Aan de slag met de verhalencirkel De zorgvolmacht of lastgeving

In gesprek met de Verhalencirkel

Een goed gesprek is belangrijk, het is de basis van goede zorg.

In ons ziekenhuis gingen we vorig jaar aan de slag met een hulpmiddel om een gesprek te voeren over levensvragen en levensverhalen. Een draaischijf, praatplaat en een spelletje in één, dat is de Verhalencirkel.

Aandacht voor levensvragen is belangrijk. Maar het is niet altijd eenvoudig om in gesprek te gaan over wat iemand echt bezig houdt. De Verhalencirkel is ontwikkeld om vrijwilligers en professionals hierbij te ondersteunen. Het is een verrassende gespreksopener voor iedereen die een ingang zoekt om contact te maken en te praten over zaken die misschien niet voor de hand liggen. Zo beschrijft bureau Kwiek het hulpmiddel dat zij ontwierpen.

In kleine gespreksgroepen hanteerden we vorig jaar tijdens de seniorenweek deze Verhalencirkel.

Eerst hebben we hem samen bekeken. Zijn prikkelende vormgeving nodigt uit om te associëren. Boeiend om te zien wat de vorm, de kleuren, de seizoenen en de elementen al opriepen voor er ook maar één vraag werd gesteld.

Het bevat vier cirkels met elk een eigen thema. De zintuigencirkel

Niets kan zo intens herinneringen oproepen als onze zintuigen. Een geur, een geluid, een smaak of een beeld kan ons ineens terugbrengen naar een moment van emotie, vreugde, verdriet of geluk. Wanneer iemand vertelt over een bepaalde gebeurtenis of herinnering kan aan de hand van de zintuigencirkel worden doorgevraagd. Wat zag u, wat hoorde u, wat voelde u en hoe ervaart u dit nu?

De levensvragencirkel

Twaalf vragen die raken aan belangrijke momenten in het leven. Een deelnemer draait aan deze cirkel tot die een vraag tegenkomt die men wil beantwoorden. Wat fonkelden de ogen van de man die de vraag ”Het stoutste wat ik deed” kreeg. Het antwoord zorgde voor veel plezier en de andere deelnemers vulden graag aan met hun verhaal. Misschien kan onze oefening u inspireren. Gezien

De seizoenencirkel

Ieder seizoen is anders en te vergelijken met een levensfase. Maar seizoenen prikkelen ook onze zinnen en roepen zintuiglijke ervaringen op die herinneren aan momenten in ons leven. Wie ‘zomer’ zegt, denkt misschien aan de geur van hooi en aan de arbeid om dit hooi droog in de schuur op te slaan.

De elementencirkel

Aarde, water, lucht en vuur. Door een draai aan de cirkel te geven kan de deelnemer zijn lievelingselement aanduiden. Of vertellen over ervaringen waarbij een element gevaar opleverde. Het verhaal van die brand of storm met veel schade in eigen huis of tuin, vele jaren geleden, kan daar

nog eens verteld worden. en gehoord worden is belangrijk voor elke mens. De Verhalencirkel biedt kansen om een goed gesprek op gang te brengen. Het is natuurlijk maar één vertrekpunt. Het is aan ieder van ons om dit gesprek te voeren. Oefening baart kunst. Probeer het maar.

De zorgvolmacht

Het is natuurlijk niet prettig om na te denken over dingen die u in de toekomst misschien niet meer kan, maar wie ouder wordt weet dat het wel nodig is om zich daar in de mate van het mogelijke op voor te bereiden. Heeft u al van de zorgvolmacht gehoord?

Facturen betalen, uw huis verkopen, een contract afsluiten, … Wat als u op een dag fysiek of mentaal niet meer in staat bent om dit zelf te regelen? Een ongeval, dementie of bepaalde gevolgen van ouderdom kunnen ervoor zorgen dat het nemen van bepaalde beslissingen over uw vermogen tijdelijk of definitief moeilijk of zelfs onmogelijk wordt.

Wanneer u wilsonbekwaam bent, omdat u bepaalde handelingen niet meer naar goed vermogen kan stellen, bepaalt de wet dat u die ook niet meer mág stellen. Niet meer kunnen wordt dan juridisch gevolgd door niet meer mogen. Op die manier wil de wetgever u beschermen tegen uw eigen handelen. Dat noemt men handelingsonbekwaam.

Met de zorgvolmacht kan u zich voorbereiden op zo’n situatie door één of meerdere personen aan te duiden die uw geldzaken maar ook bepaalde wensen over uw zorg onmiddellijk mogen veiligstellen of regelen zonder gerechtelijke tussenkomst wanneer u wilsonbekwaam wordt. Degene die de zorgvolmacht geeft noemt men de lastgever, degene die ze op zich neemt is de lasthebber.

Een belangrijke voorwaarde om een zorgvolmacht te kunnen geven, is dat u bij het opstellen van de lastgeving nog wilsbekwaam bent. Mensen die bijvoorbeeld lijden aan een toenemend geheugenverlies moeten dus best niet te lang meer wachten. Wie kies ik als lasthebber? Natuurlijk kiest u iemand die u vertrouwt, dat kan uw partner, zoon of dochter maar ook een goede vriend zijn. U kan ook meerdere lasthebbers aanduiden. Een zakenpartner bijvoorbeeld om de geldzaken van uw bedrijf te regelen, en uw echtgenoot voor de privégeldzaken.

Wat kan uw omgeving doen? • Daden van beheer: Dit zijn daden gericht op het in stand houden van uw vermogen zoals een appartement aan zee verhuren, betalingen doen of pensioeninkomsten ontvangen. • Daden van beschikking: Dit zijn daden die de omvang van uw vermogen beïnvloeden zoals een nieuw appartement aankopen, een schenking doen of uw woning verkopen. • Persoonlijke aangelegenheden: Dit zijn vooropgestelde wensen over uw zorg zoals uw latere woonplaats, behandelende arts, rust- en verzorgingstehuis, …

Wat kan u niet regelen met een zorgvolmacht?

Het opstellen van een testament Uw voorafgaande wilsverklaringen:

» de negatieve wilsverklaring » de wilsverklaring euthanasie » de wilsverklaring teraardebestelling » de verklaring voor orgaandonatie » lichaamsschenking aan de wetenschap Hoe doe ik dat, een zorgvolmacht afsluiten? Het is mogelijk om de zorgvolmacht zelf op te stellen. Beschrijf duidelijk welke persoon welke handeling in uw naam mag uitvoeren. Zowel u als de lasthebber(s) moeten het document ondertekenen. Opgelet, de volmacht zal enkel uitwerking hebben als u ze laat registreren via het vredegerecht vóór u wilsonbekwaam bent.

Natuurlijk kan u steeds een notaris vragen om u bij te staan. Die kan professioneel advies geven en voor de nodige registratie zorgen. Zo bent u zeker dat u aan alles gedacht heeft en dat het document correct is opgesteld. Ook belangrijk om te weten is dat verkopen en schenken enkel kan met een notariële zorgvolmacht. Wat als u geen zorgvolmacht heeft opgesteld? Dan moet een vrederechter een bewindvoerder aanstellen als u niet meer in staat bent uw eigen belangen te behartigen. Voor beslissingen omtrent uw persoon zal de vrederechter meestal een familielid aanstellen, voor beslissingen omtrent uw vermogen zal dat vaker een onafhankelijke professionele bewindvoerder zijn. Als u niet wil dat een onbekende bewindvoerder zich over uw dossier buigt, dan kan u bij de notaris een ‘verklaring van voorkeur van bewindvoerder’ opstellen.

Ook als u wel een zorgvolmacht hebt opgesteld, kan een ‘verklaring van voorkeur van bewindvoerder’ nuttig zijn. Niet alles kan immers geregeld worden via de zorgvolmacht. Bepaalde handelingen die er niet in beschreven staan, zullen toch via het bewind moeten passeren als u wilsonbekwaam wordt. Vandaar dat het perfect mogelijk is dat een zorgvolmacht en een bewind naast elkaar uitwerking krijgen.