Bouwbedrijf Bongers er nog een slinger aan.
“Funopleidingen zitten vol en de techniek-klas niet. Terwijl wij zitten te springen om de handjes”, aldus directeur Gert
Timmeropleidingen 267 jongeren volgen de opleiding Onderhoud- en verbouwbedrijf, een toename van +18 procent. De keuze voor opleidingen voor tegelzetten is in de afgelopen vijf jaar het grootste geweest. Ook zijn er meer deelnemers bij opleidingen tot stukadoor en industrieel produceren met hout. In absolute aantallen is de instroom in timmeropleidingen het hardste toegenomen (+318). Conclusie: een relatief lichte stijging van vakmensen in de (ver)bouw. Maar kijk je naar absolute aantallen, dan studeren nog steeds dramatisch weinig vakmensen af.
9TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022
zitten vol en de techniek-klas niet’
‘Funopleidingen
NIEUWS
De ontwikkeling van NE J, de nieuwe generatie ontstoffers van Nestro Lufttechnik, zet een nieuwe industriestandaard. Het is de eerste serie ontstoffers uitgerust met IE5reluctantiemotoren en frequentieomvormers. Gebruikers kunnen tot 22 procent energiekosten besparen in vergelijking met degenen die IE3-motoren gebruiken. Op deze manier levert het Thüringer bedrijf een belangrijke bijdrage aan de klimaatbescherming en bespaart het de gebruiker tegelijkertijd geld.
TEKST Kees de Vries FOTO’S Nestro Lufttechnik
De nieuwe standaard Ontstoffingsserie
THEMA AFZUIGTECHNIEK & VENTILATIE
Nestro NE J
10 TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022 1
2 De ontwikkeling van de mobiele Nestro ontstoffingsapparaten type NE J in de beproefde prestatieklassen 200, 250, 300 en 350 is gebaseerd op tientallen jaren bedrijfservaring in houtbewerking, in apparaattechnologie en in de technologie van zeer efficiënte ventilatoren. Het gebruik van onze schoneluchtontstoffers voor de afzuiging van diverse materialen loont volgens de fabrikant met name voor het middenen kleinbedrijf in veel branches kostentechnisch de moeite. De NE J bespaart aantoonbaar investeringskosten door installatie dicht bij de machine met alleen korte kanaalroutes en lage lijnweerstanden. De bedrijfskosten zijn aantrekkelijk door de nieuwe frequentiegeregelde IE5 reluctantiemotor. Deze heeft volgens de fabrikant een rendement van meer dan 90 procent en lage stookkosten door circulatieluchtwerking zonder warmteverlies. Het filtermateriaal garandeert een reststofgehalte van < 0,1 mg/m3. Dat is schoner dan de buitenlucht. Installatie is eenvoudig: NE J heeft alleen stroom- en persluchtaansluiting nodig en een leiding.
1Met de nieuwe IE5-reluctantiemotoren en frequentieomvormers kunnen gebruikers tot 22 procent energiekosten besparen ten opzichte van de IE3-motoren.
2Het nieuwe ontwerp biedt de gebruiker vier verschillende verwijderingsopties: stofbak(ken), briketpers NBP, voorscheidingssloten NZRS of voor de 800 l normcontainer.
Verwijderingsopties
IE5 Nestro Lufttechnik is naar eigen zeggen de eerste fabrikant die ontstoffingsinstallaties standaard aanbiedt met permanent frequentiegeregelde (stillere) IE5-motoren. De frequentieomvormer maakt dat de motor altijd op het optimale werkpunt draait. Nestro heeft de gehele ventilatiegeometrie voor de nieuwe motor aangepast. Geluidsisolatie van de afvoerlucht is geïntegreerd in de ruimte voor schoon gas. Optioneel kan de gehele ventilatorruimte extra geluiddicht worden gemaakt. Dankzij een nieuw modulair ontwerp zijn de plug-and-play-apparaten compacter en flexibeler in gebruik dan de vorige versie en onverslaanbaar in prijs-kwaliteitverhouding. De ontstoffers kunnen bijvoorbeeld in gesegmenteerde delen worden geleverd voor smalle doorgangen die ter plaatse kunnen worden gemonteerd. Ze zijn nu ook geschikt voor verzending in standaard zeecontainers. De prestatieklassen NE J 200 tot 350 met een bedrijfsvolumestroom tot 9.500 m3/h dekken het toepassingsgebied met meer dan slechts één verwerkingsmachine perfect af.
De ventilator wordt achter de filtereenheid gemonteerd. De constructie garandeert een optimale afzuiging met de geïntegreerde, beproefde schoongastechnologie met 100 procent stofdichtheid en met constante doel-/werkelijke waardevergelijking van de onderdruk die nodig is voor de verwerkingsmachines. De schone gasventilator transporteert geen materiaal. Het nieuwe ontwerp biedt de gebruiker vier verschillende verwijderingsopties: stofbak(ken), briketpers NBP, voorscheidingssloten NZRS of voor de 800 l normcontainer.
11TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022
70 JAAR bloemsealants.comNummerMSP-Oneseal1
Geert Hermes, oprichter en directeur van G. Hermes Machinale Houtbewerking B.V. Bij houtbewerking is continuïteit essentieel. De slimme filterinstallaties van Modesta houden uw fabriek schoon, veilig en gezond voor non-stop prestaties. Met meer dan 70 jaar ervaring in stofafzuiging helpen we graag om uw productiviteit te optimaliseren. Contact E info@modestafilters.com T 0341 371 010 48 3881 LS Putten
modestafilters.nl /updates/hermes Al heb je de mooiste machines voor houtbewerking, zonder afzuiging ben je nergens.
A Handelsweg
Brandblussysteem
13
Materiaalvoorafscheiding
De nieuwe generatie NE J heeft een automatisch brandblussysteem vanaf prestatieklasse 250. Brandbeveiligingskleppen zorgen voor een hermetische zuurstofafdichting. Dit systeem is gecertificeerd door het centrum voor brandveiligheid MPA in Dresden. Bij warmteafvoer wordt de brandbeveiligingsklep pneumatisch ondersteund gesloten en de ventilator uitgeschakeld. Door de ontbrekende onderdruk sluit ook de terugstroomklep, de hermetische zuurstofafdichting komt tot stand. Deze functie wordt ook in een nulpotentiaaltoestand gehouden. Het is niet nodig om water of droge chemicaliën te gebruiken om het vuur te blussen - dit zou het hele apparaat vernietigen. Dit bespaart de gebruiker ook de verplichte periodieke vervanging van een poederblusser. Ook de noodzaak voor vonkendetectie en blussing vervalt bij al onze standaardontwerpen vanwege het lage volume ruw gas.
Alle ontstoffingsapparaten zijn goedgekeurd voor inpandige installatie. Bij de Research Association for Applied System Safety and Occupational Medicine (Forschungsgesellschaft für angewandte Systemsicherheit und Arbeitsmedizin, afgekort FSA), Mannheim, heeft de nieuwe serie ook de verplichte explosiedruktest doorstaan en dienovereenkomstig gecertificeerd. Dankzij de FSA gecertificeerde antistatische filterzakken van polyester naaldvilt is een reststofgehalte van minder dan 0,1 mg/m3 gegarandeerd. Als er binnen geen ruimte is, kan het compacte apparaat ook buiten worden opgesteld, b.v. met een retourluchtkanaal terug naar binnen. Hier biedt Nestro een zomer-/ winterschakelaar voor de geregelde toevoer van verse lucht voor extra comfort. De constructie voldoet aan de EU-norm DIN EN 16770 voor stof en zaagsel tot stofexplosieklasse St1.
TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022
Net als hun voorgaande modellen hebben de ontstoffingsapparaten NE J een materiaalvoorafscheiding. Hierdoor komen stof en zaagsel niet direct op de filterzakken. Reiniging vindt altijd plaats na afloop van het bedrijf met persluchtpulsen. Met de Nestro-LOGIC-besturing in 32 talen voor de automatische ventilatorstart bij het opstarten van de machine kunnen tot acht verwerkingsmachines worden herkend en kunnen de bijbehorende schuifafsluiters standaard via potentiaalvrije contacten of spoelen worden aangestuurd.
Besturing Met de eigen Logic-besturing voor de automatische ventilatorstart bij het opstarten van de machine, worden tot acht verwerkingsmachines herkend, Ook kunnen de bijbehorende schuifafsluiters standaard via potentiaalvrije contacten of spoelen worden aangestuurd. Daarmee heeft de fabrikant een antwoord op de aanhoudende trend naar meer machines die door dezelfde groep operators worden bestuurd. De hoofdbediening voor briketpers NBP of scheidingsslot NZRS is geïntegreerd met de overeenkomstige verwijderingsoptie in de schakelkast van de ontstoffer – er is slechts één bedieningseenheid voor twee machines. Een bedrade touch panel terminal met geïntegreerde noodstop, uniek binnen de branche, geeft de gebruiker optimale bewegingsvrijheid rondom de ontstoffer wat betreft bediening en data-analyse. De ontstoffing kan via het 7“ kleuren-touchscreen worden bediend (schakelaars en indicatielampjes zijn niet meer nodig). Energiegegevens kunnen worden geanalyseerd en dankzij WLAN kan de inbedrijfstelling ook direct bij de verwerkingsmachines plaatsvinden. Een frequentieomvormer is standaard geïnstalleerd en zorgt voor een hoge energie-efficiëntie bij elk belastingsniveau. De eerste ontstoffingsmachines van de innovatieve NE J-serie zijn in het vierde kwartaal van 2021 aan klanten Hetgeleverd.in1977
opgerichte Nestro Lufttechnik is momenteel een van de grote gevestigde fabrikanten van producten en systemen voor afzuig- en filtertechnologie inclusief sorteer- en verwijderingstechnologie en downstream-verwarmingstechnologie. Ongeveer 260 medewerkers ontwikkelen en produceren de apparatuur volgens individuele klantspecificaties op de drie productielocaties in Duitsland, Polen en Hongarije. 3 3 Geluidsisolatie van de afvoerlucht is geïntegreerd in de ruimte voor schoon gas.
ventilatie van Duco
Goede ventilatie is een belangrijke voorwaarde voor een goed binnenklimaat. Initiatiefnemers en bouwpartijen gingen in Nijverdal met houten huis Bouw-Novum integraal aan de slag met comfort, gezondheid, circulariteit, energieneutraliteit, onderhoudsvriendelijkheid en levensloopbestendigheid. Met een zonnetoren en CO-gestuurde ventilatieoplossing van Duco Ventilation & Sun Control. 12 Eerst maar enkele highlights: de houten woning Bouw-Novum in Nijverdal is volledig demontabel gebouwd en aan te passen aan de verschillende levensfasen van de bewoners. Duurzaamheid is onder andere gegarandeerd door zorgvuldig en beperkt grondstoffengebruik (detail: er is gekozen voor kozijnloze beglazing), ontkoppelde bouw (drager en inbouw volledig gescheiden), lokale productie en prefabricage en een volledig gebruik van duurzame en natuurlijke energiebronnen. Hout zorgt voor een prettige woonbeleving. Aan de realisatie ging een geïntegreerd ontwerp en bouwproces vooraf. Initiatiefnemers Gerrit Hospers en Marcel van den Noort van Bouw•Novum, Marcel Vreeken van Velux Nederland en Keimpe Van der Wal van Duco Ventilation & Sun Control vormden de kennispartners in dit project met een traditionele beukmaat van 5,4 m. Het kan en moet anders De Bouw-Novum 5.4 woning is ontstaan uit de gedachte dat zowel het bouwproces als het eindresultaat anders kan en moet.Van den Noort: “Het traditionele bouwproces is inefficiënt, gefragmenteerd en biedt weinig ruimte voor integrale innovaties. Heeft ook weinig oog voor de bewoner.Vaak gaat een groot deel van het budget op aan het nul-op-de-meter maken, ten koste van ruimte, comfort en andere aspecten van gezond wonen. Zeker binnen sociale woningbouw.”
14 THEMA AFZUIGTECHNIEK & VENTILATIE TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022 Het moet en kan anders
TEKST Kees de Vries FOTO’S Duco
Vraaggestuurde
15TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022
Op zoek naar oplossingen De uitdaging was om binnen het sociale-woningbouwbudget alle maatschappelijke vraagstukken integraal op te pakken.
Zomernachtkoeling
Hospers: “Je kijkt wat er in de markt beschikbaar is en brengt verschillende kennispartijen bij elkaar . De zonneschoorsteen voor extra daglicht en natuurlijke ventilatie zat al vroeg in het ontwerp. Dan heb je een lichtstraat nodig die open kan en voor natuurlijke trek kan zorgen. En voor dagen waarop natuurlijk ventileren minder comfortabel is, neemt het zon- en CO2-gestuurde ventilatiesysteem (natuurlijke toevoer en mechanische afvoer) van Duco het over.”
Slimme vraagsturing
De zonneschoorsteen zorgt in het energiezuinige concept dat de woning op een duurzame manier wordt geventileerd, verwarmd, maar ook gekoeld. Natuurlijke koeling wordt door de hoge isolatiegraad van woningen, de verstedelijking en de klimaatverandering steeds belangrijker. Niet voor niets is aan de Beng-eisen de TOjuliindicator toegevoegd die grenzen stelt aan de temperatuuroverschrijding in nieuwe woningen.Van den Noort:
4 Na een warme zomerdag kan de hele woning eenvoudig en energiezuinig worden gekoeld door thermische trek.
3 Seriematige fabrieksproductie, collectief inkopen van woningaantallen, rekenen met restwaarde en lage exploitatiekosten zijn de sleutels om duurzame woningen betaalbaar te maken en te houden.
3 4
2 De DucoBox Focus met zonesturing vormt het kloppend hart van het systeem. Deze ventilatiebox met interne regelkleppen onderscheidt zich van een traditionele ventilatiebox door regeling op de luchtafvoer per ruimte.
“Vraaggestuurde systemen leveren een fikse energiebesparing op ten opzichte van continu draaiende ventilatiesystemen”, verduidelijkt Van der Wal. Door gebruik te maken van natuurlijke luchtstromen kan er nóg meer bespaard worden op energie. De DucoBox Focus met zonesturing vormt het kloppend hart van het systeem. Deze ventilatiebox met interne regelkleppen onderscheidt zich van een traditionele ventilatiebox door regeling op de luchtafvoer per ruimte. Zonaal ventileren leidt tot kleinere ventilatiehoeveelheden en dus minder ‘ventilatieverliezen’. Het verwarmingsgebruik wordt zo tot een minimum herleid. Het resultaat? Een optimaal thermisch comfort in alle leefruimtes. Elektronisch gestuurde toevoerroosters voorzien de droge ruimtes van deze remontabele woningen van verse buitenlucht.”
1 Een zonneschoorsteen is een spil in de energiehuishouding en speelt een sleutelrol bij een fijn binnenklimaat.
“De zonneschoorsteen wordt gebruikt voor zomernachtkoeling, in combinatie met DucoGrille Solid roosters (++ M 30Z) voor draai/kiepramen. Na een warme zomerdag kan de hele woning eenvoudig en energiezuinig worden gekoeld door thermische trek.” Hospers vult aan: “Hittestress komt steeds vaker voor, mensen krijgen hun woning gewoon niet meer koel, terwijl ze er wel behoefte aan hebben. Wij bouwen met lichte massa, dat zorgt ervoor dat de warmte niet in het gebouw blijft zitten. In combinatie met de zomernachtventilatie zorgt het ervoor dat je deze woning wel op een energiezuinige manier koel kunt houden.”
Duurzaam en betaalbaar Duurzaamheid kost geld. Hospers: “Seriematige fabrieksproductie, collectief inkopen van woningaantallen, rekenen met restwaarde en lage exploitatiekosten zijn de sleutels om de woningen betaalbaar te maken en te houden. Tel daar de in- en uitbreidbaarheid en levensloopbestendigheid bij op, dan hoeven wij niet uit te leggen dat dit enorm bijdraagt aan de betaalbaarheid.” Hospers: “Uiteraard ontwikkelen we dit nog verder door, maar die betaalbare duurzame gezonde woning is geen ambitie meer. Ze staan er en worden met veel plezier en comfort bewoond.”
TEKST Kees de Vries FOTO’S SKH Om op een onafhankelijke en uniforme wijze het biobased gehalte van een bouwproduct vast te leggen, heeft SKH samen met SKG-IKOB en Komo de BRL 7010 ‘Hernieuwbare dan wel gerecyclede content van het Komo-gecertificeerde product’ ontwikkeld. Op deze wijze wordt op eenduidige en onafhankelijke wijze het percentage biobased en/of recycled in een Stichting Komo grondstof/product bepaald conform toekomstige wetgeving. Houten producten als kozijnen passen zo naadloos in circulair bouwen. 1
DUUR ZAAMHEID
1 NBvT-leden mogen vanaf nu op al hun Concept I- en II-geveltimmerwerk (ramen en kozijnen), die voorzien zijn van het Komo-logo, ook Schoonderwoerd.NBvT-directeurhofTonOscarfoto:2’baarheidslogo‘hernieuw-klasseaanbrengen.OpdeSKH-directeurvanDoorn,Leliveld(Brand-DeMeern)enTaco
De rijksoverheid stuurt af op een circulaire economie met duurzaam gebruik van grondstoffen. Maar hoe maak je duidelijk dat je zo min mogelijk milieubelastende producten gebruikt? Eigen claims (wij van wc-eend) zeggen feitelijk niets. Bouwproducten zijn in de uitgangspunten van het klimaatbeleid onder te verdelen in drie categorieën: niet-hernieuwbare grondstoffen (olie, gas, mineralen, kalk en gips), herwinbare grondstoffen (grind, zand, leem, klei, schelpen) en hernieuwbare grondstoffen. In die laatste categorie vinden we biobased/hergroeibare grondstoffen, waarbij voor de bouw hout verreweg de belangrijkste is (95 procent), maar ook vlas, stro, hennep en riet passen daarin. De herwin- en hernieuwbare grondstoffen zijn het minst milieubelastend. En van de niet-hernieuwbare grondstoffen kunnen we zeggen dat het van belang is dat deze grondstoffen alleen nog maar circulair worden toegepast, oftewel dat
16 Groene paraplu met BRL 7010
Komo+hout is biobased en/of recycled
17TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022
We gaan dus vanwege de aantoonbare kwaliteit uit van de eis dat een product Komo-gecertificeerd moet zijn om daarnaast in het bezit te kunnen komen van de aanvullende ‘groene’ verklaring uit de horizontale BRL 7010. Daarvoor dient bepaald te worden welk percentage biobased/ hergroeibare en herwinbare content er in het product zit. Of in geval van niet-hernieuwbare grondstoffen het percentage aan gerecyclede content. Om op een onafhankelijke en uniforme wijze het biobased gehalte van een bouwproduct vast te leggen heeft SKH samen met SKG-IKOB en Komo de BRL 7010 ‘Hernieuwbare dan wel gerecyclede content van het Komo-gecertificeerde product’ ontwikkeld. Biobased bouwen wordt steeds belangrijker, niet alleen vanwege de doelstellingen van de overheid om de Nederlandse economie circulair te maken, maar ook omdat er de komende jaren 100.000 woningen per jaar bijgebouwd moeten worden. Dit laatste is niet mogelijk als er op een traditionele manier gebouwd blijft worden, vanwege alle CO2, stikstof en PFAS-regels en normen. NBvT Omdat houten bouwproducten een positieve bijdrage leveren in het realiseren van beide doelstellingen heeft SKH voor alle Concept I- en II-kozijnen en ramen het minimale biobased gehalte laten bepalen en is samen met de NBvT afgesproken dat alle NBvT-leden voor de rest van het jaar 2022 gratis de BRL 7010 aanvulling krijgen op hun certificaat. NBvT-leden mogen vanaf nu op al hun Concept I- en II-geveltimmerwerk (ramen en kozijnen), die voorzien zijn van het Komo-logo, ook ‘hernieuwbaarheidslogo klasse 2’ aanbrengen. Dit logo mag op alle uitingen worden gebruikt in relatie tot het Concept I- en II-geveltimmerwerk (ramen en kozijnen) dat onder certificaat wordt geleverd.
deze in ieder geval te recyclen of te hergebruiken zijn. In de toekomst is het belangrijk dat fabrikanten en leveranciers het gebruik van hergebruikte en duurzame grondstoffen aantoonbaar maken, op uniforme en onafhankelijke wijze. Wie dat kan heeft automatisch een goede score op gebied van duurzaamheid en hergebruik. Komo Voor enorm veel bouwproducten bestaat er een KomoBRL. Zo’n BRL is een document dat alle informatie bevat voor het aantonen van een kwaliteitsniveau van een bepaald product/realisatieproces/persoon/dienst.
De opgenomen eisen kunnen betrekking hebben op zowel het privaatrecht (kwaliteitseisen van de markt) als het publiekrecht (idem van Metoverheden).denieuwe horizontale beoordelingsrichtlijn (BRL) 7010 ‘Hernieuwbare- , dan wel gerecyclede content van het Komo-gecertificeerde product’ zijn de basisregels vastgesteld waarmee van Komo-gecertificeerde producten aanvullend en onafhankelijk kan worden bepaald in welke mate er sprake is van duurzame en hergebruikte grondstoffen. De kwaliteit van het Komo-gecertificeerde product is dus geborgd in de betreffende product BRL en met de BRL 7010 kunnen we daar nu een ‘groene paraplu’ overheen leggen. Groene paraplu met BRL 7010 Duurzaam bouwen start met kwalitatief goed bouwen en daarbij dient de keuze als eerste te vallen op biobased/ herwinbare materialen. Als dat laatste niet gerealiseerd kan worden dient gekozen te worden voor gerecyclede/te recyclen materialen. In die volgorde.
2 Het nieuwe hernieuwbaarheidslogo mag op alle uitingen worden gebruikt in relatie tot het Concept I- en II-geveltimmerwerk (ramen en kozijnen) dat onder certificaat wordt geleverd. Hier krijgt Jan Pieter de Jong (De Jong Groep Bergambacht) het certificaat van Oscar van Doorn (SKH) 3 ...en Joost Kruis van Adriaan van Erk Timmerfabriek in Bergambacht.
2 3
Veel van de economische en politieke problemen waar we in Nederland mee kampen, hebben direct of indirect hun impact op de nieuwbouwproductie. Ze dwingen onderzoeksbureaus als Buildsight om hun prognoses ervoor te temperen. Zo ook bij de zomerse presentatie ervan afgelopen juni in Slot Loevestein. Directeur Michel van Eekert schetste in zijn betoog de economische gevolgen van de oorlog in Oekraïne die doorstralen tot in de Nederlandse bouwsector. De oorlog heeft de energieprijzen enorm doen stijgen en de tekorten aan grondstoffen verergerd. Gevolg is een verdere stijging van de bouwkosten. “Dit dwingt opdrachtgevers en aannemers om hun projecten te herover-
NieuwbouwproductieKlem economische groei dempt
MARKT
TEKST EN FOTO’S Kees de Vries
Een oorlog, een lage waterstand, stikstof, trage vergunningverlening, hoge materiaalkosten en een nijpend personeelstekort. Zie hier de redenen waarom de nieuwbouwproductie klem zit. En het ging economisch ook al niet echt lekker in het eerste kwartaal van 2022.
18 TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022 1
stagneert,
Vergunningverlening
19TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022
3 De vergunningverlening valt niet alleen terug uitgedrukt in bouwsommen, maar ook het aantal vergunde nieuw te bouwen woningen.
3
1 Het voortschrijdend jaartotaal blijft waarschijnlijk nog net boven de 70.000 woningen. Minister De Jonge hoopt samen met 15.000 flexwoningen en 15.000 transformatiewoningen tot de beloofde 100.000 woningen per jaar te kunnen komen.
2 Hoewel een bouwrecessie niet kan worden uitgesloten, is een diepe en lange bouwrecessie zeer onwaarschijnlijk, gezien de grote vraag naar nieuwbouw.
De krimp van de vergunningverlening voor de bouw van nieuwe woningen en bedrijfsgebouwen in het eerste kwartaal 2022 is daarvan al een voorbode. Die viel niet alleen in vergelijking met hetzelfde kwartaal van 2021 terug, maar ook in vergelijking met een kwartaal eerder. Het is moeilijk om te zeggen dat dit met de oorlog te maken heeft, omdat de vergunningen ruim voor de Russische inval werden aangevraagd. Bovendien stond de vergunningverlening al onder druk door een gebrek aan ambtelijke capaciteit in de verwerking van de vergunningaanvragen en de vele bezwaarmakers.
Aanjagen Ondertussen blijkt dat woningcorporaties grote moeite hebben om hun bouwplannen hard te maken. Terwijl het de inzet van minister De Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening is om de vergunningverlening juist aan te jagen door meer landelijke regie te gaan voeren
binnen de woningbouw. Zijn beleid staat echter nog in de kinderschoenen en zal volgens hemzelf pas in 2024 echt op stoom zijn gekomen. Dat de vergunningverlening voor de bouw van nieuwe huurwoningen nog wel in de lift zit, is een meevaller voor hem.Van Eekert: “We hopen voor hem dat vooral volgend jaar een krimp van de woningbouw kan worden voorkomen, maar helemaal uitsluiten kunnen we het niet.Vooralsnog rekenen we ook voor 2023 op een kleine groei die de grens van 70.000 nieuwbouwwoningen in zicht brengt, maar waarschijnlijk net niet zal overschrijden.” Grenzen Daarnaast dreigt de woningbouw verder begrensd te raken door de stikstofcrisis die bezwaarmakers op steeds meer plekken munitie biedt om vergevorderde woningbouwplannen bij de rechter onderuit te halen. Ook de utiliteitsbouw heeft hier last van, al is daar nog sprake van een productiegroei. Er lijkt weinig voor nodig om die groei in 2023 om te laten slaan in krimp. Maar Van Eekert blijft gematigd optimistisch: “Hoewel een bouwrecessie niet kan worden uitgesloten, is een diepe en lange bouwrecessie zeer onwaarschijnlijk, gezien de grote vraag naar nieuwbouw.” 2 wegen en het leidt tot extra vertraging van het bouwproces”, stelt Van Eekert.Volgens hem is het daarom onvermijdelijk dat de groei van de nieuwbouwproductie dit jaar zal vertragen; zowel in de woningbouw als in de utiliteitsbouw.
20 45
Groei bouwproductie De bouwproductie die in het eerste kwartaal van 2022 net als het bbp achterbleef bij het niveau in het eerste kwartaal van 2021, maar niet zover als het bbp, groeide met 4,1 procent op jaarbasis.Van kwartaal op kwartaal groeide de bouwproductie in het eerste kwartaal van dit jaar met 7,5 procent. Mt name door de groei van de investeringen in woningen. Deze investeringen namen voor het eerste in vier kwartalen weer toe ten opzichte van het voorgaande kwartaal en wel met 7,9 procent. In vergelijking met het eerste kwartaal van 2021 vielen de investeringen in woningen terug met 1,6 procent. De investeringen in gebouwen zijn in het eerste kwartaal van 2022 wel gegroeid op jaarbasis (6,3 procent).Voor het eerste in zeven kwartalen groeide afgelopen kwartaal ook de gww-productie weer op jaarbasis.
Woningmarkt Omdat vraag en aanbod op de bestaande woningmarkt elkaar iets benaderen, begint de woningmarkt te ontspannen. Makelaars merken dat er minder kijkers per woning zijn en dat potentiële kopers iets meer tijd hebben om over hun aankoop te beslissen. Er wordt nog wel boven de vraagprijs geboden, maar minder fors dan voorheen. Het voortschrijdend jaartotaal van het aantal verkochte bestaande woningen blijft in mei steken op 200.000. Na een lange periode van beperkt aanbod zetten nu meer mensen hun huis te koop.
Kwartaal-op-kwartaal nauwelijks groei Desalniettemin, de resultaten van de eerste raming van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) hebben de vrees voor een recessie nauwelijks getemperd. Ook niet die voor een bouwrecessie.Volgens de eerste CBS-raming is de Nederlandse economie in het eerste kwartaal van 2022 met 7 procent gegroeid in vergelijking met hetzelfde kwartaal in 2021. Dat lijkt veel, maar het zegt vooral wat over het gebrek aan economische dynamiek aan het begin van 2021 als gevolg van de lockdown die toen gold. In vergelijking met een kwartaal eerder is de Nederlandse economie in het eerste kwartaal van 2022 nauwelijks gegroeid. Het bruto binnenlands product (bbp) groeide met +0 procent. Het positieve handelssaldo heeft de economie in het eerste kwartaal ondersteund, hoewel zowel de import als de export op een lager niveau lagen dan een kwartaal eerder. De investeringen hebben de economie in het eerste kwartaal ook ondersteund. De overheidsbestedingen daarentegen drukten de economische ontwikkeling. De particuliere consumptie droeg, met een groei van 0,1 procent, marginaal bij aan de economische groei. De bijdrage van de investeringen was een stuk groter. Die groeiden met 0,8 procent van kwartaal-op-kwartaal. Omdat pas in de loop van het eerste kwartaal de lockdown werd opgeheven, heeft de coronacrisis een dempende invloed gehad op de economische groei. Ook de oorlog in Oekraïne heeft de economische resultaten in het eerste kwartaal waarschijnlijk negatief beïnvloed via de economische sancties die Rusland zijn opgelegd.
TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022
6 Omdat vraag en aanbod op de bestaande woningmarkt elkaar iets benaderen, begint de woningmarkt te ontspannen.
Bouwvergunningen De vergunningverlening valt niet alleen terug uitgedrukt in bouwsommen, maar ook het aantal vergunde nieuw te bouwen woningen. De Beng-piek van maart 2021 leidde nog niet tot een grote terugval in maart 2022, maar in april is die klap wel gekomen en zijn er nog maar voor 5.187 woningen vergunningen verleend. Na deze terugval blijft het voortschrijdend jaartotaal nog net boven de 70.000 woningen, de ondergrens die minister De Jonge wil blijven halen om samen met 15.000 flexwoningen en 15.000 transformatiewoningen tot de beloofde 100.000 woningen per jaar te kunnen komen. Die twee laatste categorieën zijn overigens ook nog geen gelopen race: in juni kondigde de minister nog een task force en extra geld aan om hier meer slagkracht voor te krijgen. Bovendien gaat de minister prestatieafspraken maken met de regio’s en de gemeenten.
TIMMERFABRI KANT | SEPT EMBER 2022 6
4 De oorlog in Oekraïne heeft de economische resultaten in het eerste kwartaal waarschijnlijk negatief beïnvloed via de economische sancties die Rusland zijn opgelegd.
21
Dat is positief en wekt de verwachting dat de verkoop niet verder zal dalen maar rond de 200.000 zal blijven Hetschommelen.royalereaanbod heeft nog geen noemenswaardig effect op de huizenprijzen. In het eerste kwartaal waren er aanwijzingen dat de prijzen zouden gaan dalen, maar dat heeft niet doorgezet. In mei was de prijsstijging 18,8 procent ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar, dat is maar net iets lager dan de top in januari van dit jaar, toen de prijsstijging op 21,1 procent uitkwam. ABN Amro verwacht de afvlakking van de huizenprijzen pas aan het eind van het jaar: de bank gaat in haar onlangs gepubliceerde Woningmarktmonitor uit van een nog altijd forse gemiddelde stijging van 15 procent voor dit jaar en van 2,5 procent in 2023. Of de ontspanning op de woningmarkt zal doorzetten, is niet zeker. Het kan ook een tijdelijk effect zijn: verkopers brengen hun woning nu op de markt omdat ze een prijsdaling voor willen zijn.
Buildsightdag 2022 Het thema van de Buildsightdag 2022 is niet voor niets ‘versnelling van de woningbouw’. De Builtsightdag is op woensdag 21 september 2022 in de Verkadefabriek in ‘s-Hertogenbosch. De gastsprekers van ABN Amro en BPD Bouwfonds belichten versnelling vanuit verschillende perspectieven, zoals beleid, bouwpraktijk en opdrachtgeverschap. Michel van Eekert, directeur van Buildsight, opent het symposium met een presentatie over de bouwconjunctuur en de prognose voor woning- en utiliteitsnieuwbouw. De bijeenkomst begint vanaf 12.00 uur met een inlooplunch. Het programma start om 13.00 uur. Rond 17.00 uur begint de borrel. Zie buildsight.nl voor het programma en aanmelding.
5 In mei zijn 2.212 nieuwbouwwoningen verkocht.
Verkochte nieuwbouwwoningen In mei zijn 2.212 nieuwbouwwoningen verkocht. Dat is het laagste aantal sinds februari 2020. In februari van dit jaar was de verkoop met 3.404 verkochte nieuwbouwwoningen nog redelijk goed, maar de laatste maanden loopt de verkoop terug. NVM zag het aantal nieuwbouwverkopen in het tweede kwartaal bijna halveren ten opzichte van hetzelfde kwartaal vorig jaar. De oorzaak ligt in het lage aanbod en een mismatch tussen vraag en aanbod: er worden vooral binnenstedelijke appartementen gebouwd, maar potentiële kopers zijn vooral op zoek naar een betaalbare eengezinswoning. Omdat ook de vergunningverlening achterblijft, is de verwachting dat het aanbod voorlopig laag zal blijven.
22 TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022 1 2
AUTOMATISERING Zoveel CNC-machines, zoveel softwarepakketten. De meeste houtbewerkende bedrijven komen een heel eind met een min of meer standaard aansturingspakket. “Daar is de software ook op ontworpen”, zegt Matthijs Plas van CNCware in Heiloo. “Maar als je buiten de kaders van de softwaremogelijkheden wilt produceren, loop je op een gegeven moment tegen beperkingen op. En dat is het ogenblik dat Achimede van de Italiaanse softwareontwikkelaar Kosmosoft Engineering zijn kwaliteiten kan tonen.
TEKST EN FOTO’S Kees de Vries Timmerfabriek Van den Oosten in ‘s-Gravendeel, kortweg DVDO, heeft zich gespecialiseerd in exclusieve machinale houtbewerking. Voor aannemers en particulieren maakt de onderneming alle soorten houten kozijnen, ramen, puien en deuren. Maar ook trappen, meubels, kasten, tafels en keukens. “Dat is onze kracht”, zegt directeur/eigenaar Dennis van den Oosten. De Saomad en de SCM Accord worden sinds dit jaar aangestuurd door een enkel softwarepakket: Archimede, dat als machine-onafhankelijk CRM/CAD/CA M/ER P-softwarepakket voor ramen, deuren en kozijnen in de Nederlandse timmerindustrie aan een opmars bezig is.
Welk merk CNC-bewerkingscentrum je ook hebt staan.”
Zorgeloos produceren
Matthijs Plas is na een lang dienstverband als instructeur/ engineer CNC gepokt en gemazeld in machinebesturing van bewerkingscentra en bovenfrezen. Een verdere focus op
Machine-onafhankelijk softwarepakket Archimede
Archimede De zoektocht leidde via machineleverancier Gerretsen en een gelijksoortige houtbewerker met een vergelijkbaar breed dienstenpakket in België naar CNCware, Nederlands
23TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022 3 4
1 Archimede is volledig 3D. Wat je tekent, kan de machine maken. 2 Matthijs Plas (l) en Dennis van den Oosten. 3 De SCM Accord en de Saomad gebroederlijk naast elkaar. Beide aangestuurd vanuit Archimede. 4 Het pakket is gebruiksvriendelijk. Je ziet wat je doet.
CAD/CAM-software Topsolid’Wood voor voornamelijk de meubelindustrie, mondde in 2020 uit in de oprichting van zijn eigen onderneming CNCware. Hij neemt Timmerfabrikant mee naar een recente klant die met een bestaand pakket tegen de grenzen van de mogelijkheden aanliep:Van den Oosten Tifa & Interieur, kortweg DVDO, in ‘s-Gravendeel. In de werkplaats staan een SCM Accord 40 FX én een Saomad Woodpecker Just 3500. Directeur Dennis van den Oosten zegt: “We bedienen inmiddels zo’n zeventien jaar lang zowel de aannemerij en particulieren, maar doen ook veel speciaal werk voor architecten. We maken kozijnen, ramen, puien en deuren, maar ook meubels kasten, tafels en keukens. Dat betekent een heel breed pakket aan bewerkingen. Bij het bestaande kozijnenpakket liepen we klem bij toogwerken, wisselsponningen, tussenstijlen bij schuine hoeken. Dat werk. De softwareleverancier kon dat niet afdoende oplossen. We zijn toen naar alternatieven gaan kijken.”
Passion for wood 200.000 monsters wereldwijdreldwijdgetesgetestt Noorwegen / Zweden IJzige kou, ijs & sneeuw Turkije Extreme droogte & hitte Maleisië Regen, hoge luchtvochtigheid & hitte AkzoNobel’s wereldwijde testprogramma voor buitentoepassingen TOT HET UITERSTE GETEST Onze producten worden onder de meest extreme weersomstandigheden getest. Zo bent u verzekerd van de langste onderhoudsvrije termijnen en behoudt u tevreden klanten. www.sikkens-wood-coatings.com Mooie producten verdienen het beste gereedschap Leitz Service B.V.
MAIL OF BEL ONS VOOR EEN AFSPRAAK!
Het is een gewoonte van makers om de vingertoppen langs het bewerkte materiaal te laten glijden. Alleen scherp gereedschap zorgt voor het mooiste snijresultaat en daarmee uw beste zaag-, frees- of boorkwaliteit. Zelfs gereedschap van de beste kwaliteit kan alleen optimale prestaties leveren wanneer dat regelmatig professioneel onderhouden wordt. Onze haal- en brengdienst zorgt er voor dat de botte gereedschappen bij u opgehaald worden. Dit doen wij in heel Nederland en wij werken daarbij vanuit regionale steunpunten. We zorgen er in onze centrale slijperij/productie in Elst voor dat uw gereedschappen weer tiptop in orde komen en vervolgens door onze buitendienst weer bij u afgeleverd worden.
Benieuwd wat wij voor u kunnen betekenen?
Begin klein en schakel bij. ‘Geef mij een vast punt, en ik zal de aarde bewegen’. Dit is een van de beroemdste citaten van de Griekse wis- en natuurkundige, ingenieur en uitvinder Archimedes. En het geldt eigenlijk ook voor het softwarepakket met zijn naam.
Plas: “Echte tijdwinst en het terugdringen van foutmarges realiseer je alleen als de benodigde software integraal onderdeel uitmaakt van de bedrijfsvoering.Van tekening, tot offerte en productie. Wij raden echter aan eerst te kijken naar de bedrijfsbehoefte, klein te beginnen en later eventueel bij te schakelen. Uitbreiden is altijd mogelijk. Zo sluiten behoefte en investeringskosten beter op elkaar aan.” Implementatie kan snel. Plas: “DVDO zat met een probleem. Wij zijn op 1 december aan de slag gegaan en de eerste kozijnen zijn na de kerstvakantie gedraaid. Maar software is nooit klaar, dus het inbouwen van configuraties gaat nog door. Opbouw en overzetten van de bestaande bibliotheek vergt ook tijd en energie.” Bij DVDO zijn Dennis van Oosten en collega Jasper de vaste gebruikers. Hij zegt: “Implementatie van een nieuwe pakket is altijd even omschakelen. Het tekenwerk is anders opgebouwd dan we gewend waren. Archimede werkt met profielfamilies in plaats van met vakvullingen. Maar als je dat goed in de vingers hebt, kun je sneller werken.” Plas: “Veel pakketten vereisen een basiskennis van kozijnen. Archimede is zo ingericht dat je ook zonder kozijnkennis kunt tekenen, offreren en de productie aan kunt sturen.”Van den Oosten: “Op personeelsgebied is dat een voordeel. Gekwalificeerd personeel krijgen is meer en meer een probleem. En met een lagere instromingsdrempel, een hogere mate van automatisering en begeleiding is daar gemakkelijker een mouw aan te passen.” Eén aanspreekpunt Archimede is met zo’n vijftien gebruikers binnen de Nederlandse timmerindustrie bezig aan een opmars. Wereldwijd telt het pakket zo’n 2.500 gebruikers. “We zitten in een opbouwfase”, aldus Plas.Van den Oosten zit nu in een overgangstraject om straks de hele fabriek op Archimede te laten draaien. Bonus daarbij is dat CNCware ook software heeft voor de trappenproductie (Staircon), ook in bezit van DVDO, en een kastenconfigurator (SmartCabinet). “Zo hebben we uiteindelijk drie softwarepakketten voor de hele productie en een enkel aanspreekpunt voor service en onderhoud”, zo constateert Dennis van den Oosten tevreden. 5
TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022
Matthijs Plas: “Veel aansturingspakketten schieten vaak tekort als je toogwerk op een bovenfrees wilt frezen. Het verschil met die bestaande pakketten is dat Archimede volledig 3D is. Wat je tekent, kan de machine maken. Alle kozijnvormen zijn in de machine-aansturing van zowel bewerkingscentra als bovenfrezen mogelijk, inclusief rond, spitsboog en toogwerk. Bij Archimede is dat standaard, inclusief klemmen, automatische tafelschikking en het overpakken van onderdelen.” Archimede is als totaalpakket voor de houtbewerkende hout- en plaatindustrie opgebouwd uit verschillende modules. Het volledige pakket loopt van calculatie tot pakbon, dus van kozijnen tekenen, tot offreren, het aansturen van de productie en factureren.
6
5 Eén merkonafhankelijk softwarepakket voor alle houtbewerkingen 6 Speciaal werk, Archimede draait er zijn hand niet voor om.
25 dealer van Archimede.Van den Oosten: “We hebben een inventarisatie gemaakt van onze wensen en de mogelijkheden van de software. Dat bleek met Archimede eigenlijk allemaal mogelijk. Bij toogwerk hebben we nu meteen ook de goede glasstaten.Verder voordeel is dat de Saomad en de SCM Accord nu vanuit een enkel pakket kunnen worden aangestuurd. De SCM Accord is nu ook aan te sturen vanuit Archimede met plaatdeuren en bossingspanelen.”
VakbeursEindelijk!HoutPro+
BEURS
TEKST Kees de Vries FOTO’S Kees de Vries, Claever/Soowcollective
26 TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022
Bijna tweehonderd deelnemers die samen ruim 10.000 m² standoppervlak vullen. De organisatie heeft er zin in. De deelnemers hebben er zin in. Zoveel is wel duidelijk bij de, door Corona in 2020 uitgestelde, derde editie van de vakbeurs voor hout- en plaatbewerking HoutPro+ (1 t/m 4 november 2022) in ‘s-Hertogenbosch. 1 ‘Twee bewogen jaren’, zo omschreef salesmanager HoutPro+ Anja Stuerbout van beursorganisator Claever Associates de periode tussen het gedwongen afzeggen van de 2020-editie van het evenement door Corona en de komende editie in november. En hoewel de organisatie nog volop bezig is en nieuwe exposanten noteert, staat de komende editie als een huis. Ondanks alle onzekerheden telt het evenement momenteel 199 deelnemers. Toevallig net hetzelfde aantal waarmee de vorige HoutPro+ in 2017 de deuren opende. De organisatie is hoopvol richting de 215 exposanten te geraken. Het huidige exposantenveld vult samen ruim 10.000 m2 netto standoppervlakte. Hiervan vertegenwoordigen 67 exposanten de machines en 132 de toelevering. Goed voor resp 3.817 en 6.350 m2. De toelevering is op deze editie dus heel sterk aanwezig. De organisatie is blij dat deze editie ook heel wat nieuwe bedrijven de weg naar HoutPro+ hebben gevonden. “Zo tellen we maar liefst 68 nieuwe deelnemers. 131 deelnemers van 2017 nemen opnieuw deel, dat zijn 2 op de 3 exposanten van 2017 die er nu dus opnieuw bij zijn”, aldus Stuerbout.
27TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022
HMC Tussen het deelnemersveld van toelevering aan hout-, plaat-, meubel- en interieursector staat ook het Hout- & Meubileringscollege (Amsterdam en Rotterdam). Peter Van der Arend van het HMC zegt over hun deelname: “Studenten Werkvoorbereider in de Houttechniek hebben een Tiny House ontworpen en gebouwd als afstudeerproject. Hoe ziet het proces van het bouwen van een Tiny House er nu uit? En waar moet je rekening mee houden als je gaat wonen in een Tiny House? Voor dit project werken we met Inlands hout uit een Nederlands bos van Staatsbosbeheer. Dit hout komt op de gevel van het tiny house. Ook werken we met duurzaam isolatiemateriaal, Isovlas. Dit is een restproduct uit de linnenindustrie en is erg geschikt om huizen mee te isoleren.Voor het plaatmateriaal hebben we Ecoplex gebruikt, dit is een duurzame soort multiplex met minder chemische stoffen.” Studenten van de opleiding interieuradviseur hebben een ontwerp gemaakt voor de inrichting en de studenten meubelmaken interieurbouw hebben de binnenkant afgetimmerd.
CBM De Centrale Bond van Meubelfabrikanten Koninklijke CBM (550 leden) debuteert op de beursvloer. Relatiemanager Monique van Niekerk zegt: “We willen het gesprek aan gaan met ondernemers en werknemers in de branche, horen wat er in de branche speelt en hoe zij er mee om gaan.Verduurzaming bijvoorbeeld, zoals het recyclen van mdf en spaanplaat (Woodloop). We nodigen onze leden uit voor een ontmoeting in onze stand en we willen ons Jong Management-netwerk ook uitnodigen voor een borrel op het Houtplein.” De derde editie van HoutPro+ vindt plaats van 1 t/m 4 november 2022, in de Brabanthallen in ‘s-Hertogenbosch. Zie ook: www. houtproplus.nl. Timmerfabrikant komt op 27 oktober met een themanummer over de beurs. 2 3
Beursindeling De indeling van de beurs is te vergelijken met de vorige edities. Stuerbout: “In hal 1 van de Brabanthallen staan de machines, naar goede gewoonte in werking te zien. In hallen 5 en 6 verwelkomen we een breed gamma aan toelevering. Zoals de bezoekers van ons zijn gewend, bieden we een dag beleving. En wij doen dat niet aan de hand van klassieke lezingen. We geven er de voorkeur aan interactieve activiteiten te plannen of effectief zaken te tonen.” In dat laatste geval is er bijvoorbeeld een fototentoonstelling rond het hoogste hybride (hout/beton) gebouw van Nederland, Haut in Amsterdam. Machines Lid van de adviesraad Jolanda de Groot (De Groot Bewerkingsmachines Rosmalen) zegt: “Als machineleverancier is aanwezigheid op de beurs HoutPro+ een must om eindelijk, vijf jaar na de laatste editie, de laatste ontwikkelingen en nieuwigheden op machine gebied te kunnen presenteren. HoutPro+ is op dat vlak voor houtbewerking het enige representatieve evenement in Nederland. Ondanks de pandemie is in de voorbije jaren de investeringsbereidheid in nieuwe machines absoluut goed te noemen. Er zijn sinds de laatste editie in 2017 talrijke evoluties waar te nemen op gebied van machines, die echt inspelen op de 1 Na vijf jaar wachten (eindelijk) weer een nieuwe editie van HoutPro+. 2 Perspresentatie van Claever Associates. V.l.n.r. Lieve Vermeulen, Anja (beidenStuerboutClaever), en twee Bomermachines)GrootJolandaadviesraadledendeGroot(DeBewerkings-enMark(Hettich).
3 Docent Peter van der Arend (HMC). De studenten tonen onder andere een eigen gebouwd tiny house. behoeften van de houtbewerking vandaag: gebruiksgemak en digitalisering zijn steeds belangrijker geworden om de output en efficiëntie van de productie te verhogen. Wij hopen dan ook op een groot succes met een hoog aantal echt geïnteresseerde bezoekers.”
Vrouw in bedrijf
Dus in Timmerfabrikant ruim baan voor de wegbereiders in een nieuwe rubriek. In deze aflevering Monika (38), productiemedewerker bij Van de Vin ramen en kozijnen in Heeze.
29 INTERVIEW TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022
Monika Trzeciak bij Van de Vin ramen en kozijnen in Heeze
Ze hanteert de accuboor voor het vastschroeven van het hang- en sluitwerk alsof ze nooit anders heeft gedaan. Dat is niet helemaal waar. “Ik ben bijna twee jaar geleden bij Van de Vin komen werken via het uitzendbureau. Daarvoor had ik baantjes in magazijnen en zo. De timmerindustrie was me onbekend, maar het leek me wel leuk. En dat is het ook. Het voor- en afmontagewerk is best wel afwisselend en ik heb leuke collega’s. Die hebben me ook wel geholpen met inwerken. Zij deden het voor en zo ben ik aan de slag gegaan. Het is ook redelijk eenvoudig werk, als je maar snel en nauwkeurig bent. De Nederlandse taal is af en toe nog wel moeilijk. Ik ben vanuit Polen naar Nederland gekomen voor een studie. Ik zit nu in het vierde jaar van mijn studie fysiotherapie. Waar ik aan begin maak ik af, maar ik weet nog niet precies of ik ook fysiotherapeut wil worden. Ik moet nog een jaar studeren, dus ik heb nog een jaar om daarover na te denken. Omdat ik bij Van de Vin op verschillende afdelingen in de productie werk, is er veel afwisseling. Daar hou ik ook wel van. Elke dag hetzelfde is niets voor mij.” Monika was twee jaar geleden de eerste vrouw in de productie. Sinds enkele maanden beschikt Van de Vin over nog een vrouwelijke productmedewerker. “Ik denk dat het productiewerk in de timmerindustrie voor vrouwen goed te doen is. Ik ben in ieder geval van plan hier in Nederland een bestaan op te bouwen. En dat lukt met deze baan eigenlijk prima.” Heeft u ook een of meer vrouwelijke kanjers in de productie? Laat het de redactie weten: vrouwinbedrijf@keesdevriesredactie.nl.
TEKST EN FOTO Kees de Vries
Monika is bij Van de Vin op teproductieafdelingendiversevinden.
In de ons omringende landen een vertrouwd gezicht. En gelukkig beginnen nu ook de Nederlandse timmerfabrieken de waarde van vrouwelijke productiemedewerkers te ontdekken. Maar het mogen er best nog wel een beetje meer zijn. Drie op de vijf technici en zeven op de tien HR-beslissers zijn van mening dat er onvoldoende vrouwen in de techniek werken (ROVC).
30 TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022 1
Onboarding in de timmerindustrie
Bied je een warm bad of een koude douche?
Bijna een derde van het in de timmerindustrie in 2021 geworven personeel is alweer uitgestroomd. NBvT/SSWT starten met een gesubsidieerde pilot om geworven personeel beter te behouden. Voor dit onboarding-project werkt AcademySuite in Lunteren aan een digitaal introductieprogramma. Manager Rozemarie Hendrikse van AcademySuite: “Voortijdig vertrek kost de ondernemer aan nieuwe werving, productieverlies en dergelijke zomaar 1,5 jaarsalaris. Een goed introductie- en inwerkprogramma stemt de verwachtingen die werkgever en werknemer van elkaar hebben beter op elkaar af en zorgt voor personeelsbinding en dus een lagere uitstroom.”
TEKST EN FOTO’S Kees de Vries
PERSONEEL
Een goede start Personeelsverloop betekent automatisch ook het wegvloeien van kennis en vaardigheden. Hendrikse: “En daarmee raak je als onderneming je onderscheidend vermogen kwijt en breng je de continuïteit in gevaar. Immers je onderneming moet flexibel kunnen omgaan met een veranderende klantvraag, producten, productietechnieken, wet- en regelgeving én personeelssamenstelling. Goede onboarding is niet alleen voor de werkgever van belang; ook de werknemer plukt er de vruchten van. Zo begint hij of zij goed voorbereid, wel zo prettig op je eerste werkdag.” Maar hoe moet je ‘onboarden’. Hendrikse: “Behoud van personeel begint dus met een goede start in de organisatie. Daarbij is het belangrijk te leren hoe de organisatie werkt, kennis te maken met de werkzaamheden, een goed beeld te krijgen van jouw rol binnen het team en het leren kennen van collega’s. Geef je daar als ondernemer geen aandacht aan of2 ‘Onboarding’, het is een begrip dat behalve in opmars is, ook veel vragen oproept. Letterlijk vertaald is het ‘aan boord stappen’, maar ‘aandacht voor en boeien en binden van personeel’ is een betere omschrijving van wat onboarding beoogt uit te drukken. “Zelf gebruiken we de term introductie- en inwerkprogramma”, zegt Rozemarie Hendrikse van AcademySuite in Lunteren. “Dat is duidelijker en schept minder verwarring.” Het gemak van e-learnings AcademySuite is onderdeel van Essention Groep. De verschillende onderdelen van Essention Groep staan het mkb bij op gebied van advies, training, coaching en ontwikkeling. AcademySuite realiseert maatwerk e-learnings, waarbij de combinatie van techniek en didactische kennis ervoor zorgen dat de inhoud aantrekkelijk en eenvoudig leerbaar wordt aangeboden aan iedere nieuwe medewerker. Iedere functie krijgt daarbij een eigen leerpad aangeboden, al dan niet met toetsen. Hendrikse: “Een e-learning biedt onder andere als voordeel dat de medewerker het programma op eigen tempo kan aflopen waar en wanneer hij of zij wil. In e-learnings wordt niet alleen met tekst gewerkt maar ook met allerlei andere aantrekkelijke leermiddelen zoals video’s en animaties. Bovendien kun je in een e-learning ook een toets opnemen of interactieve vragen inbouwen.”
31TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022
2 Rozemarie Hendrikse van AcademySuite. ‘Behoud van personeel begint met een goede start in de organisatie’.
SLIM-subsidie In opdracht van brancheorganisatie NBvT en Stichting Sociaal en Werkgelegenheidsfonds Timmerindustrie SSWT wordt momenteel gewerkt aan een digitaal introductie- en inwerkprogramma van nieuw personeel. Dit om geworven timmerpersoneel beter wegwijs te maken in bedrijf en sector, te ondersteunen en te behouden. Ondernemers die meedoen kunnen gebruik maken van de Stimuleringsregeling Leren en ontwikkelen in mkb-ondernemingen (SLIM). Met deze scholingssubsidie kunnen ondernemers de vaardigheden van hun medewerkers up-to-date houden, loopbaanadviezen voor medewerkers ontvangen of een bedrijfsschool oprichten. Ook onboarding-initiatieven worden ondersteund. En hoe belangrijk dat ook voor de timmerindustrie is, geven de cijfers weer. In heel 2021 stroomden 2.728 personen de timmersector in. In januari 2022 was een kwart daarvan (695 personeelsleden) alweer uit dienst. Rozemarie Hendrikse: “Van die bijna zevenhonderd verliet 41 procent de onderneming binnen drie maanden, 29 procent na een periode van 4 tot 6 maanden en 30 procent na zes maanden de sector.” En die trend houdt aan. In de eerste vier maanden van 2022 traden 278 nieuwe werknemers in dienst; 87 daarvan hadden de deur in april alweer achter zich gesloten. Over de reden van personeelsverloop is onderzoek gedaan. Hendrikse vervolgt: “Daaruit komen onvoldoende aandacht voor inwerken naar voren, een gebrek aan betrokkenheid en groeimogelijkheden, onvoldoende leiderschaps- en loopbaanontwikkeling en een hoge werkdruk.”
1 54 procent van de medewerkers is bij onboarding direct vanaf het begin productiever.
Houten deuvels bestelt u bij WooX!bestelt u WooX! WooX BV staat voor ‘Connecting Wood’, wij doen wat een deuvel doet; verbinden. Wij verbinden de keten van zagerij tot eindverwerker. Bij houtendeuvels.nl bestelt u gemakkelijk online. WooX BV • Vonderweg-Oost 2 • 5741 TN Beek en Donk • 06-51226986 • eric@houtendeuvels.nl • www.houtendeuvels.nl Vraag nu eenvoudig & snel uw unieke login aan: WWW.HOUTENDEUVELS.NL WooX BV is ook hét adres voor houten trapstokken. Standaard op voorraad bij WooX BV, deuvels in onderstaande maten: Diameterx lengte 8 mm35506080 14 mm6065708090100110120135140 16 mm70115120150 KOMOFSC® Adverteren? Tel: +31(0)342- 494291 E-mail: m.t.hoven@bdu.nl 35 ERVARING!JAAR ENERGIEZUINIG! SCHONELUCHT LEVERANCIERTOTAAL FILTER LUCHT VERBRANDING de© crealisten .nl TUBRO is leverancier en producent van afzuig-, verbrandingsinstallaties, briketpersen, houtschredders, silo’s, schuurtafels en spuitwanden voor de verwerking van restmateriaal. Voor milieutechnische installaties bent u bij Tubro aan het juiste adres.
TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022 43
3 Onboarding vraag commitment en een goede communicatie.
Hendrikse: “De grootste valkuil is dat bedrijven te veel willen en geen keuzes maken. Begin dus klein. Onboarding vraag commitment en een goede communicatie. Het is ook verstandig om die taak over meerdere personen te verdelen. En je moet als onderneming waarmaken wat je belooft om personeel te binden. Doe je dat niet, dan zal door het huidige personeelstekort een ander bedrijf jouw vertrekkers graag binnenhalen. Maar je kunt nog meer doen. Ik ken een onderneming waarin de directie een keer per maand met nieuw personeel luncht. En dat is belangrijk om elkaar en de organisatie te leren kennen. Wat je aandacht geeft groeit.”
Een goed inwerkprogramma loont Het voordeel van een goed introductie- en inwerkprogramma is overigens berekend. 54 procent van de medewerkers is direct vanaf het begin productiever. De opbrengst per medewerker stijgt met 17 procent. 62 procent van de instromers behaalt de doelstellingen (zonder onboarding is dat 17 procent). Hendrikse: “En 50 procent van de instromers is tevredener binnen de organisatie.” Het is dan ook niet voor niets dat ‘onboarding’ een echte trend is in sectoren met personeelkrapte: inderdaad de zorg, technische bedrijven, de bouw, en nu dus ook de timmerindustrie. Bedrijven die zijn geïnteresseerd of meer informatie over subsidiemogelijkheden willen, kunnen zich melden bij de NBvT (Ton Paalman). Inhoudelijke vragen over dit project zijn te richten aan Rozemarie Hendrikse van AcademySuite.
4 In e-learnings wordt niet alleen met tekst gewerkt maar ook met allerlei andere aantrekkelijke leermiddelen zoals video’s en animaties.
33 steek je daar geen energie in, dan leidt dat tot onduidelijkheid bij de start. Instromers zijn minder snel productief en het verloop is groter. Een werknemer gaat ‘zwemmen’, raakt motivatie kwijt en vertrekt waardoor je als ondernemer hogere ‘reparatiekosten’ hebt. Werving en selectie van personeel, het oplossen van capaciteitsproblemen door vertrek van medewerkers, kost gemiddeld 1,5 jaarsalaris. Per medewerker! Preventie heeft dus wel degelijk zin.” Het ontwikkelen van een digitaal pilotprogramma kent vier stappen: het verzamelen van informatie, het bouwen van een digitaal introductie- en inwerkprogramma, het in gebruik nemen en het actueel houden. Specifiek voor de timmerbranche biedt AcademySuite in samenwerking met de NBvT een uitgedacht programma, dat vervolgens per bedrijf op maat wordt uitgewerkt. Inhoud van het inwerkprogramma De basis van het inwerkprogramma voor de timmerindustrie is dus digitaal. Daarbij krijgt de instromer informatie over de onderneming (missie, visie, organisatie, dienstverlening), het personeelsreglement, maar ook over vitaliteit en gezondheid, en niet te vergeten veiligheid. Ook skills en vaardigheden, houtkennis, vakinhoud en een opleidingskalender zullen deel uitmaken van het inwerkprogramma.
Industrialisatie, modulair bouwen, digitalisering en pre-fabricage (samen: prefab) zijn ontwikkelingen die daarbij heel goed kunnen helpen. Zij maken sneller, efficiënter en minder foutgevoelig bouwen en renoveren mogelijk.
Dat moet ook wel, gezien het grote tekort aan arbeidskrachten en de opgave die voortvloeit uit de gemaakte bouw- en klimaatafspraken. Ook op het kostbare vlak van bouwfouten is nog een wereld te winnen.
34 BEURS TIMMER FABRIKANT | SEPT EMBER 2022
– direct toepasbare – oplossingen, terwijl de experts in de theaters de bezoekers bijpraten over de laatste ontwikkelingen. Bouw en renovatie In de bouw- en renovatiesector wordt volop geïnnoveerd.
Een ‘eigen’ platform voor prefab Organisator 54events (bekend van onder meer de vakbeurzen Renovatie en Monument en Vakbeurs Energie) heeft het evenement in drie segmenten ingedeeld die zich duidelijk laten terugvinden in zowel het kennisprogramma als op de beursvloer: Ontwerp & Engineering, Componenten & Modules en Logistiek & Assemblage. De beurs onderscheidt zich door de integratie van bouw en Naastinstallatie.specifieke producten en ontwerp- en logistieke tools toont Prefab volledig geïntegreerde toepassingen als: geïntegreerde vloer- en gevelelementen, (duurzame) dakconstructies, geïntegreerde installatie- en energiemodules, badkamers en verbindingstechnieken en geïndustrialiseerde componenten (waaronder schoorstenen en balkons). In tegenstelling tot de vorige editie is het segment gegroeid door deelname van Emergo Prefab, Laminated Timber Solutions en Van den Elsen Houtbouw en softwarebedrijven als Matrix en Construsoft. Het evenement in de Brabanthallen is van 11 t/m 13 oktober geopend van 10:00 tot 17:00 uur en bij tijdige online voorregistratie gratis toegankelijk, inclusief Prefabkennisprogramma.vindtgelijktijdig plaats met de Vakbeurs Energie, platform voor professionals in warmte, elektriciteit en energiebesparing. Die is met dezelfde entreekaart te bezoeken.
De vakbeurs Prefab voor industrieel en modulair bouwen en renoveren richt zich tot professionals met interesse in off-site bouwen en renoveren. Leveranciers en koplopers in uitvoering binnen de B&U tonen er op de beursvloer hun Vakbeurs Prefab 2022 heeft zo’n tachtig exposanten.
Voor koplopers in off-site bouwen
TEKST Kees de Vries FOTO 54events
De eigen themabeurs Prefab, op 11 t/m 13 oktober in de Brabanthallen in ‘s-Hertogenbosch, bewijst dat prefab bouwen in zwang is. Zo’n tachtig bedrijven tonen hun producten en diensten op dit vlak.
Vakbeurs Prefab 11 t/m 13 oktober
Tel: 055 301 47 54 www.evanbuytendijk.nl PASSIE VOOR BOS & HOUT HOUT VOORRAADUITE info@habrakenhout.nl I www.habrakenhout.nl AFZUIGINSTALLATIES BEVESTIGINGSTECHNIEK VENTILATIE CERTIFICERING/ADVIES 0180 551 552 boogaerdthout.nl Voor al uw houtwensen HOUT Een schone vloer werkt beter! www.verhagenleiden.nl - 071 581 30 30 Reinigingsmachines & Elektrotrekkers REINIGINGSAPPARATUUR SPUITERIJ-INRICHTINGEN WIE LEVERT WAT?
U maakt het kozijn, dan zorgen wij voor de brandwerende deur en de certificering van deur en kozijn! De voordelen op een rij: • Een licht en slank kozijn, dus kostenbesparend; • Vlakke EW-30 deuren met een sponning 15 (renovatie) en 17 mogelijk. Ook bij grenen/vuren kozijnen! • CE-proof; • Brandwerende voorzieningen volledig in de deur opgenomen en kozijnonafhankelijk; • Uitvoerbaar als buitendeur en inpandige deur in massieve en vlakke uitvoering. BEZOEKADRES Industrieweg 25 6562 AP Groesbeek +31 (0)24 399 95 55 www.kegro.nlinfo@kegro.nl @KegroDeurenkegro-deurenKegroDeuren SOCIAL MEDIA Scan de QR code om toegang detailtekeningen. Met de brand- en rookwerende deuren van Kegro bent u als brandwerende voorzieningen in de deur zelf zitten. Een standaard KVT-kozijn met 17 mm sponningen is daardoor ruim voldoende Dat vereenvoudigt de klus aanzienlijk: geen extra (frees)werk, geen extra materiaal en geen extra tijd of kosten. van onze brand- en rookwerende deuren verzameld op kegro.nl. Scan de QR-code om toegang te krijgen tot deze informatie. Zo kunt u de kozijnen met zij- en bovenlichten eenvoudig Contact onze specialisten: Telefoon - 024 399 95 55 of Mail - verkoop@kegro.nl Gecertificeerdedeur/kozijncombinatie!
