ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ
«Ένας κήπος λουλουδάκια με χιλιάδες χρωματάκια»
Το σενάριο σχεδιάστηκε από την Αριέττα Σκαφίδα, ΠΕ60 Νηπιαγωγός
Χίος, 14 Ιουνίου 2017
1. Τίτλος διδακτικού σεναρίου: χιλιάδες χρωματάκια»
«Ένας κήπος λουλουδάκια με
2. Τάξη: Το σενάριο απευθύνεται σε παιδιά Νηπιαγωγείου (νήπιαπρονήπια) 3. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές: στο παρόν σενάριο εμπλέκονται όλες οι γνωστικές περιοχές: Γλώσσα, Μαθηματικά, Περιβάλλον, Δημιουργία - έκφραση, Πληροφορική. 4. Συμβατότητα με το ΑΠΣ και το ΔΕΠΠΣ: Το σενάριο είναι συμβατό με το ΔΕΠΠΣ και τον Οδηγό Νηπιαγωγού, καθώς οι δραστηριότητες και η προσέγγισή του είναι διαθεματική και ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη του, γίνεται με αλληλεπίδραση σε όλους του γνωστικούς τομείς Γλώσσα, Μαθηματικά, Περιβάλλον, Δημιουργία Έκφραση και Πληροφορική. Λαμβάνει υπόψη την ατομικότητα κάθε παιδιού, τα ενδιαφέροντά του , τις ανάγκες του και μέσω της ενεργητικής – βιωματικής μάθησης, της συνεργασίας και με πληθώρα υλικού και μεθόδων διδασκαλίας, αντιμετωπίζει τη γνώση ως ολότητα. Στο σενάριο αυτό ενσωματώνεται η τεχνολογία μέσω του Η/Υ , ο οποίος χρησιμοποιείται ως εργαλείο αναζήτησης πληροφοριών, εξερεύνησης, δημιουργίας, έκφρασης και ψυχαγωγίας. Τα παιδιά με αφορμή το θέμα των λουλουδιών, συνεργάζονται, αλληλεπιδρούν, αναζητούν πληροφορίες, παρατηρούν, συγκρίνουν, εκφράζουν ιδέες και συναισθήματα, εξασκούν δεξιότητες στα πλαίσια μίας ολόπλευρης ανάπτυξης, νοητικής, γνωστικής, συναισθηματικής, κοινωνικής. 5. Διδακτική ενότητα: Λουλούδια άνοιξης. 6. Γνώσεις και πρότερες ιδέες και αντιλήψεις: Tο σενάριο πραγματοποιείται την άνοιξη, όπου τα παιδιά έχουν αποκτήσει επαρκή γνώση χειρισμού του Η/Υ. Ήδη γνωρίζουν να χειρίζονται το ποντίκι, πολλές εφαρμογές και λογισμικά του , γράφουν στον
κειμενογράφο WORD, ζωγραφίζουν στο Tux Paint και στη ζωγραφική, περιηγούνται στο διαδίκτυο και στο Youtube, και έχουν ήδη με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού δημιουργήσει αρκετά mixbook. 7. Σκοπός και στόχοι: Σκοπός. Σκοπός του εκπαιδευτικού σεναρίου, είναι οι μαθητές να έρθουν σε επαφή και να γνωρίσουν διάφορα είδη λουλουδιών , ονομασίες τους, τα μέρη του φυτού, με τη χρήση διαφόρων λογισμικών και του διαδικτύου, σε ένα πλαίσιο ανακάλυψης διερεύνησης και ομαδοσυνεργασίας. Στόχοι α) Ως προς το γνωστικό αντικείμενο Να διευρύνουν τις γνώσεις τους για διάφορα είδη λουλουδιών Να κατανοήσουν τις αλλαγές όταν ένα λουλούδι αναπτύσσεται και να επονομάζουν τα μέρη του φυτού. Να περιγράψουν προσωπικές εμπειρίες Να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιο τους. Να ομαδοποιούν , να ταξινομούν, να συγκρίνουν Β) Ως προς τη διαδικασία μάθησης Να είναι ικανά να συνεργάζονται και να λειτουργούν ομαλά σε μικρές ομάδες, αποκτώντας κοινωνικές δεξιότητες Να ενθαρρύνονται να εκφράζουν τις ιδέες τους , να είναι ικανά να παρατηρούν, να ανακαλύπτουν , να ανταλλάσουν προσωπικές εμπειρίες και απόψεις , να θέτουν ερωτήματα και να αναζητούν απαντήσεις, να συγκρίνουν, να αναπτύσσουν διερευνητικό πνεύμα και κριτική σκέψη. Να αποκτήσουν την ικανότητα να κατονομάζουν διάφορα είδη λουλουδιών και τα μέρη από τα οποία αποτελούνται.
Να είναι ικανά να αντιλαμβάνονται ότι υπάρχουν διάφορα είδη λουλουδιών, με ίδια αλλά και διαφορετικά χρώματα , και τα στάδια ανάπτυξής τους. Να γνωρίσουν το επάγγελμα του κηπουρού και να γίνουν και τα ίδια κηπουροί του σχολείου. Γ) Ως προς τη χρήση νέων τεχνολογιών Να εξοικειωθούν με τη χρήση του Η/Υ, λογισμικών και εφαρμογών , στα πλαίσια της εξερεύνησης , ανακάλυψης, αναζήτησης πληροφοριών αλλά και διασκέδασης Να ταυτίζουν τον υπολογιστή με μία μηχανή που βοηθάει τον άνθρωπο στην εργασία του και μπορεί να τη χρησιμοποιεί για διασκέδαση και παιχνίδι Να χρησιμοποιούν κατάλληλο λογισμικό για να εκτελέσουν παιχνίδια εξερεύνησης και επίλυσης απλών προβλημάτων Να παίζουν με τα εργαλεία ελεύθερης σχεδίασης και να κάνουν τις δικές τους συνδέσεις Να εξοικειωθούν με τη χρήση του word, tux paint, jigsawplanet, animoto, mixbook και άλλων εργαλείων, για την οικοδόμηση της γνώσης με ευχάριστο τρόπο.
8. Διδακτική προσέγγιση: (θεωρητική και μεθοδολογική) Το σενάριο για τον κήπο με τα λουλούδια, βασίζεται στις κοινωνικές θεωρίες μάθησης και στις αρχές του εποικοδομιτισμού του Vygotsky. Μέσα από ένα ελκυστικό, κατάλληλα διαμορφωμένο και εμπλουτισμένο μαθησιακά περιβάλλον, τα παιδιά συνεργάζονται σε ομάδες, αλληλεπιδρούν, εκφράζονται δημιουργικά στα πλαίσια μίας διεπιστημονικής προσέγγισης της γνώσης. Έρχονται σε επαφή με τους φυτικούς οργανισμούς, βρίσκουν ομοιότητες, ερμηνεύουν τις αλλαγές. Η ομαδοσυνεργασία είναι κύρια μέθοδος διδασκαλίας. Τα παιδιά σε ομάδες 3-4 ατόμων και με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού, ως βοηθού, συντονίστριας, τα καθοδηγεί με τη βοήθεια εργαλείων ,στην ανακάλυψη νέων γνώσεων .
9. Εργαλεία εφαρμογής: διαδίκτυο, μηχανή αναζήτησης Google, Youtube, λογισμικό δημιουργίας tux paint, jigsawplanet, κειμενογράφος word, ts.sch.gr, photodentro.edu.gr, animoto, mixbook. 10.Εκτιμώμενη διάρκεια: 10 διδακτικές ώρες 11. Προτεινόμενη πορεία διδασκαλίας: α) Προετοιμασία - Χώρος υλοποίησης – Οργάνωση διδασκαλίας. Ως χώρος υλοποίησης του σεναρίου θα είναι η αίθουσα διδασκαλίας. Πιο συγκεκριμένα η παρεούλα με την ολομέλεια της τάξης, όπου θα συζητηθούν οι προηγούμενες γνώσεις των παιδιών και θα χωριστούν σε ομάδες 3-4 ατόμων, για την αναζήτηση πληροφοριών για τα λουλούδια. Κάθε ομάδα έχει το δικό της όνομα και αναλαμβάνει να βρει διάφορες πληροφορίες για τα λουλούδια. Μία ομάδα θα βρει ονόματα λουλουδιών, μία άλλη μέρη φυτών, κτλ. Επίσης κάθε ομάδα έχει έναν εκπρόσωπο που θα αναφέρει στο τέλος στην ολομέλεια τις νέες γνώσεις. Η γωνία του υπολογιστή επίσης, όπου θα χρησιμοποιηθεί για την διερεύνηση του θέματος, την ανάγνωση ηλεκτρονικού παραμυθιού, την επίλυση φύλλων εργασίας, αλλά και την ψυχαγωγία μέσω εκπαιδευτικών λογισμικών. Β) απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή. Ηλεκτρονικός υπολογιστής, εκτυπωτής, πρόσβαση στο διαδίκτυο, μηχανή αναζήτησης Google, Youtube, λογισμικό αισθητικής έκφρασης και ανάπτυξης δημιουργικότητας TuxPaint, κειμενογράφος Word, ιστοσελίδα jigsawplanet, πολυμεσικό περιβάλλον animoto και mixbook, εκπαιδευτικό site photodentro, σελίδα ts.sch.gr.
12.Περιγραφή και αιτιολόγηση σεναρίου (προστιθέμενη αξία). Σύμφωνα με το ΔΕΕΠΠΣ, η χρήση του Η/Υ στην καθημερινή ζωή , όπως και στην εκπαίδευση είναι μία πραγματικότητα. Η αξιοποίηση των ΤΠΕ σε κατάλληλα οργανωμένο μαθησιακό
περιβάλλον από ενημερωμένους εκπαιδευτικούς, ενισχύει την ευελιξία της σκέψης, τη δημιουργικότητα, την αλληλεπίδραση και κοινωνικοποίηση των παιδιών , αναπτύσσει την ικανότητα για επίλυση προβλημάτων, αναπτύσσει τη λεπτή κινητικότητα, την παρατηρητικότητα και εξελίσσει γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες. Ο Η/Υ μπορεί να χρησιμοποιηθεί με κατάλληλους τρόπους για να διευκολύνει τα μικρά παιδιά να βιώσουν θετικές εμπειρίες μάθησης, εμπλουτίζοντας τη μαθησιακή διαδικασία και την εξοικείωση του μαθητή με την τεχνολογία της πληροφορικής. Με τον τρόπο αυτό αντιλαμβάνονται την κοινωνική διάσταση της εξυπηρέτησης των αναγκών του σύγχρονου τρόπου ζωής, αλλά αξιοποιούν τα εργαλεία, λογισμικά και τις εφαρμογές ως εργαλεία διερεύνησης και αναζήτησης, στα πλαίσια του τεχνολογικού εγγραμματισμού. 13.Επιμέρους δραστηριότητες (ανά φάση υλοποίησης) 1 φάση (μία διδακτική ώρα) Αφορμή στάθηκε το παραμύθι «ο κηπουρός του Ουρανού» που ακούσαμε στον mikrosanagnostis ο κηπουρός του Ουρανού η
Ακούσαμε το παραμύθι, και παρατηρήσαμε την πλούσια εικονογράφηση με πολλά λουλούδια. Με το διαδικτυακό αυτό παραμύθι σε συνδυασμό με τον ερχομό της Άνοιξης και τα λουλούδια που έφερε στην τάξη ένας μαθητής, δίνεται η ευκαιρία να μιλήσουμε και μέσα από καταιγισμό ιδεών να διερευνήσουμε και να
συγκεντρώσουμε σε πίνακα πρότερες γνώσεις των μαθητών, όσων αφορά τα λουλούδια, ονομασίες τους, χρώματα τους, μέρη από τα οποία αποτελούνται. Έπειτα αποφασίζουμε να χωριστούμε σε ομάδες κάθε μία από τις οποίες παίρνει όνομα λουλουδιού που αποφασίζει και να αναζητήσουμε πληροφορίες, όσων αφορά τα παραπάνω. 2η φάση(μία διδακτική ώρα) Με τη βοήθεια της μηχανής αναζήτησης της Google, κάθε ομάδα πληκτρολογεί το αντίστοιχο που έχει αποφασίσει να διερευνήσει και αντιγράφει με τη βοήθεια από την εκπαιδευτικό το ανάλογο λήμμα, πχ. Λουλούδια, μέρη λουλουδιών, ονόματα λουλουδιών.
Με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού διαβάζουμε τις πληροφορίες, τα κείμενα που εντοπίζουμε, σχολιάζουμε εικόνες και εκτυπώνουμε ότι μας ενδιαφέρει, το οποίο αναρτούμε σε πίνακα στην τάξη μας. Εξερευνούμε τις παρακάτω διευθύνσεις με τη βοήθεια του Youtube τα είδη των λουλουδιών Λουλούδια ο κόσμος των φυτών τα φυτά και σχολιάζουμε εικόνες και στοιχεία που μαθαίνουμε. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται με τον τρόπο αυτό το διαδίκτυο, ως ένα μέσον με το οποίο αναζήτησης πληροφοριών και απόκτησης γνώσεων.
3η φάση (δύο διδακτικές ώρες) Αποθηκεύουμε διάφορες εικόνες που αντιπροσωπεύουν τα μέρη του φυτού και αποθηκεύουμε στον υπολογιστή. Έπειτα με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού επιχειρούμε να φτιάξουμε το δικό μας βίντεο animoto με θέμα: τα μέρη του φυτού. Τα παιδιά έχουν ήδηεξοικοιωθεί με τη χρήση του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος animoto και δείχνουν αρκετή ευχαρίστηση με την ολοκλήρωσή του. https://animoto.com/play/vFl0n45jdUzp0P8HDXs0tA
4η φάση (μία διδακτική ώρα) Αποθηκευμένες εικόνες από λουλούδια, τις μετατρέπουμε σε πάζλ με το jigsawplanet και η κάθε ομάδα εκ περιτροπής ψυχαγωγείται μέσα από την δημιουργία πάζλ. Με την εφαρμογή αυτή πέραν του ότι ψυχαγωγούνται, βελτιώνουν και τη λεπτή κινητικότητα τους και εξοικειώνονται με τη χρήση του ποντικιού και του drag and drop. Το πάζλ πρίν
Το παζλ μετά
4η φαση (μια διδακτική ώρα) Μέσα από το εκπαιδευτικό site photodentro.edu.gr, κάθε ομάδα εκ περιτροπής ψυχαγωγείται με παιχνίδι το οποίο αφορά λουλούδια και τις ονομασίες του, προσπαθώντας να βρει τα όμοια λουλούδια. http://aesop.iep.edu.gr/node/21613/5410 Το παιχνίδι πρίν
Το παιχνίδι κατά τη διάρκεια, αναζητώντας τα όμοια
Καταληκτικές δραστηριότητες (δύο διδακτικές ώρες) Ανά ομάδες μέσα από την εφαρμογή ΤuxPaint ομαδοποιουμε λουλούδια ανάλογα με το χρώμα τους και ταξινομούμε ανάλογα με το μέγεθός τους. Τα παιδιά ψυχαγωγούνται και εεξοικειώνονται με μαθηματικές έννοιες.
Ομαδοποιούμε ανά χρώμα τα λουλούδια και πληκτρολογούμε τον αντίστοιχο αριθμό μετρώντας την ποσότητά τους.
Άυξουσα Ταξινόμηση ανά μέγεθος και αρίθμηση. Οι μαθητές ανά ομάδα, τοποθετούν στη σειρά τα λουλούδια και τον αντίστοιχο αύξοντα αριθμό.
5η φάση (μία διδακτική ώρα)
Συγκέντρωνουμε όλα τα στοιχέια μας και κάθε ομάδα παρουσιάζει τα ευρήματά της. 14.Παρουσίαση εργασιών – Στρογγυλό τραπέζι Όταν διερευνηθεί το θέμα και ολοκληρωθούν οι εργασίες , μαζευόμαστε στην ολομέλεια της τάξης και αρχίζει η κάθε ομάδα με τον εκπρόσωπό της να παρουσιάζει τα αποτελέσματα της νέας γνώσης που αποκόμισε και οι οποίες καταγράφονται ως συνέχεια του πρώτου πίνακα διερεύνησης γνώσεων. Όλες οι απόψεις, ιδέες και γνώσεις επαινούνται και γίνονται δεκτές. Ακολουθεί συζήτηση, προβληματισμοί και σχολιασμός επί του θέματος. 15.Συμπληρωματική εργασία (μία διδακτική ώρα) Μέσα από το εκπαιδευτικό λογισμικό ts.sch.gr, και συγκεκριμένα Γλώσσα Α΄-Β΄ ,προσπαθούμε να ενώσουμε τα ονόματα λουλουδιών με το αρχικό τους γράμμα, στοχέυοντας στην φωνολογική ενημερότητα. Τοποθετώντας με το drag and drop, τα σακούλια με λέξεις των λουλουδιών στο χώμα, αυτά αναπτύσσονται και λαμβάνουμε πληροφορίες για το όνομα τους και τα εξωτερικά χαρακτηριστικά τους. Ο κήπος πρίν.. http://ts.sch.gr/repo/online-packages/dim-glossa-a-b/start.html
Ο κήπος μετά
16.Επεκτασιμότητα σεναρίου Τα παιδιά εξερευνούν τα είδη λουλουδιού που έχουν στο σπίτι και έπειτα στο σχολείο. Αποφασίζουμε να φυτέψουμε στο σχολείο διάφορα λουλούδια. Πληκτρολογούμε τις ονομασίες τους, εκτυπώνουμε, πλαστικοποιούμε και τα τοποθετούμε ως ταμπελάκια στα αντίστοιχα μέρη φύτευσής τους, παρακολουθώντας την πορεία ανάπτυξής τους. Σταδιακά φωτογραφίζουμε με σκοπό τη δημιουργία mixbook με τίτλο ¨τα λουλούδια μας¨ και το κοινοποιούμε διαδικτυακά, στο facebook και στο site της εκπαιδευτικού για να έχουν πρόσβαση και οι γονείς των μαθητών.
17.Αξιολόγηση (διαμορφωτική και τελική) Η αξιολόγηση του σεναρίου πραγματοποιείται καθ ΄ όλη τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, αποτιμώντας αν έχουν γίνει κατανοητές οι οδηγίες από τους μαθητές κατά πόσον υπάρχει ενδιαφέρον, τυχόν αδυναμίες που μπορεί να υπάρξουν. Ο εκπαιδευτικός ως βοηθός, συντονιστής, με τη χρήση της τεχνολογίας, έχει ως κύριο μέλημα την ενθάρρυνση των μαθητών, την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων με την συνεργασία, αλληλεπίδραση και επικοινωνία μεταξύ τους και την χαρά από την
όλη διαδικασία. Τυχόν προβλήματα όπως η ύπαρξη ενός μόνο Η/Υ στην τάξη και η αναμονή για την κάθε ομάδα, μπορεί να προκύψουν. Ωστόσο ο σωστός σχεδιασμός και προετοιμασία από την εκπαιδευτικό σε συνδυασμό με την χρήση νέων τεχνολογιών, θα συμβάλλει στην επίτευξη του σκοπού και των στόχων του εκπαιδευτικού σεναρίου και στην ολοκλήρωση του με επιτυχία.