PB- PP
BELGIE(N) - BELGIQUE
vlacovaria meer halen uit de biologische kringloop
Vlaamse Compostorganisatie vzw
Vlacovaria verschijnt driemaandelijks: jaargang 26, nr. 1, januari - februari - maart 2018
OPWERKING VAN BIOGAS TOT BIOMETHAAN De voordelen van het opwerken van biogas tot biomethaan zijn gekend en erg overtuigend. Toch landt deze piste vooralsnog niet helemaal binnen het Vlaams Hernieuwbaar Energiebeleid. Nochtans zouden er tegen 2025 maar liefst zeven kerncentrales moeten sluiten. Het Energiepact moet eerstdaags bekrachtigd worden en de tijd dringt ….
BIOMETHAAN ALS BETROUWBARE ENERGIEPARTNER In het Energiepact wordt – om ervoor te zorgen dat de energiezekerheid de komende decennia gegarandeerd blijft – de noodzaak van verschillende extra elektriciteitscentrales op aardgas aangehaald. Vanuit de sector wordt opgewerkt biomethaan als een belangrijke speler in deze transitie gezien. De opgewerkte versie van biogas kan immers rechtstreeks geïnjecteerd worden in het aardgasnetwerk voor opwekking van groene stroom en/of groene warmte. Daarnaast is biomethaan bruikbaar als hernieuwbare transportbrandstof ter vervanging van CNG. Zo zou het gaspotentieel veel groener worden dan het vandaag is. Biomethaan heeft dezelfde samenstelling als aardgas, maar wordt in Vlaanderen gewonnen uit afval, mest en reststromen in plaats van uit fossiele reserves. De bij de verbranding van biomethaan uitgestootte CO2 is dus voornamelijk ‘korte-cyclus’ CO2. In vergelijking met de verbranding van klassieke fossiele brandstoffen als benzine en diesel, wordt er bij de verbranding van biomethaan overigens veel minder NOx (en fijn stof) geëmitteerd. Gevolg: biomethaan betekent een aanzienlijk lagere voetafdruk dan aardgas. Tot hiertoe bleef het Energiepact-debat nadruk leggen op de grotere CO2- impact bij het inzetten van extra aardgascentrales in plaats van kerncentrales. Elektriciteitscentrales die (deels) op biomethaan draaien, zijn echter veel milieuvriendelijker dan een klassieke aardgascentrale. Deze opportuniteit wordt in het energiedebat steeds onderbelicht.
In dit nummer: Opwerking van biogas tot biomethaan . . . 1 (Methaanemissies) Meten, is weten … . . . 3 Green Deal … Big Deal! . . . . . . . . . . . . . . . 4 Actie op recyclageparken, voorjaar 2018 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 OPROEP: neem deel aan demoproeven! . . 5 DIGITALE ENQUETE: Vlaco peilt naar productnoden en het compostgebruik van de openbare groendiensten . . . . . . . . 6 Veldproef met compost en digestaat in Melle in de kijker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Nieuwe subsidiemogelijkheden met nieuw besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Afgiftekantoor: ANTWERPEN X • Erkenningsnummer P409460 • Afzenderadres: Vlaco vzw Stationsstraat 110, 2800 Mechelen
vlacovaria
meer halen uit de biologische kringloop 4VERVOLG: OPWERKING VAN BIOGAS TOT BIOMETHAAN
BIJKOMENDE VOORDELEN BIOMETHAAN Aangezien biomethaan dezelfde samenstelling heeft als aardgas, kan het aardgasnet zonder aanpassingen gebruikt worden voor het transport van en dus een transitie naar biomethaan. Het aardgasnet kan bovendien als een energiebuffer fungeren. Dit is een belangrijk voordeel ten opzichte van de rechtstreekse omzetting naar elektriciteit. In tijden van weinig stroomverbruik enerzijds en veel wind en zon anderzijds is er immers een overschot aan groene stroom, wordt het potentieel onbenut en worden de prijzen negatief. Investeren in batterij-opslag voor elektriciteit is duur en al bij al beperkt in scope. Een energiedrager als biomethaan kan daarentegen makkelijk opgeslagen worden en op elk moment omgezet worden naar stroom, warmte, koeling of gebruikt worden als groene transportbrandstof.
ALLEREERSTE BELGISCHE BIOMETHAANCENTRALE Van de acht gft-composteersites in Vlaanderen zijn er reeds twee die “voorvergisten” tot biogas (IGEAN en IVVO) en zo het gft-afval energetisch valoriseren – vandaag via een warmtekrachtkoppeling (WKK) tot stroom en warmte. Daarnaast bouwt IOK Afvalbeheer in Beerse momenteel de allereerste biomethaancentrale van België. Bedoeling is in de loop van 2018 te starten met de productie van biomethaan.
IOK Afvalbeheer bouwt een voorvergistingsinstallatie waarbij de bestaande composteringsinstallatie geïntegreerd wordt. Zo kan het potentieel aan energie, aanwezig in het gft, maximaal benut worden. Deze energie zal ter plaatse gebruikt worden, maar ook regionaal. Het potentieel aan energie komt qua profiel perfect overeen met de behoefte van de nabijgelegen site ‘Kolonie’ in Merksplas (5 km afstand). De overschot aan biogas wordt op een innovatieve manier getransporteerd naar de site, onder de vorm van biomethaan, via het aardgasnet. Deze installatie zal de eerste in Vlaanderen zijn die dit realiseert.” zegt Paul Macken, directeur IOK Afvalbeheer. “De totale investeringskost op beide locaties bedraagt 15.550.000 euro. Dit project wordt medegefinancierd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en de Vlaamse Overheid. Binnen EFRO werd 3.750.000 euro als projectkost ingebracht met betoelaging van 1.500.000 euro. De doelstelling is om op lange termijn (>10j) het aandeel aan biomethaan te laten stijgen tot 100% (equivalent van 1.000 gezinnen).
Cijfers op jaarbasis: INPUT: 35.000 ton gft/jaar (+ 25.000 ton groenafval via compostering) OUTPUT (korte termijn): 25.000 ton compost 3.500.000 m³ biogas waarvan: - 74% warmte (6,5 GWh) + elektriciteit (5,950 GWh) ter plaatse wordt omgezet (WKK) in warmte en in elektriciteit - de overige 25% wordt omgezet naar biomethaan aardgaskwaliteit (500.000 m³ aardgas, equivalent van 250 gezinnen); een equivalente hoeveelheid wordt ingezet in een WKK Kolonie: warmte (1,6 GWh)+ elektriciteit (1,4 GWh); deze energie zal geleverd worden aan gebouwen historisch erfgoed - 554 ton captatie van CO2 in vloeibare vorm ten behoeve van inzet in de glastuinbouwsector.
Biomethaancentrale IOK Afvalbeheer
25.000 ton groenafval (containerparken en gemeentelijke diensten)
Structuurmateriaal
Onvangsthal voor bioenergie compostering
Voorbehandeld groenafval
EXTERN
Bestaande composteringsinstallatie
Digestaat
25.000 ton compost
50%
12%
35.000 ton GFT (huishoudelijke oorsprong
Alle hoeveelheden zijn op jaarbasis
1%
Vergistingsinstallatie
38%
Elektriciteit 5,950 GWh
Elektriciteitsnet
Gebouwverwarming
Biogas 3.500.000 m³
74%
WKK
25% 40%
Biomethaan 500.000 m³
60%
Warmte 6,5 GWh
Droging van structuurmateriaal
Opvang van CO2 554 ton
Opschoningsinstallatie
Lokale biomassaprojecten
Glastuinbouw
SITE IOK AFVALBEHEER EXTERN
SITE KOLONIE Warmte 1,6 GWh
Aardgasnet
Warmtenet
WKK
Demogebouw
100%
Gebouwencomplex ʻKolonieʼ (15 gebouwen) en Centrum Illegalen
40% Elektriciteit 1,4 GWh
60%
Elektriciteitsnet
Schema biomethaancentrale IOK Afvalbeheer
blz 2 • jaargang 26, nr. 1 • januari - februari - maart 2018
VOLDOENDE AANVOER Vandaag kan hoogstens 1 à 2 % van het aardgasaandeel in Vlaanderen vervangen worden door biomethaan. Maar met een toename in het aantal gft-vergisters en andere biogascentrales die opwerken naar biomethaan, al dan niet in combinatie met gasificatie en power-to-gas (P2G) centrales, kan dit percentage aanzienlijk toenemen. Anno 2018 is biomethaan per MWh nog duurder dan eenzelfde eenheid aardgas. Hoe goedkoper de technologie om biomethaan op te wekken en hoe lager de taksen op deze energiedrager worden, hoe goedkoper biomethaan wordt. Nét daarom is het zo belangrijk dat het politiek-technologische verhaal volgt. Subsidies zijn erg belangrijk in de ontwikkeling van elke energiespeler. Inzake transport heeft de overheid de voorbije jaren vooral de kaart getrokken van de elektrische auto. Vlaco en
Vlaamse Compostorganisatie vzw
overige spelers in de sector zouden heel graag zien dat biomethaan meer in rekening wordt genomen als alternatief voor de vergroening van het transport. Met name in het zware vrachtverkeer kan biomethaan een uitstekende brandstof zijn. Ondersteuning van de overheid zou bijvoorbeeld kunnen bestaan uit het opleggen van quota voor biomethaan in de verkochte (groene) brandstoffen aan de Vlaamse tankstations.
BIOMETHAAN IN EUROPA In het kader van decarbonisatie (het schrappen van fossiele koolstof) van het energetisch systeem was er op de EBA conferentie (24 t/m 26 januari 2018) veel interessants te horen over de Europese ontwikkelingen van biomethaan. Duitsland is koploper met meer dan 10.000 biogasinstallaties waarvan er ongeveer 200 opzuiveren tot biomethaan. Frankrijk zet sinds een drietal jaar bewust in op biogas en biomethaan: in totaal beschikt het land over 45 biomethaan-plants – waarvan 39 beheerd door GRDF (ENGIE) – en de komende jaren wil men 240 extra biomethaaninstallaties realiseren. Frankrijk is overigens erg relevant voor Vlaanderen in het Energiepact-verhaal vermits dit het enige land in Europa dat nog meer afhankelijk is van kernenergie dan Vlaanderen. 65 % van de Franse stroom komt van kerncentrales tegen 47 % in Vlaanderen. De Franse gassector gaat ervan uit dat ze in 2030 tot 30 % hernieuwbaar gas kunnen produceren. Een grote ambitie maar aangezien er een groot draagvlak is vanuit de overheid en de sector, lijkt dit een haalbare kaart.
De GIE-EBA Biomethaan-kaart toont de Europese infrastructuur voor de productie van biomethaan.
(METHAANEMISSIES) METEN, IS WETEN … HET METHARMO-PROJECT Vlaco’s medewerker kwaliteitsopvolging Ingrid Vandenbroucke nam op 1 februari deel aan een workshop in kader van het MetHarmo-project in Lund, Zweden. Samen met collega’s uit onder andere Zweden, Oostenrijk, Duitsland, UK, Denemarken en Noorwegen boog ze zich over de methodes voor het meten van methaanemissies bij vergistingsinstallaties. Op dit moment worden hiervoor verschillende werkwijzen gehanteerd. Zo bestaan er ‘on side’-meetmethodes (metingen afkomstig vanop de site zelf), en er bestaan ook verschillende ‘remote sensing’-meetmethodes (metingen naast de site, die kijken hoeveel methaan er in de omgeving terecht komt). Het MetHarmo-project heeft tot doel te komen tot één (of een combinatie van een beperkt aantal) meetmethode die consequent doorheen Europa gebruikt wordt voor het meten van methaanemissies. Dit zorgt er niet alleen voor dat resultaten vergeleken kunnen worden, het staat ook mogelijk economische en ecologische voordelen toe. Het MetHarmo-project startte in maart 2016 en wil deze lente haar algemene Europese ‘guideline’ tot het meten van methaanemissies bij vergistingsinstallaties uitbrengen. Wij houden u op de hoogte!
Voorbeeld van een ‘remote sensing’-meetmethode.
jaargang 26, nr. 1 • januari - februari - maart 2018 •
blz 3
vlacovaria
meer halen uit de biologische kringloop
GREEN DEAL … BIG DEAL!
CO2-emissie (g/km)
Vlaanderen kent vandaag nog maar één biomethaan-productie in ontwikkeling. De Werkgroep Biomethaan wil onder andere door een ‘Green Deal’ de productie en het gebruik van biomethaan in Vlaanderen laten doorbreken. Fundamenten hierbij: het opzetten van verschillende info- en sensibiliseringsacties en het ontwikkelen van een traceerbaarheids- en garantie van oorsprong (GvO)-systeem.
GREEN DEAL BIOMETHAAN
150 100
0
Benzine 249 0,006 0,1
Diesel 206 0,046 0,8
LPG 214 0,005 0,07
CNG 181 0,002 0,04
Groen gas Bio-ethanol Biodiesel Elektrisch 87 62 136 79 0,002 0,003 0,023 0 0,04 0,145 0,88 0
Gemiddelde emissie (g/km) van CO2, fijnstof en NOx per type transportbrandstof. Nota bene: het betreft personenwagens.
prijs aangerekend worden. Via sensibiliseringsacties kan dit verder geïntegreerd worden en zo de publieke opinie verruimd worden. Zelfs nu al komt er vanuit verschillende bedrijven (bijvoorbeeld Nike, Alpro, Ikea... ) specifiek de vraag naar biomethaan. We wachten dus niet meer op de overheid, maar werken als partner mee … ‘en petit comité’.”
WP3
WP5
WP4
Ontwerp registratiesysteem biomethaan
200
Economisch model biomethaanproductie
Duurzaamheidscriteria en CO2-model
WP1
Informatie- en promotiecampagne
WP2
NOx emissie (g/km) 250
50
In 2013 werd door Biogas-E de Werkgroep Biomethaan opgericht. Deze werkgroep omvat verschillende spelers in de Vlaamse gassector – waaronder de transmissienetbeheerder van aardgas, platformorganisaties voor de biogassector, adviesbureaus, de federatie van netbeheerders – en heeft als doel een draagvlak te creëren, beleidsondersteuning te bieden en finaal de biomethaanmarkt in Vlaanderen te stimuleren. De Werkgroep Biomethaan wil een Green Deal rond biomethaan opstarten. Een Green Deal is een door de Vlaamse overheid aangeboden projectsamenwerking tussen verschillende partners waarbij de overheid als mede-partner experimenteerruimte aanbiedt. Vlaco is in deze Green Deal Biomethaan aangeduid als trekker van het werkpakket rond de duurzaamheidscriteria en de CO2-voetafdrukberekeningen. Na fine-tuning met het Vlaams Energieagentschap (VEA) en akkoord van de overheid zou deze Green Deal in 2018 van start moeten gaan.
Marktstudie om biomethaanpotentieel te bepalen
Fijnstof emissie (g/km)
Biogasbussen in Stockholm
WP6
Projectmanagement Vlaco is trekker van werkpakket 5.
“Een traceerbaarheidssysteem lijkt misschien een administratieve term, maar het is veel meer dan dat “ zegt Christophe Boogaerts van Vlaco. “Je kan het zien als een startschot. Pas wanneer biomethaan kan geregistreerd worden en er garanties van oorsprong kunnen gekoppeld worden aan een batch biomethaan, kan deze als groen gas verhandeld worden. Enkel dan kan het een meerwaarde tegenover aardgas verwerven op de markt en verzeker je dus een toekomst voor biomethaan – ook in geval van internationale verhandeling. Samen met de industrie zetten we met Biogas-e, Vlaco en de andere werkgroepleden onze schouders onder dit pionierswerk. We geloven in de kracht van “bottom-up” werken. Wanneer via een waterdicht registratiesysteem elke eenheid biomethaan die geproduceerd en geïnjecteerd is, gerectificeerd kan worden, kan je groen gas garanderen. Voor dit groen gas kan dan een hogere
blz 4 • jaargang 26, nr. 1 • januari - februari - maart 2018
WIST JE TROUWENS DAT … … Vlaanderen en de rest van de EU fel inzetten op een maximale ‘elektrificatie’. Toch is het niet zo handig om ook alle warmte en transport uit (groene) stroom te willen halen. Verschillende studies geven aan dat een optimale verdeling van groene stroom (PV en wind) én groen gas betere resultaten biedt inzake energie- en kostenefficiëntie. Beiden vormen de bouwstenen voor de toekomst. Vandaag is bijvoorbeeld vrachtwagenvervoer een ideale niche voor biomethaan als brandstof. Biomethaan staat immers makkelijker toe een grote actieradius te realiseren dan dit via batterijen mogelijk is. Biomethaan is tevens een alternatieve brandstof voor binnenvrachten over water en stoot in vergelijking met diesel veel minder stikstofoxiden en roetdeeltjes uit.
ACTIE OP RECYCLAGEPARKEN, VOORJAAR 2018
Vlaamse Compostorganisatie vzw
GEBUNDELDE KRACHTEN De lente is het ideale moment om de tuin te verwennen met een extra vitaminekuur. Vlaco-compost is hiervoor de ideale bodemverbeteraar, bovendien zorgvuldig gerecycleerd uit organisch materiaal. Vlaco-compost kopen betekent de biologische kringloop sluiten én kiezen voor een lokaal kwaliteitsproduct. Om deze duurzame compostafzet naar particulieren verder te promoten en de afzet via de recyclageparken in de kijker zetten, zetten we dit voorjaar met gebundelde krachten in op de actie op recyclageparken onder het motto: ‘Ik draag compost op handen’. Op deze manier brengen we compost dichter bij de consument en werken we mee aan het publieke bewustzijn rond het belang van het sluiten van de biologische kringloop. De consument kiest zo bewust voor een goed en duurzaam tuinproduct én spaart daarmee op het gebruik van schaarse primaire grondstoffen, als veen en kunstmest.
Dit voorjaar wordt Vlaco-compost op minstens 80 Vlaamse recyclageparken extra in de verf gezet met spandoeken en promotiepanelen. Bezoekers ontvangen er bij aankoop van duurzame Vlaco-compost een gratis paar tuinhandschoenen. De deelnemende recyclageparken vindt u op onze website www.vlaco.be
“KOM LANGS EN ONTDEK WAAROM IK COMPOST OP HANDEN DRAAG” Bij aankoop van een zak Vlaco-compost krijg je er gra s een paar tuinhandschoenen* bij! *1 paar tuinhandschoenen per bezoeker, zolang de voorraad strekt.
www.vlaco.be
OPROEP: NEEM DEEL AAN ONZE DEMOPROEVEN! Vlaco-producten zijn kringloopproducten die lokaal geproduceerd zijn, vaak met groen- of gft-afval en organische reststromen vanuit de eigen gemeente. Dit past binnen een milieuvriendelijker aanpak van het groenbeheer en kan bijdragen aan de klimaatdoelstellingen van de gemeente. Ook dit jaar rollen we opnieuw demoproeven uit naar de openbare groendiensten. Nieuw is dat we dit jaar ook scholen willen opnemen in deze testgroep. Doel: de toepassingsmogelijkheden van Vlacocompost, gedroogd digestaat en potgrond demonstreren. De Vlaco-producten en het belang van duurzaam groenbeheer zijn over het algemeen reeds gekend. Niettemin beogen we een ruimere bekendheid en toepassing van de verschillende circulaire bodemverbeteraars en meststoffen, zeker van het gedroogd digestaat. Gedroogd digestaat wordt verkregen door het indrogen van ruw digestaat of de dikke fractie digestaat na scheiding. Het is een eindproduct van vergisting. Dit is een nog vrij onbekend product. Daarnaast bewezen deze demoproeven in het verleden een erg belangrijke evaluatie- en terugkoppelingstool te zijn die de Vlacoleden toestaat nog betere producten te maken.
HOE GAAT HET PRAKTISCH IN ZIJN WERK? De bedoeling van het demoproject is dat de producten compost, gedroogd digestaat en/of potgrond (na onderling overleg) gebruikt worden in een praktijksituatie. Dit kan de aanleg of onderhoud van een grasveld zijn, van bloemperken, van bloembakken, … We pakken het semi-wetenschappelijk aan: waar mogelijk vergelijken we de behandeling van Vlaco-producten met een blanco of met een traditionele veen-gebaseerde of minerale bodemverbeteraar of meststof. Vlaco zorgt voor de begeleiding van deze projecten: contacten met de leveranciers, hoeveelheid toe te passen bodemverbeteraar of meststof, onderwerken of niet, … Vlaco vraagt de deelnemers van de demoproeven om foto’s te maken
DE CO2-TOOL VAN VLACO Zoals u weet is Vlaco volop bezig met de ontwikkeling van een onderbouwde tool om de voetafdruk-vermindering van compost- en digestaatgebruik uit te drukken in termen van CO 2-equivalenten. Deze tool vertrekt van reeds gekende Vlaco-rapporten en studies maar levert een verfijnde ‘excel-matige’ en door een onafhankelijke instantie erkende berekening van de (vermeden) voetafdruk en de gesequestreerde CO2 per ton toegediende groencompost, gft-compost of digestaat (ruw, dik, dun of gedroogd). De voetafdruk en voetafdrukvermindering (per ton) wordt berekend tegenover een referentiesituatie waar geen compost of digestaat wordt geproduceerd, met andere woorden zonder selectieve inzameling, materiaalen nutriëntrecuperatie, energierecuperatie, noch C-sequestratie. We opteren ervoor om de tool door onafhankelijke instanties te laten valideren. Momenteel zitten we in deze validatieronde. In april zal de tool klaar zijn en kan hij ingezet worden, in bijvoorbeeld de verdere vormgeving van de klimaatacties van de Vlaamse steden en gemeenten (burgemeesterconvenanten) en andere afnemers. van de toepassingen en volgt door middel van een tussentijdse en finale enquête het verloop mee op. De resultaten worden gebruikt om de producten bij te sturen, indien nodig. En uiteraard wordt er uitgebreid over gecommuniceerd. Geïnteresseerd? Inschrijven kan via info@vlaco.be De eerste 10 aanmelders worden opgenomen in de proefopzet en krijgen voor 300 euro aan Vlaco-producten ter beschikking.
jaargang 26, nr. 1 • januari - februari - maart 2018 •
blz 5
vlacovaria
meer halen uit de biologische kringloop
DIGITALE ENQUETE: VLACO PEILT NAAR PRODUCTNODEN EN HET PRODUCTGEBRUIK VAN DE OPENBARE GROENDIENSTEN! Tussen 16 april en 4 mei rolt Vlaco een nieuwe digitale enquête uit bij de gemeentelijke groendiensten om naar diens noden inzake het gebruik van bodemverbeteraars, meststoffen en substraten te peilen. De nieuwe digitale enquête komt er dus aan en zal via e-mail verspreid worden naar onze rechtstreekse contactpersonen. Vragen hierover? Laat ons zeker iets weten via christophe.boogaerts@vlaco.be.
IN 2018 ZETTEN WE GRAAG DE VELDPROEF MET COMPOST EN DIGESTAAT IN MELLE IN DE KIJKER Een essentieel element bij het sluiten van de biologische kringloop is het nuttig gebruiken van kwaliteitsvolle eindproducten zoals compost en digestaat. Specifieke veld- en demoproeven kunnen hier meer inzicht brengen. Digestaat kan goede resultaten voorleggen wat betreft groei, opbrengst en kwaliteit. Maar wat gebeurt er onder de grond en welke effecten heeft digestaat op de bodemkwaliteit?
FACTS & FIGURES De veldproef in Melle, met Vlaco-compost en Vlaco-digestaat, is opgestart in 2010 en verloopt in samenwerking met UGent en ILVO. Het proefveld (akkerbouwrotatie) bestaat uit drie blokken, elk met 15 kleine proefperceeltjes van 8 m op 8 m. We organiseerden er in maart 2016 een uitgebreide bodemscreening, op een bodem waar gedurende zes jaar verschillende digestaatproducten werden gebruikt. We focusten ons hierbij zowel op de chemische, biologische als fysische bodemkwaliteit. De monsters werden op een diepte van 30 cm genomen.
FOCUS VAN HET PROJECT De focus van het project ligt op het nagaan van de bemestende waarde van de digestaatproducten, vooral de fosforwerking wordt grondig bestudeerd. We vergelijken de digestaatproducten met dierlijke mest (mengmest / drijfmest) en met verschillende hoeveelheden minerale bemesting. Jaarlijks gebeurt een beperkte bodemanalyse, oogstbepaling en, indien van toepassing, een kwaliteitsbepaling van de oogst. Alle behandelingen krijgen 200 eenheden totale stikstof, 85 eenheden fosfor en 250 eenheden kalium. Waar de organische bemesting niet voldeed om dit in te vullen, werd aangevuld met kunstmest. Volgende Vlaco-producten zijn getest: • Gedroogd digestaat (dierlijke mest) • Gedroogd digestaat (andere meststof) • Dikke fractie digestaat (andere meststof) • Effluent van biologische zuivering van dunne fractie digestaat • Biothermisch gedroogde oba-mest • Gft-compost
ZOOM IN
Aanleg veldproef te Melle.
blz 6 • jaargang 26, nr. 1 • januari - februari - maart 2018
De onderzoeksresultaten omtrent de biologische en fysische bodemkwaliteit van de uitgebreide bodemscreening in 2016, geven we u graag in de volgende vlacovaria mee. Vandaag zoomen we al even in op de resultaten in het kader van de chemische bodemvruchtbaarheid. “Deze metingen omvatten de nutriënten- en organische stoftoestand van de bodem” zegt Elke Vandaele, onderzoek- en kwaliteitsmedewerker van Vlaco. ”Tussen de onderzochte bemestingen zijn slechts enkele significante verschillen vastgesteld. De laagste pH is gemeten bij de proefpercelen die de meest minerale stikstofbemesting toebedeeld kregen. De gebruikte minerale stikstofbemesting werkte verzurend. Hieruit kunnen we concluderen dat digestaatproducten geen effect op de bodemzuurtegraad lijken te hebben. Verder werd ook bevestigd dat het gebruik van digestaatproducten niet voor een
Vlaamse Compostorganisatie vzw
verhoging van zware metalen in de bodem zorgt, wat nog vaak een vooroordeel blijkt ten aanzien van gerecycleerde producten. Het organische stofgehalte en het fosforgehalte van de bodem werd op verschillende manieren bepaald. Hier zijn geen verschillen tussen de verschillende bemestingen terug gevonden. Wat wel opvalt, is dat alle behandelingen die onderzocht zijn, hoge heetwaterextraheerbare koolstof HWC-waarden en relatief lage heetwaterextraheerbare fosfor–waarden (HWP) hebben” sluit Elke af. “De heetwaterextraheerbare koolstof en fosfor geven aan hoeveel gemakkelijk afbreekbare organische stof en gemakkelijk beschikbare fosfor aanwezig zijn in de bodem. Deze koolstoffractie is betrokken bij de aggregaat vorming en stabiliteit. Daarnaast is er ook een relatie tot de microbiële activiteit. HWC wordt beschouwd als een indicator voor de bodemkwaliteit. Dit alles wijst op een relatief goeie bodemkwaliteit bij deze veldproef. “
RESULTATEN ALGEMEEN Uit de resultaten van de afgelopen jaren blijkt dat digestaatproducten goede organische meststoffen zijn. Ze geven minimaal dezelfde opbrengst en kwaliteit als de referentie (dierlijke mest). Soms scoren ze zelfs beter, zoals dikke fractie digestaat bij aardappelen in 2011. Ook in de jaarlijkse bodemparameters werden tot nog toe geen significante verschillen vastgesteld.
CONCLUSIE Zes jaar is een erg korte doorloopperiode voor een proefveld om op basis hiervan conclusies te trekken. Toch zien we al enkele positieve trends. Significante verschillen laten nog even op zich wachten. Daarom zijn rekentools die voorspellingen op langere termijn berekenen, ook zeker zinvol. Ook hier vertellen we u graag meer over in een volgende vlacovaria.
Oogstopbrengst van aardappelen in 2011.
jaargang 26, nr. 1 • januari - februari - maart 2018 •
blz 7
vlacovaria januari - februari - maart 2018 jaargang 26, nr. 1 blz 8
Vlaamse Compostorganisatie vzw NIEUWE SUBSIDIEMOGELIJKHEDEN MET NIEUW BESLUIT
WIE ZIJN DE BEGUNSTIGDEN? Voorheen bestonden de begunstigden uit gemeenten, gemeentebedrijven, intergemeentelijke samenwerkingsverbanden, provincies en provinciebedrijven. Nu werden hier ook verenigingen van steden en gemeenten aan toegevoegd.
WAT VERANDERT ER NIET? Subsidies blijven bestaan voor: • Compostvaten, -bakken en andere com– postopstellingen • Voorzieningen voor diftar-ophaling huisaan-huis • Diftar-recyclageparken: met een maximum subsidieerbaar bedrag infrastructuur: 90 euro/m² • Koelinstallaties voor dierenkrengen • Transportcontainers voor transport over water/spoor • Voorvergistingsinstallaties
vlacovaria Uitgave van Vlaco vzw Eindredactie:
Kristel Vandenbroek
Vormgeving:
Reclamebureau Mink
Druk:
Drukkerij Buroform
V.U.:
Rudy Meeus, Stationsstraat 110 2800 Mechelen
Redactie-adres: Vlaco vzw Stationsstraat 110 2800 Mechelen Tel.: 015 451 370 info@vlaco.be http://www.vlaco.be Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen is toegelaten, mits bronvermelding. Gedrukt op gerecycleerd papier.
WAT VERANDERT ER WEL? Voorzieningen die leiden tot een lagere milieudruk op vlak van materialengebruik worden nu ook in rekening genomen, voorheen beperkte de subsidie zich tot de preventie van afvalstoffen. Daarnaast wordt het starten met een bijkomende selectieve huis-aanhuis-inzameling of brengsysteem op korte afstand, alsook het opzetten van projecten beide met als doel de restafvaldoelstellingen te realiseren - deels gesubsidieerd (50 %). Dit kadert in de doelstellingen van het Uitvoeringsplan voor huishoudelijk afval en gelijkaardig bedrijfsafval. Voor het opstarten van een nieuwe selectieve inzameling van gft-afval in een groenregio is een subsidiëring van 2 jaar voorzien (de opstart). Het maximum subsidieerbaar bedrag wordt begrensd op 4 euro per bediende inwoner. Subsidies kunnen navolgend worden aangevraagd voor: investeringen en loonkosten, sensibilisatie, opvolging en nazorg. Hierin wordt opgenomen dat de laatste drie kostenposten minimum 20 % van de totale kosten moeten bedragen. Het
resultaat dient een effectieve daling van de hoeveelheid restafval te zijn. Met een participatie van 50 % of meer na 2 jaar en een toepassing op minstens 75 % van het grondgebied (dit kan stapsgewijs worden bereikt) als resultaat. Indien gewenst kan een tussentijdse uitbetaling na het eerste jaar worden aangevraagd. Daarnaast is deze subsidie combineerbaar met de subsidies betreffende diftar huis-aan-huis ophalingen (met een maximum subsidieerbaar bedrag van 17 euro per recipiënt, 3 euro per identificatiemogelijkheid en 40.000 euro voor de meerkosten van het plaatsen van een beladingssysteem op de vrachtwagen), in geval van gewichtsdiftar.
BIJKOMEND … We geven nog even de voorwaarden mee voor de nieuwe subsidiëringen van vaste mini recyclageparken. Hiervoor wordt een maximum oppervlakte van 150 m² beschreven, met een maximum subsidieerbaar bedrag van 120 euro/m². Daarnaast worden ook de voorzieningen voor de opslag van afvalstoffen ondersteund, met een maximum van 20 m³ opslag. Bij voorkeur dient de focus te liggen op stromen die niet via huis-aanhuisophalingen of een brengsysteem op korte afstand worden ingezameld en betreft het kleine hoeveelheden. Met een maximum subsidieerbaar bedrag van 120 euro/m². Voor een mobiel mini-recyclagepark werden volgende subsidievoorwaarden vastgelegd: maximum 1 park per begonnen schijf van 100.000 inwoners. Voor het eerste jaar worden minimum 5 openingsdagen vooropgesteld en voor het tweede jaar minimum 10 dagen. Tenslotte dient de focus bij voorkeur te liggen op stromen die niet via huis-aan-huisophaling of een brengsysteem op korte afstand worden ingezameld en op kleine hoeveelheden. De duur wordt vastgesteld op twee jaar met een maximum subsidieerbaar bedrag van 1.200 euro/dag. In deze worden eventuele investeringen, communicatie- en personeelskostengesubsidieerd. Ook hier moet het inzamelingstarief gelijk zijn aan het tarief van de huis-aan-huisophalingen of via het recyclagepark.
MEER INFO EN EEN ACTUEEL OVERZICHT VAN ONZE LEDEN VINDT U OP WWW.VLACO.BE
180445 www.mink.be
Het besluit van de Vlaamse regering betreffende subsidies aan lokale besturen werd goedgekeurd op 12 mei 2017. Hierna volgden de goedkeuring van het ministerieel besluit en de bijhorende Algemene Richtlijn op 12 oktober 2017. Deze regelgevingen zorgen onder andere voor een aantal nieuwe kapstokken voor het verlenen van subsidies, van kracht sinds 15 oktober 2017.