BAHM! 1-2010 by FNV Bouw

is het jongerenblad van FNV Bouw maart 2010 | nummer 2

ON TOP OF THE WORLD DE STERKSTE MAN LENEN? LIEVER NIET!

Column

GEREEDSCHAP Wat heb ik nou écht nodig? Dat vroeg ik me af toen ik afgelopen zomer de bouwmarkt binnenstapte. Mijn ex-geliefde had na een jaar zijn gereedschapskist opgehaald. En ik, als Zelfstandige Onafhankelijke Vrouw, vond dat ik Gereedschap moest hebben. Uit voorzorg. Want op het moment dat je het echt nodig hebt, ben je eigenlijk al te laat. Dan zit je op zondagavond met een gevallen schilderijtje dat je niet meteen terug kan hangen. Of een ingestorte tafel die je niet op stel en sprong kan repareren. Vooruitkijken moet je, als Onafhankelijke Vrouw, en zo kwam ik die zomerdag terecht in die wondere wereld van RVS plakspanen, smoorterugslagkleppen en knabbelscharen. In ieder geval moest ik zo’n plastic koffer hebben, met vakjes voor alle spijkers die ik straks zou bezitten, en een handvat om hem te kunnen dragen naar minder handige Onafhankelijke Vriendinnen. Om even een wandje te stuken of zo. En een zaag, die had ik ook nodig. Dat leek me zo’n basisding. Geen idee wat ik ooit zou moeten zagen. Maar op het moment dat je hem echt nodig hebt, ben je eigenlijk al te laat. Dan zit je op zondagavond met iets dat acuut gezaagd moet worden en dan kan dat niet. Dus de zaag ging in mijn kar. Een hamer had ik ook nodig. Altijd handig voor je weet maar nooit. En spijkers, in verschillende maten. Even dacht ik nog aan een accuboormachine, maar die durf ik toch niet te gebruiken. We zijn een half jaar verder. De hamer heb ik één keer gebruikt. Om ijs te crushen voor in een cocktail. Er staan schilderijtjes en een rolgordijn te wachten tot ze opgehangen worden en de dimmer in de woonkamer moet worden vervangen. Ik heb ontdekt: Dan heb je niks aan een hamer en een zaag. Ik denk dat ik maar weer eens naar de bouwmarkt moet. Een handige man op de kop tikken.

Katinka Polderman (bouwjaar 1981) won in 2005 zowel de jury- als de publieksprijs op het Leids Cabaretfestival. Ook in 2010 toert Polderman door Nederland en België met Polderman Kachelt door. Zie katinkapolderman.nl En kijk ook vooral even naar haar filmpjes op youtube.com

2 | BAHM! maart 2010

inhoud On top of the world

Vrouwen die bouwen

Rotterdam begint zowaar een beetje een Manhattan aan de Maas te worden.

Veel vrouwen denken dat werken in de bouw vies en zwaar is en dat de ranzige opmerkingen je de hele dag om de oren vliegen.

pagina 4 pagina 8

Steengoed

Sterkste man van Nederland tilt alleen ‘als ‘t echt moet’

Het winnen en bewerken van natuursteen gaat nog niet duurzaam. Het zou mooi zijn als er een label komt voor natuursteen.

De vijfvoudig sterkste man van Nederland was aanwezig voor de aftrap van de leefstijlcampagne van Bahm!

pagina 10

pagina 12

Lenen? Liever niet!

De ideale leermeester

"Het liefst geef ik mijn geld uit aan leuke dingen"

Sommigen kijken je continu op de vingers, anderen gooien je in het diepe en dan zijn er ook nog die niets aan je toevertrouwen

pagina 16

pagina 17

Actie, actie!

Jongerennetwerk

De jeugdwerkloosheid schommelt nu rond de 11%. Bijna twee keer zoveel jongeren dan ouderen zijn dus werkloos!

Wil je zelf meepraten en meebeslissen over je werkzame toekomst? Kom dan ons jongerennetwerk versterken.

pagina 20

pagina 22

BAHM! maart 2010 | 3

Bijzonder werk

ON TOP OF THE WORLD

4 | BAHM! maart 2010

BAHM! maart 2010 | 5

Rotterdam begint zowaar een beetje een Manhattan aan de Maas te worden. Op de Wilhelmina pier wordt nu weer hard gewerkt aan New Orleans, met 158,36 meter de hoogste woontoren van Nederland. Bahm! nam er – beverig - een kijkje.

De laatste drie verdiepingen is het klauteren geblazen. Konden we tot de 37e etage nog gebruikmaken van een brede trap, als we de voorlopige top willen bereiken dan moeten we via metalen ladders omhoog. De trappetjes ogen wiebelig, maar ze zitten heel goed vast. Eigenlijk is er dus niets aan de hand, maar hoog blijft het. Hoe hoger je komt, hoe meer er nog moet gebeuren. Op etage 36 ligt het metaalvlechtwerk (of de bewapening) op de vloer te wachten tot het bedolven wordt onder het beton. Een verdieping hoger zijn de wanden gestort en is de vloer vrijgemaakt voor het vlechtwerk en materiaal voor elektriciteit en verwarming. Verder omhoog is de vloer net gestort en op de op een na hoogste etage - op dat moment - zijn de wanden nog aan het drogen in de zogenaamde wandbekisting. Voor Bryan is het de eerste keer dat hij deze manier van bouwen van dichtbij ziet. Simpel gezegd worden de reusachtige houten kisten volgespoten met beton. Even laten drogen en je muurtje is klaar. De houten vormen worden verwijderd en een verdieping hoger gehesen voor weer een nieuwe muur. Nog een trappetje en dan zijn we boven. Hier worden de voorbereidingen getroffen voor de opbouw van weer een volgende etage. De laatste verdiepingen gaan als een tierelier. Elke week komt er een bij.

Uitzicht

New Orleans, de feiten New Orleans wordt gebouwd op de Wilhelminapier in Rotterdam. Het gebouw is een ontwerp van de Portugese architect Álvaro Siza. De eerste paal ging de grond in op mei 2007. Na de oplevering in oktober 2010 is New Orleans met 158,36 meter de hoogste woontoren van Nederland. De toren telt straks 234 appartementen over 45 verdiepingen. De appartementen variëren in grootte van circa 65 m2 tot 212 m2. Alle bewoners van New Orleans kunnen gebruik maken van de inpandige gastenverblijven, een health club en het riante dakterras bovenop de laagbouw. Op de begane grond - in de plint - komt Theater Lantaren/Venster. Het theater krijgt een multifunctionele foyer, vijf bioscoopzalen, een theaterzaal en een expositieruimte. Op neworleans.nl vind je meer informatie over New Orleans. Hier vind je ook een interessante animatie.

6 | BAHM! maart 2010

Een laatste beverige stap en we staan zo’n 140 meter boven Rotterdam. Het uitzicht is overweldigend. Op deze hoogte word je acuut verliefd op de stad. Links van ons staart de Montevideo (139,5 meter) ons aan. Recht vooruit knikt de Euromast (186 meter) ons toe en een tikkie naar rechts zien we de Red Apple (127 meter). New Orleans is na de oplevering in oktober dit jaar met ruim 158 meter de hoogste woontoren van Nederland. Op deze hoogte hoor je het rumoer van de stad helemaal niet. Overigens is het vandaag op de bouwplaats sowieso maar stilletjes. Dat heeft te maken met het vorstverlet.

Normaal gesproken loopt er zo’n 150 man personeel rond. Op de lager gelegen verdiepingen wordt wel gewerkt. Die zijn namelijk afgesloten en de temperatuur is daar relatief aangenaam. Bryan Lispier werkt vandaag op kantoor. Normaal gesproken voert hij kwaliteitscontroles uit op het vlechtwerk. Op de onderste verdiepingen komt daar wat meer bij kijken. Die verdiepingen moeten meer gewicht dragen, daarom is de bouwconstructie daar ingewikkelder. Hoe hoger, hoe simpeler, al kan Bryan natuurlijk niet verzaken. Als het vlechtwerk niet in orde is, kan het beton gaan scheuren, met alle risico’s van dien. Bryan’s werk wordt daarom ook nog eens gecontroleerd door de opzichter.

Hoe hoger, hoe mooier We dalen af met de bouwlift. Bryan neemt ons mee naar de twaalfde verdieping. Hier is al een aantal appartementen ingericht. Nummer 212 is licht en ruim. Het is moeilijk voor te stellen dat de 38e verdieping er straks ook zo uit zal zien. En toch is het zo. Sterker nog, hoe hoger je komt, hoe mooier de appartementen. Vanaf de 39e verdieping worden zogenaamde crown appartementen gebouwd, appartementen die nog sjieker zijn dan die op de 12e etage. “Op verdiepingen 44 en 45 komen twee penthouses,” vertelt Bryan met een blik alsof hij er zelf wel een zou willen hebben. “Nog even doorsparen,” merkt hij droogjes op. De lift in het hart van het gebouw doet het al. De vloer is modderig en de gaten in het plafond wachten op hun verlichting. We zakken twaalf verdiepingen naar beneden. Af en toe stapt er iemand in of uit. En dan staan we ineens weer met beide benen op de grond, alsof we nooit bovenop geweest zijn. Hier is het winderig en druk. Evengoed loop ik nog een week met mijn hoofd in de wolken. Wat een gebouw!

Remmet van Dijk (30)

Bryan Lispier (30)

Woont in: Rotterdam Beroep: timmerman en leermeester Werkzaamheden: “Zo’n drie dagen per week zet ik kozijnen in. Op de andere dagen zijn er verschillende klusje. De afrondende werkzaamheden vind ik het leukste. Even de puntjes op de i zetten…” New Orleans: “Als Rotterdammer vind ik het natuurlijk hartstikke leuk om aan de skyline van mijn eigen stad mee te bouwen. Ik werk van zeven tot zes. In de wintertijd zie ik de zon opkomen en ondergaan. Daar geniet ik elke dag weer van.” Hoogtevrees?: “Ik niet. Als je er echt over nadenkt, kan je ineens zo’n kriebel krijgen. Maar als ik op stabiele grond sta, met stevige leuningen, voel ik me veilig en dan heb ik nergens last van.”

Woont in: Delft Beroep: Assistent-kwaliteitsmedewerker. Werkzaamheden: “Ik controleer of alle wapening volgens tekening op hun plek geplaats is, daarna check ik het aantal en controleer ik of de ‘dekking’ overeenstemt met de tekeningen. Daarnaast controleer ik - en dat is ook belangrijk - of de bekisting schoon is. Als ik binnen werk dan geef ik stortvrijgaves af of houd ik betonbonnen bij. Dagelijks wordt er twee tot drie keer beton gestort.” Waarom werk je in de bouw?: “Ik vind het leuk om aan iets te werken dat over een paar jaar nog bestaat. Als ik hier over tien jaar langs rijd, kan ik zeggen: daar heb ik gewerkt.” New Orleans: “Het is voor het eerst dat ik op zo’n hoog gebouw werk. Nee, ik heb geen hoogtevrees. 158 meter is natuurlijk wel hoog, maar je went eraan. Hoe hoger je komt, hoe gewoner het wordt.”

BAHM! maart 2010 | 7

meisjes, meisjes, meisjes...

VROUWEN DIE BOUWEN Veel vrouwen denken dat werken in de bouw

Ursula De Bresser (22)

vies en zwaar is en dat de ranzige opmerkingen

Beroep timmervrouw Eh… timmervrouw? “Ik wilde graag met mijn handen werken en ben begonnen als meubelwerker. Omdat het werk te machinaal werd naar mijn smaak, ben ik naar iets anders gaan uitkijken. Ik werk graag met hout. Toen dacht ik: waarom zou ik niet in de bouw gaan werken? Het bevalt me goed. Je komt overal, je zit niet altijd binnen en het is gezellig tussen die mannen.” Ben je one-of-the-guys? “Ze doen tegen mij niet anders dan tegen elkaar. Ze houden er wel rekening mee dat ik minder sterk ben. Als er iets zwaars versjouwd moet worden, helpen ze me daarbij. Dat is het enige. Met de schuine moppen valt het mee. Ik hoor wel eens een opmerking, maar daar kan ik wel tegen. Dat weet je als je de bouwwereld in stapt.” Is het leuk om alleen mannelijke collega’s te hebben? “Ik vind dat je beter met mannen kunt werken dan met vrouwen. Met vrouwen is er veel meer gesteggel onder elkaar. Mannen zijn recht door zee. Je kunt ook meer tegen ze zeggen. Als je tegen een vrouw een opmerking maakt over het werk, neemt ze dat meteen heel persoonlijk op.”

je de hele dag om de oren vliegen. Ursula, Anke en Femke weten wel beter. Het werk is gevarieerd en mannen zijn gemakkelijker dan vrouwen. En als je naar de kapper bent geweest, zien ze het nog ook!

8 | BAHM! maart 2010

Anke de Roos (18)

Femke Hoitink (20)

Beroep leerling interieurbouwer Eh… interieurbouwer? “Toen ik op de middelbare school zat deed ik al vakantiewerk op de bouw. Ik heb het van geen vreemde, mijn vader en broer werken ook in de bouw. Zelf speelde ik vroeger liever met blokken dan met poppen.” Waarom werken zo weinig vrouwen in de bouw? “Misschien denken ze dat het werk te zwaar is. Ik vind dat wel meevallen. Je bent natuurlijk wel de hele tijd bezig, maar ik kan me zwaardere beroepen voorstellen.” Hoe zijn je collega’s? “Volgens mijn bazin gedragen ze zich tegenwoordig wat netter omdat ik er ben. Grappig is dat. Toen ik hier begon, vonden de mannen het geweldig dat er een jongedame bij hun kwam werken. Ik wist niet beter. Op school was ik ook al het enige meisje tussen allemaal jongens. Ik heb niet het gevoel dat ik me extra moet bewijzen omdat ik vrouw ben.” Is de bouw een goede plek om een vriendje op te doen? “Ik geloof niet dat ik mijn toekomstige man in de bouw zal vinden. Dat hoeft ook niet. Ik ben niet op zoek naar een handige man. Ik kan zelf alles. Mijn man moet kunnen strijken en wassen.”

Beroep schilder Eh… schilder? “Ik zat eerst in de zorg, maar had er een hekel aan om mensen te wassen. Uit een beroepskeuzetest bleek dat ik geschikt was voor werk in de bouw. Eigenlijk vond ik dat altijd al leuk.” Hoe zijn ze, de mannen? “Ik had gerekend op moppen en vieze praat, maar dat viel tegen. Ze waren zelfs een beetje stilletjes. Ondertussen zijn ze aardig los gekomen. Ik ben een van hun. Mannen zijn makkelijker dan vrouwen. Minder kattig. Ze roddelen trouwens net zoveel als vrouwen. Soms hoor ik ze praten en dan denk ik: dat hoeft je collega toch niet te weten?” Is het zwaar werk? “Het valt mee. Als je de hele dag steigers moet opbouwen, ben je natuurlijk wel moe. Maar op den duur word je daar ook handiger in. Ik denk wel dat veel vrouwen daar bang voor zijn. En voor die schuine praat natuurlijk. Er worden ook volop scheten gelaten en geboerd. Daar is ook niet iedere vrouw van gediend.” Kan je gewoon vrouw zijn op de bouw? “Zeker wel. Ik ben een echt meisjemeisje. Het is wel grappig hoor, als ik naar de kapper geweest ben, dan zeggen mijn collega’s daar ook wat van. Net zoals vrouwen onder elkaar.”

BAHM! maart 2010 | 9

5 vragen over...

Steengoed 10 | BAHM! maart 2010

ker h o t it e m . Ze n e e is id e t het D u u rz a a m h V B o u w v in d N F k o O . n oor b ij jo n g e re t h e t la b e l v n u te s n e t b e la n g ri jk en. Het moe te rs u tu a n den d u u rz a m e m s ta n d ig h e o s id e rb a r M! onder mee e te re n . B A H rb e v n e v e ro en in s te e n g a n o n ze e ig a n e g ra v f . s te ld e v ij c-J a n Le e u w ri E m a a rz u M is te r D u n is naar e natuurstee m a rz u u d r o d. Het label vo n 2010 geree va t lf e h te rs e de e verwachting teen.nl amenatuurs rz u u d : k o o Zie

WAT GAAN JULLIE DOEN? “Het belangrijkste is dat we een gedragscode opstellen waarmee bedrijven knelpunten kunnen aanpakken. In die code staan arbeidsnormen, mensenrechten en milieunormen. Dat levert dan een label op voor duurzame natuursteen. De invoering van ‘de normen’ moet je stapje voor stapje doen. Echte misstanden moet je onmiddellijk aanpakken. Maar sommige problemen zijn erg complex. Die kun je niet van de ene op de andere dag oplossen. We willen het label goed in de markt zetten, zodat het een leidend label wordt in de natuursteenmarkt. Net zoals het FSC-keurmerk dat is voor de houtbranche. Het moet ook echt een internationaal label zijn, waar alle natuursteenbedrijven die duurzaam willen werken, zich bij aan kunnen sluiten. Zowel in Europa als in de landen waar de steen gewonnen wordt.”

HOE REAGEREN NATUURSTEENBEDRIJVEN? “Heel positief. Een aantal bedrijven in Nederland, twee Belgisch bedrijven en een Engels bedrijf hebben de gedragscode al onderschreven; zij zorgen ervoor dat hun leveranciers die ook erkennen. Het aantal zal naar verwachting snel toenemen, zeker nu inkopers van de overheid het label ook kunnen gebruiken voor duurzaam inkopen. Onlangs hadden we een voorlichtingsbijeenkomst waarbij vijftig bedrijven aanwezig waren. Dat is zo’n beetje de hele markt! Het leeft duidelijk bij bedrijven en grote gemeentes. Zij willen niet met kinderarbeid geassocieerd worden; met een duurzaam label kunnen ze leuk uit de bus komen.” Foto Pauline Overeem

WAAROM EEN LABEL? “Natuursteen is een product dat lang mee gaat, dus wat dat betreft is het al duurzaam. Maar het winnen en bewerken van natuursteen is dat nog niet. Het milieu, de arbeidsomstandigheden in de groeven, de rechten van de lokale bevolking: dat kan beter in sommige ontwikkelingslanden waar natuursteen gewonnen wordt.”

WAAROM JUIST NU? “Vanaf dit jaar gaat de overheid bouwprojecten duurzaam aanbesteden. Het zou mooi zijn als er naast het FSC-label voor hout, ook een label is voor natuursteen. Vooral omdat de markt voor natuursteen groeit. We gebruiken het voor vloeren, keukenbladen, grafmonumenten, bestratingen en gevelwanden. Tot voor kort kwam natuursteen voornamelijk uit Europese landen, maar tegenwoordig is het goedkoper om het uit verre landen met lage lonen te halen, zoals Brazilië, China en India.”

WAT GAAT DAAR DAN ALLEMAAL MIS? “In India is het werk in de groeven zwaar en gevaarlijk. Met grote hitte en veel stof. Kinderarbeid komt voor en arbeiders leven er onder slechte woonomstandigheden. Bovendien is de winning in beschermde natuurgebieden illegaal. Het tast de watervoorraden en het landschap aan. De problemen doen zich niet altijd en overal voor, maar het was voor onze werkgroep wél reden om er iets aan te doen. In de Werkgroep Duurzame Natuursteen (WGDN) werken producenten, handelaren, de brancheorganisaties, FNV Bouw en NGO’s (maatschappelijke organisaties) samen.”

BAHM! maart 2010 | 11

veiligheid & gezondheid

STERKSTE MAN VAN NEDERLAND TILT ALLEEN

12 | BAHM! maart 2010

‘ALS ’T ECHT MOET’

“HALLO, IK BEN DIE JONGEN UIT DE CUP-A-SOUP RECLAME!,” ROEPT JARNO HAMS TEGEN VIJFTIG LEERLING BOUWVAKKERS VAN HET ROC IN LEUSDEN. DE VIJFVOUDIG STERKSTE MAN VAN NEDERLAND IS HIER OP SCHOOL AANWEZIG VOOR DE AFTRAP VAN DE LEEFSTIJLCAMPAGNE VAN BAHM! IN OPDRACHT VAN FNV BOUW. EN DAT HEBBEN ZE GEWETEN...

TOP-6 KLACHTEN IN DE BOUW 1. rugklachten 2. schouderklachten 3. elleboogklachten (tenniselleboog) 4. nekklachten 5. handen polsklachten 6. heup- en knieklachten

Een druilerige ochtend in Leusden. De leerling bouwvakkers die vanochtend aanwezig zijn, worden uitgenodigd om een stang met wielen - 70 kilo zwaar - op te tillen. Jarno daagt het publiek uit: “Kom op man. Je gaat niet af, probeer het gewoon!” Na enig aandringen meldt zich de eerste kandidaat. Met een beetje hulp lukt het de jongen om het gewicht heel even boven zijn hoofd te tillen. En het dan snel weer te laten vallen. Dat geeft moed. Nog meer jongens willen het proberen. Jarno wijst deze durvers wel op het gevaar van hun til-actie. “Het is natuurlijk leuk om even stoer te doen en te laten zien wat je kunt. Maar laat je niet uit de tent lokken, hoor. Ik til alleen als het echt niet anders kan. Ik ben gekke Henkie niet!” Jarno Hams geeft de leerling bouwvakkers graag wat tips mee. “Bewust tillen begint bij een goede basis. Denk drie seconden na: hoe sta ik, hoe til ik? Zet je voeten uit elkaar, houd je rug recht, doe je kop naar de grond en houd het gewicht dichtbij je lichaam. Jullie tillen allemaal vanuit je rug. Doe dat niet, gebruik liever je benen.” Want wie niet goed tilt, loopt kans op blessures. En daar weet Jarno alles van. “Wat ik doe - topsport - is niet heel goed voor je lichaam. Jullie beginnen in de bouw, jullie rug en knieën zullen wel veertig jaar mee moeten. Of misschien wel langer.” En pijn is niet fijn, vindt Jarno. “Ik heb alsmaar blessures. Wat ik dan doe: ik ga met blessures direct naar de fysiotherapeut in plaats van de arts. Mijn BMW breng ik toch ook naar de BMW-dealer?”

De ene calorie is de andere niet Werknemers in de bouwen houtnijverheid hebben veel vaker last van werkgebonden ziekten dan mensen met andere beroepen, zo blijkt uit onderzoek. Om een idee te geven: van de honderd mensen met een werkgebonden ziekte werken er zestig in de bouw en zijn er bijvoorbeeld maar vier zieken met een administratieve functie. Niet zo gek ook, in de bouw wordt veel getild. Een opperman bijvoorbeeld tilt vaak 12.000 kilo aan stenen per dag en daarbij nog andere materialen. Tillen is echter niet de enige vorm van fysieke belasting die kan leiden tot gezondheidsschade. Werkhouding en bepaalde bewegingen (trekken, duwen) kunnen ook hun steentje bijdragen. Te grote fysieke belasting kan leiden tot ongevallen. De pijn in je arm kan bijvoorbeeld zo groot worden dat je een plank niet meer kan vasthouden, en struikelt of valt. FNV Bouw wil jongeren in de bouw daarom bewust maken van de gevaren van verkeerde fysieke belasting. En van slechte voeding. Want we tillen niet alleen verkeerd, we eten ook nog eens teveel. Jarno wordt vandaag bijgestaan door de ‘Nederlandse Arnold Schwarzenegger’: Jan de Weerd. Deze voormalige Mister Universe

BAHM! maart 2010 | 13

BAHM ON TOUR Samen met zorgverzekeraar Menzis en Arbouw toerde BAHM! in december door het hele land. In totaal zijn 1200 leerling bouwvakkers bezocht. Zij kregen tips om beter te tillen en duwen, ze konden hun fitheid testen en deden mee aan een voedingsquiz. Zie ook: bahm.nl, jarnohams.nl en mruniversejandeweerd.nl

verdiept zich al 28 jaar in voeding en diëten. Als je fysieke arbeid doet, moet je zorgen dat je lichaam in goede conditie is, weet hij te melden. “Dat begint met een goed ontbijt. En gevarieerd eten. Jullie kennen de schijf van vijf toch wel? Wat belangrijk is: de ene calorie is de andere niet. Wie af en toe zwicht voor een frietje kan er beter een eetlepel ketchup bij nemen - 15 calorieën - in plaats van mayonaise - bijna 200 calorieën.” Jan de Weerd maakt ook een verschil tussen

14 | BAHM! maart 2010

goede en slechte calorieën. Vlees kun je bijvoorbeeld beter bakken in olijfolie (onverzadigde vetten) dan in boter (verzadigde vetten). Wie niet onthouden kan wat goed of slecht is, mag van Jan altijd even spieken op de calorieënplacemat die hij ontwierp en die alle jongeren krijgen uitgereikt.

DOKTER, DOKTER! Met (ernstig) overgewicht loop je een grotere kans op de volgende ziekten: diabetes, harten vaatziekten, aandoeningen van de galblaas, aandoeningen van het bewegingsstelsel, enkele soorten kanker, aandoeningen van de ademhalingsorganen.

FNV BOUW + MENZIS + ARBOUW FNV Bouw werkt samen met zorgverzekeraar Menzis. FNV-leden krijgen korting bij Menzis. Menzis steunt bovendien de leefstijlcampagne. Ook Arbouw is een vaste partner van FNV Bouw. Die organisatie is door werkgevers- en werknemersorganisaties opgericht om de arbeidsomstandigheden in de bouwnijverheid te verbeteren en het ziekteverzuim te verminderen. In het bestuur van Arbouw zitten vertegenwoordigers van Bouwend Nederland, Federatie van Ondernemersorganisaties in de Afbouw (FOA), FNV Bouw en CNV Hout en Bouw. Arbouw doet niet alleen onderzoek maar is ook op de werkvloer te vinden.

DE (SCHOKKENDE!) FEITEN • 64% van de bouwvakkers heeft overgewicht; 15% zelfs ernstig overgewicht • werknemers met overgewicht zijn 2x zo vaak ziek dan hun slankere collega’s • ook raken zij eerder arbeidsongeschikt door harten vaatziekten en rugklachten • en: hoe ouder je wordt, hoe groter de kans op (ernstig) overgewicht

BAHM! maart 2010 | 15

euro’s

Lenen? Liever niet John Nuvelstijn (23) Beroep Timmerman Verdient 1500 euro Vaste lasten 900 euro Waar blijft het “Het liefst geef ik mijn geld uit aan leuke dingen: uitgaan, sporten, mijn huis... Een half jaar geleden ben ik verhuisd naar mijn eigen koopwoning. Ik heb alles zelf verbouwd, met een beetje hulp. Mijn motor is mijn duurste hobby. Ik ga regelmatig naar motorbeurzen, dan kom je snel in de verleiding om mooie dingen te kopen. Ik heb door de jaren heen veel versleuteld aan mijn Bandit, maar ben nu wel een beetje uitgebouwd. Je moet er ook niet voor meer aan verbouwen dan-ie waard is. Over een paar jaar wil ik een 1000cc kopen, een Kawasaki of een GSX, zo’n gifgroene.” Sparen of lenen “Ik zet wat opzij, voor vakanties of als er eens wat kapot gaat in huis. Lenen doe ik liever niet. Als je een huis gaat kopen, kom je er niet onderuit. Als je iets niet kunt betalen, moet je het gewoon niet kopen. Zo denk ik erover.”

16 | BAHM! maart 2010

discussiepanel DE PANELLEDEN • Thomas van Schermerhorn (22), leerling-schilder • Koen van Tiel (19), leerling allround timmerman • Ricardo Alink (18), leerling-timmerman

DE IDEALE LEERMEESTER THOMAS

KOEN

RICARDO

De ene leermeester is de andere niet. Daar weten Thomas, Ricardo en Koen over mee te praten. Sommigen kijken je continu op de vingers, anderen gooien je in het diepe en dan zijn er ook nog die niets aan je toevertrouwen. En dan hebben we het niet eens over de bazen die de leermeesters te weinig tijd gunnen om hun leerlingen te begeleiden.

BAHM! maart 2010 | 17

Stelling I: Mijn leermeester heeft voldoende tijd om mij te begeleiden

Stelling II: Je bent zelf verantwoordelijk voor het succes van je leertraject

Thomas: “Het verschilt per bedrijf. Ik heb nooit een vaste leermeester gehad. De ene keer ga je met die mee, dan weer met die. De baas bepaalt hoeveel tijd een leermeester voor je heeft. In mijn geval is dat niet voldoende.” Koen: “Het hangt ook erg van je leermeester af, hoor. De ene gooit je in het diepe, de andere kijkt de hele tijd over je schouder mee. Ik houd er niet van als ze je op de vingers kijken. Ik zou het liefst uitleg krijgen, aan de slag gaan en dan beoordeeld worden. Bij ons in het bedrijf werken zo’n vijf leermeesters. Die doen het allemaal anders.” Ricardo: “Ik heb lange tijd helemaal geen leermeester gehad. ‘We zijn ermee bezig’, zeiden ze dan. Maar hij is nooit gekomen. Ik zit nu bij een ander bedrijf waar ik met een vaste leermeester ga samenwerken.”

Koen: “Hoe je je ontwikkelt, ligt aan jezelf, maar de leermeester is verantwoordelijk voor het traject. Ik pak graag nieuwe dingen op, maar ik mag lang niet alles doen. Je moet ook het vertrouwen van een leermeester winnen. Vaak is het ook gewoon zo dat een klus geklaard moet worden. Heb je op school net geleerd hoe je plafonds moet maken en dan moet je deuren gaan afhangen.” Ricardo: “Ik vond het moeilijk om te zeggen dat het niet liep bij mijn vorige leerplek. Jammer, want daardoor ging ik ook achterlopen op school. Daarom heb ik een assertiviteitscursus gevolgd bij FNV. Ik heb daar veel van opgestoken. Als ik niets had gezegd, had ik daar nu nog gezeten.” Thomas: “Ik denk dat het initiatief van je leermeester en het leerbedrijf moet komen. Ik werk bij een klein bedrijf, de mogelijkheden zijn daardoor beperkt. Grotere bedrijven hebben meer werk en meer mensen die je kunnen begeleiden. Ik ben redelijk zelfstandig. De andere leerling op ons bedrijf gaat het minder goed af. Zo nu en dan probeer ik hem een beetje te begeleiden, maar zo zou het natuurlijk niet moeten.”

18 | BAHM! maart 2010

MEER CONTROLE, MINDER PAPIER

Stelling III: Er zou meer contact moeten zijn tussen school en werk

Heleen de Boer, beleidsmedewerker scholing & opleiding: “FNV Bouw is niet ontevreden over het traject bij leerbedrijven, maar het kan beter. Van twee kanten horen we klachten. Leerlingen zeggen dat ze hun leermeester niet vaak genoeg zien en vinden dat ze weinig ruimte krijgen om dingen in praktijk te leren. Leermeesters vinden dat ze te veel tijd kwijt zijn met administratieve taken. In een trajectboek moeten ze de voortgang van hun leerling bijhouden. Die tijd zouden ze liever besteden aan de feitelijke begeleiding. Aan die klachten wordt gewerkt. In Twente loopt een proef waarbij wordt bekeken of het leertraject ook met minder administratie toe kan. Daarnaast wordt de controle op leerbedrijven aangescherpt. Zijn ze wel officieel erkend als leerbedrijf en hebben ze voldoende leermeesters? Daar is tot voor kort niet altijd goed naar gekeken. Verder is duidelijk geworden dat er weinig contact is tussen de leermeester en de praktijkdocent op school. Dat komt vaak door tijdgebrek. FNV Bouw onderzoekt hoe daar meer tijd voor vrijgemaakt kan worden. Overigens weten leerlingen vaak zelf niet wat ze precies van een leerbedrijf kunnen verwachten. Wij hebben een wegwijzer gemaakt waarin alles is terug te vinden. Die informatie is ook op de site na te lezen. Mijn advies is om tijdens het eerste gesprek al te vragen bij wie je terecht kan als je ergens tegenaan loopt. Het is belangrijk goed opgeleide mensen te hebben, daarom moeten er voldoende leermeesters zijn. FNV Bouw wil helpen bij het werven van leermeesters. Aan de ene kant gaan we daarvoor potentiële leermeesters benaderen. Bovendien zullen we meer druk uitoefenen op bedrijven. Zij moeten tenslotte investeren.”

Thomas: “Op mijn werk wordt weinig tijd besteed aan de opdrachten die ik meeneem van school. Laatst moest ik een offerte maken. Dan mag ik nog wel de maten opnemen tijdens werktijd, maar ik moet het thuis verder uitwerken. Eigenlijk zou je op je werk daarin begeleid moeten worden.” Ricardo: “Ik vind dat er van school uit meer controle zou moeten zijn. Bij mijn vorige leerplek is mijn begeleider misschien twee keer geweest… Het kan trouwens ook geen kwaad als je begeleider je zo nu en dan belt om te horen hoe het met je gaat.” Koen: “Eens in de drie maanden geeft de school een beoordeling naar het leerbedrijf en andersom. Dat wordt gedaan door mensen die mij eigenlijk nooit zien werken. Uit ervaring weet ik dat leermeesters niet zoveel trek hebben in allerlei formuliertjes. Die willen timmeren. Het zou mooi zijn als de praktijkdocent en de leermeester meer contact zouden hebben, maar ik heb er weinig vertrouwen in dat dit gaat lukken. Geen tijd, geen zin.”

BAHM! maart 2010 | 19

actueel

ACTIE, ACTIE!

20 | BAHM! maart 2010

dan 150.000 jongeren zonder werk kunnen zitten. Een even groot aantal jongeren dreigt geen stageplaats te vinden. FNV Jong probeert dit inktzwarte scenario te bestrijden. We vragen voorzitter Jeroen de Glas om uitleg.

“De jeugdwerkloosheid schommelt nu rond de 11%. Bijna twee keer zoveel jongeren dan ouderen zijn nu dus werkloos! Wij adviseren het kabinet gevraagd en ongevraagd over de aanpak van jeugdwerkloosheid*. Er is 250 miljoen euro uitgetrokken voor een actieplan. Het kabinet hoopt jeugdwerkloosheid te bestrijden door jongeren langer op school te houden, regionaal het UWV te betrekken in deze bestrijding, meer leerwerkbanen en stages te creëren en kansen voor kwetsbare jongeren te scheppen.”

Radicale oplossingen “FNV Jong blijft wel haar eigen acties voeren, want wij denken dat een crisis vraagt om een effectieve en snelle aanpak. Het kabinet heeft bijvoorbeeld afgesproken dat er 35.000 leerwerkplekken komen voor schoolverlaters en jongeren die langer dan drie maanden werkloos zijn. Helaas komt dit nauwelijks van de grond. Er is er nog een tekort van tienduizenden leerwerkplekken. Ondertussen neemt het aantal jonge werklozen en schoolverlaters alleen maar toe. FNV Jong heeft in november daarom persoonlijk leerwerkplekken opgeëist bij de aanwezige ondernemers op het jaarlijkse MKB-congres. Veel ondernemers vonden de actie erg positief en werkten dan ook graag mee.”

“FNV Jong vindt eigenlijk dat werkloze jongeren binnen een half jaar werk, scholing of een combinatie daarvan moeten krijgen. Daarnaast zou het schoolgeld voor MBO voor een bepaalde periode omlaag moeten. De studiefinanciering zou moeten worden uitgebreid, als tijdelijke oplossing. Daar mag best wat tegenover staan, dat jongeren bijvoorbeeld vrijwilligerswerk doen.”

Foto: Gerard Til

In 2010 zouden wel eens meer

Gewoon meer loon “Voor 2010 staat daarnaast de flexwerkcampagne gepland. Van de 500.000 flexwerkers is de helft jongere. Door de invoering van de flexwet is een enorme piek in de werkeloosheid ontstaan. Bovendien ondermijnt het de mondigheid van medewerkers. Als ze bezwaar maken bij hun werkgever bestaat het gevaar dat ze niet meer worden ingeroosterd.” “Verder loopt de campagne gewoonmeerloon.nl nog tot februari 2010. Daarmee hopen we de eindleeftijd voor het wettelijk minimumloon voor jongeren (WMJL) te verlagen van 23 jaar tot 18 jaar. Wat blijkt namelijk? Het wettelijk minimumloon voor volwassenen is soms twee keer zo hoog als het WMJL. Een oudere werknemer zonder enige ervaring verdient soms voor hetzelfde werk twee keer zoveel als een 19-jarige met twee jaar werkervaring! De rechten en plichten zijn bovendien niet gelijk. Een 19-jarige moet bijvoorbeeld wel een verplichte zorgverzekering afsluiten à 110 euro zoals iedere volwassene, maar wordt beloond als een jongere. Dat is niet fair. Dat is zelfs schandalig.” “En: crisistijd of niet, je moet natuurlijk geen geld laten liggen! Daarom blijft FNV Jong campagne voeren om jongeren het TJ-biljet te laten invullen. Steeds meer jongeren weten dat ze teveel betaalde belasting kunnen terughalen bij de Belastingdienst. De campagne heeft succes. In vergelijking met 2008 (50,1%) geeft nu nog maar 42,8 procent van de jongeren aan dat ze niet weten wat een TJ-biljet is. Maar toch: jongeren laten gezamenlijk nog steeds minimaal 25 miljoen euro belastinggeld per jaar liggen...”

Oproep Reageren? Zelf een plan voor een actie? Mail het Jeroen de Glas via info@fnvjong.nl.

* In september heeft staatssecretaris Klijnsma (SZW) samen met minister Rouvoet (Jeugd en Gezin) en staatssecretaris van Bijsterveldt (OCW) het sponsorteam jeugdwerkloosheid geïnstalleerd. Naast MKB-Nederland maken onder andere FNV, VNONCW en het UWV deel uit van dit team.

BAHM! maart 2010 | 21

bahm! jongerennetwerk

GESCHIKT ONGESCHIKT

Zijde gij ok geschikt jonguh? Ge kunt de groeten van Bahm krijgen.

22 | BAHM! maart 2010

Hoe ziet jouw werkzame toekomst er uit? Wil je hier zelf over meepraten en meebeslissen, kom dan ons jongerennetwerk versterken. Bouw mee aan je eigen toekomst! Voor meer informatie mail naar info@bahm.nl of bel met Cindy Onvlee: 06 - 208 53 213

Schrijf je nu in voor de e-mailnieuwsbrief op bahm.nl en maak kans op één van de twee waardebonnen van

Word lid van FNV Bouw krijg BAHM! thuisgestuurd en profiteer van alle voordelen van Als lid heb je tal van voordelen: het lidmaatschap juridische hulp, gratis hulp bij het invullen van je belastingformulieren, bijdrage in je opleidingskosten, ledenkortingen. De bond staat ook achter je als je problemen op het werk hebt. Een extra zekerheid. Vakkrachten en de vakbond horen bij elkaar.

Foot Locker t.w.v. € 200,-*

ik word lid van FNV Bouw en betaal de eerste 6 maanden € 15,-*

Naam en voorletters

M/V

Adres Postcode en woonplaats Telefoon E-mail adres Geboortedatum

Nationaliteit

Ik werk bij

Aard van het bedrijf Mijn functie / beroep Aangemeld door Welke betaalwijze wil je? (aankruisen wat van toepassing is) Ik betaal per automatische afschrijving en machtig FNV Bouw om de contributie maandelijks van mijn (post)bankrekening af te schrijven. Ik betaal per acceptgirokaart (€ 0,25 per maand duurder). HANDTEKENING 10078

DATUM

* Dit aanbod is geldig tot 1 april 2010. Ben je 22 jaar en ouder, dan betaal je de eerste 6 maanden € 25,–

* Bekijk de actievoorwaarden op bahm.nl

IN EEN ENVELOP ZONDER POSTZEGEL NAAR: FNV BOUW T.A.V. LEDENADMINISTRATIE ANTWOORDNUMMER 13, 3440 VB WOERDEN

BRONCODE

10079

BAHM! oktober 2009 | 23