Inhoudsopgave Voorwoord Inleiding 01. God zegt ‘Ja’ tegen jou! 02. Spiegelverhaal 03. Ideale kerk 04. Abstracte kunst maken 05. Lectio Divina 06. Brief schrijven aan een niet-gelovige 07. Hoe verkoop ik God? 08. Over de streep 09. Bibliodrama 10. Maak je eigen psalm 11. Geloven in de geschiedenis 12. Storytelling 13. Gebedscollage maken 14. De piramide van Maslow 15. Krant maken 16. De Bijbel op locatie 17. Moderne muziek 18. Bekeringsverhalen 19. Worstelen met het Woord 20. De Emmaüswandeling 21. Ideale dag 22. Goede en slechte kanten 23. Prikkelende poster 24. Wandelen door de buurt 25. Koken met inspiratie
04 05 07 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 31 33 35 38 40 42 44 46 48 51 53 56 58 60
Tips Downloads en meer informatie
62 64
Voorwoord De Bijbel is niet saai. Het is een spannend boek vol intriges, verhalen over stoere mensen, mislukkelingen, succesvolle koningen en soms een combinatie daarvan. De Bijbel is een levende inspiratiebron voor iedereen, of je nu christen bent of niet. Het is echter wel mogelijk om de Bijbel saai te brengen, bijvoorbeeld door bijbelstudies waarbij de deelnemers teksten voorgeschoteld krijgen zonder verdere verwerking of toepassing. Dit boek laat zien dat een bijbelstudie echter totaal niet saai hoeft te zijn, maar juist kan prikkelen, inspireren en creativiteit los kan maken. Het geeft jou als bijbelstudieleider handvatten om de Bijbel eens op een andere manier te laten beleven. Wij raden aan om naast dit boek ook de bijbehorende persoonlijke boekjes aan te schaffen voor alle bijbelstudieleden. Dat boekje bevat een aantal uitdagingen om er een creatief en persoonlijk boekje van te maken. Ook staan er veel lege pagina’s in. Tijdens de bijbelstudies worden de deelnemers steeds aangespoord om hun boekje te vullen, zodat ze later nog eens terug kunnen lezen hoe ze toen over dingen dachten, met welke ideeën ze rondliepen, wat hen inspireerde en hoe ze op creatieve manier uiting gaven aan hun beleving. Deze unieke persoonlijke boekjes kunnen blijvend inspireren. Het is mogelijk om dit boek stapsgewijs te volgen, maar je kunt de volgorde van de werkvormen ook veranderen als dat beter uitkomt. Op de site www.25tintenbijbelstudie.nl kun jij één gratis werkvorm extra downloaden, tips van andere gebruikers lezen en tips insturen. Hierdoor kun je bijbelstudie brengen vanuit een verrassende insteek en anderen in het land inspireren. Wij hopen dat je heel veel wijsheid en inspiratie uit dit boek kunt halen, maar vooral ook plezier, want de Bijbel is leuk! Bovenal, Gods zegen! Henk Schraa en Remko Groen Juni 2015
04
Inleiding WAAROM BIJBELSTUDIE?
Waarom zou je eigenlijk bezig moeten zijn met de Bijbel? Wat is het belang van bijbelstudie? Het is goed om jezelf af en toe deze vragen te stellen, zeker als je studieleider bent. Komen mensen voornamelijk vanwege de ontmoeting met elkaar of uit plichtsbesef, of is er meer? En wat levert een bijbelstudieavond nou echt op? Je zou het op een startavond met een bijbelstudiegroep eens over deze vragen kunnen hebben. Iedereen zal ze op een eigen manier beantwoorden, waardoor over deze vragen een heel leuk gesprek te voeren is. Innerlijke motivatie en enthousiasme komen dan vanzelf om de hoek kijken. Voor ons is bijbelstudie belangrijk omdat je dan ontdekt hoe God vroeger met allerlei mensen een verhaal vormde. Het verhaal van een grote, almachtige Schepper met de nietige mens loopt als een rode draad door de Bijbel. In veel verhalen zien we dat dit niet vlekkeloos verloopt. De mens faalt geregeld. Toch valt in de Bijbel te lezen hoe vaak God vergeeft en ons als nietig mensje bijstaat. De Bijbel zegt dus heel veel over God en over hoe belangrijk Hij het vindt om met de mens een relatie aan te gaan. Bovendien is geloven geen kwestie van individualiteit. Geloven doe je samen. Je kunt elkaar inspireren, bemoedigen, troosten en enthousiasmeren. Samen kun je zoeken naar de wil van God en zo een stukje van Gods koninkrijk op aarde stichten.
CREATIVITEIT
Hoe haal je het maximale uit een bijbelstudie? Hoe zorg je ervoor dat mensen een avond niet snel zullen vergeten? Ons antwoord is helder: creativiteit! In dit boek koppelen we bijbelstudie aan creativiteit. Creativiteit gaat veel verder dan knutselen. Het draait om het doorbreken van denkpatronen. Ieder mens heeft denkpatronen, deze helpen om goed te kunnen functioneren. In je hersenen worden razendsnel verbindingen gemaakt tussen hersencellen. Denk bijvoorbeeld aan 1+1=? Juist, 2! Of deze: je kunt het drinken en het is zwart, warm, geurend, vloeibaar? Dan denk je al snel aan koffie. Bij creativiteit is het belangrijk om deze patronen te doorbreken. Kun je bijvoorbeeld ook een rekensom maken waarbij 1+ iets 2 is? Of een redenatie waarbij 1+1 38 is? En wat is nog meer zwart, warm, geurend en vloeibaar? En als je deze vragen hebt opgelost is het nog creatiever om bijvoorbeeld vijf oplossingen te vinden op deze vragen. Als de vijfde oplossing is gevonden, ben je pas echt bezig geweest met denkpatronen te doorbreken, en dat is creativiteit! Om een bijbelstudie creatiever te maken, helpt het om overal vraagtekens bij te zetten. Waarom is die bijbelstudie altijd bij iemand thuis? Waarom niet eens in het park? Of op een spannende locatie? En waarom op vrijdagavond? Misschien is zondagmiddag ook geschikt. Waarom gaat aan
05
het begin van de avond de Bijbel open? Kan dat ook later op de avond? En zo zijn er nog wel meer vragen te bedenken. Juist een verrassende insteek van de bijbelstudie prikkelt mensen en kan hen aan het denken zetten. Bovendien valt dat beter te onthouden. Ook humor is heel belangrijk voor een creatief proces! Kortom, lees dit boek met een open vizier en probeer creativiteit toe te voegen aan de bijbelstudies.
06
01
God zegt ‘Ja’ tegen jou! God van vrede, u houdt van ieder van ons en zoekt ons, nog voordat wij u liefhebben. Wij ontdekken met verwondering dat u naar elk mens kijkt met oneindige tederheid en diep mededogen. Frère Roger
Voorbereidingstijd
15 minuten
Geschikt vooR
TIJDSDUUR
• 15+ • 2 tot 15 mensen • Een christelijke groep
BENODIGHEDEN
Voorbeeld bijbelteksT
2 uur
• Bijbel • Persoonlijk boekje (of papier) • Pennen
2 Korintiërs 1:18-22 Spreuken 3:1-8 Jesaja 43:1-44:1 Johannes 4:7-16
DOEL
Nadenken over je eigen identiteit en roeping met God.
Voorbereiding
Kies een bijbeltekst uit.
07
WERKVORM
God zegt ‘Ja’ tegen ons mensen. De Bijbel zegt dit op heel veel verschillende plaatsen. Het is moeilijk voor te stellen, maar de grote, almachtige Schepper heeft jou op aarde gewild. Laat iedereen om beurten vertellen hoe dit voelt.
0
Aandachtspunt
Het kan zijn dat deelnemers een te grote taak op zich nemen, probeer daarvoor te waken. Deze opdracht moet geen nieuwe grote last worden. Ook als het niet lukt blijft God ‘Ja’ zeggen tegen wie jij bent, wat je ook doet.
Voel je je ook weleens niet waardig tegenover God? En hoe komt dat? (De deelnemers mogen daar voor zichzelf over nadenken, eventueel mag iemand van de groep daarvan een voorbeeld geven.) Behandel de volgende stelling: Jezus heeft zijn leven aan ons gegeven en daarmee alles, maar ook echt alles, gegeven om onvoorwaardelijk ‘Ja’ tegen ons te zeggen.
Het is niet vreemd dat wij af en toe het ‘Ja’ van God kwijt zijn. De bijbelse helden zijn helemaal geen grote helden waar niets fout gaat, integendeel. De bijbelse helden hebben allemaal zwakheden of gaan keer op keer de fout in. Als we kijken naar Mozes dan zien we
08
Tip
Als afsluiting is het mooi om Psalm 139 met elkaar te lezen als een gebed, ernaar te luisteren of te zingen (Opwekking 518 is ook een versie van Psalm 139).
een man die op spectaculaire manier geroepen werd maar het liefst God wilde negeren en zichzelf niet groot genoeg achtte. Koning David is vreemdgegaan, Elia wilde liever dood, Petrus verloochende Jezus, Saulus was een vervolger en zo kunnen we nog wel even doorgaan. God zei tegen al deze mensen: ‘Ja’. Lees nu de bijbeltekst voor. Bediscussieer met elkaar de volgende vragen: • Hoe is dat mogelijk? • Waarom wilde God met deze mensen werken? • Wie helpt jou door constant erop te wijzen dat God ‘Ja’ tegen jou zegt? • Wat betekent het voor jouw omgeving als God ‘Ja’ tegen hen zegt? • Op welke manier kun je deze boodschap uitdragen?
0
Persoonlijk boekje
God heeft met al deze mensen willen werken, net zoals God met ons wil werken. Laat de deelnemers alle rollen die ze in hun leven hebben, opschrijven in hun persoonlijk boekje. Bijvoorbeeld: vader, kleindochter, bouwvakker, vriendin van, enzovoort. Laat tussen de rollen een lege regel. Als God ‘Ja’ zegt tegen ons en ons gewild heeft, dan kunnen wij ‘Ja’ tegen God zeggen en in beweging komen. Probeer in de regel onder elke rol steeds neer te zetten hoe je in die specifieke rol meer in beweging kunt komen voor God. Denk daarbij aan thema’s als: vergeving, vrede, verzoening, liefde, compassie en vertrouwen. Denk niet te moeilijk en probeer zo concreet mogelijk een voornemen op te schrijven. Presenteer van iemand die dat wil de voornemens en bespreek deze met elkaar. Zijn de voornemens haalbaar? Waarom wel of waarom niet? Wat doet dit voornemen met je? Hoe kun je God, gebed en de Bijbel hierin betrekken? Is er een tijdspad voor nodig? Wat als het niet lukt?
09
Spiegelverhaal
Voorbereidingstijd
15 minuten
GEschikt vooR
Tijdsduur
• 15+ • 2 tot 15 mensen • Iedereen
BENODIGHEDEN
voorbeeld bijbeltekst
1 uur
• Bijbel • Pennen • Persoonlijk boekje
10
02
Lucas 10:25-37 1 Samuel 17:32-50 1 Koningen 18:20-39 Matteüs 25:14-30
DOEL
De Bijbel verbinden met het heden.
Voorbereiding
Kies een bijbelverhaal uit. De gelijkenissen van Jezus zijn heel geschikt maar ook verhalen uit het Oude Testament zijn geschikt. Hoe langer het verhaal is, hoe ingewikkelder deze werkvorm wordt. Doe je deze werkvorm voor het eerst, beperk je dan tot een kort verhaal.
WERKVORM
Lees het bijbelverhaal voor. Zeg nu als leidinggevende dat je van plan bent om over dit verhaal een spiegelverhaal te schrijven, een verhaal dat zich nu zou kunnen afspelen. Lees daarna nog eens heel langzaam het verhaal door, zodat de toehoorders in hun hoofd al kunnen brainstormen hoe ze dit moeten koppelen aan het heden.
Aandachtspunt
Sommige mensen in de groep zijn van nature wat stiller. Toch hebben stille wateren vaak diepe gronden. Zorg dat ze qua creatieve ideeën niet overruled worden door mensen die een grote mond hebben.
Tip
Als de groep erg creatief is kun je ook in tweetallen uit elkaar gaan. Daarna ga je alle verhalen voorlezen en wellicht kun je een aantal verhalen samenvoegen tot één overkoepelend verhaal.
Persoonlijk boekje
Schrijf het spiegelverhaal in je boekje en noteer daarbij ook welk bijbelverhaal je hiervoor als uitgangspunt hebt genomen.
Analyseer nu eerst het verhaal. Schrijf met elkaar op waar het zich afspeelt, wie de hoofdpersoon is, wie er betrokken is bij het verhaal en wat de boodschap is. Herschrijf nu het verhaal, bedenk met elkaar waar het nieuwe verhaal zich afspeelt, wie de hoofdpersoon is of hoofdpersonen, of het een man of een vrouw is, et cetera. Denk in ieder geval creatief. Probeer de boodschap van het bijbelverhaal intact te houden. Gaat het schrijven van het verhaal heel snel, probeer dan nog creatiever te denken. Bedenk dat het verhaal zich op de
Noordpool afspeelt of dat de hoofdpersoon een jong kind is of wellicht zelfs een dier. Een bekend voorbeeld van een spiegelverhaal is ‘De barmhartige Marokkaan’. Er wordt een man neergeslagen. Vervolgens lopen een dominee, een priester en een ouderling langs en laten ze de man links liggen. Hierna passeert een Marokkaan, hij stapt van zijn scooter af, neemt de gewonde man mee naar een jeugdhostel en betaalt alles voor die man. Maar dat kan allemaal nog veel creatiever dus veel succes ermee!
11
Ideale kerk
Voorbereidingstijd
15 minuten
geschikt voor
Ongeveer 2 uur
• 12+ • 6 tot 30 mensen • Voornamelijk christenen. Niet-christenen kunnen wel meedenken over wat de kerk voor hen betekent of zou kunnen betekenen.
BENODIGHEDEN
Voorbeeld bijbeltekst
Tijdsduur
• Papier • Flip-over • Gekleurde stiften en pennen • Persoonlijk boekje
12
03
Handelingen 2:41-47:1 Korintiërs 12:12-27 Kolossenzen 3:5-25 Psalm 84
DOEL
Concreet nadenken over hoe een kerk eruit zou moeten zien. Dit zorgt voor een stukje vorming en leidt misschien tot concrete, uitvoerbare ideeën.
Voorbereiding
Bereid de opening voor.