Narcyzm i kosmoza
Ten opisany przez Freuda mechanizm obronny określają czynności impulsywne, odbiegające od normalnego funkcjonowania danej jednostki (seks, hazard, przemoc, używki). Obejmują zachowania gwałtowne, agresywne i przestępcze, jak również dość niewinne kaprysy i czynności pomyłkowe. We wszystkich przypadkach występuje jednak element impulsywny, tzn. dana czynność ma słabą motywację – także w oczach jej autora, który bezskutecznie poszukuje racjonalnego wyjaśnienia dla swojego zachowania” (Fhanér, 1996:216). Analitycy jungowscy wskazują z kolei na analogie pomiędzy pojęciem inflacji a freudowskim acting out: „(…) podmiot w potrzasku swych nieświadomych pragnień i fantazji przeżywa je ponownie w teraźniejszości i doznaje ich bezpośredniego wpływu, który wzmaga się wskutek unikania poznania ich źródła i powtarzalnego charakteru” (cyt. za: Samuels, Shorter, Plaut 1994:22). Generalnie, zarówno Freud i Jung doskonale zdawali sobie sprawę, że takie zachowania opóźniają pozytywne zmiany terapeutyczne, ponieważ pacjent nie jest w stanie „dojrzeć”, jaki nieświadomy proces ukrywa się za manifestowanym napięciem. Mindell (1995:24) porównuje terapię, jak i wszelkie praktyki duchowe, do procesu alchemicznego. Pacjent czy adept medytacji, powinien tak jak alchemik umieścić proces3 (sygnały) w medytacyjnym tyglu (uwaga) i podgrzewać go (amplifikować4), aż dokona się przemiana. 3
W psychologii Mindella (1995:25): „Proces to informacja, którą otrzymujemy dzięki specyficznym drogom (kanałom), takim jak widzenie, słyszenie, poruszanie się, odczuwanie, relacje, świat”. 4 Jungowska metoda amplifikacji polega na rozszerzeniu i wzbogaceniu treści marzenia sennego (albo fantazji na jawie) o wszystkie podobne, możliwe, analogiczne obrazy przy zachowaniu tożsamości jądra znaczeniowego. Z tym, że skojarzenia nie tylko pochodzą od pacjenta (jak ma to miejsce w psychoanalizie freudowskiej), lecz również od analityka. „Wychodząc z tego założenia, że wszystko, co kiedykolwiek zostało przez człowieka ujęte w obrazie lub słowie, posiada absolutną realność psychiczną, niezależnie od tego, czy powstało w tej lub innej epoce jako jednorazowy pomysł czy rezultat długiej tradycji lub badania naukowego – wszelka analogia dostarcza, o ile zawiera w sobie archetypowe aspekty motywu marzenia sennego, sposobów, umożliwiających precyzję i wyjaśnienie, potwierdzenie interpretacji” (Jacobi 1996:120). Natomiast w mindellowskiej psychologii zorientowanej na proces „Amplifikacja jest techniką polegającą na wzmacnianiu danego sygnału, w którym on się pojawia. W ten sposób staramy się dotrzeć do informacji, która się za nim kryje, tak aby wzbogacić daną sytuację” (Szymkiewiecz 2006:44). Wedle Mindella (1992:33) w procesach komunikacyjnych pojawiają się podwójne sygnały. Te sygnały, które wysyłamy w sposób niezamierzony podobne są do odszczepionych osobowości (kompleksów), które próbują mówić.
177