08
ÅéäéêÞ ¸êäïóç ×åéìåñéíüò Ôïõñéóìüò óôçí ÊñÞôç
Áèëçôéêüò Ôïõñéóìüò êáé ÅõñùðáúêÞ ÁèëçôéêÞ ÐïëéôéêÞ ÓÞìåñá!
09
Äñ ÄçìÞôñçò ÔåñæÜêçò ÊáèçãçôÞò Ô.Å.É. ÊñÞôçò ÅñåõíçôéêÞ ÌïíÜäá ÅëëÜäïò Áèëçôéêïý Ôïõñéóìïý E-mail. Dterzaki@otenet.gr
Ï áèëçôéêüò ôïõñéóìüò ìðïñåß íá èåùñçèåß ùò ìéá êïéíùíéêÞ êáé ïéêïíïìéêÞ äñáóôçñéüôçôá ìå óçìáíôéêÞ óõìâïëÞ óôïõò óôñáôçãéêïýò óôü÷ïõò ôçò áëëçëåããýçò êáé ôçò åõçìåñßáò ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò. Åßíáé ìéá äñáóôçñéüôçôá ç ïðïßá óôçñßæåôáé óôïõò ôïìåßò ôïõ ôïõñéóìïý, ôïõ áèëçôéóìïý êáé ôïõ ðïëéôéóìïý. Ï áèëçôéóìüò Ý÷åé âáóéêÜ ìéá êïéíùíéêÞ äéÜóôáóç áëëÜ óõ÷íÜ ðáñïõóéÜæåé êáé ìéá ïéêïíïìéêÞ äéÜóôáóç ç ïðïßá õðüêåéôáé óôï êïéíïôéêü äßêáéï (ð.÷. ç ðþëçóç ôùí äéêáéùìÜôùí ìåãÜëùí áèëçôéêþí ãåãïíüôùí). Ç óõíýðáñîç ôùí êïéíùíéêþí êáé ïéêïíïìéêþí ðôõ÷þí ôïõ áèëçôéóìïý åßíáé Ýíá äýóêïëï Ýñãï, áí ëÜâïõìå õðüøç ìáò üôé áêüìá äåí õðÜñ÷ïõí ïé êáôÜëëçëåò åõñùðáúêÝò óõíèÞêåò êáé ãåíéêüôåñá üôé äåí Ý÷ïìå ìéá åíéáßá åõñùðáúêÞ ðïëéôéêÞ ãéá ôïí áèëçôéóìü. Ç ðñïôåéíüìåíç óÞìåñá åõñùðáúêÞ óõíèÞêç ãéá ôïí áèëçôéóìü óôçñßæåé, óõíôïíßæåé Þ óõìðëçñþíåé ôéò ðïëéôéêÝò ôùí êñáôþí ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò. Ç ËåõêÞ Âßâëïò ãéá ôïí áèëçôéóìü êÜíåé Ýíá óçìáíôéêü âÞìá ãéá ìéá åõñùðáúêÞ áèëçôéêÞ ðïëéôéêÞ. Ç áíÜãêç ãéá ìéá ôÝôïéá ðïëéôéêÞ äåí ðñïÝñ÷åôáé ìüíï áðü ôï âáóéêü ñüëï ðïõ äéáäñáìáôßæåé ï áèëçôéóìüò óôçí êïéíùíßá ùò áíáðüóðáóôï ôìÞìá ôçò åêðáßäåõóçò, ôçò õãéïýò äéáâßùóçò, ôçò ðïëéôéóôéêÞò æùÞò êáé ôçò øõ÷áãùãßáò áëëÜ áðü ôçí áíÜãêç ôçò ðñïþèçóçò ôçò êïéíùíéêÞò óõíï÷Þò êáé ïëïêëÞñùóçò. ÓÞìåñá ôï âÜñïò ôçò åõñùðáúêÞò íïìïèåóßáò óôïí áèëçôéêü ôïìÝá ðåñéïñßæåôáé êáôÜ ìåãÜëï ìÝñïò óôá ïéêïíïìéêÜ óõìöÝñïíôá, óôá ðëáßóéá ôïõ áíôáãùíéóìïý êáé êáíüíùí ôùí åóùôåñéêþí áãïñþí ôùí êñáôþí ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò. Ìéá åõñùðáúêÞ áèëçôéêÞ ðïëéôéêÞ ðñÝðåé íá ëÜâåé õðüøç ôçò ìéá ïëüêëçñç óåéñÜ áðü ðïëýôéìåò êïéíùíéêÝò ëåéôïõñãßåò ïé ïðïßåò åêðëçñþíïíôáé áðü ôïí áèëçôéóìü. Ç áëëçëåðßäñáóç ìåôáîý ôïõ áèëçôéóìïý êáé ôùí ðïëéôéêþí ôçò
ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò. Ïé äñáóôçñéüôçôåò êáé ïé ðïëéôéêÝò ôùí êñáôþí ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò áóêïýí åðßäñáóç óôçí ðñáêôéêÞ êáé óôçí ïñãÜíùóç ôïõ áèëçôéóìïý óôçí Åõñþðç, éäéáßôåñá óôçí ïéêïíïìéêÞ ôïõ äéÜóôáóç. Ï íüìïò ôïõ áíôáãùíéóìïý êáé ïé êáíüíåò ôùí åóùôåñéêþí áãïñþí ôùí êñáôþí ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò éó÷ýïõí ãéá ôïí áèëçôéóìü ìÝ÷ñé ôï óçìåßï ðïõ áðïôåëåß ìéá ïéêïíïìéêÞ äñáóôçñéüôçôá. ¸íá åõñý öÜóìá æçôçìÜôùí ôá ïðïßá áíáöÝñïíôáé ïõóéáóôéêÜ óôçí ïñãÜíùóç ôïõ áèëçôéóìïý (üðùò ôçò óýíèåóçò ôùí åèíéêþí ïìÜäùí, ôùí êáíïíéóìþí ãéá ôçí êáôÜóôáóç êáé ìåôáöïñÜ ôùí öïñÝùí, ôï doping, ôùí äéêáéùìÜôùí ôçëåïðôéêþí ìåôáäüóåùí ôùí áèëçôéêþí åêäçëþóåùí, ôùí êõâåñíçôéêþí åðéäïôÞóåùí óôïí áèëçôéóìü êáé ôùí ÷ñçìáôïäïôÞóåùí ôïõ áèëçôéóìïý) åîáñôÜôáé üëï êáé ðåñéóóüôåñï áðü ôï êïéíïôéêü äßêáéï. ÅðïìÝíùò, ç ïñãÜíùóç ôïõ áèëçôéóìïý óôçí Åõñþðç åîáñôÜôáé üëï êáé ðåñéóóüôåñï áðü ôéò áðïöÜóåéò ôçò ÅõñùðáúêÞò ÅðéôñïðÞò êáé áðü ôéò áðïöÜóåéò ôçò ÅõñùðáúêÞò Äéêáéïóýíçò. Áõôü åéóÜãåé Ýíá óçìáíôéêü óôïé÷åßï áâåâáéüôçôáò óå êÜèå äéáäéêáóßá. Åíôïýôïéò, ï áèëçôéóìüò, ëüãù ôùí ïõóéáóôéêþí êïéíùíéêþí ëåéôïõñãéþí ðïõ åêðëçñþíåé, åßíáé äéáöïñåôéêüò áðü ðïëëÝò áðüøåéò áðü Üëëïõò ôïìåßò. Áíáãíùñßæïíôáò áõôÞ ôçí éäéïìïñößá ôïõ ïé áñ÷çãïß ôùí êñáôþí ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò åóôßáóáí ôçí ðñïóï÷Þ ôùí óôçí åöáñìïãÞ êïéíþí ðïëéôéêþí õéïèåôþíôáò ôï ÄåêÝìâñéï ôïõ 2000 ôç ÄéáêÞ-
ñõîç ôçò Íßêáéáò ç ïðïßá áíáöÝñåôáé óôá óõãêåêñéìÝíá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôïõ áèëçôéóìïý êáé ôçò êïéíùíéêÞò ëåéôïõñãßáò ôïõ óôçí Åõñþðç. Ï ÷áñáêôçñéóìüò ôïõ Ýôïõò 2004, ùò åõñùðáúêü Ýôïò åêðáßäåõóçò ìÝóù ôïõ áèëçôéóìïý Ýäùóå Ýìöáóç êáé ðñïþèçóå óôá êñÜôç ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò ôçí êïéíùíéêÞ äéÜóôáóç ôïõ áèëçôéóìïý ðáñÝ÷ïíôáò ïéêïíïìéêÞ âïÞèåéá óå ó÷åôéêÜ áèëçôéêÜ ðñïãñÜììáôá óôïõò ôïìåßò ôçò íåïëáßáò, ôçò åêðáßäåõóç, ôçò åðáããåëìáôéêÞò êáôÜñôéóçò êáé ôçò ðåñéöåñåéáêÞò ðïëéôéêÞò. Ç ËåõêÞ Âßâëïò ãéá ôïí áèëçôéóìü åßíáé Ýíá óçìáíôéêü âÞìá ðñïò ôá åìðñüò ãéá ìéá ìåôáâáôéêÞ ðåñßïäï. Ç ËåõêÞ Âßâëïò ãéá ôïí áèëçôéóìü åßíáé ôï ðñþôï ðïëéôéêü Ýããñáöï ðïõ åãêñßèçêå áðü ôçí ÅõñùðáúêÞ ÅðéôñïðÞ óôïí ôïìÝá ôïõ áèëçôéóìïý êáé Ý÷åé ùò óôü÷ï íá êáèïñßóåé ôï ñüëï ôïõ áèëçôéóìïý óôçí åõñùðáúêÞ êïéíùíßá, íá ðåñéãñÜøåé ôéò áëëçëåðéäñÜóåéò ôïõ óôéò ðïëéôéêÝò ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò êáé íá ðñïôåßíåé óôñáôçãéêÝò êáôåõèýíóåéò ãéá ôï ìÝëëïí. Ç ËåõêÞ Âßâëïò äåí åðéëýåé üëá ôá æçôÞìáôá ðïõ óõíäÝïíôáé ìå ôçí ïñãÜíùóç ôïõ áèëçôéóìïý óôçí Åõñþðç êáé ôç ó÷Ýóç ôïõ ìå ôéò ðïëéôéêÝò ôùí êñáôþí ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò. Äåí éêáíïðïéåß üëåò ôéò ðñïóäïêßåò ôïõ áèëçôéêïý ôïìÝá, éäéáßôåñá üóïí áöïñÜ ôçí êáèéÝñùóç åíüò ñõèìéóôéêïý ðëáéóßïõ ãéá ôïí áèëçôéóìü óôçí Åõñþðç. Åíôïýôïéò, åßíáé Ýíá óçìáíôéêü âÞìá ðñïò ôç óùóôÞ êáôåýèõíóç êáé ðåñéÝ÷åé ðïëëÝò èåôéêÝò ðôõ÷Ýò: -Ï áèëçôéóìüò õðïóôçñßæåôáé áðü Ýíá
ÅéäéêÞ ¸êäïóç ×åéìåñéíüò Ôïõñéóìüò óôçí ÊñÞôç
åõñý öÜóìá êïéíïôéêþí ðñïãñáììÜôùí êáé äçìéïõñãåß íÝåò åõêáéñßåò ÷ñçìáôïäüôçóçò åðåíäýóåùí óôïí ôïìÝá ôïõ áèëçôéóìïý êáé ôùí áèëçôéêþí äñáóôçñéïôÞôùí (ð.÷. áèëçôéêüò ôïõñéóìüò). - ÐñïåôïéìÜæåé ôï Ýäáöïò ãéá ôç ÷Üñáîç ðïëéôéêÞò óôçí ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç ãéá ôçí áèëçôéêÞ ìåôáêßíçóç ìå ôçí åíèÜññõíóç Þ ôçí åíßó÷õóç ôïõ äéáëüãïõ ìåôáîý ôùí ôïìåáêþí áíôéðñïóþðùí êáé ôùí äçìüóéùí áñ÷þí, ìÝóù ðïéêßëùí ìïñöþí êáé äéêôýùí (ð.÷. äßêôõá áèëçôéêïý ôïõñéóìïý). - Õðïãñáììßæïíôáò ôçí éäéïìïñößá ôïõ áèëçôéóìïý êáèþò åðßóçò êáé ôçí åõåñãåôéêÞ åðéññïÞ ôïõ óôçí õãåßá, óôçí åêðáßäåõóç, óôï êïéíùíéêü ðåñéâÜëëïí, óôïí åèåëïíôéóìü ê.ë.ð., ç ËåõêÞ Âßâëïò ðñï÷ùñåß áñêåôÜ ðñïò ôçí áíáãíþñéóç ôùí êïéíùíéêþí ðôõ÷þí ôïõ áèëçôéóìïý. ÌåôÜ áðü ôç ËåõêÞ Âßâëï ç ÓõíèÞêç ôçò Ëéóóáâüíáò. Óôç äéáêõâåñíçôéêÞ äéÜóêåøç ðïõ äéïñãáíþèçêå óôç Ëéóóáâüíá ôï 2007, ïé áñ÷çãïß êñáôþí ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò åíÝêñéíáí ìéá ÓõíèÞêç ìåôáññýèìéóçò ðïõ ðáñÝ÷åé óôïí áèëçôéóìü ìéá íïìéêÞ âÜóç ç ïðïßá áíáìÝíåôáé íá ìðåé óå éó÷ý áðü ôçí 1ç Éáíïõáñßïõ 2009, ìåôÜ áðü åðéêýñùóç áðü ôá êñÜôç ìÝëç. Ç ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç èá åßíáé ðëÝ-
ïí éêáíÞ íá áíáëÜâåé ôçí ðñùôïâïõëßá ãéá íá õðïóôçñßîåé ìéá óõíôåôáãìÝíç äñÜóç Þ íá óõìðëçñþóåé ôéò ìåìïíùìÝíåò ðïëéôéêÝò ôùí êñáôþí ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò óôï ôïìÝá ôïõ áèëçôéóìïý. Ç Ýíôáîç ôïõ áèëçôéóìïý óôç íÝá åõñùðáúêÞ ÓõíèÞêç óçìáßíåé üôé ìéá óõãêåêñéìÝíç äçìïóéïíïìéêÞ ãñáììÞ èá äïèåß óôïí áèëçôéêü ôïìÝá üðùò Ý÷åé Þäç ãßíåé óôïõò ôïìåßò ôçò åêðáßäåõóçò êáé ôïõ ðïëéôéóìïý (ð.÷. ôï ðñüãñáììá “äéá âßïõ ìÜèçóçò” êáé ôï ðñüãñáììá “ðïëéôéóìüò”). ¸íá ''áèëçôéêü ðñüãñáììá'' èá ðáñåß÷å ïéêïíïìéêÞ åíßó÷õóç ãéá ïñãáíùôéêÝò äñáóôçñéüôçôåò óôïí áèëçôéêü êüóìï (ð.÷. ãéá íá ôïõò âïçèÞóåé íá ïñãáíþóïõí Þ êáé íá áíôáëëÜîïõí ðëçñïöïñßåò åõñùðáúêïý åðéðÝäïõ êáé êáëÝò ðñáêôéêÝò) êáèþò åðßóçò êáé ãéá áèëçôéêÝò äñáóôçñéüôçôåò ðïõ óôï÷åýïõí, óýìöùíá ìå ôïõò óôü÷ïõò ôçò ËåõêÞò Âßâëïõ, óôç ðñïþèçóç ôïõ åèåëïíôéóìïý, óôç ìÜ÷ç êáôÜ ôïõ ñáôóéóìïý, ôçò îåíïöïâßáò êáé ôùí íáñêùôéêþí, óôç âåëôßùóç ôçò äçìüóéáò õãåßáò, óôçí åíßó÷õóç ôïõ ñüëïõ ôïõ áèëçôéóìïý óôçí åêðáßäåõóç êáé êáôÜñôéóç, óôïí êïéíùíéêü áðïêëåéóìü, ê.ë.ð. Ôï Üñèñï 149 ôçò ÓõíèÞêçò ôçò Ëéóóáâüíáò äçëþíåé üôé “ç ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç èá óõìâÜëåé óôçí ðñïþèçóç ôùí
åõñùðáúêþí áèëçôéêþí æçôçìÜôùí, ëáìâÜíïíôáò õðüøç ôç óõãêåêñéìÝíç öýóç ôïõ áèëçôéóìïý, ôéò äïìÝò ôïõ ìå âÜóç ôçí åèåëïíôéêÞ äñáóôçñéüôçôá êáé ôçí êïéíùíéêÞ êáé åêðáéäåõôéêÞ ôïõ ëåéôïõñãßá”. Ç ýðáñîç ìéáò íïìéêÞò âÜóçò èá âïçèÞóåé íá áíáðôõ÷èåß ðëÞñùò ìéá åõñùðáúêÞ áèëçôéêÞ ðïëéôéêÞ Ýíáíôé ôùí êáíüíùí ôùí åóùôåñéêþí áãïñþí ôùí êñáôþí ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò êáé ôïõ áíôáãùíéóìïý ôùí. Ï áèëçôéóìüò åðïìÝíùò èá ðáñïõóéáóôåß ìÝóá óôéò äñÜóåéò ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò ðáñÜëëçëá ìå ôç äçìüóéá õãåßá, ôçí åêðáßäåõóç, ôç âéïìç÷áíßá êáé ôïí ðïëéôéóìü. Ç åõñùðáúêÞ ðïëéôéóôéêÞ ðïëéôéêÞ ùò ðéëüôïò ãéá ôç äçìéïõñãßá ìéáò åõñùðáúêÞò áèëçôéêÞò ðïëéôéêÞò. Ïé ôïìåßò ôïõ áèëçôéóìïý êáé ðïëéôéóìïý Ý÷ïõí ðïëëÜ êïéíÜ óçìåßá: -Êáé ïé äýï áíáãíùñßæïíôáé ùò äéáöïñåôéêïß áðü Üëëïõò ôïìåßò. Óôç ðñáãìáôéêüôçôá ïé êåíôñéêÝò Ýííïéåò áõôÞ ôçò “ðïëéôéóôéêÞò åîáßñåóçò” êáé áõôÞ ôçò “áèëçôéêÞò éäéïìïñößáò” ðïõ ôéò ÷áñáêôçñßæïõí åßíáé ðáñÜëëçëåò Ýíáíôé ôùí Üëëùí. - Êáé ïé äýï Ý÷ïõí éäéáßôåñç ïéêïíïìéêÞ óçìáóßá: ìéá ìåëÝôç ðïõ Ýãéíå ãéá ôçí ÅõñùðáúêÞ ÅðéôñïðÞ (ôïí ÍïÝìâñéï ôïõ 2006) áíáöÝñåé üôé ï ðïëéôéóôéêüò ôïìÝáò óõìâÜëåé ìå ôï 2.6% óôï Á.Å.Ð. ôçò