Brandveiligheid 10 2014 by Loap

Bijlage

Brandveiligheid Bijlage van Cobouw 10 oktober 2014

pag. 5 Jan Sterk: “Pleidooi voor goede masteropleiding”

pag. 6 Peter van de Leur: “Het systeem voldoet, de regels niet”

pag. 8 René Hagen: “Brandweer wil zich niet buitenspel laten zetten”

oplossingen in aluminium

Hetgrote voordeel van Alprokon Deurnaalden r

mee Zie ? o f in bsite we

deuren met sponning

actieve deur

passieve deur

De ruimte tussen “uw” dubbele deuren moet brandwerend worden “afgedicht”. Waarom adviseren wij dit met een deurnaald te doen? Brandwerende deurnaalden Alprokon deurnaalden leveren een belangrijke bijdrage aan het brandwerend maken van dubbele houten deurbladen (30/60 min). Alle deurnaaldprofielen zijn op ware grootte getest en/of goedgekeurd volgens de bovengenoemde normen en voldoen voor 100% aan het bouwbesluit. Primaire functie deurnaald: brandwerend Primair zijn 30 en 60 minuten brandwerende deurnaalden en profielen ontwikkeld voor het brandwerend afdichten van dubbele deuren van allerlei typen, met sponning, pendeldeuren en wisseldeuren. Secundaire functie deurnaald: prettig gebruik! In de praktijk zijn brandwerende deuren vaak “gebruiksdeuren”, zoals bijvoorbeeld gangdeuren of “bed”deuren. Belangrijk in dergelijke situaties is dat niet alleen de loopdeur, maar vooral ook de passieve deur eenvoudig en snel is te openen en te sluiten. Ook dat kan, Alprokon heeft diverse sluitsystemen in het assortiment, schuifgrendels, Easy-Lock-knopgrendels, espagnolet. Aan u de keus.

Nieuwe website per 1 oktober 2014:

www.alprokon.com

VOORDEEL • • • • •

Primair: brandwerend (getest) Secundair: prettig in gebruik Voldoen aan het Bouwbesluit Met kwaliteitsverklaring Aantoonbare vervormingsreductie deuren (kromtrekken)

Extra’s: • Aantoonbaar minder onderhoud nodig aan de deuren. • Houten latten zijn NIET nodig. • Met borstelafdichting (2x). • Labyrint-kamer • Te moffelen in elke RAL-kleur • Optie: zichtflens RVS Topskin®

Alprokon Aluminium Development B.V. Bremen 1, 2993 LJ Barendrecht Postbus 1160, 2990 CA Barendrecht www.alprokon.com t (0180) 64 39 50 f (0180) 64 39 65 e info@alprokon.com

Ook leverbaar in “combinatie”: • brand+inbraakwerend • brand+paniekontgrendeling • brand+ geluidsisolatie 43 dB

www.alprokon.com

Br a ndv eil igheid

Donderdag 25 september 2014, Cobouw 174

Voorwoord Volgens Peter van de Leur (senior adviseur bij ingenieursbureau DGMR) heeft het weinig zin de burger of gebouweigenaar te verplichten een cursus brandveiligheid te volgen. Van de Leur zegt – met de nodige relativering – dat ‘slechts weinig burgers en bedrijven een brand mee maken, waardoor ze niet lang en niet vaak bij dat risico zullen stilstaan.’ We doen het volgens Van de Leur ook best goed in Nederland. Ons land kent het kleinste aantal dodelijke slachtoffers door brand. Maar als het gaat over de regels over brandveiligheid in het Bouwbesluit, dan is de senior adviseur zeer stellig. ‘Het was de bedoeling dat deze regels eenvoudig en duidelijk zouden zijn. Dat is niet gelukt.’ Het is een ‘wollige’ tekst die zelfs voor specialisten als Peter van de Leur grote moeite kost om hiermee om te gaan. Bij BIM Media maken wij producten die de door juristen en academici opgestelde ‘wollige’ teksten verduidelijken en vertalen naar de praktijk. Zoals het handboek Brandbeveiliging, stappenplan brandveiligheid en de website Omgeving in de praktijk. Vertaling van ingewikkelde materie naar de praktijk, dat is ook waar de journalisten van Cobouw zich mee bezighouden. Zij schrijven hierover dagelijks in de papieren krant, maar ook 24 uur per dag via onze digitale mediakanalen. En behalve nieuws kunt u bij ons ook terecht voor actuele informatie over bouwprojecten op www.bouwberichten.nl. Een treffend voorbeeld uit de dagelijkse praktijk kunt u lezen in het interview met René Hagen, lector Brandpreventie. Het kabinet wil dat particuliere adviseurs de toetsing van bouwplannen overnemen van de brandweer. Is dat een goed idee of kan dit leiden tot meer en grotere branden zoals René Hagen voorspelt? Oordeelt u zelf! Rogier Rijkers Hoofdredacteur Cobouw

Inhoudsopgave 5

Pleidooi voor een goede masteropleiding

Het systeem voldoet, de regels niet

Brandweer wil zich niet buitenspel laten zetten

Nieuw en innovatief brandveiligheidsconcept

Nieuwe eisen bouwen bij transportroutes

Brandbeveiligingsbranche laat kansen liggen

Colofon Klantenservice: (070) 3046777 Redactie: telefoon (070) 3046700 e-mail: cobouw@bimmedia.nl Postbus 16262, 2500 BG Den Haag Internet: www.cobouw.nl Hoofdredacteur: Rogier Rijkers Adjunct-hoofdredacteur: Boudewijn Warbroek Uitgever: Martin Hoogelander Redactionele coördinatie: Davey Cobben, Nanda van Dijk, Patty van der Sar Medewerkers: Edo Beerda, Frank Blaauboer, Jeroen Kreule, Peter de Lange Vormgeving en Opmaak: Bastiaan Stuy Abonnementen: wijzigingen, klachten bezorging en opgave nieuwe abonnees: klantenservice: (070) 3046777. Jaarabonnement binnenland € 755,- (excl. btw).

Opzegging uitsluitend schriftelijk: kwartaalabonnementen 1 maand voor het verstrijken van de abonnementsperiode, jaarabonnementen twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode. Als niet tijdig is opgezegd, worden abonnementen automatisch met een kwartaal resp. jaar verlengd. Vanwege de aard van de uitgave, gaat BIM media uit van een zakelijke overeenkomst; deze overeenkomst valt onder het algemene verbintenissenrecht. Vanwege de aard van de uitgave wordt de abonnee geacht het abonnement in het kader van zijn beroep of bedrijf te ontvangen. Overnemen artikelen: voor het overnemen van (een gedeelte van) artikelen uit deze uitgave dient men zich te wenden tot de uitgever. Op alle artikelen in Cobouw of op Cobouw.nl berust auteursrecht. Auteursrechtelijk beschermde werken mogen niet elders openbaar gemaakt worden, gearchiveerd worden of verveelvoudigd worden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur of de uitgever. Indien bij gebruik van artikelen van dagblad Cobouw en/of Cobouw.nl niet is voldaan aan bovenstaande, is Cobouw gerechtigd hiervoor schadevergoeding te claimen.

Limburgia combineert veiligheid met comfort Fabrikant van utiliteitsdeuren, Limburgia, is doorlopend op zoek naar het verbeteren van producten. Zo is men op dit moment druk bezig met het ontwikkelen van deuren die brandwerende eigenschappen combineren met de gewenste akoestische eigenschappen. Joost Baerselman is Hoofd Technische Productontwikkeling bij Limburgia. Hij legt de twee functionaliteiten uit: “Al jaren levert Limburgia brandwerende utiliteitsdeuren die voldoen aan de Europese normen voor Brandveiligheid. Hiervoor ligt een jarenlange ontwikkeling van deze producten ten grondslag, zodanig dat inmiddels veel functionaliteiten en uitvoeringen beschikbaar zijn. Denk hierbij aan deuren met glasopeningen, dubbele deuren en pendeldeuren, met zowel een weerstand tegen branddoorslag van een half uur als van een uur. Deze varianten zijn daarnaast uitvoerbaar met verschillende kantafwerkingen en oppervlaktestructuren.

Gelukkig wordt het brandwerende gedrag van een deur in de praktijk maar zelden aangesproken, maar als de situatie zich toch voordoet zal de deur er voor zorgen dat vluchten mogelijk is en de uitbreiding van brand door het gebouw beperkt blijft. Behalve brand is een andere functionaliteit van een deur steeds belangrijker aan het worden. In tegenstelling tot brand is het comfort aspect ‘geluidwerendheid’ een functionaliteit waar de gebruiker elke dag plezier van heeft. Eigenlijk een onzichtbare functie die onbewust aanwezig is. Om geluidwerende deuren te produceren zijn echter totaal andere aspecten van belang dan bij brandwerendheid om te kunnen voldoen aan hoge prestaties van het deurblad.” Om nu een combinatie te kunnen maken van beide functionaliteiten heeft Limburgia de tegenstrijdige eigenschappen van materialen zodanig aangepast dat er een eindresultaat ontstaat, dat aan alle eisen voldoet. Baerselman: “Hierbij is een deuropbouw die uit een samengestelde sandwich bestaat, van lichte, minerale delen, zonder losse lagen, over het algemeen al redelijk brandwerend, maar slecht geluidwerend. Een deur die daarentegen bestaat uit losse delen met een relatief hoge massa behaalt al vlug goede geluidwerende resultaten, maar zal niet brandwerend zijn. Om aan de steeds toenemende vraag naar de combinatie te kunnen voldoen hebben we nu inmiddels wel een aantal producten beschikbaar, die zowel aan een hoge brandwerendheid als een hoge geluidwerendheid voldoen. Resultaten die nu inmiddels beschikbaar zijn hebben prestaties van 30 minuten met 44dB geluidwerendheid en 60 minuten met 34 dB”,

zegt Baerselman, die tevens aangeeft dat de ontwikkeling hier niet eindigt, maar momenteel gezocht wordt naar combinaties die de hoogste brandweerstand (60 minuten) combineert met meer dan 40 dB geluidwerendheid. “Het mooie aan de combinatiedeuren is dat de gebruiker altijd hoopt van de ene functionaliteit nooit gebruik te hoeven maken, en van de andere functionaliteit juist elke dag kan genieten. Zoals je ziet: Brand en geluid gaan bij Limburgia hand in hand.” Limburgia Deuren Postbus 65 5710 AB Someren Broekstraat 1 5711 CT Someren Telefoon: 0493 – 441 410 Info@limburgia.nl www.limburgia.nl

Br a ndv eil igheid

Vrijdag 10 oktober 2014, Cobouw 174

Pleidooi voor een goede masteropleiding Jan Sterk

Sinds de invoering van het landelijk geldende Bouwbesluit is veel veranderd. Niet alleen zijn er sindsdien al verschillende nieuwe versies verschenen, maar ook ontstonden nieuwe inzichten. Zo was het bij de presentatie van het Bouwbesluit 2012 inmiddels duidelijk dat alleen het voldoen aan de eisen in sommige gevallen niet genoeg is. Soms zijn aanvullende maatregelen noodzakelijk. Dat vergt van alle betrokkenen kennis over brand en brandveiligheid. En die kennis is maar beperkt voorhanden. Voor de eigenaren en gebruikers van gebouwen is het nog wennen om zelf de brandrisico’s in te moeten schatten en de bijpassende preventieve maatregelen te bepalen. Natuurlijk zijn daarvoor ook adviseurs te vinden en zijn er websites, die een uitleg geven. Niet alleen van de overheid, maar ook van brancheverenigingen, zoals Horeca Nederland of de zorg. Voor de leiding van bedrijven en instellingen is ‘brandveiligheid’ echter geen dagelijkse kost. Bij het laatste Nationaal Brandveiligheidscongres (mede mogelijk gemaakt door het ministerie van BZK) was daarom speciaal een ondernemer uitgenodigd om zijn visie te geven. En wat bleek: hij voelde zich niet erg op zijn plaats. Hij hield zich helemaal niet bezig met brandveiligheid.

Brandveiligheid in de zorg Eén van de sectoren die qua brandveiligheid al geruime tijd zorgen baart, is die van de zorg. Het was daarom niet verkeerd dat het ministerie

van BZK dit voorjaar twee nieuwe brochures publiceerde: - ‘Bouwbesluit 2012 – Brandveiligheid bij een gezondheidszorgfunctie’ en - ‘Bouwbesluit 2012 – Brandveiligheid bij een woonzorgfunctie voor zorg’. Ze benadrukken dat een ‘integrale visie’ van belang is, waarbij de organisatorische, technische en menselijke factoren in kaart worden gebracht. En, stelt men: ‘Hiermee kan worden bepaald of met de gekozen alternatieven het beoogde veiligheidsniveau gewaarborgd is.’ Daarbij zou kunnen blijken dat: ‘soms goedkopere maatregelen meer veiligheid bieden.’ Hoe men vervolgens te werk moet gaan om dat te bereiken, vermelden de brochures helaas niet. Voor de te volgen werkwijze of de benodigde instrumenten verwijzen ze naar publicaties of websites van anderen. En die verwijzen soms weer naar andere bronnen.

Kennisdocument Ook voor de brandweer is kennis van belang. Vorig jaar publiceerde het IFV (Instituut Fysieke Veiligheid) een omvangrijk ‘kennisdocument’ van bijna 350 pagina’s, met als titel: - ‘Basis voor brandveiligheid – De onderbouwing van brandbeveiliging in gebouwen’. Het voorwoord vermeldt onder meer dat het boek niet alleen bedoeld is als kennisbron voor de brandweer, maar ook als hulpmiddel voor marktpartijen en vergunningverlenende overheid om gelijkwaardige oplossingen te bepalen. Het boek legt uit hoe belangrijk het is om een goed beeld te hebben van het mogelijke verloop van een brand. Dat is afhankelijk van vele factoren, zoals de aanwezige brandbare materialen en de uitbreidingsmogelijkheden. Dat geeft inzicht in meer of minder waarschijnlijke brandscenario’s en de maatgevende beveiligingsopties. En welke beveiligingsopties nodig zijn om het risico voldoende klein te houden: een risicobenadering. In een goede risicobenadering worden alle relevante risico’s, dus ook die de huidige regelgeving niet afdekt, op waarde geschat en met afgewogen maatregelen afgedekt. Overbodige of overdreven voorzieningen vallen in de analyse door de mand en hoeven niet te worden getroffen. Of het boek met ‘marktpartijen’ ook doelt op eigenaren en gebruikers van gebouwen is niet duidelijk, maar het is nauwelijks voor te stellen dat zij het uitgebreid zullen bestuderen om hun gebouw brandveilig te maken.

België gaat ons voor Jan Sterk

Voor het gros van de meestal kleinere gebouwen zal de risicobenadering niet echt noodzakelijk zijn. Dat ligt anders voor de grotere en meer

complexe gebouwen en/of de gebouwen met mensen die zich bij brand niet goed in veiligheid kunnen brengen. Voor die categorie kan de methodiek van risicobenadering zorgen voor echte brandveiligheid. De adviseurs, kwaliteitsbeoordelaars en - in mindere mate - eigenaren en gebruikers van die gebouwen, zullen over voldoende kennis op hoog niveau moeten beschikken. Helaas kunnen ze daar in ons land nog steeds niet voor worden opgeleid, maar wel in België of Zweden. Het wordt dus hoog tijd dat er ook in ons land een masteropleiding ‘brandveiligheid’ van de grond komt! Eén van de voorstanders voor zo’n opleiding is Johan Koudijs, voorzitter van de ‘Adviescommissie praktijktoepassing brandveiligheidsvoorschriften’. Na een presentatie over het werk van ‘zijn’ commissie vertelde Koudijs dat hij (ook) graag een Nederlandse masteropleiding ‘brandveiligheid’ zou zien ontstaan. Met het oog op de daarvoor benodigde financiële middelen, heeft hij inmiddels tot drie keer toe het initiatief genomen voor een overleg tussen de meest betrokken organisaties in ons land. Helaas telkens nog zonder succes. Al lijkt het haast onvermijdelijk dat de opleiding er uiteindelijk toch komt, net als dat de risicobenadering steeds meer zal worden toegepast.

Ir. J. Sterk Wie ‘Jan Sterk’ zegt, zegt ‘brand’ en ‘brandveiligheid’. Hij begon bijna veertig jaar geleden bij een inspectiebureau voor brandverzekeraars. In die periode werden tal van bedrijven en instellingen geïnspecteerd om een oordeel te vormen over de brandrisico’s en om preventieadviezen te verstrekken. In 1989 volgde het TBBS, het Bureau voor Schadepreventie van het Verbond van Verzekeraars. Kennisoverdracht vormde toen de belangrijkste activiteit van ‘brandspecialist’ Sterk. Dat resulteerde in cursussen en tal van publicaties in bladen en handboeken. Daarnaast nam hij deel in normcommissies en in werkgroepen van Europese verzekeraars. Na het TBBS was er het NCP en ten slotte CertoPlan, waarbij kennisoverdracht op het gebied van brand en brandveiligheid steeds de hoofdrol vervulde. In 2007 startte Jan zijn eigen bedrijf onder de naam Sterkpreventie. Jan Sterk is ook hoofdredacteur van het handboek Brandbeveiliging. Dit handboek bestaat sinds 2002 en wordt nog steeds uitgegeven. (zie ook kader Handboek Brandbeveiliging)

Handboek Brandbeveiliging De basis voor goede brandbeveiligingsmaatregelen wordt gevormd door duidelijke regelgeving en technische voorschriften voor ontwerp en aanleg van brandbeveiligingsinstallaties. In de praktijk is het in veel gevallen niet eenvoudig. Het Handboek Brandbeveiliging maakt de complexe materie van toepassing en handhaving van de regelgeving rondom brandveiligheid, voor alle betrokken partijen inzichtelijk. Losbladig opbouwwerk Het Handboek Brandbeveiliging kent een flexibele opzet. Bij bestelling ontvangt u het hoofdwerk, bestaande uit elf ringbanden plus de bijbehorende cd-rom. Hiermee kunt u direct aan de slag. Op de cd-rom treft u de complete tekstdatabase van het handboek aan. De komende jaren ontvangt u vervolgens zes maal per jaar een aanvulling met een omvang van ongeveer 140 pagina’s per aflevering en eenmaal per jaar een bijgewerkte cd-rom. Zie voor meer informatie: www.bimmedia.nl/brandbeveiliging

Br a ndv eil igheid

Vrijdag 10 oktober 2014, Cobouw 174

Het systeem voldoet, de regels niet Van een van onze verslaggevers

De Brandweer en de Rijksoverheid willen dat er voor brandveiligheid vaker ‘risicogericht’ in plaats van ‘regelgericht’ wordt gedacht. Peter van de Leur, senior adviseur brandveiligheid bij ingenieursbureau DGMR zet zijn vraagtekens bij deze beleidsverandering. Hij pleit voor een grotere deskundigheid bij brandveiligheidsvraagstukken. En voor duidelijkere regels. Helderheid over de verantwoordelijkheid

prof.ir. Peter van de Leur, adviseur brandveiligheid

Het onderzoek naar de Schipholbrand in 2005 was voor de brandweer en de verantwoordelijke ministers destijds de aanleiding voor een beleidswijziging. Er moest meer aandacht komen voor speciale brandveiligheidsmaatregelen voor kwetsbare groepen in scholen, zorggebouwen en gevangenissen. En het moest duidelijk zijn dat brandveiligheid in de eerste plaats de verantwoordelijkheid is van de eigenaar én de gebruikers van een gebouw. ‘De hele boel moet op de schop’, zegt Van de Leur, omdat de overheid en de brandweer ontevreden zijn over de regels in het Bouwbesluit. Uit onderzoeken blijkt namelijk dat ze niet goed werken. Bovendien blijkt ook dat burgers en bedrijven vaak niet of nauwelijks op de hoogte zijn van brandveiligheidsregels en zich niet verantwoordelijk voelen. En na een incident waar iets mankeerde aan de brandveiligheid, wordt al heel snel naar de overheid en de brandweer gewezen. Zij hebben daar genoeg van en komen tot de conclusie dat er dingen systematisch fout gaan’.

Voorlichtingscampagnes hebben weinig effect Maar dat gaat te ver, vindt Van de Leur. ‘Ik deel die mening niet. We hebben in Nederland zo ongeveer het kleinste aantal dodelijke slachtoffers door brand. Dan doen we hier kennelijk toch iets goed.’ Hij verwacht weinig van de maatregelen in het Actieprogramma Brandveiligheid: ‘Natuurlijk is bewustwording belangrijk en ik denk ook dat een risicoanalyse nuttig is. Je kunt dan al bij de bouw maatregelen nemen die op de risico’s zijn afgestemd. Maar een voorlichtingscampagne over brandveiligheid zal weinig verbeteren aan de veiligheid van gebouwen. Slechts weinig burgers en bedrijven maken een brand mee, waardoor ze bij dat risico niet vaak en niet lang zullen stilstaan.’

Duidelijker regels een meerwaarde voor Bouwbesluit Het brengt Van de Leur automatisch bij zijn andere punt: de onnavolgbaarheid van de regelgeving. ‘De bedoeling van de regels over brandveiligheid in het Bouwbesluit was dat ze eenvoudig, eenduidig en duidelijk zouden zijn. Nou, dat is niet gelukt. Het is een wollige, door juristen opgestelde tekst, die op allerlei manieren te interpreteren valt. Zelfs wij, als specialisten, hebben grote moeite om ermee om te gaan.’ Van de Leur pakt het Bouwbesluit erbij. ‘De artikelen over vluchtroutes zijn goede voorbeelden van die onduidelijkheid. Er worden definities en redeneringen gebruikt die onbegrijpelijk zijn en elkaar tegenspreken. En ondanks deze regels is het nog steeds mogelijk om gebouwen te maken die vanuit het brandveiligheidsoogpunt bezien levensgevaarlijk zijn. Ik krijg vaak genoeg plannen onder ogen die voldoen aan het Bouwbesluit, maar waar ik nooit mijn goedkeuring aan zou geven. Als je die regelgeving beter, helder en overzichtelijker maakt, dan kun je veel veiliger bouwen zonder direct naar risicoanalyses te verwijzen.’

Werken aan deskundigheid voor betere toetsing En hoe moet het straks met de toetsing van risicoanalyses voor gebouwen? Gemeenten hebben al zoveel moeite om de benodigde deskundigheid te vinden om ‘gewone gelijkwaardige oplossingen’ te toetsen, laat staan de nog veel complexere risicobenaderingen. Van de Leur: ‘Ik denk dan ook dat het weinig zin heeft om de burger of gebouweigenaar te verplichten een cursus brandveiligheid te volgen, maar dat het veel beter is om de regels te verbeteren, zodat de experts er beter mee omgaan en veiliger oplossingen kunnen aandragen. Dat zou de behoefte om naar een risicobenadering te grijpen al kunnen verkleinen. Gecombineerd met een serieuze inspanning om de deskundigheid te vergroten van de mensen die er dagelijks mee te maken hebben (zie ook het pleidooi van Johan Koudijs in het artikel van Jan Sterk, op pagina 5 in deze special), zodat als risicoanalyse nodig is, deze ook deskundig opgesteld en getoetst kan worden.’

Brandonderzoek Per jaar ontstaan in Nederland zo’n 40.000 branden. De meeste branden leveren alleen materiële schade op. Er zijn echter ook elk jaar weer slachtoffers te betreuren. Om diverse redenen is het belangrijk te weten wat de oorzaak en/of het verloop van een brand is geweest. Kennis over het ontstaan van branden kan immers worden gebruikt om deze te voorkomen. In strafrechtelijke zin, maar ook voor de afhandeling van schadeclaims is het belangrijk vast te stellen of een brand is aangestoken of een technische oorzaak heeft. Dit objectief vaststellen is daarom de eerste stap in de verdere afwikkeling van een brand. Het boek Brandonderzoek geeft de methodologie weer waarop een brandonderzoek gestructureerd kan worden uitgevoerd. Daarnaast geeft het technische en fysische achtergronden van branden weer. Deze uitgave is bestemd voor brandonderzoekers in zowel de publieke als de private sector, voor onderwijsinstellingen en voor overige betrokkenen op het terrein van brandonderzoek, brandveiligheid en aansprakelijkheid zoals o.a. schadeverzekeringsmaatschappijen en tussenpersonen, rechtbanken, advocatenkantoren en rechtskundige adviesbureaus, expertisebureaus, Brandweer en Politie, keuring en inspectiebureaus, beleidsmedewerkers bij de overheid, belangrijke ingenieurs- en adviesbureaus, bouwbedrijven, architecten, installateurs en fabrikanten. Brandonderzoek speelt een belangrijke rol in de Nederlandse samenleving. Zowel vanuit publiekrechterlijke- als privaatrechtelijke hoek is het belang van hoogwaardig brandonderzoek belangrijk. Juridische, sociale en economische belangen spelen hierbij een rol. Gestructureerd uitgevoerd onderzoek is daarnaast essentieel voor het samenstellen van brandstatistieken. Betrouwbare statistieken vormen de basis voor regelgeving en opleidingen. Zie voor meer informatie www.bimmedia.nl/brandonderzoek

AR OP ? AR OP NA ? AR OP N? NA N GENNA EN GEN N GE E D D ! E ! A D RR!D RA W RD URW W RRD RA R E OOO VEU OOO V OO EU OO EIV DN D O DNE I D O DE D NI BE ELTW ENBE ELTW EN EL BE TW EN AN ND SNAN ND SNAN ND SN DE BRA ERDE BRA ERDE BRA ER D D D UW BLA UW BLA UW BLA

Succesvol zaken doen met de overheid? ‘De overheid als klant’ biedt u een kijkje in de keuken van de overheid. Tegen welke problemen loopt u als ondernemer aan als u zaken wilt doen met de overheid? Hoe voorkomt u dat u zich stuk vecht tegen een muur van bureaucratische procedures en onwil?

BRANDENDE BRANDENDE VRAAG BRANDENDE VRAAG VRAAG

Dit boek biedt een duidelijke analyse van die procedures, en geeft u de handvatten om ze juist te gebruiken om uw doel te bereiken: succesvol zaken te doen met de overheid.

De overheid als klant

HOE WEET U ZEKER DAT UW BRANDWERENDE DEUREN HOE WEET U ZEKER DAT UW ECHT VOLDOEN AAN DEUW EISEN? BRANDWERENDE DEUREN HOE WEET U ZEKER DAT

789462

mr. drs. Ireen Boon

ISBN 978 94 6245 052 3

450523

De overheid als klant mr. drs. Ireen Boon

ECHT VOLDOEN AAN EISEN? Simpel, kijk aan de scharnierzijde van de deur. Ziet DE u daarop het speciale BRANDWERENDE DEUREN brandlabel van GND? Dan is de deur gegarandeerd 30 of 60 minuten ECHT VOLDOEN AAN EISEN? Simpel, kijk aan de scharnierzijde van de deur. Ziet DE u daarop het speciale

Ga voor meer informatie of uw bestelling naar www.bimmedia.nl/overheid.

99629_Overheid als klant_95x270.indd 1

7/9/2014 4:22:38 PM

SafeConsult Gebouwveiligheid & Onderhoudsadvies Helpt u bij vragen als:  Is de brandveiligheid in mijn gebouw in orde?  Aan welke regelgeving moet mijn gebouw voldoen?  Waar moet ik aan denken als ik wil gaan verbouwen?  Een brief van de Brandweer gekregen met tekortkomingen, wat nu? Onze ervaren brandveiligheidsadviseurs voeren gebouwinspecties uit, stellen risicoanalyses op en adviseren oplossingen. Heeft een vraag m.b.t. brandveiligheid, neemt u dan contact met ons op. Wij helpen u graag verder. SafeConsult BV | Gebouwveiligheid & Onderhoudsadvies A Marene 25 4007NP Tiel | T +31 (0) 344 64 56 86 E info@safeconsult.nl | W www.safeconsult.nl

brandvertragend. Op het label leest u om hoeveel minuten het gaat en brandlabel van GND? Dan is de deur gegarandeerd 30 of 60 minuten ziet u bovendien hoe de deur is geleverd en wie verantwoordelijk is voor Simpel, kijk aan de scharnierzijde van de deur. Ziet u daarop het speciale brandvertragend. Op het label leest u om hoeveel minuten het gaat en plaatsing envan controle. GND-label controleert 30 u dus eenvoudig brandlabel GND? Met Dan het is de deur gegarandeerd of 60 minuten ziet u bovendien hoe de deur is geleverd en wie verantwoordelijk is voor en snel de veiligheid en prestaties deur. Kies voorhet zekerheid, brandvertragend. Op het label leest van u omdehoeveel minuten gaat en plaatsing en controle. Met het GND-label controleert u dus eenvoudig vraag ernaar bij uw ziet u bovendien hoetoeleverancier. de deur is geleverd en wie verantwoordelijk is voor en snel de veiligheid en prestaties van de deur. Kies voor zekerheid, plaatsing en controle. Met het GND-label controleert u dus eenvoudig vraag ernaar bij uw toeleverancier. en snel de geen veiligheidrisico. en prestaties van de deur. Kies voor zekerheid, Neem

De GND-deur, een veilig vraag ernaar bij uw toeleverancier.

gevoel. Neem geen risico. De GND-deur, een veilig gevoel. Neem geen risico. MET GND-GARANTIE De GND-deur, een veilig gevoel.

Lid van:

KIEST U VOOR: MET GND-GARANTIE KIEST U VOOR: MET GND-GARANTIE KIEST U VOOR:

Lid van:

www.gnd.nl www.gnd.nl www.gnd.nl

Br a ndv eil igheid

Vrijdag 10 oktober 2014, Cobouw 174

Brandweer wil zich niet buitenspel laten zetten Peter de Lange

Als particuliere adviseurs de toetsing van bouwplannen overnemen van de brandweer, zoals het kabinet wil, ontstaat er een serieus veiligheidsprobleem, waarschuwt René Hagen, lector Brandpreventie bij het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) in Arnhem. Het IFV, het belangrijkste kenniscentrum van de brandweer in Nederland, maakt zich grote zorgen. ‘Over bouwplannen voor kleinere panden hoeven we niet per se te adviseren, maar voor grote, risicovolle projecten zou onze adviesfunctie wettelijk geborgd moeten zijn.’ De rol van de brandweer als deskundig en onafhankelijk adviesorgaan komt steeds verder onder druk te staan. De relatie met het eigen gemeentebestuur en daarmee de invloed op bouwaanvragen liep al sterk terug toen de plaatselijke brandweerkorpsen opgingen in veiligheidsregio’s. In de kabinetsplannen is een gemeentebestuur straks niet langer automatisch de eerst aangewezen instantie om een bouwplan te beoordelen: dat werk kan ook door een particulier bureau worden gedaan.

Verantwoordelijkheid brandveiligheid Daarmee komt de verantwoordelijkheid voor de brandveiligheid nog meer bij aannemer en ontwikkelaar te liggen. En dat is geen goed vooruitzicht, meent René Hagen. ‘Bouwers hebben vaak andere belangen dan veiligheid, want veiligheid kost geld. Kijk maar naar het Bos en Lommerplein, waar een parkeergarage dreigde in

René Hagen, lector Brandpreventie

te storten door een gebrek aan toezicht. Je ziet het ook in landen die al werken met een private bouwplantoets. Aannemers gaan shoppen. Ze zoeken de minst strenge adviseurs.’ Ook wordt zo de kennis gemist die de brandweer uit onderzoeken opdoet en die de brandveiligheid bij het ontwerpen van een gebouw kan optimaliseren, voegt Hagen eraan toe.

Aan deze risicovermijdende en mensenlevenbesparende aanpak dreigt nu een einde te komen. Hoe kunnen brandweerlieden vertrouwen op de aanwezige brandwerende voorzieningen, als zij de situatie in het pand niet of nauwelijks kennen? Alleen periodieke controles geven nog enig inzicht. ‘Maar dat zijn momentopnames, daar heb je niet veel aan,’ aldus Hagen.

Problemen

De brandweer houdt daarom uit veiligheidsoverwegingen vast aan een integraal adviserende rol bij de beoordeling van grootschalige bouwplannen. Maar de gesprekken met minister Blok verlopen moeizaam. ‘We proberen eruit te slepen wat eruit te slepen valt,’ zegt Hagen. Komt de brandweer toch buitenspel te staan, dan zal dat volgens René Hagen ernstige gevolgen hebben. ‘Ik voorspel in dat geval meer en grotere branden,’ zegt hij. ‘Als je geen kennis en vertrouwen hebt in brandwerende voorzieningen in een pand, dan stuur je mensen niet zomaar naar binnen. Dan stel je je terughoudend op. Je gaat niet zomaar levens op het spel zetten.’

Als de brandweer ‘aan de voorkant’ geen invloed meer heeft op een bouwplan, levert dat bij brandbestrijding een groot probleem op, stelt het IFV. Een van de gevolgen van een private bouwplantoets zal zijn dat het kiezen van de veiligste en meest effectieve aanpak van een brand op de tocht komt te staan. Hagen: ‘Repressief optreden brengt altijd risico’s met zich mee. De gewone gedragslijn was dat de brandweer altijd een brandend pand betreedt. Dat is effectief, maar ook gevaarlijk; door die tactiek komt elk jaar gemiddeld één brandweerman om het leven. Na een dramatische brand in een botenloods bij De Punt waarbij drie brandweerlieden het leven lieten, hebben we besloten het anders te gaan doen. Niet meteen naar binnen, maar beter gebruikmaken van de brandwerende voorzieningen, zoals de sprinklerinstallatie en brandwerende deuren en wanden. Uit onderzoek door de Arbeidsinspectie blijkt dat wij al in een groot aantal gevallen niet meer direct naar binnen gaan.’

IN 2013 KWAMEN

ANTWOORDEN OP

BRANDENDE

45 MENSEN

VRAGEN ANTWOORDEN OP VRAGEN BRANDENDE VRAGEN

IN 2013 KWAMEN

ANTWOORDEN OP

OM BIJ EEN WONINGBRAND

BRANDENDE

45 MENSEN

EN VIELEN ONGEVEER 600 GEWONDEN

IN 2013 KWAMEN

OM BIJ EEN WONINGBRAND

45 MENSEN

EN VIELEN ONGEVEER 600 GEWONDEN

OM BIJ EEN WONINGBRAND

ONDER DE DODEN EN VIELEN ONGEVEER 600 GEWONDEN

ZIJN 13 65-PLUSSERS ZIJN 13 65-PLUSSERS ZIJN 13 ONDER DE DODEN

IN NEDERLAND RUKT

DE BRANDWEER JAARLIJKS

ZO’N 7.000 KEER

Antea Group Uw verbinding naar een veilige toekomst

IN NEDERLAND RUKT UIT VOOR EEN WONINGBRAND

DE BRANDWEER JAARLIJKS

ZO’N 7.000 KEER

IN NEDERLAND RUKT UIT VOOR EEN WONINGBRAND

DE BRANDWEER JAARLIJKS

ZO’N 7.000 KEER = 1.000

UIT VOOR EEN WONINGBRAND

= 1.000

Adviesgroep SAVE biedt specialistische dienstverlening op het gebied van industriële veiligheid, crisisbeheersing en -preventie en

3 MINUTEN HEBBEN BEWONERS 65-PLUSSERS

OM ZICH IN VEILIGHEID

TE BRENGEN BIJ EEN WONINGBRAND 3 MINUTEN HEBBEN BEWONERS OM ZICH IN VEILIGHEID

TE BRENGEN BIJ EEN 3 MINUTEN HEBBEN BEWONERS WONINGBRAND OM ZICH IN VEILIGHEID

HOE LANG DUURT HET GEMIDDELD

brandveiligheid. Hiermee zijn wij voor opdrachtgevers een partner

= 1.000KAN BLUSSEN? VOOR DE BRANDWEER

die een veelzijdige bijdrage levert aan een leefomgeving waarin we veilig kunnen wonen, werken en recreëren. Opdrachtgevers zetten ons in op strategisch, tactisch en operationeel niveau. Waar nodig verbreden we hierbij onze veiligheidsexpertise met onze kennis van waterveiligheid, ruimtelijke ordening, infrastructuur en gebouwen. Zo denken we mee over hoe we nationaal en internationaal industrieën zo veilig mogelijk kunnen inrichten, maar ook hoe we kunnen zorgen voor veilige infrastructuur, mobiliteit en brandveilige gebouwen. We worden ook ingezet om effectieve crisisbeheersing

naar organisaties, om veilighiedsrisico’s te onderzoeken en beheersmaatregelen te ontwikkelen en te realiseren.

DETEVLUCHTWEG TOT EEN BRENGEN BIJ EEN

VOLGENDE VEILIGE RUIMTE WONINGBRAND MAG MAXIMAAL 30 METER ZIJN

DE VLUCHTWEG TOT EEN

ONTDEKKINGSTIJD 13 MIN HOE LANG DUURT HET GEMIDDELD MELDTIJD 2 MIN VOOR DE BRANDWEER KAN BLUSSEN?

EEN MENS KAN GEMIDDELD VOLGENDE VEILIGE RUIMTE

8 MIN OPKOMSTTIJD ONTDEKKINGSTIJD 13 MIN HOE LANG DUURT HET GEMIDDELD 7 MIN INZETTIJD MELDTIJD 2 MIN VOOR DE BRANDWEER KAN BLUSSEN? BLUSTIJD 30 8 MIN MIN OPKOMSTTIJD ONTDEKKINGSTIJD 13 MIN TOTAAL 607 MIN INZETTIJD MELDTIJD 2 MIN MIN BLUSTIJD 30 8 MIN MIN OPKOMSTTIJD

DE ADEM INHOUDEN EEN MENS KAN GEMIDDELD

TOTAAL INZETTIJD BLUSTIJD BRANDWERENDE

en -preventie te organiseren, om weten regelgeving te vertalen

607 MIN MIN

MAG MAXIMAAL 30 METER ZIJN 30 SECONDEN DE VLUCHTWEG TOT EEN

VOLGENDE VEILIGE RUIMTE

MAG MAXIMAAL 30 METER ZIJN 30 SECONDEN DE VLUCHTWEG KAN

DE INHOUDEN IN 1 MKAN PER SEC EEN ADEM MENS GEMIDDELD

AFGELEGD WORDEN 30VLUCHTWEG SECONDEN DE KAN DE ADEM INHOUDEN IN 1 M PER SEC AFGELEGD WORDEN

DE VLUCHTWEG KAN 30 MIN GND-DEUREN BIEDEN U ZEKER

IN 1 M PER SEC

WORDEN 30 OF 60 MINUTEN AFGELEGD VEILIGHEID

TOTAAL www.anteagroup.nl/SAVE

ONDER DE DODEN

Understanding today.

60 MIN

BRANDWERENDE GND-DEUREN BIEDEN U ZEKER

Improving tomorrow.

30 OF 60 MINUTEN VEILIGHEID

BRANDWERENDE GND-DEUREN BIEDEN U ZEKER

BRANDVEILIGHEID VOOR DEUREN

Veilig, betrouwbaar & barrièrevrij Hoe brandveilig is uw gebouw?

DICTATOR: partner in brandveilige en barrièrevrije oplossingen VASTZETINRICHTING

Regel het nu er nog tijd is!

DETECTIE

30 OF 60 MINUTEN VEILIGHEID HOE WEET U ZEKER DAT UW BRANDWERENDE DEUREN HOE WEET U ZEKER DAT UW ECHT VOLDOEN AAN DEUW EISEN? BRANDWERENDE DEUREN HOE WEET U ZEKER DAT

In geval van een brand is een snelle detectie van levensbelang. Door de geïntegreerde relaissokkel van de rookmelder RM3000, is deze in staat de elektromagneet uit te schakelen. TJSS deurdrangers (EN 1154) maken de deur vervolgens zelfsluitend. Deze compacte, uit edelstaal gemaakte, drangers zijn licht in het openen en sterk in het sluiten.

Energieweg 11 8304 AJ Emmeloord T +31 (0)527 613456 F +31 (0)527 698420 E-mail: info@dictator.nl of bezoek onze website: www.dictator.nl

De specialist in passieve bouwkundige brandveiligheid s spuitmortels

De een veilig gevoel. vraag GND-deur, ernaar bij uw toeleverancier. Neem geen risico. De GND-deur, een veilig gevoel. Neem geen risico. MET GND-GARANTIE De GND-deur, een veilig gevoel.

s plaatmaterialen s coatingsystemen

Lid van:

s afdichtingen en doorvoeringen

Lid van:

Postbus 102, 3300 AC Dordrecht, Pieter Zeemanweg 107 Telefoon: 078 617 44 00 Fax: 078 617 10 06 E-mail: reppel@reppel.nl website: www.reppel.nl

KIEST U VOOR: MET GND-GARANTIE KIEST U VOOR: MET GND-GARANTIE KIEST U VOOR:

www.gnd.nl www.gnd.nl www.gnd.nl

Br a ndv eil igheid

Vrijdag 10 oktober 2014, Cobouw 174

Nieuw en innovatief brandveil Jeroen Kreule

Eenpersoonskamers, veel daglicht, ruimte, glasoverdekte binnenpleinen en een duidelijke oriëntatie voor bezoekers en patiënten zijn enkele kenmerken van het eind 2013 geopende Meander Medisch Centrum in Amersfoort. Dit nieuwe ziekenhuis - meer dan 100.000 vierkante meter groot en gelegen op een terp in het groen - is gebouwd volgens de principes van ‘healing environment’. Een plek waar het welbevinden en de rust voor de patiënten voorop staan.

Björn Peters, senior adviseur brandveiligheid bij adviesbureau DGMR

Niet alleen het zorgconcept is betrekkelijk nieuw, er is ook een nieuw en innovatief brandveiligheidsconcept ontwikkeld, gebaseerd op nieuwe inzichten in de ontruiming van gebouwen. Bijzonder zijn de flexibele, rookwerende flappengordijnen die tussen de subbrandcompartimenten zijn geplaatst. Deze gordijnen hangen opgerold aan het plafond, maar wanneer het brandalarm afgaat, vallen de kunststof stroken automatisch naar beneden. Voordeel van deze rookschermen is dat ze heel gemakkelijk te passeren zijn, terwijl de rook wordt tegengehouden. Zo kunnen BHV’ers en ander zorgpersoneel de bedlegerige patiënten op een snelle manier naar een veilige (lees: rookvrije) ruimte rijden. Senior adviseur brandveiligheid Björn Peters, werkzaam bij adviesbureau DGMR in Den Haag, is nauw betrokken geweest bij de ontwikkeling van het nieuwe brandveiligheidsconcept voor het Meander Medisch Centrum. Zijn kracht is dat hij verder denkt dan standaardoplossingen. ‘Ik ben niet iemand die de eisen van het Bouwbesluit klakkeloos overneemt, soms denk ik dat creatieve oplossingen of nieuwe concepten beter uitpakken. Daarom ga ik graag de dialoog aan met de opdrachtgever, de veiligheidsregio, de architect en/of de gebruiker. Samen gaan we dan op zoek naar het optimale brandveiligheidsconcept voor de eindgebruiker of eigenaar van het pand.’ Peters is al sinds 2006 betrokken bij de nieuwbouw van het Meander Medisch Centrum, ruim voor de eerste paal de grond in ging. De brandveiligheidsadviseur - opgeleid als bouwfysicus - had vanaf het begin intensief contact met de ontwerpcoördinator van Atelier PRO (Hein Doeksen), het hoofd van de bedrijfshulpverlening van Meander Medisch Centrum (Harry Lip) en een vertegenwoordiger van de Veiligheidsregio Utrecht (Bart Oegema).

Veilige evacuatie Veilige evacuatie van patiënten in geval van nood: dat is van meet af aan het uitgangspunt geweest voor het brandveiligheidsconcept van het nieuwe ziekenhuis in Amersfoort. De patiëntenkamers

van de meeste ziekenhuizen die in de jaren negentig of eerder zijn gebouwd, bieden plek aan drie tot zes patiënten en liggen aan een lange gang. Het Meander Medisch Centrum koos voor louter eenpersoonskamers en dat had gevolgen voor het brandveiligheidsconcept. Want volgens de eisen van het Bouwbesluit moet elke patiëntenkamer in een zorginstelling als een extra beschermd subbrandcompartiment worden beschouwd, inclusief brandwerende wanden en zelfsluitende deuren. Voor het Meander zou dat, vanwege de eenpersoonskamers en de wens om de wand tussen de kamers en de gangzone transparant te houden, te kostbaar worden. In hun zoektocht naar het optimale brandveiligheidsconcept stonden Peters en zijn sparringpartners dus voor een grote uitdaging.

Ontruimingsprotocol Er bestaat een theoretische tijdlijn voor een ontruiming. Het in 1994 uitgebrachte Brandveiligheidsconcept Gezondheidszorggebouwen - in een periode dat eenpersoonskamers allerminst gangbaar waren - gaat uit van een tijdspanne van vijf minuten. Is er brand in een patiëntenkamer,

Een foto-impressie van het sinds eind 2013 geopende Meander Medisch Centrum in Amersfoort. Foto’s: Dirk Verwoerd/Atelier Pro

dan gaat binnen één minuut het brandalarm af. In de twee minuten die volgen, moeten twee bedrijfshulpverleners bij de patiëntenkamer zijn. Tijdens de laatste twee minuten moeten de BHV’ers zes patiënten in een veilige ruimte zien te krijgen.

Simulatie ontruimingssituaties De grote vraag was of het ontruimen van zes eenpersoonskamers langzamer verloopt dan het ontruimen van één zespersoonskamer. Peters ontdekte echter dat er nauwelijks onderzoek is gedaan naar of literatuur te vinden is over het ontruimen van patiëntenkamers. ‘Dat had ik eerlijk gezegd niet verwacht, want het is een belangrijk thema. Toen hebben we besloten om zelf te gaan testen, in een van de bestaande locaties van Meander en met een een-op-een-model van de nieuw ontworpen afdeling. Met een klokje in de hand hebben we meerdere ontruimingssituaties nagebootst.’ De simulatie leerde dat de ontruimingstijd van zes eenpersoonskamers iets langer duurt dan het ontruimen van één zespersoonskamer, maar dat het veiligheidsniveau voor patiënt en BHV’er in

Vrijdag 10 oktober 2014, Cobouw

ligheidsconcept het nieuwe concept toch iets hoger ligt, omdat zij minder lang worden blootgesteld aan brand of rook.

Apart subbrandcompartiment In het nieuwe brandveiligheidsconcept voor het Meander Medisch Centrum vormen de zes eenpersoonskamers, inclusief de gang, uiteindelijk een apart subbrandcompartiment van 180 à 200 vierkante meter. Ook zijn alle kamers voorzien van een sprinklersysteem dat branduitbreiding en rookverspreiding beperkt. Na overleg met de brandweer hoefden de deuren van de patiëntenkamers niet zelfsluitend te zijn. Volgens Peters is het sluiten van deuren opgenomen in het ontruimingsprotocol: BHV’ers en ander personeel trainen dit veelvuldig. Tussen de subbrandcompartimenten met vier of zes patiëntenkamers hangen zogenaamde ‘stripecoil’-rookschermen van de Duitse firma Stöbich. Peters: ‘Omdat deze gordijnen nog nooit in een zorginstelling zijn toegepast, hebben we deze samen met Stöbich, de brandweer en bedrijfshulpverleners van Meander Medisch Centrum uitgebreid getest. De resultaten van die testen vielen goed uit. Ons idee om een makkelijk met bedden passeerbaar rookscherm te maken dat, in combinatie met een sprinklerinstallatie, de rook lang genoeg tegenhoudt om patiënten naar de veilige zone achter dat rookscherm te evacueren, bleek te realiseren. Het verpleeggebouw in het nieuwe ziekenhuis hangt er intussen vol mee.’

Vernieuwend Ook vernieuwend aan het brandveiligheidsconcept van het Meander Medisch Centrum is de manier waarop rook en warmte in de glasoverdekte verbindingsruimten worden afgevoerd. Normaal gesproken gebeurt deze afvoer via ventilatoren in het dak. Peters: ‘Omdat het om grote ruimtes gaat, zouden er dus veel ventilatoren in het dak van elk van de vier atria opgenomen moeten worden. Dat was echter niet haalbaar binnen het beschikbare budget.’ Uiteindelijk is gekozen voor een paar bijzonder krachtige ventilatoren in het dak van De Laan, de hoofdontsluitingsroute van het ziekenhuis. Is er brand, dan gaan - afhankelijk van de positie van de brand - in een van de overige drie atria de dakluiken open en wordt een deel van de ventilatoren geactiveerd, zodat ze deze de rook naar buiten kunnen persen.

Br a ndv eil igheid

Wereldprimeur! ’s Werelds 1e brandwerende tourniquet is volledig custom made ontworpen en ontwikkeld door Bauporte Design Entrances

DWER AN

TREEM EX

GE HO BR

DHEID EN

2resist® ceiling system

Wie veiligheid serieus neemt, anticipeert op brandgevaar Het 2resist® plafondsysteem van Faay biedt een extreem hoge brandweerstand van minimaal 120 minuten, met een reserve van 10%. De extra vluchttijd die dit biedt, kan van doorslaggevend belang zijn. ® Faay 2resist plafonds bieden daarmee optimale bescherming. Veilig idee! Bel (0347) 37 66 24 of kijk op faay.nl.

Br a ndv eil igheid

Vrijdag 10 oktober 2014, Cobouw 174

Nieuwe eisen bouwen bij transportroutes Edo Beerda

Bouwen in veiligheidszones en plasbrandaandachtsgebieden wordt aan exact omschreven voorschriften gebonden. Lastiger dus om bij transportroutes te bouwen? Nee, het is vooral duidelijker. Met een bakstenen gevel en ventilatie met noodknop zit je meestal goed. In het verleden kwam het nog wel eens voor dat een woon- of kantoorontwikkeling halverwege plots moest worden afgeblazen wegens nabijheid van transportroutes. Argument: een incident met gevaarlijke stoffen zou ernstige gevolgen kunnen hebben. Maar waarom op de ene plek wel extra maatregelen en eisen tegen het gevaar van explosie of brand en op andere niet? ‘Dat is het voordeel van deze uniforme regeling: je weet vooraf als ontwikkelaar en ontwerper waar je aan toe bent,’ zegt Susan Eggink-Eilander, adviseur veiligheid van ingenieursbureau Antea Group. De nieuwe regels scheppen duidelijkheid aan de voorkant van het bouwproces en bieden kansen om op een veilige manier te ontwerpen en te bouwen binnen risicozones.

Uniforme eisen Bouwen in veiligheidszones en plasbrandaandachtsgebieden kan in principe nog altijd, als het gebouwontwerp maar juist is. Mensen die in die gebieden wonen en werken moeten namelijk

Stedelijk Museum

een veilige bescherming krijgen tegen een mogelijke calamiteit op het spoor, de weg of waterweg. De nieuwe voorschriften in de Regeling Bouwbesluit 2012 (Staatscourant 4057 d.d. 18 februari 2014) die het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft uitgevaardigd, stellen uniforme eisen aan onder andere de locatie van vluchtroutes en brandwerendheid van de gevel. Verder eist de regeling een voorziening waarmee een mechanisch ventilatiesysteem bij calamiteit handmatig kan worden uitgeschakeld. Dat laatste is in principe vrij eenvoudig realiseerbaar. Een aan/uit-schakelaar per woon- of kantoorunit of voor het hele gebouwsysteem is voldoende om te voorkomen dat een toxische wolk de gebouwgebruikers kan bereiken.

veel beter. Ook uitvoering ervan vereist meer aandacht en controle, constateert Eggink. ‘Je moet voorkomen dat het uiteindelijk mis gaat bij de zwakste schakel. Je wilt niet dat de ramen er alsnog uitvliegen, omdat de glaslatten te kwetsbaar blijken.’ Op dit moment is nog niet duidelijk wanneer de regelgeving inzake het Basisnet in werking kan treden. De Tweede Kamer heeft te kennen gegeven dit najaar nog overleg te willen in het kader van het Besluit externe veiligheid transportroutes. Naar huidig inzicht treedt het Basisnet per 1 januari 2015 in werking.

Het brandwerend en explosiebestendig maken van een gevel vraagt bijzondere aandacht. Zeker als het om kunststof of houten geveldelen gaat. Maar een traditionele gevel van dicht metselwerk voldoet prima aan de richtlijnen. Bij houten geveldelen kan impregneren een oplossing zijn. Glas vereist altijd extra aandacht. Bouwen in een risicogebied kan volgens de nieuwe regels alleen als daarbij brandwerend glas wordt gebruikt. De kwaliteit van de detaillering van kozijnen moet

protect.people.project. Schiphol

Ziggo Dome

Hoefnagels Branddeuren beschermt gebouwen tegen de schade van vuur en rook en biedt mensen blijvend veiligheid met brand- rook-, en inbraakwerende afsluitingen. We ontwikkelen technisch én estetisch hoogwaardige maatwerk-totaal-oplossingen. Dit doen we voor én met architecten, brandtechnisch adviesbureau’s en aannemers. Samen realiseren we complexe projecten waarin veiligheid van mens en gebouw een belangrijke rol speelt.

Hoefnagels Branddeuren T 013 462 59 59 E Info@hoefnagels.com I www.hoefnagels.com

Brandwerendheid

FLEXIBEL. EENVOUDIG. VEILIG. Hilti. Outperform. Outlast.

Versterking van ons aanbod brandwerende producten! Hilti Brandwerende manchet op rol CFS-C EL

NIEUW

Sterker. Sneller. Netter. De oplossing voor schuine doorvoeringen, bochten en koppelstukken. Flexibele oplossing voor een brede range kunststof leidingen Nulafstand tot de wand, hoek, Hilti manchet, Conlit en Hilti bandage Voor doorvoeringen met een hoek tussen 90° en 45° U-vorm voor toepassing bij een haakse bocht Dè oplossing voor niet-standaardtoepassingen

Hilti Brandwerend schuim CFS-F FX Brandwerend afdichten van openingen met kabel, kabelbundels, kabelgoten en leidingen. Bijzonder snel en gemakkelijk brandwerend afdichten met slechts één product Schuim kan eenvoudig worden gevormd tijdens het droogproces Ideaal voor afdichting van onregelmatige openingen Zeer snelle en eenvoudige afdichting van de doorvoering Uitstekend toe te passen bij meterkast doorvoeringen Hilti Brandwerende sleeve CFS-SL De snelste manier om kabelafdichtingen te installeren en later extra kabels toe te voegen. Eenvoudig te installeren en controleren Gemakkelijke doorvoer van extra kabels achteraf Volledig operationeel direct na installatie Robuust Zeer geschikt voor: server ruimtes, ziekenhuizen en kantoren

“De service en kennis die Hilti in huis heeft op het gebied van gereedschap en brandvoorzieningen is voor ons van aanvullende waarde waardoor wij met een gerust gevoel ons kunnen laten informeren en kunnen vertrouwen op hun expertise.” Martin Bloothoofd, Directeur INCO BV www.incobv.nl

NIEUW

Firestop selector

Hilti. Outperform. Outlast.

Vind eenvoudig brandwerende oplossingen voor uw project.

Hilti Nederland BV I Leeuwenhoekstraat 4 I 2652 XL Berkel en Rodenrijs I T 010 - 519 11 11 I F 010 - 519 11 99 I www.hilti.nl

Ontwerp brandveilige gebouwen

Met deze 2 boeken krijgt u inzicht hoe u de bouwregelgeving met betrekking tot brandveiligheid op de juiste manier toepast en welke begrippen hierbij worden gebruikt. Elke stap is opgebouwd uit een tabel al dan niet voorzien van illustraties. Voordelen:

Deel 1 behandelt diverse woonfuncties en

• Een veel logischere volgorde (grof naar fijn) • Aansluiting op voor u bekende begrippen • Koppeling naar begrippen uit Bouwbesluit 2012 • Helderheid over prestatie-eisen • Woonfuncties en kantoorfuncties

kantoorfuncties en deel 2 behandelt diverse gezondheidszorgfuncties met bedgebieden en logiesfuncties. De prijs per uitgave bedraagt € 39,95 (inclusief btw).

Ga voor meer informatie of uw bestelling naar www.bimmedia.nl/stappenplanbrandveiligheid

Br a ndv eil igheid

Vrijdag 10 oktober 2014, Cobouw 174

Brandbeveiligingsbranche laat Frank Blaauboer

‘De zwakste schakel in brandbeveiliging zijn niet de producten, maar de manier waarop ermee omgesprongen wordt.’ Dit zegt Henk van Herpen, commercieel directeur van Alprokon Aluminium in Barendrecht. Hij wil een lans breken voor een certificeringsregeling voor het mogen toepassen van brandbeveiligingsproducten. Op het gebied van certificering en controle op uitvoering en installatie valt in zijn ogen nog veel te verbeteren. ‘De regelgeving voldoet, maar wordt in de praktijk in onvoldoende mate nageleefd. Op het gebied van brandveiligheid zou de bouw een voorbeeld moeten nemen aan inbraakbeveiliging.’ Hoe bijvoorbeeld dubbele deuren in een gebouw 30 minuten of 60 minuten brandwerend moeten worden uitgevoerd, staat beschreven in de regelgeving. Het Bouwbesluit schrijft de minimale wettelijke ondergrens voor en er moet worden voldaan aan NEN 6069. Zo’n dubbele deurconstructie, inclusief hangen sluitwerk, moet op ware grootte door een erkend laboratorium volgens de norm worden getest. Natuurlijk kunnen er aan deze geteste constructie kleine wijzigingen worden aangebracht. Het speelveld waarbinnen deze aanpassingen mogen worden uitgevoerd, is beschreven in het ‘field of application’. Dus ook het toepassingsgebied ligt vast.

Voorbeeld van brandproeven op ware grootte. Foto’s: Alprokon Aluminium B.V.

Aanpassingen buiten dit gebied? Prima, maar dan moet de praktijkbrandproef opnieuw worden uitgevoerd. De norm is hier kraakhelder.

Misstanden Brandveiligheid is een veelomvattend thema, waar niemand de ‘eigenaar’ van is. Zo heeft de brandweer per regio een afwijkende mening en een verzekeraar vaak weer een andere. Veiliger wordt het er echter niet op. ‘En het nare is dat je een ‘kenner’ moet zijn om fouten in de praktijk te herkennen’, meent Van Herpen. ‘Wij komen bijna dagelijks misstanden tegen in overheids- of openbare gebouwen en zelfs in nieuw opgeleverde geavanceerde hoogbouw gaat het mis. Blijkbaar wordt er door de verantwoordelijken niet nauwkeurig genoeg omgegaan met prestatieverklaringen en worden er tijdens het bouwproces te veel terloopse wijzigingen aangebracht die, vaak onbedoeld, een negatief of soms zelfs desastreus gevolg hebben voor brandveiligheid.’

Keuze in de praktijk Er is dus een verschil tussen de tekentafel en de praktijk. Dat zou niet moeten. Wij lopen vaak tegen dit probleem aan’, gaat Van Herpen verder. ‘De ene keer worden onze producten verkeerd gemonteerd of is de deurconstructie zelf niet in

orde. De andere keer kiest de aannemer een ander product, dat helemaal niet aan de eisen voldoet, maar waarmee hij gewend is te werken. Gebrek aan geld, tijd en kennis van brandwerendheid zijn hiervoor vaak de redenen.’

Materiaalkeuze Aan de kwaliteit van de beschikbare producten in de branche ligt het niet. Er zijn zat producten die voldoen aan de gestelde normen. De crux zit ‘m in de keuzes van materiaal en oplossing die op het laatste moment gemaakt worden, tijdens het bouwproces zelf. Waarom is er zo weinig controle op de praktijkuitvoering van het bouwfysisch ontwerp, dat prima in orde is? Ook ingenieursbureaus die verantwoordelijk zijn voor het bouwfysische deel van het ontwerp zijn zich bewust van deze discrepantie. Een budget voor bouwbegeleiding en controle op essentiële punten tijdens de bouw is er vaak niet. Na de ontwerpfase wordt dit losgelaten. PKVW Op het gebied van inbraakbeveiliging is dit beter geregeld. Politie, keuringsinstituten, verzekeraars, beveiligingsbedrijven en aannemers hebben bijna twintig jaar geleden het ‘Politie Keurmerk Veilig Wonen’ (PKVW) omarmd.

Br a ndv eil igheid

Vrijdag 10 oktober 2014, Cobouw 174

kansen liggen Producenten moeten inbraakwerende producten in praktijkopstellingen laten testen volgens de geldende norm. Uit de gepubliceerde lijst met goedgekeurde producten kan een keuze worden gemaakt. Advisering gebeurt uitsluitend door (voor het PKVW) gecertificeerde bedrijven en personen. Verzekeraars moedigen huiseigenaren aan mee te doen door premiekorting op inboedelverzekering te geven op woningen met het keurmerk. Door deze integrale aanpak is de kwaliteit vergroot.

CE-markering Naar verwachting is de geharmoniseerde norm NEN-EN-16034 medio 2015 een feit. Mede hierdoor wordt de herkenbaarheid van ‘goedgekeurde’ brandwerende deuren en bijbehorende producten groter. Een ‘Declaration of Performance’ (DoP) – een door de fabrikant afgegeven prestatieverklaring – zal gemeengoed worden waar verzekeraars en gebouweigenaren naar zullen vragen. Een serieuze stap in de goede richting. Maar het grootste probleem – het gebrek aan integrale aanpak – blijft ook dan bestaan. Dat is precies reden waarom de brandveiligheidssector een voorbeeld zou moeten nemen aan de inbraakbeveiligingsbranche. Een gemiste kans…

Alprokon Aluminium B.V. is specialist in het brandwerend afdichten van de naden tussen en rondom dubbele deuren met deurnaalden. Deze naden worden tijdens brandomstandigheden gevuld met een hoogwaardig expanderend materiaal, waardoor vlamdoorslag niet mogelijk is gedurende 30 of 60 minuten. Het bedrijf levert brandwerende profielen, ‘deurnaalden’ genaamd, voor elk type dubbele deur.

Brandwering zit in ons DNA! Brandwerende Systemen

Br a ndv eil igheid

Vrijdag 10 oktober 2014, Cobouw Advertorial

BRANDWEREND GLAS VAN AGC Brand! U moet er niet aan denken, maar wij denken er iedere dag aan. De veiligheid van de gebruikers van een gebouw is hierbij onze belangrijkste zorg. Het gaat daarbij om het afremmen van de brand, zodat mensen de tijd hebben om zich in veiligheid te kunnen brengen. Naast het voldoen aan het bouwbesluit is het toepassen van esthetisch mooie, duurzame materialen belangrijk. Bij het ontwerp, de ontwikkeling en productie zijn veiligheid, kwaliteit en design dan ook onze belangrijkste aandachtspunten. Het bouwbesluit ‘vertelt’ waar u brandwerend glas moet toepassen en waar het glas aan moet voldoen: Klasse DH, E, EW of EI. De vereiste brandweerstand wordt bepaald door nationale bouwverordeningen (NEN6068 en NEN6069). In bepaalde toepassingen is letselveiligheid (EN12600) een aanvullende eis op brandwerend glas, denk bijvoorbeeld aan deuren (tot een hoogte van 1,40m beide zijden 2B2 of 1C3). Brandwerend glas is slechts een deel van het totale brandwerende element. De glaszetter heeft de verantwoordelijkheid

Project: Achmea Campus, Apeldoorn Architect: ADP Architecten Product: Pyrobel VisionLine 16 in een hoek van 90º en Pyropane 211.44 in de afmeting 1900 x 3300 mm Applicatie: compartimentscheiding naast beschermde vluchtroute (Pyrobel) Type gebouw: kantorencomplex Plaatsing binnenwanden: Intermontage

erop toe te zien dat het brandwerende element als geheel aan de voorschriften voldoet en de goedkeuring van de bevoegde autoriteiten krijgt.

AGC voert 3 merken: Pyrobel(ite), Pyropane en Pyrobel VisionLine Pyrobel(ite) is een doorzichtige gelaagde beglazing samengesteld uit meerdere glasbladen en brandwerende tussenlagen. In geval van brand zullen de tussenlagen spontaan opzwellen en een vuurvast en ondoorzichtig schuim vormen. Pyrobel(ite) voldoet aan het criteria voor ’Integriteit en Beperkte Straling’ (EW) of het criteria voor ’Integriteit en Isolatie’ (EI). Pyrobel staat bekend om zijn vlakheid en is zeer geschikt voor het scheiden van brandcompartimenten ín een gebouw en door zijn tweezijdige brandwerendheid ook geschikt in gevels. Pyropane is gehard glas dat voldoet aan de criteria voor ‘Integriteit’ (E) en ’Integriteit en Beperkte Straling’ (EW). Bij brand is dit product bestand tegen thermische schokken en blijft de beglazing transparant. De coating op het glas werkt als

Project: De Oude Vismijn, Gent Product: Pyrobel 25 Vision Line Applicatie: Binnenwand glas-tegen-glas Type Gebouw: Feestzaal Installatie: Strobbe

hittescherm en reﬂecteert de straling naar de vuurzijde toe. Pyropane is met name geschikt in gevels en als dakbeglazing. Pyrobel VisionLine voldoet aan het criteria voor ’Integriteit en Isolatie’ (EI). Het is een glazenwand-systeem, waarbij de brandwerende glaspanelen door middel van een 5 mm kitvoeg met elkaar verbonden zijn. Het resultaat is een ononderbroken glazen wand. Het glas is een doorzichtige gelaagde beglazing samengesteld uit glasbladen en brandwerende tussenlagen, zonder enige kitnaad in het glas. In geval van brand zullen de tussenlagen spontaan opzwellen en een vuurvast en ondoorzichtig schuim vormen. Meer informatie over onze producten vindt u op www.yourpyrobel.nl. Bent u met een project bezig en wilt u advies over brandwerend glas, bel ons en wij zorgen dat u het beste brandwerende glas op de juiste plek toepast.

Speciﬁeke projectvragen: AGC Technische Advies Service Tel: +31 344 – 679719 www.yourpyrobel.nl

Project: Lely, Maassluis Architect: ConsortArchitects, Rotterdam Product: Pyropane 211.44 in de afmeting 1776 x 3600 mm Applicatie: brandoverslag in de gevel Applicatie: Pyropane in combinatie met doorvalveiligheid Type gebouw: kantoren Gevelbouwer: De Groot & Visser, Gorinchem

BRANDWEREND GLAS

PYROBEL EN PYROPANE

AGC GLASS EUROPE heeft een compleet assortiment brandwerend glas dat een unieke combinatie van LICHT, TRANSPARANTIE en BRANDBEVEILIGING biedt. Het gamma is getest bij officiële Europese testlaboratioria en goedgekeurd volgens Europese en nationale normen voor alle bouwtoepassingen, profieltypes, weerstandsklassen en tijdsspannen.

GLASS UNLIMITED

140595_AGC-Pyrobel-Pyropane adv 266x190mm.indd 1

AGC – Tel. 0344 679922 – sales.nederland@eu.agc.com – www.yourpyrobel.nl

24-09-14 10:55

Het antwoord op al uw brandwerende vraagstukken! Handboek Brandveilig doorvoeren en bevestigen

■ Duidelijke praktijksituaties ■ Overzichtelijke selectieschema‘s ■ Uitgebreide productinformatie ■ Conform Bouwbesluit 2012

Nieuw!

Binnenkort beschikbaar!

BIS Brandwerende Systemen Selector De app waarmee u snel en eenvoudig het juiste brandwerende systeem kiest voor de meest gangbare buis- en kabeldoorvoeringen.

Houd onze website in de gaten voor meer informatie: walraven.com/nl/nl/brandwerendesystemen

walraven.com