Aneta Ostaszewska
wiono na sprzedaż tosty z podobizną Jacksona oraz napisem „Niewinny!” Tosty pojawiły się w internetowym portalu aukcyjnym eBay zaraz po ogłoszeniu wyroku uniewinniającego Jacksona z zarzutów o molestowanie seksualne14. Dużą popularnością cieszą także aukcje, podczas których wyprzedaje się części garderoby idoli. Po śmierci Jacksona na aukcje trafiły m.in. rękawiczka15 oraz „spalone kosmyki” jego włosów16. To osobliwe „zapatrzenie” w idola interpretuję jako jedną z charakterystycznych cech „kultury narcyzmu”.
POPKULT
W dobie Internetu bliskość podziwianych i podziwiających stwarza iluzję, że również publiczność może uczestniczyć w przedstawieniu w roli wykonawców. Możliwe jest to m.in. za sprawą programów telewizyjnych typu reality show oraz popularnych serwisów, takich jak: youtube.com, czy myspace.com. Pytaniem retorycznym jest, czy mamy do czynienia z nowymi obszarami, otwierającymi się dla poszukujących samospełnienia w roli wykonawców, czy jednak chodzi tu przede wszystkim o próbę zwrócenia uwagi na siebie? W „kulturze narcyzmu” aprobata samego siebie jest uzależniona od publicznego uznania. Homo narcissus istnieje (w pełni prawdziwie, w jego przekonaniu) tylko wtedy, gdy inni go dostrzegają. Toteż nastawiony jest na poszukiwanie takich doznań, które sprawią, że jego życie będzie zachwycać, wzruszać, a przede wszystkim wywoływać zazdrość innych. Pragnie podziwu, jakim idol cieszy się wśród publiczności. Status idola bowiem niesie ze sobą poczucie wyjątkowości. W „kulturze narcyzmu” idol spełnia podwójną funkcję: po pierwsze jest obiektem pożądania, a po drugie podmiotem identyfikacji. Idol to ktoś, dzięki któremu publiczność może zaspokajać własne (świadome i nieświadome) pragnienia; ponadto, jest tym, kim fani chcieliby być, ale z różnych przyczyn nie mogą. Narcystyczną potrzebę „przylegania” do kogoś podziwianego określam jako 14
Sprzedający zapewniał, że podobizna idola pojawiła się na licytowanych tostach jeszcze przed ogłoszeniem werdyktu sądu. Patrz: Tosty z podobizną Jacksona (2005). 15 Rękawiczka Jacksona za 50 tys. dolarów (2009). 16 Spalone kosmyki Jacksona idą na aukcję (2009).
282