HEDENDAAGS FOTOGRAFISCH RESULTAAT Op de satellietfoto van 2011 is het resultaat van een jarenlang verstedelijkingsproces waarneembaar.70 Bijna alle gronden rondom de E17 zijn volgebouwd en voor de gronden waar dit nog niet het geval is, bestaan er reeds plannen voor toekomstige ontwikkelingen. Zo is men bijvoorbeeld van start gegaan met de grondwerken voor de doortrekking van de R4 buitenring. En dit maar liefst circa 40 jaar nadat de eerste studies voor deze doortrekking aanvingen.71 Verder werd er - zoals reeds aangehaald bij “CARTOGRAFISCHE EVOLUTIE” - een volledig masterplan uitgewerkt voor de gronden van het ‘Eilandje Zwijnaarde’. En heel recentelijk wordt nu ook - uiteindelijk - de site van de toenmalige ‘Groothandelsmarkt Vlaanderen’ onder handen genomen (RUP dateert al van 2003). In september 2008 werd namelijk de eerste steen gelegd voor het toekomstige voetbalstadion van K.A.A. Gent.72 Maar desondanks dit feit begon men pas in januari 2010 met de funderingswerken. En doordat er geen financieel akkoord bereikt werd tussen de privé-investeerders en de stad Gent geraakte de bouw van het stadion tot op heden weer volledig bevroren. Verder merken we dat de stedelijke kern van Gent zich uitbreidde en dat de gemeente Zwijnaarde uitgroeide tot een nieuwe stedelijke kern. Zowel stad als gemeente speelden elk op hun eigen manier in op de aanwezigheid van de E17. Een verstedelijking rondom de snelweg door de jaren heen is duidelijk zichtbaar. Wanneer we deze situatie echter vergelijken met de satellietfoto van Destelbergen merken we dat er zich daar een totaal ander verhaal afspeelde.73 De bebouwing beperkt zich daar tot lintbebouwing langs de lokale wegen op enige afstand van de snelweg. Bijgevolg kan er niet echt gesproken worden over een stedelijke kern. Toch kunnen we oordelen dat beide
hardwarecomponenten een verstedelijkt karakter hebben. Verstedelijking houdt immers niet alleen in om dens bebouwd te zijn. Stedelijke gebieden hebben juist ook nood aan voldoende groenpolen om zo de grote hoeveelheid inwoners van de grootstad de gewenste ademruimte te kunnen verschaffen. Wel is het fascinerend hoe eenzelfde hardwarecomponent toch op zo een verschillende manier kan bijdragen tot de verstedelijking van een gebied. De luchtfoto’s die recentelijk genomen zijn, tonen dan ook het ambigue karakter van de verstedelijkte autosnelweg aan.74 Het eerste verstedelijkingsparadigma - met de “CARTOGRAFISCHE EVOLUTIE” in het achterhoofd - dat ons opviel bij het aanschouwen van de satellietfoto van de omgeving rondom de verkeerswisselaar van Zwijnaarde, was de transformatie door middel van ‘eilanden’ die als het ware uit het niets ontstaan zijn. We hebben het hier met name over de industrieterreinen ten zuiden van de verkeerswisselaar die dikwijls slechts via één ontsluitingsweg verbonden zijn met het omliggende weefsel.75 De overige wegen binnen de ‘eilanden’ lopen zoals te zien op de foto’s soms letterlijk dood op de verkeerswisselaar. Nochtans lijken de straten, parkeerruimtes, bedrijven, fabrieken, … op het eerste zicht zeer goed bereikbaar te zijn, doch als we de ruimtes diepgaander analyseren merken we op dat er nog heel wat kilometers afgelegd dienen te worden vooraleer de bestemmingen langsheen de autosnelweg bereikt kunnen worden.76 Dit is de paradox van de nabijheid: zo dichtbij, maar toch zo veraf… Dergelijke ruimtes herbergen wel andere kwaliteiten zoals daar zijn de ideale zichtlocaties die fungeren als uithangborden van de
74 70
Zie Figuur K-P 48. 71 Zie Figuur K-P 40. 72 Zie Figuur K-P 49. 73 Zie Figuur K-P 50.
Zie Figuur K-P 51-52. Zie Figuur K-P 53-60. 76 Zie Figuur K-P 61. Bij het rode traject moet er 11,5 km omgereden worden, bij het gele 5,75 km. Dit kwadrant werd als voorbeeld genomen, maar alle kwadranten zijn ongeveer even moeilijk en via gelijkaardige routes te bereiken. 75
189