BIULETYN INFORMACYJNO -INSTRUKCYJNY by Arkadiusz Jałocha

M iejska B ib lio tek a P u b liczn a w K ra k o w ie

BIULETYN INFORMACYJNO INSTRUKCYJNY K rak贸w R ok 1991 Nr 1/165

Zespół redakcyjny TERESA BIEŃKOWSKA ANNA JAWORSKA MARIA PIENIĄŻEK ZOFIA ROGOWSKA KRYSTYNA STRZELECKA ALINA ŚMISZKIEWICZ EWA WARGOWSKA

JÓZEF ZAJĄC - przewodniczący Redaktor STANISŁAW KASZYŃSKI

Projekt okładki ZYGFRYD GARDZIELEWSKI

BIULETYN INFORMACYJNO-INSTRUKCYJNY MBP w Krakowie ukazuje się w marcu, maju, październiku i grudniu, i jest wydawany we współpracy z Wojewódzką Biblioteką Publiczną im. J. Słowackiego w T a r n o w i e

R e d a k c j a : 31-004 Kraków, Plac Wszystkich świętych 6 , te l.: 212 151

Maszynopis: JANINA SZELEREWICZ; matryce, druk i oprawa: JACEK SZCZĘSNOWICZ, SŁAWOMIR CZECHOWSKI,MICHAŁ STEPANIAK MBP KRAKÓW-PRACOWNIA MAŁEJ POLIGRAFII nr 19/91; 400 egz.

J ÓZE F ZAJĄC MBP K raków

ANALIZA DZIAŁALNOŚCI BIBLIOTEK PUBLICZNYCH W KRAKOWIE I WO J. KRAKOWSKIM W 1990 R.

1. U w a ru n k o w a n ia . S f e k t y d z i a ł a l n o ś c i b i b l i o t e k p u b l i c z n y c h w K ra k o w ie i w o je w ó d z tw ie w 1990 r o k u , p rz e d s ta w io n e w ta b e la r y c z n y c h z e s ta w ie n ia c h sz c z e g ó ło w y c h i i c h o p is a c h o ra z w z b io r c z y m z e s t a w i e n i u w s k a ź n ik ó w , t r z e b a r o z p a t r y w ać z dw óch p u n k tó w w i d z e n i a : z je d n e j s t r o n y ja k o k o n ty n u a c ję d z i a ł a ń c e lo w y c h , z m i e r z a j ą c y c h do z o p ty m a li z o w a n i a u s łu g b ib l io t e c z n o - c z y t e ln i c z y c h , in fo rm a c y jn y c h i p o p u l a r y z a to r s k ic h w ś ro d o w is k a c h z a m ie s z k a n ia , z d ru g ie j ja k o k o n s e k w e n c ję z m ia n s y s te m o w y c h o t o c z e n i a i z a p o c z ą t k o w a n y c h p r z e z n i e n o w y ch u k ła d ó w e k o n o m ic z n o - p r a w n y c h t a k ic h m . i n . j a k : o g r a n i c z e n i e z a s i ę g u o d d z i a ł y w a n i a w ła d z y p a ń s tw o w e j n a r z e c z s a m o r z ą d n o ś c i t e r y t o r i a l n e j , w p ro w a d z e n i e g o s p o d a r k i r y n k o w e j, p ry w a ty z a c ja i j e j k o n sek w en c je w p o lity c e lo k a lo w e j, p r z e k s z t a ł c e n i a r y n k u w y d a w n i c z e g o k s i ę g a r s k i e g o i c z a s o p i ś m i e n n i c z e g o . T o w a r z y s z ą c e im p r o c e s y , p o d d a n e n a c is k o m r e c e s y jn o -in fla c y jn y m o to c z e n ia s p o łe c z n o -g o s p o d a rc z e g o , s tw a r z a ły nowe m o ż l i w o ś c i , a le ta k ż e i n ie p r z e w id z ia n e z a g r o ż e n ia ta k d la r o z w o ju i l o ś c io w e g o ( n p . z m n i e j s z e n i e l i c z b y p la c ó w e k b i b l i o t e c z n y c h , z a k u p u z b io r ó w czy p re n u m e ra ty c z a s o p is m ) , j a k i m e r y to ry c z n e g o z a k re s u d z i a ł a l n o ś c i (n p . o g ra n ic z e n ie sp o tk a ń a u to r s k i c h , p r e l e k c j i i im p re z , z m n i e j s z e n i e l i c z b v s e m i n a r i ó w i l i c z n y c h fo rm d o s k o n a l e n i a zaw odow ego i t p . j . P o d j ę t e p r ó b y p o s z e r z e n i a fo rm d z i a ł a l n o ś c i u s ł u g o w o - i n f o r m a c y j n e j o o d p ł a t n e u d o s t ę p n i a n i e k s e r o k o p i i , s p r z e d a ż w y d a w n ic tw , o d p ł a t n ą i n f o r m a c j ę firm o w ą i t p . n i e z n a l a z ł y z b y t w ie lk ie g o re z o n a n s u s p o łe c z n e g o . :«V o d n o to w a n y m w z r o ś c i e w y p o ż y c z e ń o g ó łe m (o 1 0 3 .4 5 9 w o l . ) i w y b o ra c h c z y t e l n i czy ch n a d a l p rz e w a ż a ją z a p o trz e b o w a n ia n a k s ią ż k ę b i b l i o t e c z n ą i c z a s o p i s m a , k t ó r s w w y p ad k u g w a łto w n ie r o s n ą c y c h c e n ( z 1 .0 0 0 z ł z a w o l . z p o c z ą t k i e m r o k u w z r o s ł y do 1 2 .0 0 0 z ł z a w o l. p o d k o n i e c r o k u ) w y e lim in o w a n e z o s t a ł y z i n d y w id u a ln e g o z a k u p u c o r a z w ię k s z e l i c z b y c z y t e l n i k ó w , z w ła s z c z a m ło d y c h i w p o d e s z ły m w ie k u . P o tw ie rd z iła s i ę te n d e n c ja sp a d k u s k u te c z n o ś c i o d d z ia ły w a n ia s p o łe c z n e g o pun k tó w b i b l i o t e c z n y c h : ic h lic z b a z m a la ła ze 169 do 1 6 0 , s p a d ła l i c z b a c z y te ln ik ó w o 1 .8 6 3 , a w y p o ż y c z e n ia z m a l a ły o p r a w ie 1 /4 ( z e 1 3 8 .8 7 3 w 1989 r . do 1 1 0 .0 5 3 w 1990 r . ) .

Dotacje na działalność bibliotek wzrosły niewspół miernie do kosztów utrzymania a ich rytmiczność, zwłaszcza na początku roku, stworzyła znaczne trudności w realizacji zakupu zbiorów i prenumeracie czasopism, zbyt niskie puła py limitowanych środków na prace zlecone spowodowały ko nieczność zawieszenia tradycyjnych spotkań, prelekcji oraz imprez służących popularyzacji wartościowej lektury. Procesy prywatyzacji i komunalizacji aienia, biblio tek oraz przygotowania systemu ich organizacji do nowego układu społeczno-adrainistracyjnego (samorządy), poagęte w drugiej połowie roku skoncentrowały uv/agę pracowników nad zoru metodycznego i zespołów kierowniczych na problemach prawno-strukturałnych i finansowych: szczególne trudności zarysowały się w zakresie podstaw prawnych dc przekształ ceń organizacji sieci bibliotek publicznych w mieście Kra kowie i w rejonach (problem utrzymania ogniw pośrednich: delegatura w Myślenicach i Proszowicach, bibliotek dziel nicowych w Krowodrzy, Nowej Hucie i śródmieściu, a także statusu Miejskiej Biblioteki Publicznej w Krakowie jako instytucji państwowej). W oparciu o porozumienie władz sa morządowych i państwowych w Krakowie oraz uzgodnień między V/oje-.vodą Krakowskim i Ministrem Kultury i Sztuki (zob. list intencyjny z 12 I 1991 r . ) przyjęto rozwiązanie kom promisowe z utrzymaniem Miejskiej Biblioteki Publicznej w Krakowie jako państwowej instytucji o funkcjach wojewódz kich i miejskich (z podporządkowaniem ńej, przejściowo, delegatur i sieci bibliotek Śródmieścia; oraz utrzymania bibliotek dzielnicowych w Krakowie jako ponadosiedlowych jednostek pomocniczych (wiodących) w zarządzaniu siecią bibliotek samorządowych w mieście. System finansowania od 1 stycznia 1991 r. został pod porządkowany zasadom zgodnym z prawem budżetowym (ustawa z dnia 5 I 1991 r . ). 2. Realizacja zadań statutowych przebiegała w miarę systematycznie, a rezultaty zbiorcze za cały rok, wykazane w załączonym zestawieniu najważniejszych wskaźników (zob.: zał. nr 1 ) , dają podstawę do następujących stwierdzeń: • Liczba bibliotek utrzymała się na dotychczasowym pozio mie: 4 w Krakowie, 38 w terenie. • Zmniejszyła się ilość f i l i i bibliotecznych (w Krakowie zlikwidowano 2 placówki: przy u l . Grunwaldzkiej i Rakowi ckiej z powodu wypowiedzenia umów najmu), w terenie ich stan nie uległ zmianie: ogólna liczba f i l i i bibliotecznych na koniec roku wyniosła 70 w Krakowie, 115 w terenie,w tym 110 na wsi. • Dalszy spadek nastąpił w sieci punktów bibliotecznych: ze 189 na 160 (w tym na wsi o 11, a w miastach o 18). 4

• Ilość korzystających z bibliotek nieznacznie się zmniejszyła (ze 187.136 na 185.475) t j. o 1.661 czytelni ków, zmalał więc wskaźnik zasięgu o 0 ,9 % , co oznacza 15,2 % użytkowników na 100 mieszkańców. Warto przy tym podkre* ś lić , że blisko w 50 % jednostkach administracyjnych woje wództwa krakowskiego, w tym w 2 dzielnicach Krakowa i wię kszości bibliotek miejskich odnotowano wzrost liczby czy telników. Straty w liczbie korzystających poniosły głównie biblioteki wiejskie oraz biblioteki Nowej Huty i Krowodrzy w Krakowie. • Zwiększyło się zapotrzebowanie na lekturę: liczba wy pożyczeń wz-osła z 3.878.605 w 1989 r . do 3 .9 8 2 .0 6 4 w 1990 r . , czyli o 1,02 % , a wskaźnik aktywności czytelniczych podniósł się z 20,7 na 21,5 Co 0 ,8 ) wypożyczeń w roku na użytkownika. 3. Sieć biblioteczna w miaście Krakowie zmniejszyła swój stan posiadania o iwie placówki zlikwidowane ^wypozyczalnie piśmiennictwa społeczno-politycznego w ośrodku szkole nia partyjnego przy u l. Grunwaldzkiej oraz f i l i a dla doro słych przy u l. Rakowickiej): w obu przypadkach przyczyną były wypowiedzenia umów najmu. 2 tego samego powodu wstrzymana została działalność dwóch następnych bibliotek filialnych przy ul. Lea oraz przy u l. Brackiej 12, a wypowiedzenia z końcem 1 kwartału 1991 r. otrzymały: jedyna w Krakowie biblioteka specjali styczna dla niewidomych przy ul. Starowiślnej 44, biblio teka filia ln a H a dorosłych przy u l. Kaiwaryjakiej 1, oraz biblioteka filialn a dla dzieci i młodziezy przy u l . Lima nowskiego. Sroźba "wykwaterowania" wisi nad placówkami o dużym za3ięgu działania i wieloletnich tradycjach przy u l . ’8 Stycznia 59, przy Rynku Dębnickim, zagrożony jest także lokal Biblioteki Dzielnicowej w Podgórzu. Trwają rozmowy z właścicielami i poszukiwania nowych pomieszczeń. Pozytywnymi rezultatami zakończyły się nego cjacje o utrzymaniu wynajmu pomieszczeń ila Działu Tereno wego i biblioteki filialnej przy ul. Krupniczej, ugodą rów. nież zakończyły się pertraktacje z władzami spółdzielni mieszkaniowej w sprawie utrzymania powierzchni użytkowej dla biblioteki wieiooadziałowej na osiedlu Piaski '.Yielkie (zmniejszonej o 83 m2). 3 . 1 . Zbiory bibliotek krakowskich wzrosły o 60.302 w si. iw tym z zakupu 4 7 .9 b£ w o l .) , czyli o prawie 30 * jednostek mniej niż w 1988 r. Wskaźnik zakupu zmalał z 12,3 dwa lata temu do ć ,4 wol. na 100 mieszkańców, nie osiągając nawet połowy wskaź nika normatywnego, najmniejszy wskaźnik zakupu nowcści uzyskały biblioteki w Sowej Hucie sale curie 3,5 wol. na 100 5

mieszkańców. Drastycznemu zmniejszeniu uległa liczba tytu łów prenumerowanych gazet i czasopism (o około 50 %) , co spowodowało zmniejszenie wypożyczeń w podobnych propor cjach (ze 110.563 w 1989 r . na 56.935 w 1990 r . ; zob. tab. nr 6 ) . W strukturze zakupów odnotowano wzrost odsetek pi śmiennictwa beletrystycznego dla dorosłych kosztem litera tury dla dzieci (ok. 2,5 % mniej) i wydawnictw niebeletrystycznych (o 5,5 % mniej niż w roku ubiegłym; zob. tab. nr 4 ) . Porównanie struktury zakupu z aktualnymi zapotrzebowa niami czytelniczymi wykazuje pewne niezgodności jakości kupowanych nowości ze strukturą wypożyczeń: zwłaszcza w zakresie beletrystyki dla dorosłych (zakup 51 ,8 %, wypoży czenia 57,1 95) i piśmiennictwa niebeletrystycznego (zakup 26 ,9 % , wypożyczenia 19,8 % ). W piśmiennictwa dla dzieci odnotowano mniejsze odchylenia: zakupiono 21 ,3 % ogółu zbiorów, a wypożyczenia tego typu lektury wykazują 2 3 .1 ,% . Rozbieżności te dotyczą przede wszystkim bibliotek Śród mieścia, w których gromadzi się zbiory naukowe (Bibliote ka Główna), natomiast w pozostałych dzielnicach rozbieżno ści między strukturą zakupów a wypożyczeń mieszczą 3ię w granicach 2-3 %> co świadczy o zgodności doboru nowości z zainteresowaniami czytelników. 3 . 2 . Wzrosła również liczba wycofanych książek ze zbiorów bibliotecznych (z 22.084 w I$b9 r. do 61.058 wol. w 1990 r . ) , wyselekcjonowanych z uwagi na przestarzałą treść, zu życie techniczne lub z innych przyczyn. Po raz pierwszy od wielu lat liczba ubytków w bibliotekach filialnych prze wyższyła zakup nowości, w związku z czym zasobność zbiorów ogółem w stosunku do liczby mieszkańców zmniejszyła się nieznacznie o 0,1 %. Zasięg oddziaływania liczony ilością czytelników zmniej szył się nieznacznie (zob. tab. nr 5 ) . Z sieci bibliotek publicznych Krakowa korzystało ponad 109.000 czytelników, czyli o 1.067 mniej. Nieznaczne zmniejszenia odnotowano we wszystkich dzieln i cach. Struktura zawodowa użytko.vników nie uległa zmianie. Liczba wypożyczonych książek wzrosła do 2 .7 61.273 wol. (zob. tab. nr 6 ) . Wskaźnik przeciętnej aktywności czytel ników przekroczył 25 wypożyczeń rocznie i plasuje użytko wników krakowskich bibliotek w grupie czytelników bardzo aktywnych. Spadła natomiast liczba wypożyczeń czasopism niemal o połowę, a więc proporcjonalnie do odnotowanej w punkcie 3 .1 . obniżki w prenumeracie periodyków. 3 . 3 . Działalność informacy.ino-popularyzac.y.ina bibliotek krakowskich wzrosła w indywidualnym oddziaływaniu biblio tekarzy (z wyjątkiem Nowej Huty, gdzie liczba udzielonych informacji spadła z 25.086 w poprzednim roku do 14.239 w roku sprawozdawczym; zob. tab. nr 7 ) . Zmniejszyła się liczba zorganizowanych wystaw ogółem o

blisko 350 (największe spadki odnotowano w dzielnicy śród mieście o 69 i w Nowej Hucie o 65 ). Działalność popularyzacyjna została oparta głownia na formach pracy z dziećmi (wieczory baśni, lekcje bibliote czne, konkursy), w bibliotekach dla dorosłych przeważały przeglądy nowości wydawniczych. Drastycznie spadła liczba spotkań autorskich (z około 50 w 1983 i 1989 r . do 9 w 1990 r . ) oraz prelekcji i pogadanek (z 60 w 1938 r. do 33 w 1989 r. i zaledwie 17 w 1990 r . ) . Ten regres jest zna mienny. Jego przyczyny tkwią nie tylko w drastycznym zani żeniu środków - ciągle limitowarych - na prace zlecone. To także głębsze zjawisko zaniku spontanicznych zainteresowań bezpośrednimi kontaktami z ludźmi pióra, krytykami, auto rami książek niebeletrystycznych. 3 .4 . Dość istotne przesunięcia nastąpiły w wyborach najpo czytniejszych książek 1990 r . Wśród pozycji beletrystycz nych najbardziej poszukiwanymi autorami byli: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Robert Ludlum - TOŻSAMOŚĆ 30URNE'a , Hans Helmut Kirst - wszystkie książki, Prederick Forsyth - wszystkie książki, Alistair MacLean - wszystkie książki, Sergiusz Piasecki - wszystkie kaiażki, Robert Ludlum - TRANSAKCJA RHINEMANNA. Andrzej Szczypiorski - POCZĄTEK.

Z pozycji niebeletrystycznych dla dorosłych do najpoczyt niejszych zaliczone zostały następujące pozycje: 1. Aleksander Sołżenicyn - ARCHIPELAG GUŁAG, 2. Gustaw Herling-Grudziński - INNY Ś3FIAT: zapiski sowieckie, 3 . Jerzy Urban - ALFABET URBANA OD A DO Z, 4 . Janusz Rolicki - EDWARD GIEREK: PRZER7/ANA DEKADA, 5 . Stefan Kisielewski - ABECADŁO KISIELA, 6. Józef Czapski - NA NIELUDZKIEJ ZIEMI. W porównaniu z listami najpoczytniejszych książek lat po przednich jest to całkowita zmiana wyborów czytelniczych dorosłych. Odbiorcy lektury dziecięcej również zmienili 3woje upodo bania, choć odnotować należy wierność trzem autorom: " Zbi gniewowi Nienackiemu ( I I I m .) , Małgorzacie Musierowicz ( I I m .) oraz Karolowi Mayowi (IV m. na tegorocznej liście). Pełna lista wyborów przedstawia się następująco: 1. 2. 3. *1. 5. 6. 7.

Lucy Maud Montgomery - cykle EMILKA, Małgorzata Musierowicz - BRULION BEBE 3 , Zbigniew Nienacki - cykl przygód PANA 3AM0CH0CZIKA. Karol May - RÓL RODRIGANĆW, Robert S . Howard - syki CONAN, Jonu Ronald Renel Tolkien - WŁADCA PIERŚCIENI, Komiksy. 7

W zakresie literatury popularnonaukowej dzieci wybierały książki.: 1. Anna Łasica - NASTOLATKI PIELĘGNUJĄ URODĘ, 2. Wanda Kobyłecka - 0 DZIEWCZĘTACH DLA DZIEWCZĄT, 3 . Irena Gumowska - KSIĘGA NASTOLATKÓW, 4 . Maria Ziółkowska - SZCZODRY WIECZÓR, SZCZODRY DZIEŃ: OBRZĘDY, ZWYCZAJE, ZABAWY, 5. Mirosław Huszcz - DOMOWE ZOO, 6. Stefan Sękowski - NA PRZEŁAJ PRZEZ CHEMIĘ. (w oparciu o informacje kierowniczek bibliotek filialnych, m. Krakowa zestawiła mgr M. Garczyńska). 4. Wspomagające działalność czytelniczą publicznych

sieci bibliotek

4. 1 . biblioteki beletrystyczne w zakładach pracy Krakowa wykazują w 1990 r . symptomy zbliżającego się kryzysu widoczne Drawie we wszystkich wskaźnikach (zob. tab. wskaźników s . 2 6 ) : liczba bibliotek zmalała z 35 w ubie głym roku do 27 w roku bieżącym, punktów bibliotecznych z 52 w ubiegłym roku do 26, zbiory zmniejszyły się z 425.073 wol. do 363.509 wol. ,ich uzupełnianie zmniejszyło się pra wie 3-krotnie: z 14.194 wol. na 5.007 wol. Pozyskano czytelników o ponad 3.000 mniej (1 9 .3 7 2 w 1989 e - 15.915 w 1990 r . ). Wypożyczenia zmalały o prawie 30.000 wol. (z 271.393 w 1989 r. - 242.594 w 1990 r . ) . 4 . 2 . Działalność bibliotek domów kultury uległa gwałtowne mu zahamowaniu nie tylko z braku środków i ograniczenia powierzchni bibliotek z przeznaczeniem je j na cele zarob kowe (Nowohuckie Centrum Kultury), ale także z przyczyn losowych: pożar budynku "Pałacu pod Baranami", zniszcze nie części zbiorów i wyłączenie z działalności czytelni. Zakupy w 3 bibliotekach domów kultury nie przekroczyły 2.000 w o l ., liczba czytelników uległa zmniejszeniu z 11.487 do 8 .2 7 7 , a wypożyczeń z 218.213 w 1989 r . do 193.175 w 1990 r. W czytelni Nowohuckiego Centrum Kultury odnotowano 8 .4 0 0 odwiedzin i 20.600 wypożyczeń czasopism. 5. M i e j s k a B i b l i o t e k a P u b l i c z na w K r a k o w i e spełniała statutowe funkcje centrali koordynacyjno-inapirującej sieci bibliotek publi cznych w Krakowie i województwie, ośrodka pomocy instruk cyjno-metodycznej i szkoleniowej dla pracowników tej sieci oraz dla bibliotek beletrystycznych w zakładach pracy, w szpitalach i domach opieki dla niepełnosprawnych, regio nalnego ośrodka informacji oraz książnicy miejskiej zapew niającej mieszkańcom lekturę naukową, popularnonaukową, do kumenty dźwiękowe, audiowizualne, piśmiennictwo muzycz ne, dokumenty społecznego i kulturalnego dorobku miasta i regionu. 8

W zakresie literatury popularnonaukowej książki:

dzieci

wybierały

1. 2. 3. 4.

Anna Łasica - NASTOLATKI PIELĘGNUJĄ URODĘ, Wanda Kobyłecka - 0 DZIEWCZĘTACH DLA DZIEWCZ4?, Irena Gumowska - KSIĘGA NASTOLATKÓW, Maria Ziółkowska - SZCZODRY WIECZÓR, SZCZODRY DZIEŃ: OBHZEDY, ZWYCZAJE, ZABAWY, 5. Mirosław Huszcz - DOMOWE ZOO, 6. Stefan Sękowski - NA PRZEŁAJ PRZEZ CHEMię.

[w oparciu o informacje kierowniczek bibliotek filialnych a . Krakowa zestawiła mgr M. Gorczyńska). 4. Wspomagające działalność czytelniczą publicznych

sieci bibliotek

4 .1 . biblioteki beletrystyczne w zakładach pracy Krakowa wykazują w 1990 r. symptomy zbliżającego aię kryzysu widoczne Drawie we wszystkich wskaźnikach (zob. tab. wskaźników s . 2 6 ) : liczba bibliotek zmalała z 35 w ubie głym roku do 27 w roku bieżącym, punktów bibliotecznych z 52 w ubiegłym roku do 26, zbiory zmniejszyły aię z 425.073 wol. do 363.509 wol. ,ich uzupełnianie zmniejszyło się pra wie 3-krotnie: z 14.194 wol. na 5.007 wol. Pozyskano czytelników o ponad 3.000 mniej (19 .3 7 2 w 1989 n - 15.915 w 1990 r . ). Wypożyczenia zmalały o prawie 30.000 wol. (z 271.393 w 1989 r. - 242.594 w 1990 r . ) . 4 .2 . Działalność bibliotek domów kultury uległa gwałtowne mu zahamowaniu nie tylko z braku środkow i ograniczenia powierzchni bibliotek z przeznaczeniem jej na cele zarob kowe (Nowohuckie Centrum Kultury), ale także z przyczyn losowych: pożar budynku "Pałacu pod Baranami", zniszcze nie części zbiorów i wyłączenie z działalności czytelni. Zakupy w 3 bibliotekach domów kultury nie przekroczyły 2.000 w o l ., liczba czytelników uległa zmniejszeniu z 11.487 do 8 .2 7 7 , a wypożyczeń z 218.213 w 1989 r . do 193.175 w 1990 r. W czytelni Nowohuckiego Centrum Kultury odnotowano 8.400 odwiedzin i 20.600 wypożyczeń czasopism. 5. M i e j s k a B i b l i o t e k a P u b l i c z na w K r a k o w i e spełniała statutowe funkcje centrali koordynacyjno-inapirującej sieci bibliotek publi cznych w Krakowie i województwie, ośrodka pomocy instruk cyjno-metodycznej i szkoleniowej dla pracowników tej sieci oraz dla bibliotek beletrystycznych w zakładach pracy, w szpitalach i domach opieki dla niepełnosprawnych, regio nalnego ośrodka informacji oraz książnicy miejskiej zapew niającej mieszkańcom lekturę naukową, popularnonaukową, do kumenty dźwiękowe, audiowizualne, piśmiennictwo muzycz ne, dokumenty społecznego i kulturalnego dorobku miasta i regionu. 8

5 .1 . Jej z b i o r y b i b l i o t e c z n e wzbogaci ły się o 3.268 wol. wydawnictw zwartych, 536 wydawnictw ciągłych i 1.212 jednostek zbiorów specjalnych (w tym: 7 map, 405 nut, 689 jednostek audiowizualnych i 111 innych typów dokumentów). Na koniec roku zbiory łącznie liczyły 128.853 dzieł zwartych, 22.752 ciągłycn, 34.995 jednostek zbiorów specjalnych. Zestawy fotograficzne (27) wzbogaciły się o 531 zdjęć, osiągając łącznie 869 zestawów inwenta rzowych z 29.2S2 fotosami. Z Instytucji Filmowej Dystrybu cji Filmów "Apollo Film" w Krakowie przejęta została boga ta kolekcja filmów fabularnych i oświatowych (ok. 8.000 jednostek; jako zalążek Filmoteki HBP. Aktualnie trwa in wentaryzacja przejętych zbiorów filmowych (zob. s . 68 ). Z krakowskich organizacji i instytucji uzyskano 1.458 jednostek dokumentów życia społecznego, które wraz z 352 jednostkami uzyskanymi z egzemplarza obowiązkowego tworzą kolekcję liczącą 11.253 pozycje (8.7 42 dż3, 2.511 eo). Ponadto Biblioteka Główna prowadziła bieżące uzupeł nienia zbiorów archiwalnych rezerwowych dla punktów b i bliotecznych i nowych bibliotek. Zasobność tych magazynów oraz magazynów druków zakwalifikowanych jako zbędne zosta nie określona szczegółowo po zakończeniu prac selekcyjnych i dokonaniu ich kontroli jakościowej. Dokonano także prze mieszczenia zbiorów starych i przekazanych Bibliotece, przygotowano je do prac ewidencyjno-porządkowych. Aktualny stan zbiorów czynnych w Bibliotece Głównej przedstawia tab. nr 1. 5 . 2 . Opracowaniem zbiorów oraz źródeł informacyjnych obję to łącznie 18.555 wol. dzieł zwartych (w tym 5.844 wol. dla agend Biblioteki Głównej i 12.711 wol. dla sieci bi bliotek śródmieścia), prowadzono bieżącą akcesję 550 tytu łów czasopism (w 738 e g z ., w tym zagranicznych 27) wg na stępującej proweniencji: prenumerata 420 tytułów, egz. obow. 73 t y t ., zakup 39 t y t ., dary 18 tyt. Zmiany wydawnicze oraz przebudowa systemu dystrybucyjnego spowodowały przej ście na prenumeratę kwartalną, uzupełnianą bieżącymi zaku pami. Opisano do ewidencji i opracowano bibliotecznie ogó łem 1.150 jednostek muzykaliów, 27 zestawów fotograficz nych, zarejestrowano 1.810 jednostek dokumentów życia spo łecznego, sporządzając dla nich zapisy grupowe. Opracowanie źródeł informacyjnych polegało na bieżą cym uzupełnianiu katalogów wewnętrznych przy wykorzystaniu 25.422 s z t .k a r t centralnie drukowanych, opracowaniu i po wieleniu łącznie 42.690 szt. kart katalogowych. Wypoży czalnia Muzyczna opracowała ponadto kserokopie kart tytu łowych płyt, jako podręczne źródło informujące o ich za wartości. Dział Informacyjny kontynuował prace nad katalogiem 9

• kontynuowano prace nad katalogiem książek o Krakowie (przewidywane wydanie w 1991 r . ) , rocznikiem Bibliografii Krakowa za 1989 r . , uzupełniano nowościami katalog Cracowianów, • opracowano 7 zestawów bibliograficznych informacyjnych,

(wydano 5)

• zorganizowano lekcje biblioteczne 13 grupom młodzieży szkół podstawowych i średnich.

(248 osób)

5 . 5 . Działalność inspiracyjno-popularyZatorska oraz metodyczno-in3trukcyjna prowadzona była w 3 działach: * w Dziale Bibliotek Śródmieścia w stosunku do 3ieci bi bliotek w dzielnicy śródmiejskiej Krakowa, * w Dziale Instrukcyjno-Metodycznym w stosunku do sieci bibliotek publicznych, szpitalnych i w domach opieki dla niepełnosprawnych w Krakowie, * oraz w Dziale Terenowym przy pomocy bibliotek rejono wych w Myślenicach i Proszowicach w stosunku do sieci bibliotek samorządowych w miastach i gminach wojewó dztwa. H miarę zachodzących przeobrażeń prawno-ustrojowych, a zwłaszcza podporządkowania bibliotek samorządom lokalnym i związanego z tym pojawienia się trudności finansowych nastąpiło wymuszone ograniczenie działalności kulturalnooświatowej bibliotek (z braku środków na spotkania), a po moc metodyczno-bibliotakarska przytłoczona została konie cznością rozmów, pism i wyjazdów typu inteiwencyjnego, w których głównie chodziło o zapewnienie bazy bibliotecznej, stanu kadrowego lub środków na działalność bibliotek samo rządowych. 'liektórzy z radnych i członków samorządów byli gotowi szukać oszczędności budżetowych w ograniczeniu wydatków na biblioteki. Część właścicieli lokali bibliotecznych w mia stach szukało możliwości dochodowych w podnoszeniu stawek czynszowych lub zmianie użytkownika. Ule wszysskie pomysły były konsultowane z Biblioteką Miejską, iV dążeniu do peł nej samodzielności gmin wielu działaczy samorządów, lub zarządów gmin usiłowało podejmować decyzje arbitralnie, bez fachowego rozeznania, z pominięciem biblioteki woje wódzkiej, upatrując w jej działaniu nie merytoryczną pomoc, lecz ingerencję w sprawy zastrzeżone wyłącznie do kompe tencji samorządów. Hie wszyscy dostrzegali potrzebę specjalistycznej pomocy, konsultacji, czy opinii dotyczących organizacji, gromadze n ia , opracowania i udostępniania zbiorow oraż informacji i popularyzacji. Dążenie do jedności funkcjonalnej sieci bibliotek ko jarzy się najczęściej z dążeniami do utrzymania dawnych wpływów (nadzór i kontrola), a nie jako dobrowolne współ działanie w zwiększeniu efektów obsługi czytelniczej mie 11

szkańców i optymalizacji organizacyjnej. Biblioteki publi czne postrzegane są najczęściej jako oddzielne, samo dzielnie działające jednostki użyteczności publicznej (nie wszędzie zaliczane do instytucji pierwszej potrzeby). Pro blemy techniczno-organizacyjne czy niezbędne więzi funk cjonalne nie wchodzą w zakres rozważań zarządów lub komi sji samorządowych. Duże zamieszanie w tym zakresie spowo dowane zostało brakiem lub niespójnością podstaw prawnych (brak nowelizacji ustawy o bibliotekach oraz ustawy o upo wszechnianiu kultury, nieprecyzyjna ustawa o podziale kom petencji między władzami państwowymi a samorządami), spóź nione regulacje (lub ich brak) prawa szczegółowego - powo duje duże zamieszanie i dowolność interpretacyjną w pojmo waniu statusu prawnego bibliotek, kompetencji i obowiązków a także uprawnienia pracowników bibliotek publicznych, obowiązków organów założycielskich lub samorządowych, jak i państwowych. Stąd łączny czas wyjazdów instrukcyjno-metodycznych w wo jewództwie (około 711 dni) i w bibliotekach Krakowa (ok. 3.100 g o d z ., czyli 824 pobyty) poświęcony był głównie, zwłaszcza w I I półroczu, zabiegom o zapewnienie środków na działalność, zapobieganiom wypowiedzeń umów, poszukiwaniom nowych lokali, a także przeciwdziałaniu zmniejszania za trudnienia. Kontakty bezpośrednie z placówkami odbywały się bez większych przeszkód i miały na celu pomoc w modernizacji zbiorów (dobór i selekcja), usprawnieniu warsztatów infor macyjnych i aktywizację pracy z książką i czytelnikiem (przeglądy nowości, przysposobienie czy telniczo-informa cyjne, wystawki, wieczory baśni, współpraca ze szkołami i i n .). >7 bibliotekach Krakos/a podjęto systematyczną organi zację przeglądów wideokaset opartych na tekstach litera ckich jako próby wzbogacenia form odbioru językowego o przekazy obrazowodźwiękowe (łącznie 23 imprezy w bibliote kach dla d z ie c i). Podobnemu celowi podporządkowana została również organizacja ogólnomiejskiego konkursu literackoplastycznego (z udziałem ok. 100 osób). 5 .6 . Doskonalenie zawodowe pracowników bibliotek się w tradycyjnych formach:

odbywało

. kształcenia zawodowego pracowników bibliotek 5 ościen nych województw w Pomaturalnym Zaocznym Studium Bibliotek&rskia-lcrakowskiej f i l i i Centrum Ustawicznego Kształcenia Bibliotekarzy w Warszawie z wykorzystaniem warsztatów pra cy, zespołów specjalistów i pomieszczeń MBP, • doskonalenia zawodowego: zorganizowano łącznie 9 semi nariów tematycznie związanych z aktualnymi problemami do stosowania organizacji bibliotek do nowego układu adninl12

stracyjnego oraz 2 tradycyjnymi przeglądami najnowszej l i teratury, 2 seminaria dla pracowników bibliotek beletry stycznych w zakładach pracy, 6 narad metodycznych w rejo nach i dzielnicach, ogólnopolskie seminarium nt. "B ib lio tekarska etyka zawodowa" - grudzień, oraz 1 międzynarodowe kolokwium polsko-belgijskie w Liege - maj, dotyczące orga nizacji bibliotek, metodyki pracy, obsługi czytelników, pracy biblioteki objazdowej oraz stanu czytelnictwa w bi bliotekach publicznych Krakowa. Przeprowadzono również kura obsługi komputera dla 12 pracowników K3P. 5 .7 . Kontynuowana jest praca naukowo-dydaktyczna dyrektora i z-cy dyr. ds. metodycznych w Katedrach Bibliotekoznaw stwa UJ i WSP. Zorganizowano praktyki śródroczne dla studentów Bi bliotekoznawstwa i Informacji Naukowej ,Y3? (specjalizacja biblioteki publicznej: 11 studentów w II semestrze wiosen nym - 15 d n i), oraz praktyki wakacyjne dla 4 studentów bi bliotekoznawstwa WSP (30 d n i). Koordynacja i pomoc meto dyczna u kier. Działu Instrukcyjno-Metodycznego. 5 . 8 . .V Dziale Instrukcyjno-Metodycznym opracowano nowe po moce metodyczne, w tym: 2 schematy katalogu i układu ksią żek, 5 wersji regulaminów dla czytelników nowo organizowa nej biblioteki specjalistycznej, zaktualizowany wykaz lek tur szkolnych na rok 1930 / 5 1 . Dział Terenowy przygotował liczne materiały populary zacyjne na tematy literackie (sylwetki) oraz pomoce informacyjno-wystawiennicze.

6. Działalność wydawniczo-poligraficzna osiągnęła wyraź ny przyrost w porównaniu z -wynikami 19S9 r . : • wydano ogółem 124 publikacje w łącznym nakładzie 3S.145 jednostek, w tym 4 numery "Biuletynu Informacyjno-Instrukcyjnego", rocznik "Bibliografia Krakowa i województwa kra kowskiego za 1977 r ." oraz 13 innych .oublikacji powyżej 16 stron druku, • wykonano 23.170 kopii kserograficznych płatnych, 9.963 kopie służbowe),

(w tym

13.207

• wydrukowano 42.690 egz. kart katalogowych dla działu opracowania zbiorów i placówek filialnych Śródmieścia. W II półroczu Dział Wydawniczo-Poligraficzny i 'współ pracy z Zagranicą otrzymał zalecenie przejęcia około 6 tys. filmów oświatowych i fabularnych i zorganizowania filmote ki zlokalizowanej przy u l . Rajskiej 1/3 . 7.

Współpraca z bibliotekami zagranicznymi

został 3 cza 13

sowo ograniczona: wyjazd do Lipska został wstrzymany w ostatniej chwili z powodu przyspieszonych zmian wewnętrz nie niemieckich, uniemożliwiających gospodarzom zapewnie nie środków utrzymania dla dwuosobowej delegacji: przeło żono na okres późniejszy wyjazd delegacji 1IBF do Peću (W®gry) i Wielkiego Tymowa ^(Bułgaria). Zrealizowano wyjazd 3-osobowej delegacji do Liege l3elgia) i udział w polskobelgijskim kolokwium nt. CZYTELNICTWO W ŻYCIU CODZIENNYM MIESZKAŃCÓW POLSKI I BELGII. Uczestnicy (Maria Garczyńska, Maria Pieniążek i Józef Zając) przygotowali i wygłosili 7 referatów, które dotyczyły: * * *

organizacji czytelnictwa publicznego, form popularyza cji bibliotek, bibliotek objazdowych w Polsce (J.Zając), roli działalności czytelniczej w kształceniu ustawicz nym (M .Pieniążek), bieżącej lektury Polaków oraz zainteresowań czytelni czych paraliteraturą (M.Garczyńska).

Przyjęto delegację Biblioteki J.liejskiej z Norymberg!. Za proszenie dla delegacji z Pragi przełożone zostało na okres stabilizacji organizacyjno-finansowej i politycznej. Dział Wydawniczo-Poligraficzny i Współpracy z Zagranicą uczestniczył także w organizacji pobytu gości zagranicz nych Centrum Ustawicznego Kształcenia ze Słowacji oraz w organizacji ogólnopolskiego seminarium nt. Bibliotekar ska etyka zawodowa.

8 ._

Obsługa organizacyjno-merytoryczna Śródmieścia koncentrowała się na:

sieci

bibliotek

• organizacji bieżącego zakupu zbiorów ich opracowaniu włączeniu do obiegu czytelniczego,

• zaęewnieniu ciągłości działania placówek filialnych i punktów bibliotecznych przez zapewnienie zastępstw w cza sie zwolnień chorobowych i urlopów pracowników, wymianę zbiorów, dostarczenie druków i pomoc techniczno-organiza cyjną, • przygotowaniu zbiorów i wyposażenia do przekazania Mia stu w procesie komunalizacji (uporządkowanie, selekcja, ubytki, sporządzenie wykazów), • przeprowadzeniu prac techniczno-organizacyjnych przy zagospodarowaniu wyremontowanych pomieszczeń Biblioteki Starej Książki przy u l. św. Gertrudy, udostępnienie jej publiczności po kilku latach przerwy, • dokonaniu prac związanych z likwidacją bibliotek f i lialnych przy ul. Grunwaldzkiej i Rakowickiej (zamknię tych z powodu wypowiedzenia umów najmu). Dział Sieci Bibliotek Śródmieścia ponadto kontynuował 14

prace porządkowo-kontrolne w magazynach zbiorów rezerwo wych, zmierzające do ostatecznego przekazania egzemplarzy archiwalnych do wyoarębnicnego magazynu, oddzielenia i wy odrębnienia zbiorów rezerwowych od zasobów zbędnych i przygotowania ich do kontroli jakościowej. 9. Obsługa administracyjno-gospodarcza i techniczna Bi blioteki Głównej i placówek śródmieścia zapewniała: * bieżące zaopatrzenie bibliotek w sprzęt, druki, środki czystości i materiały introligatorskie, wyposażenie i urządzenia (m .in. zakup kserografu typu "Canon" kosztem_3ó min.", doposażenie pomieszczeń po remoncie przy u l. św. Gertrudy, wymianę sprzętu w bibliotece filia ln e j przy ul. Młyńskiej), * zakup wyposażenia dla Filmoteki organizowanej przy u l. Rajskiej 1 / 3 w oparciu o przejęte filmy oświatowe i fabu larne ofiarowane Bibliotece (zoo. s . 68 ) , * prace konserwacyjno-naprawcze i remonty, m .in. malowa nie części pomieszczeń użytkowych w Pałacu larischa (Dział Informacyjno-Metodyczny, częściowo Dział Aydawniczo-Poligraficzny, bibliografia, administracja, księgowość, dyrek c ja, sekretariat, referat kadr, ciągi komunikacyjne, por tiernia, szatnia i sanitariaty), konserwację i naprawę sprzętu fonograficznego, * remonty kapitalne dachu oficyny (wymiana aacńówki na blachę), remont pomieszczeń dla f i l i i Starej Książki przy u l . św. Gertrudy, rozpoczęcie remontu obiektu przy u l. Rajskiej 1 /3 , * przemieszczenie zbiorów likwidowanych placówek, oraz zbiorów i wyposażenia z oficyny północnej i wschodniej bu dynku przy u l. Franciszkańskiej w związku z przekazywaniem sukcesywnym cciektu do remontu,

* dokonanie bieżących napraw introligatorskich (23ó w o l.) i opraw książek oraz czasopism (530 s z t . ) we własnych introligatom iach, zlecenie opraw 407 roczników czasopism poza introligatom ią własną za 27 .344 .00 0 zł, * transport książek, sprzętu i innego wyposażenia biblio tekom śródmieścia oraz innych dzielnic (bezpłatne przewozy w uzgodnionych terminach, m .in. przewozy zbiorów bibliotek zawieszających działalność lub likwidowanych, np. ul. Lea). 10. Obsługa kadrowa i socjalna obejmowała łącznie 125 etatowych i 5 o ryczałtowych pracowników: • w ciągu roku 1990 przyjęto do pracy 11 osób pełnozatrudnionych (w tym 3 pracownice podejmujące pracę po urio15

pach wychowawczych) i 6 pracowników w niepełnym wymiarze zajęć, rozwiązano umowę z 24 pracownikami za porozumieniem stron, w tym 4 w trakcie urlopu wychowawczego, 4 pracowni ków przeszło na emeryturę, 8 pracownikom umowa wygasła, 2 bibliotekarki przeszły na urlop wychowawczy, • zapewniono bieżącą ewidencję ruchu kadrowego i wykorzy stania uprawnień chorobowych (85 osób -na 1,999 dni), urlo powych i zwolnień szkoleniowych, • pięciokrotnie przeprowadzono prace techniczno-obliczeniowe związane z waloryzacją płac, zapewniono bieżącą wy płatę premii, nagród i dodatków za wysługę lat, • aktualizowano legitymacje ubezpieczeniowe i służbowe, wystawiono świadectwa pracy (2 1 ) s załatwiono dokumenty emerytalne (4 pracownikom) oraz wykonywano aktualnie prace związane ze sprawami kadrowymi, • z odpłatnej pomocy socjalnej skorzystało łącznie 124 pracowników, udzielono 20 dopłat do wczasów indywidualnych (na 3 .0 0 0 .0 0 0 z ł ) , 14 do wczasów rodzinnych (2 .1 0 0 .0 0 0 zł), 12 skierowań na wczasy dla d zieci, obozy i kolonie (1 .8 0 0 .0 0 0 z ł ) . Zorganizowano imprezę gwiazdkową dla 43 dzieci (2.1 41.0 00 zł) oraz paczki dla rencistów i emerytów (35) na kwotę 1.609.000 zł. Łącznie wydatkowano z funduszu socjalnego 10.749.000 zł. Ha karnety do teatru wyasygno wano 169.000 zł. Z funduszu mieszkaniowego skorzystało 10 osób, uzyskując niskooprocentowane pożyczki po 1.000.000 zł, • Archiwum Zakładowe dokonało spisu akt przeznaczonych na makulaturę, przeprowadzono bieżącą inwentaryzację Ar chiwum w porozumieniu z Archiwum Państwowym, podjęto prace nad przejmowaniem dokumentów archiwalnych z działów M3P. 11. Sekretariat zapewnił bieżącą obsługę kancelaryjną, kontakty z władzami administracyjnymi i instytucjami współ działającymi z biblioteką, przygotowano roczne sprawozda nia i analizy opisowe. 12. Księgowość, przejęta od połowy roku przez Panią Marię Trusz-Litewkę, zapewniła systematyczne wypłaty należności i zobowiązań, ich dokumentację, sprawozdawczość oraz kon trolę gospodarki środkami materiałowymi. Zakupiono i wdro żono komputerowy system "p łac e", podjęto wdrażanie podsy stemu "kadry". 13. Organizacja i zarządzanie. W pierwszym kwartale głów ny wysiłek koncentrował się na zapewnieniu niezbędnych

środków na działalność bibliotek. Dofinansowanie z ?3K w I I kwartale zranięjszyło drastyczne deficyty środków, ale pojawiły się nowe problemy, wynikające z podjętej przebu dowy systemu prenumeraty czasopism, dystrybucji książek. Zmiany adainistracyjno-systemone rozpoczęte w drugiej po łowie roku wywołały problem nowego układu bibliotek samo rządowych i państwowych oraz wzajemnych relacji między n i mi. Stan niepewności pogłębił się z końcem roku na skutek rozpoczęcia procesów prywatyzacji, wygasania ochrony praw nej umów najmu oraz zakończenia finansowania bibliotek z ?ur.duszu Rozwoju Kultury. Sytuację cłiwiejności pogłębiały zmiany organizacyjno-personalne w organach założycielskich i nowy podział kompetencji między władzami administracyj nymi państwa a samorządami. Z & powstałą sytuację zagro żeń istnienia bądź znacznego ograniczania działalności bi bliotek wpływały w tym czasie: - niepełne lub niespójne przepisy prawne (m .in. brak nowe lizacji ustawy o bibliotekach, luki w ustawie kompeten cyjnej), - nowe, niewykształcone jeszcze w p e m i struktury społecz no-o rganizacy j n e , - niepewność, co do sposobów finansowania bibliotek Cbrak ustawy budżetowej) i spodziewane deficyty budżetowe sa morządów lokalnych, - zamieszanie w koncepcjach organizacji działalności kul turalno-oświatowej, społeczności lokalnej, płynność hie rarchii celów i wartości społecznych, połączone często z brakiem kompetencji oraz trafiająca się tu i ówdzie aro gancja. Pierwsze koncepcje "oszczędnościowe" prywatyzacyjne w fazie przymiarek czynszowo-budźetowych zapowiadały likwi dację blisko 30-50 % placówek. Udało się je w większości zneutralizować dzięki licznym interwencjom, rozmowom wyja śniającym. Jak na tak ujemne uwarunkowania finansowe, pra wno-organizacyjne i psychologiczne, stan sieci bibliotek publicznych, zakres i zasięg oraz jakość ich działalności, wyniki wykazana we wskaźnikach statystycznych, uznać trze ba za pozytywne: - nieznaczne stosunkowo 3traty w lic zbie placówek, czytel ników oraz zasobności zbiorów,

- drobne zwyżki w zasięgu czytelnictwa, - stabilność zainteresowań czytelniczych - mimo załamań n dopływie nowości wydawniczych i prenumeracie czasopism - świadczą o trwałości więzi użytkowników z bibliotekami publirznymi, a także skuteczności oddziaływania biblio tekarzy. Zagrożenia w dalszej działalności bibliotek mogą wy niknąć z nadmiernej komercjalizacji stosunków społecznych, niewydolności źródeł finansowania i braku uregulowań praw nych z ochroną bibliotek jako placówek wszędzie utrzymującycn się z dotacji. 17

Tabela nr 1

Zwarte (w o l .)

1909 1990

89.208 91.460

1909 1930

21.552 22.075

1989 1990

16 9 171 4.590 4.807

1989 1990

93.967 96.518

21.552 22.075

3.959 4.104

1909 1990

24.150 24.094

1909 1990

2.165 2.238

1989 1990

26.315 27.132

>rM d z i a ł n m a . a METODYCZNY

1909 1990

1.025 1.831

DZIAŁ TERH1T0WY ((Sab. Instr. -Me t.) 0) S R a z e m IH

1939 1990

3.470 3.372

1989 1990

5.303

1969 1990

125.505 128.853

OJ głcj.vi;a +>

CZASOPISM

w o B]BLIOGRAFICZBA R a z e m • rH cd NAUKOWA N O >5 •N MUZYCZKA O P» R a z e m

O g ó ł e m

* bez zbiorów magazynowych

5.203

92 203 2.079 2.079 1.788 1.822

27.648 28.667 27.648 28.667

U o

r -Zl Wydawnictwa Ciągłe (w ol.) Ogółem

nOK

Jednostka organizacyjna

ZBIORY BIBLIOTEKI GŁÓWNEJ MBP W KRAKOWIE

stare druki 55 55 -

— , 55 L lJZ ' ’

1989-1990*

s p e c .i a 1 n e w tym: karto mater. nuty graf. audiow, _

952 959 952 959 -

_ -

37 143

2.079 2.079 036 863 836 2.116 863 2.227 -

—

19.325 19.730

8.323 8.937

19.325 19.730

8.323 8.937

2.159 2.207 6 6

2.159 2.207

664 17 17 (>77 664 2.176 677 2.224 22.216 33.783 22.752 34.995

inne

11 11 11 11 66 66

: 952 959

2.165 2.213

— -

19.325 11.324 2.116 19.730 12.013 2.227

Tabela nr 2

USŁUGI C ara Sia iC ZS B IB L IO I2K I GŁĆraEJ XBP K B U X C « Z 2 !989-193C

organizacyjna

. . > '.dostecnianie Odwiedziny zbiorów KCpii Ćzytelnicy pryaaraych kserograf, informacji!

Rok

Odwiedziny 1989 1990

j Ł;j '<KA

CZASOPISM o E r-i BIcL^OGKAr _ O IU ?GiX’C-RAFIC CI.A i3

R a 2 2 a

! 0> . £ r~) SAUKOM ; ca • o >> JX'2XC23A : *i3 . O . o. i >» R a z e a j^ 5 ć i 2 a

198S 1990

17.628 21.739

85.513 100.051 36.680 46.767

15S9 1990

4.919 6.092

10.464 17.785

1589 1550

753 1.161

1.666 2.586

r~ n : m

45.370

1569 1990

65.291 7 4.962 Czytelnicy

1935 199Ć 1939 1590

1.172 1.552

1983 1990

4.135 4 .8 1 2

1965 1990

2.104 2.226

3.933 8.696

263 539

3.^47 4.003 -

134,325 167.189 13.927 16.255 12.356 13.041

3 .260

2.730 3.205

6.92? 12.440

3.=5] “72

1.374

26.233 29.296

682 767 S32 767

16C.606 196.435

7 .306 13.207

5 2Gr" Kuś

ZASOBSOŚĆ ZBIORÓW

1985-1990

•-1

C-Ł

■

Tabela nr 3 Jednostka adisinistracyina

ŚRÓDEISŚCIS*

KROWODRZA

PODGÓRZE

O T A HUTA

K.KRAKÓW

razem

Rok i j

r— 1 Liczba mieszkańców Przybyło

Z b Ubyło

1938 1989 1990

163.243 162.075

23.400 17.195

3 .9 4 3 5.605

162.075

22.140

27.620

1588 1939

161.292 159.402

14.761 12.982

o ry stan ogółen

na 100 aisszk .

404.565- 2 47,3 416. !5c ■ 256,3 41 0 .6 7 8 '

253,3

4.329 2.921

318.436 326.549

197,5 2Cc,1

1950

159.402

10.445

11.406

327.536

205,5 I

1936 1989 1990

204.931 155.374 199.S74

29.325 19.317

278.936 291.062 ,

136.1 145 ,6 ;

15.719

11.155 7.673 14.148

292.653

146,4 i

1986 1939

222.419 224.007

24.670 20.264

10.551 5.365

357.536 : 371.985

19SC

224.007

12.498

7 .3 8 4

376.559

166,1 16 8 ,1 j

1388 1965 1990

751.585 745.35 8

92.156 7 0 .2 58

29.963 22.064

1 .3 5 9 .5 3 0 : 1.4 0 7.7 74

1 8 0,3! 158.9 j

745.358

SC.302

61.058

1.407.5131

136,3 j

160,3 i

* cez Siclioteki Głównej i zbiorów specjalnych f i l i i dla niewidomych Ze względu na brak aktualnych danych do*, mieszkańców w 1990 r. oowtórzcnc 3tan z r . '9 6 9 .

PRZYROST ZBIORÓW

Tabela nr 4

Jedno stka adminia trą cy j na

Rok

1988-1990

Struktura zakupu - literatura Liczba Zakup nie be ledla miesz ogółem dla do-! * % 70 tryst. dzieci kańców (w o l .) rosłych

Mate riały % audio w iz.

TffSEaźnik zakupu wol. na 100 miesz kańców

2.695

17,0 14.5 15.6

15.435 11.135 6 .656

49,9 5 2 ,8

3.030 2.569

21,5 20,1

59 ,4

2.047

20,0

•28,6 27,1 20,6

187 19 2

8,7 8 ,0

6.116

4.032 3.471 2.116

8.868 8.558

41 ,3 45.7 54 .8

7.219 5.909

33,7 31,5

25,0 22 ,8

54 44

3.457

27,9

5.365 4.263 2.150

17,3

10,5 9 ,4 6,2

9.384 6.635 3.946

39,5 46,1

35 ,4 28,6

5.991 3.652

10,7 6.4

25,7

1.952

25,1 25,3 24,6

49 ,7

8.410 4.127 2.042

1988 751.885 91.664 36.702 M.KRAKÓW 1989 745.358 69.997 31.381 razem 1990 745.358 47.988 24.873

40 ,0 44 .8

24.139 16.095

26 ,3 22, y

30.823 22.521

51 .8

10.241

21 ,4

12.874

ŚRÓD MIEŚCIE

19 88 163.243 32.333 11.4 18 1989 162.075 24.071 9.446 1S90 162.075 17.358 8.007

35.3 39.3 46,1

5.480 3.490

KROWO DRZA

1988 161.292 14.094 1989 159.402 12.782 1990 159.402 10.279

7 .032 6.742

POD GÓRZE

1988 204.931 21.452 1989 199.874 18.730 1990 199.874 12.411

NOWA HUTA

1988 222.419 23.785 1989 224.007 14.414 1990 224.007 7.940

6.804

568 47,7 46 ,2 3.390

19.8 14.8

38 ,3 2.B9S

10,7

809 33.7 32 ,3 3.461 26 .8 2.972

* w tym zbiory specjalne dla niewidomych Ze względu ns brak aktualnych danych dot. mieszkańców w 1990 r. powtórzono atan z r. 1989.

6,4

3.5 12,3 5M 6,4

Tabela nr 5

ZASIĄG ODDZIAŁYWANIA I STRUKTURA ZAWODOWA CZYTELNIKÓW 1983-199C

| Jednostka

Liczbaj Csyteln Rokj niess- raków i kańców ogółem

administr.

3t ruktura zawodowa w * n T M Nz

1983 i163* 243 ŚRÓDKI2 ŚCIE, 1989 162.075 1990 1162.075

30.990 29.721

9,7 3 ,3

2 6 ,3 26,1

4 0 .4 42,7

22,6

29.290

8 ,2

23 ,8

4 4 .4

1988 !161.292 1939 153.402

22.244 21.720

6 ,4

6,6

24 .7 23 .7

5 0 .8 51.9

KROWODRZA

SOWA HUTA

0 ,5

1,1

13,8 13,6

21.087

7 ,2

2 2 ,6

5 1 ,4

17,9

0 ,9

13*2

17 ,2 16,7

61 ,3 63,3

11,2

10,4

27.289

16 ,0

6 3,7

11 ,1

0,6 0,6 0,6

12 ,9

1990 199.874

9 ,2 a ' 1p S .6

1958 222.419 1989 224.007

33.405 31.933

1990 224.007

31.523

1988 751.385 113.577 1939 745.358 110.061 1990 745.358 109.194

13.5 13.6

11,7 11,5 10,2

16,9

17,5

6 0 ,3 6 0 ,8

3 ,0 10,3

2 ,0

15.2 14.3

1 6 ,3

61,1

10,5

1,4

14,0

9,5 9 ,2

21,3 20,7

53 ,5 5 4 ,8

14,5 1 4.3

15,1 14,8

8 ,7

19,0

5 5 ,4

15.3

1,2 0 ,5 1,0

15,3

WSKAŹNIK USŁUG CZYTELNICZYCH I STRUKTURY W Y P O Ż Y C Z 1968-1 990

Jedno- | s tka i Rok Ogółem admini3 trą cy jna

POD GÓRZE

1 7,0 17,3

26.520 26.037

Tabela nr 6

KROWO DRZA

19 >0 18,4 16,0

204.931 1953 19S.S74

NOWA KUTA

ŚRÓD MIEŚCIE

2 2 .4

1 ,0 1 ,0 1,2

2 1 .4

1990 159.402

PODGÓRZE

M.KRAKÓW

Wskaźnik zasięgu i

na 1 czyt

1 tjs literatura: beletry styczna

nie bele trysty czna

Wypoż. z księ Czaso gozbio pisma ru podi ręczn.

806.205 26,0 769.322 25.9 757.838 25.9

612.754 7 6 ,0 193.451 590.283 7 6 ,7 179.039 587.316 7 7 ,5 170.522

2 4 ,0 26.624 23,3 25.766 22,5 17.166

33.447 42.159

5 58.372 25.1 547.145 25 .2 572.010 27,1

4--0.242 7 8 ,8 1 1 8 . 1 3 0 2 1 , 2 17.533 435.056 7 9 .5 112.089 20 .5 14.736 460.308 8 0 .5 111.702 19.5 5.715

18.490 12.623

1 333 1989

649.514 24.5 655.350 24.6

539.334 8 3 ,0 110.180 549.480 8 3 ,8 105.870

1 7 , 0 17.166 1 6 , 2 18.327

1990

706.749 2 5,9

59C.472 8 3 ,5 116.277

16,5 22.092

3 3.220 43.429 4.726

1938 1989

785.019 2 3 ,2 720.117 22,6

612.359 7 8 ,0 172.660 22,0 17.150 572.187 7 9 .5 147.930 20,3 27.203

7 .202 12.347

1990

724.676 22,9

577.019 7 9 .6 147.657

20 ,4 36.731

6.687

1988 1989 1990 1988 1989 1990

1938 2 .7 9 9 .1 1 0 24,6 2.2 0 4.6 89 7 8 ,8 594.421 M.KRAKÓW 1989 2 .6 9 1 .9 3 4 24,5 2.1 4 7.0 06 j7 9 ,8 544.928 razem 1990 2.7 6 1.2 73 25,3 2.215.115 i8 0 ,2 546.•'58

27.803

17.719

i 21 ,2 7 3.473 j 97.359 2C ,2 36.532 110.563 19,8 81.704

56.935

Ze względu na r.rak aktualnych danych dot. mieszkańców nr i990 r . powtó rzono stan z r , 1939.

Tabela nr 7 Jednostka administr.

WSKAŹNIKI DZIAŁALNOŚCI INFORMACYJNO-POPULARYZACYJNEJ P r a o a

c z y t impr, Ogó apotk. prel. prze artyzbiór. łem autor. pog. glądy stycz.

Informacje Rok lndyw.

8 2

13 10

16 23

_ 1

10 6

1 2

14 12

6 2

_ -

7 2

1 -

55 24

10 9

9 2

1 -

425

19 3 16

271 272

17 12

6 1

—

207

6 4 -

ŚRÓDMIE ŚCIE

1988 27.798 1989 23.147 1990 24.231

593 597 428

?, O

1988 19.231 KROWODRZA 1909 20.048 1990 22.884

430 417 350

33 26

2 1

11.789 14.805

393 438

17.479

1988 24.310 NOWA HUTA 1989 25.086 1990 14.239

a> •p o •H

PODGÓRZE

BIBLIOTEKI I ODDZIAŁY DLA DZIECI

ogółem

1988 1989 1990

e 1 n i k i e m lek cje kon wiecz< bibl. kursy baśni inne

50 49

si o >> rM

(0 7J

1988-1990

2 5 1

3 6

10 4

2 1

1 -

3 5 8

3 4

1 -

38 33 30

65 46

24 34 42

32 7 72

57 48

79 64 70

1 4

95 62

33 10

66 64

29 37 46

1988 26.853 1989 27.937 1990 27.526

970 255 958 207 925 282

21 28

18 8

1988 109.981 1909 111.103 1990 106.359

2.657 410 2.682 318

47 44 9

60 33

2.335 393

—

3 1

Tabele nr 3-7 zestawiła Beata Dębowska

BIBLIOTEKI PUELICZKE STOJSKÓEZCSfA KitóKOSSKISGO H 199C aCKU Zał. nr 1

L i c R e j o n

Kr.Krowodrza Kr.Nowa Huta Kr.Podgórze Kr.Śródmieście Alwernia Biskupice Czernichów Dobczyce Drwinia Gdów Gołcza Iwanowice -Jerzmanowice Kłaj Kocmyrzów Koniusza Krzeszowice Liszki Michałowice Mogilany Myślenice Niepołomice Nowe Brzesko Pcim Proszowice Raciechowice Radziemice Siepraw Skała Skawina Słomniki Sułkowice Sułoszowa Świątniki Tokarnia Trzyciąż ffawrzenczyce Wieliczka Wielka Wieś Wiśniowa Zabierzów Zielonki Kraków Teren w tym: wieś RAZSM

z b a

Puni- Tomów po Tomów K u Użytkow .<ypozy3-k Pi li i ników oseń rrjcz. tów siadanych pionych

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1

■ 3

10 20

1 1 1 1 1 1

1 1 1

1 2

3 3

2 2

7 7

2 2 2 8 4

1 1 1 1 1 1

6 11

1 1 2 e 3

2 1 1 2 2 2

3 3

2 8 1 2

11 11 3

2 1

9 5

1 2

7 S 7

2 2

3 -

4 -

8 -

1 1 1

z> L

4 36 28

70 115

2°

131

185

160

110

122

327.538 376.599 292.653 754.386

10.279 7 .9 4 0 12.411 17.770

21.087 31.526 27.239 34.291

572.010 724.674 706.749 777.501

62.825 22.067 4 8.514 23.018 25.552 45.426

1.055 237 842

2.145 1.271

1.206

1.820 1.134 2.146 734 1.691

44.055 15.616 31.493 31.524 15.496 29.750 11,804 23.322 13.619 29.03? 23.176 30.635 117.496 18.753 20.391

26.626

29.736 3 2.562 32.635 25•663 47.605 101.227 26.557 32.515

22.298

83.599 56.633 26.13?

26.628

63.765 17.363

17 .1 5 8

18.414 3 0.306 72.174 45.695 24.452 15.846

1 8 .18 1

17.389 29.809 24.70? 9 9.350 31.346 21.962 41.664 32.165

556 640 509 801 554 903 458 1.008 1.938 491 737 323 1.912

1.150

423 808 1.599 284 314 577 1.055 1.403

1.220

622 520 1 bb 533 478 417 2.240

1.666

1.020

1.373 1.371 2.251 4.961 960 1.009 793 6 .690 3.537 1.257 1.595 3.106 1.621 651 556 1.807 4.119 1.940 1.577 796 909

1.628

731 706

616

6.860 1.010

566

1.171 1.274 1.344

533 617

| ! j I

I | I j I | |

6.062

32.221 64.274 20.014 20.044 33.974 13.429

12.116 |

6.734 30.707 63.514 37.174 24.517 16.033 12.127 17.761 1 3 .U l 9 .100 123.369 15.457 13.574 35.021 23.550

i : i i i j

■ i

1.751.226 1.425.198 1.151.345

43.400 30.354 23.156

7 1.2 8 0

50.298

2 .780.936 I 1.201.128 831.455 |

3 .1 7 6 .4 2 4

78 .7 5 4 | 185.475

3 .9 8 2.0 64 i

114.195

O pr. J . łojciechowsicl

WZROST lub SPADEK ILOŚCI UŻYTKOWNIKÓW

ZASIfG BIBLIOTEK:

CęSTOŚĆ SIECI: LICZBA

LICZBA UŻYTKOWNIKÓW

MIESZKAŃCÓW SA 1 PLA-

COSKf BIBLIOTECZNĄ

100 m i e s z k a S ców

1 .Kr.Podgórze 2 . Iwanowice 3 . Kr.Śródmieście 4 .Myślenice 5 • Skawina 6. Zielonki 7 . Sowę Brzesko 8 . Świątniki 9. Michałowice 1 0 .Czernichów

1 .Raciechowice + 602 + 297 2 . Koniusza + 260 3 . Tokarnia + 203 4 . Iwanowice + 147 5 . Nowe Brzesko + 137 6 . Kr.Śródmieście + 110 7 . Skała + 105 8 . Wiśniowa 9 . Drwinia + 79 +■ 73 1 0 .Myślenice

1 1 .Kłaj 1 2 .Sułoszowa 1 3 .Skała 14. Trzyciąż 15.Pcim 16.Wieliczka 17. Gołcza 18. Biskupice 1 9 .Siepraw 2 0 .Mogilany

+ + + + + + +

2 1 .Jerzmanowice 2 2 .Wielka Wieś 2 3 .Dobczyce 2 4 .Kocmyrzów 2 5 .Radziemice 2 6 .Wiśniowa 2 7 .Gdów 2 8 .Alwernia 29.Wawrzeńczyce 3 0 .Sułkowice

+ + _ -

62 60 55 52 43 34 15 14 9 1 5 8 35 47 55 55 56 87 93 97 102 103 117 123 125 173 183 338 390 405

3 1 .Słomniki 3 2 .Niepołomice 3 3 . Zabierzów 3 4 .Liszki 35 .Proszowice 3 6 .Drwinia 3 7 .Koniusza 3 8 .Tokarnia 3 9 .Raciechowice 4 0 .Kr.Nowa Huta

4 1 .Kr.Krowodrza 4 2 .Krzeszowice

—809

2.897 3 .0 0 8 3.061 3 .3 6 8 3.389 3 .424 3.696 3.736 3.349 3 .8 5 2

% % % % % % %

2 1 .Gdów 2 2 .Słomniki 2 3 .Kr.Nowa Huta 2 4 .Kr.Podgórze 2 5 .Czernichów 2 6 .Kłaj 2 7 .Sułkowice 2 8 .Kr.Krowodrza 2 9 .Sułoszowa 3 0 .Wielka Wieś

14,9 14,3 14,1 13,7 13,6 13,4 13,4 13,2 13,2 12,9

% % % % % % % % % %

2 1 .Mogilany 2 2 .Sułoszowa 2 3 .Skała 2 4 .Siepraw 2 5 .Słomniki 2 6 .Kłaj 2 7 .Zielonki 2 8 .Niepołomice 2 9 .Krzeszowice 3 0 .Świątniki

3 1 . Zielonki 3 2 .Kocmyrzów 3 3 .Świątniki 3 4 . Gołcza 3 5 .Trzyciąż 3 6 .Jerzmanowice 3 7 .Skawina 33.Wawrzeńczyce 39.B2ogilany 4 0 .Siepraw

12.1 11,8 11,6 10,6 10,6 10,5 10,5 9 ,4 9,1 8 ,2

% 3 1 .Kocmyrzów

156

Teren

-1505

-1661

2.303 2.313 2.409 2.431 2 .454 2 .456 2.501 2 .503 2.360 2.836

1 3 .Proszowice 1 4 .Jerzmanowice 1 5 .Czemicnćw 1 6 .Trzyciąż 17.Eiskupice 16.'ffawrzeńczyce 1 9 .Raciechowice 2 0 .Gdów

Kraków

WOJEWODZWO

% 1 1 .Tokarnia % 1 2 .Gołcza

18,7 18,6 18,4 16,0 17 >5 16,9 16,1 16,1 16,1 15,2

633 4 1 .Liszki 4 2 . Zabierzów

-1686

1.118 1.746 1.899 1.905 1.960 1.933 1.996 2.022 2.089 2.275

11.Niepołomice 1 2 .Radziemice 1 3 .Proszowice 1 4 .Alwernia 1 5 .Pcim 1 6 .Biskupice 1 7 .Krzeszowice 1 8 .Michałowice 1 9 . Wieliczka 2 0 .Dobczyce

w tym: wieś

1 .Koniusza % 2 . Radziemice % % 3 . Nowe Brzesko % 4 . Iwanowice % 5 . Wielka Wieś % 6 . Alwernia % 7 . Wiśniowa 19 ,6 Z 8 . Drwinia 18,7 % 9 . Michałowice 18,7 % 1 0 .Pcim

2 8 ,3 2 5 ,2 23,6 2 2 ,2 22,1 2 1 ,2 19,7

* 3 2 .Sułkowice % 3 3 .Myślenice % 3 4 .Liszki % 3 5 .Wieliczka * 3 6 . Zabierzów % 3 7 .Skawina % 3 8 .Dobczyce % 3 9 .Kr.śródmieście i 4 0 .Kr.Krowodrza

7 ,0 % 4 1 .Kr.Podgórze 6 ,5 % 4 2 .Kr.Sowa Huta

Kraków

15,3 %

Kraków

Teren

14,9 %

Teren

w tym: wieś WOJEWÓDZTWO

13,3 % 1 5 ,2 *

w tym: wieś WOJEWÓDZTWO

3 .337 3 .926 3.971 4 .5 7 0 4.723 4.880 5 .530 5 .9 3 0 6.753 3 .356 9 .5 1 8 20.364 10.072 3 .1 1 8 2.737 5.385

ZAKŁADOWE BIBLIOTEKI B3LETRZSWCZKE W KRAKOWIE W 1990 ROKU

Dzielnica-Sponsor KR. KROWODRZA PKS-Towarowy Hotel ” Cracovia” Przed.Bud.Kolej. Chemobudowa RAZEM KkoWÓDRŻA KR.NOWA HUTA Ośr.Kult.Huty TS Kl.Śródpole HTS KI.Kuźnia Huty TS KI.Kombatanta HTS P rz.U s ł.So c . i M. MPO Prz.Gosp.M ieszk. Zaki.Tytoniowe Prefabet RAZEM itoWA HUTA KR.PODGÓRZE Maki.Arnatur MPK F-ka Kabli Hotel Rob. PKP ZPO Vi3tula Hydrotrest A a ZEm SÓjWÓRŻE

B-ki kty

1 1 1 4 1 1 1 1 1 1

KRAKÓW

60 44 344 44Ś

128 200 205 2 .738 3.2?1

371 brak dacydi 650 23.110 24.131

866 14 719 15 721 brak 57 brak 185 2 .5 7 7

3 .566 142 1.603 73 1.530 danych 116 danych 141 7.171

’ 71.487 2.096 39.421 2.613 24.052

7 .3 3 0 16.669 7.237 14.463 9 .1 8 2 2.073 36.954

143 263 189 100 20 brak 715

682 1.289 482 294 45 danych ż T752

3 .030 10.120 9 .528 8.903 420

174 409 357

10.943 14.902 14.879 8.566 10.472 8.393 2 .1 7 2 T-235 77.5bO

22 162 10 133 I'.2fe7

154 430 447 95 213 2.fc>81

18.612 7 .0 0 2 3.515 1.764 2.970 4.437 201 2.709 41.210

363.509

5 .007

15.915

242.594

— 11 -

1 1 1

—-

1 1 1 1 8 27

5-572 3*821 4 .900 21.056 35.349 79.497 -655 19.615 4.296 4 6.112 .7.751 5.534 18.956 11.230 153.646

—

1 1

1 1 1 1 1 1 b

KR. ŚRÓDMIEŚCIE Dom kult.Kolejarzy Urz.Przewozu Poczty Klub Prac.Łączności PKO Polfa Zakł.Bnerg. Kr.-E. Inat.Techn.Nafty P r z.P o az.H . i Gazu SA ziai SfteDKiiifcCiE

■8 j

I 1 0 ś i Tomow po Tonów ku Użytkow ■łypożyczeń ników rocznie siadanych pionych

600

492

250

1.660 3 .923 1 4 5 .Ż52

3Ź.0U1

BIBLIOTEKI PUBLICZNE I ZAKŁADOWE - RAZEM

Rejon Krowodrza Sowa Kuta Podgórze Śródmieście

B-ki i filie 22 20 27 32

Użytkow nicy 24.358 38.699 30.081 36.972

Księgozbiory 362.937 570.245 349.607 831.946

Użytk. na Zakup tomów 100 mieszk. na 100 mieszk. 15,3 1 7 ,3 1 5 ,0 2 2 ,8

6 ,7 5*7 6 ,6 11.7

% %

KRAKÓW

101

130.110

2.1 1 4.7 35

1 7 ,5 *

7 ,2

WOJEWÓDZTWO

254

201.290

3.5 3 9 .9 3 3

16 ,5 *

6 ,9

NABYTKI: ZAKUP 30W0ŚCI NA 100 MIESZKAŃCÓW

AKTYWNOŚĆ UŻYTKOWNIKÓW: KŻYTKOWNOŚĆ ZBIORÓW: LICZBA WYPOŻYCZEŃ RCCZ- LICZBA WYPOŻYCZĘ? RO NIE

1 UŻYTKOWNIKA

CZNIB HA 1 TCH W B-CE

1 1 ,8 11,5 3 . Koniusza 1 1.3 4 . Kr.Śródmieście 1 1 ,0 5 . Iwanowice 10,5 10,1 6 . Dobczyce 7 . Proszowice 9 .5 9 ,2 8 . Alwernia 9 . Drwinia 9,1 9 ,0 1 0 .Radziemice

1 . Zabierzów 2 . Kr. Krowodrza 3 . Kr.Podgórze 4 . Krzeszowice 5 . Kr.Nowa Huta 6 . Kr. śródmieście 7 . Sułoszowa 8 . Zielonki 9 . Kłaj 1 0 .Kocmyrzów

27.5 27,1 2 5 ,9 23 ,7 23 ,0 22,7 22 ,7 2 1 ,2 21,1 2 0 ,6

1.Kr.Podgórze 2 . Kr.Nowa Huta 3 . Kr.Krowodrza 4 . W ieliczka 5 . Krzeszowice 6 . Skawina 7 . Dobczyce S.Kocmyrzów 9 . Niepołomice 1 0 .Sułoszowa

2,4 1.9 1,7 1 ,3 1 ,2 1 ,2 1,1 1.1 1.1 1.1

1 1 .Słomniki 1 2 .Pcim 1 3 .Wiśniowa 1 4 .Kłaj 1 5 . Sułoszowa 1 6 .Siepraw 1 7 .Wielka Wieś 1 3 .Tokarnia 1 9 .Nowe Brzesko 2 0 .Gołcza

9 ,0 8 ,9 8 ,9 8 ,8 3 ,6 8 ,6 7 .9 7 ,7 7 ,4 7 ,3

1 1 .Alwernia 1 2 .Skawina 13.Michałowice 1 4 .Liszki 1 5 .Słomniki 1 6 .Czernichów 1 7 .Wieliczka 1 8 .Radziemice 1 9 .Niepołomice 2 0 .Dobczyce

20,5 2 0,3 2 0 ,2 19,5 1 9,2 18,9 18,7 18,6 18,2 17,3

11. Kr. Śród mieście 1 2. Iwanowice 1 3 .Myślenice 1 4 .Skała 1 5 .Sułkowice 1 6 . Tokarnia 17.K łaj 1 8 . Zielonki 1 9 .Biskupice 2 0 .Nowe Brzesko

1.0 1,0 1,0 1 ,0 1 ,0 1,0 0 ,9 0 ,9 0 ,8 0 ,8

2 1 .Czernichów 2 2 . Trzyciąż 2 3 .Kr.Krowodrza 2 4 .Krzeszowice 2 5 .Kr.Podgórze 2 6 .Niepołomice 2 7 .Jerzmanowice 2 8 . Gdów 29.Wawrzeńczyce 30.ilyślenice.

6 .9 6 .5 o,4 6 .3 6 ,2 6,1 5 .7 5 ,6 5 .6 5 ,3

2 1 .Iwanowice 2 2 .Skała 2 3 .Trzyciąż 2 4.G o łc z» 2 5 .Nowe Brzesko 2 6 .Sułkowice 2 7 .Wielka Wieś 2 8 .Biskupice 2 9 .Gdów 3 0 . Drwinia

17,3 17,0 16,8 16,1 13,9 15,5 15,3 14,6 13.9 13,7

2 1 .Pcim 2 2 . Racie chowi ce 2 3 . Słomniki 2 4 . Zabierzów 2 5 . Alwernia 2 6 . Gdów 2 7 .Liszki 2 3 .Świątniki 2 9 . Radziemice 3 0 . Czernichów

0 ,8 0 ,8 0 ,3 0 ,8 0 ,7 0 .7 0 ,7 0 ,7 0 ,7 0 ,6

3 1 . Sułkowice 3 2 .W ieliczka 3 3 . Zielonki 3 4 . Raciechowice 3 5 .Kocmyrzów 3 6 .Mogilany 3 7 . Liszki 3 8 . Skawina 39.Kr.N ow a Huta 4 0 . Biskupice

5 ,3 5,3 5,1 5 ,0 3 ,9 3 ,7 3 .6 3 .6 3 .5 3 ,2

3 1 .Koniusza 3 2 .Jerzmanowice 3 3 .Świątniki 34.'Vawrzeńczyce 3 5 .Pcim 3 6 .Proszowice 3 7 .Myślenice 3 8 .Siepraw 3 9 .Wiśniowa 4 0 .Tokarnia

13,6 13,4 13,3 12,9 12,6 12,6 12,3 12,1 11^6 10,9

3 1 . Drwinia 3 2 . Koniusza 3 3 .Michałowice 3 4 . Proszowice 3 5 .Wiśniowa 3 6 . Wielka Wieś 3 7 . Gołcza 3 8 . Je rzmanowi c e 3 9 . Siepraw 4 0 . Trzyciąż

0 ,6 0 ,6 0 ,6 0 ,6 0 ,6 0 ,5 0 ,4 0 ,4 0 ,4 0 .4

4 1 . Zabierzów 4Z.Świątniki

3 .2 2 .2

4 1 .Raciechowice 4 2 .Mogilany

8 ,3 7 ,6

41-Wawrzeńczyce 4 2 . Mogilany

0 ,4 0 .3

Kraków

6 .5

Kraków

2 4 ,4

Kraków

Teren

S ,4

Teren

16,8 16 ,5

Teren

21,5

WOJEWÓDZTWO

1 .Michałowice

Z . Skała

w tym: wieś WOJEWÓDZTWO

6.1 6 ,4

w tym: wieś WOJEWÓDZTWO

w tym: wieś

1 ,ó 0 ,8 0 ,5 1 ,3

MARIA GARCZYSSKA STANISŁAW KASZYŃSKI MBP Kraków

Ogólnopolska konferencja w Krakowie BIBLIOTEKARSKA ETYKA ZAWODOWA

Zarząd Główny

Stowarzyszenia

przy współpracy Zarządu Okręgu SBP Publicznej

w Krakowie

p o l s k i e j ETYKA ZAWODOWA,

był

Bibliotekarzy

Folskich

i Miejskiej Biblioteki

organizatorem

k o n f e r e n c j i

o g ó 1 n o BIBLIOTEKARSKA

w dniu 3 grudnia 1990 r. w Krakowie.

Jej

program obejmował następujące wystąpienia: •

mgr Zdzisław Gębołyś ( Z a k ł a d Bibliotekoznawstwa Uniwer sytetu Śląskiego) - PROBLEMY POSTAWY OSOBOWEJ BIBLIOTE KARZA W PIŚMIENNICTWIE XIX WIEKU (cz. I ) ,

•

doc. dr bab. Zbigniew Żmigrodzki (Zakład Bibliotekoznaw stwa UŚ) -

ETYKA ZAWODU BIBLICTEKARSKIEGO-ROZWÓJ ZAIN

TERESOWAŃ (oz. I I ) , •

mgr Urszula Gałązka BIBLIOTEKARZY -

ŚWIADOMOŚĆ ETYKI ZAWODOWEJ WŚRÓD

komunikat z badań

(wygłosił

Rusek - Instytut Książki i Czytelnictwa •

agr Adam

Warszawa),

doc. dr hab. Zbigniew Żmigrodzki - WPROWADZENIE DO PRO JEKTU KODEKSU STYCZNEGO BIBLIOTEKARZY POLSKICH,

•

mgr Cecylia Duninowa (Biblioteka PWSSP Łódź) TEZ PROJEKTU WSTĘPNEGO POLSKICH. D y s k u s j a

ANALIZA

KODEKSU STYCZNEGO BIBLIOTEKARZY

ujawniła opinie przedstawicieli róż

nych -środowisk bibliotekarskich (nauczycieli akademickich, bibliotekarzy-praktyków).

Podkreślano potrzebe

dyskusji

nt. etyki zawodowej w związku za spadkiem prestiżu biblio

tekarza w środowisku.

Zwracano także uwagę na nieobecność

na konferencji przedstawicieli wielu ośrodków naukowych

bibliotek w Polsce. Mgr Zofia

B o g o w a k a

trudną sytuację

ekonomiczną

(WSP Tarnów) bibliotekarstwa

podkreśliła polskiego.

Opracowanie kodeksu etycznego winna poprzedzić dyskusja środowisku bibliotekarzy.

kach, będących instytucjami usługowymi, Ich celem je st,

Istotną rolę pełnią w bibliote związki zawodowe.

w odróżnieniu od innych

grup zawodowych,

obrona praw czytelnika, zatem często istnieje "sprzeczność interesów"

(przykładem dni wolne od pracy - korzystne dla

bibliotekarzy, ale uniemożliwiające czytelnikom wypożycza nie książek). Mgr Marek

6 1 o g 1 e r

WSP w Krakowie) refleksji

n t . zawodu, zwłaszcza wśród studentów bibliote

koznawstwa, staw.

(Katedra Bibliotekoznawstwa

uznał propozycję kodeksu za inspirację do

wobec nasilającej się komercjalizacji ich po

należałoby opracować broszurę przeznaczoną dla stu

dentów i nauczycieli akademickich zawierającą informacje o h is to rii, tworzeniu kodeksów praw i powinności biblioteka rzy w różnych krajach. Mgr Anna

A l e k s i e w i c z

(Instytut Biblioteko

znawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego) zwróciła uwagę na spo łeczny charakter zawodu bibliotekarza

wynikającą

stąd

otwartość postaw i pozytywny stosunek do drugiego człowie ka (czytelnika), który zapewniłby rozwiązanie blemów i konfliktów^ Dr Roman

J a s k u ł a

WSP w Krakowie)

(Katedra

wielu pro

Bibliotekoznawstwa

określił kodeks mianem "kodeksu pobożnych

życzeń" na obecnym etapie

przy

istniejącej

konieczności

zaostrzenia kryteriów i wymogów zawodowych wobec bibliote karzy.

Podkreślił rolę kadry kierowniczej we wprowadzaniu

nowych pracowników do bibliotek.

Zwrócił uwagę na dotych

czasowy "przypadkowy" dobór pracowników bibliotek. Dr Marian 28

S i z i o ł e k

(Biblioteka Główna WSP

Krakowie)

zgłosił zastrzeżenia formalno-prawne,

w szcze

gólności s kodeka winien zawierać prawa (których propozycja nie ujmuje) i powinności bibliotekarza; pkt. A. "Kegatywna infrastruktura moralna zawodu* należy przesunąć, po uprze dnim skomasowaniu do najwyżej 5 punktów, preambuły);

zbyt wysoki stopień

szcza punktu A.

do W 3tępu

(tzw.

uszczegółowienia,

zwła

Ogólnie jednak kodyfikować należy, najle

piej przed pojawieniem aię znowelizowanej U3tawy o biblio tekach. Mgr Cecylia

D u n i n o w a

zauważyła, że

przepisy

prawne zniechęcają do podnoszenia kw alifikacji, jako przy kład podając uzyskiwanie stopnia bibliotekarza dyplomowane go także przez

wieloletnich bibliotekarzy

służby biblio

tecznej, bez konieczności zdania egzaminu państwowego. Po dyskusji-w n i o s k i przedstawił doc. dr hab. Zbigniew

k o n f e r e n c j i Ż m i g r o d z k i .

Konferencja "Bibliotekarska etyka zawodowa" zgromadzi ła 49 uczestników z Warszawy, Krakowa, Katowic, Wrocławia, Łodzi, Sosnowca i Tamowa. wodniczący ZC- 3BP -

Wśród nich byli również: prze

dr Stanisław Czajka

jego zastępca

Józef Lewicki oraz dyr. MBP w Krakowie dr Józef Zając. wszyscy uczestnicy konferencji otrzymali z e s t a w m a t e r i a ł ó w , obejmujący m.in. tezy projektu wstęp nego kodeksu etyki zawodowej polskiego bibliotekarstwa (s. 31-35), wybrane myśli pt. "Bibliotekarz: Osobowość. Etyka" ( s . 36-38), okolicznościowy notatnik i kopertę z ekslibrisami. Przed fłównymi obradami odbyła się godzinna k o n f e r e n c j a p r a s o wa, na którą poza redaktorami naczel nymi "Poradnika Bibliotekarza" - Władysławą Wasilewską i "Bi bliotekarza" - Janem Wołoszem, przybyli przedstawiciele roz głośni Polskiego Radia, krakowskiego Ośrodka TV, "Echa Kra kowa, "Gazety Wyborczej" i miesięcznika SAP "Suplement". Tuż po zakończeniu konferencji, w programie lokalnym TV Kraków "Kronika" nadano relację filmową z jej przebiegu oraz rozmo wę z Cecylią Duninową. Dla upowszechnienia problematyki bibliotekarskiej etyki zawodowej oraz zachęcania do dalszej dyskusji w środowisku na ten temat referaty konferencyjne opublikowane zostaną na łamach "Bibliotekarza". 29

W Krakowie-pierwsza ogólnopobka konferencja

Udział w niej zapowiedziało ok. 50 przedstawicieli tej profesji, reprezentujących Stówarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Bibliotekę Narodową, akademlckle ośrodki kształcęnła w tym zawodzie, bfblioteki publiczne. Głównym referentem tego tem atu bedzie doc. dr hab. Zbigniew Żmigrodzki z Uniwersytetu Slą-

Organizatorami konferencji są Zarząd Główny i Zarząd Okręgu Stowarzyszenia Bibliotekarry Polskich wspólnie z Miejską Biblioteką Publiczną w Krakowie. W jej to wtaśnie siedzibie przy pł. Wszystkich Świętych 6 rozpoczną się w poniedziałek, 3 grudnia o godz. 11 konferencyjne obrady. (C)

Gazeta Krakowska

T ó raz pierwszy przedmio- skiego. który przygotował tak tem ogólnopolskiej konferencji te tezy wstępnego projektu będą spraw y (wiązane z ety* „Kodeksu etyki zawodowej Jcą zawodową bibliotekarstwa, polskiego bibliotekarstwa".

29 XI 1990 nr 278

0 etyce zawodowej bibliotekarzy :

Bibliotekarze uczą się

nad 50 tys. ludzi. A poprzednie lata poczynił; duże spustoszenia etyczno-moralne, doc. Zbigniew Żmigrodzki wymienia m. In.: — „Wieloletni brak demokracji w tyciu politycznym i społecznym oraz jego objawy: uprzywilejo wanie oficjalnie obowiązujących O E T Y C E Z A W O D O W E J dys poglądów i ludzi, którzy je re kutowali wczoraj bibliotekarze w prezentują, ingerencje partii rzą czasie ogólnopolskiej konferencji dzącej w dzialalnoit bibliotek * zorganizowanej przez Stowarzy politykę kadrową: niewłaściwe szenie Bibliotekarzy Polskich I nominacje na stanowiska kieMiejską Biblioteką Publiczną. roumicze, niesłuszne awanse i Czy nie jest to problem w ydu wyróżnienia. Lekceważenie ksiąim any w sytuacji, gdy padają bi ki, informacji naukowej i biblio^ blioteki nie mające pieniędzy na tek ze strony przedstawicieli czynsze, prąd i zakupy książek, a władz, polityków, trodków majednocześnie wchodzimy w eposowego przekazu, nauczycieli, ke ksero-kultury i zachłystuje pracowników nauki I kultury*.*. m y się video, telewizją sateli Główną powinność etyczną tarną itp. rozrywkami wypierają sformułował tak: — „Obron* cymi czytelnictwo? Nie — wolności czytania oraz dążenie do powszechnej dostępnoSci ksiątwierdzą organizatorzy. Bibliote karz to zawód-powołanie, mają iek i informacji, t uwzględnięcy duże znaczenie społeczne. niem ograniczeń podyktowanych wymogami pedagogiki oraz laRefleksja etyczna jest więc nie nych ważnych interesów spoteezzbędna. T y m bardziej, te armia bibliotekarzy w Polsce Uczy po aych”. (ml)

a biblioteki - padają

^ <n £ ^ £

0 g; " £ x

^ i ° 2 ^ £ uj

DOC. DR BAB. ZBIGNIEW ŻMIGRODZKI Uniwersytet Śląski

KODEKS ETYKI ZAWODOWEJ POLSKIEGO BIBLIOTEKARSTWA Tezy projektu wstępnego A. NEGATYWNA INFRASTRUKTURA- MORALNA ZAWODU B. POWINNOŚCI ETYCZNE BIBLIOTEKARZA I . Główne powinności społeczne I I . Powinności w stosunku do czytelników-użytkowników I I I . Powinności w stosunku do biblioteki IV . Powinności w stosunku do współpracowników i innych przedstawicieli zawodu oraz zawodów i zajęć pokre wnych C. KIERUNKI ZASTOSOWAŃ DYREKTYW ETYCZNYCH ♦

A . NEGATYWNA INFRASTRUKTURA MORALNA ZAWODU 1. Ogólne obniżenie się

poziomu

moralności

pracowniczej

wskutek: - dość powszechnego odchodzenia cd jednoznacznie okre ślonych postaw światopoglądowych, z którymi zwykle wiąże się afirmacja wartości etycznych, na rzecz indyferentyzmu i relatywizmu moralnego, - szerzenia się postaw egoistycznych, konsumpcyjnych, - różnych przejawów demoralizacji, widocznych w życiu codziennym, a przyjmowanych obojętnie przez opinię pu bliczną. 2 . Niedostatek kultury osobistej,

związanej ściśle

z po

czuciem moralnym, w wyniku błędów wychowania w domu i w szkole, złych wpływów środowiska rówieśniczego, rozkła du rodziny itp . 31

3 . Nieetyczne poglądy i zachowania, występujące

w otocze

n iu , nie ustabilizowany charakter życia społecznego. 4. Wieloletni brak demokracji w życiu politycznym i społe cznym oraz jego objawy: uprzywilejowanie oficjalnie obo wiązujących poglądów i ludzi, ingerencje*partii rządzącej politykę kadrową:

którzy je

reprezentują,

w działalność bibliotek

niewłaściwe nominacje

na stanowiska

kierownicze, niesłuszne awanse i wyróżnienia. 5. Lekceważenie książki,

informacji naukowej

i bibliotek

ze strony przedstawicieli władz, polityków, środków ma sowego przekazu, nauczycieli, pracowników nauki i kultu ry. Wzorce karier życiowych z pominięciem potrzeb w tej dziedzinie. 6. Złe funkcjonowanie różnych sfer obsługi bibliotek: czty i telekomunikacji, wydawnictw i księgarstwa,

po pro

dukcji sprzętu i urządzeń, służb budownictwa i remontów, konserwacji i napraw. 7 . Brak polityki bibliotecznej państwa i jego konsekwencje: niefunkcjonowanie

więzi systemowej

i więzi sieciowych

pomiędzy bibliotekami, brak realnych planów rozwojowych, konsekwentnej pragmatyki zawodowej, należytego powiąza nia szkolnictwa bibliotekarskiego z praktyką zawodu. 8 . Nieodpowiednie kierownictwo części bibliotek, nieprawi dłowe kierowanie procesem pracy,

złe stosunki w zespo

łach pracowniczych, "presja negatywna"

stosunku

wartościowych bibliotekarzy, 9 . Odejście od powszechnie niegdyś w bibliotekach stosowa nego zwyczaju (niezależnie od wykształcenia) przygoto wania praktycznego i osobowego w miejscu pracy. 10. Obniżenie się autorytetu bibliotekarskiego stowarzysze nia zawodowego, spowodowane odejściem jego władz od za sad demokracji wewnętrznej na rzecz jednostronnych pre ferencji politycznych. 32

3 . P0WI3JH0ŚCI ETYCZNE BIBLIOTEKARZA. I . Główne powinności społeczne 1. Obrona wolności czytania

oraz

dążenie

do powszechnej

dostępności książek i informacji, z uwzględnieniem ogra niczeń podyktowanych wymogami pedagogiki

oraz

innych

ważnych interesów społeczeństwa. 2 . Propagowanie książki i informacji naukowej, czytelnictwa i bibliotek. 3 . Przygotowywanie i dostarczanie informacji, stosownie do rozpoznanych potrzeb środowiska, wynikających z wykony wania zawodu, kształcenia s ię , pracy naukowej i indywi dualnych zainteresowań. 4 . Udział w realizacji

polityki

kulturalno-oświatowej

naukowej państwa, przy założeniu jej zgodności z celami ogólnie uznanymi przez społeczność ludzką. I I . Powinności w stosunku do czytelników-użytkowników 1. Priorytet korzyści czytelników bibliotekarzy,

w stosunku

do korzyści

także, gdy chodzi o czytelników

innych

bibliotek. 2 . Poszanowanie osobowości czytelnika. 3 . Aktywna życzliwość i uprzejmość. 4 . Równouprawnienie czytelników. 5 . Prawo czytelnika

do pełnego

zakresu świadczeń,

wtedy, gdy wymaga to podjęcia się

przez

także

bibliotekarza

roli pośrednika w dostarczeniu książki lub informacji. 6 . Zachowanie

tajemnicy czytania

i danych osobowych czy

telnika. I I I . Powinności w stosunku do biblioteki 1. Odpowiedzialność za stan zbiorów i aparatu biblioteczno-

informacyjnego oraz organizację proceau pracy w biblio tece i wykonywanie składających się nań czynności. 2 . Odpowiedzialność za etan materialny i wygląd zewnętrzny biblioteki,

zapewniający

dobre samopoczucie

i wygodę

czytelnika. 3 . Odpowiedzialność za obraz biblioteki nej

oraz za

w opinii społecz

utrzymanie jej prestiżu

jako

instytucji

służącej potrzebom nauki, oświaty i kultury, a także za prestiż związanego z nią zespołu bibliotekarzy. 4 . świadomość

zależności biblioteki

funkcjonowania

od łączności

jej

prawidłowego

z placówkami

o pokrewnym

charakterze oraz współpracy z nimi . 5 . Poczucie odpowiedzialności za poziom wiedzy ności

zawodowych,

cechy rzutujące

i umiejęt

a także za własną postawę osobową wartość

świadczeń

biblioteki

rzecz jej użytkowników. IV . Powinności

w stosunku

do współpracowników

innych

przedstawicieli zawodu oraz zawodów i za.jęć pokrewnych 1. Bozumna dyscyplina wobec przełożonych i wspomaganie ich działań,

mających na celu dobro czytelników

(rzeczywi

stych i potencjalnych), biblioteki i bibliotekarzy. 2 . Poczucie więzi zespołowej

w dążeniu ku ideałom zawodu.

3 . Odpowiedzialność za podwładnych,

za wyznaczanie im za

dań i kontrolę ich wykonania. 4 . Zdolność

do przyjmowania krytyki

uznanie prawa

wzajemnych upomnień w duchu dobrze pojętego koleżeństwa. 5 . Unikanie konfliktów (nie za wszelką cenę)

i rozładowy

wanie ich* 6 . Traktowanie pracowników innych bibliotek, czycieli bibliotekarstwa, z życzliwością

a także nau i szacunkiem,

jako członków tej samej wspólnoty zawodowej. 34

7 . Odnoszenie aię krewnych

do przedstawicieli zawodów

i zajęć po

(archiwistów, dokumentalistów, księgarzy, wy

dawców)

z pełnym poszanowaniem

ich pracy zawodowej

jej celów. C. KIERUNKI ZASTOSOWAŃ DYREKTYW ETYCZNYCH 1. Kształcenie bibliotekarzy na wszystkich poziomach. 2 . Dokształcanie zawodowe w formaoh zorganizowanych: w po staci kursów, seminariów oraz szkoleń wewnętrznych. 3 . Działalność instrukcyjno-metodyczna bibliotek

w ramach

nadzoru nad podporządkowanymi im placówkami. 4 . Działania wychowawcze

instytucji bibliotecznych

i b i

bliotekarzy, szczególnie pełniących funkcje kierownicze, opiekuńcze i kontrolne. 5 . Doskonalenie procesu pracy w bibliotece, poprzez utrzy mywanie korzystnych stosunków międzyludzkich, zapewnie nie należytego współdziałania agend i osób,

usprawnia

nie czynności oraz podnoszenie poziomu świadczeń. 6 . Współpraca wszelkimi archiwami)

pomiędzy

bibliotekami,

placówkami informacji

także

pomiędzy

(również ośrodkami

oraz szkołami kształcącymi bibliotekarzy

dokumentalistów. 7 . Zacieśnienie kontaktów z otoczeniem bliższym (środowiskiem,

pokrewnymi

instytucjami

i dalszym

naukowymi, o-

światowymi, kulturalnymi, społecznymi) oraz z przedsta wicielami władz państwowych i samorządowych. 8 . Oddziaływanie na czytelników i użytkowników w celu

pozyskania ich zaufania

etyki czytelnika i użytkownika,

oraz

informacji

przyswojenia

a także dla utrwalenia

prestiżu biblio teki, niezbędnego do osiągnięcia pożąda nych skutków działania. *

BIBLIOTEKARZ: OSOBOWOŚĆ, ETYKA Wybrane myśli

"Bibliotekarz staje się

przewodnikiem i wychowawcą

innym typie pracy niż nauczyciel. Hie kwalifikuje, nie po siada nad czytelnikiem żadnej władzy, z góry nadanej. Jest po prostu

znawcą i technikiem, życzliwym, lecz nie narzu

cającym sie doradcą.

Bez niego

księgozbiór byłby martwy,

nie byłby biblioteką".

(Helena Radlińska) •

"Etyka zawodowa

•

jako całokształt wartości

i norm mo

ralnych, obowiązujących reprezentantów zawodu stanowi jego najwyższy punkt rozwoju,

świadectwo pełnej intelektualnej

i organizacyjnej dojrzałości, krystalizacji poczucia współ noty w świadomości grupy zawodowej". "Etyczne postawy zawodowe

stwarzają

pomyślne warunki

dla kierowania zespołem w pracy bibliotecznej

i kształto

wania się właściwych, sprzyjających postępowi organizacyj nemu, zawodowemu i technicznemu,stosunków w b ib l io t e c e ..." (Zbigniew Żmigrodzki) •

Bibliotekarze to -

"osoby posiadające naukę,

bione i zdatne, znające języki, historię litterarią

usposo i b i

bliograficzne wiadomości, oswojone z literaturą wszystkich nauk,

mające czyste

o naukach wyobrażenie,

urozmaicone encyklopedyczne wiadomości, czność

wiele książek w idzieć,

z nimi się obeznać,

tym w bibliotekach dość często gościć".

opatrzone

osoby, które zrę a

(...)

"Ożywiony filozoficznym światłem

niechaj czuje,

że staje

których wzajemne interesa rozjemcą nieporozumień,

bibliotekarz,

pomiędzy ciżbą nauk

i uczonych,

i spory ma rozpoznać,

atać się

wydawać stanowcze decyzje i wyro

k i" ( . . . ) "A gdzie humor bibliotekarza twardy, nieuczynny, opry skliwy,

gorzki, burkliwy,

kwaśny,

byle czym obrażający s ię , tam pisów,

gniewliwy,

swarliwy,

mimo najpiękniejszych prze

uciekać będą, jak od zapowietrzonej okolicy, stro

n ić , przychodnie, użytkować z biblioteki upragnieni*. (Joachim Lelewel) *

"Bibliotekarz musi być człowiekiem czynu, uspołecznio nym,

umiejącym

organizować

i decydować.

ustępliwy, rzeczowo obiektywny,

których powinien umieć dodatnio wpływać". * "My, b ib lio tek a rze...

Stanowczy, ale

znający życie i lu d zi, na (Józef Grycz)

musimy też zadbać o większe ze

spolenie naszych szeregów ... Musimy wreszcie podnieść sku tecznie rangę bibliotekarstwa i bibliotekarza". (Wanda Dąbrowska) *

"Prestiż społeczny bibliotek publicznych może być wię kszy tylko wtedy,

gdy w opinii czytelników biblioteka bę

dzie się jawiła jako instytucja działająca szybko i spraw n ie ".

(Jadwiga Kołodziejska)

"ludzie dobrej roboty i ambitnych marzeń karzach)".

(o bibliote

(Józef Korpała) *

"Nie ma jednego obrazu bibliotekarza,

tylko cały sze

reg wyobrażeń, sięgających od bardzo korzystnego wyobraże nia wykształconego, bystrego pracownika zawodowego,

który

jest przystępny, przyjacielski, sprawny i uczynny dla użytników biblioteki, i który

wynajduje materiały potrzebne,

ale im nieznane - aż do wyobrażenia bojaźliwej, pospolicie wyglądającej kobieciny w średnim wieku lub starszej, zaco fanej moralnie i politycznie,

pracowicie wertującej swoje

karteczki katalogowe i zbierającej groszowe kary pieniężne za spóźnienia zwrotu książek". *

Do tradycji

(H.D . Leigh, W. Sewny) *

zawodu bibliotekarskiego

ność duchowego pośrednictwa i pomocy bezinteresownej",

należy: "powin

w najwyższym stopniu

którą trzeba spełniać "mocą swej osobo

wości, wiedzy, wewnętrznego związku z kulturą swojego cza su i swoimi współczesnymi, swoją postawą etyczną". (T. Kiener)

Wyboru dokonali: Anna Jaworska, Stanisław Kaszyński, Józef Zając

KRONIKA MBP KRAKÓW - 1990 S T Y C Z E 3J 15

Likwidacja biblioteki filialn e j przy u l . Grunwal dzkiej 8 z powodu wypowiedzenia umowy najmu lokalu.

W i e c z ó r c h o i n k o w y w Sali Kasetono wej MBP zorganizowany przez Stowarzyszenie Bibliote karzy Polskich, Zarząd Okręgu w Krakowie.

18-19 W Dziale Wydawniczo-Poligraficznym i Zagranicą przebywała przedstawicielka blioteki Publicznej w Łodzi zapoznając mi i formami współpracy MBP w Krakowie mi zagranicznymi. 26

Współpracy z Miejskiej Bi się z zasada z biblioteka

Zapoczątkowanie cyklu 9 w y s t a w malarzy nie profesjonalnych (b-ka, u l . Limanowskiego 8 ).

L U T Y D o r o c z n e n a r a d y podsumowujące dzia łalność bibliotek w roku ubiegłym: 1 I I - dzielnica Sowa Huta (Biblioteka Dzielnicowa - Os, Stalowe), 8 I I - dzielnica Krowodrza (b-ka, u l. 18 Stycznia), 22 I I - dzielnica Śródmieście (MBP, P I . Wszystkich Świętych 6 ) , 8 I I I - dzielnica Podgórze (b-ka, u l. Czarnogórska). 14

P r e l e k c j a z przeźroczami Tadeusza Lipskie go: WgDRdWKI PO KRAKOWIE (b-ka, u l . Bobrowskiego 11)

P r e l e k c j a mgr Zofii Bogdanowicz: ZBIORY I ORGANIZACJA DZIAŁU MUZYCZNEGO BIBLIOTEKI MIEJSKIEJ, połączona z koncertem z taśmoteki (Wypożyczalnia Mu zyczna MBP, u l . Bracka 12).

Udział dyrektora MBP dr. Józefa Zająca w seminarium w Warszawie n t. działalności bibliotek publicznych w warunkach samorządu terytorialnego (z o b .: "Biuletyn" 1990 nr 2/162 s . 3-10).

I 1 E Z I C 2

S e m i n a r i u m dla dyrektorów, kierowników oraz instruktorów bibliotek miejsko-gminnych i gmin nych w Ośrodku Kultury "Kuźnica", u l . Wiślna 2 . W programie m.in.s apotkanie autorskie poetki Biry Lip skiej.

Przeszła na emeryturę kierowniczka biblioteki f i lialnej przy u l . Jasińskiego kol. Zdzisława Wydrych - wieloletnia i ofiarna pracowniczka bibliotek Pod górza.

S p o t k a n i e mgr. Stanisława Kaszyńskiego ze studentami WSP w Krakowie i prezentacja jego książki NIEZNANYM ŚLADEM GOMBROWICZA (u l. Podchorążych 1 J.

Zmarła Karla Konarska, wieloletnia kierowniczka bi blioteki osiedlowej przy u l . Praskiej 52.

P r e l e k c j a z przeźroczami Tadeusza Lipskie go: WATYKAN (b-ka, u l. Bobrowskiego 11).

S e m i n a r i u m dla bibliotekarzy zakładowych w lokalu Działu Terenowego MBP, u l. Łobzowska 12. W programie spotkanie autorskie Jerzego Krasickiego: PODRÓŻ DO ZIEMI OBIECANEJ.

P r e l e k c j a mgr Buy lankosz (AGH): BIBLIOTEKI D0LN3J SAKSONII (Clausthal, Wolfenbuttel, Hannower) - relacja z pobytu. Organizator: Stowarzyszenie Bi bliotekarzy Polskich, Zarząd Okręgu w Krakowie (Sala Kasetonowa MBP).

Likwidacja biblioteki przy u l. Rakowickiej 97 wodu wypowiedzenia umowy najmu lokalu.

III

Biblioteka filialn a w Dobranowicach gm. Wawrzeńczyce uzyskała lokal po sklepie - w centrum wsi.

z po

K W I E C I B * 2

S e m i n a r i o m dla kierowników f i l i i w MBP, u l. Łobzowska 12. W programie spotkanie z poetą kra kowskim A d a » a Ziemianinem.

P r e l e k c j a Jerzego Krasickiego: ZIEMIA ŚWIĘ TA - ZIEMIA CIERPIENIA (b-ka, ul. Komorowskiego 11 ).

k w i e c i e ń 17

W e r n i s a ż malarstwa olejnego Konrada Waldema ra Webersicha: KRAJOBRAZY, w połączeniu z promocją jego książki: DZIERŻAWCY DUSZY (b-ka, u l . Królowej Jadwigi 3 7 ).

Udział dyrektora EBP dr. Józefa Zająca i mgr Anny Jaworskiej w posiedzeniu planarnym Zarządu Głównego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Warszawie.

II A J

Ogłoszenie k o n k u r s u pt. "Kto co zgubił? Szukajcie!” (MiGBP Niepołomice, Oddział dla D zie c i).

3-11

W y s t a w a : NOWE SPOJRZENIE NA WSPÓŁCZESNE DZIE JE POLSKI. WYBÓR LITERATURY Z LAT 1988-1990, zorga nizowana przez mgr Teresę Bieńkowską w hallu Biblio teki Głównej MBP.

P r e l e k c j a Jerzego Krasickiego: DROGA DO JE ROZOLIMY (b-ka, u l . Komorowskiego 11).

7-11

Pobyt 3-osobowej delegacji MBP w Krakowie w skła dzie: dyrektor dr Józef Zając, mgr l a r ! a Garczyńska i mgr Baria Pieniążek w Bibliotece Prowincji Liege (Belgia) i udział w międzynarodowym kolokwium n t .: CZYTELEICT770 W ŻYCIU CODZIENNYM MIESZKAŃCÓW 57 BELGII I W POLSCE, zrealizowanym w ramach umowy między MBP w Krakowie a Biblioteką Prowincji Liege (Zob.: "Biu letyn" 1990 nr 3/163 s . 3-35; nr 4/164 s . 3-50).

I n s c e n i z a c j a : NAJSTARSZA KSIĄŻKA ŚWIATA w wykonaniu studentów Instytutu Biblijnego i Języ kowego (b-ka, u l . Gołaśka 13, Oddział dla D zie ci).

Udział mgr Anny Jaworskiej w wieczorze poświęconym pamięci Marii Bielawskiej w pierwszą rocznicę jej śmierci (b-ka iin. Jana Wiktora w Bochni).

W e r n i s a ż malarstwa olejnego Konrada Waldema ra Weberaicha: KRAJOBRAZY I I , I I I , IV , w połączeniu z wieczorem autorskim i odczytaniem fragmentów jego książki: GÓRALE (b-ka, u l . Krolowej Jadwigi 3 7 ).

S p o t k a * n i e u l . Komandosów 3 ) .

z kandydatami na radnych

(b-ka,

maj 17

P r e l e k c j a mgr Zuzanny Kotlarczyk: TUCJA 3 MAJA (b-ka, u l . Żywiecka 3 2 ).

KONSTY

Otwarcie wielooddziałowej biblioteki filialn ej na Os. Dywizjonu 303 z wypożyczalnią dla dorosłych, wy pożyczalnią dla d zie c i, czytelnią z galerią. Kiero wniczką tej placówki została Barbara Maruazczak, a Oddziału dla Dzieci - Izabella Ciosłowska.

S p o t k a n i e młodzieży starszych klas Szkoły Podstawowej z red. Bogną Wemichowską (MiGBP Myśle nice oraz Filialna Bibl. Publ. w Trzeaieśni).

'21

S p o t k a n i e , z Irena Laidler - kandydatem radną (b-ka, u l . Żywiecka 3 2 ).

P r e l e k c j a Jerzego Krasickiego: MIASTO TRZECH SKAŁACH (b-ka, u l . Komorowskiego 11).

25-26 Jerzy Koss z Nowego Jorku przebywał w Dziale Wydaw niczo-Poligraficznym i Współpracy z Zagranicą oraz w Dziale Informacyjno-Bibliograficznym MBP, gromadząc materiały o I . Paderewskim i J . H. Dąbrowskim. 30

S p o t k a n i e autorskie Bogny Wemichowskie j: SŁ ON E ROMANSE I MEZALIANSE (b-ka, u l. Bobrowskiego 11 ).

S p o t k a n i e bibliotekarzy Miasta i Gminy Pro szowice z władzami miasta z okazji Dnia Biblioteka rza, połączcfoe z wręczeniem nagród bibliotekarzom oraz działaczom społecznym (MiGBP Proszowice).

P r e l e k c j a prof. Jerzego Piaskowskiego: DZIE JE KSIĄŻKI (b-ka, u l. Żywiecka 3 2 ).

- 31

Impreza dla dzieci w związku z zakończeniem konkursu czytelniczego. Bozdanie nagród (MiGBP Proszowice).

Dni Oświaty, Książki i Prasy - W y s t a w a hasłem "Serie Wydawnicze" (MiGBP Proszowice).

V-VI

W y s t a w a : SOLIDABHOŚĆ - WYBRALIŚMY WOLNOŚĆ (Mi GBP Myślenice), zo b.: "Biuletyn" 1990 nr 3/163 s. 51-60.

pod

C Z E R W I E C 5

Wręczenie nagród Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Miasta Krakowa pracownikom Kiajskiaj Biblioteki Pu blicznej: dyr. dr. J . Zającowi, mgr Teresie Bieńko w sk iej, mgr Joannie Niedzielskiej, mgr Marii Pienią żek i Barii Szymczyk, za osiągnięcia w upowszecnnianiu kultury.

Konferencja bibliotekarzy rejonu myślenickiego. » . programie m .in. s p o t k a n i e autorskie Adama Ziemianina - członka Stowarzyszenia Pisarzy Solskich (MiGBP Myślenice).

W y s t a w a : H0w3 OPICYHY WIDA.7EICZE, I KSIĘGARNIE W KRAKOjYIS, zorganizowana przez ngr Te resę Bieńkowską (hall Biblioteki Głównej i3P} do 12 X ).

12-18 W wycieczce do I*vowa, zorganizowanej przez Zarząd Okręgu 3BP, z Biblioteki Miejskiej uczestniczyli >oL kol. Stefania Dudziak, Anna Jaworska, Piotr Misiak, Ewa Sarwa. 20

W e r n i s a ż obrazów Zdzisława Jachimczaka .. leria b-ki, Os. Dywizjonu 30 3).

S e m i n a r i u m literackc-metodyczne dla bi bliotekarzy dzielnicy Podgórze. W prosracie ~ .in. wykłady: dr. Jana Pieszczachowicza: C-itACYJ&A cz. I , dr. Józefa Zająca: SAV,'(5d 2I5LI0T5KARZA (DBP - Podgórze, u l . Sokolska 13).

Wieczór pożegnalny 20-osobowej grupy bibliotekarek Instytutu Rolnego w Dublanach k . Lwowa, zwiedzającej zabytki Krakowa i biblioteki (Sala Kasetonowa ;.KP, P I. 71. świętych 6 ) .

L I P I S C 2

Z inicjatywy Komisji Zakładowej E3ZZ "Solidarność" odbyło się s p o t k a n i e z posłem dr. Jerzym Zdradą, któremu przedstawiono informację nt. sytua cji organizacyjnej, finansowej i lokalowej sieci bi bliotek publicznych w Krakowie i województwie kra kowskim (MBP, P I . W. Świętych 6 ) . •

2-6

Wizyta w MBP w Krakowie

delegacji Lliejskiej Biblio-

l i p i e c teki w Norymberdze w składzie: dr G&nther Thomann z-ca dyrektora Biblioteki, Annemarie Isphording kierownik działu głównego Biblioteki Centralnej, HeEmann Drescher - kierownik Działu Lektoratu. W pro gramie m .in. zwiedzenie Biblioteki Głównej MBP, Bi blioteki Jagiellońskiej, wybranych zabytków Krakowa, Kopalni Soli w W ieliczce, Ojcowa i Piaskowej Skały. 8

Zmarła mgr Zdzisława Yogel, starszy kustosz, organi zatorka służby informacyjnej bibliotek publicznych w Krakowie, kierowniczka Działu Informacyjno-Biblio graficznego MBP w latach 1955-1980 (z o b .: "Biuletyn" 1990 nr 3/163 3 . 71-73).

Wydział Kultury i Sztuki Urzędu m. Krakowa pismem K I .V /5 1 1/3 /9 0 z 11 lipca upoważnił Miejską Bibliote kę Publiczną w Krakowie do przejęcia z Instytucji Filmowej Dystrybucji Pilnów "Apollo Film" w Krakowie zestawu ok. 8 .0 0 0 filmów oświatowych i fabularnych oraz uruchomienia FILMOTEKI MBP (u l. Hajska 1 /3 ) .

11-13 Przeniesienie biblioteki do nowego lokalu w domu pry. watnym (Filialna BP gm. Liszki w Morawicy). 14

Zmarła Zdzisława tołek, bibliotekarka, w latach 1972 -1985 kierowniczka f i l i i MBP w Krakowie, przy u l . Zaleskiego 2 (zob.s "Biuletyn" 1990 nr 3/163 s. 7 9 ).

S I B H P I S l i 17

GSP Kłaj. Przyznanie b?-ce dodatkowego pomieszczenia na czytelnię.

V III

Biblioteka filialn a w Bobinie (gm. Proszowice) zo stała zamknięta na skutek wypowiedzenia lokalu przez właściciela. Księgozbiór zdeponowano w pomieszcze niu zastępczym.

VIII- Duża w y s t a w a : SlfifiPIStf 80. 10 LAT SOLIDABHOX ŚCI (MiGBP Proszowice). I S Z i S I E l i 12

Z e b r a n i e organizacyjne ogólnopolskiej kon ferencji n t .: BIBLIOTEKARSKA STYKA ZAWODOWA,z uazia-

l i s t o p a d gramie m .in . spotkanie z dyr. Wydziału Spraw Obywa telskich Urzędu Wojewódzkiego - dr. Tomaszem Trafasem oraz spotkanie autorskie Jana Józefa Szczepań skiego. 9.

P r e l e k c j a dr. Tadeusza Trajdosa: FENCI£EK PRZETRWANIA POLSKOŚCI NA ZAMAGURZU SPISKIM (Sala Ka setonowa MBP). Organizatorzy: Związek Polskiego Spi szą, Towarzystwo Przyjaciół Orawy, MBP Kraków.

W zebraniu Sekcji Krajowej Pracowników Bibliotek Pu blicznych NSZZ "Solidarność" w Warszawie uczestniczy, ła mgr J . Maria Pieniążek.

W e r n i s a ż obrazów Konrada Waldemara sicha (galeria b-ki Os. Dywizjonu 3 0 3 ).

S e m i n a r i u m kierowników bibliotek f il ia l nych w lokalu Działu Terenowego MBP, ul.Łobzowska 12.

N a r a d a dyrektorów DBP i instruktorów nt. sy tuacji organizacyjno-prawnej bibliotek publicznych w nowym układzie administracyjnym -z udziałem mgr Kry styny P h ilip p , z-cy dyr. Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu m. Krakowa oraz mgr. Stanisława Dziedzica, z-cy dyr. Wydziału Spraw Obywatelskich Urzędu Woje wódzkiego.

Weber

17-20 W y s t a w a : OŚWIATA I KULTURA W PRAKTYCE SPOŁE CZNEJ RUCEU LUDOWEGO REGIONU KRAKOWSKIEGO 1900-1930, wybór literatury (hall Biblioteki Głównej EBP). Opra cowanie wystawy: mgr Maria Ostrowska, współpraca mgr Elżbieta Mitka. 10-21 Filialna Biblioteka Publiczna Przegini zmieniła lokal.

gminy Jerzmanowice

Otwarcie w y s t a w y : POLSCY FREZYDENCI, zorga nizowanej przez mgr Teresę Bieńkowską (hall Eiblioteki Głównej EBP).

S e m i n a r i u m dla bibliotekarzy Biblioteki Dzielnicowej Nowej Huty. W programie m .in . prelekcja Jana Pleszczachowicza: POLSKA LITERATURA EMIGRACYJNA (b-ka, Os. Dywizjonu 3 0 3 ).

P r e l e k c j a Jerzego Krasickiego: JASKINIOWCY PRZY TELEWIZORACH (b-ka, u l. Komorowskiego 11).

l i s t o p a d 23

P r e l e k c j a dr. Jacka Wojciechowskiego: WSPÓŁCZESKA LITERATORA RADZIECKA (b-ka, u l . Bobrowskiego

11).

I m p r e z a podsumowująca ogólnopolski konkurs literacko-plastyczny dla czytelników dziecięcych: PRZECZYTAJ - POMYŚL - NARYSUJ (MBP, P I .W .Świętych 6).

Przeniesienie Filialnej Biblioteki Publicznej Jerzmanowice ze Szklar do Sąspowa.

S e m i n a r i u m literacko-metodyczne bibliote karzy dzielnicy Podgórze. W programie m .in. wykład dr. Jana PieszeBachowicza: LITERATURA EMIGRACYJNA cz. I I (DBP Podgórze, u l . Sokolska 13).

Gminy

G R U D Z I E Ń 3

Ogólnopolska Konferencja: BIBLIOTEKARSKA ETYKA ZAWO DOWA, zorganizowana przez ZG i ZO SBP oraz MBP w Krakowie (Sala Kasetonowa MBP). Prelegenci: mgr Ce cylia Duninowa, mgr Zdziała* Gębołyś, mgr Adam Rusek doc. dr hab. Zbigniew Żmigrodzki (z o b .: 3 . 27-36).

S e m i n a r i u m metodyczne dla bibliotekarzy dzielnicy Krowodrza (b-ka, u l . 18 Stycznia 5 9 ).

7-8

Mgr Stanisław Kaszyński i mgr Piotr Misiak uczestni czyli w Konferencji: PIŚMIENNICTWO W ZAKRESIE BI BLIOTEKARSTWA I INFORMACJI NAUKOWEJ, zorganizowanej przez ZG SBP w Warszawie i zapoznali się z organiza cją, wyposażeniem i funkcjonowaniem Zakładu Graficz nego Biblioteki Narodowej.

W e r n i s a ż prao Agnieszki Sajdy k i , Os. Dywizjonu 3 0 3 ).

P r e l e k c j a prof. Jerzego Piaskowskiego: PO CZĄTKI PIŚMIENNICTWA (b-ka, u l . Żywiecka 3 2 ).

Na seminarium bibliotekarzy WSP w Tarnowie mgr Sta nisław Kaszyński przedstawił informację a prasy ze społu redakcyjnego "Biuletynu" oraz o swojej nowej książce: NIEZNANYM ŚLADEM GOMBROWICZA (z o b .: 3 . 79 ).

Wieczór refleksji

(galeria b-

i wspomnień bibliotekarzy

- Jana

g r u d z i e ń Mrzygłockiego i Antoniego Gazdy: 0 BIBLIOTEKACH iV KOHWBGII, zorganizowany przez ZO SEP w Krakowie (Sa la Kasetonowa I.1BP). 12-13 Odział dyrektora HBP dr. Józefa Zająca w plenarnym zebraniu Zarządu Głównego SBP i konferencji dyrekto rów w Warszawie. 13

S e m i n a r i u m dla bibliotekarzy dzielnicy Śródmieście. W programie m .in. prelekcja mgr. Toma sza Fiałkowskiego: WSP0ŁCZ3SEA LITERATURA POLSKA KA H0'»70 ODKHYWASA (b-ka, u l . Św. Gertrudy 6 ) .

Zmarła mgr Józefa Zielińska, emerytowana wieloletnia kierowniczka f i l i i dla dorosłych Dzielnicowej Bi blioteki w Nowej Hucie.

I n s c e n i z a c j a : NAJWIĘKSZY ŚWIĄT3CZK UPO MINEK w reżyserii Christiana Moóre'a z Instytutu Bi blijnego i Językowego w Krakowie (b-ka, u l. Gołaśka 13 - Oddział dla D zie ci).

L i k w i d a c j a biblioteki filia ln e j przy ul. J. Lea 11b z oowodu wypowiedzenia umowy najmu loka lu.

Na wcześniejszą e m e r y t u r ę przeszła mgr Ma ria Kociniakowa - od 1 V II 1981 r. dyrektor DBP Pod górze, wieloletnia zasłużona^racowniccka instytu cji upowszechniania kultury (w tym Wydziału Kultury Urzędu in. Krakowa) oraz działaczka Związku Zawodowe go Pracowników Kultury i Sztuki. *

K a g r o d y j u b i l e u s z o w e wraz z podzięko waniem za wieloletnią pracę otrzymali: ZA 40 LAT: mgr Anna Jaworska, mgr Maria Kociniakowa, Wiktoria Łukasiew icz, ZA 35 LAT: mgr A licja Słomczyńska, Stanisława Gross, Zofia Kiełkucka, Zuzanna Pęksa, ZA 30 LAT: mgr Alojz? Solawa, Anna Młodnicka, Rozalia Pordes, ZA 25 LAT: Barbara Bittner, Wiesława Sulma-Sorochtej, 49

ZA 20 LAT: mgr Ewa Sarwa, Anna Semkowicz, mgr Maria Bułat, Krystyna Wojtowicz, Lidia Wiktozowicz, Genowefa Butkowska. *

W konsekwencji ruchu kadrowego nastąpiły kolejne z m i a ny na s t a n o w i s k a c h k i e r o w n i ków f i l i i l u b o d d z i a ł ó w . Funkcje te powierzono: w Sowej Hucie - Lucynie Gizie (Os. Kalinowe - oddział dla d z i e c i ;, Apolonii Zając (Os. Teatralne - oddział dla dziec i)} w Krowodrzy - Barbarze Krzygłodzkiej (ul. Opolska - Czy t e ln ia ), Janinie Szareckiej (u l. 18 Stycznia - oddział dla młodzieży), Krystynie Wajdzlk (u l . 18 Stycznia - wypoży czalnia książek obcojęzycznych), Bożenie Małek (To nie ;; w Podgórzu - Marii K iii (Tyniec), Małgorzacie RadeckiejPawlik (u l. Jasińskiego), mgr Anieli Kogus (ul. Praska;, mgr Jolancie Sznajder (ul. Szkolna - oddział dla d z ie c i). *

S t u d i a w zakresie bibliotekoznawstwa naukowej na OJ ukończyła mgr Janina JTocoń. *

i.inform acji

W r . 1990 p r a k t y k i s t u d e n c k i e odbyłoś w MBP - 15 słuchaczy bibliotekoznawstwa WSP i OJ (opiekun praktyk: mgr J . Maria Pieniążek), w DBP Podgórze - 3 studentów (opiekun praktyk: mgr Maria Muzyka). *

4*# •s m s * #**««#* ***** * ** *

ZOFIA ROGOWSKA WBP Tarnów

CZY JUŻ SAMORZĄDOWA?

a tak sformułowane pytanie w tytule,

a odnoszące się

do Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Tarnowie, na

leżałoby odpowiedzieć, że jedynie częściowo, lecz śle organizacyjnym

i nadziejach

miasta, biblioteka publiczna,

w zamy-

na dobrą finansową passę

służąca mieszkańcom miasta,

niewątpliwie stanie się w pełni samorządową. Rozwiązanie, jakie przyjął Zarząd Miasta Tarnów rektor

Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej

potwierdzone umową zawartą na okres 1991 roku, Y/BP

w dotychczasowym kształcie,

wobec

( 1 ,8 mld. zł do

tacji na utrzymania 15 f i l i i miejskich, ich pracowników zastępcy dyrektora

ds. sieci m iejskiej),

pozostawia

dzieląc obowiązki

sieci siiejskiej WBP między Zarząd Miasta

i dy

w Tarnowie,

a WBP (1,5 mld.

zł na pozostałe działy merytoryczne służące głównie tarno wianom). Uważam, że jest to

rozsądny krok ze strony Prezydenta

Tarnowa i Dyrektora WBP w Tarnowie, oby tylko radni na se s j i zaakceptowali

obowiązki finansowe miasta

bibliotecznych. Pierwszy akt przechodzenia

do całkowitego

wobec f i l i i "władania"

samorządowymi bibliotekami w Tarnowie rozegrał się rozsąd nie i sympatycznie. Zastępcą dyrektora ds. sieci miejskiej WBP została starszy kustosz mgr Janina

K a n i a ,

pracu

jąca od 16 lat w WEP. Obawy budzi których władze

niepewna na razie,

sytuacja licząc

bibliotek terenowych, na wyrównawcze

dotacje

państwowe, powstrzymały wyraźne chęci do rozstrzygania ne gatywnego o przyszłości bibliotek. Jak długo jednak biedne samorządy powstrzymają się od najgorszego? 51

KRONIKA WBP TARNÓW - 1990 S T Y C Z B lf 12

S p o t k a n i e członków KLUBU MŁODYCH POETÓW z opiekunem literackim Andrzejem Grabowskim w sprawie wydawania "Gazety Autorów z Tarczą” . W ciągu roku 8 spotkań w Oddziale dla Dzieci i Młodzieży, pierwszy numer "Gazety" 4 IV .1990 r .

W 50. rocznicę śmierci Kazimierza Przerwy-Tetmajera w y s t a w k i książek (Czytelnia Naukowa, fil ie nr 6 , 14, 17 ).

23-25 Trzy p r e l e k c j e mgr Aliny Śmiszkiewicz "Za chwianie pozycji mocarstwowej Polski w 17. w . , ro zbiory, powstania narodowe, program pracy niepodle głościowej Józefa Piłsudskiego, budowa Ojczyzny w okresie międzywojennym, czwarty rozbiór Polski w 1939 r . " (dla uczniów k l. V II Ib , V IIb , VIIc SP nr 2\ 24,30 W Oddziale dla Dzieci i Młodzieży z g a d u j z g a d u l a , zabawa, inscenizacja utworu Ewy Szelburg-Zarembiny KRÓLESTWO BAJKI (również 10 I I ; . 30

W y s t a w a obrazów (K. Baniowska-Stąsiek, T* Szuszkiewicz, J. Jakima-Zerek, E. Helski) KWIATY I IMPRESJE LONDYŃSKIE (P ilia miejska WBP nr 2 ) . L U T Y

W y s t a w a urządzona przez kier. Wypożyczalni dla Dorosłych Marię Iwaneczko: JAROSŁAW IWASZKIEWICZ - NESTOR LITERATURY WSPÓŁCZESNEJ.

P r e l e k c j a dr. Jerzego Jarzębs kiego - pra cownika naukowego UJ: SŁAWOMIR MROŻEK - POLITYKA I CIAŁO.

15, Trzy p r e l e k c j e mgr Jolanty Karszalskiej 21,23 kier. Zbiorów Specjalnych: JAK ZMIENIAŁA SIĘ KSIĄŻKA NA PRZESTRZENI WIEKÓW (dla uczniów k l. V I II a , V I II b , , V IIIc SP nr 3 ) . 17, Trzy p r e l e k c j e mgr Jolanty Marszalakiej: 20,27 BIBLIOTEKA RODOWA SANGUSZKÓW. CZASY I MIEJSCA (dla bibliotekarzy sieci miejskiej WBP i uczniów k l. V III SP nr 3 ) , GENERAŁOWIE POWSTANIA LISTOPADOWEGO W L I STACH DO WŁADYSŁAWA SANGUSZKI (dla uczniów k l. I I I Liceum Ogólnokształcącego). 52

l o t y 24

Trzy p r e l e k c j e mgr Aliny Śnlezkiewica: WALKA 0 5I3PCDLEGŁ0SC POLSKI OD 17. W. DO CZASÓW DZISIEJSZYCH (dla dorosłych użytkowników WBr, 14 I I I dla uczniów k l. VIla SP ar 2 ) . PRACA I3PORJ£ACYJHO-3IBLIOGRAPICZHA W BIBLIOTECE PU BLICZNEJ (dla uczestników szkolenia rejonowego w MGBP w Brzesku).

K A H Z 3 C 5

S p o t k a n i e pracowników WSP z okazji Dnia Ko b ie t. P r e l e k c j a mgr Jolanty Karssalakiej: SŁAWNE PANIE Z BODO KSIĄŻĄT SANGUSZKÓW; agr Alina śaiszklowlos: Recytacja Pieśni I I "Rusałka" z powie ści poetyckiej "Żmija" Juliusza Słowackiego, wspólne oglądnięcie z kasety rideo tarnowskiego występu Ja cka Fedorowicza.

S z k o l e n i e bibliotekarzy rejonu tarnowskiego. Dyr. mgr Zofia Rogowska, instr. Genowefa Jakuba*: 0CENA DZIAŁALNOŚCI BIBLIOTEK, ANALIZA WYNIKÓW SA POD STAWIE SPRAWOZDAĆ GUS ZA ROK 1939, mgr Janina Kania: PRZEGLĄD NAJCIEKAWSZYCH SOWCŚCI WYDAWNICZYCH W 1989 R . , mgr Jolanta Marszalaka: DZIEJE BIBLIOTEKI RODO WEJ KSIĄŻĄT SANGUSZKÓW.

W ramach s z k o l e n i a bibliotekarzy sieci miejskiej WBP obejrzenie z kasety video filmu GULAG.

P r e l e k c j a dziennikarza SaslMisrza Kani: JAK ROZWIJAŁA SI? LITERATURA KATOLICKA W POLSCE (czytel nia f i l i i miejskiej nr 2 ) .

P r e l e k c j a agr. Romana Brzozowskiego - pra cownika WBP Tarnów: WĄTKI UNICKIE W LITERATURZE POL. SKIEJ w czasie rejonowego szkolenia bibliotekarzy w Bochni. S p o t k a n i e z pisarzem Zbigniswe* Święche*.

P r e l e k c j a mgr Jolanty Karssalskisj: JAK ZMIENIAŁA SI? K3IAŻKA NA PRZESTRZENI WIEKÓW {dla k l. V IIIa i Y IIIć SP ńr 5 ) .

K W I E C I E Ń 2

S p o t k a n i e bibliotekarzy z senatorem Andrze jem Fenrychem, posłem Zdzisławem Czarnobilskim oraz posłem Władysławem Żabińskim i przedstawienie im po trzeb bibliotek przez dyr. mgr Zofię Rogowską i prze wodniczącą Komisji Zakładowej NSZZ "Solidarność" mgr Alinę Smiszkiewio* (obydwie wręczyły też gościom pisma z prośbą o pomoc dla Bibliotek Ziemi Tarnow s k ie j).

W y s t a w a KATYlł przygotowana p r z e z . mgr Alinę śaiszkiewicz w Dziale Informaeyjno-Bibl_ograficznym.

K o n k u r s na najciekawszą dekorację świąteczną (l i l i a miejska WBP nr 5 i nr 9 ) .

Otwarcie F ilii miejskiej nr 18 przy ulicy Romanowicza. Jej kierownik mgr Roma* Brzozowski objaśnił gościom urządzoną przez siebie wystawę KATYS.

W ramach s z k o l e n i a pracowników sieci miej skiej WBP p r e l e k c j a mgr Jolanty MarszalSkiaj: ZYGMUNT KRASIŃSKI W USTACH DO IZAEELLI SANGUSZKOWEJ, obejrzenie w y s t a w TARNÓW-DZIEJE HA PODSTAWIE WYKOPALISK. RYSUNKÓW, DOKUMENTÓW (Mu zeum Okręgowe w Ratuszu3 i ROMOWIE W CIĄGU WIEKÓW (Oddział etnograficzny Muzeum).

K o n k u r s pisemny dla uczniów kl. VII i V III r CO WIEM 0 ŻYCIU I TWÓRCZOŚCI JULIUSZA SŁOWACKIEGO (Czytelnia f i l i i miejskiej nr 9 ) . M AJ

W y s t a w a TATRY W LITERATURZE urządzona przez kier. Wypożyczalni dla Dorosłych - Marię Iwamecżko i kier. Czytelni Naukowej - Izabelę Skrzyńską.

2 ,7 14

Trzy p o g a d a n k i na temat roli biblioteki wygłoszone przez mgr Tareaę Wąs dla dzieci młodszych.

7,9» Cztery p o g a d a n k i Barbary Bis: BIBLIOTEKA10,15 JEJ HISTORIA I ORGANIZACJA dla młodzieży szkoły pod stawowej. 7 , 9 , Pięć p r e l e k c j i mgr Jolanty Marszalskiei: 11,17 JAK ZMIENIAŁA SIE BIBLIOTEKA NA PRZESTRZENI WIEKÓW oraz BIBLIOTEKI RODOWE I FUNDACYJNE (dla uczniów k l. V I I I c , V IIa , VIIc SP nr 4 , V IIIa SP nr 5 , członków Towarzystwa Przyjaciół Książki w Bochni). 54