Een heldere kijk op het rioolstelsel met Rosi

Een heldere kijk op het rioolstelsel

met

Een nieuw digitaal platform waar klantenbeleving en administratieve eenvoud centraal staan: dat is Rosi! Aquafin ontwikkelt deze gebruiks vriendelijke webapplicatie mét en voor gemeenten zodat zij een beter inzicht krijgen in hun riolering en hun beleid hierop kunnen afstemmen. Want een goed preventief assetmanagement kan veel leed en kosten besparen.

Gemeentelijke riolen in Vlaanderen hebben vandaag een gemiddelde leeftijd van 40 à 50 jaar. In veel gevallen is niet geweten in welke toestand ze zich bevinden. Beschadigingen zoals barsten en ingroei van boomwortels kunnen op een bepaald moment een rioolbreuk of wegverzakking veroorzaken. Afhankelijk van de locatie waar zo'n incident zich voordoet, kan dat zeer grote gevolgen hebben. Denk maar aan een winkelstraat of een drukke verbindings weg. Bovendien kan het ongezuiverde afvalwater de omgeving vervuilen. Los van de ecologische en maatschappelijke gevolgen, is de herstelling van een zinkgat ook nog eens veel duurder dan wanneer er preventief was ingegrepen.

RUIME ERVARING

De Vlaamse overheid vraagt aan steden en gemeenten om hun riool stelsel en de staat ervan in kaart te brengen tegen 2027 (zie kader).

Aquafin heeft veel ervaring met het ruimen en inspecteren van riolen en vervolgens de juiste aanbevelingen aan gemeenten te doen. We bieden deze assetmanagement service al enkele jaren aan en in de toekomst zal asset management alleen maar aan belang winnen. De minimale vereisten van Vlaanderen waren voor Aquafin de aanleiding om te polsen naar de ervaringen van gemeenten en steden die bij Aquafin de assetmanagement service afnemen. Wat vinden zij daarvan? Wat kan er beter?

De voornaamste feedback was dat Aquafin het preventief assetmanagent heel goed doet. Het risicogebaseerd en preventief inschatten van de kriticiteit van leidingen zit robuust in elkaar. Inspectieplannen opmaken en de inspecties uitvoeren, maken deel uit van een goed werkende assetmanagement service. Dat beaamt ook Peter Habraken, verantwoordelijke uitbestede werken Hamont-Achel: “We dachten altijd dat het uitstel van inspecties en renovaties van onze riolering geen grote consequenties had. De problemen waren gewoon niet zichtbaar. Totdat we door verzakking onze hoofdweg ongeveer 11 weken moesten afsluiten. Samen met Aquafin hebben we nu ons rioolbeheer op orde gebracht. We hebben er zelfs voor kunnen zorgen dat de waterkwaliteit van onze Warmbeek er enorm op voorruit is gegaan.”

KLANTENBELEVING CENTRAAL

Waar bij de geconsulteerde gemeenten wél vraag naar was, was een meer geconsolideerd beeld van hoe de gemeente er op het vlak van riolering aan toe is. Aquafin moest dus nog meer inzetten op een eenvoudigere, meer holistische klantenbeleving. En daar is Rosi!

Maarten Raemdonck, manager Innovatie bij Aquafin: “Rosi is een nieuwe klantenbeleving voor klantgemeenten van Aquafin en Riopact waar we als eerste service onze assetmanagement dienst verlening in aanbieden. Allicht volgen er mettertijd ook andere services. Enerzijds is Rosi een model dat de facturatie en administratie eenvoudiger en transparanter gaat maken voor de klantgemeenten. Maar Rosi is ook een digitaal platform, een webapplicatie, die steden en gemeenten een duidelijk inzicht geeft in hoe hun rioolstelsel eraan toe is. Op één platform krijgen ze alles te zien, in plaats van in allerlei mails, Excel-sheets en documentjes. Wat is de status van een riool in een straat? Wat is de aanbeveling van Aquafin? Waar moet de gemeente inspecteren, hoeveel gaat die inspectie kosten en waar moet worden ingegrepen? De gemeente krijgt een duidelijk beeld van hoeveel ze structureel moet voorzien in haar begroting om die inspecties te doen, maar ook van welke budgetten ze moeten voorzien voor ingrepen in een straat of deelgemeente. Dat inzicht creëren, laat gemeenten toe hun beleid daarop af te stemmen.”

EEN CO-CREATIEF TRAJECT

Rosi is nog volop in ontwikkeling. “Als klantenbeleving centraal staat, kan je niet anders dan zo’n applicatie in samenspraak met je klanten ontwikkelen”,

gaat Maarten verder. “Eerst deden we die bevraging bij enkele steden en gemeenten naar de pro’s en contra’s van de huidige manier van werken. Vanuit de werkpunten zijn we gaan kijken naar een administratief eenvoudiger model, naar een digitale klanten beleving om dat allemaal te ondersteunen. En ook dat model hebben we afgetoetst bij de gemeenten nog voor we iets in ontwikkeling hebben gebracht. Op basis van die feedback hebben we bijgestuurd, opnieuw bevraagd en dan pas is het ontwikkelingstraject gestart. Ook de komende maanden gaan we iteratief functionaliteiten vrijgeven, testen en bijsturen waar nodig.”

In juli 2021 start Aquafin met 4 piloot gemeenten die al een assetmanagement service afnemen bij Aquafin, volgens het nieuwe model van administratie en facturatie. Die 4 gemeenten gaan dat in de zomer uitgebreid testen. In oktober 2021 krijgen zij dan het digitaal platform erbij ter ondersteuning. Dan schalen we ook op naar een 8-tal gemeenten.

BORNEM IS PILOOTGEMEENTE

Bornem is één van de gemeenten die in het pilootproject van Rosi stapt. Yves Lenaerts, diensthoofd Patrimonium, vertelt waarom: “We zijn al een tijdje zoekende naar hoe we alle info die we door de jaren heen verzamelden via inspecties en onderzoeken naar de staat van onze rioleringen overzichtelijk kunnen bewaren en raadplegen. Bovendien gebeuren inspecties meestal pas als er een concrete aanleiding voor is. En dat is dikwijls een verzakking. Dan komen we eigenlijk al te laat. We waren er al langer van overtuigd dat een goed preventief beheer van onze rioleringen ervoor kon zorgen dat we veel minder voor onverwachte grote schades en dus ook onkosten komen te staan. Toen Aquafin ons het project Rosi kwam voorstellen, zagen we daar dan ook meteen in waar we al een tijdje naar opzoek waren. ”

www.rosi.be

“We ontwikkelen Rosi in co-creatie met gemeenten.”

Maarten Raemdonck

MINIMUMVEREISTEN

Met de minimumvereisten wil de Vlaamse Regering tegen 2027 een uniform, gebiedsdekkend beeld krijgen van de toestand van de riolen. Ze wil een duidelijk zicht hebben op de grootste risico's in de 50.000 km rioleringen die in de Vlaamse bodem liggen. Dat betekent niet dat alle riolen moeten geïnspecteerd worden. De klemtoon ligt op leidingen die bij falen het meeste risico lopen op grote gevolgschade. Gemeenten die voor Rosi kiezen, krijgen een transparante blik op geplande inspecties, resultaten en adviezen.