28 ақпан, сейсенбі 2017 жыл №23 (15050)

Ñ

àðûàðêà

ПАВЛОДАР ОБЛЫСТЫҚ ГАЗЕТІ www.saryarka-samaly.kz

1929 ЖЫЛҒЫ 15 АҚПАННАН ШЫҒАДЫ

Көшелерде заңсыз қызмет көрсететін дүңгіршектерді күштеп көшіру мәселесі осы күнге дейін жалғасуда. Құдды, тоқсаныншы жылдардағы ахуал әлі күнге сейілмей тұрғандай. Заң-закон күшіне мықтап енген уақытта ескі әдістің қолданылуы биліктің шарасыздығы ма? Бұл нәтижелі күрес пе әлде шағын бизнеске тосқауыл ма? Павлодар қаласындағы Диспетчерский шағын ауданы - тоқсаныншы жылдары-ақ нарықтың шарттарын қабылдаған аумақ. Сол кездері бұл аумақта көше саудасы, әртүрлі қызмет көрсету орындары жауыннан кейінгі саңырауқұлақтай қаулап өскен. Көптеген тұрғындар дәл осы жерден нәпақасын айырып, күнкөрісіне жететін ақша тауып жүрді. Қолдағы барын саудалап, тіпті алкогольдік өнімдер жасап, сатқан ағайындардың мәжбүрлі тіршілігі де есте қалыпты. Содан бері бірталай уақыт өтті. Десе де, Диспетчерский – әлі күнге қайнаған сауданың ортасы, қан-базардың нақ өзі. Тұтынушыларына танымал, айналасында түрлі сауда-саттық қыз-қыз қайнаған аумақ. Сұраныс мол, өткінші қарасы қалың болғандықтан да, бұл жерде банк бөлімшелері, басқа да «байсалды» мекемелердің бөлімшелері орналасқан. Қамзин көшесінің бойымен әрі

қарай жүрсеңіз, жекелеген үйлер ауласынан ашылған небір құрылыс, т.б. заттар саудасына куә боласыз. Бір сөзбен, бизнестің түр-түрі осында. Енді айтпақ мәселемізге көшсек. Өткен аптада ғана Павлодар қаласында Диспетчерский шағын ауданында самса сататын шағын киосктің тиеп әкетілгені туралы ақпарат жарияланды. Павлодар қаласының сәулет және қала құрылысы бөлімінің мамандары рейд жүргізіп, облыс орталығындағы 60 шақты дүңгіршектің 33-інің жұмысы талапқа сай еместігін анықтаған. Әуелде ескерту берген екен, енді әй-шайға қарамай, заңсыз жұмыс істейтін дүңгіршектерді кранмен тиеп әкетіп жатыр. Бұл жағдай, әрине, тұтынушының көзімен қарағанда дұрыс. Себебі дүңгіршектерде қызмет көрсету мәселесі заңға сәйкес жүргізіліп, санитарлық нормаларға қатаң

ақпан, сейсенбі 2017 жыл №23 (15050)

ñàìàëû

Дүңгіршектермен «соғыс» Кім кімді алдап келеді?

28

сүйенуі шарт. Негізінен, мұндай орындарда самса, бәліш, т.б. заманауи тәсілмен жедел әзірленетін фаст-фуд тамақтар ұсынылады. Сондай-ақ, етік жөндеу шеберханасы, гүл, мерзімді баспасөз өнімдерін сатып жатады. Десе де, ескіден жалғасып келе жатқан күрес түрін бүгінде өзгертетін уақыт жеткен сыңайлы. Себебі... Себебін кәсіпкерлік саласының бір өкілі, белсенді азамат Дмитрий Корепановтың өзі айтсын (пікір әлеуметтік желідегі парақшасынан алынды): «Көптеген елдерде дүңгіршектер мен сауда тіркемелері бойынша тауар сату ертеден дамыған, жәрмеңкелер өткізіледі. Бұл бизнес түрімен тұтас отбасы айналысатындай жүйе қалыптастырылған. Сөйтіп жаппай кәсіпкерлік дамытылуда, тұрғындар мемлекет экономикасын дамытуға үлес қосуда, бұл дегеніңіз - жұмыс орындары. Бұл бизнестің екінші жағы да бар. Сауда орны әртүрлі тексеруші органдардың талаптарына сәйкес болуы керек. Қажетті коммуникация желілері тартылып, қоғамдық тамақтану орны болса, арнайы рұқсат алуы тиіс. Десе де, шетелдердің өзінде барлық сауда нүктелері талапқа сай емес деп ойлаймын. Бірақ соған қарамастан билік өкілдері кәсіп иелеріне кемшілікті жоюға көмектесіп, олардың ісін дамытуға қол ұшын береді. Бұл - өңірдің, елдің экономикалық игілігіне жұмсалған

ЕКІНШІ ҚЫРЫНАН көмек. Бүгінде бизнеске қатысты заңдар көп, сондықтан заң бұзушылықты табу қиын емес. Бірақ көмектеспесе тағы да кәсіпкерлік қалай дамиды? Біздің жағдайымыз басқаша. Бір отбасы бірнеше жыл бойы нәпақасын тауып отырған шағын самса бизнесін ескертуден соң жауып тастады деуге болады, дүңгіршекті тартып алды! Ұзақ жыл жұмыс істеп тұрып еді, жігіттер жөндеуге біраз ақша тауып, сыртын қаптап, пластикалық терезелер салып еді. Енді бүгін күзет үшін, тасымал үшін тиісті төлемақысын төлесе ғана киоскіні қайтып береді дейді. Онда не үшін алып кетті? Адамдардың барлығы заңды түсіне бермейді. Мүмкін, оларға құжат ресімдеуге көмектесу керек болған шығар. Бізде бизнес жүргізуге кеңес беретін арнайы кәсіпкерлікті қолдаушы органдар бар емес пе? Келіп дүңгіршекті алып кету – мәселенің шешімі емес! Ертең олар бизнес жүргізуге қорқады. Жұмыс болмаса, адам қылмысқа барады. Ал бізге бұның керегі жоқ. Күзет пен тасымалға талап етілетін ақшаны мамандардың жіті бақылауы бойынша сол құжаттарды ресімдеуге жұмсауға болар еді. Бүгінде біздің кәсіпкерлікке нақты көмек керек. Қолынан ұстап, сәйкес органға апарып, анықталған кемшіліктерді жоюына ықпал ету қажет. Тек осылай ғана біз бизнесті сақтап, дамыта аламыз, - дейді кәсіпкер азамат.

Жалғасы 2-бетте

9 ай шыдаса... ҚҰРЫЛЫС

Бұл мәселе біраз уақыттан бері көтеріліп, талқыланып келеді. Осыған дейін Павлодар қаласының басшылығы тұрғындармен екі рет жүздесіп, бірнеше нұсқа айтылды. Мемлекет қаржысына «екінші деңгейлі нарықтан» ескі пәтерлердің ауданына тең баспаналар сатып алу ұсынылды. Бұл ретте бір 2 бөлмелі пәтердің құны кем дегенде 5 млн. теңге екенін атап өту керек. Алайда, тұрғындар бұған келіспеді. «Бізге жаңа үйлер ғана керек» десті бірауыздан. Сондықтан оларға баспаналардың құрылысы аяқталғанға дейін уақытша пәтер жалдау ұсынылып отыр. Оның ақысы да бюджеттік қаражат есебінен төленеді. Мәселенің мән-жайын түсіндіру үшін Павлодар қаласының әкімі Нұржан Әшімбетов Павлов көшесінің бойында орналасқан 97, 97/1, 103, 103/1 үйлерінің тұрғындарымен жүздесті.

- Бұған дейін де аталмыш аудандағы үйлерді бұзып, орнына баспаналар салдық. Ол кезде ескі үйлердің тұрғындары Катаев көшесіндегі баспанаға уақытша көшірілген болатын. Ал бұл үй кезекте тұрған павлодарлықтарға арналғандықтан, көпшілік тарапынан наразылықтар туындады. Мұндай түсініспеушілік қайталанбас үшін тұрғындарға қаланың өзге аудандарынан пәтер жалдау қажеттілігі туындап отыр. Бірақ бұған мәжбүрлемейміз. Егер тұрғындар қарсылық танытса, одан әрі үйлерінде тұра беруіне болады. Ал біз басқа баспаналарды сыруға кірісеміз, - деді шаһар басшысы.

Суретті түсірген – Дархан Өмірзақов.

Былтыр облыс орталығында Сарыарқа шағын ауданында көпқабатты 5 тұрғын үй пайдалануға беріліп, тағы үшеуінің іргетасы қаланды. Құрылысты одан әрі жалғастыру үшін наурызсәуір айларында ескі үйлерді сырып, осы жылдың соңында оның орнына жаңа баспаналар тұрғызылмақ. Ал бұл уақытқа дейін Алюминстрой ауданының тұрғындары қай үйді паналайды? Олардың жайы не болмақ?

Осы үйлердің орнына көпқабатты баспаналар салынады

Жалғасы 2-бетте

АҚПАРАТ

28 ақпан, сейсенбі, 2017 жыл

Жауапкершілік жүгі ауыр

Павлодар облысының әкімі Болат Бақауов жұма күні Астанада өткен «Корпоративтік қайырымдылық» форумына қатысты. Облыс әкімі форумның пленарлық отырыстарының бірінде айтып өткендей, павлодарлықтар өңі рді ң қоғамдық өмі рі не қатысты мәселелерде өздерінің азаматтық көзқарастарын белсенді түрде танытады. Аймақ басшысы «СамұрықҚазына Траст» корпоративтік қоры өткізген әлеуметтік зерттеуден деректер келтіріп өтті. Ұсынылған ақпаратқа сәйкес, павлодарлықтардың 69 пайызы елді мекендерді жақсартуға бағытталған жобаларға қатысуға дайын.

- Былтыр Павлодар облысында «Менің елім» әлеуметтік инвестициялар бағдарламасының пилоттық жобасы бастау алды. Балалардың бос уақытын ұйымдастыруға, спорттың дамуын қолдауға және

бі лім беру мекемелерін заманауи құрылғылармен жабдықтауға бір миллиард теңгеден астам қаржы бағытталды. «Самұрық-Қазына Траст» қорымен ынтымақтастықты қамтамасыз ету үшін қала әкімдіктері бірқатар міндеттерді өз жауапкершіліктеріне алған. Мәселен, балалар ойын алаңдары орналастырылған аулаларда қала басшылығы көріктендіруді жүргізіп, бейнебақылау орнатты, - дейді Болат Бақауов. Пленарлық отырыстан кейін Болат Бақауов пен «СамұрықҚазына Траст» қорының өкілдері ынтымақтастықты әрі қарай дамыту туралы келісімшартқа қол қойды.

Өз тілшіміз.

9 ай шыдаса...

www.saryarka-samaly.kz

Тасқынға - тосқауыл ӘЗІРЛІК

ФОРУМ

2

Павлодар облысында 1-31 наурыз аралығы көктемгі су тасқынына дайындық айлығы деп жарияланды. Бұл туралы аймақ басшысының бірінші орынбасары Дүйсенбай Тұрғановтың төрағалығымен өткен төтенше жағдайлар жөніндегі комиссияның отырысында мәлім болды.

Облыстық төтенше жағдайлар департаментінің мәліметіне сүйенсек, өңірде жауған қардың қалыңдығы 26 см-ді құрайды. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 8 см-ге көп. Аймақтағы елді мекендерден барлығы 1,2 млн. тонна қар шығарылған.

- Қалалар мен аудандарда 54 мың қапшық, 8 мың тонна инертті материал әзірленді. Павлодар қаласы және Железин, Лебяжі, Май, Шарбақты аудандарында азық-түлікпен қамтамасыз ету туралы келісімшартқа қол қойылды. Тұрғындарды эвакуациялау үшін 154 уақытша орналастыру пункт анықталды. Көбінесе білім беру, денсаулық сақтау нысандары мен мәдениет

үйлерінде құрылады, - деді облыстық төтенше жағдайлар департаментінің басшысы Әлібек Длимов. Ә.Длимовтың айтуынша, Мичурин ауылында орналасқан жүйке дертіне шалдыққан жандарды оңалту орталығын көшіру кезінде қиындықтар туындауы мүмкін. Мекемедегі 663 азаматтың арасынан жүруге жарамсыз 40 науқасты облыс орталағындағы психоневрологиялық диспансер қабылдауға әзір. Павлодар ауданы әкімінің орынбасары Нұрболат Сағындықов қалған науқастарды Черноярка орта мектебінің ғимаратына орналастыруды ұсынды. Сонымен қатар, облыс орталығындағы

жеке тұрғын үй аулаларында қар тазалау жұмыстары жүргізілуде. Бұл мақсатқа 32 млн. теңге қаржы бөлінген.

- Қазіргі уақытта ассенизатор көлігі, 1000-ға жуық қапшық, 100 текше метр қиыршық тас және 200 текше метр құм әзірленді. Қалада бірнеше қауіпті аймақ бар. Қажет жағдайда ол жерге техника мен мамандарды жұмылдыруға әзірміз. Сонымен қатар, Кенжекөл ауылы мен Ленин кентіндегі бөгеттерді қаланың коммуналдық меншігіне алып, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөлімінің балансына қою бойынша жұмыстарды жүргізудеміз, - деді шаһар басшысы Нұржан Әшімбетов. Дүйсенбай Тұрғанов қалалар мен аудандардың әкімдеріне су тасқынының алдын алу бойынша бірқатар тапсырма жүктеп, уақытында орындауды тапсырды.

Өз тілшіміз.

Дүңгіршектермен «соғыс»

Басы 1-бетте Құндыз ҚАБЫЛДЕНОВА Айта кетелік, мемлекеттік қазынадан 2 бөлмелі пәтер жалдауға 50 мың теңге, ал 3 бөлмелі пәтерге 60 мың теңге қарастырылған. Барлығы 38 млн. теңгеден астам қаражат бөлінбек. Жалпы, 72 отбасыны көшіру керек. Олардың 54-і 2 бөлмелі, 18-і 3 бөлмелі пәтерлерде тұрады. Осы орайда тұрғындар өздерінің қалауларын бүгіп қалмады. Олардың үйді бұзуына келісім беруі үшін жергілікті әкімдік осы аудандағы баспаналарды жалға алуы тиіс.

- Бұған дейінгі кездесуде тұрғындар айтқан ой-пікірлер ескерілді. Мәселен, кейбіреулер «біз бұл үйдегі жиһаз, тұрмыстық техникаларымызды қайда жібереміз? Олар жаңа үйге көшкен кезде қажет болады» деп еді. Сондықтан пәтер жалдау туралы хабарландыру бергенімізде жиһазы жоқ баспаналарды ғана ұсынуды өтіндік. Пәтерлерде міндетті түрде жылу, су, жарық есептеуіштері болуы тиіс. Жалпы, пәтер таңдауда 18 пункт белгіленді. Лесозавод, екінші Павлодар аудандарындағы пәтерлер қарастырылмайды. Тұрғындарға жұмысқа, балаларға балабақша мен мектепке баруға тиімді болуы үшін мүмкіндігінше осы аудандағы үйлерді жалдауға тырысамыз, - дейді Павлодар қаласы тұрғын үй–коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімінің басшысы Зікірия Сұлтанғазинов. Бұл ретте тұрғындар құрылыстың уақытылы аяқталарына күмәнданып отыр. Жыл соңына дейін жаңа баспаналар қолданысқа берілмесе, далада қаламыз ба деген қауіптің барын жасырмады. Жергілікті билік өкілдері алаңдауға негіз жоқ екенін алға тартты. Сарыарқа шағын ауданындағы баспаналарды белгілі «Құрылыс» және «Жәрдем» жауапкершілігі шектеулі серіктестіктері тұрғызады. Егер аталмыш компаниялар жұмысты белгіленген мерзімде аяқтамаса,

келісімшарт ұзартылып, тұрғындар әрі қарай да пәтер жалдайды. Десе де, қала басшылығы мұндай жағдай болмасына кәміл сеніп отыр. Сонымен қатар, Павлов көшесіндегі бірқатар үйдің тұрғындары былтыр қолданысқа берілген жаңа үйлерде пәтерлердің бос тұрғанынан хабардар көрінеді. Үй жалдағанша, соларды үлестіріп берсін деген де ой айтылды. Бірақ бұл мүмкін емес. Иә, шынымен жаңа 15 пәтердің иесі жоқ. Оларға үйлері сырылып, орнына коммуникациялық, инженерлік желілер тартылатын тұрғындар көшіріледі. Яғни, бұл аумақта жаңа баспана тұрғызылмайтындықтан, бірден жаңа үйге қоныстандыруға тура келеді. Қоғамдық талқылауға түскен бұл іске Павлодар қалалық мәслихаты депутаттары да араласты. Олар тұрғындарды сабырлық пен шыдамдылық танытуға шақырды.

- 70 жылдан астам уақыт бұрын салынған ескі екі қабатты баспаналарда бірнеше жыл тұрдыңыздар. Енді 9 ай ғана шыдасаңыздар, жаңа, заманауи пәтер кілттерін қолға аласыздар. Сондықтан, жағдайға түсіністік танытқандарыңыз жөн болар, - деген кеңесін айтты мәслихат депутаты, «Нұр Отан» партиясы облыстық филиалы төрағасының бі рі нші орынбасары Илья Теренченко. Біраз уақытқа созылған екі жақты талқылаудан соң 32 пәтердің тұрғындары жалдамалы баспанаға көшуге келісімін берді. Енді әрқайсысына облыс орталығынан пәтерлер ұсынылатын болады. Жалға пәтер беретін компаниялармен де байланыс орнатылды. Алюминстрой аудандарының тұрғындарында заттарын буып-түйіп, киім-кешектерін жинауға бір жарым айға жуық уақыт бар. Екі қабатты баспаналар сәуір айының ортасында сүріледі. Ендігі кезекте қала басшылығы тағы 40-қа жуық үйдің иелерімен келіссөздер жүргізеді. Олар да келісім берсе, үй тұрғызуға қажет аумақ босатылады.

Басы 1-бетте Әрбір сөзі шындық демесек те, кәсіпкер пікірінің жаны бары анық. Бүгінде Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев шағын кәсіпкерліктің дамуын қолдау керектігін жиі айтады. Бірнеше рет тексеру әрекетіне мораторийлер жарияланды. Қайбір жылы Президент елімізде кәсіпкерлік саласын реттеуде 50 заң жұмыс істейтінін айтқан болатын. Содан бері бизнеске бөгет келтіретін бюрократтық әрекеттерді жоюға, түрлі жеңілдіктер жасау мәселесі дүрсін-дүрсін көтеріледі. Осы ретте «Атамекен» кәсіпкерлер одағына үлкен сенім артылып отыр. Бизнестің мәселесін бизнес өкілдері жақсы біледі. Оны жеңілдетуге өздері ұсыныс айтсын деген мүмкіндік бұл. Еліміздің бас прокуроры Жақып Асанов та бизнесті дамытуға кедергі келтірушілер анықталса, қатаң жазаланатынын ескертуде. Әрине, біз дүңгіршектерді көшіру ісін мүлдем теріске шығарып жатқанымыз жоқ. Заңсыздықпен күрес шағын бизнестің, отбасылық кәсіпкерліктің тамырына балта шабатындай оқыс әрекетке құрылмаса керек. Дүңгіршектердің қызметіндегі заңсыздықтың орын алуы, қайталануы бір биыл емес. Жиі ұшырасады. Сондағы қолданылатын әдіс ылғи да осы - БАҚ өкілдерін шақырып алып, көпшілікке дүңгіршекті көшіру акциясын көрсету. Бір кездері пираттық DVD-дискілерді шынжыртабан трактормен таптау әдісі іске асырылатын. Кәсіпкер пікірінде айтылғандай, бұл - екіұшты әрі зиянды әрекет. Одан да мәселенің шешудің басқа - тиімді, нәтижелі жолын іздеу керек. Қазір күш қолдану арқылы кәсіпкерді қолындағысының бәрінен айырса (киоскісін тартып алу, т.б.), шығын тартқан отбасылық бизнестің қайтып еңсе көтеруі, іске кірісуі екіталай. Жоқ, бұл заңсыз сауданы жақтау емес. Барлық тұтынушы бала-шағасы денсаулыққа пайдалы самсалар сатып алса дейді. Заң бұзған кәсіпкерге тырп ете алмайтын талап қойып, жетекке алып, көмектесіп, рұқсатын ресімдеткізу керек. Әрі қарай, құда да тыныш, құдағи да. Яғни, кәсіпкердің

жұмысы да бар, жергілікті экономикаға да зиян емес. Есімізде, Павлодарда бір кездері Короленко жайма базары дүрілдеп тұрды. Барлық қылмыс, алаяқтық, ұрлау-тонау оқиғалары, заңсыздық, санитарлық былық-шылық бәрі осында тұнып тұрды. Бұл жерде нарықтың қыр-сырын меңгерген тұтас буын өніп-өсіп шықты. Жергілікті ақын Арман Қанидың арнайы топтама өлеңдерін оқысаңыз, ностальгияны ұғынасыз. Айтпағымыз сол – талай уақыт «жыр» болған заңсыз сауда тақырыбын сол кездегі облыс әкімі Бақытжан Сағынтаев ың-шыңсыз шешіп берді. Көшедегі базарды жойып, орнына «Рахмет» әмбебап жабық сауда орнын салып берді. Әрине, өзі салған жоқ, инвес-торларды, қызығушылығы бар қалталыларды тартты. Бүгінде сол «Рахметіңіз» Павлодар қаласындағы жеміс-көкөніс өнімдерін барлық дүкенге таратушы бірыңғай көтерме сауда орталығы. Өзіңіз рахмет дейсіз қызметіне. Ал егер сондағы әрбір ұсақ тірлікпен (біресе санитарлық талаптарды, біресе жердің меншік иесін анықтау, т.б.) шұғылданып жүре берсек, Короленко базарындағы мәселені әлі ұзақ уақыт талқылап, шешімін таппас едік. Міне, сөз етіп отырған самса, аяқ киім жөндеу дүңгіршектерінің заңсыз қызметтерін де осындай әмбебап жүйе арқылы біржола тыңғылықты шешу керек. Әртүрлі рұқсат, ресімдеу қағаздары жоқ делінген 60 нысанның иелерін алға салып алып, кәсіпкерлік басқармасына, басқа да қадағалаушы органдарға кіргізіп, заңға сәйкес болып шығуын қатаң бақылау шарасына кіріскен дұрыс. Осындай кешенді, ірі шара қолға алынбаса, әлі ұзақ уақыт дүңгіршектермен «соғысатынымыз» айқын. Біреуін тоқтатсаңыз, екіншісі бар. Одан да бәрін бір уақытта шешсе, әлдеқайда тиімді. Бизнесті жауып, кәсіпкердің де, экономиканың да обалына қалмаймыз. Павлодар қалалық сәулет және қала құрылысы бөлімінің, басқа да қадағалаушы мекемелердің, әкімдіктер мәселені назарға алса игі. Сіз не дейсіз? Нұрбол ҚАНАТБЕКҰЛЫ.

АЙНА

www.saryarka-samaly.kz

ҚАРЖЫ

28 ақпан, сейсенбі, 2017 жыл

3

Елбасы Жолдауы - болашаққа бағдар

Қазақстанның ипотекалық нарығына жан біте бастады. Соңғы 3 жыл бойы тұралап тұрған несиелендірудің бұл түрін жаңғырту қолға алынуда. Жуық уақытта елімізде жылдық мөлшері 10 пайыз болатын ипотека беріле бастауы мүмкін.

деді М.Жайымбетов. Бұл жеңілдікке Тұрғын үй құрылыс жинақ банкінің салымшылары ғана ие бола алады. Қазір жылжымайтын мүлік нарығындағы бағалар бірқалыпты.

Ипотека 10 пайызбен беріледі Мұрат АЯҒАНОВ Бұл тенденция 900 миллиард теңгеден аспай тұрған қарыздар портфеліндегі сеңді қозғады. Қазірде үй сатушылар қатары өскен. Мамандар биылғы жылы үй аламын деушілерге тиімді ұсыныстар көп болады,-деп болжап отыр.

- Мемлекет ипотеканың өсім құнын азайту үшін жаңадан салынған үйлерден пәтер сатып аламын деген азаматтарға 10 пайызбен, ал жеке үй салатындарға 5 пайызбен ипотека береді. Бұл ипотекалар «Қазақстан Ипотекалық компаниясы» АҚ арқылы субсидияланады, - деп хабарлады ҚР Инвестициялар және даму министрлігінің комитет төрағасы Мархабат Жайымбетов. Осылайша отандастарымызға арзан ипотека берудің амалы табылды. Түсіндіре кетсек, «Қазақстан Ипотекалық компаниясы» қазір

еліміздегі екінші деңгейлі банктермен келіссөз жүргізіп жатыр. Мархабат Жайымбетовтің айтуынша, олар (құрылыс комитеті мен «Қазақстан ипотекалық компаниясы) екінші деңгейлі банктерді 17 пайызбен ипотека беруге көндіріп жатыр. Сатып алынатын үйдің құны 20 миллион теңгеден аспауы тиіс. Бұған келіскен банктердің берген 17 пайыздық ипотекасының 7 пайызын мемлекет субсидиялайды да, азамат қалған 10 пайызын өтейді. Жеке тұрғын үй саламын деген азаматтарға да тура осы механизмнен өту керек. Жеке үй саламын деген азаматтар үшін бұдан да аз мөлшер, яғни, 5 пайыз көзделген. «Ипотеканың бұл түрін субсидиялау үшін 10 млрд. теңге бөлу көзделіп отыр. Осындай субсидиялаудың арқасында 600 мың шаршы метр тұрғын үй салу жоспарлануда», -

Риэлторлардың айтуынша, құрылыс компаниялары былтырғы жылдың тамыз айынан бері жаңа салынған үйлердің құнын өзгертпеген. Өткен жылдың қазан айында «Тұрғын үй құрылысына үлестік қатысу туралы» шыққан заң құрылысы аяқталмаған баспананы сатуға тыйым салды. Соған қарамастан сұраныстың басым бөлігі жаңа үйлерге қатысты болып отыр. Тек биылғы жылдың алғашқы айында республика бойынша 16 мыңнан астам сату-сатып алу келісімдері жасалған. Сатылған үй көрсеткіштері былтырғы жылдың дәл осы кезеңімен салыстырғанда 58 пайызға жоғары. Құрылыс компаниялары да бөліп төлеу жүйесін, банктер қайта қаржыландыру жолдарын көптеп ұсынуда. Сондықтан ипотека болашақта арзандамаса, қымбаттамайды деп отыр мамандар.

ЕРЛІК - ЕЛГЕ МҰРА

Жәдігерлер бөлімі ашылды

Кеңес әскерлерінің Ауған жерінен шыққанына биыл 28 жыл толды. Осыған орай №14 жалпы орта білім беру мектебінде орналасқан «Жауынгерлік Даңқ мұражайында» Ауған соғысына қатысқан павлодарлықтарға арналған жаңа жәдігерлер бөлімі ашылды. Оған мектеп оқушылары мен алғашқы әскери дайындық пәнінің мұғалімі Бақытжан Өтепов мұрындық болды. Жәдігерлерді тамашалауға келген қонақтарға оқушылар Ауған Демократиялық Республикасында әскери борыштарын адал атқарған жауынгерлер туралы сыр шертті. Ауғанстан Демократиялық Республикасына елімізден 1979-1989 жылдар аралығында 1098 азамат интернационалдық борышын өтеу

үшін әскер қатарына шақырылды. Оның 36-сы қаза тауып, 54-і жараланды. Ал Павлодардан барған 269 жауынгер әскери борышын абыроймен атқарғаны үшін орден, медальдармен марапатталса, 26 сарбаздың кеудесінде «Қызыл Жұлдыз» ордені жарқырады. Еске алуға келген қонақтардың ішінде Павлодар облыстық қорғаныс істері жөніндегі департаменті басшысының орынбасары Дмитрий

Буксман, облыстық Ауғанстан ардагерлері Одағының төрағасы Байғабыл Майкөтов, Павлодар облыстық ізденіс қозғалысының негізін салушы Жұмабек Камзин болды. Олар өз сөздерінде бұл тарихи соғысты ұмытуға болмайтынын, батырларымыздың ерлігін мәңгі ұлықтауға тиіс екендігімізді атап айтты.

Өз тілшіміз.

Баспаналы болды

ТӘЖІРИБЕ

Лебяжі ауданының өрт сөндіру бөлімі мен төтенше жағдайлар бөлім қызметкерлері үшін апта басы жағымды жаңалықпен басталды. Лебяжі ауданы әкімінің орынбасары Алма Қасымова «Дипломмен - ауылға!» бағдарламасымен келген жас мамандарға салтанатты түрде пәтер кілттерін табыс етті.

24 пәтерлі екі қабатты тұрғын үй «Жұмыспен қамтудың жол картасы - 2020» бағдарламасы аясында салынған. Пәтер медицина қызметкерлеріне, ұстаздарға, құқық қорғау органдарының қызметкерлеріне, сондай-ақ, көп балалы аналарға берілді. Солардың қатарында азаматтық қорғаныс лейтенанты Е.Арынғалин және №26 өрт сөндіру бөлімінің командирі, азаматтық қорғау сержанты А.Дайыров бар. Е.Арынғалин -

«Ғылым мен бизнестің ортасы боламыз» С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университетінде Елбасының кезекті Жолдауын талқылауға арналған конференция өтті. Жиынға «Болашақ» бағдарламасының түлектері, жастар ұйымдарының көшбасшылары, студенттер мен азаматтық қоғамның өкілдері арнайы қатысты. Талқылау барысында конференция қатысушылары билік тармақтары арасындағы өкілеттіктерді қайта бөлу, әр саладағы реформалар туралы өз ойларын ортаға салды. Ал аталмыш жоғары оқу орнының ректоры Арын Өрсариев Жолдауда айтылған аймақтық кәсіпкерлікті дамыту мәселесіне баса назар аударды.

- Жолдауда айтылғандай, әрбір өңір кәсіпкерлікті дамыту бойынша өзіндік үлгісін ұсынуы

қажет. Осы орайда біздің университетте бір мыңнан астам қала тұрғындарын ғылыми-өнеркәсіптік инфрақұрылымның ықпалдастығы бойынша ПМУ тарапынан қолдау үлгісін жасап отырмыз. Осылайша, облыста алғашқылардың бірі болып ғылым мен бизнесті тоғыстыратын ортаға айналамыз. Бұл қадам өңірдің дамуына септігін тигізері анық, - деді ректор А.Өрсариев. Кездесу соңында көпшілік Президент ұсынған реформаларды қолдап, бұл өзгерістер мемлекеттік басқарудың тиімділігін арттырады деген ортақ пікірге келді.

Өз тілшіміз.

МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТ

Әдептен озба!

Әдеп сақтамаған мемлекеттік қызметшілер қатаң жазаланатын болады. Мұндай ережелер Мемлекет басшысының Жарлығымен бекітілген Әдеп Кодексінде көрініс тапқан. Мереке АМАНТАЙ Бұл жөнінде қала әкімдігінде мемлекеттік қызметшілердің қатысуымен өткен жиын барысында этика бойынша өкілетті уәкіл Юрий Фельдман мәлім етті.

- 2016 жылдың 1 қаңтарынан бастап 5 институттық реформаны жүзеге асыру бойынша «100 нақты қадам» Ұлт Жоспарын орындаудың практикалық кезеңі басталғаны мәлім. Шынында да, Ұлт Жоспарында елімізді жаңғыртудың негізгі бағыттары жүйеленіп, атқарылатын нақты қадамдар көрсетілген. Қазір мемлекеттік қызметті дамытудың жаңа кезеңі басталып кетті. Елбасының Жарлығымен Мемлекеттік қызмет істері жөніндегі министрлік, оның құрылымында Жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың

ұлттық бюросы құрылды. Осылайша, тек мемлекеттік қызмет жүйесі ғана емес, сондай-ақ, жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жасайтын, яғни жемқорлық көріністерінің барынша алдын алуға бағдарланған жүйе де жаңғыртылып отыр. Бұл - жұмысты жүйелі жүргізудің тәсілі ғана емес, халықтың билікке деген сенімін арттырып, мемлекеттің нығаюына серпін беретін тың тәсіл, деді Ю.Фельдман. Өкілдің айтуынша, жеке адамдар арасында болсын, мемлекеттер арасында болсын кез келген қарымқатынас әдеп шеңберінен шықпаса ғана тиімді әрі нәтижелі болмақ. Әсіресе мемлекет атынан сөйлейтін, яғни мемлекеттік қызметшілердің жүріс-тұрысы мен сөйлеу мәнері адамдардың мемлекетке, ұлтқа деген көзқарасын қалыптастыруға ықпал ететіні сөзсіз.

АКЦИЯ

«Телефонсыз бір апта» Дәл осындай атаумен «Үміт» балалар үйінде тәрбиеленушілер мен үлкендер арасында эксперименттік акция өтті. Балалардың бастамасымен қолға алынған шараға барлығы 32 адам қатысты.

РФ Төтенше жағдайлар министрлігі азаматтық қорғау акдемиясының түлегі. 2016 жылы Лебяжі ауданына қызмет ету үші н жібері лі п, бі рден қызметтік тұрғын үй алуға кезекке тұрған. Ал жас отбасы А.Дайыров осы уақытқа дейін жанұясымен пәтер жалдап келген. Бүгінгі күні ол мемлекеттік бағдарлама аясында пәтер кілтін алды. Салта-

натты кеш соңында қуаныш иелері аудан әкімдігіне шексіз алғысын білдірді.

Р.ҚАРҚЫНБАЕВ, Лебяжі аудандық төтенше жағдайлар бөлімінің бастығы, азаматтық қорғаныс майоры.

Акция басталғанға дейін балалар қатысушыларға: «Ұялы телефон адамзат баласын жаулап алды, роботқа айналдырды! Сіз уақыт қарау үшін, интернетке кіру үшін, поштаны тексеру үшін өз қалта телефоныңызды күніне қанша рет қолға аласыз?» деген сұрақ қойды. Бүгінгі таңда ғалымдар қолымыздағы телефон жоғалса, қуат көзі таусылса немесе аппарат сөндірулі болса, адамдардың 53%-ы қатты күйзеліске тап болатынын дәлелдеді. Бұған психологтар номофобия деген ғылыми термин де ойлап тапқан. «Жаңа фобиядан құтылу оңай ма? Мен бір апта бойы телефонсыз өмір сүре аламын ба?» Сіз осы сұрақты өзіңізге тым құрыса бір рет қойып көрдіңіз бе? Зерттеуге қатысқан 32 адамның 8-і - педагогтар. Ал қатысушылар арасында өз өмірін телефонсыз елестете алмайтын 3 бала акцияның негізгі шартын бұзса, тағы екі қыз шараның аяқталуына 1 күн қалған

кезде смартфондарын сұрап алып, телефонсыз қиын екенін жеткізді. Экспериментке қатысушылар күн сайын өздерінің жай-күйлерін күнделік етіп жазып отырды. Бәріне алғашқы күндері қиын болғанын жазбаларынан аңғаруға болады. Мысалы, 7-сынып оқушысы Кристина Данилова бірінші күні қатты ашуланғанын, кейіннен қалыпты өмірге үйренгенін айта отырып, акцияның тағы да жалғасқанын қалайтынын айтады.

- Маған акция ұнады. Осы уақыт ішінде телефонсыз өмір сүруге болатынын ұқтым. Достарыммен «В Контакте» әлеуметтік желісінде емес, бетпе–бет жүздескен артық екеніне көзім жетті, - дейді Кристина. Акцияға белсенді қатысып, нәтиже шығарған барлық белсенділер сыйлықтармен марапатталды.

Г.АБДУЛИНА, «Үміт» балалар үйінің қызметкері, Екібастұз қаласы.

АГРОбизнес

28 ақпан, сейсенбі, 2017 жыл

Беттің үйлестірушісі -

Данияр ЖҰМАДІЛ.

Тел. 8 (7182) 66-14-65

«ҚазАгро» ұлттық холдингі көктемгі егіс және егін жинау жұмыстарын қаржыландыруды жүргізіп жатыр. Ағымдағы жылы бұл бағыттағы шараларға республикалық бюджеттен аталмыш холдинг арқылы жалпы сомасы 60 млрд. теңгенің қысқа мерзімді несиелері беріледі. Ал бюджеттен тыс қаржы көздері есебінен ауыл шаруашылығы техникасын сатып алуды қаржыландыруға «ҚазАгроҚаржы» АҚ арқылы шамамен 35 млрд. теңгені бөлу көзделіп отыр. Көктемгі егіс және егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін бөлінген қаржының 40 млрд. теңгесі н «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ екінші деңгейлі банктер арқылы, ал 15 млрд. теңгені ауыл шаруашылығы тауар өндірушілеріне тікелей ұсынуды жоспарлап отыр. Қалған 5 млрд. теңге кредиттік серіктестіктер, микроқаржы ұйымдары мен аймақтық инвестициялық орталықтар арқылы үлестіріледі. «ҚазАгро» ұлттық басқарушы холдингі мен оның еншілес кәсіпорындары шаруаларды қаржыландыратын бағдарламалардың пайыздық мөлшерлемелерін оңтайландыру мақсатында әрдайым жұмыс жүргізіп келеді. Сондықтан биыл көктемгі егіс және егін жинау жұмыстарына берілетін пайыздық мөлшерлемелер төмендетілді. Егістік алқаптарын әртараптандыру мақсатында Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі несие-леу барысында басымдыққа ие болатын бірқатар ауыл шаруашылығы дақылдарын белгіледі. Олар бірінші кезекте егістік көлемі 407,7 мың гектардан кем болмайтын майлы дақылдар (күнбағыс, рапс, зығыр, соя). Екінші дақыл – арпа, оның егі сті к көлемі 95 мың гектардан кем болмауы тиіс. Одан бөлек, басымдыққа ие дақылдардың тізімінде: қант қызылшасы, күріш, астыққа арналған жүгері, мақта, сұлы мен картоп бар. Басымдыққа ие ауыл шаруашылығы дақылдары бойынша көктемгі егіс және егін жинау жұмыстарын несиелеу 2017 жылдың 1 сәуіріне дейін жүзеге асады. Бұдан соң қаржыландыру қалған дақылдарға жүргізіле бастайды. Көктемгі егіс және жинау

тері мен ауылшаруашылық тауар өндірушілерін қаржыландыру үшін екінші деңгейлі банктерді қорландыру; - несие серіктестіктері, шағын қаржы ұйымдары және өңірлік инвестициялық орталықтар арқылы ауылшаруашылық тауар өндірушілерін қаржыландыру.

САРЫАРҚА САМАЛЫ

кәсіпорындарын шикізатпен қамтамасыз ету және азық-түлі к тауарларының импорттық үлесін азайту қажеттілігі көрініс тапқан. Мысалы, майлы дақылдар өнімдері бойынша ішкі нарықтағы импорттың үлесі 30-40 пайызға жетті. Бұл ретте, республика көлемінде осы салада жұмыс

Қаржыландырудың жаңашылдықтары

жұмыстарын жүргізуді несиелеу келесі бағыттар бойынша жүзеге асырылатын болады: - «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ филиалдық желісі арқылы (банк кепілдігі беріледі) ауылшаруашылық тауар өндірушілерін тікелей қаржыландыру; - ауылшаруашылық кооператив-

Қуатты азық қорын құру – мал шаруашылығының, құс шаруашылығының, ауыл шаруашылығы өзге салаларының толыққанды дамуының, сонымен бірге экспорттық әлеуетті күшейтудің іргетасы екендігі баршаға мәлім. Бұдан басқа агроөнеркәсіптік кешенде отандық тауарды өңдеу

7 жылға ұзартылды Агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың жаңа бағдарламасына сәйкес, берілетін шағын несие көлемі 18 миллион теңгеге көтерілді. Ал несиені қайтару мерзімі 5 жылдан 7 жылға ұзартылмақ. Бұл туралы ауыл шаруашылығы вице-министрі Ерлан Нысанбаев мәлімдеді. Агросалаға енген өзгерістердің бірі – 11 тиімсіз субсидия түрі алынып тасталды. Нәтижесінде, кооперативтерді қолдауға арналған бюджет көлемі ұлғайды. Мәселен, мал бордақылауды мықтап қолға алған шаруашылықтарға мемлекеттен қаржы

Качир ауданында ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіретін оннан астам кооператив құрылған. Жергілікті шаруалар асыл тұқымды мал шаруашылығымен айналысатын «Агро-Даму» ЖШС-і және көкөніс өсіретін «Астық ПВ» кәсіпорын-дарының айналасына шоғырланып отыр. Кооперативтердің қатарын енді ауданның омарташылары толықтырмақ. Ауданда тауарлы сүт фермасы жұмыс істейді. Инвестициялық жоба мемлекеттік «Ырыс» бағдарламасы аясында жүзеге асырылған. Качир аудандық ауыл шаруашылығы және кәсіпкерлік бөлімінің басшысы Жұмағали Таукеновтың айтуынша, жеке кооперативтердің ауыл тұрғындары үшін де пайдасы зор.

- Тауарлы сүт фермасына қатысты инвестициялық жобаның жүзеге асуы Федоровка ауылдық округіне үлкен

бөлу биылдан бастап тиімді жүргізіледі. Ет өндіргені үшін қаржылай қолдауға ие болатын қожалықтар саны 3 есеге артады. Соның нәтижесінде, сиыр етін өндіру 40, ал, қой етін өндіру 30 пайызға артқалы отыр.

істеп жатқан 85 кәсіпорынның жүктемесі небары 45-50 пайызды құрап отыр. Белгіленген басым бағыттар бойынша қаржыландыруға қол жеткізген соң қалған қаражат басқа дақылдар өндірісіне бағытталады.

60 млрд. теңге көктемгі егіс жұмыстарына берілетін барлық

АГРО ЖАҢАЛЫҚТАР Субсидияның құжаттарын тапсырудан бастап, оны алу жұмыстары оңтайландырылуда. Бұл жұмысты электронды түрде де жүзеге асыруға болады. Осылайша биыл бірқатар қызмет түрлері автоматтандырылмақ. Қаржыны орынды жұмсау шараларына ерекше мән беріледі. Мәселен, бұған дейін қомақты қаржы шет елден импортталатын ауыл шаруашылығы техникаларына бағытталатын. Бұдан былай мамандар отандық және қымбат емес техниканы сатып алуға бет бұруы тиіс.

Омарташылар бірігуде

көмек болып отыр. Атап айтсақ, 50 жаңа жұмыс орны құрылды. Онда тек жергілікті тұрғындар еңбек етеді. Ауданда кооперативке топтасудың тиімділігі туралы түсіндіру жұмыстары кең ауқымда жүргізіліп келеді. Бүгінгі күнге дейін оннан астам

кооператив құрылды. Качир ауданында омарташылық ерекше дамыған. Олар да кооперативке топтасуды жөн санап отыр, - дейді Ж.Таукенов. Атап өтерлігі, Качир ауданында омарташылардың саны мыңнан асады.

қаражат емес екенін атап өту қажет. Екінші деңгейлі банктер арқылы берілетін қаражат та ескерілуі тиіс. Еліміз бойынша 12 мыңнан астам ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерінің басын қосатын 182 несиелік серіктестік те бұл жұмыстан қалыс қалмайды. Шағын несиелік ұйымдардың кеңейтілген желі сі жұмыс і стеуде. Яғни, астық өндірушілерін несиелеу жан-жақты жүргізіледі. Бюджет қаржысы бірінші кезекте маңызды бағыттарға бөлі неті ні н атап өткен жөн. Биылғы жылдың бір ерекшелігі, бюджеттік бағдарламаның операторы болып «ҚазАгро» ұлттық холдингінің еншілес кәсіпорны «Аграрлық несие корпорациясы» бекітіліп отыр. Бұл несиелеу жұмыстарының қолжетімділігін арттыру және ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерін барынша көптеп қамту мақсатында қолға алынып отыр. Көктемгі егіс жұмыстары аса көп уақытты алмайтынын ескерген жөн. Қысқа мерзім ішінде кредитке мұқтаж шаруашылықтар мен агроқұрылымдардан келіп түсетін өтініштердің легі үлкен. Сондықтан несиелеу мерзімдерін барынша жеделдету мақсатында «Аграрлық несиелік корпорациясы» арқылы өзге қаржы институттарының, екінші деңгейлі банктердің, несиелік серіктестіктердің, шағын несиелік ұйымдардың мүмкіндіктері және кеңейтілген желісін пайдаланылады. Тағы бір жаңашылдық, «Азықтүлік келісімшарт корпорациясы» сатып алатын дақылдардың тізбегі кеңейе түседі. Егер бұрын корпорация бидай мен арпаны ғана сатып алған болса, ағымдағы жылы фермерлер оған майлы дақылдарды (рапс, зығыр, күнбағыс, соя) өткізетін болады. Атап өтерлігі, «Аграрлық несиелік корпорациясы» арқылы шаруаларды несиелеу мөлшерлемесі 2 пайызға дейін төмендетілді. Яғни, корпорация арқылы ақшаны жылдық 3 пайыздық мөлшерлемемен алуға болады (өткен жылы – 5 пайыз). Ал екінші деңгейлі банктер арқылы несиелеу мөлшерлемесі 6 пайызды құрайды.

ЗАҢДЫЛЫҚ

Аң аулауға тыйым салынды

Жануарлар әлемін сақтау және жануарлар санын көбейту мақсатында 2017 жылдың 16 ақпанынан 14 маусымға дейін Қазақстан аумағында аңшылықпен айналысуға тыйым салынды. Бұл туралы ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитеті төрағасының міндетін атқарушы Марлен Айнабеков хабарлады. Ел аумағындағы қолданыстағы Аң аулау қағидаларына сәйкес көктемгі мезгілде аталық үйректерді, аталық шалшықшыларды, жылқышыны, саңырау құрды және құрды құс ойнақ кезінде аулауға рұқсат берілген. Алайда көктем айларындағы аңшылық салдарынан бірқатар зиян келіп жатқанын атап өткен жөн. Бұл кезең құстардың ұя салу науқанына сәйкес келеді. Бұл ретте ең алдымен белсенді әрі репродуктивтік жағынан бағалы аталықтар атып алынып, бұл өз кезегінде түрлердің гендік қорын нашарлатады. Онымен қоса, аңшылық ұйымдардың мүшелері жыл сайын көбейіп келеді. Бүгінде олардың саны 150 000 адамнан асты. Өкінішке қарай, аңшылардың басым бөлігі табиғатқа жанашырлықпен қарау қағидаттарын мүлдем сақтамайды. Соның салдарынан жабайы құстардың саны азайып келеді. Ал браконьерлердің саны керісінше көбеюде. 2016 жылғы көктем айларында аң аулау кезеңінде ел аумағында әкімшілік құқық бұзушылық бойынша 758 факті тіркелді.

ҚОҒАМ

1 наурыз - Дүниежүзілік азаматтық қорғаныс күні

Қауіпсіздік басты талап Азаматтық Қорғаныстың Халықаралық Ұйымы Бас Ассамблеясының бұрыштамасына сәйкес, жыл сайын 1 наурыз Дүниежүзілік азаматтық қорғаныс күні болып аталуда. Осы күннің тарихы 1931 жылы Женевск аймағының ассоциациясы деп аталатын, яғни әлемнің барлық елдерінде жергілікті аймақ қауіпсіздігін құру туралы халықаралық келісімдер қатарына қол қоюмен басталады. Дүниежүзілік азаматтық қорғаныс күні табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу, тұрғындарды дайындау, мүмкін болатын шұғыл жағдайларға ұлттық төтенше қызметтерді үйлестіруге бағытталған маңызды халықаралық

акция болып табылады. 1997 жылы қазан айында Ел Президенті Нұрсұлтан Назарбаев «Қазақстан Республикасы Азаматтық Қорғаныс Халықаралық Ұйымы жарлығына бірігу туралы» (АҚХҰ) заңды қолданысқа енгізу туралы қаулы етті. Өткен жылы Азаматтық Қорғаныстың облыстық қызметтері мен құрылымдары 4 кешенді және командалық-штабтық оқу-жаттығуларын өткізді. Бұл мамандардың өзара тәжірибе алмасуы негізінде іске асты. Жыл сайын дүниежүзілік азаматтық қорғау күні әр түрлі ұранмен өтуде. Ол азаматтық қорғау қызметінің алдында тұрған мі ндеттерге сәйкес жүзеге асады. Бұл ретте, наурыз айында Азаматтық қорғаныс басқармасымен ТЖ департаментінің құрылымдық және ведомстволық мекемелерінде интерактивті сабақтар өткізіліп, апаттық-құтқару техникалары таныстырылатын болады. Сонымен қатар, өрт сөндіру бөлімдерінде және құтқару бөлімшелерінде ашық есік күндері ұйымдастырылады. Д.АЛЯБЬЕВ, Павлодар облысының төтенше жағдайлар департаментінің азаматтық қорғау басқармасының бастығы.

Сәтті өрілген Саппоро сыны Спорттың 11 түрі бойынша 64 медаль жиынтығын сарапқа салуға жиналған 32 мемлекеттің тек бесеуі ғана жүлделер ауылынан табылды. Әрине, бұл қатарда біздің ел де бар. 116 спортшыны байрақты бәсекеге үкілеп қосқан Қазақстан жалпыкомандалық есепте төртінші орынға тұрақтады. Бұйырғаны – 9 алтын, 11 күміс және 12 қола медаль. 27 алтын, 21 күміс және 26 қола жүлде енші леген Жапония командалық есепте топ жарды. Оңтүстік Корея (16 алтын, 18 күміс, 16 қола) мен Қытай (12 алтын, 14 күміс, 9 қола) екінші-үшінші орындарды өзара бөлісті. Корей Халық Демократиялық Республикасы жалқы қоламен бестікті түйіндеді. Қысқы Азия ойындарын осымен Жапония төртінші мәрте қабылдаса, Саппоро қаласы үшінші рет өткізді. Бұл – 2011 жылы Астана мен Алма-

тыда қатар ұйымдастырылған VII қысқы Азиададан кейі н, араға алты жыл салып барып өткізілген дода. Негізі аталмыш жарыс 2015 жылы өтуі тиіс-тін. Алайда 2009 жылы Азия Олимпиадалық Кеңесінің Бас Ассамблеясы Азиаданы Олимпия ойындары қарсаңында ұйымдастыру туралы шешім қабылдады. Яғни, қысқы Азия ойындары спортшылардың төрт жылдықтың басты додасы алдындағы дайындық жарысы болмақ. Саппорода биатлоншылар ерледі. Олар 6 алтын медаль ұтып алды. Оның үшеуі – Галина Вишневскаянікі, екеуі Ян Савицкийге тиесілі. Сондай-ақ, аралас эстафетада және бір алтын жүлде бұйырды. Бұдан бөлек, шаңғышы Ринат Мухин, фристайлшы Юлия Галышева және хоккейден Қазақстанның ерлер құрамасы Азия ойындарының чемпионы атанды. Қазақстан биатлоннан аралас эстафетаға екі команда шығарды.

Әзірлік пысықталды Железин ауданында азаматтық қорғаныс саласында бірыңғай мемлекеттік саясатты қалыптастыру және өткізу бойынша ұсыныстарды әзірлеу мақсатында аудандық төтенше жағдайлардың алдын алу және жою комиссиясының бірінші отырысы өтті. Жиын барысында 2017 жылы ауданның су тасқыны кезеңіне дайындығы туралы және төбелерді қардан тазалау, аудан автокөлік

Өткен аптада Павлодар облысында оқыс оқиға орын алды. ШідертіБозшакөл өткелінде Екібастұз-2 – Бурундай бағытындағы жүк пойызының 23 вагоны рельстен шығып, аударылып қалды. Аталмыш пойызда жалпы саны 65 вагон болған. Салдарынан теміржол желісіне зақым келіп, қозғалыс тоқтады. Сондай-ақ, «Павлодар - Астана», «Лениногорск – Астана», «АстанаЗащита» бағытындағы жолаушылар пойызы біршама уақытқа кешікті. Абырой болғанда, зардап шеккендер жоқ. Қазақстан темір жолы Жүк

жолдарын және жолдағы су өткізгіш құбырларды қардан тазалау мәселелері қарастырылды. Аталмыш тақырып бойынша аудандық тө-

Жолаушылар құтқарылды

Павлодар облысының Төтенше жағдайлар департаменті қыс кезеңіндегі төтенше жағдайлардың алдын алу және жою, оқыс жағдайлардың орын алмау, адамдардың қаза болмау мәселелерін ерекше бақылауда ұстайды. Өткен демалыс күндерінен бері өңірде, сондай-ақ көрші облыстарда қар қалың жауып, арты қарлы-боранға ұласты. Қарағанды және Ақмола облыстарының жолдарын жабу салдарынан «ҚызылордаПавлодар» және «Астана-Ерейментау-Шідерті» республикалық маңызы бар автожолдарында «Рубеж» бақылау пунктінде, Шідерті кентінің маңында 3 жолаушы автобусы, 55 жүк көлігі, 3 жеңіл көлік кептелісте қалды. Онда 167 жолаушы, оның ішінде 4 бала болған. 22 жолаушы «Павлодар-Қарағанды» қатынасы арқылы пойызымен жіберілді. Екібастұз қаласы төтенше жағдайлар басқармасының және жергілікті атқарушы органдарының қызметкерлері жолаушыларды «Кемпинг» аумағындағы жылыту пунктіне жеткізді. 42 адам Шідерті кентінің орта мектебінде, 22 адам Қ.Сәтбаев атындағы каналдың емдеусауықтыру орнына орналастырылып, жолаушылар ыстық тамақпен қамтамасыз етілді. Жолаушыларды медициналық қамтамасыз ету үшін «Шідерті» күре жол медициналық-құтқару пунктінің бригадасы тартылды. Үйлесімді іс-әрекеттердің нәтижесінде төтенше жағдайларға жол берілмеді.

20 ақпан күні түнгі уақытта Лебяжі ауданына қарасты Ямышев ауылының маңында «Павлодар-Өскемен» автожолында 16 адамға көмек көрсетілді.

Екеуі де жүлделі болды. Алтын жүлде еншілеген алғашқы командада екі павлодарлық спортшы өнер көрсеткенін айта кетейік. Олар – Дарья Усанова мен Максим Браун. Бұл командада екі жерлесімізден бөлек, Галина Вишневская мен Ян Савицкий бақ сынады. Ал күміс медальды қанжығаға байлаған екінші командада жерлесіміз Антон Пантов ел намысын қорғады. Антонмен бірге Алина Райкова, Анна Кистанова және Василий Подкорытовтың жарыс жолына шыққанын айта кетейік. Сондай-ақ, жерлесіміз Дарья Усанова жекелей сында да олжалы болды. Ол 10 шақырымдық із кесу (пасьют) сайысында мәре сызығын үшінші боп кесті. Осылайша, Дарья Жапониядан бір алтын және бір қола медаль еншілеп қайтты. Ақ Азиада алдында Алматыдағы қысқы Универсиадада жақсы өнер көрсеткен павлодарлық биатлоншыларға Саппоро сыны да сәтті өрілді. тенше жағдайлар бөлімінің бастығы Т.Танжанов баяндама жасады. Шараны қорытындылаған аудан әкімі К.Абушахманов бөлімдердің басшыларына және ауылдық округ әкімдеріне арнайы тапсырмалар берді. Сондай-ақ, халық арасында профилактикалық жұмыстарды күшейтіп, тұрғын үйлерді су басудан сақтау үшін қажет шараларды жүргізуді тапсырды.

Өз тілшіміз.

ОҚЫС ОҚИҒА

Рельстен шықты тасымалдары қоғамы баспасөз қызметінің мәліметіне сүйенсек, оқыс жағдайдың алдын алу үшін Ерейментау, Павлодар және Есіл стансаларының пойыздары іске қосылған. Зақымданған темір жол төсемесін қалыпқа келтіруге «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ Павлодар жол бөлімінен 150 адам, 7 бірлік техника, Төтенше жағдайлар департаментінен 1 адам мен 1 техника, «Шідерті» тас жолындағы медициналық құтқару пунктінен 5 адам мен 1 техника жұмылдырылған. Қазіргі уақытта пойыздардың қатынауы үшін жолдар ашық. Атап

5

Ескертуді елемеген

Жапонияның Саппоро қаласында VIII қысқы Азия ойындары аяқталды. Бір апта бойы Күншығыс елін дүбірге бөлеген Ақ Азиада Қазақстан үшін сәтті өрілді. Павлодарлық спортшылар үшін де табысты болды. Фархат ӘМІРЕНОВ

28 ақпан, сейсенбі, 2017 жыл

ТАБИҒАТ

www.saryarka-samaly.kz

өтерлігі, Астанада өткен Корпоративтік қайырымдылық форумынан төтенше жағдайға байланысты үйлеріне қайта алмаған павлодарлық делегаттар Павлодарға ұшақпен жетті. Ал кешіккен жолаушылар «Темір жол көлігі туралы» Заңына сәйкес, толық өтемақы ала алады.

- Астана-Қарағанды жолындағы бір бағыт қалпына келтірілді. Бұл жұмысқа 7 арнайы техника, 150-ден астам адам жұмылдырылды. Жұмыс әлі жалғасып жатыр, - дейді облыстық төтенше жағдайлар департаментінің басшысы Әлібек Длимов. А.АСҚАРҚЫЗЫ.

Павлодар облысы арқылы екі республикалық маңызы бар автомобиль жолы өтеді. Ал сапаржайдан күн сайын Астана, Қарағанды, Өскемен және Семей қалаларына жолаушылар автобусы жолға шығады. Бұдан басқа бірнеше рейс Новосібір, Славгород, Барнауыл қатынасымен жүреді. Қыс басталғалы бері автобустардың жолаушылары мен жүргізушілеріне жедел көмек бірнеше рет көрсетіледі. Жолаушылар қарлы боранға қарамастан, қысқы жолмен автомобиль көліктерінде жолға шығуды тоқтатар емес. «Павлодар-Өскемен» бағыты бойынша ескертуге қарамастан, жолға шыққан автобус істен шыққан. Жергілікті атқарушы органдар көліктерге көмек көрсетті. Олар жолаушыларды жылыту пунктіне орналастырып, жүргізушілерге техникадағы ақауды жоюға көмектескен. Абырой болғанда, зардап шеккендер жоқ. Жолаушылар 21 күні автобус жөнделгеннен кейін әрі қарай жолға шықты. Облыстық төтенше жағдайлар департаменті мәліметтері бойынша әзірленді.

ТАНЫМ

Оқушылар нені білуі қажет?

Павлодар облысы төтенше жағдайлар департаментінде Павлодар қаласы төтенше жағдайлар басқармасы оқушыларымен экскурсия ұйымдастырды. Экскурсияның негізгі мақсаты - оқушыларды бірыңғай кезекші-диспетчерлік қызмет басқармасы жұмысымен таныстыру. Шара барысында Павлодар облысы бірыңғай кезекші-диспетчерлік қызметінің азаматтық қорғау подполковнигі А.Омаров және Павлодар қаласы төтенше жағдайлар басқармасы мемлекеттік өрт сөндіру бақылау бөлімінің аға инженері Е.Назарчук-Глухова «112» құтқару нөмірінің қажеттілігін түсіндірді. Онда қоңыраулардың көптеп түсетінін, жедел қызметкерлер кезекшісі міндетті түрде жұмыстарын орындап шығуы қажеттігін айтты. Жедел өрт сөндіру және құтқарушылар адамдарды, олардың мүліктерін жедел түрде құтқару үшін жұмыс істейтіндігін жеткізді. Құтқару техникасын эксплуатациялау, қаржы және материалдық шығынды бекерге шашпау үшін бүгінде жалған қоңырау мәселесі өзекті болып келеді дейді мамандар. Бірақ мұнда ең маңыздысы құтқарушылардың өз ісінде жоғалтқан әр бір минуты құтқарылушының өмірімен тең келуі мүмкін екенін айтты. Сондай-ақ, оқушыларға бірыңғай кезекші-диспетчерлік қызмет залын көрсетіп, жедел кезекші жұмысы туралы ақпараттар берілді. Арнайы жабдықтар мен карта көсетілді. «Құтқару және аман қалу!» атты бейнефильм тамашалады. Сонымен қатар оқушылар ахуал залын да көрді. Департамент қызметкерлері оны «Павлодар облысы төтенше жағдайлар басы» деп атайды. Дәл осы жерде, төтенше жағдай туындаған кезде тек қана облыс көлемінде емес, республика территориясында барлық бөлімшелердің үйлестіру жұмыстары жүргізіледі. Департаменттегі экскурсиядан кейін, олар өрт сөндіру техникалық орталығына барып, өрт сөндіретін құрал-саймандарды, жабдықтарды және киім-кешектерді өз көздерімен көріп, өрт болу жағдайындағы қоңырауын соқты. Сонымен қатар орталық бастығы Г.Сейілханова орталықтың тарихы жайында айтып берді. Экскурсия соңында оқушыларға жадынамалар, Павлодар қалалсы төтенше жағдайлар басқармасының және жедел телефон нөмірлері жазылған күнтізбе таратылды. Е.НАЗАРЧУК-ГЛУХОВА, Павлодар қаласы төтенше жағдайлар басқармасының аға инженері.

6

28 ақпан, сейсенбі, 2017 жыл

АДАМДЫҚ АТЫ www.saryarka-samaly.kz

Бүгінгі таңда Қазақ еліне алғысын жаудырып, лығы» қоғамдық бірлестігінің Мумади Абдурашид. көрген жақсылығын көзіне жас алмай айтпайтын төрағасы Себебі 1944 жылдың қаһарлы қысы өзге ұлт өкілдері кемде-кем. Олар депортацияның оның ата-анасын да аямаған. құрбаны болып, Қазақстанға қоныс аударған 1,5 млн.

- Менің ата-анам жер аудаадамды (17 ұлт өкілі) сол зұлматтан аман сақтап қалған рылған кезде 11 жастағы балалар Әкемнің айтуынша, оларды қазақтар екенін ұмытпақ емес. Өйткені олар 1937 болған. үлкен машиналармен келіп, жылдан бастап әр жылдары өз Отандарынан еріксіз 1 сағаттың ішінде жинап алып қоныс аударып, суығы сүйектен өтетін ашық далада кеткен. Осылайша, ата-анам, атам әжем және менің барлық қалған еді. Тағдырдың тәлкегіне түскен шақта, жанына мен туысым өздерінің туған Отанынан арашашы болып, бір үзім нанын бөліп беріп, бауы- жер аударған. Атам өздерін мал рына басқан қазақтар жайлы олар не дейді?

Қарлығаш ХАШЫМҚЫЗЫ Өткен жылы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстан халқы Ассамблеясының ХХІІ сессиясында сталиндік режим кезінде әр жылдары депортацияланған өзге ұлт өкілдерін мұқтаждықта өмір сүріп жатқан қазақ отбасылары өздерінің саман үйлерінде қабылдағанын айтқан болатын. Сол жылдары Мемлекет басшысының отбасы да 3 баласы бар ерлізайыптыны бауырларына басқан екен. Сондықтан Президент Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылған күн – 1 наурызды барлық этностарды өз туғанындай қабылдаған қазақтарға «Алғыс айту күні» деп бекітті.

- Бұл күні отандастарымыздың және еліміздегі түрлі этностардың бір-біріне қиын-қыстау кездерде қол ұшын беріп, көмектесіп, әлсіреп келген, аш келген адамдарды аяғынан тік тұрғызып, алғысын білдіріп жатқан әрбір ұлттың өкілдеріне біз де өз алғысымызды айтамыз. Біз осындай ұлан-ғайыр жерді, осындай елді бізге мирас қылып тапсырған, қан төгіп, елді алып қалған ата-бабаларымызға алғысымызды айтамыз. Мен Алғыс айту күні игі дәстүрге айналып, еліміздің ең сүйікті мерекелерінің бірі боларына сенемін, - деген еді Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев. Содан бері ел ішінде екінші рет аталып өткелі отырған айтулы күн өзінің мәртебесін асқақтатты. Тіпті, осы күнді асыға күтіп, қазақ еліне деген алғысын білдіруге асыққандардың саны да артып келеді. Олардың қатарында кезінде ата-бабасы депортацияланған неміс ұлтының азаматы бар. Ол Қазақстанды мекен етіп, кейіннен өзінің тарихи Отанына оралған. Десе де, оның интернет арқылы Қазақстанның кереметі мен қазақ ұлтының кеңпейіл, дарқандығын жеткізген бейнежазбасы бүгінде үлкен ықыласқа ие.

- Мен өзімді «Германиядағы қазақпын» деп айтамын. Маған қазақ болған ұнайды. Өйткені, менің есімде, олар адам баласын ұлтқа бөлмей, кез келген қиындықты бірлігі арқылы жеңе алатынымен қалды. Біздің ата-бабамызды елінен жер аударып, иен далаға апарып тастаған шақта бауырына басып, үйіндегі бір үзім нанын балаларының аузынан жырып, бізбен бөлісті. Мұндай тектілік тек қана қазақтарға тән! Біздің бүгінгі таңда аман-есен жүруіміз, ұрпақ сүйіп, тарихи Отанымызға оралуымыз қазақтардың шексіз махаббатының арқасында деп білемін, - дейді бұрынғы қазақстандық, бүгінгі Германия азаматы А.Шмидт. Қасіреті мен қайғысы ұштасқан жылдардағы зұлматтың куәгері болғандар біздің облыста да бар. Олар сол уақытта бастан кешкендері мен, қорқынышқа толы жылдардың ауыртпалығын әлі де ұмытқан жоқ.

Қабардин-балкар және қарашай-черкес этномәдени бірлестігінің төрайымы Мария Байрамкулова анасының ең жиі

айтатын сөзін есіне алды.

- Ол кезді еске алу біз үшін өте ауыр. Халқымыз үлкен зұлматты басынан өткерді. Сол жылдарда бізді Қазақстаннан басқа елге жер аударса, аман қалуымыз екіталай еді. Себебі мал таситын вагон-

1 НАУРЫЗ – АЛҒЫС АЙТУ КҮНІ үлкен махаббат пен мейірім сыйлады. Бір қызығы, сол кезде қазақтар орыс тілін, біздің аталарымыз қазақ тілін мүлдем білмеген екен. Атамның айтуынша, жер аударылғандар қазақ тілін бір айдың ішінде үйреніп алған. Осында тұрған және қазір Грозныйда тұрып жатқан ағайындарымыз қазақ тілін жетік біледі. Мен Грозныйға анама қонаққа барған кезде ол менімен қазақ тілінде сөйлеседі.

«Бізді қазақтар құтқарды»

Режиссер Сламбек Тәуекелдің «Жерұйық» фильмінен. дарда қыстың қытымыр аязында аш-жалаңаш иен далаға келген адамдарға өзгелер қарайламас еді. Бізді қазақ азаматтары шана жеккен аттарымен келіп, тамақтары бар, жылы киімдерімен қарсы алып, өз үйлерінен орын берді. Біздің отбасымызда 11 бала болды. Барлығымыз осы қиын шақта аман қалдық. Анам үнемі «бизни қазақлыла сау қойғандыла» деп айтып отырды. Оның аудармасы – «Бізді қазақтар құтқарды». Бұл сөз тек біздің отбасымызда ғана

«

таситын вагондарда тиеп әкелгенін жиі есіне алып отыратын. Сонда бір вагонға 15-16 отбасын салып, жөнелтіп отырған екен. Олар қайда бара жатқанын да білмеген. Сұрауға да мұршалары келмеген. Сонда күн сайын әр вагоннан 3-4 адам қайтыс болып отырған. Солдаттар келіп, барлығына орындарынан тұруға бұйырған кезде тұруға шамасы келмеген адамдарды «бәрібір тірі қалмайды» деп алып кетіп отырған. Адамдарды қайда әкетіп жатқанын, тіпті айтпаған да. Өкінішке қарай,

... Анам үнемі «бизни қазақлыла сау қойғандыла» деп айтып отырды. Оның аудармасы – «Бізді қазақтар құтқарды». Бұл сөз тек біздің отбасымызда ғана емес, мыңдаған адамдардың, мыңдаған отбасылардың есінде...

емес, мыңдаған адамдардың, мыңдаған отбасылардың есінде, дейді М.Байрамкулова. Құшағы кең қазақ елі барша өзге ұлт өкілдерін жатсынбай, бауырына басты. Сонау жиырмасыншы ғасырдағы ашаршылық, отыз жетінің қырғыны, сұм соғыстың сұрапылы қазақтың төзімділігін қайрады. Көңілі дарқан, дана халықтың мейірім-шапағатының арқасында өмірге келген, бүгінде «қазаққа алғыстан басқа айтарым жоқ» дейтін азаматтың бірі –

«Шешен-ингуш мәдени орта-

«

ол жандар жерленді ме, жоқ па, оны да біле алмаған. Олар Павлодарға келгеннен кейін әр түрлі аудандарға бөлініп кеткен. Бір туған туыстар да осы кезде бір-бірінен көз жазып қалған. Менің атам мен апам депортацияның 13 жылында Май ауданында тұрған. Сол кезде мектепке баратын өзге ұлт өкілдерінің балалары қазақ балаларының киімін кезектесіп киіп отырған. Олар тек қана бізді баспанамен қамтып, ас-су берумен ғана шектелген жоқ. Қазақ халқы біздің жүрегімізге

Өзінің екінші Отаны туралы үнемі сұрастырып отырады. Себебі Қазақстан халқы туралы еске алатын нәрсе өте көп. Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевты «Ол - біздің Президент» дейді. Елбасы Грозныйды қалпына келтіру үшін көп көмектесті. Барлық одақтық республикалардың ішінен ол бірінші болып қол ұшып берген адам. Қазақстаннан көшіп барған шешен-ингуштарға арнап көп қабатты үй салып берді. Оны халық ішінде «Қазақ үйі» дейді. Сондай-ақ Грозныйда біздің Президенттің атымен аталатын мектеп пен көше бар. Мен үшін әлемде қазақтан асқан бауырмал, көңілі дарқан халық жоқ. Қазақ халқына мәңгілік қарыздармыз, – дейді М.Абдурашид. Қазақстанға қоныс аударғандардың мәліметінше, ол кез – соғыстың халықты тұралатқан шағы. Бірақ қазақтың даладай дарқандығы мен баладай пәк көңілі көптеген ұлттардың тілі мен ділінің сақталуына, ұрпақ жалғастырып, тарихи Отанына оралуына себепші болды. Бұл ретте ҚР Парламент

Мәжілісінің депутаты Жамбыл Ахметбеков Алғыс айту күнінің

Дерек-дәйек * Қазақ жеріне 17 ұлттан 1,5 млн. адам депортацияланған. * 800 мыңға жуық неміс, 102 мың поляк, 550 мың Солтүстік Кавказ, 18,5 мың Қиыр Шығыстағы корей отбасылары қоныстанды. * 1937 жылы кәрістер, 1942 жылы немістер, поляктар және украиндар, 1944 жылы шешендер мен ингуштар күштеп көшірілді. *Соғыс жылдарының басында облыста 12207 поляк қоныстанған. * 1944 жылы наурызда Павлодар облысына 41 773 шешен мен ингуш қоныстандырылды. * 1944 жылы балкар халқы күшпен Орта Азия және Қазақстанға жер аударылды. маңыздылығын бүгінгі ұрпаққа жете түсіндіруіміз шарт дейді.

- Бұл күн елімізде тек екінші рет қана аталып өтпек. Сондықтан болар, мұның мән-маңызын толық түсінбей жүргендер де бар. Алғыс айту күнінің тарихынан үлкен қасіретті кішкентай ғана мейірімнің жеңгенін көруге болады. Бұл күнде өз басына күн туып тұрса да, тіршілікте өзгеге жамандық ойлай алмайтын, басқаны жатсынып, өзегінен теппейтін қазақтың бауырмал үлкен махаббаты тұр. Соның арқасында мыңдаған адамдардың өмірі құтқарылып, көптеген отбасы тұтастығын сақтап қалды. Қазақтың дарқандығының арқасында олар өздерінің тілі мен дінін, ділін ұмытқан жоқ. Сол себепті, айтулы күнді ұлықтауда әлі де болсын жетілдіретін кемшін тұстары бар. Уақыт өте ол да өз орнын толтырар, - дейді Ж.Ахметбеков. Бір атап өтерлігі, Алғыс айту күні әлем елдерінде де бар. Бірақ оларда бәрі де өзгеше. Мәселен, АҚШ және Канада халықтары Алғыс айту (Thanksgiving Day) күнін қараша айының әрбір төртінші бейсенбісінде атап өтетін көрінеді. Атаулы күн алғаш рет 1621 жылы ағылшындық колонистердің бастамасымен тойланған. Қыс мезгілі өте ауыр болып, адамдар аштыққа ұшырағандықтан, губернатор Уильям Брэдфорд қол астындағылардың көңіл күйін көтеру үшін Алғыс айту күнін белгілейді. Айналадағы басқа да көршілер бұл дәстүрді жылы қабылдап, қаһарлы қысты аман-есен өткереді. Рақмет айту күнінің басты нышандарының бірі – түйеқұс. Себебі ағылшындық колонистер мерекені алғаш тойлағанда орманда атылған төрт түйеқұсты жеген екен. Кейіннен, яғни, 1789 жылы Джордж Вашингтон Рақмет айту күнін «Ұлттық мереке» деп жариялаған. Бұл күні барлық отбасы міндетті түрде дастарқан басына жиналып, туыстарына жақсылық жасауға асығады, жақындарын қуанту үшін түрлі тосын сыйлар ойлап табады. Қаладағы метроларда ерекше үстелдер орнатылып, адамдар ақша, азықтүліктерін қайырымдылыққа әкеліп қояды. ХVІІ ғасырдан келе жатқан әр түрлі киімдерді киген тұрғындар шеруге шығып, думанды кештер ұйымдастырады.

Түйін Иә, біздегі Алғыс айту күні – тарихи тұрғыдан зор маңызға ие мереке. Бүгінде еліміз 140-тан астам ұлт пен ұлысты бір шаңырақ астына жинап, бірлік пен татулықты ту еткен Тәуелсіз елге айналды. Ақ, қара, сары деп түске бөлінбей, ынтымақтың көк туын көкке көтеріп, әлем мойындаған тыныштықтың ордасына айнала білдік. Лайым Тәуелсіздігіміз тұғырлы, бірлігіміз берік болғай!

www.saryarka-samaly.kz

РУХАНИЯТ

28 ақпан, сейсенбі, 2017 жыл

7

Қоғамдық келісім -

татулық кепілі Бүгінде Павлодар облысында 100-ге тарта этнос өкілі өмір сүреді.

24 облыстық этномәдени бірлестік облыс орталығындағы Достық үйінде халықтардың мәдениетін, тілін, салты мен дәстүрін дамытып, елдің ертеңі үшін аянбай еңбек етуде. Ұлт көшбасшысы Нұрсұлтан Назарбаев халыққа арнаған «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» атты Жолдауында «Ассамблея құрылуының 20 жылдығын атап өту арқылы біз қазақстандықтардың рухани күш-қуатын арттыруымыз және толеранттылығын еселеуіміз керек. Сондықтан да біз Қазақстан халқын ең үздік және мәңгі лі к құндылықтар - ел игі лі гі жолында ынта мен жігерді, еңбекқорлықты және мақсаткерлікті арттыруға шақырамыз. Этносаралық келісім - ол өміршеңдік оттегі» деп ерекше атап өтті. Елбасы Ассамблеяның өміршеңдігінің ең басты ерекшелігі - ол этностық топтардың қызметін бақылаумен айналысатын қарапайым ұйымға ғана емес, елдегі барлық ұлт пен ұлыстың мүдделерін бі р арнаға тоғыстыратын саяси келешегі айқын институтқа айналғандығын нақты айтты. Міне, осы ізгі ниетті салиқалы істі Павлодар облыстық «Қоғамдық келісім» коммуналдық мемлекеттік мекемесі жан-жақты қолдап, өз үлесін аянбай қосуда. Өткен жылы «Қоғамдық келісім» мемлекеттік мекемесі

«

да өз салқынын тигізіп отыр. Мемлекетте қоғамдық-саяси тұрақтылық болмай, экономикалық салада жетістік болмайды деген қағиданы тарих әлдеқашан дәлелдеген. Сондықтан Қазақстан халқының бірлігін бұдан әрі жетілдіру міндеті мемлекеттік саясаттың басым бағытына айналып отыр. Елдің экономикалық дамуы, этносаралық қатынастардың әлемдік қауымдастық тарапынан мойындалуы, ең алдымен, қазақ ұлтының еншісінде екендігі анық. Оған былтырғы жылғы кең ауқымды

...Қазақстанның көпұлтты халқының тарихын, ана тілін, салт-дәстүрін оқыпүйренуге бағытталған Қанат Даржұман атындағы ұлттық жаңғыру мектебінің орны ерекше. Мектеп құрылымында 16 ұлттық оқу бөлімі бар. Онда Қазақ Армян, Әзербайжан, Болгар, Белорус, Грек, Еврей, Украин, Балкар, Корей, Поляк, Неміс, Татар-башқұрт, Шешен-ингуш, Чуваш және Орыс мәдени орталығы жұмыс істейді...

өңірдегі қоғамдық-саяси жағдайлардың тұрақтылығын қамтамасыз етуге бағытталған, 200 мыңнан астам адамның қатысуымен 300-ден аса іс-шара, акциялар өткізді. Бұл шаралардың бі р ерекшелі гі - әрбі р ұлттық орталықта аса бір ыждаһаттылықпен биік деңгейде өтуі. Бүгінде Достық үйінде 47 клубтық құрылым жұмыс істейді. Оның ішінде 26 вокалдық, 21 би ұжымы, 6 ұжым «халықтық» атағына ие болды. Жұмыс жоспарына сай шығармашылық ұжымдар этномәдени бірлестіктермен бірлесіп, ауқымды концерттік жұмыстар атқарады. Ұлттық дәстүрлерді сақтау және насихаттау бағытында көптеген іс-шаралар өткізілуде. Олардың қатарында Наурыз бен Масленица бар. Сонымен қатар, «Мәдени мұраны сақтау» бағдарламасын іске асыру мақсатында XVII қалалық және облыстық этникалық мәдениет фестивалі ұйымдастырылды. Іс-шараға 19 этномәдени бірлестік атсалысты. Облыс көлемінде аталып өтілетін шараларға үлес қосуды этномәдени ұйымдар өздерінің міндеті санайды. Әрі үлкен жауапкершілікпен атап өтеді. Ассамблеяның қазақстандық этносаралық және конфессияаралық келісім үлгісі әлемдік қауымдастық алдында айрықша танылды. Қазіргі таңда бүкіл әлемді шарпыған ғаламдық дағдарыс Қазақстанға

«

шаралар қатарында ұйымдастырылған «Ақ орамал» республикалық акциясын жатқызуға болады. Бұл акция шеңберінде барлығы 21 іс-шара өтті. Оларға Қоғамдық келісім кеңесі мен Аналар кеңесі, Ардагерлер кеңесі, этномәдени бірлестіктер қатысушылары, «Нұр Отан» партиясы мүшелері, депутаттар, жастар, үкіметтік емес ұйымдарының 2000-ға тарта мүшесі атсалысты.

2016 жыл Семей ядролық полигонының жабылуының 25 жылдық датасымен ерекшеленді. Осыған орай Достық үйінің алаңында қоғам қайраткерлерінің қатысуымен Саяси қуғын-cүргін құрбандарына, Ауған соғысы құрбандары мен Чернобль атом электр станциясындағы жарылыс құрбандарына арналған ескерткіштерге гүл шоқтары қойылды. Митингтен кейін орамал таққан 500-ден астам ана Даңқ ескерткішіне бағыт алды. Жүздеген әйелдер мен қыздар бастарына ақ орамалдарын тағып, «Бейбітшілік жасасын!» деген ұранмен шеру жасады. Қазіргі таңта облыстық 17 этномәдени бірлестіктің жастар қанаты бар. Олардың барлығы облыстық ҚХА жастар ұйымдарының үйлесті ру кеңесі не кі реді. Бөлі м жастарға арналған тақырыптық, танымдық бағдарламаларды, спектакльдер мен концерттерді ұйымдастырумен айналысады. Сонымен қатар облыстық үкі метті к

емес ұйымдармен тығыз байланыста. Өткен жылы олар 110 шараның өтуі не тікелей мұрындық болды. Ауқымды шараларға «Бірлік – Единство.KZ» халықаралық форумын, Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдығы қарсаңында «Тәуелсіз Қазақстан» республикалық бейбітшілік поезының Павлодарға келуін, «Менің елім – Мәңгілік Ел» жалпы республикалық жастар акциясын, мемлекеттік тілдегі патриоттық әндерінің XV фестивалін жатқызуға болады. Былтырғы жылдың 29 ақпан күні Павлодар облысы әкімі аппараты «Қоғамдық келісім» мемлекеттік мекемесінде медиация орталығы салтанатты түрде ашылды. Бүгінгі күні Медиация орталығының консультативтік кеңесі құрылып, сенім телефоны қызмет етуде. Сондай-ақ біздің мекемеміздегі мәні мен маңызы зор заманауи талаптарға сай сараптау және зерттеу жұмыстарымен айналысатын «Ғылыми-сарапшылық сүйемелдеу және талдау-әдістемелік» бөлімі бар. Бұл бөлім мекеменің жылдық және ағымдық жұмыс жоспарларын өңдеп, орындалуын бақылауда ұстайды. Бүгінде қолға алынған жобаның бірі «Алтын бесік» энциклопедиясы. Энциклопедияның мазмұнына сәйкес шет елдерде, көрші мемлекеттерде тұратын қазақ халқының салт-дәстүр, жол-жоралғылары қамтылып, этнографиялық зерттеулердің заманауи маңызына мән берілуде. Жоба негізінде Ресей Федерациясының Омбы, Новосібір, Алтай өлкесіндегі шекаралас елді мекендерде тұратын қазақтардың тұрмыстық ерекшеліктерін, салт-дәстүрлері, мәдениеті мен тарихын зерттеу және жинақтау бойынша ғылыми-

С

зерттеу жұмыстарын жүргізу, олардың ғылым саласындағы тарихи-рухани және саяси мәнін айшықтау жалғасуда. Облыстық ҚХА құрамында Қоғамдық келісім кеңесі, Ақсақалдар алқасы, Аналар кеңесі, Этножурналистер клубы жұмыс істеуде. 2010 жылы облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясы жанында ғылымисараптамалық топ құрылды. Оның құрамына өңірдің үш жоғары оқу орны - С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, Павлодар мемлекеттік педагогикалық институты және Инновациялық Еуразия университетінің ғалымдары кірді. Жоғарыда аталған ЖОО-да ҚХА кафедралары мен орталықтары ашылды. Қазақстанның көпұлтты халқының тарихын, ана тілін, салт-дәстүрін оқыпүйренуге бағытталған Қанат Даржұман атындағы ұлттық жаңғыру мектебінің орны ерекше. Мектеп құрылымында 16 ұлттық оқу бөлімі бар. Онда Қазақ, Армян, Әзербайжан, Болгар, Белорус, Грек, Еврей, Украин, Балкар, Корей, Поляк, Неміс, Татарбашқұрт, Шешен-ингуш, Чуваш және Орыс мәдени орталығы жұмыс істейді. Мектепте жыл сайын бес жүзден аса оқушы білім алады. Оқу бағдарламасы ұлттардың адамгершілік құндылықтарын меңгеруге, еліміздегі бейбітшілік пен ынтымақтастықты сақтауға жауапкершілікпен қарайтын жастар қауымын тәрбиелеуге бағытталған. Бүгінгі күні Павлодар облыстық «Қоғамдық келісім» мемлекеттік мекемесінің қызметкерлері халыққа сан алуан шараларды ұсынып, толыққанды саяси-мәдени өмірді дәріптей отырып, жалпы Қазақ елінің өркениетті мемлекет болуына өзіндік үлесін қосып келеді. Мекеме мәдени маңызы зор шараларды өткі зеті н орын ғана емес, сонымен қатар еліміздегі тұрмыс кешіп жатқан әртүрлі этностар мен мәдениет өкілдерінің бірлік, татулық, келісім жолында игі лікті жұмыс атқаратын құтты мекен. Ол Павлодар облысы аумағындағы достық, бірлік пен бейбітшіліктің, татулықтың ордасына айналып отыр.

Нұрлан КҮЛЖАН,

«Қоғамдық келісім» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің басшысы.

МӘСЕЛЕНІҢ МӘНІСІ

Айқарманы әзірлеген Нұржайна ШОДЫР.

(7182) 65-12-74 Тел. 8 (718

Øàìøûðàê

делік жүйесін Ел мектептеріне электронды күн қылануда. енгізу мәселесі қоғамда қызу тал тиімді тұстарын Біреулер бұл жаңашылдықтың енді біреулер тізбектеп, мақтауын жетістірсе, , реніштерін басы артық жұмыс екенін айтыпыс, кімдікі бұрыс? білдіруде. Сонымен, кімдікі дұр не ұтамыз, неден Жалпы, электронды күнделіктен... ұтыламыз? Жауап іздеп көрелік Нұржайна ШОДЫР

«

«Күнделік» жүйесі енгізілгенімен, ата-аналар да, оқушылар да оның қызығын көре алмай отырған жайы бар. Бір анығы, бұл - бір ғана ауыл мектебінің жағдайы. Ал аймақтағы жаңа жобаға қосылған 273 білім беру мекемесінің 240-қа жуығы ауылдық аймақта екенін ескерсек, мұндай қиындық өзге де білім беру мекемелерінде орын алуы ықтимал... Ал бі рқатар бі лі м ордаларында 2 тоқсан бойы электронды күнделік тек

...Қазіргі уақытта мектебіміздегі интернеттің орташа жылдамдығы секундына 0,5 мегабит қана. Мұндай баяу темппен жұмыс істеу мұғалімдерімізге қиындық тудыруда...

күндері, яғни, боран, бұрқасын кезінде электр жарығы өшіп қалады. Бұл мәселе де жаңа талап бойынша жұмыс істеуге кері әсерін тигізбей қоймасы анық. Сондықтан бі з сияқты интернеті сапасыз ауыл мектептері ні ң мұғалі мдері үші н электронды күнделікті толтыру мұңға айналуда. Өкініштісі, өз үйімізде де интернет қосылып тұрғанымен, одан электронды күнделікті ашып көре алмаймыз. Осыдан кейін атааналар қалай электронды жүйе арқылы баласының оқу үлгерімін қадағалай алады? Интернет қолжетімсіз болғандықтан, оларға жаңашылдықты түсіндіріп, таныстыруға да мүмкіндік болмай отыр, - деп налиды

Қаратай мектебінің директоры Ботагөз Бекенова.

Демек, бүгінгі таңда аталмыш мектепке

Кімге сенсек екен? Облыстық білім беру басқармасы басшысының орынбасары Жомарт

алғанмын. Ол мектепте оқиды. Бұрын баламның күнделігін тексеріп, қандай баға алғанын үнемі қадағалап отыратынмын. Бұдан былай оның оқу үлгері мі н интернет арқылы электронды күнделіктен көріп отыру керек дейді. Шынымды айтсам, мен оны түсінбеймін. Үйімде интнернет деген нәрсе атымен жоқ. Қымбат телефон да ұстамаймын, оның тілін ұқпаймын. Сонда не істеуім керек, - дейді қынжылып. Аймағымызда, жалпы, елімізде осы күнге дейін интернеттің қызығын көре

Электронды

күнделік:

Мұғалімдер қиналуда Мамандардың айтуынша, электронды күнделік отандық орта бі лім беру жүйесіне осы оқу жылының басында енгізілген. ҚР Білім және ғылым министрі Ерлан Сағадиевтің бұйрығы бойынша 2016 жылдың 1 қыркүйегінен бастап елдегі 4 000 мектеп электронды журналдар мен күнделіктердің бірыңғай ақпараттық жүйесіне қосылуы тиіс болатын. Бүгінде жоғары жақтан түскен бұл бұйрық «қағаз жүзінде» орындалып жатқанымен, шын мәнінде көпшілік оның тиімділігін әлі де сезіне алмай жүр. Себебі, электронды күнделікке қатысты мәселе көп. Облыстық білім беру басқармасының мәліметіне сүйенсек, осы оқу жылының басында аймақ бойынша 273 мектепке «Күнделік» жобасы енгізіліп, олар электронды түрде журнал толтыру және баға қою жүйесі не көшкен. Алайда бүгі нде аталған білім беру мекемелерінің кейбірі электронды күнделік толтыруда түрлі кедергі лерге тап болуда екен. Соның салдарынан мұғалімдер жапа шегуде. Осындай қиындықты басынан кешіп отырған білім ордаларының бірі – Успен ауданына қарасты Қаратай орта мектебі.

- Біздің ауылымыз облыс орталығынан шалғайда орналасқан. Сондықтан да болар, осында интернет желісінің жылдамдығы өте төмен. Қазіргі уақытта мектебіміздегі интернеттің орташа жылдамдығы секундына 0,5 мегабит қана. Мұндай баяу темппен жұмыс істеу мұғалімдерімізге қиындық тудыруда. Сонымен қатар, мектепте 1 ғана интернет нүктесі бар болғандықтан, бі лі м ордасындағы педагогтар сабақтан соң кезектесіп жүріп, электронды күнделікті әзер толтырады. Бұл жағдай алтын уақытымызды алады. Ол аз болғандай ауа райы қолайсыз

дейін мектептегі жаңашылдықтан бейхабар болса керек.

«

жоба ретінде ғана толтырылып жатқандықтан, ата-аналардың көпшілігі одан бейхабар болып шықты. Мәселен, облыс орталығының іргесінде орналасқан Павлодар қаласына қарасты Павлодар ауылының тұрғыны Жұлдыз Қабдыраш: - Менің балам мектепте оқиды. Оқу жылының басынан бері қағаз күнделікті пайдалануда. Электронды күнделік туралы мүлдем естімеппін... - дейді.

Ақсу қаласына қарасты М.Омаров ауылының тұрғыны Мерейгүл Нузкей де

2 баласы осы елді мекендегі мектепте білім алатынын, бірақ электронды күнделіктің не екенін әлі білмейтінін айтады. Бұл мектеп «Күнделік» жобасы енгізілген білім беру мекемелерінің тізімінде бар. Соған қарағанда, ауылдық ата-аналар әлі күнге

Қарамбаев аймақ мектептерінде электронды күнделікке қатысты ешқандай мәселе жоқ екенін айтады.

- «Күнделік» жобасы енгізілген мектептерге үнемі мониторинг жүргізіліп тұрады. Осы іске облыс мектептері белсенді қатысуда. Бүгінде электронды журналдардың толтырылу көрсеткіші 99 пайызды құрап отыр. Жалпы, бұл бағыттағы жұмыстар өз деңгейінде жүзеге асуда. Сондай-ақ, ауыл мектептерінде интернет жылдамдығына қатысты мәселе жоқ. Қазіргі таңда ауылдық мектептердегі интернет жылдамдығы секундына 4 мегабайтты құрайды. Бұл - жақсы нәтиже. Ауылдағы білім ордаларына «Күнделік» жобасын енгізерде осы мүмкіндіктердің бәрі ескерілді. Сондықтан жобаға кірген мектептердің ата-аналары өз балаларының оқу үлгері мі н еш қиындықсыз қадағалап отыруына болады. Ал үйінде интернеті мен компьютері жоқ тұрғындар ұялы телефонының көмегіне жүгінгені жөн, дейді Жомарт Петрұлы. Осылайша, жергілікті білім беру басқармасы бұл жайтқа қатысты мәселе жоғын алға тартса, ауылдағы мектеп директоры басқаша уәж айтуда. Кімге сенсек екен?.. Тағы бір мәселе – заман күн сайын қарыштап дамығанымен, қоғамымызда көштен қалып келе жатқан жандардың да бар екені жасырын емес. Яғни, жұрттың бәрінде бірдей интернетке қосылған компьютер мен қымбат смартфондар жоқ. Сонымен қатар, кейбір тұрғындар, әсіресе, үй шаруасымен айналысып отырып қалған әйелдер мен егде тартқан азаматтар әлі де интернеттің игілігін түсіне бермейтіні шындық. Сондай жандардың бірі – Май ауданының тұрғыны Әмина Батырханова: - Үлкен немеремді бауырыма басып

алмай жүрген жандар аз емес. Бі лі м беру саласындағы бұл өзгерістер олар үшін қиындық тудыратыны анық. Оны шешудің қандай жолдары бар?

- Расымен де, үйінде интернеті, вай-файы жоқ отбасылар үшін қиындық тууы мүмкін. Сондықтан мұндай ата-аналармен сынып жетекшілері және мектеп әкімшілігі келісіп, мәселені шешуі керек деп ойлаймын, дейді Ж.Қарамбаев. Бірақ бұдан былай «Күнделік» жобасы енгізілген білім беру мекемелерінің жаңашылдықтан бас тартып, кейін шегінуіне жол жоқ. Сонымен қатар, бі рнеше күннен кейін, яғни, 1 наурыздан бастап жобаға енген 273 павлодарлық мектептің оқушылары үшін қағаз түріндегі журналдар мен күнделіктерді пайдалануға тосқауыл қойылмақ.

- ҚР Білім және ғылым министрінің 2017 жылдың 31 қаңтарында шыққан №39-ыншы бұйрығына сәйкес 1 наурыздан бастап пилоттық білім беру ұйымдарына өзгерістер енгізіліп, тек қана электронды түрде жұмыс істеуді қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылданады. Яғни, қағаз күнделіктер мен журналдар қолданыстан алынып тасталады. Онымен жұмыс істеуге мектептер міндетті емес. Себебі министрліктің бұйрығы орындалуы тиіс, - дейді облыстық білім беру басқармасы басшысының орынбасары. Айта кетерлігі, пилоттық жобаға енген мектептердің арасында Павлодар, Екібастұз және Ақсу қалаларының орталығынан барлығы 30-дан астам мектеп бар. Ал мамандандырылған мектептерден 2 білім беру мекемесі (Павлодар қаласындағы дарынды балаларға арналған «Музыкалық колледж – музыка мектеп-интернаты» кешені, Екібастұздағы дарынды балаларға арналған облыстық көпсалалы лицей) енгізілген. Тәжірибеге алынған өзге білім орда-

Білім - гауһар, Бағасы жоқ. Надандық - кесел, Дауасы жоқ.

28 ақпан, сейсенбі, 2017 жыл

9

БІЛІМ-АҚПАРАТ

Грант саны артады ҚР Білім және ғылым министрі Ерлан Сағадиевтің айтуынша, биыл бакалавриат, магистратура және докторантураға қосымша 10 мың грант бөлінбек.

- Еліміздегі демографиялық жағдайға қарағанда, алдағы уақытта білім алатын азаматтардың саны артады деген болжам бар. Осыған байланысты биылғы оқу жылында бакалавриат, магистратура мен докторантураға бөлінетін гранттардың саны республикалық бюджет есебінен артып отыр. Бұдан бөлек, жергілікті атқарушы

органдардың бюджеті есебінен де білім гранттарының санын көбейту жоспарлануда, дейді Е.Сағадиев. Министрдің дерегіне сәйкес, бүгінде Қазақстандағы 130 жоғары оқу орнында 520 мыңнан астам адам білім алады. Сондай-ақ, 500 мыңнан астам студент колледжде оқыса, 2,8 млн. оқушы мектеп партасында отыр екен.

Емтиханның қажеті жоқ 2017 жылдың қыркүйегінен бастап елімізде «Баршаға арналған тегін кәсіптік-техникалық білім беру» жобасы енгізіледі. Аталған жоба аясында кейбір мамандық бойынша колледждерге оқуға түсетін жастар емтихан тапсырмайды.

ұтамыз ба, ұтыламыз ба? ларының барлығы ауыл мектептері. Алайда интернет жылдамдығы жағынан Африканың артта қалған елді мекендері құрлы мүмкіндігі жоқ біздегі ауыл мектептеріне не себепті алғаш болып тәжірибе жасалып жатқаны түсі ні ксі з... Ал әншейі нде «көшті ң алдында» жүретін қала мектептері бұл жаңашылдықтан неге құралақан қалды екен?

«Бір тиын да төлемейді» Бәрін айт та, бірін айт! Сонымен, электронды күнделіктен не ұтамыз? Мамандардың айтуынша, оның көмегімен кез келген ата-ана өзіне қолайлы уақытта интернетке кіріп, баласының оқу үлгерімін қадағалайды. Сондай-ақ, сабақ кестесі мен берілген тапсырмалардан хабардар бола алады. Ал мұғалімдер қағазбастылықтан құтылады. Бірақ, жаңа жүйенің күнгейімен қатар, көлеңкелі тұстары да баршылық екен. Кейбір мұғалімдер жаңашылдыққа үйрене алмай жүргенін айтып, шерін тарқатуда.

- Мектебімізге электронды күнделік жүйесі енгізілгелі бері мазамыз кетті. Неге десеңіз, мектепте бірнеше сыныпқа сабақ беріп, ондағы жүздеген оқушының алған бағасын жеке дәптерге жазып отырамыз. Сосын сабақ біткен соң оны электронды күнделікке қоямыз. Кейде мектептегі компьютер бос болмайды. Сондықтан мен көбінесе кешкісін үйге келгеннен кейін қағазыма белгілеп алған бағаларды электронды күнделікке енгіземін. Осылай екі жұмыс істегенше, бұрынғыдай балалардың бағасын бірден қағаз журнал мен күнделікке қойып отырған оңай еді. Мұндай жүйені енгізбес бұрын әр

сыныптағы мұғалім үстелінде интернетке қосылған жеке компьютер тұруы тиі с қой. Әйтпегенде, үйге келіп, балаларымыздың тамағын пісіру, пеш жағу, оқушылардың дәптерін тексеру сынды жұмыстарымыз жетіспегендей, енді күн сайын интернетке үңіліп, көз майымызды тауысатын болдық. Ол үшін бізге қосымша жалақы төленіп жатқан жоқ, - дейді аты-жөнін айтудан бас тартқан ауыл мұғалімі. Осылайша, ел арасында электронды күнделікке қатысты түрлі пікір айтылуда. Бір қызығы, бұған дейін бірқатар республикалық БАҚ-тар «Күнделік» жобасына тіркелу үшін ата-аналар ақы төлеу керектігі жайлы жарыса жазған болатын. Ал облыстық білім беру басқармасының өкілдері бұл ақпараттың шындыққа жанаспайтынын алға тартты.

- Электронды күнделік үшін ата-ана өз қалтасынан 1 тиын да төлемейді. Бұл қызмет тегін көрсетіледі. Тек интернетке қосылған компьютеріңіз немесе ұялы телефоныңыз болса болғаны, - дейді Ж.Қарамбаев. Жаңа жобаға жауапты «Күнделік» ЖШС-нің өкі лдері мұндағы басты мақсат - оқушы, мұғалім және ата-ана үшеуінің бірлігі арқылы білім беру жүйесінің сапасын арттыру екенін айтады. Айта кетерлігі, заманауи күнделік оқу материалдарымен ғана емес, ойын-сауық мазмұнындағы дүниелермен де қамтылған. Мамандардың айтуынша, елімізге енді ғана енгізіліп жатқан осынау жаңашылдық бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі аясында жүзеге асуда. Ал көршілес Ресейде бұл жаңашылдық әлдеқашан бұрын енгізілген екен. Ті пті, кейбі реулер «Күнделі к» жобасы ресейлік dnevnik-тің көшірмесі екенін айтып, сын тағуда.

Ендігі мақсат – осы Қалай десек те, болар іс болды. олқылықтардың оң мәселеге қатысты орын алған деліктің баршаға шешімін тауып, электронды күн сау. Ал бұл жүйе қолжетімді болуына жағдай жа білім саласының жілігін дұрыс па, бұрыс па, ол жағын таразылай жатар... шағып, майын ішіп жүргендер

Бұл жөнінде ҚР Білім және ғылым министрлігінің өкілдері мәлімдеді.

- Баршаға арналған тегін кәсіптіктехникалық білім беру» жобасын енгізу мақсатында министрлік мүдделі мемлекеттік және жергі лікті атқарушы органдармен бірлесіп, келесі шараларды қарастырды. Тегін техникалық және кәсіптік білімді 9 және 11 сыныпты бітірген барлық талапкер мен мектепті бірнеше жыл бұрын тәмамдап, еңбек нарығында біліктіліксіз немесе жұмыссыз жүрген жастар алуға құқылы. Тегін техникалық және кәсіптік білім техникалық, технологиялық, ауыл шаруашылық, сервис және қызмет көрсету

мамандықтары бойынша беріледі. Бұл мамандықтар бойынша оқығысы келетін жастар колледждерге емтихансыз, сұхбаттасу қорытындылары бойынша қабылданады, дейді министрліктің баспасөз хатшысы Ә.Әлібекова. Оның айтуынша, жобаға қатысушы колледждер мен өңірлік еңбек нарығына қажетті мамандықтар тізбесін жергілікті атқарушы органдар бекітетін болады. Сонымен қатар, медицина, білім, мәдениет саласы мамандықтары бойынша даярлық мемлекеттік білім беру тапсырысы негізінде жүзеге асырылады. Ал құқық, экономика мамандықтары бойынша даярлық ақылы негізде жүргізіледі.

Өзгеріс болуы мүмкін Биыл түлектерге ҰБТ-ны үйде отырып, онлайн жүйесі арқылы тапсыруға рұқсат берілуі мүмкін. Бұл туралы Мәжілістегі Үкімет сағатында ҚР Білім және ғылым министрі Ерлан Сағадиев айтты.

- Біз жоғары білімге қолжетімділікті оңайлату қажет деп санаймыз, бұл біздің философия- мыз. Биылғы жылы ҰБТ үйде өтуі мүмкін. Біз арнайы POS-терминалдарды қостық, қазір баланың үйден төлем жасап, ҰБТ-ны онлайн түрінде өтуі үшін банктермен келіссөздер жүргізіп жатырмыз. Көптеген мектептер ҰБТ-ны сыныпта өткізу үшін кітапшалар сұрайтындықтан, 300 мың кітапша басып шығардық. Егер керек болса, тағы 500 мың кітапша басып шығарамыз, – деді министр. Оның айтуынша, былтыр ҰБТ-ның шекті деңгейінің төмендеуі нәтижесінде қосымша 17 мың бала оқуға түскен.

- Біз ҰБТ-ны халықаралық стандарттар жағына қарай біртіндеп өзгертуіміз қажет. Оқушылар ҰБТ-ға ғана дайындалмай, білім алуы керек. Қазір жаңа стандарттар енгізіліп жатыр, - дейді Е.Сағадиев. Әзірлеген – Н.ШОДЫР.

Мәжбүрліктен құтылады Алдағы уақытта ұстаздар қауымын қызметтеріне тән емес жұмыс-тарға мәжбүрлеу тыйылады. Бұл туралы ҚР Білім және ғылым министрлігінің кеңейтілген алқа мәжілісінде ведомство басшысы Ерлан Сағадиев мәлім етті. «Маңызды міндеттің бірі - ұстаздарды өздеріне тән емес қызметтерді орындауға мәжбүрлеуді тыю. Бұл - ауқымды міндет. Дегенмен біз ол үшін күресетін боламыз. Қазі ргі уақытта бі з ол жайында бі лемі з: мұғалімдер сараптамалар, карточкалар жинайды, жол жүру билеттерін таратады, тексеру жүргізеді. Ең бірінші кезекте тексеру жүргі зуден бастамақпыз. Мұны шектегіміз келеді. Тетігін әзірлегеннен кейін басқа органдармен бірлесіп, бірқатар бұйрықтар немесе Үкіметтің қаулысын шығаруды бастаймыз», - деді министр. Ұлттық білім беру мәліметтер базасы мен «Күнделік» жүйесі қазірдің өзінде қағаз есептілікті алмастыра алады. «Бі рқатар күрделі проблема бар. Бұл ұстаздардың барлық деңгейдегі

тексеруші лерден қорқуы. Бі з мұны жақсы түсінеміз. Мен ондаған мектептің директорымен сөйлесті м және олардың барлығы да: «Біз қағаз журнал жүргіземіз. Өйткені қорқамыз», - дейді. Ал мен қағаз журнал жүргізуге тыйым салатынымды айтсам, олар: «Біз түнде болсын жүргіземіз. Өйткені бұл ақша. Ертең ол үшін менің басым кетеді», дейді Е.Сағадиев. Білім министрі бұл мәселелердің ҚР Премьер-Министрімен, Бас прокурормен және Қаржы министрімен талқыланғанын атап өтті. Алдағы уақытта бірлескен нұсқаулық хат немесе бұйрық шығарылады. Аталған құжат қаржылық тексерушілерге қағаз есептілікті сұрауына тыйым салатын болады. Әзірлеген – Мұрат ҚАПАНҰЛЫ.

ҒИБРАТТЫ ҒҰМЫР

10

ПАРАСАТ

28 ақпан, сейсенбі, 2017 жыл

www.saryarka-samaly.kz

Жетім жүректі жібіткен Ақтоғай

Ауданның тарихын зерделеп, ел азаматтарының өнегелі өмірі мен шығармашылығын талай кітапқа арқау еткен ҚР Журналистер одағының мүшесі, Ақтоғай ауданының Құрметті азаматы, облыс жұртшылығына танымал қайраткер Еркін Мундуинов биыл 27 сәуірде сексеннің сеңгіріне шыққалы отыр.

Еркі н Мундуинов 1937 жылы М.Горький (Качир) ауданы Қызылтаң ауылында колхозшының отбасында дүниеге келді. Қызылтаң жеті жылдық мектебінде, Качир селосындағы орта мектепте білім алды. Кейін бір жылға жуық уақыт азық-түлік, почта тасымалдаушы жұмысын атқарды. Одан соң Павлодар педучилищесіне оқуға түсіп, оны бітірген кезде әскер қатарына алынды. 1957-1960 жылдары Украинаның Львов, Старый қалаларында азаматтық борышын өтеді. Ал 1961-1966 жылдары ауыл мектебі нде мұғалі м қызметі н атқара жүріп, сырттай Семей пединститутының филология факультетінде жоғары білім алды. Қатардағы мұғалімнен бастап бастауыш мектебінің меңгерушісі, орта мектеп директоры, интернат директоры лауазымына дейінгі қызметтерді атқарды. Бала тәлі мі мен тәрбиесі не 42 жыл өмі рі н арнап, құрметті демалысқа шықты. Сонау сұрапыл соғыс жылдары Еркіннің әкесі майдан даласына аттанып, оралмады. Ол аға-жеңге қолында тәрбиеленді. 1963 жылы М.Горький ауданы Качирский деп өзгертіліп, сол жылдан бастап қырдағы қазақ мектептері қысқарып, жабыла бастады. Ал жоғары білімді, тәжірибелі мұғалімдер өзен бойына қарай ағыла бастайды. Қызылтаң, Байқоныс, Качиры, Жасқайрат ауылдарына көші п, сол елді мекендерде еңбегі н жалғастырды. Ал сырттай оқып жүрген жас мұғалі мдерге қызмет орнын босатуға тура келді. Солардың қатарында Еркін де болды. Ол жұмыстан қысқарған соң Краснокутск ауданына қоныс аударып, ұстаздық қызметін жалғастырды. Содан бері, яғни ғұмырының жарты ғасырдан астам уақытын осы ауданның дамуына,

руханиятына, қоғамдық өміріне арнап келеді. Ол өзінің туған ауылында бастауыш сыныпта сабақ бере жүріп, ғылыми еңбекпен де шұғылданған. «Сан материалдарын пайдаланып, 2-сыныпта арифметикадан мысал есептер құрастырудағы іс-тәжірибемнен» атты әдістемелік көлемді еңбек жазды.

1961 жылы Қарағанды қаласында өткен бастауыш сынып мұғалімдерінің республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясына қатысты. Сол жылдан бастап әдебиетке бейімі бар Еркін бұқаралық ақпарат құралдарымен тығыз жұмыс істеп келеді. Краснокутск (Ақтоғай) ауданының өмірі, еңбек адамдары туралы мақалалары аудандық, облыстық «Қызыл Ту» (Сарыарқа самалы), республикалық «Социалистік Қазақстан», «Қазақстан мұғалімі» газеттері бетінде жарияланды, жарияланып та жүр. Осы бағыттағы еңбегі еленіп, 2004 жылы Қазақстан Республикасының Журналистер одағының мүшесі атанды. Еркін табиғатынан өнер-білімге құштар, үнемі ізденіп жүретін еңбекқор, жігерлі де қайсар. Құрметті демалысқа шыққан соң Кеңес Одағының Батыры, математика ғылымдарының кандидаты, М.Горький ауданы Сұлуағаш ауылының тумасы Құдайберген Мағзұмұлы Сұрағановты Алматыға іздеп барып, жүздеседі. Әңгіме барысында батыр туралы шығарма жазуға келген ойын білдіреді. «Мен туралы жазбай-ақ қойыңдар. Отан бостандығы мен бақыты үшін төккен терімді біреуге міндет етпеймін» десе де, Еркін алған бетінен қайтпады.

20 тәуліктей жанында болып, кейін «Батыр аға» атты повесть жазды. Бұл кітаптың баспадан 500 дана болып шығуына сол

кездегі С.Торайғыров атындағы ПМУ ректоры, экономика ғылымдарының докторы Ерлан Арын қолдау көрсетті. Еркін «Батыр аға» кітабын Құдайберген Мағзұмұлына табыстап, батырдың «менің бейнетімді емес, қарттығымды, батырлық атақ-данқымды берсін» деген батасын алды. Кітаптың тағы бірнеше данасы батырдың туған ауданындағы туыстарына, жерлестеріне таратылды. 2016 жылы Павлодар қаласының бір көшесіне Кеңес Одағының Батыры Құдайберген Сұрағановтың есімі берілген еді. Осы игі і сті ң бастамашысы да Еркі н болатын. Сол сияқты бірнеше жыл ізденіп, зерделеп Мәшһүр Жүсіптің ұстазы Исабек Ишан Хазірет шөбересі Жандарбек қожа туралы «Жандарбек қожа» атты кітап жазып, ол 80 дана болып баспадан шықты. Сонымен қатар, 1966 жылы танысып, таныстығы достыққа жалғасқан ақтоғайлық ақын Қимадиден Нығмановтың көзі тірісінде баспаға ұсынылмаған шығармаларын ақынның жұбайы Дәкеннің рұқсатымен алып, редакциялап, баспаға шығаруға дайындады. Сөйтіп, Қимаштың поэмалары бір кітап болып баспадан шықты. Еркін - ақын жүректі журналист. Арнау жанрында жазылған көптеген өлеңі де

ТӘРБИЕ

Аналар тәлімі «Мәшһүр Жүсіп» орталық мешітінде енелер мен келіндердің қатысуымен «Отбасым – алтын діңгегім» атты отбасылық сайыс ұйымдастырылды. Оның мақсаты - қазақтың салтын сақтап, оны құнды қазынасындай көріп, дәстүрін ұрпағына дәріптеген асыл әжелер мен енесінің ізін жалғап, тәрбиенің алтын бесігін тербетіп отырған, бүгінгі жас келін, ертеңгі алаштың анасы, яғни қазақтың асыл енелері мен ізетті келіндерінің үлгісін дәріптеу. Шара барысында Мәшһүр Жүсіп мешітінің наиб имамы Хасан Аманқұлов дініміздегі әйелдердің орны, бүгінгі таңдағы қазақ әйелдерінің қоғам алдындағы міндеті туралы тұшымды әңгіме айтты. Сайыстың бағдарламасы бойынша бі рі нші кезеңде жұптар өздері н көркем мәтінмен таныстырса, екінші кезеңде арнайы дайындалған сұрақтарға жауап берді. Үшінші кезеңде шариғат шеңберінде халқымыздың салт-дәстүрлерінен көріністер қойып, сайыстың соңғы кезеңінде үй тапсырмасын көрсетті. Мұнда қазақтың ұлттық тағамын дайындап әкеліп, оны таныстырып, тағамдардың пайдасы туралы айтып берді. Сайысқа ене мен келін рөлінде 5 жұп қатысты. Олардың өнерін арнайы қазылар алқасы бағалады. Сайысқа қатысушылар таныстыру бөлімінде отбасындағы ең нәзік тұс - ене мен келін қарым-қатынасы, ененің даналығы мен келіннің сыйластығы, екі жақтың бір–біріне деген ізгі ілтипатын көрсетіп, отбасының берекесі мен мерекесін дәріптеді. Ал ой ұшқырлығын сынайтын екінші кезеңде өткір сұрақтарға тұшымды жауап берді. Келесі кезеңде он саусағынан бал тамған келіндердің дайындап келген арнайы тағамдары арқылы қай келіннің асты шебер дайындай алатынын сарпақа салып, өзара бәсекелесті.

Сайыс арасында көрермендерге өнегелі отбасы жайында бейнеролик те көрсетіледі. Сайыстың нәтижесінде қатысушылар «Өнегелі отбасы», «Өнерлі отбасы», «Көрермендер көзайымы отбасы», «Білімді отбасы», «Ынтымақты отбасы» номинациялары бойынша сый-сыяпаттарға ие болды. Мәшһүр Жүсіп орталық мешітінің

ұстазы Қарлығаш Қажымәлікқызы сайысты қорытындылап: - Халқымыз үшін дін мен дәстүр ажырамас, сабақтасқан дүние. «Сендердің ең жақсыларың – отбасы мүшелеріне жақсы мәміледе болғандарың...» делінеді хадисте. Ақылды да дана аналардың көрегендігі - отбасындағы ынтымақтың бірден-бір себепшісі. Ендеше, келіннің жақсы келін, жақсы жар, жақсы ана болып қалыптасуы, ең алдымен, оның еріне деген сый-құрметіне, екіншіден, қайын ененің тәлімтәрбиесіне байланысты екен. Өйткені ене – келіннің екінші анасы. Сондықтан келіннің енеден үйренері, алар тәлімі көп. Бүгін келін болып отырған жас қыз, ертеңгі күні өзі де ене атанып, келі н тәрбиелейті ні – өмі р заңдылығы. Бүгін ол енесінен үйренгенін ертең өз келі ні не үйретеді. Мі не, дәстүрлі тәрбие мектебі, осылайша, ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып, қанат жайып кете береді. Бүгінгі отбасылық сайысымыз өте нәтижелі болды, өйткені көрермендеріміз көп әрі олардың дені жас қыз-келіншектер болды, - деді.

Амантай ТОЙШЫБАЙҰЛЫ.

бар. Олардың қатарында Ақтоғай еліне арналған екі шығармасына музыка жазылды. «Ақкөлім» әні - Хайруллин Құрманғазы Сламбекұлынікі және «Ақтоғай вальсі», әні Назымбек Дүкенбаевтікі. Оның аудан тарихына қатысты жазған еңбектері мұнымен шектеліп қалмайды.

100 дана болып шыққан көлемді еңбегі «Толқында туған Ақтоғай» деп аталады.

504 беттік бұл кітабы - толықтырылған екінші басылым. Мұны Еркіннің өзіне қорған болған аудан жұртшылығына тартқан сыйлығы деп түсінемін. Оның кіріспесінде былай делінген: «Ақтоғай ауданы тарихын тағы бір зерделеп, тар жол, тайғақ кешулерде қаһармандықпен қоғам үшін еңбек еткен, гитлерліктер тарапынан отанға қарсы басқыншылық жаулап алу соғыстары болғанда қолдарына қару алып, ел қорғаған батырларымызды, тылдағы еңбекшілердіің еңбегін ұрпақтар жадында мәңгілік сақтау үшін бұл деректі материалдар негізінде жазылып шыққан шығармашылық еңбек оқырмандарға ұсынылып отыр. Бұл көлемді еңбек Ақтоғай ауданы тарихының үшінші томы». Кітаптың тұсаукесері Павлодар қаласындағы Бұқар жырау атындағы әдебиет және өнер музейі нде өткен болатын. Аталмыш кітаптың жарық көруіне қызы, қазақ тілі мен әдебиеті пәндерінің мұғалімі Әсем көп көмек көрсетті. Еркін жұбайы Күлбаршынмен бірге 55 жыл жұп жазбай келеді. Өмірлік серігімен бірге 7 бала тәрбиелеп, өсірді. Бүгінде олардың барлығы түрлі салада табысты еңбек атқаруда. Балаларынан тараған 14 немересі ні ң қызығына бөлені п отырған бақытты ата мен әже Еркін-Күлбаршын Мундуиновтардың көрер қызығы әлі де көп болсын деп тілеймін. Осы орайда ата-анасынан ерте айырылған Еркін мен оның жұбайы іні-қарындасын тәрбиелеп, жеке-жеке отау етіп шығарғанын ерекше атап өткен жөн. Бауырмал азамат Ұлы Отан соғысында ерлікпен қаза тапқан атасының қабірін Днепр жағасынан тауып, Украина жеріне ұрпағымен бірге бірнеше рет барып, марқұмдардың аруағына дұға бағыштап келген еді. Осындай өнегелі істерімен елге сыйлы болған жерлесім, әскери жолдасым, әріптесім Еркінді құттықтап, ғұмырлы болуын тілеймін.

Рахмет (Нұрахмет) МҰҚАМЕТҚАЛИҰЛЫ, ардагер ұстаз, Качир ауданының Құрметті азаматы.

Қарағандылық «Павлодарская легенда» тұрғындар арасында жаңсақ пікір тудырды

«Жаңа Роса» ЖШС (Павлодар сыра зауыты) кеңсесіне көп тұтынушыдан шағым түсе бастады. Павлодарлық сыраны тұрақты сатып алушылар «Павлодарская легенда» деп аталатын өнімнің сапасы күрт нашарлағанын алға тартуда. «Жаңа Роса» ЖШС «Павлодарская легенда» тауарының Павлодар сыра зауытында шығарылатын өнімдерге еш қатысы жоқ екенін ресми түрде мәлімдейді. Құйылып сатылатын аталмыш өнімді «Эфес Казахстан» ШК АҚ дайындайды. Бірақ сатушылардың басым бөлігі сыраның жаңа түрін өндірушіге назар аудармайды. Қарапайым сатып алушыға «Павлодарская легенда» сырасын қайда және кім дайындайтынын білу мүмкін емес деуге болады. Себебі атауы жазылған заттаңба «Жаңа Роса» ЖШС Павлодар сыра зауытында шығарылатын өнімге ұқсауы ықтимал. «Жаңа Роса» компаниясының басшылығы «Павлодарская легенда» тауарын осы уақытқа дейін өндірмегенін және өндірмейтінін өз тұтынушыларына ресми түрде хабарлайды. Павлодар сыра зауытында шығарылатын өнімнің нағыз бағалаушыларының арасында жаңсақ пікір қалыптаспауы үшін бөтелкедегі және құйылып сатылатын келесі сыра түрлерін ғана сатылымға шығаратынын жеткізеді: «Жигулёвское», «Бамберг», «Павлодарское крепкое», «Павлодарское светлое» және «Бархатное». «Жаңа Роса» ЖШС «Павлодарская легенда» сырасын дайындау аталмыш компания жоспарында жоқ. Жуық арада бұл кәсіпорын нарыққа құйылып сатылатын және бөтелкедегі сыраның айрықша сұрпын ұсынбақ. Қазіргі кезде Германия мен Чехияның сыра дайындаушыларымен келіссөздер жүргізілуде. Бұл туралы алдағы уақытта толық ақпарат берілмек. Ал бүгінгі күні «Жаңа Роса» ЖШС Павлодар сыра зауыты кәсіпорнында шығарылған деп жалған қабылданған өнімді сатып алуда абай болу керек екенін ескертеді. «Құрметті біздің сатып алушылар! Сыраның жаңа түрлерін өндірген жағдайда «Павлодарская легенда» сырасына қатысты туындаған ыңғайсыз жағдайды назарға ала отырып, ҚР Жарнама туралы Заңы аясында рұқсат берілген әдістер арқылы хабарлайтын боламыз» дейді зауыт басшылығы.

www.saryarka-samaly.kz

ҚОНАҚЖАЙ

28 ақпан, сейсенбі, 2017 жыл

11

йға тартқан орамал» Өнер әлемінде «Мен сы әнші Роза Әліқожа ан әнімен кеңінен танылғмына айналып үлгерген бүгінде көптің көзайы ші ғана емес, дарынды н жан. Ол талантты ән ң авторы. Қазақы қалпы сазгер, әдемі жырларды таңда өзін өнер әлеміне сақтаған әнші қазіргі пке айналдыруда. «Мен әйгілеген орамалды кәсі» атты дүкендер желісін сыйға тартқан орамал тық киімі – орамалды ашып, қазақтың ұлт інің өнердегі жаңалығын нарыққа шығарды. Әншзге тарттық. білмек үшін аз-кем сө

Аман қалғаным елдің тілеуі деп ойлаймын

- Ел-елді аралап, ән кештеріңізді жиі беріп жүресіз. Сондай-ақ, Павлодар жеріне де үнемі ат басын бұрып отырасыз. Бұл жақтың көрермендері сізді несімен баурап алды?

- Соңғы жылдары тікелей шығармашылығыма көңіл бөліп жүргенім рас. Еліміздің түкпір-түкпірін аралап, алыстағы ағайындарға жаңа әндерімді тыңдата жүріп, үлкендердің ақ батасын алу - басты мақсатым. Сонымен қатар, өнер әлемінде жүрген өзімнің туған інім Әбдіжаппардың шығармашылық жолы да менің жауапкершілігімдегі іс. Павлодар жеріне алғаш рет ән сапармен келген кезде қорқақтай келгенім жасырын емес. Қалай болар екен? Менің әнімді тыңдай ма? Қабылдай алар ма екен? деген сан сауал көкейімде сайрап тұрды. Алайда, сахнаға шығып, әнімді айтып бастағаннан-ақ, соғылған шапалақтан құлағым тұнып кетті. Сол сәтте залға жиналған халықтың көп екенін аңғара қоймадым. Екі-үш әнім орындалғаннан кейін ғана көрермендердің арасында түрегеп тұрғандарды көрген кезде қатты толқыдым. Әрі Алматыдан бері арқалап келген қобалжуым бірден басылды. Содан бері осы шаһарға 3-4 рет ат басын тіреппін. Әр келгенімді үлкен сеніммен келемін. Ол мені тыңдауға келген көрермендерімнің менен жаңа ән күтетінін білемін. Сол себепті, әр сапарымда кемі нде 2-3 жаңа әнмен келуге тырысамын. Осы жаққа менің жиі келуімнің тағы да бір себебі, ол халықтың ақ батасы болар. Әр келгенімде үлкен олжамен қайтамын. Бірде бір үлкен апамыз қолындағы күміс сақинасын шешіп берді, бір әжей әдейі леп келіп, ақ орамалын иығыма жауып, аналық ақ батасын берді. Біз үшін бұдан асқан бақыт жоқ.

- «Алматыға бір жетсем, сол қалада өлемін» деп толғанып жүрген Роза Әлқожа жақында Астана қаласына қоныс аударды. Қоныстарыңыз құтты болсын! Астанаға үйрендіңіздер ме?

- Иә, арман қуып Алматыға келі п, сол жерден теңі мді тауып, үлкен өмі рге қадам бастым. Алматы - мен үші н жер жаннаты. Алматыдан басқа қалаға қоныс аударып кетемін деп ешқашан ойламаппын. Бірақ отағасының шеші мі осылай болды. Жаңа жылдың алдында ол кісі маған Астанаға көшу туралы ұсыныс жасады. Мен көп ойланбастан, «ақыры солай шеші м қабылдасаңыз, жаңа жылға дейін көшуіміз керек» деп бір күннің ішінде жиналып, көшіп кеттік. Қазір шүкір, балаларымыз жайлап үйреніп келеді. Біздің қоныс аударуымыз да сол балалардың қамы, болашағы үшін ғой.

- Жуықта балапандарыңыздың қатысуымен жаңа әнге бейнебаян

түсірдіңіз. Өте әсерлі әрі шынайы. Жалпы, кей өнер адамдары балаларын, отбасын көрсетуден қорқады.77

- Иә, осы жылдың ең үлкен жаңалығы да сол болды. Жарыммен келісе отырып осыны қолға алдық. Жалпы, мен отбасын, балаларын сырт көзден жасыратын адам емеспін. Керісінше, ел алдына шығып, үлкеннен бата алудың артықшылығы жоқ қой. Көзі қарақты көрермен біледі, кез келген ән кешіме балаларым қатысып жүр.

- Әндеріңіздің көбі жауапсыз махаббатқа құрылған. Неге?

- Осы сұрақ көп жерде алдымнан шығады. Бақытты жар, үлгілі анасыз дейтін көрермендер өте көп. Жалпы, ақындарда «лирика» деген болады ғой, мені ң жалпы табиғатым сол лирикаға, мұңға жақын. Мүмкін адам өмірінде қуаныштың өзі әр түрлі болатын шығар. Енді бәрі көңіл күйге байланысты туады ғой. Басымнан ештеңе өтпесе де, әдемі, сазды әндер тыңдасам сол жаныма жақын болып тұрады.

- Өткен жылдың соңында жол апатына түстіңіздер. ФБ жеке парақшаңызда «Көлік апатынан тірі қалып үйге барғанда «мама» деп күліп шыққан осы қызды құшақтап, көз жасым тарам-тарам боп егілгенім ешқашан есімнен кетпес! Егер мен дәм-тұзым таусылып, аттанып кеткенімде осы балапанның есінде де қалмас ем ғой деп жыладым... Есесіне, қазір маған ешнәрсе таң емес! Ешнәрсе қорқынышты емес! Кім үшін аман жүргенімді білемін, өйткені!..» деген едіңіз...

- Иә, сол бір жол апаты көп нәрсені ұғындырғандай болды. Машинаның апаттан кейінгі бейнесіне қарап тұрып, «қалай аман қалдық?» дестік. Сол кезде ғана өмірдің алдамшы екенін түсіндік. Жол апатын көп есіме алмауға тырысамын және бұрынғыдан екі есеге шүкіршілігім мен тәубам арта түсті. Бәрі де елдің тілеуі, халықтың ақ батасы ғой.

- Бес перзенттің анасысыз, балапандарыңыз болашақта қандай мамандық иесі боламын дейді?

- Барлығының да өнерге бейімі бар. Үлкен ұлым әнші болғысы келеді, қызым Әйкерім Қалаубаева секі лді әнші әрі биші боламын дейді. Бала болған соң армандайды ғой. Әйтсе де, барлығын уақыт көрсете жатар. Мен үшін аман болса болды.

- «Мен сыйға тартқан орамал» дүкені еліміздің бірқатар қаласында ашылып

Досыма Қалжың, білем, астарында қайғы бар, Қаңқу сөзге жан емес ем қаймығар. Ұяласқа үндей алмай, іркілдім, Мұңдас қой деп мендік мәжнүн жайды ұғар. Аңсағанға арман жолы қашықта, Досым, мені қаралауға асықпа. Өлеңінен ажырамас әйелмін, Баласының бұтын жуып жатып та. Маған күйеу болу - бақыт, білсеңіз. Шын жылатам, шын күлдірем, күлсеңіз. Менің жаным жан ашпаған жұмбақ сыр, Жаныңызда жүреді ылғи он сегіз. Тіршіліктің түкірем де заңына, Жаны көркем жан іздеймін сабыла. Сені мансап қуды екен деп сөкпеймін, Сен де менің тие берме жаныма. Ел ішінде дәруіштей күн кештім, Жапырақпен, сары бақпен тілдестім. Мақала қып ақтара бер мұңыңды, Мендей бірақ түсінбейді сізді ешкім. Әуселеңді әуейілер ұғар тек, Жүректерге тағылам ән тұмар боп. Ұлымды емес, ұлтымды ойлап мұңаям, Ұлым соның бір бөлшегі шығар деп, Мен анамын, қара жердей құнары, Қаным, жаным - асқақ рухтың тұрағы. Құрсағымда пайда болған қуаныш, Жатырымнан жауһар алып шығады. Қазір мені ессіз-ау деп сөгерсіз. Қылығым да қиялымдай тәуелсіз. Ғасыр өтер бәрін құшып құнсыздың, Әлди болып әнім қалар, көрерсіз...

үлгерді. Павлодар жерінде ашу ойыңызда бар ма? Жалпы, жеке кәсіпке неге орамал сатуды таңдап алдыңыз?

- Қазір шағын тігін шеберханамыз бар. Мұнда орамалдар түрлі дизайнмен тігіледі. Орамалдардың дизайнына қатысты негізгі идеяларды өзім айтып отырамын. Қытай, Оңтүстік Корея секілді елдерден сапалы маталарды алдырамыз. Дизайнына байланысты құндыз, бұлғын секілді табиғи терілер қосылады. Кейде шеберлер ақ матаға ою-өрнектерді бояумен салады. Біздің басты ерекшелігіміз, әрбір орамал қайталанбас дүние. Орамалдарымыздың

сапасына күмәнданған қыз-келіншектер де болды. Алайда ою-өрнектері арнайы технологиялармен басылатындықтан, сапасы сын тудырмайды. Ал осы сапар барысында біз Павлодардан «Мен сыйға тартқан орамал» дүкенінің бутигін аштық.

- Қазіргі таңда күнделік жазатын адам кемде-кем. Сіздің Ақмарал Леубаевамен өзара жазысқан СМС хаттарыңыз көптің жүрегін тербеді. Осы күнге дейін күнделік жазып жүрсіз бе?

- Күнделікті екінші сыныптан бастап түртіп қоятынмын. Бірқатар күнделіктерім сақталған. Бі р күні уақыт бөлі п, бұрынғы жазғандарымды қайтадан қарағым келеді. Мен де ел сияқты алғашқы кезде «Бүгін не бітірдім?» дегенмен шектелетінмін. Студент атанғаннан кейін ойларымды түсі ре бастадым. Мұның бәрі - өзі ң үші н естелік. Асанәлі Әшімов ағамызға ұқсап «Менің жанрым - күнделік» деп күндердің күнінде күнделігімді өңдеп, жариялайтын шығармын. Өкі ні шке қарай, қазі ргі таңда күнделі к жазып жүргенім жоқ. Айтыскер ақын Ақмарал Леубаевамен жазысқан СМС хаттарымыз ел арасына тарап кетті. Өте әдемі әрі әсерлі болғаннан кейін менің жеке концертімде елге ұсынуды жөн көрдік. Бірақ оның «хит» боларын білмедік. Кейіннен Ақмарал маған «осыны жалғастырайық» деп ұсыныс айтты. Ал мен тапсырыспен жаза алмаймын. Осының жалғасы болғанын ел қалайды. Ол кезде мен көбіне пойызбен жүретінмін. Пойызда, білесіз, уақыт көп, домбыраңды алып ән айтасың, ұзақтан-ұзақ ойланасың. Осындай кездерде жазылады күнделік...

- Сізді Фариза апамыз ақын деп бағалап кетті? Сіздің өлеңдер жинағыңызды оқи аламыз ба?

- Мен ақын емеспін. Бірақ Фариза апам «ақынсың» деп айтты. «Досыма» деген өлеңімді оқып беріп едім: «Мен сыйға тартқан орамал» деген әнді радиодан естіп жүруші еді м. Бүгі н Розаны көрі п отырмын. Осындай сіңлімнің барына қуанамын. Сен өзі жақсы ақын да екенсің», - дегенде, сол жолы Астанадан ұшақ емес, мен ұшып қайттым-ау деймін. Қанат біткендей болды. Негізі, ол өлеңім өзімнің досым, «Егемен Қазақстан» газетінің тілшісі Ержан Байтілестің «Саған күйеу болудан сақтасын» деген әзіл сөзінен кейін жазылған болатын.

- Алға қойған жоспарыңыз қандай?

- Басты жоспарым - ел-елді аралап, жеке ән кештерімді беру. Елдің жүрегін тербер әдемі әндер жазып, көрген адамға ой салар жақсы бір бейнебаян түсіру. Бұл әзірге жоспар ғана. Бәрі де уақыт еншісінде.

- Уақытыңызды бөліп, сырласқаныңызға рақмет! Шығармашылық табыс тілеймін! Сұхбаттасқан -

Қарлығаш ХАШЫМҚЫЗЫ.

12

МӘЙЕК

28 ақпан, сейсенбі, 2017 жыл

www.saryarka-samaly.kz

ОҚЫРМАН ОЙ АЙТАДЫ

Жаңаша өткізейік! Халқымыздың басты мерекелерінің бірі, елдігімізді танытатын Ұлыстың ұлы күніне жаңа серпін беріп, заман талабына сай, тәуелсіздік алғаннан бергі жетістігімізді, еліміздің өсіп-өнгенін көрсете алатындай дәрежеде өткізу керек деп ойлаймын. Наурыз мейрамының негізгі көрінісі, қатар-қатар тізілген киіз үйлер, олардың ішіндегі үй тұрмысы бұйымдары тарих бетін қайта қопарып, бұрынғы ауыл бейнесін, тұрмыс деңгейін көрсетіп, өмірімізді 16-17 ғасыр деңгейіне кері шегіндіреді. Ата-бабаларымыздың өз қолдарымен жасаған бұйымдарына, шеберліктеріне қайран қалып, тамсана қараған сайын кейінгі ұрпақтың қолынан ештеңе келмей, ата дәстүрі, шеберлік пен іскерлік өнерлері жалғаспай қалған ба деген ойға қаласың. Сондықтан, киіз үй, ескі үй тұрмысы бұйымдарын кез келген жерде көрсете бермей, мұражайларда ғана көрсетсек екен деймін. Менің ойымша, қазақтың салтдәстүр, әдептеріне философиялық тұрғыдан қарап, жаңаша көзкарас, жаңа мазмұн, терең мән-мағына беру керек сияқты. Мысалы, наурыз мейрамында өткізіліп жүрген «тұсаукесер» дәстүрін алайық. Бұл салт жас баланың алғашқы қадамын қошеметтеп, ата-ана, туған-туыстарына құтты болсын айтып, келешек өмірге тезірек қадам басып, азамат болып кетуіне ізгі ниет білдіруден туған болуы керек. Осы дәстүрге жаңаша мән беріп, бұл салт, тек баланың ғана емес, барлық игіліктердің «тұсауын кесіп», іске қосу белгісі деп қарау керек. Наурыз мейрамы қазақша жылдың басы болғандықтан, өткен жылы салынып, биыл іске қосылған

құрылыс, өндіріс ғимараттарының макеттері, суреттері қойылып, символдық «тұсауы кесіліп», халыққа қызмет етуге жолдама алғандығын көрсету керек. Осы сияқты «Баланы бесікке бөлеу» салтына да кең мағына беріп, жаңа жылда атқарылатын іс-шаралар мен құрылысы басталатын ғимараттардың макеттерін, суреттерін «бесікке бөлеп», көпшілік алдында іске сәттілік тіленсе деп ойлаймын. Еліміздің, әрбір облыс, аудандарымыздың өркендеу сатысын жыл сайын көрсету үшін барлық әкімшілік орталықтарда тұрақты көрме (ВДНХ сияқты) салып, әрбір мекеме, кәсіпкерлерге, шағын шаруашылықтарға жеке орын беру керек. Әрбір заңды тұлғалар сол орынның төріне егемендік алғаннан бергі қол жеткізген жетістіктерін көрсететін диаграмма, сурет, макеттерін қойып, оң жағына құрылысы бітіп, «тұсауы кесілетін» ғимарат, сол жағына биыл қолға алынып, «бесікке бөленетін» іс-шараларды көрсетсе, көрермендер тұрған жерінде болып жатқан игі өзгерістерден мағлұмат алып, өздерінің де осы істерге қосқан үлесі бар екенін сезініп, көңілдері қуанышқа толар еді. Үкіметіміздің жүргізіп жатқан «Нұрлы жол» бағдарламасының орындалуы халық бақылауында болып, әркім еліміздің жетістіктерінің куәсі болар еді. Мерекелерден басқа уақытта да облыс тұрғындары, келген қонақтар да барлық мекемені араламай-ақ, бір жерден облысымыздың барлық саласының дамуынан мағлұмат алар еді. «Шашу шашу» кәдесі де әр істің бастамасына халықтың қуанышын білдіретін болғандықтан, ақынжырауларымыз көрмедегі әрбір «тұсауы кесілген» игі істерге,

«бесікке бөленген» бастамаларға арнап өлең-жырларымен «шашу шашса», мереке көркі ажарлана түсер еді. «Теңге алу», «Көкпар тарту» сияқты спорт түрлері қазақтың ат құлағында ойнаған шеберліктерін шыңдайтындықтан, қазіргі заман талабына сай шеберлеріміз жеткілікті деп, спорт түрлерімен қатар құрылысшы, сылақшы, темір дәнекерлеуші сияқты кәсіби мамандардың жарыстары өткі зі лсе. Осы арқылы Президент Жолдауында айтылған «еңбек өнімділігін арттыру» тапсырмасына, жастарды еңбекке баулуға да мерекенің ықпалы тиер еді. Жергілікті шағын және орта бизнес, кәсіпкерлердің өз қолдарынан шыққан ас-су, азықтүлік, жеңіл өнеркәсіп тауарларынан «Қазақстанда жасалған» деген атпен сауда орындары ұйымдастырылып, халыққа ұсынылса, тауарларға сұраныс артып, кәсіпкерлікті қолдау ісіне де мерекенің пайдасы тиер еді. Қорыта айтқанда, Наурыз мейрамын өмір талабына сәйкестендіріп, жаңаша мән-мағына, саяси астар беріп, еліміздің өсіпөркендеуін жария ететін, әр елде атқарылып жатқан іс- шаралардың орындалуын көрсетіп, жаңа табыс, жаңа биіктерге жетелейтін шын мәнінде халықтық мерекеге айналдыру керек.

Гүлжамал МҰҚАШЕВА.

ҚҰНДЫЛЫҚ Ұшқан құстың қанаты, жүгірген аңның тұяғы талатын осынау дархан даланы мекен еткен қазақ қашанда әдемілік пен сұлулыққа аса қатты мән берген. Тіпті, басқасын айтпаған күннің өзінде күнделікті астына мініп жүрген атының жабуын, қолындағы дорбасын да көз тартарлық көркем тігіспен өрнектей білген.

Атадан қалған асыл мұра

Бұл қазақтың ежелден-ақ, тіпті үй мүліктерінің өзіне, олардың жасалуына, онда да қалай болса солай дайындалмай, көздің жауын алатындай әзірленуіне айрықша назар аударғанын байқатады. Заман талабына сай бүгінгі таңда қазақы нақыштағы отандық бұйымдар кеңінен насихатталып, оның тұрмыстағы сұранысы артуда. Ұлттық нақыштағы бұйымдарды, олардың жасалу тәсілдерін үйретіп, кейінгі ұрпаққа насихат етіп жүргендер көп емес. М.Катаев атындағы облыстық Оқушылар сарайы, «Сырмақ» ұлттық қолөнер студиясы жұмыс істейді. Қазіргі таңда бұл үйірме - атадан қалған асыл мұраның қалпын бұзбай сақтап, кейінгі ұрпаққа жеткізуге аянбай тер төгіп келе жатқан студиялардың бірі. Балаларды ұлттық таныммен тәрбиелейтін бұл үйірме 2006 жылдан бастап жұмыс істеуде. Осы уақыт аралығында аталмыш үйірмеде ұмытылып бара жатқан ұлттық қолөнерімізді жаңғырту, жас ұрпаққа үйрету мақсатында ши тоқу, ши орау, жүнді түту, иіру, құрақ құрау, кесте тігу, ою–өрнекті ою тәсілдері және алаша тоқу әдістері үйретіліп, жүзеге асырылды. Бүгінде үйірме мүшелерінің қолөнерлері тек облыс көлемінде ғана емес, халықаралық деңгейде биік дәрежелерден көрініп жүр. Үйірмеде жас жеткіншектерге ұмытылып бара жатқан алаша тоқу, кесте тігу, киіз басу сынды өнер түрлері үйретіледі. Студиямызда кесте тігудің осындай алуан түрі мен сырлары талқыланып, үйретіледі.

Дәуірбек ЖАҚСЫЛЫҚҚЫЗЫ, М.Катаев атындағы облыстық оқушылар сарайы, «Сырмақ» ұлттық қолөнер студиясының жетекшісі, Павлодар қаласы.

МӘДЕНИЕТ

Тәуелсіздіктің алғашқы жылдары аудандағы мәдениет нысандарының жұмысында бірқатар қиындық туындаған еді. Десе де, 25 жыл аралығында бұл ауыртпалықтар артта қалып, мәдениет ордалары, кітапханалар қатары көбейді. Бұл – егемендіктің, жақсылықтың нышаны.

Мүсәлімов, зейнеткерлер Нұрлан және Нүрила Әбілдиновалар, Қорлан Мұсабекова, Дина Қаматова, Лидия Щепко, Мария Каспер, Александра Жукова, Татьяна Лазарева, Зинаида Шушункова болды. Кейін қазіргі

туралы сөз қозғағанда «келісіп пішкен тон келте болмас» деген мақал ойға оралады. 1998 жылдың қорытындысына сәйкес, кітапхана саны бойынша Шарбақты ауда-

Еліміздің Тәуелсіздігі жарияланған кезде мен халық депутаттары аудандық Кеңесі атқару комитеті төрағасының орынбасары қызметін атқарған едім. Қуанышты хабардың лебімен ауданда актив жиналысы, орталықта, ауылдарда мәдени-көпшілік шаралары өтіп, халықтың қуанышында шек болмады. Көп ұзамай облыс әкімшілігі басшысының өкімімен сол кездегі төраға Әбілхақ Түгелбаев аудан әкімшілігінің басшысы қызметіне бекітіліп, ауданды басқарудың жаңа нобайы бойынша орынбасарларын, бөлім басшыларын тағайындады.

1992 жылдың 2 наурызынан бастап аудан әкімшілігінің мәдениет бөлімінің меңгерушісі лауазымына тағайындалып, осы қызметті 10 жылдан астам уақыт атқардым. Әрине, бұл оңай кезең болған жоқ. Негізгі мақсат – Кеңестік дәуір кезінде қол жеткен жетістіктерді сақтап қалып, оған жаңадан үрдістер қосу. Солардың бірі – 1992 жылдың бірінші жартыжылдығының қорытындысын аудан бойынша «Еңбек мерекесі» ретінде Ертістің жағасында атап өту. Оның аясында облыстық ақындар айтысы мен көркемөнерпаздардың концерті, күрес, атжарыс, басқа да спорт түрлерінен сайыстар ұйымдастырылды. Мәдениет қайраткері Шәкен Рақышев басшылық ететін Әуелбек ауылындағы халық аспаптар оркестрі Ақсуда, Баянауылда, ауданымыздың елді мекендерінде өнер көрсетті. Естай

М.Қайырбаев атындағы мектеп жанынан орыс ұлттық-мәдени орталығы (жетекшісі Михаил Зуев), Приреченскіде неміс (жетекшісі Александр Дейнес), Ақтоғайда татар (жетекшісі Таскира Гибадуллина), «Агрономияда» (Андрияновка) болгар орталықтары (жетекшісі Григорий Баклажанский) іске кірісті. Олардың көпшілігі бүгін ортамызда жоқ болса да, есімдері ұмытылмайды. Кейінгі толқын жастар, өнер сүйер қауым осы игілікті істі одан әрі жалғастыруда. Тәуелсіздіктің алғашқы жылдары ауданның кітапхана жүйесінде де (директоры Ж.Жармағамбетова) қиындықтар болды. 1996 жылы 41 кітапхананың 20-сы облыс әкімдігінің шешімімен жабылды. Аудан ішінде тағы да үшеуі қысқартылды. Мұндай жағдайда кітапханашылардың еңбекақысын 0,50, 0,25 пайыз көлемінде қалдырып, 2 жылдан кейін жағдай жақсарған кезде кітапхана санын 23-ке жеткіздік. Осы ауыр кезең

нынан кейін екінші орында болды. Бұл үлкен жетістік әрі бүгінгі дәрежеге жетуге өз септігін тигізген серпіліс болды.

2000 жыл «Мәдениетті қолдау жылы» болып жарияланғаны естеріңізде болар. Бұл жылы ауданда 4 Мәдениет үйі, 3 би залы, Исантеректе кітапхана ашылып, аудандық мәдениет үйіне, кітапханаларға жөндеу жұмыстары жүргізілді. Сахналық киімдер, дыбыс күшейткіш аппаратуралар ала бастадық. Аудандық мәслихаттың сол кездегі депутаты, Шолақсор мәдениет үйінің директоры Қайырпану Исекеева, Мүткенов ауылынан Рузия Апушева, Қараойдан Әсият Әбілдинова, Қожамжардан Қабдыуахит Майкенов (марқұм), Андрияновкадан Балташ Ахмедиянов, Қараобадан Қабиболла Ахметжанов мәдениет орындарына ескі қызыл кірпіштен пештер салып, тіпті пешті өздері жаққан кездер болған. Кейін жағдай түзелді. Міне, халық үшін ерінбей еңбек еткен

Жақсылықтың нышандары

Беркімбаевтың туғанына 125 жыл толуы кеңінен тойланып, аудан әкімшілігінің демеушілігімен Алматыда «Қорлан» кітабы жарық көрді . Сол кездегі Нұрғалиевтер, Мамановтар, Хайруллиндер отбасылық ансамбльдері Ақкөл-Жайылма өңіріне, аудандағы ауылдарға гастрольдік сапармен барды. Сонымен қатар, аудандық Мәдениет үйі жанынан құрылған бұрынғы үйірмелерге қосымша вокалдық топтар, мәнерлеп өлең оқу шеберлерінің, басқа да үйірмемектептері ашылды. Ақындар әртүрлі деңгейдегі айтыстарға қатысып, кейін әжелер тобы қазақ ұлттық-мәдени орталығын құрды. Украиндық өнерпаздар құрған «Подруги», «Радуга» (Мүткенов ауылы) вокалдық ән-би топтары 1995 жылдан украин мәдени орталығына айналды. Осы істердің алғашқы ұйымдастырушылары Ержан Мамырханов, Бейсенбі Мұқажанов, Сандуғаш Мұқанова, Баян Дайырова, Сағынтай Шәріпов, Нұрлан

«Сырмақ» студиясы сонымен бірге киіз басу ісін де жолға қойған. Мұнда келген оқушы қыздар жүнді, киізді пайдаланып әртүрлі бұйымдар тігеді. Киізді жүннен жасайтынын ескерсек, жүннің қазақ қоғамында бағзы заманнан бері келе жатқан негізгі шикізат көзі екені белгілі болады. Киіз басу өнері адамзат өмірінде сонау көне заманнан бері белгілі. Әрине, дүние жүзіндегі әр халыққа ата-баба мұрасын, халық қол өнерін сақтап қалу - парыз. Атадан балаға мирас болған қол өнерін жалғастырушы шеберлердің қатары бірте-бірте азая түсуде. Халық шеберлерінің теңдесі жоқ ғажайып өнер туындылары болашақ ұрпақты қуантып, өнердің жаңаша түр алып, өміршеңдігі арта түсеріне сөз жоқ. Қазақ халқының өнер түрлерінің әрқайсысына шеберлік сыныптарын өткізіп, өзім қатарлы әріптестеріме ұлттық бұйымдардың жасалу жолын үйретіп, насихаттап отырамын. Бүгінгі таңда үйірме шәкірттері жасаған бұйымдар шет елдерден де жүлделі орын алып, әртүрлі көрмелерге ұсынылып жүр. Өшкеніміздің жанғаны осы болса керек, бабадан қалған бұл асыл мұралар – бәріміздің ортақ игілігіміз. Ата-бабадан балаға мирас боп жеткен осындай ұлттық құндылықтарымыздың сақталуына үлес қосып жүргенімді мақтан етемін.

осындай қызметкерлер еңбегінің нәтижесінде бүгінде ғимараттар ел игілігіне қызмет етуде. Екі рет айналып (алғаш 1980– 1984 жылдар), мәдениет саласын 15 жылдай басқару мен үшін үлкен тәжірибе болды. 2002 жылдан біріктірілген бөлімдер таратылған кезде маған ішкі саясат бөліміне жетекшілік ету сеніп тапсырылды. Кейін баламалы түрде дауысқа түсіп, аудандық мәслихатқа депутат әрі тексеру комиссиясының төрағасы болып сайландым. Аудан әкімі аппаратында бөлім басшысы лауазымынан зейнеткерлікке шықтым. Ұзақ жылғы жемісті қызметім аудан басшылары, депутаттар тарапынан лайықты бағаланып, 2013 жылдың қыркүйегінде аудандық мәслихаттың шешімімен Ақтоғай ауданының Құрметті азаматы атағы берілді. Бұл мен үшін үлкен қуанышқа ұласты. Осы ширек ғасырлық уақытта туған жердің керегіне жарағаныма, мәдениет саласының жанашырларымен бірге мүмкіндігінше аздыкөпті қызмет жасағаныма тәубе етемін. Бүгінде 24 кітапхана, 24 клуб пен мәдениет үйі орналасқан, 17 ұлттың өкілдері қоныс тепкен ауданда 7 этно-мәдени бірлестік жұмыс істейді. Сөз соңында Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаевтың сындарлы саясатының нәтижесінде Отанымызда тыныштық, бейбіт өмір болып, халық үшін, келешек ұрпақ үшін жасалған істер баянды болсын деп тілеймін.

Бәкібай РАМАЗАНОВ, зейнеткер, Ақтоғай ауданының Құрметті азаматы.

ҚАУЫРСЫН

ТҰСАУКЕСЕР

www.saryarka-samaly.kz

28 ақпан, сейсенбі, 2017 жыл

Таяуда Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, жазушы, ақын Сайлау Байбосынның «Есімдері жүрсін деп ел есінде...» тарихи-танымдық кітабының, «Депутаттың бәтіңкесі» деп аталатын сатиралық әңгімелер жинағының және «Қызылтау» атты жыр кітабының тұсаукесері болып өтті. Екібастұз қалалық тарихи-өлкетану музейінде ұйымдастырылған шараға жазушыны ардақ тұтатын көпшілік қауым көптеп жиналды.

...Сөз-құдірет

Үш кітап оқырманға жол тартты Кеш барысында қаламгер облыс әкімдігінің қолдауымен шыққан «Қызылтау» жыр жинағына тоқталып, жиналған қауымға өлеңдерін оқудан бастады. Бұл кітапқа ақынның әр жылдары республикалық мүшәйралар мен әдеби конкурстарда жүлдегер болған өлең, дастандары кірген. Жазушының «Есімдері жүрсін деп ел есінде...» деп аталатын тарихи-танымдық кітабының салмағы да атан түйеге жүк болардай. С.Байбосын Баянаула өңірінде жасап өткен, бүгінде ел жадынан өше бастаған аузы дуалы, ерекше қасиетке ие болған әулие-диуаналар, ақындар мен әншілер, жазушылар, емшілер, ұлт зиялылары жайлы деректер ұсынады. Өлке тарихына бағыштап қалам тербеген С.Байбосын көнеден әңгіме тарқатқанда,

Мәшһүр Жүсіп Көпеевтің еңбектеріне иек артатыны байқалады. Ал «Депутаттың бәтіңкесі» атты кітапқа жазушының кейінгі жиырма жыл төңірегінде жазылған сатиралық шығармалары топтастырылған. Қоғамдағы небір келеңсіздіктер, күлдіре отырып жылататын уытты тілмен әжуаланады. Айтқандайын, осы жинаққа кірген бірнеше әңгіме «Алтын қалам-2016» республикалық әдеби байқауында сатира жанры бойынша бәйгелі болғанын да айта кеткіміз келеді. Кітаптың тұсаукесерінде сөз алған өлкетанушы С.Жақсыбаев, қаламгерлер Ж.Қоғабай, Ж.Тілегенұлы Р.Мұсабаевалар, ел ақсақалдары, Б.Хаджимұратов, Р.Қабиденов, Б.Әбенов, Бәйет ауылының әкімі Д.Амантай, т.б. С.Байбосын туралы жылы пікірлер

13

айтып, оның қаламгерлік, азаматтық қырларына тоқталып өтті. «Есімдері жүрсін деп ел есінде...» кітабына кірген кейбір тарихи тұлғаларға қатысты әңгімелер орыс, ағылшын тілдеріне аударылып, ЭКСПО-2017 шеңберінде Баянаула жеріне келетін туристерге таратылмақ жоспар бар екен. Расында да, шартараптан ағылатын жұртшылық Баян жерінің сұлу табиғатын тамашалап қана қоймай, сол аймақта өмір сүріп өткен игі жақсылардың өмірдерегіне қанығып кетсе, ол да бір игілікті іс болар еді. Сөз соңында қаламгер әріптесімізге шығармашылық табыс тілеп, оқырмандарын жаңа кітаптарымен қуанта берсін дегіміз келеді. Рауза МҰСАБАЕВА, Екібастұз қаласы.

Еліміздің рухани тыныс-тіршілігі мен әлеуметтік-саяси тарихында өшпес із қалдырған заманымыздың заңғар жазушысы әрі мемлекет және қоғам қайраткері, Қазақстанның Еңбек Ері Әбіш Кекілбайұлының (1939-2015) артына қалдырған мол мұрасы келешекте тек халқының ғана емес, күллі адамзат қауымының асыл қазынасына айналып, жаһандық өркениет қорына олжа сапары сөзсіз. «Арыс» баспасынан «Сөз-дария. Сөз-құдірет» деген кітап жарық көрді. Бұл кітапта тарлан тұлға, дарабоз дарын, қайталанбас қасиетке ие қаламгердің жасампаздығының бір қыры сан салалы шығармашылығы сөз болады. Жинақты «Арыс» қорының «Әбіш Кекілбайұлы. Энциклопедия» бөлімінің жұмысшы тобы дайындаған (жауапты шығарушы - филология ғылымының докторы Ғарифолла Әнес). «Қазақ әдебиеті әлемінде Әбіш Кекілбайұлы үлкен биікке көтерілді. Әдебиетте өзгелер байқамаған, өзгелер айта алмаған сөзді айтты. Басқа ұлыс, ұлттардың намысын қорламай-ақ қазақ рухын асқақтатты. Бояуы көп көркемдікті былай қойғанда, бұл - жазушының азаматтық берік тұғырының айғағы» дейді кітаптағы пікірінде белгілі жазушы Шерхан Мұртаза. Жинақ жеті бөлімнен тұрады. Олар «Поэзия», «Проза», «Драматургия», «Аудармалар», «Публицистика», «Тарихитанымдық туындылар», «Сапарнамалар». Кі таптың безенді рі луі де көз тартады.

qazaqadebieti.kz.

МҮШӘЙРА Өңірімізде белгілі ардагер ұстаз, халық ағарту ісінің үздігі Мақажан Жылқыбаевтың 80 жасқа толу мерейтойы кеңінен атап өтілуде. Мүшәйра нәтижесі бойынша бас жүлдеге аталмыш гиманзия-интернатының 10-сынып оқушысы Құдірет Сарыбай лайықты деп танылды. Ал бі рі нші орынды дарынды балаларға арналған Абай атындағы №10 лицей-мектебінің оқушысы Лағыл Тілепалды еншіледі. Байқау жеңімпаздары бағалы сыйлықтармен марапатталып, дипломдарға ие болды. Шара концерттік бағдарламаларға ұласты.

«Дәуірдің дара ұстазы» С

Құдірет САРЫБАЙ

Ұстаз Жақында көрген едім, түсім деймін, Аян беріп кеткен бе, түсінбеймін? Жолықтым жүзі жылы жайсаң жанмен, Жоримын жақсылыққа, мүсіндеймін. Таныдым, шырамыттым бұл адамды, Иллаһи түс болғаны сірә мәнді. Ұйқымнан ояндым да, ойға баттым, Жақсымен жолыққаным ұнаған-ды. Ол - ұстаз елі ерекше құрметтеген, Күрескен қараңғылық індетпенен. Саналы ғұмырында жан-тәнімен, Жүріп өткен ізінде гүл көктеген. Ыбырайша жанына жарық шашқан, Зерттеген түрлі ғылым жалықпастан. Абайша айтсам, шәкіртке үйретумен, Байсалды баппен жүріп, анық басқан.

Осыған орай кезі нде ондаған жыл өзі басқарған Ы.Алтынсарин атындағы дарынды балаларға арналған облыстық қазақ гимназияинтернатынының ұйымдастыруымен «Дәуірдің дара ұстазы» атты мектеп оқушылары арасында облыстық мүшәйра өткізілген болатын. Аталмыш жыр сайысына 40–қа тарта оқушының туындылары сынға түсті. Таяуда білім шаңырағында шара қорытындысына арналған рухани кеш ұйымдастырылды. Оған мерейтой иесі Мақажан Несіпбайұлы бастаған аймағымыздың бірқатар ардагер ұстаздары қатысты. Саналы ғұмырының 40 жылдан астамын шәкірт тәрбиелеуге арнаған ұлағатты ұстаздан тәлім алған азаматтар естеліктерімен бөлісіп, ыстық лебіздерін жеткізді.

Бойында - тек ұстазға тән қылықтар, Білікті маман деуім - заңдылық дәл. Барша жұрттың ұстазы ұлағатты, Бар шәкірт ісіңізді мәңгі ұлықтар. Ардагерге өлеңмен сый арнадым, Қалықтап қанат қақты қиянға әнім. Мақаш ата, мен Сізді кеше көргем, Бірақ бүгін сексенге қия алмадым. Күш-қуат ажырамай бойыңыздан, Сөз асылы түлесін ойыңыздан. Шашудан ырымдар күн нәсіп етсін, Тоқсандағы торқалы тойыңызды.

Бетті әзірлеген - Жарқынбек АМАНТАЙ.

14

ҚАУЛЫ

28 ақпан, сейсенбі, 2017 жыл

Жоба Павлодар қаласы бойынша 2017 жылға мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуға арналған мемлекеттік білім беру тапсырысын, жан басына шаққандағы қаржыландыру және ата-ананың ақы төлеу мөлшерін бекіту туралы Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңының 31-бабы 2-тармағына, Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі «Білім туралы» Заңының 6-бабы 4-тармағының 8-1)- тармақшасына сәйкес Павлодар қаласының әкімдігі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ: 1. Павлодар қаласы бойынша 2017 жылға мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуға арналған мемлекеттік Павлодар қаласы әкімдігінің 2017 жылғы

білім беру тапсырысы, жан басына шаққандағы қаржыландыру және ата-ананың ақы төлеу мөлшері осы қаулының қосымшасына сәйкес бекітілсін.

2. Осы қаулының орындалуын бақылау қала әкімінің орынбасары А. Қ. Торсықбаевқа жүктелсін.

3. Осы қаулы алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Павлодар қаласының әкімі «__» _________

Н. ӘШІМБЕТОВ

1 1 2 3 4 5 6 7

8 9 10 11

12

13

14 15 16 17 18 19 20 21

22 23 24 25

26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

36 37 38

39 40 41

43 44 45 46

№ _____ қаулысына қосымша

Павлодар қаласының мектепке дейінгі ұйымдарында 2017 жылға мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуға арналған мемлекеттік білім беру тапсырысы, жан басына шаққандағы қаржыландыру және ата-ананың ақы төлеу мөлшері №

42

Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымдарының атауы

Мектепке Мектепке Мектепке дейінгі дейінгі тәрбие дейінгіұйымдарда ұйымдарда мен оқыту айына жан тамақтану үшін ұйымдарының басына ата-ананың тәрбиеқаржыландырудың айына ақы төлеу ленушілер мөлшері, мөлшері (теңге) саны (орташа теңгеде) 2 3 4 5 Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру 230 17598 3 жасқа дейін ─ 8173 бөлімінің «Павлодар қаласының № 1 сәбилер бақшасы» 3-тен 7 жасқа мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны дейін ─ 9577 Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру 196 14806 3 жасқа дейін ─ 8173 бөлімінің «Павлодар қаласының № 2 сәбилер бақшасы» 140 21342 3-тен 7 жасқа мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны дейін ─ 9577 Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру 277 19086 3 жасқа дейін ─ 8173 бөлімінің «Павлодар қаласының № 3 сәбилер бақшасы» 3-тен 7 жасқа мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны дейін ─ 9577 Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру 226 19337 3 жасқа дейін ─ 8173 бөлімінің «Павлодар қаласының № 4 сәбилер бақшасы» 3-тен 7 жасқа мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны дейін ─ 9577 Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру 340 16547 3 жасқа дейін ─ 8173 бөлімінің «Павлодар қаласының № 5 сәбилер бақшасы» 3-тен 7 жасқа мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны дейін ─ 9577 Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру 298 18165 3 жасқа дейін ─ 8173 бөлімінің «Павлодар қаласының № 6 сәбилер бақшасы» 3-тен 7 жасқа мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны дейін ─ 9577 Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру 320 19081 3 жасқа дейін ─ 8173 бөлімінің «Павлодар қаласының № 7 сәбилер бақшасы» 3-тен 7 жасқа мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны дейін ─ 9577

Бір тәрбиеленушіге айына орташа құныкем дегенде (теңге)

Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 8 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 9 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 10 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 11 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны

210

19009

19009

160

21410

387

16749

370

17411

Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «№ 12 мемлекеттік тілде оқытатын сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының сөйлеу қабілеті бұзылған балаларға арналған түзету үлгісіндегі № 14 бала бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Ленин кентінің № 15 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 16 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 17 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 18 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 19 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Кенжекөл ауылының № 20 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 21 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының туберкулез жұқтырған балаларға арналған санаторлық үлгідегі № 22 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 23 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 24 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 25 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының cөйлеу қабілеті бұзылған балаларға арналған № 26 арнайы балабақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 27 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 28 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 29 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 30 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 31 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 32 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 33 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 34 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 35 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Ленин кентінің шағын мектепке дейінгі білім беретін ұйым № 36 сәбилер бақшасы » мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 37 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 38 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының ой-өрісі бұзылған балаларға арналған түзетулік үлгідегі № 39 балабақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 40 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 41 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 42 оқу-тәрбие кешені мектепке дейінгі гимназия – гимназияның бейімдеу сыныптар мектебі» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны

167

18923

3 жасқа дейін ─ 8173 18923 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577

100

40742

-

49398

150

21233

21233

340

17725

161

21313

148

22001

220

18533

170

23302

251

19316

185

33215

3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 -

335

18652

18652

155

20860

260

20197

80

37672

3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 -

222

21444

3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577

21444

3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577

6 17598 14806 21342 19086 19337 16547

47 48 49 50 51 52 53 54 55 56

18165 19081

57 58 59

21410 60 16749 61 17411

62 63 64

17725 21313 22001 18533

65 66 67 68 69

23302 19316

70

44894

71 72

260

18631

335

19805

351

17155

175

18645

210

18965

200

21259

325

18259

370

17066

55

28942

156

21084

290

17851

60

87749

140

23609

125

23057

240

25085

73 20860 74 20197 46328

75 76 77 78

18631 19805

79 80 81

17155

82

18645

83

18965

84

21259

85 86

18259 17066

87 88 89

28942

90 91

3 жасқа дейін ─ 8173 21084 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 17851 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 96499

92

3 жасқа дейін ─ 8173 23609 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 23057 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 25085 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577

96

93 94 95

97 98 99

www.saryarka-samaly.kz

Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 43 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 44 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 45 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 46 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Мойылды ауылының № 47 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 48 санаторлық сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 49 санаторлық сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 50 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 51 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 52 арнайы балабақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 53 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 54 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 72 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 79 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының көру қабілеті бұзылған балаларға арналған мамандандырылған үлгідегі № 82 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 84 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 85 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 86 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 93 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 96 сәбилер бақшасы – «Радуга» үйлесімді даму Орталығы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 102 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 104 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 111 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 112 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 115 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 116 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар ауылының № 117 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «№ 120 мемлекеттік тілде оқытатын этномәдени тәрбие беру орталығы - сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 121 сәбилер бақшасы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 122 мектепке дейінгі гимназиясы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны Павлодар қаласы әкімдігі Павлодар қаласы білім беру бөлімінің «Павлодар қаласының № 126 сәбилер бақшасы – балалардың эстетикалық даму орталығы» мемлекеттік қазыналық коммуналдық кәсіпорны «Smart kid» Сәбилер бақшасы» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі (келісім бойынша) «Лингва» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі (келісім бойынша) «Жеке Бөбекжай «СОЛНЫШКО» мекемесі (келісім бойынша)

150

21624

3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577

21624

390

17800

110

24493

320

16419

120

31272

100

56766

-

67078

102

47421

-

57529

288

19317

301

18694

64

58595

3 жасқа дейін ─ 8173 19317 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 18694 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 66581

321

18153

345

16928

228

18509

200

18106

151

33692

375

17384

270

17218

242

19364

226

19273

292

23066

362

16616

390

15774

260

24476

348

17641

170

20843

300

19997

156

23990

365

16380

376

16842

180

25777

327

20163

140

19100

-

19100

150

19100

-

19100

150

19100

-

19100

«Самал» Оңалту Орталығы» мүгедектердің қоғамдық бірлестігі (келісім бойынша) «Игілік» балалар сауықтыру – дамыту орталығы» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі (келісім бойынша) «Мини-центр развития детей «Асем-Ай» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі (келісім бойынша) «Павлодар қаласының № 1 жалпы орта білім беру мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының № 2 жалпы орта білім беру мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының № 5 жалпы орта білім беру мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының № 11 модульдік үлгідегі жалпы орта білім беру бейіндік мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының Қалижан Бекқожин атындағы № 12 жалпы орта білім беру мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының № 13 жалпы орта білім беру мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының № 14 жалпы орта білім беру мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының № 18 жалпы орта білім беру мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының № 19 жалпы орта білім беру мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының № 24 жалпы орта білім беру мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының № 25 жалпы орта білім беру мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының № 26 жалпы орта білім беру мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының № 27 жалпы орта білім беру мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының № 29 жалпы орта білім беру мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық)

75

19100

-

19100

150

19100

-

19100

46

19100

-

53

13731

60

10947

30

11578

55

12021

3-тен дейін 3-тен дейін 3-тен дейін 3-тен дейін

48

«Павлодар қаласының № 30 жалпы орта білім беру мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының № 31 жалпы орта білім беру мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының № 36 экологиялық бағыттағы жалпы орта білім беру бейіндік мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының № 40 жалпы орта білім беру мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының № 41 денешынықтыру – сауықтыру бағытындағы жалпы орта білім беру бейіндік мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының Мұхтар Әуезов атындағы № 42 жалпы орта білім беру мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық) «Павлодар қаласының Жетекші жалпы орта білім беру мектебі» мемлекеттік мекемесі (шағын орталық)

17800 24493 16419 31272

3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 -

18153

3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577

17384

16928 18509 18106 42349

17218 19364 19273 23066

3 жасқа дейін ─ 8173 16616 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 15774 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 37758 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577

17641 20843 19997 23990 16380

3 жасқа дейін ─ 8173 16842 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 25777 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577 3 жасқа дейін ─ 8173 20163 3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577

19100 7 ─ 7 ─ 7 ─ 7 ─

жасқа 9577 жасқа 9577 жасқа 9577 жасқа 9577

15053

13858

3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577

15181

27

12966 18305

55

12133

55

11895

80

11860

60

10767

50

13567

50

13207

55

12406

3-тен дейін 3-тен дейін 3-тен дейін 3-тен дейін 3-тен дейін 3-тен дейін 3-тен дейін 3-тен дейін 3-тен дейін

7 ─ 7 ─ 7 ─ 7 ─ 7 ─ 7 ─ 7 ─ 7 ─ 7 ─

жасқа 9577 жасқа 9577 жасқа 9577 жасқа 9577 жасқа 9577 жасқа 9577 жасқа 9577 жасқа 9577 жасқа 9577

14290

50

29

11629 11303

100

12835

3-тен дейін 3-тен дейін 3-тен дейін

7 ─ 7 ─ 7 ─

жасқа 9577 жасқа 9577 жасқа 9577

12951

25

50

15625 12512

3-тен дейін 3-тен дейін

7 ─ 7 ─

жасқа 9577 жасқа 9577

16948

100 58

11266

3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577

12589

47

10440

3-тен 7 жасқа дейін ─ 9577

11762

12271 12900 13345

19628 13458 13220 13184 12090 14890 14530 13730

12627 14159

13836

ХАБАРЛАМА

www.saryarka-samaly.kz

Жергілікті атқарушы органдардың ветеринария саласында көрсететін мемлекеттік қызметтері Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 6 мамырдағы №7-1/418 бұйрығымен Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік қызметтер туралы» Заңына сәйкес мемлекеттік қызметтердің стандарттары әзірленіп бекітілді. 2016 жылы Павлодар облысының ветеринария басқармасы мемлекеттік қызмет регламенттерін әзірлеп бекітті. Павлодар облысының Жергілікті атқарушы органдары ветеринария саласында 6 мемлекеттік қызмет көрсетеді, соның ішінде: Павлодар облысының ветеринария басқармасы 2 мемлекеттік қызмет: 1) Жануарларды өсіруді, жануарларды союға дайындауды (союды), сақтауды, өңдеуді және сатуды жүзеге асыратын өндіріс объектілеріне, сондай-ақ ветеринариялық препараттарды, жем және жем-азық қоспаларын өндіру, сақтау және сату бойынша өндіріс объектілеріне тіркеу нөмірлерін беру; Құжаттарды қабылдау және өңдеу, қалалар мен аудандардың ветеринария бөлімдерінде жүргізіледі.

2) Жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатқа ветеринариялық-санитариялық сараптама жүргізу жөніндегі қызметпен айналысуға лицензия беру.

Қалалар мен аудандардың ветеринария бөлімдері 2 мемлекеттік қызмет көрсетеді: 1) Мемлекеттік ветеринариялық-санитариялық бақылау және қадағалау объектілеріне ветеринариялық-санитариялық қорытынды беру; 2) Ветеринария саласында кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғаларды аттестациялау. Қалалар мен аудандардың жергілікті атқарушы органдарымен құрылған ветеринариялық ұйымдарда 2 мемлекеттік қызмет көрсетіледі: 1) Ветеринариялық анықтамалар беру; 2) Ауыл шаруашылығы жануарларына ветеринариялық паспорт бере отырып сәйкестендіру жұмыстарын жүргізу. Мемлекеттік қызмет көрсету тәртібі туралы ақпарат, uv-pavlodar. gov.kz Павлодар облысының ветеринария басқармасы сайтындағы қызметтер бөлімінде орналасқан. Ветеринария саласындағы мемлекеттік қызметтер жөнінде кеңес алу үшін жергілікті атқарушы органдарда №66-18-32 телефоны жұмыс істейді.

Г.АХМЕТЖАНОВА, Ветеринария басқармасының бас маманы.

(2024)

66-15-40 ЖАРНАМА 65-12-75

МЕНШІК ИЕСІ

«Павлодар облысы әкімінің аппараты» мемлекеттік мекемесі (Павлодар қаласы) «Ертіс Медиа» ЖШС, «Сарыарқа самалы» облыстық газеті Газет Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму министрлігінде тіркеліп, тіркеу туралы 30.09.2014 ж. №14562-Г куәлігі берілген.

ГАЗЕТ 1979 ЖЫЛЫ «ҚҰРМЕТ БЕЛГІСІ» ОРДЕНІМЕН, 2014 ЖЫЛЫ «АЛТЫН ЖҰЛДЫЗ» ЖАЛПЫҰЛТТЫҚ СЫЙЛЫҒЫМЕН МАРАПАТТАЛДЫ.

Тілек білдіруші: №14

мектеп ұжымы.

ЖШС директоры Асқар ШӨМШЕКОВ (226)

Марқұмның жылына орай 2017 жылдың 11 наурыз күні сағат 12.00-де Күркелі ауылындағы мешітте Құран бағышталып, ас беріледі. Еске алушы: немерелері: Елдос, Айдос, Жандос, Абылай.

(228)

Павлодар облысының әкімдігі Павлодар облысы мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасының әкімшілігі және Павлодар облыстық көркемсурет музейінің ұжымы Қазақстан Республикасы Суретшілер одағының мүшесі, кескіндемеші

Лысенко Павел Григорьевичтің

қайтыс болуына байланысты марқұмның туған-туысқандарының қайғысына ортақтасып, көңіл айтады.

(2025) Облыс Қазақстан халқы Ассамблеясы хатшылығы, облыс әкімі аппаратының «Қоғамдық келісім» КММ, облыстық этномәдени бірлестіктердің жетекшілері Омаров Мұхит Мүрсәлиұлына қарындасы

Орынтай Мүрсәлиқызының

қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып, көңіл айтады.

Бас редактор Нұрбол ЖАЙЫҚБАЕВ

Агенттік БАҚ өкілдері арасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы тақырыптағы үздік журналистік жұмыстарға байқау жариялайды

Телефоны. 66-15-30

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі сыбайлас жемқорлыққа қарсы тақырыптағы үздік журналистік жұмыстарға байқау жариялайды. Байқау қоғамда сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілікті көрсететін құндылықтар жүйесін сақтау және нығайтуға бағытталған. Байқауға қатысу үшін 2017 жылғы 1 қаңтардан 1 маусымға дейін жарияланған немесе эфирге шыққан материалдар, сондай-ақ жарияланымдар циклдері қабылданады. Байқауға ұсынылатын жұмыстардың саны шектелмейді. Материалдар казақ немесе орыс тілдерінде төмендегі аталымдар бойынша қабылданады: - «Үздік телевизиялық жұмыс»; - «Үздік баспа жарияланымы»; - «Үздік интернет жарияланымы». Байқау комиссиясы қатысушылардың материалдарын 2017 жылдың 1 маусымын қоса алғанға дейінгі мерзімде

Газеттің электронды поштасы. s_samaIy@maiI.ru Біздің сайт. www.saryarka-samaly.kz

қабылдайды. Байқаудың нәтижесі құжаттар қабылдау рәсімі аяқталғаннан кейін қорытындыланатын болады. Байқаудың нәтижесін қорытындылау кезінде келесі аспектілер ескерілетін болады: - материалдардың өзектілігі және көрсетілген тақырыпқа сәйкестігі; - мәселені талдаудың жаңашылдығы мен тереңдігі, оның сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруға әсері; - мазмұндау стилі; - авторлық тұжырымдаманы беру мәнері және дербестігі. Байқауға қатысу үшін материалдар келесі мекенжай бойынша қабылданады: 010000, Астана қаласы, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі, , Абай даңғылы, 33а, 12-қабат,1205 кабинет, тел.: +7 (7172) 75-32-02, 75-34-08, сот: +77027437177, эл.пошта: d.duisebaev@kyzmet.gov.kz

Бұқаралық ақпарат құралдары өкілдері үшін сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет қалыптастыру тақырыбындағы үздік журналистік жұмыстарға байқау туралы ЕРЕЖЕ

2. Байқауға қатысу шарттары

Ата! Жүзің жарық шұғылалы ақ таңдай, Батаңды да беруші едің жақ талмай. Жыл өтсе де жылы жүзің жүректе, Босағадан еніп келе жатқандай.

Қабірің айналсын нұр шырағына, Мін де жөнел, әз атам, пырағыңа. Ұрпағыңның дұғасы қабыл болсын, Жаратқанның жайғасшы жұмағына!

Әшкенқызы!

Сізді шын жүректен туған күніңізбен құттықтаймыз. Ұстаз! Аз ғана сөзде қаншама ұлылық жатыр десеңізші! Бар болғаны бірнеше әріптен тұратын қысқа ғана сөз. Бірақ беретін жылуы күн сәулесіндей. Сізге шын ниетпен баянды бақыт, зор денсаулық, еңбекте табыс, отбасылық жылулық және көтеріңкі көңіл-күй тілейміз.

3. Байқауға қатысуға республикалық және жергілікті деңгейдегі барлық БАҚ журналистері шақырылады.

4. Байқауға қатысуға сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруға, қоғамда сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілікті көрсететін құндылықтар жүйесін сақтауға және нығайтуға бағытталған материалдар (бағдарламалар, деректі фильмдер, студиялық жазбалар, мақалалар, сұхбаттар) қабылданады.

2017 жылғы 1 қаңтардан 1 маусымға дейін жарияланған немесе эфирге шыққан материалдар, сондай-ақ жарияланымдар мен бағдарламалар циклдері қабылданады.

5. Байқауға ұсынылатын жұмыстардың саны шектелмейді.

6. Байқау тақырыбына сәйкес емес және талаптарға сай келмейтін материалдар, ұсыну мерзімі аяқталғаннан кейін келіп түскен жұмыстар Байқауға жіберілмейді. Байқауға ұсынылған материалдар қайтарылып берілмейді.

Ата! Сен кеткелі құлазыды биігім, Қариясыз шаңырақтың күйі мұң. Қарты бардың қазынасы бар еді, Қапа көңіл жырмен өрді күйігін.

15

Сарыарка самалы

Құрметті Әлия

1. Жалпы ережелер

Баянауыл ауданы, Күркелі ауылының тұрғыны, Ұлы Отан соғысының ардагері Күмісбеков Сейфолла атамыздың дүниеден озғанына бір жыл толып отыр. Барлығымызға қорған болған қамқор атамызды сағынып еске аламыз.

Алла ісіне болады амал қандай, Ажал алар қойсаң да қамал қандай. Жүректегі сағыныш ортаймады, Жыл да жылжып болса да жаңарғандай.

Құттықтаймыз!

1. Бұқаралық ақпарат құралдары (бұдан әрі – БАҚ) өкілдері үшін сыбайлас жемқорлыққа қарсы тақырыбындағы үздік журналистік жұмыстарға байқау (бұдан әрі – Байқау) қоғамда сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру, сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілікті көрсететін құндылықтар жүйесін сақтау және нығайту мақсатында өткізіледі.

2. Жеңімпаздарды айқындау Байқау комиссиясының шешімімен жүзеге асырылады. Комиссияның құрамына Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің (ары қарай – Агенттік), басқа да мемлекеттік органдардың және үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері кіреді.

Күмісбеков Сейфолланы еске аламыз

28 ақпан, сейсенбі, 2017 жыл

3. Байқаудың өту кезеңдері

7. Байқау туралы хабарландыру. Республикалық және жергілікті БАҚ-та мемлекеттік және орыс тілдерінде Байқауды өткізу туралы хабарландыру және оған қатысу шарттары жарияланады.

8. Байқау материалдарын қабылдау. Жарияланымдар түпнұсқа немесе материалдардың ксерокөшірмесі түрінде (басылымның атауы, күні және автормен байланыс

жасау мәліметтері толық көрсетіле отырып) ұсынылуы тиіс. Дыбыстық-визуалды жұмыстар эфирлік анықтамамен бірге телевизиялық бағдарламаның көшірмесі түрінде (cd/dvd дискілерінде, flashтасымалдаушыларында) ұсынылуы тиіс. Ақпараттық агенттіктердің журналистері жарияланған материалдардың көшірмесін интернет-сайтта орналастырылғанын растап жолдауы қажет. Материалдар мемлекеттік немесе орыс тілдерінде қабылданады. Байқауға материалдарды қабылдаудың соңғы күні – ағымдағы жылғы 1 маусым. Ұсынылатын материалдарға мыналар қоса беріледі: журналист туралы қысқаша өмірбаяндық ақпарат, 3х4 мөлшеріндегі фотосуреті, ақпараттық материалдар тізімі. Байқау материалдары Агенттіктің мекенжайына 2017 жылғы 1 маусымға дейін келіп түседі.

9. Байқау материалдарын қарау. Байқау материалдарын қарауды материалдарды қабылдау аяқталғаннан кейін байқау комиссиясы жүзеге асырады. Байқау комиссия ұсынылған материалдарды келесі шарттар бойынша қарайды: 1) көрсетілген тақырыпқа сәйкестігі; 2) мәселені талдаудың тереңдігі және оның сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруға әсері; 3) мазмұндау стилі; 4) авторлық тұжырымдаманың дербестігі.

10. Қорытындылау. Жеңімпаздарды жариялау келесі номинациялар бойынша бірінші, екінші, үшінші орын алған үздік жұмыстарды анықтайтын Байқауды жалпы қорытындылау аясында іске асырылады: 1) Үздік телевизиялық жұмыс; 2) Үздік баспа жарияланымы; 3) Үздік интернет жарияланымы.

5. Байланыс ақпараты

010000, Астана қаласы, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі, Абай даңғылы, 33 а, 12-қабат, 1205 кабинет, тел.: +7 (7172) 75-32-02, 75-34-08, сот: +77027437177, эл.пошта: d.duisebaev@ kyzmet.gov.kz

2017 жылдың І тоқсанына арналған Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл ұлттық бюросының (Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет) Павлодар облысы бойынша департаменті басшылығының азаматтарды қабылдау КЕСТЕСІ Департаменттің атауы Павлодар облысы бойынша СЖҚІҰБД

Азаматтарды қабылдаушының аты-жөні Шакенов Денис Владимирович

Павлодар облысы бойынша СЖҚІҰБД

Қаттаубаев Марат Талдыбекұлы

Павлодар облысы бойынша СЖҚІҰБД

Лауазымы Департамент басшысы

ҚабылДепартамент- Қызмет дау күні мен тің орналасқан телеуақыты жері фоны Күн сайын Павлодар 37-85-20 сағат 15.30қаласы дан Қамзин 18.30-ға дейін көшесі, 37-үй Күн сайын Павлодар 37-85-20 сағат 15.30қаласы дан Қамзин 18.30-ға дейін көшесі, 37-үй

Департамент басшысының орынбасары (жедел жұмыс бойынша) Рахимов Арман Департамент Күн сайын Тастемірұлы басшысының сағат 15.30орынбасары дан (тергеу жұмысы 18.30-ға дейін бойынша)

Павлодар қаласы Қамзин көшесі, 37-үй

37-85-20

ЖШС-нің мекенжайы. Павлодар қаласы, Қ.Сұрағанов көшесі, 21-үй. Редакцияның мекенжайы.

140000, Павлодар қаласы, Естай көшесі, 61-үй. Теле/факс 66-15-30

Бас редактордың орынбасары – 66-14-61. Жауапты хатшы 66-14-63. Әлеуметтік қорғау 65-12-74. Саясат, спорт - 66-14-64. Тіл, әдебиет - 66-14-65. Білім, денсаулық, құқық, имандылық, мәдениет, «Айналайын», «ЖАС times» 66-14-65, 66-14-64, 66-14-63. Жарнама бөлімі е-mail. s_samaIy_reklama@maiI.ru 65-12-75, 66-15-40. Маркетинг және тарату бөлімі 66-15-41. Фототілші, корректорлар 66-15-29. Газеттің нөмірі «Сарыарқа самалының» компьютер oрталығында теріліп, беттелді. Газет аптасына үш рет шығады, апталық таралымы 20932 дана, бүгінгі көлемі 4 б.т «Дом печати» ЖШС баспаханасында басылды. ҚР Павлодар қаласы, Ленин көшесі, 143-үй. Газеттің сапалы басылуына баспахана жауап береді. Телефоны. 8 (7182) 61-80-26. Басылуға қол қойылған уақыты 17.00. Тапсырыс - 394 Хаттар, қолжазбалар, фотографиялар мен суреттер рецензияланбайды және қайтарылмайды. Көлемі А4 (14 кегль) форматындағы 2 беттен асатын материалдар қабылданбайды. Редакция оқырмандардан түскен барлық хаттарды тегіс жариялауды және оларға жауап беруді міндетіне алмайды. Жарнамалық материалдардың мазмұнына жарнама берушілер жауап береді. Нөмірді әзірлеу барысында интернет ресурстарынан алынған фотосуреттер де пайдаланылды. Авторлардың пікірлері редакция ұстанған көзқарасқа сәйкес келмеуі де мүмкін. «Сарыарқа самалында» жарияланған материалдарды көшіріп немесе өңдеп басу үшін редакцияның жазбаша рұқсаты алынып, газетке сілтеме жасалуы міндетті. Баспа индексі 65441.

16

ИНФОГРАФИКА

28 ақпан, сейсенбі, 2017 жыл

www.saryarka-samaly.kz

Павлодар облысындағы халықтың жұмыспен қамтылуы және жұмыссыздық туралы 15 және одан жоғары жастағы жұмыс күшінің (экономикалық тұрғыдан белсенді) саны

417,2 мың адам

Жалдамалы қызметкер

82,8 %

17,2 % Өздігінен жұмыспен қамтылған қызметкерлер

89,6 %

Өз бетінше жұмыс істейтін қызметкерлер

10,1 % 0,3 % Отбасылық кәсіптің көмекші (ақысы төленбейтін) қызметкерлері

Жұмыс берушілер Жұмыссыздық деңгейі

Жұмыспен қамтылған халықтың саны

397 мың адам

4,8 %

Облыстық статистика департаментінің мәліметі бойынша әзірленді