BIJ WERVING STEEDS MEER CONCURRENTIE VAN COLLEGABEDRIJVEN
ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO OKTOBER 2018
ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO OKTOBER 2018
In deze Arbeidsmarktmonitor worden de voornaamste arbeidsmarktontwikkelingen weergegeven waarmee bedrijven in de Metalektro in de eerste helft van 2018 te maken hadden. In deze uitgave is er extra aandacht voor de ontwikkeling en arbeidsmarktgevolgen van Smart Industry. Deze Arbeidsmarktmonitor is samengesteld door het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van de Universiteit Maastricht, in opdracht van A+O.
INHOUD Inhoud 1 Werkgelegenheidsontwikkeling eerste helft 2018
4
Vooral uitvoerende technici steeds moeilijker te werven
7
Vergrijzing in de Metalektro zet onverminderd door
14
Inzoomen op Smart Industry
21
2
WERKGELEGENHEIDSONTWIKKELING EERSTE HELFT 2018 De sterke groei van de werkgelegenheid in de Metalektro zet onverminderd door in de eerste helft van 20181. Zowel de gerealiseerde groei als de verwachte groei voor de nabije toekomst ligt op een historisch hoog niveau (figuur 1). Cijfers van de het CBS bevestigen deze sterke werkgelegenheidsontwikkeling en positieve verwachting2.
oor een verandering in de structuur van de vragenlijsten wordt D vanaf 2018 nog maar 2x per jaar geĂŻnformeerd naar de werkgelegenheidsgroei. Dit is de reden dat een observatie voor april 2018 ontbreekt. 2 https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/82435NED/ table?dl=10E40 1
3
ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO OKTOBER 2018
FIGUUR 1
WERKGELEGENHEIDSBAROMETER BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, 2009-2018
4
WERKGELEGENHEIDSONTWIKKELING
FIGUUR 2
NETTO-INSTROOM NAAR PROVINCIE3 BRON: PME, BEWERKING ROA, 2018
+3,5% +5,3% NL: +3,1%
+1,8% +3,1% +1,5% 3,3%
+2,7% +2,1%
+1,6% +3,0% +2,2%
+6,4%
WERKGELEGENHEIDSGROEI IN BIJNA ALLE PROVINCIES
RUIME MEERDERHEID VAN DE WERKNEMERS IN DE METALEKTRO WERKT OP BASIS VAN EEN VAST CONTRACT.
Ook analyses op data van pensioenfonds PME tonen dat de werkgelegenheid in de eerste helft van 2018 sterk is gegroeid (figuur 2), met gemiddeld 3.1 procent over heel Nederland. Uitzonderlijk is dat in deze periode de nettoinstroom in รกlle provincies positief is geweest.
Tachtig procent van de werknemers in de Metalektro werkt op basis van een vast contract. De overige werknemers zijn in dienst op een tijdelijk contract (9%) of is ingeleend (11%). 3
5
Gebaseerd op de woonplaats van de werknemers
ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO OKTOBER 2018
KORT EN KRACHTIG
Werkgelegenheidsgroei blijft bijzonder hoog in de Metalektro. Netto-instroom van werkgelegenheid voor het eerst in elke provincie positief. Tachtig procent van de werknemers in de Metalektro heeft een vast contract.
6
WERVING
VOORAL UITVOERENDE TECHNICI STEEDS MOEILIJKER TE WERVEN De toegenomen werkgelegenheid in de Metalektro heeft ook zijn weerslag op de gemiddelde vacatureduur (figuur 3). Deze was tot de eerste helft van 2017 vrij stabiel, maar neemt sinds de tweede helft van 2017 gestaag toe. Vooral het aantal vacatures dat 3 tot 5 maanden open staat neemt toe, terwijl het aantal vacatures dat binnen 2 maanden wordt vervuld sterk is afgenomen.
7
< 1 MAAND
1-2 MAANDEN
8
3-5 MAANDEN
6-12 MAANDEN
> 1 JAAR JULI 2018
GEEN METING
JANUARI 2018
OKTOBER 2017
JULI 2017
APRIL 2017
JANUARI 2017
OKTOBER 2016
JULI 2016
APRIL 2016
JANUARI 2016
OKTOBER 2015
JULI 2015
APRIL 2015
JANUARI 2015
OKTOBER 2014
JULI 2014
APRIL 2014
JANUARI 2014
OKTOBER 2013
JULI 2013
APRIL 2013
ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO OKTOBER 2018
FIGUUR 3
GEMIDDELDE DUUR VACATURES (% BEDRIJVEN)
BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, 2013-2018
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0
WERVING
FIGUUR 4
20 18
PROBLEMEN BIJ HET AANTREKKEN VAN TECHNICI (% BEDRIJVEN) BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, 2007-2018
20
17
50%
20
08
20
07
60%
16 20
15 20
0
20
14
30%
20
20
13
11
20
12
40%
200
9
201
20%
10%
VEEL PROBLEMEN
ERG VEEL PROBLEMEN
VERDER TOEGENOMEN PROBLEMEN BIJ WERVING.
2007/2008 rond het uitbreken van de crisis – te overtreffen. De problemen zijn het grootst bij de werving van uitvoerende technici. Tachtig procent van de bedrijven met wervingsproblemen heeft (erg) veel moeite om uitvoerende technici aan te trekken (figuur 5).
In 2018 geeft voor het eerst in elf jaar tijd meer dan de helft van de bedrijven aan dat ze (erg) veel problemen ervaren bij het aantrekken van technisch personeel (figuur 4). De huidige wervingsproblematiek lijkt daarmee de vorige periode van wervingsproblemen – die piekte in
9
ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO OKTOBER 2018
FIGUUR 5
PROBLEMEN BIJ HET VINDEN VAN TECHNICI, NAAR FUNCTIECATEGORIE (% BEDRIJVEN) BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, 2007-2018
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
UITVOERENDE TECHNISCHE FUNCTIES
ONDERSTEUNENDE TECHNISCHE FUNCTIES
LEIDINGGEVENDE TECHNISCHE FUNCTIES
ENGINEERING EN R&D FUNCTIES
TECHNISCH OPGELEIDE VERKOPERS
10
WERVING
FIGUUR 6
BELANGRIJKSTE OORZAKEN VAN DE WERVINGSPROBLEMEN VOOR TECHNICI (% BEDRIJVEN)
BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, 2014-2018
67% 61%
60%
63%
51%
50% 52%
41% 37%
40%
35%
33%
32% 27% 28%
21%
20% 12%
17%
15%
TE WEINIG AANBOD VANUIT OPLEIDINGEN
TE WEINIG SOLLICITANTEN
SOLLICITANTEN HEBBEN ONVOLDOENDE WERKERVARING
SOLLICITANTEN HEBBEN NIET DE JUISTE COMPETENTIES
15% 15%
TE WEINIG AANBOD VAN MENSEN MET INTERESSE IN EEN TECHNISCH BEROEP
23%
22%
20%
26% 26%
22%
16% 15%
14%
10% 5% 1%
3%
5% 5%
6%
8%
10%
9% 5%
7% 3%
5% 2014 2015 2016
TE HOGE SALARISEISEN VAN SOLLICITANTEN
TE HOGE ANDERE EISEN (DEELTIJD,FLEXIBEL WERKEN) VAN SOLLICITANTEN
CONCURRENTIE VAN ANDERE BEDRIJVEN BINNEN DE METALEKTRO
CONCURRENTIE VAN ANDERE BEDRIJVEN BUITEN DE METALEKTRO
2017 2018
juiste competenties ontberen en valt op dat concurrentie van andere bedrijven binnen de Metalektro sinds 2013 elk jaar vaker genoemd wordt en in 2018 sterk is doorgestegen naar inmiddels bijna 25 procent van de bedrijven.
Als oorzaak van de wervingsproblemen wordt een tekort aan sollicitanten steeds vaker genoemd, inmiddels door 60 procent van de bedrijven (figuur 6). Daarnaast ervaart meer dan de helft van de bedrijven dat sollicitanten de
11
ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO OKTOBER 2018
FIGUUR 7
DIRECT MERKBARE GEVOLGEN VAN WERVINGSPROBLEMEN (% BEDRIJVEN) BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, 2015-2018
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
TOEGENOMEN WERKDRUK
WERK BLIJFT LIGGEN / DEADLINES WORDEN GEMIST
LEVERTIJDEN WORDEN LANGER
HOGERE KOSTEN DOORDAT WERK MOET WORDEN UITBESTEED
2015
HOGERE WERVINGS- OF OPLEIDINGSKOSTEN
2016
2017
VERMINDERING VAN DE KWALITEIT VAN DE PRODUCTIE
MINDER MOGELIJK HEDEN TE INNOVEREN
SLECHTERE CONCURRENTIE POSITIE
VERLIES AAN ORDERS
2018
genoemd, al is dit wel een afname van 19 procentpunt ten opzichte van 2017. Ook zien we een toename in het aantal bedrijven dat hogere wervings- of opleidingskosten rapporteert.
Figuur 7 toont dat de wervingsproblemen vooral leiden tot een toegenomen werkdruk. Een ander veelgenoemd gevolg van wervingsproblemen is het blijven liggen van werk en/of het missen van deadlines. Langer wordende levertijden wordt ook door 37 procent van de bedrijven
12
WERVING
KORT EN KRACHTIG
Vacatures in de Metalektro staan steeds langer open. Vooral uitvoerende technici zijn moeilijk te vinden. Een tekort aan sollicitanten steeds vaker genoemd als oorzaak van de wervingsproblemen. Wervingsproblemen leiden vooral tot toenemende werkdruk binnen bedrijven.
13
ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO OKTOBER 2018
VERGRIJZING IN DE METALEKTRO ZET ONVERMINDERD DOOR De gemiddelde leeftijd van werknemers in de Metalektro blijft stijgen. In samenhang met de krappe arbeidsmarkt voor technici zorgt dit voor toenemende vervangingsproblemen. Steeds meer metalektrobedrijven bieden dan ook active-aging instrumenten aan om de duurzame inzetbaarheid van het personeel te bevorderen. De gemiddelde leeftijd in de Metalektro bereikte in juli 2018 de 45,8 jaar voor mannen en 43,9 jaar voor vrouwen. In 2014 was dit nog respectievelijk 45,1 jaar en 43 jaar. De leeftijdsverschuiving komt duidelijk naar voren in figuur 8. Te zien is dat het aandeel 50-plussers onder mannen sterk is toegenomen, terwijl onder vrouwen de verschuiving zich vooral voordoet van 40-45 jaar naar 45-50 jaar.
14
VERGRIJZING
FIGUUR 8
LEEFTIJDSPIRAMIDE METALEKTRO, NAAR GESLACHT BRON: PME, 2014-2018; BEWERKING DOOR ROA
LEEFTIJD 70
65
60
55
50
45
40
35
30
25
20 4000
3000
2000
1000
0
0
AANTAL VROUWELIJKE MEDEWERKERS JULI 2018 AANTAL VROUWELIJKE MEDEWERKERS MAART 2014
1000
2000
3000
4000
AANTAL MANNELIJKE MEDEWERKERS JULI 2018 AANTAL MANNELIJKE MEDEWERKERS MAART 2014
15
ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO OKTOBER 2018
FIGUUR 9
VERWACHTE VERVANGINGSPROBLEMEN ALS GEVOLG VAN PENSIONERINGEN (% BEDRIJVEN) BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, 2007-2018
UITVOERENDE TECHNISCHE FUNCTIES
LEIDINGGEVENDE TECHNISCHE FUNCTIES
TECHNISCH OPGELEIDE VERKOPERS
ONDERSTEUNENDE TECHNISCHE FUNCTIES
2018
ENGINEERING EN R&D FUNCTIES
Steeds meer metalektrobedrijven verwachten vervangingsÂproblemen als gevolg van pensioneringen (figuur 9). Natuurlijk kan dit niet geheel los worden gezien van de huidige arbeidsmarktkrapte, die vervanging immers ook bemoeilijkt.
16
VERGRIJZING
FIGUUR 10
MAATREGELEN OM VERWACHTE PROBLEMEN BIJ DE VERVANGING VAN TECHNISCH PERSONEEL DAT MET PENSIOEN GAAT TE BEPERKEN (% BEDRIJVEN), 2016-2018 BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, 2016-2018
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10% NIEUWE WERKNEMERS AANNEMEN EN ZELF OPLEIDEN
NIEUWE, GOED OPGELEIDE WERKNEMERS AANNEMEN
SCHOOLVERLATERS AANNEMEN
DE WERKNEMERS BREDER INZETBAAR MAKEN DOOR TAAKROULATIE
HET HUIDIGE PERSONEEL OM- OF BIJSCHOLEN
0%
40%
30%
20%
10% CARRIÈREPLANNING VAN DE WERKNEMERS STIMULEREN
AANTREKKELIJKHEID VAN HET BEDRIJF ALS WERKGEVER VERGROTEN
RELATIES MET HET ONDERWIJSVELD INTENSIVEREN
GEBRUIK MAKEN VAN ARBEIDSBESPARENDE TECHNOLOGIE
OUDERE WERKNEMERS STIMULEREN OM LANGER DOOR TE WERKEN
0%
10%
2016
2017
2018
MENSEN DIE AL MET PENSIOEN ZIJN TIJDELIJK TERUG HALEN
TIJDELIJK EXTRA PERSONEEL WERVEN
ANDERS
0%
aannemen van schoolverlaters, het stimuleren van carrièreplanning en het vergroten van de aantrekkelijkheid van het bedrijf als werkgever. Ook de percentages bedrijven die ouderen stimuleren om langer door te werken of ze tijdelijk terug halen uit pensioen zijn in drie jaar tijd meer dan verdubbeld.
Veel bedrijven nemen maatregelen om de verwachte vervangingsproblemen te beperken. De twee meest genoemde maatregelen zijn het aannemen en zelf opleiden van nieuw personeel en het aannemen van goed opgeleide werknemers (figuur 10). Maatregelen die de laatste jaren door steeds meer bedrijven worden genomen zijn het
17
ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO OKTOBER 2018
TABEL 1
TOP 5 ACTIVE-AGING INSTRUMENTEN OM DUURZAME INZETBAARHEID TE BEVORDEREN BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, 2016-2018
2017
2016
2018
1
Aandacht voor (fysieke) belasting (bijv. tiltraining, fysieke belasting, RSI en preventie) (60%)
Toepassen van hulpmiddelen om fysieke problemen te voorkomen/ verhelpen (62%)
Toepassen van hulpmiddelen om fysieke problemen te voorkomen/ verhelpen (67%)
2
Rekening houden met leeftijdsopbouw binnen bedrijf bij werving nieuw personeel (56%)
Aandacht voor (fysieke) belasting (bijv. tiltraining, fysieke belasting, RSI en preventie) (56%)
Aandacht voor (fysieke) belasting (bijv. til-training, fysieke belasting, RSI en preventie) (63%)
3
Toepassen van hulpmiddelen om fysieke problemen te voorkomen/ verhelpen (56%)
Multi/breed inzetbaar maken van medewerkers (56%)
Multi/breed inzetbaar maken van medewerkers (61%)
4
Multi/breed inzetbaar maken van medewerkers (55%)
Rekening houden met leeftijdsopbouw binnen bedrijf bij werving nieuw personeel (49%)
Rekening houden met leeftijdsopbouw binnen bedrijf bij werving nieuw personeel (54%)
5
Voorlichting over gezonde leefstijl (34%)
Deeltijdpensioen (36%)
Bewaken balans werk/privé (46%)
BELEMMERINGEN BIJ DUURZAME INZET MEDEWERKERS
Ook active-aging instrumenten worden steeds vaker ingezet (tabel 1). Twee derde van de bedrijven maakt gebruik van hulpmiddelen om fysieke problemen te voorkomen of te verhelpen. Ook aandacht voor fysieke belasting en het breed inzetbaar maken van medewerkers wordt al door meer dan 60 procent van de bedrijven genoemd. Opvallend is dat de work-life balance prominent de top vijf is binnen gekomen en deze dus door steeds meer bedrijven onderkend wordt als belangrijk in het kader van duurzame inzetbaarheid.
Net als voorgaande jaren is ‘onvoldoende geschikte functies beschikbaar voor functieverandering’ de meest genoemde belemmering die bedrijven ervaren bij het duurzaam inzetbaar houden van hun medewerkers. Het aantal bedrijven dat helemaal geen belemmeringen ervaart is iets afgenomen, van 34 procent in 2017 naar 25 procent in 2018 (figuur 11).
18
VERGRIJZING
FIGUUR 11
BELEMMERINGEN BIJ HET DUURZAAM INZETBAAR HOUDEN VAN WERKNEMERS (% BEDRIJVEN)
BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, 2016-2018
0%
20%
10%
30%
40%
ONVOLDOENDE GESCHIKTE FUNCTIES BESCHIKBAAR VOOR FUNCTIEVERANDERING TAAKINHOUD IS ONVOLDOENDE AAN TE PASSEN ONVOLDOENDE MOTIVATIE/ BETROKKENHEID VRIJSTELLING VAN BELASTENDE ARBEID ONVOLDOENDE MOGELIJK ONVOLDOENDE VERMOGEN VOOR OMSCHOLING NAAR ANDERE FUNCTIE ONVOLDOENDE VERMOGEN OM NIEUWE KENNIS EN ONTWIKKELINGEN BIJ TE HOUDEN ONVOLDOENDE WERKVERMOGEN IN RELATIE TOT DE LICHAMELIJKE EISEN VAN HET WERK VEREISTE VAKKENNIS EN VAARDIGHEDEN ONVOLDOENDE AANWEZIG ARBEIDSTIJDEN ZIJN ONVOLDOENDE AAN TE PASSEN ONVOLDOENDE AANDACHT VOOR DUURZAME INZETBAARHEID ONDER LEIDINGGEVENDEN VEREISTE AANPASSINGEN AAN DE WERKPLEK/ WERKOMGEVING TECHNISCH NIET HAALBAAR ONVOLDOENDE WERKVERMOGEN IN RELATIE TOT DE PSYCHISCHE (GEESTELIJKE) EISEN VAN HET WERK ONVOLDOENDE GESCHIKTE HRINSTRUMENTEN ONVOLDOENDE MOGELIJKHEDEN VOOR OPLEIDING EN ONTWIKKELING VEREISTE AANPASSINGEN AAN DE WERKPLEK/WERKOMGEVING FINANCIEEL NIET HAALBAAR GEEN BELEMMERINGEN
2016 2017 2018
19
ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO OKTOBER 2018
KORT EN KRACHTIG
In 4 jaar tijd is de gemiddelde leeftijd in de Metalektro met zoâ&#x20AC;&#x2122;n driekwart jaar toegenomen. Verwachte vervangingsproblemen van personeel dat met pensioen gaat nemen toe. Twee derde van de bedrijven zet in het kader van duurzame inzetbaarheid hulpmiddelen in om fysieke problemen te voorkomen/verhelpen. Te weinig geschikte functies voor functieverandering bij steeds meer bedrijven een struikelblok om het personeel duurzaam inzetbaar te houden.
20
SMART INDUSTRY
INZOOMEN OP SMART INDUSTRY Van de 267 bedrijven die deelnamen aan dit vragenblok van de Arbeidsmarktmonitor Metalektro, geeft 23 procent aan gebruik te maken van één of meerdere Smart Industry productietechnologieën. Dit is een lichte afname ten opzichte van 2017. 55 procent antwoordt dat ze hier (nog) geen gebruik van maken. Voor de overige 22 procent van de respondenten is het niet duidelijk of in hun bedrijf gebruik wordt gemaakt van Smart Industry. Door grote bedrijven wordt significant vaker gebruik van Smart Industry technologie gerapporteerd dan door het MKB. Dit blijkt uit de tweede uitgebreide peiling in de Arbeidsmarktmonitor Metalektro over het thema Smart Industry en de gevolgen daarvan voor scholing van werknemers en werkgelegenheid.
21
ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO OKTOBER 2018
FIGUUR 12
‘SMART INDUSTRY’ PRODUCTIETECHNOLOGIEËN DIE MOMENTEEL GEBRUIKT WORDEN (% VAN DE BEDRIJVEN MET SMART INDUSTRY) BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, 2017-2018 BIG DATA EN CLOUD COMPUTING
INDUSTRIELE ROBOTICA
GEAVANCEERDE ICT INFRASTRUCTUUR
38%
BIG DATA EN CLOUD COMPUTING
ANDERS
2017
48% 61% 15% 3D PRINTING GEAVANCEERDE ICT INFRASTRUCTUUR
28%
30% INDUSTRIELE ROBOTICA
ANDERS
48% 3D PRINTING
70%
INDUSTRIËLE ROBOTICA EN GEAVANCEERDE ICT INFRASTRUCTUUR NOG STEEDS DE MEEST GEBRUIKTE SMART INDUSTRY PRODUCTIE TECHNOLOGIEËN
25%
25%
2018
weet of in hun bedrijf gebruik wordt gemaakt van Smart Industry technologie nog altijd meer dan een vijfde bedraagt, moeten we de verschuivingen ten opzichte van 2017 voorzichtig interpreteren.
Binnen de bedrijven die aangeven gebruik te maken van Smart Industry technologie maakt 70 procent gebruik van industriële robotica en bijna de helft van geavanceerde ICT infrastructuur (figuur 12). Omdat de cijfers van vorig jaar op een relatief laag aantal respondenten waren gebaseerd en het aandeel respondenten dat niet
NOOT: Het betreft hier percentages bedrijven binnen de subgroep van deelnemende bedrijven die aangeven Smart Industry productie technologie te gebruiken (n=60 in 2018, n=39 in 2017).
22
SMART INDUSTRY
FIGUUR 13
DOEL VAN INDUSTRIËLE ROBOTICA (% VAN DE BEDRIJVEN MET INDUSTRIËLE ROBOTICA) BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, 2018
% 85 % 60
VERBETEREN KWALITEIT PRODUCTEN
VERHOGEN VAN DE PRODUCTIVITEIT
% 58
% 58
VERVANGEN ARBEID
VERLICHTEN ARBEID
% 50
VERVANGEN OUDERE MACHINALE PROCESSEN
% 47
VERBETEREN ARBEIDS OMSTANDIGHEDEN
% 12
% 5
MAKEN GEHEEL NIEUWE PRODUCTEN
VERMINDEREN BENODIGDE VIERKANTE METERS
% 8 ANDERS
MET WELK DOEL WORDT INDUSTRIËLE ROBOTICA INGEZET? De meeste bedrijven (85%) die gebruik maken van industriële robotica geven aan dit te doen om de productiviteit te verhogen. Andere veel genoemde doelen zijn het verbeteren van de kwaliteit van producten en het vervangen en/of verlichten van arbeid (figuur 13). NOOT: Het betreft hier percentages bedrijven uit de subgroep bedrijven die aangeven Smart Industry productietechnologie te gebruiken en vervolgens ‘industriële robotica’ hebben aangegeven als (één van) de gebruikte technologie(ën) (n=40).
23
ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO OKTOBER 2018
FIGUUR 14
AANGELEERDE/VERBETERDE COMPETENTIES MET GEGEVEN SCHOLING (% BEDRIJVEN WAAR DE INTRODUCTIE VAN
INDUSTRIËLE ROBOTICA GEPAARD GING MET TRAINING/ SCHOLING VAN DE MEDEWERKERS) BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, 2018
G
EDIENIN
ROBOTB
% 91 ROBOTPROGRAMMERING
% 71 ERKEN VEILIG WOBOTS MET R
% 68
% 57
STORIN ROBOT GEN AAN EN VERS ZOEKEN HELPE N
EFFECTEN VAN INDUSTRIËLE ROBOTICA OP WERKGELEGENHEID EN SCHOLING
% 46 ROBOT D OU ONDERH
% 43 OPNIEUW AF-/ INSTELLEN (KALIBRATIE) VAN ROBOTS
% 43
VAN REN AN V ROLE CONTWALITEIT BOTS DE K DOOR RO ERK HET ICHTE W VERR
De meest voorkomende competentie die men aanleert/ verbetert tijdens deze scholing is hoe een robot bediend moet worden, gevolgd door het veilig werken met robots en het programmeren van robots (figuur 14).
Het merendeel van de metalektrobedrijven met industriële robotica geeft aan dat de industriële robotica in hun bedrijf geen effect heeft gehad op de werkgelegenheid, terwijl bijna 90 procent van de bedrijven aangeeft dat de introductie van industriële robotica gepaard ging met scholing van hun werknemers. Dit betrof meestal een praktijkinstructie in groepsverband, maar ook theoretische scholing in groepsverband en in iets mindere mate individuele theoretische scholing en/of praktijkinstructie kwamen regelmatig voor.
NOOT: Het betreft hier percentages bedrijven uit de subgroepen bedrijven die aangeven industriële robotica te hebben geïntroduceerd en die aangeven dat dit gepaard ging met training/scholing (n=35).
24
SMART INDUSTRY
FIGUUR 15
DOEL VAN DE TOEKOMSTIGE INDUSTRIËLE ROBOTICA (% VAN DE BEDRIJVEN DIE INTRODUCTIE OF UITBREIDING VAN ROBOTICA IN HUN BEDRIJF VERWACHTEN)
BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, 2018
% 80
VERHOGEN VAN DE PRODUCTIVITEIT
% 44
VERVANGEN OUDERE MACHINALE PROCESSEN
% 68
VERLICHTEN ARBEID
% 64
VERVANGEN ARBEID
% 12
% 5
MAKEN GEHEEL NIEUWE PRODUCTEN
VERMINDEREN BENODIGDE VIERKANTE METERS
INTRODUCTIE VAN SMART INDUSTRY IN DE KOMENDE 12 MAANDEN
% 56
VERBETEREN KWALITEIT PRODUCTEN
% 52
VERBETEREN ARBEIDS OMSTANDIGHEDEN
daarvan. De beoogde doelen van deze te introduceren robotica worden weergegeven in figuur 15.
Aan alle deelnemende metalektrobedrijven, ongeacht of ze nu al gebruik maken van Smart Industry technologie, is gevraagd of ze verwachten dat in de komende 12 maanden nieuwe Smart Industry productietechnologie geïntroduceerd zal worden in hun bedrijf. Bijna de helft van de bedrijven (46%) geeft aan dit nog niet met zekerheid te kunnen zeggen. 36 procent geeft aan geen introductie van nieuwe Smart Industry productietechnologie in hun bedrijf te verwachten, 18 procent juist wel. Van de bedrijven die introductie van een nieuwe Smart Industry technologie voorzien, noemt de helft industriële robotica. Daarnaast verwacht ruim een kwart van de bedrijven die al gebruik maken van industriële robotica een uitbreiding
Bedrijven die al gebruik maken van industriële robotica, dit verwachten te introduceren of hierin een uitbreiding verwachten, geven in ruime meerderheid aan dat de werkgelegenheid in de komende twaalf maanden als gevolg van de industriële robotica niet zal veranderen. NOOT: Het betreft hier percentages bedrijven uit de subgroepen bedrijven die aangeven in de komende 12 maanden Smart Industry productietechnologie te introduceren en vervolgens ‘industriële robotica’ hebben aangegeven als (één van) de te introduceren technologie(ën) en bedrijven die uitbreiding van hun bestaande robotica verwachten (n=25).
25
ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO OKTOBER 2018
KORT EN KRACHTIG
Verhogen van de productiviteit meest genoemde doel van (toekomstige) industriĂŤle robotica. Hoe een robot (veilig) te bedienen en te programmeren zijn de meest aangeleerde competenties tijdens trainingen.
26
COLOFON
COLOFON Stichting A+O Metalektro brengt halfjaarlijks de ontwikkelingen op het gebied van arbeidsmarkt en scholing in de sector in kaart. Dit resulteert in de werkgelegenheidsbarometer die halfjaarlijks verschijnt op de website van A+O, alsmede in deze en andere edities van de Arbeidsmarktmonitor.
Meedoen aan het werkgeverspanel?
Stichting A+O Metalektro
Meld uw bedrijf aan: www.ao-metalektro.nl/ arbeidsmarktmonitor
Frankrijklaan 10A / 2391 PX Hazerswoude-Dorp / Postbus 77 / 2390 AB Hazerswoude-Dorp Telefoon 088 - 60 50 900 / info@ao-metalektro.nl /
Vragen?
In het bestuur van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding Metalektro zijn vertegenwoordigd;
Melanie Lancel staat u graag te woord. Telefoon 06-27 06 56 53. E-mail: m.lancel@ao-metalektro.nl De arbeidsmarktmonitor Metalektro is een uitgave van de Stichting A+O Metalektro.
Uitgave Oktober 2018
Redactie en productie A+O Metalektro. Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van de Universiteit Maastricht.
Aan deze uitgave werkten mee Expertpanel Arbeidsmarktmonitor Metalektro Communicatieadviseur A+O Metalektro
Ontwerp Meester Ontwerpers, Amsterdam
Druk
Overname uit deze uitgave is toegestaan, mits met bronvermelding
Zwaan Printmedia, Wormerveer
27
OKTOBER 2018
Een uitgave van de stichting arbeidsmarkt en opleiding in de Metalektro