Επανάληψη A΄ Λυκείου 2015 by Andora Conti

Χημεία Α΄ Λυκείου Επανάληψη



Βαζηθέξ έκκμηεξ ζεωνίαξ Ιεζμδμιμγία- Παναηενήζεηξ

 

Αζθήζεηξ- Γνωηήζεηξ ηεξ Σνάπεδαξ Θεμάηωκ

Εηθόλα εμωθύιινπ

Peace Through Chemistry I

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας Lichtenstein, 1923 - 1997

ARTIST / MAKER: Roy

Σελίδα 2

ΓΠΑΚΑΘΕΦΕ ΥΕΙΓΖΑ΢

Α’ ΘΤΗΓΖΟΤ

 Βαζηθέξ έκκμηεξ ζεωνίαξ  Ιεζμδμιμγία  Αζθήζεηξ- Γνωηήζεηξ ηεξ Σνάπεδαξ Θεμάηωκ

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 3

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 4

ΒΑ΢ΖΗΓ΢ ΓΚΩ΢ΓΖ΢ Α΄ ΘΤΗΓΖΟΤ

Αημμηθόηεηα: Ο ανηζμόξ ηςκ αηόμςκ πμο απμηειμύκ ημ μόνημ εκόξ ζημηπείμο. Δηαημμηθά ζημηπεία: H2, O2, N2, F2, Cl2 , Br2, I2. Ιέηαιια Σα θονηόηενα είκαη: K, Ba, Ca, Na, Mg, Al , Mn, Zn, Cr, Fe, Co, Ni, Sn, Pb, Cu, Hg, Ag, Pt, Au. Ζδηόηεηεξ μεηάιιωκ: ζηενεά, θαιμί αγςγμί ζενμόηεηαξ θαη ειεθηνηθμύ νεύμαημξ, έπμοκ παναθηενηζηηθή ιάμρε, είκαη ειαηά θαη όιθημα θαη μεηαηνέπμκηαη ζπεηηθά εύθμια ζε ζεηηθά ηόκηα (θαηηόκηα). Αμέηαιια Σα θονηόηενα είκαη: H2, O2, N2, F2, Cl2 , Br2, I2, C, S, P. Ζδηόηεηεξ αμεηάιιωκ: είκαη ζηενεά ή αένηα εθηόξ ημο Br πμο είκαη ογνό, δεκ είκαη αγςγμί ηεξ ζενμόηεηαξ θαη ημο ειεθηνηθμύ νεύμαημξ, δεκ είκαη ειαηά θαη όιθημα θαη μεηαηνέπμκηαη ζπεηηθά εύθμια ζε ανκεηηθά ηόκηα (ακηόκηα). Γηενμπμιηθόξ δεζμόξ: ε ειθηηθή δύκαμε ειεθηνμζηαηηθήξ θύζεξ πμο ακαπηύζζεηαη μεηαλύ θαηηόκηςκ θαη ακηόκηςκ. Σμ θαηηόκ έπεη απμβάιιεη ηα ειεθηνόκηα θαη ημ ακηόκ έπεη πνμζιάβεη αοηά έηζη ώζηε κα απμθηήζμοκ ζηαζενή ειεθηνμκηθή δμμή. Ομμημπμιηθόξ δεζμόξ: μ δεζμόξ πμο δεμημονγείηαη με αμμηβαία ζοκεηζθμνά ειεθηνμκίςκ.

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 5

Δηαθμνέξ μμμημπμιηθμύ – εηενμπμιηθμύ δεζμμύ Ζμκηηθόξ δεζμόξ

Ομμημπμιηθόξ δεζμόξ

1. Σα άημμα πμο ζοκδέμκηαη έπμοκ

1. Σα άημμα πμο ζοκδέμκηαη έπμοκ μηθνή

μεγάιε δηαθμνά ειεθηνανκεηηθόηεηαξ

δηαθμνά ειεθηνανκεηηθόηεηαξ (αμέηαιιμ

(μέηαιιμ – αμέηαιιμ).

– αμέηαιιμ) ή είκαη άημμα ημο ίδημο πεμηθμύ ζημηπείμο.

2. ΢πεμαηίδεηαη με μεηαθμνά

2. ΢πεμαηίδεηαη με αμμηβαία ζοκεηζθμνά

ειεθηνμκίςκ από ημ ειεθηνμζεηηθό ζημ

ειεθηνμκίςκ, μπόηε δεμημονγμύκηαη

ειεθηνανκεηηθό άημμμ (απμβμιή –

θμηκά δεύγε ειεθηνμκίςκ.

πνόζιερε ειεθηνμκίςκ). 3. Οη ειθηηθέξ δοκάμεηξ μεηαλύ ηςκ

3. Οη ειθηηθέξ δοκάμεηξ μεηαλύ ηςκ

ηόκηςκ είκαη ειεθηνμζηαηηθήξ θύζεξ

αηόμςκ είκαη ειεθηνμμαγκεηηθήξ θύζεξ.

(Coulomb). 4. ΢πεμαηίδεηαη θνοζηαιιηθό πιέγμα

4. Δμμηθέξ μμκάδεξ είκαη ηα μόνηα.

πμο απμηειείηαη από ηόκηα. Δηαθμνέξ μμμημπμιηθώκ – εηενμπμιηθώκ εκώζεωκ Ζμκηηθέξ εκώζεηξ

Ομμημπμιηθέξ εκώζεηξ

1. Δεκ απμηειμύκηαη από μόνηα

1. Απμηειμύκηαη από μόνηα (ηα μόνηα

(ζπεμαηίδεηαη θνοζηαιιηθό πιέγμα πμο

ζογθναημύκηαη μεηαλύ ημοξ με αζζεκείξ

πενηέπεη ηα ηόκηα με θαζμνηζμέκε

δηαμμνηαθέξ δοκάμεηξ).

ακαιμγία). 2. Γίκαη ζηενεά θνοζηαιιηθά ζώμαηα με

2. Γίκαη αένηα, ογνά ή ζηενεά ζώμαηα με

ορειό ζεμείμ ηήλεξ.

παμειό ζεμείμ ηήλεξ.

3. Σα ηήγμαηα θαη ηα οδαηηθά ημοξ

3. ΢ε θαζανή μμνθή είκαη θαθμί αγςγμί

δηαιύμαηα είκαη θαιμί αγςγμί ημο

ημο ειεθηνηζμμύ.

ειεθηνηζμμύ. 4. Δηαιύμκηαη γεκηθά ζημ κενό

4. Γίκαη γεκηθά δοζδηάιοηεξ ζημ κενό (εθηόξ ακ ακηηδνμύκ με ημ Ε2Ο ή πενηέπμοκ πμιηθέξ μμάδεξ).

5. Ζμκηηθέξ εκώζεηξ είκαη ηα άιαηα, ηα

5. Ομμημπμιηθέξ εκώζεηξ είκαη μη

οδνμλείδηα ηςκ μεηάιιςκ, ηα μλείδηα ηςκ

εκώζεηξ μεηαλύ ηςκ αμέηαιιςκ : μλέα,

μεηάιιςκ θαη ηα οδνίδηα ηςκ μεηάιιςκ.

μλείδηα ηςκ αμεηάιιςκ, μη πενηζζόηενεξ μνγακηθέξ εκώζεηξ θαη ε NH3.

Ειεθηνανκεηηθόηεηα: Ε ηάζε ημο ζημηπείμο κα έιθεη ηα θμηκά δεύγε ηςκ ειεθηνμκίςκ ηςκ μμμημπμιηθώκ δεζμώκ ζημοξ μπμίμοξ ζομμεηέπεη. ΢εηνά ειεθηνανκεηηθόηεηαξ: F  O  N , Cl  Br  I , S , C  P  H .

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 6

Πμιωμέκμξ μμμημπμιηθόξ: Όηακ ημ θμηκό δεύγμξ ειεθηνμκίςκ ημο μμμημπμιηθμύ δεζμμύ έιθεηαη πενηζζόηενμ από ημ πημ ειεθηνανκεηηθό άημμμ. Ιε πμιωμέκμξ μμμημπμιηθόξ: Όηακ ημ θμηκό δεύγμξ ειεθηνμκίςκ ημο μμμημπμιηθμύ δεζμμύ έιθεηαη ελ ίζμο από ημοξ δύμ πονήκεξ. Ανηζμόξ μλείδωζεξ: Σμ πναγμαηηθό θμνηίμ ζηηξ εηενμπμιηθέξ εκώζεηξ. Σμ θαηκόμεκμ θμνηίμ ζηηξ μμμημπμιηθέξ όηακ ημ θμηκό δεύγμξ ειεθηνμκίςκ απμδμζεί ζημ πημ ειεθηνανκεηηθό. Ανηζμμί μλείδωζεξ θονηόηενωκ ζημηπείωκ Ιέηαιια

Αμέηαιια

K , Na, Li, Ag

-1

Ba, Ca, Mg , Zn

+1, (-1 ζηα οδνίδηα)

-2, (-1 ζηα οπενμλείδηα, +2 ζημ F2O)

Cu, Hg

+1, +2

Cl , Br , I

-1, +1, +3, +5, +7

Fe, Ni

+2, +3

-2, +4, +6

Pb, Sn

+2, +4

-3, +3, +5

+2, +4, +7

C , Si

-4, +4

+3, +6

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 7

Ανηζμμί μλείδωζεξ πμιοαημμηθώκ ηόκηωκ Τπεν-ηθό

- ηθό

-ώδεξ

Τπμ- -ώδεξ

όληκα

Cl 4 

ClO3

ClO2 

ClO

Τπενπιςνηθό

Υιςνηθό

Υιςνηώδεξ

Τπμπιςνηώδεξ

BrO4 

BrO3

BrO2 

BrO 

Τπενβνςμηθό

Βνςμηθό

Βνςμηώδεξ

Τπμβνςμηώδεξ

IO4 

IO3

IO2 

IO 

Τπενηςδηθό

Ζςδηθό

Ζςδηώδεξ

Τπμηςδηώδεξ

NO3

NO2 

Κηηνηθό

Κηηνώδεξ

SO42 

SO32

HSO4 

Θεησθό

Θεηώδεξ

Όληκμ ζεησθό

HSO3 Όληκμ ζεηώδεξ

CO32

HCO3

Ακζναθηθό

Όληκμ ακζναθηθό

PO43

HPO42

Φςζθμνηθό

Όληκμ θςζθμνηθό

H 2 PO4  Δηζόληκμ θςζθμνηθό

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 8

Ηαη μενηθέξ αθόμε....

MnO4

Cr2O72

OH 

οπενμαγγακηθό

Δηπνςμηθό

Τδνμλείδημ

CN 

CrO42

NH 4

Ηοάκημ,

Υνςμηθό

Αμμώκημ

Ηοακίδημ, Ηοακημύπμ

Ολέα: Οη εκώζεηξ πμο δηαιοόμεκεξ ζημ κενό δίκμοκ θαηηόκηα Ε+. ΢ομβμιηζμόξ ΕxΑ Οκμμαζία: α) ηα με μλογμκμύπα: Τδνμ – Α π.π. H Cl : οδνμπιώνημ π.π. H CN : οδνμθοάκημ Σα οδαηηθά δηαιύμαηα ημοξ μκμμάδμκηαη Τδνμ – Α-ηθό μλύ. π.π. H Cl : οδνμπιςνηθό μλύ. β) Σα μλογμκμύπα: Α μλύ π.π. HNO3 : κηηνηθό μλύ

H 2 SO3 : ζεηώδεξ μλύ. Βάζεηξ: Οη εκώζεηξ πμο δηαιοόμεκεξ ζημ κενό δίκμοκ ακηόκηα ΟΕ-. ΢ομβμιηζμόξ: Ι(ΟΕ)y. Οκμμαζία: οδνμλείδημ ημο Ι π.π. Κα ΟΕ: οδνμλείδημ ημο καηνίμο. Άιαηα: ΢ομβμιηζμόξ MxAy. Οκμμαζία: α) Σα με μλογμκμύπα άιαηα: Α – μύπμ Ι.

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 9

π.π. Na Cl πιςνημύπμ κάηνημ

Fe Br2 βνςμημύπμξ ζίδενμξ ΖΖ β) Ολογμκμύπα άιαηα. όκμμα Α όκμμα Ι π.π. K NO3 κηηνηθό θάιημ

Cu CO3 ακζναθηθόξ παιθόξ ΖΖ Ολείδηα: Οη εκώζεηξ ηςκ ζημηπείςκ με ημ μλογόκμ. ΢ομβμιηζμόξ: ΢2Οx όπμο x μ Α.Ο. ημο ΢. Οκμμαζία: Ολείδημ ημο ΢. π.π. K 2O μλείδημ ημο θαιίμο.

CO μμκμλείδημ ημο άκζναθα.

Fe2O3 μλείδημ ημο ζηδήνμο (ΖΖΖ) Υεμηθέξ Ακηηδνάζεηξ Ακηηδνάζεηξ απιήξ ακηηθαηάζηαζεξ: ΢εηνά ειεθηνμζεηηθόηεηαξ: K, Ba, Ca, Na, Mg, Al, Mn, Zn, Cr, Fe, Co, Ni, Sn, Pb, H, Cu, Hg, Ag, Pt, Au. ΢εηνά ειεθηνμανκεηηθόηεηαξ: F2, Cl2, Br2, Ο2, I2, S. Γίδε: i) Me(1) + Άιαξ(1)  Άιαξ(2) + Me(2) Ba + ZnCl2  BaCl2 + Zn Mg + CaCl2 ii) Me + μλύ  Άιαξ + H2↑ Me ειεθηνμζεηηθόηενμ ημο Ε2 Zn + 2HCl  ZnCl2 + H2↑ Ag + HBr iii) α) Ιe + H2O  οδνμλείδημ ημο Me + H2↑

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 10

(K, Na, Ba, Ca) β) Me + H2O  Ολείδημ ημο Me + H2 μπμημδήπμηε άιιμ ειεθηνμζεηηθόηενμ ημο Ε2 Βα + 2Ε2Ο  Βα(ΟΕ)2 + Ε2↑ Mg + H2O  MgO + H2↑ iv) Ame(1) + άιαξ(1)  άιαξ(2) + Ame(2) Ame(1) ειεθηνανκεηηθόηενμ ημο Ame(2) Cl2 + 2NaBr  2NaCl + Br2 Ακηηδνάζεηξ δηπιήξ ακηηθαηάζηαζεξ

Μία αληίδξαζε δηπιήο αληηθαηάζηαζεο γίλεηαη κόλν εθόζνλ έλα από ηα πξνϊόληα ηεο αληίδξαζεο: 1. «πέθηεη» ωο ίδεκα (θαηαβύζηζε), 2. εθθεύγεη ωο αέξην από ην αληηδξώλ ζύζηεκα, 3. είλαη ειάρηζηα ηνληηδόκελε έλωζε, δειαδή δηίζηαηαη ζε πνιύ κηθξό πνζνζηό. Η ηειεπηαία πεξίπηωζε ζίγεηαη ζρεδόλ απνθιεηζηηθά ζηελ εμνπδεηέξωζε, όπνπ ζρεκαηίδεηαη ε ειαρηζηε ηνληηδόκελε έλωζε λεξό. ΑΕΡΘΑ: HF, HCl, HBr, HI, H2S, HCN, SO2, CO2, NH3 ΘΖΗΜΑΤΑ: AgCl, AgBr, AgI, BaSO4, CaSO4, PbSO4 Όια ηα αλζξαθηθά άιαηα εθηόο από K2CO3, Na2CO3, (NH4)2CO3. Όια ηα ζεηνύρα άιαηα εθηόο από K2S, Na2S, (NH4)2S. Όια ηα πδξνμείδηα ηωλ κεηάιιωλ εθηόο από KOH, NaOH, Ca(OH)2, Ba(OH)2 i)

Άιαξ(1) + Άιαξ(2)  Άιαξ(3) + Άιαξ(4) Πνέπεη κα είκαη ίδεμα: ή Άιαξ(3) ή Άιαξ(4) AgNO3 + NaBr  AgBr↓ + NaNO3

ii)

Ολύ(1) + Άιαξ(1)  Ολύ(2) + Άιαξ(2) Πνέπεη  ή Ολύ(2): αένημ Πνμζμπή! H2CO3  CO2↑ + H2O H2SO3  SO2↑ + H2O

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 11

 ή Άιαξ(2): ίδεμα CaCO3 + 2HCl  CaCl2 + CO2↑ + H2O Ba(NO3)2 + Na2CO3  2NaNO3 + BaCO3↓ iii)

Βάζε(1) + Άιαξ(1)  Άιαξ(2) + Βάζε(2) Πνέπεη : ή Άιαξ(2): ίδεμα ή Βάζε(2): ίδεμα ή ΚΕ3↑ Πνμζμπή! ΚΕ4ΟΕ  ΚΕ3↑ + Ε2Ο

Ca(OH)2 + Na2CO3  CaCO3↓ + 2NaOH 2NaOH + MgCl2  2NaCl + Mg(OH)2↓ NH4Cl + KOH  KCl + NH3↑ + H2O Ακηηδνάζεηξ ελμοδεηένωζεξ i)

Ολύ + βάζε  άιαξ + Ε2Ο 2HCl + Ba(OH)2  BaCl2 + H2O

ii)

Όληκμ μλείδημ + βάζε  άιαξ + Ε2Ο N2O5 + 2NH3  2NH4NO3

iii)

Ολύ + βαζηθό μλείδημ  άιαξ + Ε2Ο 2H3PO4 + 3MgO  Mg3(PO4)2 + 3H2O

iv)

Όληκμ μλείδημ + βαζηθό μλείδημ  άιαξ P2O5 + 3K2O  2K3PO4

Πνμζμπή! ΚΕ3: είκαη βάζε θαη δεκ δίκεη Ε2Ο Mole 1 Mole δογίδεη Mr ζε g Ηαηαιαμβάκεη όγθμ Vm( 22, 4 L  STP) πενηέπεη N A  6, 02 1023 μόνηα

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 12

Άνα n 

m Mr

n

N NA

n

V Vm

΢πέζε Ιr Ar : Ιr =xAr όπμο π ε αημμηθόηεηα Ηαηαζηαηηθή ελίζωζε ηωκ αενίωκ: P V  n RT

R  0, 082

L  atm mol  K

V: όγθμξ (1L=1000cm3)

P: πίεζε (1 atm=760 mmHg)

n: ανηζμόξ mol

Σ=ζ+273 (ζ: βαζμμί μC)

Ποθκόηεηα: Σμ πειίθμ ηεξ μάδαξ εκόξ ζώμαημξ πνμξ ημκ όγθμ πμο θαηαιαμβάκεη

p

m . V

Πενηεθηηθόηεηα δηαιύμαημξ x% w/w: ΢ηα 100 gr δηαιύμαημξ x gr δηαιομέκεξ μοζίαξ. x% w/v: ΢ηα 100 mL δηαιύμαημξ x gr δηαιομέκεξ μοζίαξ. x% v/v: ΢ηα 100 mL δηαιύμαημξ x mL δηαιομέκεξ μοζίαξ.

 mol   : ΢ηα 1000 mL δηαιύμαημξ x mol δηαιομέκεξ μοζίαξ.  L 

x M

Πνμζμπή!

n=CV , C ζε Ι θαη V ζε L m δ/ημξ = m δ/ηε + m δ.μ

p  /  

m  /  V δ/ηνο

ε πενηεθηηθόηεηα εκόξ δηαιύμαημξ παναμέκεη ζηαζενή είηε πάνς μηθνή είηε μεγάιε πμζόηεηα από ημ δηάιομα Αναίωζε δηαιύμαημξ Σα mole ηεξ δηαιομέκεξ μοζίαξ παναμέκμοκ ζηαζενά, ε πενηεθηηθόηεηα / ζογθέκηνςζε ημο δηαιύμαημξ μηθναίκεη.  .  . n  n  C1V1  C2V2

VH20 = V2-V1

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 13

΢ομπύθκωζε δηαιύμαημξ με αθαίνεζε δηαιύηε  .  . n  n  C1V1  C2V2

΢ομπύθκωζε δηαιύμαημξ με πνμζζήθε δηαιομέκε μοζίαξ  .  .  . n  n  n  C1V1  n  C2V2

Ακάμεηλε δηαιομάηωκ ηεξ ίδηαξ δηαιομέκεξ μοζίαξ Ε πενηεθηηθόηεηα / ζογθέκηνςζε ημο ηειηθμύ δηαιύμαημξ εκδηάμεζε ηςκ δομ ανπηθώκ

n . (1)  n . (2)  n . ( )  C1V1  C2V2  CTVT Ακάμεηλε δηαιομάηωκ δηαθμνεηηθώκ δηαιομέκωκ μοζηώκ πμο δεκ ακηηδνμύκ μεηαλύ ημοξ. Γίκεηαη μοζηαζηηθά αναίςζε

CAVA  CA' (VA  VB ) CBVB  CB' (VA  VB ) Δηαιοηόηεηα

Δηαιοηόηεηα μνίδεηαη ε μέγηζηε πμζόηεηα μηαξ μοζίαξ πμο μπμνεί κα δηαιοζεί ζε μνηζμέκε πμζόηεηα δηαιύηε, θάης από μνηζμέκεξ ζοκζήθεξ (π.π. ζενμμθναζία). Σα δηαιύμαηα πμο πενηέπμοκ ηε μέγηζηε πμζόηεηα δηαιομέκεξ μοζίαξ μκμμάδμκηαη θμνεζμέκα δηαιύμαηα. Ακηίζεηα ηα δηαιύμαηα πμο πενηέπμοκ μηθνόηενε πμζόηεηα δηαιομέκεξ μοζίαξ από ηε μέγηζηε δοκαηή μκμμάδμκηαηαθόνεζηα. Ε δηαιοηόηεηα μηαξ μοζίαξ επενεάδεηαη από ημοξ ελήξ πανάγμκηεξ:

α. ηε θύζε ημο δηαιύηε Γδώ ηζπύεη μ γεκηθόξ θακόκαξ «ηα όμμηα δηαιύμοκ όμμηα». Αοηό ζεμαίκεη όηη δηαιύηεξ θαη δηαιομέκε μοζία ζα πνέπεη κα έπμοκ παναπιήζηα πεμηθή δμμή (π.π. μμνηαθή ή ημκηηθή ζύζηαζε).

β. ηε ζενμμθναζία ΢οκήζςξ ε δηαιοηόηεηα ηςκ ζηενεώκ ζημ κενό αολάκεηαη με ηεκ αύλεζε ηεξ ζενμμθναζίαξ, εκώ ε δηαιοηόηεηα ηςκ αενίςκ ζημ κενό μεηώκεηαη με ηεκ αύλεζε ηεξ ζενμμθναζίαξ.

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 14

γ. ηεκ πίεζε Γεκηθά, ε δηαιοηόηεηα ηςκ αενίςκ ζημ κενό αολάκεηαη με ηεκ αύλεζε ηεξ πίεζεξ. Γη' αοηό, μόιηξ ακμίλμομε μία θηάιε με αενημύπμ πμηό (ε πίεζε ειαηηώκεηαη θαη γίκεηαη ίζε με ηεκ αημμζθαηνηθή), ε δηαιοηόηεηα ημο CΟ2ζημ κενό ειαηηώκεηαη θαη ημ πμηό αθνίδεη. ΢ημηπεημμεηνηθμί οπμιμγηζμμί · Από ηεκ μάδα ή ημκ όγθμ πμο δίκεηαη βνίζθμομε ημκ ανηζμό mol. · Ιε βάζε ημοξ ζοκηειεζηέξ ηεξ ακηίδναζεξ ζοζπεηίδμομε ηα mole ακηηδνώκηςκ ή/ θαη πνμσόκηςκ. · Από ημκ ανηζμό mol οπμιμγίδμομε ηεκ μάδα ή ημκ όγθμ ημκ δεημύμεκμ.

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 15

Α΢ΗΕ΢ΓΖ΢



Από ηεκ μηα πενηεθηηθόηεηα ζηεκ άιιε

Βμεζεηηθέξ ζπέζεηξ:

 / 

 . 

n

mδ/ηνο Vδ/ηνο

mδ.ν Vδ.ν

νδ/ημξ:g/mL

mδ/ημξ:g

Vδ/ημξ:mL

νδ.μ:g/mL

mδ.μ:g

Vδ.μ: mL

m Mr

Αζθήζεηξ πνμξ ιύζε:

1. Κα βνεζεί ε % w/w (βάνμξ ζε βάνμξ) πενηεθηηθόηεηα δηαιύμαημξ οδνμπιςνίμο ζογθέκηνςζεξ 0,2 Ι θαη ποθκόηεηαξ 1,05 g mL-1, πμο πενηέπεη 14,6 g θαζανμύ οδνμπιςνίμο (HCl). Δίκμκηαη μη ηημέξ ηςκ Ar: H:1, Cl:35,5. 2. Κα βνεζεί ε ζογθέκηνςζε (c)δηαιύμαημξ οδνμλεηδίμο ημο καηνίμο (NaOH) όγθμο 500 mL, πενηεθηηθόηεηαξ 8% w/w θαη ποθκόηεηαξ 1,07 g/ml. Δίκμκηαη μη ηημέξ ηςκ Ar: Na:23, O:16, H:1 3. ΢ε πόζα γναμμάνηα δηαιύμαημξ κηηνηθμύ μλέμξ, ποθκόηεηαξ 1,02 g/mL θαη μμνηαθόηεηαξ θαη’ όγθμκ 0,2 Ι, πενηέπμκηαη 6,3 g ημο μλέμξ; (Απ. 510 g) 4. ΢ε 400 g κενμύ δηαιύμκηαη 20 g οδνμλεηδίμο ημο καηνίμο (NaOH), μπόηε πνμθύπηεη δηάιομα με ποθκόηεηα 1,04 g/mL. Κα οπμιμγίζεηε ηε ζογθέκηνςζε ημο δηαιύμαημξ. (Απ. 1,24 Ι) 5. Κα οπμιμγίζεηε ηε μμνηαθόηεηα θαη’ όγθμκ (ζογθέκηνςζε) εκόξ δηαιύμαημξ οδνμλεηδίμο ημο καηνίμο, πενηεθηηθόηεηαξ 2% θαη’ όγθμκ (w/v). (Απ. 0,5 Ι)

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 16

6. Κα οπμιμγίζεηε ηεκ % θαηά βάνμξ (w/w) πενηεθηηθόηεηα δηαιύμαημξ ζεηηθμύ μλέμξ (H2SO4), ημο μπμίμο ε ζογθέκηνςζε είκαη 2 Ι θαη ε ποθκόηεηά ημο είκαη 1,1 g/mL. (Απ. 17,8% w/w) 7. ΢ε 100 g Ε2O δηαιύμομε 10 g NaOH με ηεκ πνμζζήθε μ όγθμξ ημο κενμύ δεκ μεηαβιήζεθε. α) Πμηα ε % w/w. β) Πμηα ε % w/v. γ) Πμηα ε C. δ) Πμηα ε ποθκόηεηα ημο δηαιύμαημξ. Δίκεηαη ε ποθκόηεηα κενμύ 1g/mL.



Αναίωζε δηαιύμαημξ ή ελάημηζε δηαιύηε:

Ε πμζόηεηα ηεξ δηαιομέκεξ μοζίαξ, παναμέκεη ζηαζενή n = ζη  C1V1 = C2V2 Αζθήζεηξ πνμξ ιύζε: 1. Πόζα ιίηνα κενμύ πνέπεη κα πνμζηεζμύκ ζε 3 L δηαιύμαημξ NaCl 1 Ι γηα κα πνμθύρεη δηάιομα NaCl 0,1 M; (Απ. 27 L) 2. ΢ε 500 mL δηαιύμαημξ ζεηηθμύ μλέμξ, πενηεθηηθόηεηαξ 8% θαη’ όγθμκ (w/v) πνμζηίζεκηαη 100 mL κενμύ. Κα βηείηε: α. ηεκ % w/v πενηεθηηθόηεηα β. ηε μμνηαθόηεηα θαη΄όγθμκ (ζογθέκηνςζε) ημο ηειηθμύ δηαιύμαημξ). (Απ. α. 6.67% w/v, β. 0,68 Ι) 3. Θενμαίκμομε 40 mL δηαιύμαημξ κηηνηθμύ καηνίμο ζογθέκηνςζεξ 0,4 Ι, ώζπμο κα ελαημηζημύκ 8 mL Ε2Ο. Πμηα ζα είκαη ε ζογθέκηνςζε ημο ηειηθμύ δηαιύμαημξ. (Απ. 0,5 Ι) 4. Πόζα mL κενμύ πνέπεη κα ελαημηζημύκ από 800 mL δηαιύμαημξ οδνμλεηδίμο ημο θαιίμο, πενηεθηηθόηεηαξ 10% w/w θαη ποθκόηεηαξ 1,05 g/mL, γηα κα πνμθύρεη δηάιομα με ζογθέκηνςζε 2 Ι; (Απ. 50 mL)

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 17



Ακάμεηλε δηαιομάηωκ ίδηαξ δηαιομέκεξ μοζίαξ nT = n1 + n2  CT · (V1 + V2) = C1V1 + C2V2

Αζθήζεηξ πνμξ ιύζε: 1. 500 mL δηαιύμαημξ οδνμλεηδίμο ημο καηνίμο (ΚαΟΕ) πενηεθηηθόηεηαξ 8% w/v (θα’ όγθμκ) ακαμεηγκύμκηαη με 1,5 L άιιμο δηαιύμαημξ οδνμλεηδίμο ημο καηνίμο ζογθέκηνςζεξ 0,8 Ι. Κα οπμιμγηζηεί ε ζογθέκηνςζε ημο ηειηθμύ δηαιύμαημξ. (Απ. 1,1 Ι) 2.

Ακαμεηγκύμκηαη 200 mL δηαιύμαημξ οδνμλεηδίμο ημο καηνίμο (ΚαΟΕ)

πενηεθηηθόηεηαξ 10% θαη΄ όγθμκ (w/v) με 300 mL άιιμο δηαιύμαημξ οδνμλεηδίμο ημο καηνίμο πενηεθηηθόηεηαξ 2% θαη’ όγθμκ (w/v). Κα βνείηε γηα ημ δηάιομα πμο πνμέθορε: α. ηεκ % w/v πενηεθηηθόηεηα β. ηε ζογθέκηνςζε (μμνηαθόηεηα θαη’ όγθμκ) (Απ. α. 5,2 % w/v, β. 1,3 Ι) 3. ΢ε 450 g δηαιύμαημξ ζεηηθμύ μλέμξ, πενηεθηηθόηεηαξ 9,8% w/v θαη ποθκόηεηαξ 1,08 g/mL, πνμζηίζεκηαη 4,5 L άιιμο δηαιύμαημξ ζεηηθμύ μλέμξ ζογθέκηνςζεξ 2 Ι. Κα βνείηε ηε ζογθέκηνςζε ημο ηειηθμύ δηαιύμαημξ. (Απ. 1,9 Ι) 4. Πόζα ιίηνα δηαιύμαημξ οδνμπιςνίμο 0,1 Ι πνέπεη κα ακαμηπζμύκ με 3 L δηαιύμαημξ οδνμπιςνίμο 0,3 Ι γηα κα πνμθύρεη δηάιομα οδνμπιςνίμο 0,15 Ι; (Απ. 9 L) 5. ΢ε πμηα ακαιμγία όγθςκ πνέπεη κα ακαμηπζμύκ δύμ δηαιύμαηα οδνμπιςνίμο, ημ έκα ζογθέκηνςζεξ 2 Ι θαη ημ άιιμ πενηεθηηθόηεηαξ 3,65% w/v, γηα κα πνμθύρεη δηάιομα ζογθέκηνςζεξ 1,4 Ι; (Απ. 2:3)

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 18



Δηαιοηόηεηα

Πνμζμπή: 1) Ακαθένεηαη ζε δηαιύηε θαη όπη ζε δηάιομα 2) Ακ με αιιαγή ηεξ ζενμμθναζίαξ θαηαβοζίδεηαη ίδεμα, εθμεηαιιεοόμαζηε ημ γεγμκόξ όηη ε μάδα ημο δηαιύηε παναμέκεη ζηαζενή. Αζθήζεηξ πνμξ ιύζε: 1. Δηαζέημομε θμνεζμέκμ δηάιομα CO2 (δημλείδημ ημο άκζναθα) ζενμμθναζίαξ 2 μC. Ακ ζενμάκμομε ημ δηάιομα αοηό ζημοξ 25 μC κα ελεηάζεηε: α. Ακ ζα μεηαβιεζεί ε πενηεθηηθόηεηα ημο δηαιύμαημξ θαη με πμημ ηνόπμ β. Ακ ημ δηάιομα ηςκ 12 μC ζα είκαη θμνεζμέκμ ή αθόνεζημ 2. Ε δηαιοηόηεηα μηαξ μοζίαξ ζημ κενό είκαη 20 g μοζίαξ/100 g κενμύ, ζημοξ 25 μC. ΢ε 170 g κενμύ δηαιύμομε 30 g ηεξ μοζίαξ, ζημοξ 25 μC. Κα ελεηάζεηε ακ ημ δηάιομα πμο πνμθύπηεη είκαη θμνεζμέκμ ή αθόνεζημ. 3. Ακ ε δηαιοηόηεηα ημο κηηνηθμύ καηνίμο ζημ κενό είκαη 80 g κηηνηθμύ καηνίμο/ 100 g κενμύ ζημοξ 10 μC, κα βνείηε: α) ΢ε πόζα g κενμύ πνέπεη κα δηαιύζμομε 200 g κηηνηθμύ καηνίμο ώζηε κα πνμθύρεη θμνεζμέκμ δηάιομα ζημοξ 10 μC; β) Σεκ %w/w πενηεθηηθόηεηα ημο θμνεζμέκμο δηαιύμαημξ πμο πνμέθορε ζημ ενώηεμα (α). 4. Έκα θμνεζμέκμ δηάιομα εκόξ άιαημξ, ζημοξ 27 μC, έπεη πενηεθηηθόηεηα 20 %w/w. Πμηα είκαη ε δηαιοηόηεηα ημο άιαημξ αοημύ ζημοξ 27 μC (g άιαημξ/100 g κενμύ); 5. Ε δηαιοηόηεηα ηεξ μοζίαξ Α ζημ κενό είκαη 30 g/100 g κενμύ ζημοξ 20 μC θαη 50 g/100 g κενμύ ζημοξ 65 μC. α) Πόζα g ηεξ μοζίαξ Α μπμνμύκ κα δηαιοζμύκ ζε 300 g κενμύ ζημοξ 20 μC; β) Πόζα g ηεξ μοζίαξ Α πενηέπμκηαη ζε 600 g θμνεζμέκμο δηαιύμαημξ ηεξ μοζίαξ Α ζημοξ 65 μC; γ) Ακ αοηά ηα 600 g ημο θμνεζμέκμο δηαιύμαημξ ηεξ μοζίαξ Α ηα ρύλμομε από ημοξ 65 μC ζημοξ 20 μC, πόζα g ηεξ μοζίαξ Α ζα θαηαβοζηζημύκ ζημκ ποζμέκα ημο δμπείμο;

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 19



Ειεθηνμκηαθή δμμή

Αζθήζεηξ πνμξ ιύζε 1. Κα ζομπιενώζεηε ημκ πίκαθα ΢ΣΖΒΑΔΓ΢ p 24 12

39 19

35 17

Mg 2 K

Cl



Από ηεκ ειεθηνμκηαθή δμμή – ζέζε ζημκ Πενημδηθό Πίκαθα θαη ακηίζηνμθα.

Αζθήζεηξ πνμξ ιύζε: 1. ΢ε πμηα πενίμδμ θαη πμηα μμάδα ημο πενημδηθμύ πίκαθα ακήθεη ζημηπείμ Υ με αημμηθό ανηζμό Δ = 9; Κα με γίκεη πνήζε ημο πενημδηθμύ πίκαθα. 2. Κα βνεζεί πςνίξ κα γίκεη πνήζε ημο πενημδηθμύ πίκαθα, ζε πμηα πενίμδμ θαη ζε πμηα μμάδα ακήθεη ημ ζημηπείμ Φ με αημμηθό ανηζμό Δ = 18. 3. Πμημξ είκαη μ αημμηθόξ ανηζμόξ ημο ζημηπείμο πμο βνίζθεηαη: α. ζηεκ 2ε πενίμδμ θαη ζηεκ VIA μμάδα β. ζηεκ 3ε πενίμδμ θαη ζηεκ VA μμάδα; γ. ζηεκ 3ε πενίμδμ θαη ηεκ VIIA μμάδα. 4. Κα ηαληκμμήζεηε ηα παναθάης ζημηπεία ζε μμάδεξ, όπμο ηα ζημηπεία ζα πανμοζηάδμοκ πανόμμηεξ πεμηθέξ ηδηόηεηεξ Η (Δ = 19), F (Z = 9), P (Z = 15), Na (Z = 11), Cl (Z = 17) θαη Κ (Δ = 7).

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 20

5.Κα ζομπιενώζεηε ημκ πίκαθα: ΢ημηπείμ

Ειεθηνμκηαθή Δμμή ζε ΢ηηβάδεξ

Ομάδα

VIIA

VIA

Πενίμδμξ

6. Πμηα από ηα ζημηπεία Α, Β, Γ, Δ θαη Γ με ακηίζημηπμοξ αημμηθμύξ ανηζμμύξ 16, 12, 8, 20 θαη 38 έπμοκ πανόμμηεξ ηδηόηεηεξ; 7. Σμ μαγκήζημ (Mg) βνίζθεηαη ζηεκ 3ε πενίμδμ ημο πενημδηθμύ πίκαθα, εκώ ημ ηόκ αοημύ Mg2+ έπεη δμμή εογεκμύξ αενίμο. Ια βάζε αοηά ηα δεδμμέκα πνμθύπηεη γηα ημ μαγκήζημ όηη: α. έπεη αημμηθό ανηζμό 8 θαη βνίζθεηαη ζηεκ VIA μμάδα β. έπεη αημμηθό ανηζμό 12 θαη βνίζθεηαη ζηεκ IVA μμάδα γ. έπεη αημμηθό ανηζμό 16 θαη βνίζθεηαη ζηεκ VIA μμάδα δ. έπεη αημμηθό ανηζμό 12 θαη βνίζθεηαη ζηεκ ΖIA μμάδα 8. Ακ ηα ηόκηα Α+ θαη Β3- έπμοκ ημκ ίδημ ανηζμό ειεθηνμκίςκ με ημ εογεκέξ αένημ Ar (Z = 18): i. κα βνείηε ημοξ αημμηθμύξ ανηζμμύξ ηςκ ζημηπείςκ Α θαη Β ii. ηα ζημηπεία Α θαη Β βνίζθμκηαη: α. ζηεκ ίδηα πενίμδμ θαη ζε δηαθμνεηηθή μμάδα β. ζηεκ ίδηα μμάδα θαη ζε δηαθμνεηηθή πενίμδμ γ. ζε δηαθμνεηηθή μμάδα θαη ζε δηαθμνεηηθή πενίμδμ δ. ζηεκ ίδηα μμάδα θαη ζηεκ ίδηα πενίμδμ Κα επηιέλεηε ηε ζςζηή απάκηεζε. 9. Κα γνάρεηε ημ ζύμβμιμ ημο θαηηόκημξ Υ2+ θαη ημο ακηόκημξ Φ- πμο κα έπμοκ ημκ ίδημ ανηζμό ειεθηνμκίςκ με ημ εογεκέξ αένημ Ne (Z = 10). Δίκμκηαη ηα ζύμβμια ηςκ 18 πνώηςκ ζημηπείςκ θαηά ζεηνά αολακόμεκμο αημμηθμύ ανηζμμύ: Ε, He, Li, Be, B, C, N, O, F, Ne, Na, Mg, Al, Si, P, S, Cl, Ar.

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 21



Δεζμμί

Me – Ame: εηενμπμιηθόξ Ame – Ame: μμμημπμιηθόξ Πνμζμπή ημ

1Ε

(Η:1) είκαη αμέηαιιμ.

Άνα: Ε – Ιe: εηενμπμιηθόξ H - Ame: μμμημπμιηθόξ Αζθήζεηξ πνμξ ιύζε: 1. Δίκμκηαη ηα ζημηπεία Α θαη Β. Σμ ζημηπείμ Α ακήθεη ζηεκ IIA μμάδα θαη ζηεκ 4ε πενίμδμ, εκώ ημ ζημηπείμ Β ακήθεη ζηεκ VIIA μμάδα θαη ζηεκ 3ε πενίμδμ ημο πενημδηθμύ πίκαθα. Κα ελεγήζεηε ηη είδμοξ δεζμό μπμνμύκ κα ζπεμαηίζμοκ ηα παναθάης ζημηπεία. Πμημξ είκαη μ μμνηαθόξ ηύπμξ ηεξ έκςζεξ πμο ζα ζπεμαηίζμοκ; Ση δείπκεη μ ηύπμξ αοηόξ; 2. Δίκμκηαη ηα ζημηπεία Γ θαη Δ. Σμ ζημηπείμ Γ ακήθεη ζηεκ ΖΑ μμάδα θαη ζηεκ 1ε πενίμδμ, εκώ ημ ζημηπείμ Δ ακήθεη ζηεκ VIIA μμάδα θαη ζηε 2ε πενίμδμ ημο πενημδηθμύ πίκαθα. Κα ελεγήζεηε ηη είδμοξ δεζμό μπμνμύκ κα ζπεμαηίζμοκ ηα παναπάκς ζημηπεία. Πμημξ είκαη μ μμνηαθόξ ηύπμξ ηεξ έκςζεξ πμο ζα ζπεμαηίζμοκ; Ση δείπκεη μ ηύπμξ αοηόξ; 3. Κα πενηγνάρεηε ημκ ηνόπμ ζπεμαηηζμμύ ηςκ ημκηηθώκ εκώζεςκ μεηαλύ: α. ημο θαιίμο (19Η) θαη ημο θζμνίμο (9F) β. ημο μαγκεζίμο (12Mg) θαη ημο ζείμο (16S) γ. ημο αζβεζηίμο (20Ca) θαη ημο οδνμγόκμο (1Ε) 4. Κα γνάρεηε ημοξ ειεθηνμκηαθμύξ ηύπμοξ ηςκ μμμημπμιηθώκ εκώζεςκ: α. ηνηπιςνημύπμξ θώζθμνμξ: PCl3 β. μεζάκημ: CH4 γ. πιςνμθόνμημ: CHCl3 Οη αημμηθμί ανηζμμί ηςκ ζημηπείςκ P, Cl, C, H είκαη ακηίζημηπα: 15, 17, 6, 1. 5. Κα πενηγνάρεηε ημοξ δεζμμύξ (δίκμκηαξ θαη ημκ ειεθηνμκηαθό ηύπμ) ζημ μόνημ ημο αηζακίμο, πμο έπεη πεμηθό ηύπμ C2H6. Δίκεηαη όηη ηα άημμα ημο άκζναθα ζημ μόνημ αοηό εκώκμκηαη μεηαλύ ημοξ με έκακ απιό μμμημπμιηθό δεζμό. Πόζα είδε μμμημπμιηθώκ δεζμώκ δηαθνίκεηε ζημ μόνημ ημο C2H6; Κα ηεθμενηώζεηε ηεκ

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 22

απάκηεζή ζαξ. Δίκμκηαη μη αημμηθμί ανηζμμί: Γηα ημκ άκζναθα Δ = 6 θαη γηα ημ οδνμγόκμ Δ = 1. 6. ΢ηα θεκά ημο παναθάης πίκαθα κα ζομπιενώζεηε: α. Σμ γνάμμα Ο, ακ ε έκςζε πμο ζπεμαηίδμοκ ηα ακηίζημηπα ζημηπεία είκαη μμμημπμιηθή β. ημ γνάμμα Γ ακ ε ακηίζημηπε έκςζε είκαη εηενμπμιηθή θαη γ. ημ γνάμμα Υ ακ ηα ακηίζημηπα ζημηπεία δε ζπεμαηίδμοκ πεμηθή έκςζε 17Cl

16S

20Ca

1H 11Na 6C 10Ne

7. Κα παναθηενίζεηε με ΢ ηηξ πνμηάζεηξ πμο είκαη ζςζηέξ θαη με Θ αοηέξ πμο είκαη ιακζαζμέκεξ, θαη κα αηηημιμγήζεηε ηηξ απακηήζεηξ ζαξ. α. Σμ Κα με δμμή (2, 8, 1) απμβάιιεη πημ εύθμια ειεθηνόκηα από όηη ημ Η με δμμή (2, 8, 8, 1) β. Σμ F με δμμή (2, 7) πνμζιαμβάκεη πημ εύθμια ειεθηνόκηα από όηη ημ Cl με δμμή (2, 8, 7) γ. Σμ Ca με δμμή (2, 8, 8, 2) δεμημονγεί ημ ίδημ εύθμια πεμηθέξ εκώζεηξ όπςξ θαη ημ Kr (2, 8, 18, 8) με έκα ηνίημ ζημηπείμ π.π. ημ Cl πμο έπεη δμμή (2, 8, 7) δ. Σμ Κα με δμμή (2, 8, 1) έπεη μεγαιύηενε αημμηθή αθηίκα από ημ Al με δμμή (2, 8, 3) ε. Σμ Ca με δμμή (2, 8, 8, 2) έπεη μεγαιύηενε αημμηθή αθηίκα από ημ Mg με δμμή (2, 8, 2) 8. Δίκμκηαη μη αημμηθμί ανηζμμί (C): Δ = 6 θαη ημο οδνμγόκμο (Ε): Δ = 1. Σα δύμ αοηά ζημηπεία ζπεμαηίδμοκ ηνεηξ μμμημπμιηθέξ εκώζεηξ, ηεκ Α με ηύπμ C2Hx, ηε Β με ηύπμ C2Hρ θαη ηε Γ με ηύπμ C2Hς. Ακ είκαη γκςζηό όηη ε έκςζε Α έπεη έκα απιό μμμημπμιηθό δεζμό μεηαλύ ηςκ αηόμςκ ημο άκζναθα, ε έκςζε Β έπεη έκα δηπιό μμμημπμιηθό δεζμό μεηαλύ ηςκ αηόμςκ ημο άκζναθα θαη ε έκςζε Γ έπεη έκα ηνηπιό μμμημπμιηθό

δεζμό

μεηαλύ

ηςκ

αηόμςκ

ημο

άκζναθα,

κα

δώζεηε

ημοξ

ειεθηνμκηαθμύξ ηύπμοξ ηςκ εκώζεςκ Α, Β θαη Γ πενηγνάθμκηαξ ημκ ηνόπμ δεμημονγίαξ ηςκ δεζμώκ. Πόζα θαη πμηα είδε δεζμώκ οπάνπμοκ ζηηξ εκώζεηξ Α, Β θαη Γ.

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 23

9. Κα θαηαηάλεηε ηα παναθάης μόνηα ζε μμμημπμιηθά πμιηθά θαη μμμημπμιηθά με πμιηθά: α. HCl

β. N2

γ. ΚΕ3

δ. Cl2

Κα αηηημιμγήζεηε ηηξ απακηήζεηξ ζαξ. 10. Πμημη από ημοξ παναθάης δεζμμύξ βνίζθμκηαη ζημ μόνημ ημο μλογόκμο; Γηα ημ μλογόκμ: Δ = 8 α. δηπιόξ μμμημπμιηθόξ δεζμόξ β. ηνηπιόξ μμμημπμιηθόξ δεζμόξ με πμιηθόξ γ. δηπιόξ μμμημπμιηθόξ με πμιηθόξ δεζμόξ δ. ημκηηθόξ ε. δεκ ζπεμαηίδεηαη δεζμόξ, γηαηί είκαη μμκμαημμηθό ζημηπείμ. 11.΢ε πμημ από ηα παναθάης ζώμαηα ημ πιώνημ ζπεμαηίδεη πμιςμέκμ μμμημπμιηθό δεζμό: α. NaCl

β. Cl2

γ. HCl

δ. CaCl2 (Γπακ. ΟΓΦΓ 2012)



Γύνεζε Α.Ο. Σμ άζνμηζμα ηςκ Α.Ο. είκαη ίζμ με μεδέκ γηα μόνηα ή ίζμ με ημ θμνηίμ ημο ηόκημξ.

Αζθήζεηξ πνμξ ιύζε: 1. Κα οπμιμγηζζμύκ μη ανηζμμί μλείδςζεξ: α. ημο S ζημ ζεηηθό μλύ (H2SO4) β. ημο Ρ ζημ θςζθμνηθό ηόκ (PO43-)



Ακηηδνάζεηξ

1. Κα ζομπιενώζεηξ ηηξ παναθάης ακηηδνάζεηξ (ζε όζεξ δεκ πναγμαημπμημύκηαη κα ζεμεηςζεί Υ): α. Zn  HCl 

β. Zn  H 2O 

γ. Fe  HCl 

ε. Ba  HI 

δ. Al  FeBr2 

ε. Cl2  All3 

δ. Na  HCl  ζ. Ca  H 2O 

η. Ag  HCl 

θ. Al  HCl 

ι. Zn  . H 2 SO4 

μ. Cl2  NaF 

κ. Br2  Cal2 

λ. Cu  FeSO4 

μ. S  KCl 

π. Mg  H 2O 

ν. Ca  AgNO3 

ζ. Fe  K3 PO4 

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 24

2. Κα ζομπιενώζεηξ όζεξ από ηηξ ακηηδνάζεηξ πναγμαημπμημύκηαη: α. AgNO3  BaCl2 

β. H 2 SO4  AlBr3 

δ. Fe( NO3 )3  Ca(OH )2 

ε. NH 4Cl  Ca(OH )2 

γ. Pb( NO3 )2  Na2 S 

ζη. Na2CO3  H3 PO4  3. Κα ζομπιενςζμύκ μη επόμεκεξ ακηηδνάζεηξ ακ πναγμαημπμημύκηαη: α. ακζναθηθό θάιημ + κηηνηθό αζβέζηημ  β. οδνμλείδημ ημο βανίμο + θςζθμνηθό θάιημ  γ. θςζθμνηθό μλύ + πιςνημύπμ θάιημ  δ. ζεημύπμ αμμώκημ + θαοζηηθό θάιημ  ε. βνςμημύπμ θάιημ + κηηνηθόξ μόιοβδμξ ΖΖ  ζη. πιςνημύπμξ ζίδενμξ ΖΖ + ζεημύπμ κάηνημ  δ. ζεηηθό ανγίιημ + θζμνημύπμ κάηνημ  ε. κηηνηθό μαγκήζημ + οδνμλείδημ ημο θαιίμο  ζ. ζεηηθό αμμώκημ + κηηνηθό βάνημ  η. ακζναθηθό κάηνημ + ζεηηθό μλύ  θ. κηηνηθό αζβέζηημ + πιςνημύπμ βάνημ  ι. ηςδημύπμ κάηνημ + κηηνηθόξ μόιοβδμξ  μ. οδνμλείδημ ημο βανίμο + πιςνημύπμ αμμώκημ  κ. οδνμπιώνημ + κηηνηθόξ άνγονμξ  λ. θςζθμνηθό θάιημ + πιςνημύπμ κάηνημ  4. Κα ζομπιενώζεηξ ηηξ επόμεκεξ ακηηδνάζεηξ: α. οδνμλείδημ ημο καηνίμο + οδνμπιςνηθό μλύ  β. μλείδημ ημο καηνίμο + κηηνηθό μλύ  γ. οδνμλείδημ ημο αζβεζηίμο + οδνμσώδημ  δ. ζεηηθό μλύ + οδνμλείδημ ημο καηνίμο  ε. μλείδημ ημο θαιίμο + οδνμπιώνημ  ζη. οδνμλείδημ ημο αζβεζηίμο + πεκημλείδημ ημο αδώημο  δ. ηνημλείδημ ημο ζείμο + οδνμλείδημ ημο θαιίμο  ε. μλείδημ ημο αζβεζηίμο + ηνημλείδημ ημο ζείμο  ζ. θςζθμνηθό μλύ + οδνμλείδημ ημο θαιίμο  η. δημλείδημ ημο άκζναθα + οδνμλείδημ ημο αζβεζηίμο  θ. αμμςκία + οδνμσώδημ  ι. θςζθμνηθό μλύ + μλείδημ ημο βανίμο  μ. μλείδημ ημο καηνίμο + ζεηηθό μλύ  κ. κηηνηθό μλύ + θαοζηηθό θάιημ  λ. ηνημλείδημ ημο αδώημο + οδνμλείδημ ημο αζβεζηίμο 

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 25

5. Κα γνάρεηξ ηηξ πεμηθέξ εληζώζεηξ ηςκ επόμεκςκ ακηηδνάζεςκ, εθόζμκ πναγμαημπμημύκηαη: α. βάνημ + πιςνημύπμ μαγκήζημ 

β. αζβέζηημ + οδνμπιςνηθό μλύ 

γ. παιθόξ + πιςνημύπμξ ζίδενμξ (ΖΖ) 

δ. ανγίιημ + κηηνηθόξ ζίδενμξ (ΖΖ) 

ε. θάιημ + κενό 

ζη. βνώμημ + θζμνημύπμ θάιημ 

δ. μαγκήζημ + ζεηηθό μλύ 

ε. παιθόξ + οδνμπιςνηθό μλύ 

ζ. ρεοδάνγονμξ + κηηνηθόξ άνγονμξ 

η. ζίδενμξ + κενό 

θ. θζόνημ + ηςδημύπμ κάηνημ 

ι. ανγίιημ + (αναηό) ζεηηθό μλύ 

μ. άνγονμξ + (αναηό) ζεηηθό μλύ 

κ. πιώνημ + ζεημύπμ θάιημ 



΢οζπέηηζε mole – μάδαξ – όγθμο – μμνίωκ – αηόμωκ



mol – μάδαξ: n 



mol – όγθμο (γηα αένηα): n 



mol – μμνίςκ: n 



Γηα κα πενάζμομε ζε άημμα ή μάδα εκόξ ζημηπείμο ζε μηα έκωζε:

1 μόνημ (ΚΑ μόνηα) – 1 mol

m  m  n  Mr Mr

N NA

H2SO4 H2SO4

1 mol

V V  Vm 22, 4( STP)

2 άημμα Ε 2NA άημμα Ε

2A  g rH



1 άημμμ S ΚΑ άημμα S

A g rS

4 άημμα Ο 4 NA άημμα Ο

4A  g O rO

Αζθήζεηξ πνμξ ιύζε: 1. Πόζμ δογίδεη ημ 1 μόνημ ημο ζεηηθμύ μλέμξ (H2SO4); Δίκμκηαη μη ηημέξ Ar, H:1, S:32, O:16 2. Πμζόηεηα οδνόζεημο (Ε2S) δογίδεη 170 g. α. Πόζα mol είκαη ε πμζόηεηα αοηή; β. Πόζμ όγθμ θαηαιαμβάκεη ε πμζόηεηα αοηή ζε STP ζοκζήθεξ; γ. Πόζα μόνηα H2S πενηέπμκηαη ζηεκ πμζόηεηα αοηή; Δίκμκηαη μη ζπεηηθέξ αημμηθέξ μάδεξ Ar, H:1, S:32

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 26

3. Κα οπμιμγηζηεί πόζα γναμμάνηα μλογόκμο πενηέπμκηαη ζε 16 g δημλεηδίμο ημο ζείμο (SO2). Δίκμκηαη μη ηημέξ ηςκ Ar, S:32, Ο:16 4. Αένημ μίγμα πενηέπεη CO2 θαη SO2. Σμ μίγμα αοηό δογίδεη 7,6 g, εκώ μ όγθμξ ημο ζε STP ζοκζήθεξ είκαη 3,36 L. α. Πόζα mol θάζε αενίμο πενηέπεη ημ μίγμα β. Πμηα είκαη ε μάδα ημο CO2 ζημ μίγμα; Δίκμκηαη μη ηημέξ ηςκ Ar, C:12, S:32, O:16 5. Πόζα ιίηνα οδνμγόκμο, μεηνεμέκα ζε πνόηοπεξ ζοκζήθεξ, πενηέπμοκ ημκ ίδημ ανηζμό μμνίςκ με αοηόκ πμο πενηέπεηαη ζε 8 g μλογόκμο; 6. Αένημ Α έπεη ποθκόηεηα 3,04 g/L ζε πνόηοπεξ ζοκζήθεξ. Κα βνείηε ηε ζπεηηθή μμνηαθή μάδα ημο Α. 7. Πόζα ιίηνα δημλεηδίμο ημο άκζναθα μεηνεμέκα ζε πνόηοπεξ ζοκζήθεξ πενηέπμοκ ηόζα άημμα μλογόκμο, όζα πενηέπμκηαη ζε 3,2 g δημλεηδίμο ημο ζείμο;

΢ημηπεημμεηνηθμί οπμιμγηζμμί 

Γνάθς ηεκ ακηίδναζε.



Από ηε ζπέζε ζοκηειεζηώκ ζπέζε mol.



Τπμιμγίδς ηα mol: n 

m V , n , n  C V Mr Vm

Αζθήζεηξ πνμξ ιύζε: 1. Πόζα mol ακζναθηθμύ αζβεζηίμο πνέπεη κα ακηηδνάζμοκ με δηάιομα ζεηηθμύ μλέμξ, γηα κα εθιοζμύκ 4,48 L αενίμο μεηνεμέκα ζε STP ζοκζήθεξ; Πόζα γναμμάνηα ζεηηθμύ αζβεζηίμο ζπεμαηίδμκηαη ζογπνόκςξ; 2. Πόζα ιίηνα δηαιύμαημξ οδνμπιςνίμο 2 Ι ακηηδνμύκ πιήνςξ με 21,2 g ακζναθηθμύ καηνίμο;

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 27

3. ΢ε μνηζμέκε πμζόηεηα κενμύ δηαβηβάδμομε 2,24 L αενίμο ΕΖ μεηνεμέκα ζε S.T.P. ζοκζήθεξ. ΢ημ δηάιομα πμο πνμθύπηεη πνμζζέημομε μνηζμέκε πμζόηεηα CaCO3 θαη πναγμαημπμηείηαη πιήνεξ ακηίδναζε. α) Κα γνάρεηε ηε πεμηθή ελίζςζε ηεξ ακηίδναζεξ πμο πναγμαημπμηείηαη. β) Κα βνείηε ηε μάδα ημο CaCO3 πμο πνμζζέζαμε. γ) Σε μάδα ημο άιαημξ πμο ζα απμμείκεη ζημκ πάημ ημο δμπείμο ακ ελαημηζηεί όιε ε πμζόηεηα ημο κενμύ.

 Ακηίδναζε με με θαζανή μοζία Ακηηδνά μόκμ ε πμζόηεηα ηεξ θαζανήξ μοζίαξ. Αζθήζεηξ πνμξ ιύζε: 1. Πόζα ιίηνα Ε2 μεηνεμέκα ζε STP ζα ζπεμαηηζζμύκ θαηά ηεκ ακηίδναζε 250 g δείγμαημξ ρεοδάνγονμο με πενίζζεηα δηαιύμαημξ ζεηηθμύ μλέμξ; Ε πενηεθηηθόηεηα ημο δείγμαημξ ζε ρεοδάνγονμ είκαη 97,5% w/w. Θεςνμύμε όηη μη πνμζμίλεηξ δεκ ακηηδνμύκ με ημ ζεηηθό μλύ. Δίκεηαη Ar Zn = 65 2. Πόζα ιίηνα οδνόζεημο (μεηνεμέκα ζε STP) ζα ζπεμαηηζημύκ, ακ ακηηδνάζμοκ με πενίζζεηα δηαιύμαημξ οδνμπιςνίμο, 20 g μνοθημύ πμο πενηέπεη 88% θαηά βάνμξ (w/w) ζεημύπμ ζίδενμ (ΖΖ); Σα οπόιμηπα ζοζηαηηθά μνοθημύ δεκ ακηηδνμύκ με ημ οδνμπιώνημ. 3. Πόζα γναμμάνηα αθάζανημο ρεοδάνγονμο, πενηεθηηθόηεηαξ 85% ζε θαζανό ρεοδάνγονμ πνέπεη κα ακηηδνάζμοκ με πενίζζεηα δηαιύμαημξ οδνμπιςνίμο, γηα κα παναπζμύκ 984 cm3 οδνμγόκμο, μεηνεμέκα ζε ζενμμθναζία 27μ C θαη πίεζε 3 atm; 4. Ονηζμέκε πμζόηεηα δείγμαημξ Zn πμο έπεη θαζανόηεηα 80% πνμζηίζεηαη ζε αναηό οδαηηθό δηάιομα H2SO4 μπόηε πναγμαημπμηείηαη πιήνεξ ακηίδναζε με ηαοηόπνμκε έθιοζε 4,48 L αενίμο ζε S.T.P. ζοκζήθεξ. α) Κα γνάρεηε ηε πεμηθή ελίζςζε ηεξ παναπάκς ακηίδναζεξ. β) Κα οπμιμγίζεηε ηεκ πμζόηεηα ημο θαζανμύ Zn ζε g. γ) Κα βνείηε ηε μάδα ημο δείγμαημξ ζε g. 5. 50 g δείγμαημξ πμο πενηέπεη CaCO3 θαη πνμζμίλεηξ δηαιύεηαη ζηεκ απαηημύμεκε πμζόηεηα δηαιύμαημξ HBr μπόηε ειεοζενώκεηαη αένημ Α. Ακ εθιύμκηαη 8,96 L (S.T.P.) ημο αενίμο Α κα οπμιμγίζεηε ηε μάδα ημο θαζανμύ CaCO3 θαη ζηε ζοκέπεηα

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 28

κα οπμιμγίζεηε ηεκ % w/w θαζανόηεηα ημο δείγμαημξ (κα ζεςνήζεηε όηη μη πνμζμίλεηξ δεκ ακηηδνμύκ με ημ HBr)

 Δίκμκηαη μη πμζόηεηεξ ηωκ 2 ακηηδνώκηωκ – Έιεγπμξ πενίζζεηαξ  Βνίζθς ηα mol θαζεκόξ ζώμαημξ.  Γιέγπς από ηε ζημηπεημμεηνία ηεξ ακηίδναζεξ πμημ βνίζθεηαη ζε έιιεημμα, αοηό ακηηδνά πιήνςξ.  ΢ομπιενώκς 4 ζεηνέξ μεηά ηεκ ακηίδναζε α) Ανπηθά β) Ακηέδναζακ γ) ΢πεμαηίζηεθακ δ) Σειηθά Αζθήζεηξ πνμξ ιύζε: 1. Δηαζέημομε 10 mol καηνίμο (Κα) θαη 8 mol (Cl2) ηα μπμία ακηηδνμύκ γηα κα ζπεμαηίζμοκ πιςνημύπμ κάηνημ (ΚaCl). Πόζα mol NaCl ζα ζπεμαηηζημύκ; 2. Ηαηά ηεκ θαύζε ημο ζείμο ζπεμαηίδεηαη δημλείδημ ημο ζείμο. Πόζα mol δημλεηδίμο ημο ζείμο ζα παναπζμύκ, ακ πνμζπαζήζμομε κα θάρμομε 3,2 Ηg ζείμο με 1,12 m3 μλογόκμο μεηνεμέκα ζε STP ζοκζήθεξ; 3.Πόζα γναμμάνηα οδνμπιςνίμο ζα παναπζμύκ, ακ επηδνάζμοκ 44,8 L οδνμγόκμο (μεηνεμέκα ζε STP ζοκζήθεξ) ζε 150 g πιςνίμο, ζηηξ θαηάιιειεξ ζοκζήθεξ; 4. 5,6 g CaO ακηηδνμύκ με 1 mol H2SO4. a) Na γνάρεηε ηε πεμηθή ελίζςζε ηεξ ακηίδναζεξ πμο πναγμαημπμηείηαη. β) Κα βνείηε πμηα πεμηθή μοζία βνίζθεηαη ζε πενίζζεηα. γ) Κα οπμιμγίζεηε ηε μάδα ημο άιαημξ πμο πανάγεηαη μεηά ημ ηέιμξ ηεξ ακηίδναζεξ.

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 29

 Ακάμεηλε

δηαιομάηωκ

δηαθμνεηηθώκ

μοζηώκ

πμο

ακηηδνμύκ μεηαλύ ημοξ. Πνμζμπή! Δεκ ηζπύεη ε ζπέζε CT(V1 + V2) = C1V1 + C2V2 Γνάθμομε ηεκ ακηίδναζε θαη θάκμομε οπμιμγηζμμύξ με βάζε ηεκ ακηίδναζε. Αζθήζεηξ πνμξ ιύζε: 1. Γηα ηεκ ελμοδεηένςζε 50 mL δηαιύμαημξ HNO3 πενηεθηηθόηεηαξ 12,6% w/v πνεζημμπμηήζεθε ε θαηάιιειε πμζόηεηα δηαιύμαημξ ΗΟΕ 11,2% w/v. a) Πόζα mol HNO3 πενηείπε ημ δηάιομα ΕΚΟ3 πμο ελμοδεηενώζεθε; β) Πόζα mL θαηακαιώζεθακ από ημ παναπάκς δηάιομα ΗΟΕ; γ) Πόζε είκαη ε πενηεθηηθόηεηα % w/v ημο δηαιύμαημξ πμο πνμέθορε μεηά ηε ελμοδεηένςζε; 2. 20 mL δηαιύμαημξ Δ1 ΚαΟΕ ελμοδεηενώκμκηαη από 20 mL δηαιύμαημξ Ε2SO4 0,5 Ι. α) Κα γνάρεηε ηε πεμηθή ελίζςζε ηεξ ελμοδεηένςζεξ. β) Κα οπμιμγίζεηε ημκ ανηζμό mol ημο H2SO4 πμο πενηέπμκηαη ζημ δηάιομα Δ2. γ) Κα οπμιμγίζεηε ηε ζογθέκηνςζε ημο δηαιύμαημξ Δ1. 3. 40 mL δηαιύμαημξ Δ1 H2SO4 ελμοδεηενώκμκηαη από 50 mL δηαιύμαημξ Δ2 ΗΟΕ 0,4 Ι. Κα βνεζμύκ: α) Ο ανηζμόξ ηςκ mol ημο ΗΟΕ πμο πενηέπμκηαη ζημ δηάιομα Δ2. β) Ε μμνηαθή θαη’ όγθμ ζογθέκηνςζε ημο δηαιύμαημξ Δ1. γ) Ο όγθμξ εκόξ δηαιύμαημξ ΚΕ3 0,1 Ι πμο απαηηείηαη γηα ηεκ ελμοδεηένςζε 20 mL ημο δηαιύμαημξ Δ1. 4. Ακαμείλαμε 400 mL δηαιύμαημξ ΕΚΟ3 0,4 Ι με 100 mL δηαιύμαημξ ΚαΟΕ 2 Ι. α) Πόζα mol δηαιομέκεξ μοζίαξ πενηέπεη ημ θαζέκα από ηα δύμ ανπηθά δηαιύμαηα; β) Πόζα mol από θάζε δηαιομέκε μοζία πενηέπεη ημ ηειηθό δηάιομα. γ) Πμηεξ είκαη μη μμνηαθέξ ζογθεκηνώζεηξ ημο ηειηθμύ δηαιύμαημξ ςξ πνμξ θάζε δηαιομέκε μοζία; 5. ΢ε 500 mL δηαιύμαημξ Ca(OH)2 δηαβηβάδμομε 1,12 L αενίμο HCl ζε S.T.P. θαη πνμέθορε έκα μοδέηενμ δηάιομα Δ όγθμο 500 mL. α) Πμηα ήηακ ε ζογθέκηνςζε ημο ανπηθμύ δηαιύμαημξ Ca(OH)2; β) Πμηα είκαη ε πενηεθηηθόηεηα % w/v ημο δηαιύμαημξ πμο πνμέθορε ηειηθά;

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 30

 Αζθήζεηξ με δηαδμπηθέξ ακηηδνάζεηξ Σα mole ημο ζώμαημξ πμο πανάγμκηαη ζηεκ πνώηε ακηηδνμύκ ζηε δεύηενε. Αζθήζεηξ πνμξ ιύζε: 1. 13 g ρεοδάνγονμο (Zn) ακηηδνμύκ με πενίζζεηα δηαιύμαημξ οδνμπιςνίμο. Σμ αένημ πμο πανάγεηαη ακηηδνά πιήνςξ με μλογόκμ θαη πανάγεηαη κενό. Κα οπμιμγηζηεί ε μάδα ημο κενμύ. Δίκμκηαη μη ηημέξ ηςκ Ar: Zn = 65, H = 1, O = 16.

2. Ονηζμέκε πμζόηεηα ρεοδανγύνμο ακηηδνά με αναηό ζεηηθμύ μλέμξ. Σμ αένημ πμο πανάγεηαη ακηηδνά με μλείδημ ημο παιθμύ, μπόηε πανάγμκηαη 31,75 g Cu. Κα οπμιμγηζηεί ε μάδα ημο Zn πμο ακηέδναζε ανπηθά. Δίκμκηαη μη ηημέξ ηςκ Ar: Cu = 63,5, Zn = 65. 3. 2,4 g μαγκεζίμο ακηηδνμύκ πιήνςξ με αναηό δηάιομα ζεηηθμύ μλέμξ. Σμ αένημ πμο πανάγεηαη ακηηδνά με βνώμημ, μπόηε ζπεμαηίδεηαη κέμ αένημ., πμο δηαβηβάδεηαη ζε πενίζζεηα δηαιύμαημξ κηηνηθμύ ανγύνμο. Κα οπμιμγίζεηε ηε μάδα ημο ηδήμαημξ πμο πανάγεηαη. 4. 10 g ακζναθηθμύ άιαημξ εκόξ μεηάιιμο Ι με ανηζμό μλείδςζεξ 2+, ακηηδνμύκ πιήνςξ με δηάιομα οδνμπιςνίμο. Γηα ηεκ πιήνε ελμοδεηένςζε ημο αενίμο πμο πανάγεηαη απαηηείηαη δηάιομα πμο πενηέπεη 11,2 g οδνμλεηδίμο ημο θαιίμο. Κα βνείηε ηε ζπεηηθή αημμηθή μάδα ημο Ι. Αζθήζεηξ μεηγμάηωκ Θεςνμύμε x mol από ημ έκα ζοζηαηηθό ημο μείγμαημξ θαη y mol από ημ άιιμ. Γνάθμομε ηεκ ακηίδναζε θαζεκόξ ζοζηαηηθμύ ημο μείγμαημξ με ημ ηνίημ ζώμα λεπςνηζηά.

mκεηγκ. =x  Mr(1) +y  Mr(2) Αζθήζεηξ πνμξ ιύζε: 1. 19,35 g μίγμαημξ Zn θαη Cu ακηηδνμύκ με πενίζζεηα δηαιύμαημξ Εl μπόηε ειεοζενώκμκηαη 4,48 L αενίμο μεηνεμέκα ζε S.T.P. ζοκζήθεξ. Κα οπμιμγίζεηε ηεκ % w/w ζύζηαζε ημο μίγμαημξ.

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 31

2. 9,6 g μίγμαημξ ΚαΟΕ θαη ΗΟΕ ελμοδεηενώκμκηαη πιήνςξ από 1 L οδαηηθμύ δηαιύμαημξ HCl ζογθέκηνςζεξ 0,2 Ι. Κα οπμιμγίζεηε: α) Σεκ θαηά mol ζύζηαζε ημο μίγμαημξ. β) Σεκ % w/w ζύζηαζε ημο μίγμαημξ. 3. Ζζμμμνηαθό μίγμα Κα θαη Cu δηαιύεηαη ζημ κενό θαη ειεοζενώκμκηαη 13,44 L Ε2 ζε S.T.P. ζοκζήθεξ. Πμηα είκαη ε θαηά mol ζύζηαζε ημο μίγμαημξ.

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 32

ΣΡΑΠΓΔΑ ΘΓΙΑΣΩΚ ΢ΕΙΑΚΣΖΗΓ΢ ΠΑΡΑΣΕΡΕ΢ΓΖ΢ 

Γκένγεηα ζηηβάδςκ ↑ όζμ πημ μαθνηά από ημκ πονήκα



Πμημ δηάιομα είκαη ποθκόηενμ; ΢ογθνίκς ηηξ πενηεθηηθόηεηεξ/ ζογθεκηνώζεηξ ηςκ δομ δηαιομάηςκ.



Έπς δηάιομα 10% w/w. Βάδς ημ μηζό δηάιομα ζε πμηήνη. Ε πενηεθηηθόηεηα είκαη 5 %;



Αναίςζε (ζομπύθκςζε) C1V1 = C2V2 ΢ε ηεηναπιάζημ όγθμ Vηει = 4V Ιέπνη όγθμο =Vηει Ιε ηεηναπιάζημ όγθμ Ε2Ο Vηει = 5V



Ακάμεηλε δηαιομάηςκ ηεξ ίδηαξ δηαιομέκεξ μοζίαξ C1V1 + C2V2 = C3(V1 + V2)



Δηαιοηόηεηα αενίςκ ↑

όηακ P↑

T↓



Δηαιοηόηεηα ζηενεώκ ↑ όηακ T↑



Πενίμδμξ : ίδημξ ανηζμόξ ζηηβάδςκ –ίδηα ελςηενηθή ζηηβάδα ΢ε μηα πενίμδμ από ανηζηενά πνμξ ηα δεληά έπμομε μέηαιια - αμέηαιια – εογεκή αένηα. Γλαίνεζε 1ε πενίμδμξ Αιθάιηα , αιθαιηθέξ γαίεξ , αιμγόκα ανπίδμοκ από ηε δεύηενε πενίμδμ



Πανόμμηεξ Υ.Ζ. ίδηα μμάδα  ίδηα ειεθηνόκηα ζηεκ ελςηενηθή ζημηβάδα 

Γλαίνεζε: ακήθμοκ ζηεκ 1ε μμάδα Ε πμο είκαη αμέηαιιμ – αιθάιηα πμο είκαη μέηαιια Ακήθμοκ ζηεκ 18ε μμάδα He με 2 ειεθηνόκηα ζηε ελςηενηθή ζηηβάδα Η – άιια εογεκή αένηα με 8 ειεθηνόκηα ζηε ελςηενηθή ζηηβάδα



Αημμηθή αθηίκα/Πενημδηθόξ Πίκαθαξ Αολάκεηαη από πάκς πνμξ ηα θάης ζε μηα μμάδα γηαηί έπμομε πενηζζόηενεξ ζηηβάδεξ Ιεηώκεηαη από ανηζηενά πνμξ ηα δεληά ζε μηα πενίμδμ γηαηί εκώ έπμομε ηεκ ίδηα ελςηενηθή ζηηβάδα αολάκεηαη μ αημμηθόξ ανηζμόξ αολάκεηαη ημ πονεκηθό θμνηίμ θαη ζοκεπώξ ε έιλε πμο αζθεί μ πονήκαξ ζηεκ ελςηενηθή ζηηβάδα



Ζμκηηθή αθηίκα/Αημμηθή αθηίκα ΢ηα θαηηόκηα ε αθηίκα μηθναίκεη γηαηί απμβάιιμοκ ειεθηνόκηα ΢ηα ακηόκηα ε αθηίκα αολάκεηαη γηαηί πνμζιαμβάκμοκ ειεθηνόκηα



Πνόζιερε/Απμβμιή εοθμιόηενα e ( ειεθηνανκεηηθά –ειεθηνμζεηηθά ) Γοθμιόηενα απμβάιιμοκ ειεθηνόκηα ηα μέηαιια – ειεθηνμζεηηθά όζα έπμοκ 1 ειεθηνόκημ ζηεκ ελςηενηθή ζηηβάδα θαη όζμ πημ μαθνηά από ημκ πονήκα

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 33

Γοθμιόηενα πνμζιαμβάκμοκ ειεθηνόκηα ηα αμέηαιια – ειεθηνανκεηηθά όζα έπμοκ 7 ειεθηνόκημ ζηεκ ελςηενηθή ζηηβάδα θαη όζμ πημ θμκηά ζημκ πονήκα 

Σα μέηαιια ζπεμαηίδμοκ μόκμ εηενμπμιηθέξ εκώζεηξ



Σα αμέηαιια θαη εηενμπμιηθέξ με μέηαιια θαη μμμημπμιηθέξ εκώζεηξ με άιια αμέηαιια Αιμγόκα/Ε:1, O/S:2, N/P:3, C/Si:4

o 

Ζμκηηθέξ εκώζεηξ: δεκ οπάνπεη ε έκκμηα ημο μμνίμο – ημκηηθόξ θνύζηαιιμξζηενεά-θαιμί αγςγμί ημο ειεθηνηζμμύ ςξ ηήγμαηα θαη δηαιύμαηα Ομμημπμιηθέξ εκώζεηξ: οπάνπεη ε έκκμηα ημο μμνίμο – ζηενεά, ογνά ή αένηα θαθμί αγςγμί ημο ειεθηνηζμμύ ελαίνεζε ηα οδαηηθά δηαιύμαηα μλέςκ, βάζεςκ.



Απμζήθεοζε ζε δμπείμ. Κα μεκ γίκεηαη ακηίδναζε απιήξ ακηηθαηάζηαζεξ



Γηα αένηα ηα μεγέζε (P,n),( P,T), (V,n ), (V,T) είκαη ακάιμγα εκώ ηα (P,V) είκαη ακηηζηνόθςξ ακάιμγα



Ποθκόηεηα αενίμο 𝑚

PV=𝑀𝑟 RTPMr=dRT 

΢ημηπείμ Υ έπεη 2 θμνέξ μεγαιύηενε μάδα από ημκ C. Πμημ ημ Αr ημο Υ;



Αημμηθόηεηα Ιr =xAr



Δηαιύμκηαξ αένημ ζε δηάιομα C=

𝑛 𝛿𝜄𝛼𝜆 . 𝜊𝜐𝜎𝜄 ί𝛼𝜍 𝑉𝛿𝜄𝛼𝜆 ύ𝜇𝛼𝜏𝜊𝜍

𝑉𝛼𝜀𝜌 ί𝜊𝜐 22,4

= 𝑉𝛿𝜄𝛼𝜆 ύ𝜇𝛼𝜏𝜊𝜍 μη όγθμη V

εθθναζμέκμη ζε L.

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 34

ΘΕΜΑ 2ο 2.1. Ποιεσ από τισ επόμενεσ προτάςεισ είναι ςωςτζσ (Σ) και ποιεσ λανκαςμζνεσ (Λ); Ζνα μείγμα είναι πάντοτε ετερογενζσ Ζνα ποτιρι (Α) περιζχει 100 mL υδατικοφ διαλφματοσ αλατιοφ 10% w/w. Μεταφζρουμε 50 mL από το διάλυμα αυτό ςε άλλο ποτιρι (Β). Θ περιεκτικότθτα του διαλφματοσ αλατιοφ ςτο ποτιρι (Β) είναι 5 % w/w. Σε οριςμζνθ ποςότθτα ηεςτοφ νεροφ διαλφεται μεγαλφτερθ ποςότθτα ηάχαρθσ απ’ ότι ςε ίδια ποςότθτα κρφου νεροφ. Θ διαφορά του ατομικοφ αρικμοφ από το μαηικό αρικμό ιςοφται με τον αρικμό νετρονίων του ατόμου. Τα ιςότοπα ζχουν τον ίδιο αρικμό πρωτονίων και νετρονίων. Tα άτομα

14 12 6𝑋και 6𝑋είναι

ιςότοπα

Τα ιςότοπα είναι άτομα που ανικουν ςτο ίδιο ςτοιχείο To άτομο 146𝐶 περιζχει δφο νετρόνια περιςςότερα από τα θλεκτρόνια Τα άτομα

23 11 𝛸

και

24 12 𝛹

ζχουν ίδιο αρικμό νετρονίων.

Οι πυρινεσ των ιςοτόπων του μαγνθςίου 24 12 𝑀𝑔 και

25 12 𝑀𝑔

ζχουν διαφορετικι μάηα.

Ζνα ςωματίδιο που περιζχει 20 πρωτόνια, 20 νετρόνια και 18 θλεκτρόνια, είναι ζνα αρνθτικό ιόν. Το 20Ca2+ ζχει 18 θλεκτρόνια. Το άτομο

35 17 𝐶𝑙

περιζχει 17 νετρόνια

Το ιόν του µαγνθςίου, 12Mg2+, προκφπτει όταν το άτοµο του Mg προςλαµβάνει δφο θλεκτρόνια. Το ιόν του ςιδιρου, (26Fe3+) ζχει προκφψει με απϊλεια 3 θλεκτρονίων από το άτομο του ςιδιρου. Το 19Κ+ ζχει τον ίδιο αρικμό θλεκτρονίων με το 17Cl- . Για τισ ενζργειεσ ΕΚ και ΕL των ςτιβάδων Κ και L αντίςτοιχα, ιςχφει ότι ΕL < ΕK. Για τισ ενζργειεσ ΕL και ΕN των ςτιβάδων L και N αντίςτοιχα, ιςχφει ότι ΕL< ΕN Τα ςτοιχεία τθσ 3θσ (ΙΙΙΑ) ομάδασ ζχουν τρεισ ςτιβάδεσ. Τα ςτοιχεία που ζχουν εξωτερικι ςτιβάδα τθν Ν, ανικουν ςτθν 4θ περίοδο.

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 35

Το ςτοιχείο Χ που βρίςκεται ςτθ 17θ (VIIA) ομάδα και ςτθν 2θ περίοδο του περιοδικοφ πίνακα, ζχει ατομικό αρικμό 17. Αν ζνα άτομο Χ ζχει 4 θλεκτρόνια ςτθν εξωτερικι του ςτιβάδα θ οποία είναι θ L, τότε ο ατομικόσ του αρικμόσ είναι 4. Τα ςτοιχεία μιασ ομάδασ ζχουν τον ίδιο αρικμό θλεκτρονίων. Τα ςτοιχεία μιασ περιόδου ζχουν τον ίδιο αρικμό θλεκτρονίων ςτθν εξωτερικι ςτιβάδα τουσ. Τα ςτοιχεία μιασ ομάδασ ζχουν τον ίδιο αρικμό ςτιβάδων. Τα ςτοιχεία μιασ περιόδου ζχουν τθν ίδια ατομικι ακτίνα. To ςτοιχείο φκόριο, F (Η=9), βρίςκεται ςτθν 17θ (VΙΙA) ομάδα και τθν 2θ περίοδο του Περιοδικοφ Πίνακα. To ςτοιχείο αργό, Ar (Η=18), βρίςκεται ςτθν 18θ (VIIΙA) ομάδα και τθν 4θ περίοδο του Περιοδικοφ Πίνακα. To ςτοιχείο νάτριο, 11Na, βρίςκεται ςτθν 1θ (IA) ομάδα και τθν 2θ περίοδο του Περιοδικοφ Πίνακα Το 11Νa ζχει μεγαλφτερθ ακτίνα από το 11Νa+ Το 11Na αποβάλει θλεκτρόνια ευκολότερα από το 19Κ. Θ θλεκτραρνθτικότθτα δείχνει τθν τάςθ των ατόμων να απωκοφν θλεκτρόνια όταν ενϊνονται με άλλα άτομα. Θ θλεκτραρνθτικότθτα κακορίηει τθν τάςθ των ατόμων να αποβάλλουν θλεκτρόνια. Το 17Cl προςλαμβάνει θλεκτρόνια ευκολότερα από το 9F. Το ςτοιχείο 11Νa για να αποκτιςει δομι ευγενοφσ αερίου πρζπει να αποβάλλει ζνα θλεκτρόνιο. Το 11Na+ ζχει τον ίδιο αρικμό θλεκτρονίων με το 9F – Θ ζνωςθ μεταξφ 19Κ και 9F είναι ιοντικι. To νάτριο (11Na), δεν μπορεί να ςχθματίςει ομοιοπολικζσ ενϊςεισ. Οι ιοντικζσ ενϊςεισ ςε ςτερει κατάςταςθ είναι αγωγοί του θλεκτρικοφ ρεφματοσ. Τα αλογόνα μποροφν να ςχθματίςουν ομοιοπολικοφσ και ιοντικοφσ δεςμοφσ. Θ ζνωςθ μεταξφ του ςτοιχείου 17Χ και του ςτοιχείου 19Ψ είναι ιοντικι. Τα άτομα τθσ χθμικισ ζνωςθσ ΧΨ πρζπει να ζχουν διαφορετικό μαηικό αρικμό

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 36

Θ ατομικότθτα του CO2 είναι 3. Για να εξουδετερϊςουμε ζνα διάλυμα που περιζχει HCl μποροφμε να προςκζςουμε ςϋ αυτό Ca(OH)2. Ο άργυροσ, Ag, δεν αντιδρά με το υδροχλωρικό οξφ, HCl(aq). Ζνα διάλυμα CuSO4(aq) δε μποροφμε να το φυλάξουμε ςε δοχείο από αλουμίνιο(Al) Για να εξουδετερϊςουμε το ΘCl που περιζχεται ςτο γαςτρικό υγρό χρθςιμοποιοφμε γάλα μαγνθςίασ (Mg(OH)2). Το H2SO4 όταν αντιδράςει με το Na2CO3 παράγεται αζριο υδρογόνo. Θ ςχετικι μοριακι μάηα των χθμικϊν ουςιϊν μετριζται ςε g. 1 mol οποιαςδιποτε χθμικισ ουςίασ ςε πρότυπεσ ςυνκικεσ (STP) ζχει όγκο 22,4 L Στοιχείο με Ar=31 και Mr=124, ζχει ςτο μόριό του 4 άτομα Ζνα μόριο H2 (Ar(H)=1) ζχει μάηα 2g. 1 mol Θ2 *Αr(Θ)=1+ ζχει μάηα 2 g. Επειδι θ ςχετικι ατομικι μάηα του ςτοιχείου Na είναι 23 ( Αr(Na)=23 ), το ζνα άτομο Na ηυγίηει 23 g. Σε 5 mol Θ2Ο περιζχονται 10 mol ατόμων υδρογόνου, Θ. 1 mol Θ2 περιζχει 2 άτομα υδρογόνου. 1mol μορίων Θ2Ο περιζχει ΝΑ άτομα υδρογόνου (Θ) 1 mol NH3 περιζχει 3ΝΑ άτομα υδρογόνου Σε 4 mol H2CΟ3 περιζχονται ςυνολικά 12 άτομα οξυγόνου. 1mol μορίων CO2 αποτελείται ςυνολικά από3ΝΑ άτομα. 1 mol Θ2Ο περιζχει 12,04 ·1023 άτομα υδρογόνου. 1L Ο2(g) περιζχει περιςςότερα μόρια απ’ ότι 1L Ν2(g) , ςτισ ίδιεσ ςυνκικεσ P, T. Το 1 mol Fe(s), ςε STP ςυνκικεσ, κατζχει όγκο 22,4 L. Σε 2mol NH3 περιζχεται διπλάςιοσ αρικμόσ μορίων με αυτόν που περιζχεται ςε 2mol NO2. Αν διπλαςιάςουμε τον όγκο οριςμζνθσ ποςότθτασ ενόσ αερίου με ςτακερι τθ κερμοκραςία, θ πίεςι του κα διπλαςιαςτεί Αν διπλαςιάςουμε τθν πίεςθ οριςμζνθσ ποςότθτασ ενόσ αερίου με ςτακερό τον όγκο του αερίου, θ κερμοκραςία του κα διπλαςιαςτεί

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 37

Να αιτιολογιςετε τισ απαντιςεισ ςασ ςε όλεσ τισ περιπτϊςεισ 2.2. Α. Να επιλζξετε τθ ςωςτι απάντθςθ. H διαλυτότθτα του CO2 (g) ςτο νερό είναι μεγαλφτερθ: α) ςτουσ 25 οC ι ςτουσ 37 οC, β) ςε εξωτερικι πίεςθ CO2 1 atm ι ςε εξωτερικι πίεςθ CO2 5 atm; 2mol μορίων H2S αποτελοφνται ςυνολικά από: α) 2 μόρια β) 2ΝΑ άτομα γ) 2ΝΑ μόρια. 1mol μορίων NH3 αποτελείται ςυνολικά από: α) 4 μόρια β) 4ΝΑ άτομα γ) 4ΝΑ μόρια. Το 16S με το 11Νa ςχθματίηουν α) ομοιοπολικό β) ιοντικό δεςμό; Θ ςχετικι ατομικι μάηα του αηϊτου (Ν) είναι 14. Αυτό ςθμαίνει ότι θ μάηα ενόσ ατόμου αηϊτου είναι: α) 14 φορζσ μεγαλφτερθ από τθ μάηα ενόσ ατόμου 126𝐶 β) 14 φορζσ μεγαλφτερθ από τo 1/12 τθσ μάηασ ενόσ ατόμου 126𝐶 . To άτομο ενόσ ςτοιχείου Χ ζχει μάηα 2 φορζσ μεγαλφτερθ από το άτομο είναι: α) 12 , β) 18 , γ) 24

12 6𝐶 .

Το Ar του Χ

Ζνα ςτοιχείο ζχει ςχετικι ατομικι μάηα Ar=16 και ςχετικι μοριακι μάηα Mr=48. Το ςτοιχείο αυτό είναι: α) μονοατομικό β) διατομικό γ) τριατομικό. Για δυο αζρια Α και Β που βρίςκονται ςε ίδιεσ ςυνκικεσ κερμοκραςίασ και πίεςθσ και ζχουν όγκουσ VA και VB και αρικμό mol nA και nB αντίςτοιχα, ιςχφει: α) VA/VB = nA/nB β) VA/VB = nΒ/nΑ γ) VAVB= nΒnΑ Να αιτιολογιςετε τισ απαντιςεισ ςασ ςε όλεσ τισ περιπτϊςεισ. Β. Ποιεσ από τισ παρακάτω είναι κακαρζσ ουςίεσ και ποιεσ είναι μείγματα; Διοξείδιο του άνκρακα, υδροχλϊριο, μπφρα , ςίδθροσ, γάλα, κραςί. Γ. Πωσ μπορείτε να αυξιςετε τθ διαλυτότθτα ςτα παρακάτω υδατικά διαλφματα, που βρίςκονται ςτουσ 25 0C, με μεταβολι τθσ κερμοκραςίασ. α) Διάλυμα ηάχαρθσ. β) Διάλυμα διοξειδίου του άνκρακα,CO2(g). Να αιτιολογιςετε τθν απάντθςθ ςασ. Δ. α) Ποιοσ είναι ο μζγιςτοσ αρικμόσ θλεκτρονίων που μπορεί να πάρει κάκε μία από τισ ςτιβάδεσ: K, L, M, N. (μονάδεσ 8)

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 38

β) Ποιοσ είναι ο μζγιςτοσ αρικμόσ θλεκτρονίων που μπορεί να πάρει κάκε μία από τισ ςτιβάδεσ: K, L, M, N αν αυτι είναι θ τελευταία ςτιβάδα ενόσ ατόμου; (μονάδεσ 4)

Ε. Σε ζνα υδατικό διάλυμα NaCl προςκζτουμε νερό. Να αναφζρετε πωσ μεταβάλλονται (αυξάνονται, μειϊνονται, μζνουν ςτακερά) τα παρακάτω μεγζκθ του διαλφματοσ και να αιτιολογθκοφν πλιρωσ όλεσ οι απαντιςεισ. α) Θ μάηα του διαλφματοσ. (μονάδεσ 4) β) Θ % w/v περιεκτικότθτα του διαλφματοσ (μονάδεσ 4) γ) Θ ςυγκζντρωςθ του διαλφματοσ. (μονάδεσ 4) Ε. Θ ςχετικι μοριακι μάηα (Mr) τθσ χθμικισ ζνωςθσ C5HνO είναι 86. Αν γνωρίηουμε τισ ςχετικζσ ατομικζσ μάηεσ Ar(H)=1, Ar(C)=12 και Ar(Ο)=16, να προςδιορίςετε το δείκτθ ν ςτο μοριακό τφπο τθσ ζνωςθσ. (μονάδεσ 4) 2.3. Α. Διακζτουμε ςε ανοιχτό δοχείο, κορεςμζνο υδατικό διάλυμα αηϊτου, N2(g), κερμοκραςίασ 8 0 C. Το διάλυμα αυτό το κερμαίνουμε ςτουσ 27 0 C. Να γράψετε, αιτιολογϊντασ τθν απάντθςι ςασ, αν κα μεταβλθκεί θ περιεκτικότθτα του διαλφματοσ ςε άηωτο και με ποιο τρόπο (παραμζνει ςτακερι-κα αυξθκεί-κα μειωκεί). Β. Στο ∆ιάγραµµα 1 παρουςιάηεται θ µεταβολι τθσ διαλυτότθτασ των ουςιϊν Α και Β ςε κάποιο διαλφτθ, ςε ςυνάρτθςθ µε τθ κερµοκραςία. Σε δφο ποτιρια που το κάκε ζνα περιζχει από 100 g διαλφτθ, προςκζτουµε χωριςτά 9 g ουςίασ Α ςτο ζνα και 9 g ουςίασ Β ςτο άλλο, ςε ςτακερι κερµοκραςία 40 0 C α) Να χαρακτθρίςετε τα παραπάνω διαλφµατα αν κα είναι κορεςµζνα ι ακόρεςτα. (µονάδεσ 2) β) Να αιτιολογιςετε τθν απάντθςι ςασ. (µονάδεσ 7)

Γ. Στο παρακάτω διάγραµµα παρουςιάηεται πωσ µεταβάλλεται θ διαλυτότθτα µιασ ουςίασ Χ, ςτο νερό ςε ςχζςθ µε τθ κερµοκραςία. Να χαρακτθρίςετε τθν επόµενθ πρόταςθ ωσ ςωςτι ι λανκαςµζνθ αιτιολογϊντασ τθν απάντθςι ςασ: «ζνα διάλυµα που ζχει παραςκευαςτεί µε ανάµιξθ 15 g τθσ ουςίασ Χ µε 100 g νερό και βρίςκεται ςε κερµοκραςία 25 0 C είναι ακόρεςτο.» (µονάδεσ 1+5)

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 39

Δ. Στο παρακάτω διάγραμμα παρουςιάηεται πϊσ μεταβάλλεται ςε ςχζςθ με τθ κερμοκραςία, θ διαλυτότθτα ςε κάποιο διαλφτθ δφο ουςιϊν: ενόσ ςτερεοφ και ενόσ αερίου. i) Να γράψετε πόςθ είναι θ διαλυτότθτα τθσ κάκε ουςίασ ςτουσ 80 0 C ii) Να γράψετε πόςο κα μεταβλθκεί θ διαλυτότθτα του ςτερεοφ αν ζνα διάλυμά του κερμανκεί από τουσ 20 0 C ςτουσ 60 0 C

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 40

Ε. Στο παρακάτω διάγραμμα παρουςιάηεται πωσ μεταβάλλεται θ διαλυτότθτα ςε ςχζςθ με τθ κερμοκραςία δφο ουςιϊν Α και Β, ςε κάποιο διαλφτθ. i) Να γράψετε πόςθ είναι θ διαλυτότθτα τθσ κάκε ουςίασ ςτουσ 70 0 C ii) Να γράψετε πόςο κα μεταβλθκεί θ διαλυτότθτα τθσ ουςίασ Α αν ζνα διάλυμά τθσ ψυχκεί από τουσ 60 0 C ςτουσ 40 0 C (μονάδεσ 4 +4)

2.4. Α. Δίνεται ο πίνακασ Σφμβολο

Aτομικόσ αρικμόσ

Μαηικόσ αρικμόσ 35 23

πρωτόνια

νετρόνια

θλεκτρόνια

X 17 Ψ 11 Η 17 19 α) Να αντιγράψετε τον πίνακα ςτθ κόλλα ςασ και να τον ςυμπλθρϊςετε. (μονάδεσ 9) β) Να εξθγιςετε ποια από τα ςτοιχεία που περιζχονται ςτον πίνακα είναι ιςότοπα. (μονάδεσ 3) Β. Ποιοσ είναι ο αρικμόσ των πρωτονίων, νετρονίων και θλεκτρονίων για τα παρακάτω 2+ 15 3ιόντα: 25 12 𝛭𝑔 , 7𝑁 . Γ. Δίνεται : 35 17 𝐶𝑙 χλϊριο, α)Πόςα πρωτόνια, νετρόνια και θλεκτρόνια υπάρχουν ςτο άτομο του χλωρίου; (μονάδεσ 2) β) Πϊσ κατανζμονται τα θλεκτρόνια του ατόμου του χλωρίου ςε ςτιβάδεσ; (μονάδεσ 2) γ) Σε ποια περίοδο και ςε ποια ομάδα του περιοδικοφ πίνακα βρίςκεται το χλϊριο; (μονάδεσ 4) δ)Εξθγιςτε γιατί το 9F μπορεί να προςλάβει θλεκτρόνια ευκολότερα από το 17Cl. (μονάδεσ 3) Δ. Να βρείτε τον ατομικό αρικμό του 2ου μζλουσ τθσ ομάδασ των αλογόνων και να γράψετε τθν θλεκτρονιακι δομι του. Να βρείτε τον ατομικό αρικμό του αλογόνου που ανικει ςτθ 3θ περίοδο και να γράψετε τθν θλεκτρονιακι δομι του.

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 41

Ε. Ποιεσ από τισ επόμενεσ θλεκτρονιακζσ δομζσ, ςτθ κεμελιϊδθ κατάςταςθ, είναι λανκαςμζνεσ; α) 6C : K(2), L(4) β) 11Na : K(2), L(7), M(2) γ) 3Li : K(1), L(2) δ) 17Cl : K(2), L(8), M(6), N(1) (μονάδεσ 3) Για όςεσ θλεκτρονιακζσ δομζσ είναι λανκαςμζνεσ: α) Να γραφοφν οι ςωςτζσ θλεκτρονιακζσ δομζσ. β) Να βρεκεί ςε ποια ομάδα και ςε ποια περίοδο ανικουν τα αντίςτοιχα ςτοιχεία. (Μονάδεσ 9) 2.5. Α.Ποιο ζχει μεγαλφτερθ ακτίνα; α) το 7Ν ι το 15P β) το 19K ι το 20Ca δ) 16S ι 17Cl ε) 11Na και 19K. Β. Να ταξινομιςετε κατ’ αυξανόμενο μζγεκοσ τα επόμενα άτομα: 15P, 16S, 17Cl Να αιτιολογιςετε τισ απαντιςεισ ςασ ςε όλεσ τισ περιπτϊςεισ

γ)9F ι 17Cl ,

Β. Δίνονται δφο ηεφγθ ςτοιχείων. Σε ποιο ηεφγοσ τα ςτοιχεία ζχουν παρόμοιεσ (ανάλογεσ) χθμικζσ ιδιότθτεσ; α) 12Mg και 14Si , β) 6C και 14Si γ) 8Ο και 17Cl δ) 11Na και 19K ε) 18Ar και 13Al , η) 18Ar και 2He θ) 12Mg και 8O κ) 8O και 16S ι) 16S και 17Cl , κ) 17Cl και 9F λ) 11Na και 7Ν Να αιτιολογιςετε τθν απάντθςι ςασ. 2.6. Α. Ο παρακάτω πίνακασ δίνει μερικζσ πλθροφορίεσ για τα άτομα τριϊν ςτοιχείων Χ , Υ , Η. Αφοφ τον αντιγράψετε ςτθν κόλλα ςασ, να ςυμπλθρϊςετε τισ κενζσ ςτιλεσ με τουσ αντίςτοιχουσ αρικμοφσ. Στοιχείο

Ατομικόσ αρικμόσ 12 16 9

Χ Υ Η (μονάδεσ 8) β ) Ανικουν κάποια από αυτά τα ςτοιχεία ςτθν ίδια περίοδο του Περιοδικοφ Πίνακα; i. Ναι ii. Όχι (μονάδα 1) Να αιτιολογιςετε τθν απάντθςθ ςασ. (μονάδεσ 3) Β. Δίνονται δφο ηεφγθ ςτοιχείων: α) 7Ν και 15P β) 4Be και 7N δ) 8O και 10Ne ε) 7Ν και 10Νe. Σε ποιο ηεφγοσ τα ςτοιχεία ανικουν ςτθν ίδια περίοδο; Να αιτιολογιςετε τθν απάντθςι ςασ.

γ) 8O και 16S

Γ. Οι πλθροφορίεσ που ακολουκοφν αφοροφν ςτα ςτοιχεία Χ και Ψ. Το ιόν Χ2+ ζχει 10 θλεκτρόνια. To ςτοιχείο Ψ βρίςκεται ςτθν 2θ περίοδο και ςτθν 17θ (VIIA) οµάδα του Περιοδικοφ Πίνακα. Να υπολογίςετε τουσ ατομικοφσ αρικμοφσ των ςτοιχείων Χ και Ψ.

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 42

Δ. Για τα ςτοιχεία: 9Y και 3Li α) Να γραφεί για το κακζνα από αυτά θ κατανομι θλεκτρονίων ςε ςτιβάδεσ ςτα αντίςτοιχα άτομα. (μονάδεσ 4) β) Με βάςθ τθν θλεκτρονιακι δομι να προςδιοριςτεί θ κζςθ για κακζνα από αυτά τα χθμικά ςτοιχεία ςτον Περιοδικό Πίνακα. (μονάδεσ 6) γ) Το ςτοιχείο 9Y είναι μζταλλο ι αμζταλλο; Να αιτιολογιςετε τθν απάντθςθ ςασ. (μονάδεσ 3) δ) Να αναφζρετε το είδοσ του δεςμοφ (ιοντικόσ ι ομοιοπολικόσ) μεταξφ ατόμων Y ςτο μόριο Y 2. (μονάδα 1) ε) Να περιγράψετε τον τρόπο ςχθματιςμοφ του δεςμοφ ςτο μόριο του , Y2. (μονάδεσ 9) Ε. Ο παρακάτω πίνακασ δίνει μερικζσ πλθροφορίεσ για τα άτομα τριϊν ςτοιχείων. ςτοιχείο ατομικόσ ςτιβάδεσ Περίοδοσ Ομάδα Π.Π αρικμόσ Π.Π Κ L M N Na 3θ IA Cl 17 Ne 10 Αr 3θ 18θ (VIIIA) Ca 2 α) Να ςυμπλθρϊςετε τα κενά του πίνακα, αφοφ τον μεταφζρετε ςτθν κόλλα ςασ. (μονάδεσ 11 ) β) Να εξθγιςετε αν ανάμεςα ςτα τρία αυτά ςτοιχεία υπάρχει κάποιο αλκάλιο. (μονάδεσ 2) γ)Είναι κάποια από τα ςτοιχεία αυτά ευγενζσ αζριο; (μονάδεσ 3) Να αιτιολογιςετε τθν απάντθςι ςασ. Ζ. Δίνονται τα ςτοιχεία 16S και 12Mg. α) Να γράψετε τθν κατανομι θλεκτρονίων ςε ςτιβάδεσ για τα άτομα του 16S και 12Mg . (μονάδεσ 4) β) Εξθγιςτε γιατί το 12Mg εμφανίηεται ςτισ ενϊςεισ του ωσ ιόν με φορτίο 2+ (μονάδεσ 3) γ) Το 16S εμφανίηει παρόμοιεσ (ανάλογεσ) χθμικζσ ιδιότθτεσ με το ςτοιχείο 15Χ ι με το 8Ψ; (μονάδα 1) Αιτιολογιςτε τθν απάντθςι ςασ. (μονάδεσ 4) 2.7. Α. Δίνεται ςτοιχείο: 19𝐴𝑋 α) Να μεταφζρετε ςτθν κόλλα ςασ ςυμπλθρωμζνο τον παρακάτω πίνακα που αναφζρεται ςτο άτομο του ςτοιχείου Χ. ΣΤΙΒΑΔΕΣ A νετρόνια K L M N X 20 (μονάδεσ 5) β) Tι είδουσ δεςμόσ αναπτφςςεται μεταξφ του Χ και του φκορίου, 9F, ιοντικόσ ι ομοιοπολικόσ; (μονάδα 1) Να αιτιολογιςετε τθν απάντθςι ςασ περιγράφοντασ τον τρόπο ςχθματιςμοφ του δεςμοφ. (μονάδεσ 7)

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 43

Β. Δίνονται τα ςτοιχεία: 17Cl , 1Θ . α) Να γράψετε τθν κατανομι των θλεκτρονίων του χλωρίου (Cl) ςε ςτιβάδεσ. (μονάδεσ 2) β) Να εξθγιςετε το είδοσ του δεςμοφ που ςχθματίηεται μεταξφ των ςτοιχείων αυτϊν. (μονάδεσ 5) γ) Τα ςτοιχεία αυτά ςχθματίηουν μια ζνωςθ με μοριακό τφπο HCl. Να γράψετε τον θλεκτρονιακό τφπο τθσ ζνωςθσ αυτισ. (μονάδεσ 5) δ) Να αναφζρετε με τι είδουσ δεςμό (ιοντικό ι ομοιοπολικό) ενϊνονται τα άτομα του χλωρίου ςτο μόριο του Cl2. (μονάδεσ 2) ε) Να περιγράψετε τον τρόπο ςχθματιςμοφ του δεςμοφ και να γράψετε τον θλεκτρονιακό τφπο του µορίου Cl2 . (μονάδεσ 8) η) Να προςδιορίςετε το είδοσ του δεςμοφ και να αναφζρετε πϊσ ςχθματίηεται ο δεςμόσ μεταξφ ατόμων 17Cl και 11Χ. (μονάδεσ 6) Γ. Το Χ ανικει ςτθν 3θ περίοδο και ςτθν 1θ (ΙΑ) ομάδα του Περιοδικοφ Πίνακα. α) Να υπολογίςετε τον ατομικό αρικμό του Χ. (μονάδεσ 4) β) Με τι δεςμό κα ενωκεί το Χ με το 17Cl; (μονάδεσ 4) γ) Να εξθγιςετε τον τρόπο ςχθματιςμοφ τθσ ζνωςθσ μεταξφ των ςτοιχείων Χ και του 9F και να γράψετε τον χθμικό τφπο τθσ ζνωςθσ. Να χαρακτθρίςετε τθν ζνωςθ ωσ ομοιοπολικι ι ιοντικι. (μονάδεσ 9) Για κακεμία από τισ παρακάτω περιπτϊςεισ να γράψετε αν ο δεςμόσ είναι ομοιοπολικόσ ι ιοντικόσ. α) Ο δεςμόσ αυτόσ ςχθματίηεται μεταξφ ενόσ μετάλλου και ενόσ αμετάλλου. β) Ο δεςμόσ αυτόσ δθμιουργείται με τθ αμοιβαία ςυνειςφορά μονιρων θλεκτρονίων. (μονάδεσ 4) Δ. Δίνεται ο πίνακασ Σφμβολο Θλεκτρονιακι Ομάδα Περίοδοσ ςτοιχείου κατανομι Π.Π. Π.Π. Χ K (2) L(4) Ψ K (2) L(8) M(7) Η K (2) L(7) α) Να αντιγράψετε τον πίνακα ςτθ κόλλα ςασ και να τον ςυμπλθρϊςετε. (μονάδεσ 6 ) β) Να εξθγιςετε ποια από τα ςτοιχεία που περιζχονται ςτον πίνακα ζχουν παρόμοιεσ ( ανάλογεσ) χθμικζσ ιδιότθτεσ; (μονάδεσ 4) γ) Ποιο είναι το είδοσ του δεςμοφ (ομοιοπολικόσ ι ιοντικόσ) που ςχθματίηεται μεταξφ Χ και Ψ; Ε. Δίνεται ο πίνακασ Σφμβολο Θλεκτρονιακι Ομάδα Περίοδοσ ςτοιχείου κατανομι Π.Π. Π.Π. Χ K (…) L(5) Ψ K (…) L(…) 17θ Η K (2) L(8) M(5) α) Να αντιγράψετε τον πίνακα ςτθ κόλλα ςασ και να τον ςυμπλθρϊςετε. (μονάδεσ 8)

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 44

β) Να εξθγιςετε ποια από τα ςτοιχεία που περιζχονται ςτον πίνακα ζχουν παρόμοιεσ ( ανάλογεσ) χθμικζσ ιδιότθτεσ; (μονάδεσ 4) Ζ. Δίνονται τα ςτοιχεία 17Cl και 3X. α) Με τι είδουσ χθμικό δεςμό κα ενωκοφν μεταξφ τουσ: ιοντικό ι ομοιοπολικό; Να επιλζξετε τθ ςωςτι απάντθςθ. (μονάδα 1) Να αιτιολογιςετε τθν απάντθςθ ςασ. (μονάδεσ 6) β) Να γράψετε το χθμικό τφπο τθσ ζνωςθσ που κα ςχθματιςτεί. (μονάδεσ 2) Να αναφζρετε δυο διαφορζσ μεταξφ ομοιοπολικϊν και ιοντικϊν ενϊςεων. (μονάδεσ 4) Η. Δίνονται τα ςτοιχεία : 12 Χ, 17 Ψ, 8 Η. α) Να γράψετε τθν κατανομι θλεκτρονίων ςε ςτιβάδεσ για τα άτομα των ςτοιχείων Χ, Ψ, Η (μονάδεσ 3) β) Να χαρακτθρίςετε τισ παρακάτω προτάςεισ ωσ ςωςτζσ ( Σ ) ι λανκαςμζνεσ ( Λ ) . ι) Το ςτοιχείο Χ είναι μζταλλο. ιι) Μεταξφ των ςτοιχείων Χ και Ψ ςχθματίηεται ομοιοπολικόσ δεςμόσ. ιιι) Μεταξφ των ςτοιχείων Χ και Η ςχθματίηεται ιοντικόσ δεςμόσ. Θ. Δίνονται: υδρογόνο, 1H, άηωτο, 7N α) Να γράψετε τθν κατανομι των θλεκτρονίων ςε ςτιβάδεσ για το άτομο του αηϊτου. (μονάδεσ 2) β) Να αναφζρετε το είδοσ των δεςμϊν (ιοντικόσ ι ομοιοπολικόσ) μεταξφ ατόμων υδρογόνου και αηϊτου ςτθ χθμικι ζνωςθ ΝΘ3. (μονάδα 1) γ) Να περιγράψετε τον τρόπο ςχθματιςμοφ των δεςμϊν και να γράψετε τον θλεκτρονιακό τφπο τθσ χθμικισ ζνωςθσ ΝΘ3. (μονάδεσ 9) δ) Να αναφζρετε µε τι είδοσ δεςµό (ιοντικό ι οµοιοπολικό) ενϊνονται τα άτοµα του αηϊτου ςτο µόριο του αηϊτου, N2. (µονάδεσ 1) Να περιγράψετε τον τρόπο ςχθµατιςµοφ του δεςµοφ ςτο µόριο του αηϊτου, N2. (µονάδεσ 9) Ι. Δίνονται τα ςτοιχεία: 8Ο και 1Θ. α) Με τι είδουσ χθμικό δεςμό κα ενωκοφν μεταξφ τουσ, ιοντικό ι ομοιοπολικό; (μονάδα 1) Να αιτιολογιςετε τθν απάντθςθ ςασ (μονάδεσ 7) β) Αν γνωρίηετε ότι ςχθματίηουν τθ χθμικι ζνωςθ Θ2Ο, να γράψετε τον θλεκτρονιακό τθσ τφπο. Να γράψετε τουσ αρικμοφσ οξείδωςθσ του οξυγόνου και του υδρογόνου ςτθν ζνωςθ Θ2Ο. (μονάδεσ 5) Κ. Δίνονται τα ςτοιχεία: 16S, 1Θ . α) Να γράψετε τθν κατανομι των θλεκτρονίων του κείου και του υδρογόνου ςε ςτιβάδεσ. (μονάδεσ 4) β) Να βρείτε ςε ποια ομάδα και ςε ποια περίοδο του Περιοδικοφ Πίνακα ανικουν τα παραπάνω ςτοιχεία. (μονάδεσ 4) γ) Να εξθγιςετε γιατί δεν πρζπει να χρθςιμοποιείται θ ζννοια του κρυςτάλλου ςτθν περίπτωςθ του H2S. (μονάδεσ 4)

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 45

Λ. Ποια από τα παρακάτω ςτοιχεία παρουςιάηουν παρόμοιεσ (ανάλογεσ) χθμικζσ ιδιότθτεσ 19Κ, 8O,16S. (μονάδεσ 8) Β) Μεταξφ των ςτοιχείων: 19Κ και 8O κα αναπτυχκεί ομοιοπολικόσ ι ιοντικόσ δεςμόσ; Να αιτιολογιςετε τθν απάντθςι ςασ. ( μονάδεσ 4) 2.8. Να αναφζρετε αν θ ζνωςθ που ςχθματίηεται μεταξφ 19K και 17Cl: i) ζχει υψθλό ι χαμθλό ςθμείο τιξθσ ii) τα υδατικά διαλφματά τθσ άγουν ι όχι το θλεκτρικό ρεφμα 2.9.Να υπολογιςτοφν οι αρικμοί οξείδωςθσ : α. του κείου ςτο Θ2SO4 β. του κείου ςτο SO2 γ. του Cl ςτο ιόν: ClO3 δ. του μαγγανίου (Μn) ςτο ιόν MnO4ε. του χρωμίου (Cr) ςτo Cr2O72η. του κείου (S) ςτο ιόν SO42θ. του χρωμίου (Cr) ςτo CrO42κ. του Ν ςτο ΝO2 και ςτο ιόν NO2ι. του άνκρακα (C ) ςτο Θ2CΟ3 κ. του Cl, ςτο HClO4 λ. του φωςφόρου ςτθ PH3 μ. του φωςφόρου ςτο H3PO3 2.10. Δίνεται οι παρακάτω πίνακεσ: ISO42Ca2+ (1) (2)

Cl(1)

Na+

I(1)

CO32(2) OH(2)

OH(3) OH(3) S2(3)

PO43(4)

NO3(5)

Να γράψετε ςτθν κόλλα ςασ τον αρικμό και δίπλα το χθμικό τφπο και το όνομα κάκε χθμικισ ζνωςθσ που μπορεί να ςχθματιςτεί ςυνδυάηοντασ τα δεδομζνα του πίνακα

2.11.Να μεταφζρετε ςτθν κόλλα ςασ ςυμπλθρωμζνο τον παρακάτω πίνακα με τον χθμικό τφπο και το όνομα των παρακάτω ενϊςεων : Χθμικόσ τφποσ ΘBr Θ3PO4 FeSO4 Mg(OH)2 NH4Cl NaOH HCl CO2 BaCl2

Όνομα

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 46

NH4Br Ba(OH)2 CaCl2 HNO3 Na2S K2SO4 ΚΝΟ3 Mg(ΝΟ3)2 Ca3(PO4)2 H2SO4 NH3 ΝaHCO3 CO νιτρικό οξφ υδροξείδιο του καλίου χλωριοφχοσ ςίδθροσ(ΙΙ) μονοξείδιο του άνκρακα υδροβρϊμιο βρωμιοφχο μαγνιςιο υδροξείδιο του μαγνθςίου οξείδιο του νατρίου. ανκρακικό αςβζςτιο διοξείδιο του κείου υδροιϊδιο χλωριοφχο κάλιο υδροξείδιο του χαλκοφ (ΙΙ) φκοριοφχο νάτριο υδρόκειο οξείδιο του αςβεςτίου υδροξείδιο του αςβεςτίου ανκρακικό νάτριο

2.12.Να ςυμπλθρϊςετε τισ χθμικζσ εξιςϊςεισ (προϊόντα και ςυντελεςτζσ) των παρακάτω HBr(aq) + Ca(OH)2(aq) → NaOH(aq) + H2SO4(aq) → NH3(aq) + HNO3(aq) → Ca(ΟΘ)2(aq) + Θ2SO4(aq) → NaOH(aq) + HNO3(aq) → Ba(ΟΘ)2(aq) + Θ2S(aq) → ΝΘ3(aq) + HBr(aq) → FeCl2(aq) + K2S(aq) →

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 47

HCl(aq) + AgNO3(aq) → HCl(aq) + CaS(aq) → HCl(aq) + NH4NO3(aq) → AgNO3(aq) + NaBr(aq)→ CaCl2(aq) + Na2CO3(aq) → K2S(aq) + Pb(NO3)2(aq) → NH4Cl(aq) + Ca(OH)2(aq) → Fe(NO3)3(aq) + KOH(aq) → Na2CO3(aq) + Ca(OH)2(aq) → Fe(NO3)2(aq) + H2S(aq) → Na2SO3(aq) + HCl(aq) → HCl(aq) + NaNO3(aq) → HCl(aq) + Na2CO3(aq) → CaBr2(aq) + K2S(aq) → Pb(NO3)2(aq) + ΝaOH(aq) → Κ2SO4(aq) + Ba(OH)2(aq) → H2S(aq) + Mg(s) → H2SO4(aq) + NH3(aq) → Pb(NO3)2 (aq) + KI(aq) → Na(s) + H2O(l) → Al(s) + HCl(aq) → Ηn(s) + HBr(aq) → Cl2(g) + H2S(aq) → Cl2(g) + CaI2(aq) → Zn(s) + AuCl3(aq) → Br2(l) + KI(aq) → Zn(s) + AgNO3(aq) →

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 48

Mg(s) + ZnCl2(aq) → I2(s) + H2S(aq) → Mg(s) + AgNO3(aq) → Zn(s) + CuS(aq) → Να αναφζρετε το λόγο που γίνονται οι αντιδράςεισ 2.13. Α. Αν υπάρχουν δοχεία καταςκευαςμζνα από Cu και Al, εξθγιςτε ςε ποιο δοχείο είναι δυνατόν να αποκθκευτεί διάλυμα FeSO4 . Β. Χρειάηεται να αποκθκεφςουμε διάλυμα HCl και υπάρχουν διακζςιμα δοχεία καταςκευαςμζνα από Cu, Fe και Al. Εξθγιςτε ςε τι είδουσ δοχείο μπορεί να γίνει θ αποκικευςθ. 2.14. Θ ςχετικι μοριακι μάηα (Mr) τθσ χθμικισ ζνωςθσ N2Ox είναι 108. Αν γνωρίηουμε τισ ςχετικζσ ατομικζσ μάηεσ Ar(Ν)=14 και Ar(Ο)=16, να προςδιοριςτεί το x ςτο μοριακό τφπο τθσ ζνωςθσ.

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 49

ΘΕΜΑ 4ο Πενηεθηηθόηεηα δηαιύμαημξ x% w/w: ΢ηα 100 gr δηαιύμαημξ x gr δηαιομέκεξ μοζίαξ. x% w/v: ΢ηα 100 mL δηαιύμαημξ x gr δηαιομέκεξ μοζίαξ. x% v/v: ΢ηα 100 mL δηαιύμαημξ x mL δηαιομέκεξ μοζίαξ.

 mol   : ΢ηα 1000 mL δηαιύμαημξ x mol δηαιομέκεξ μοζίαξ.  L 

x M

Πνμζμπή!

n=CV , C ζε Ι θαη V ζε L m δ/ημξ = m δ/ηε + m δ.μ

p  /  

m  /  V δ/ηνο

VH20 = V2-V1 ΢ομπύθκωζε δηαιύμαημξ με αθαίνεζε δηαιύηε  .  . n  n  C1V1  C2V2

΢ομπύθκωζε δηαιύμαημξ με πνμζζήθε δηαιομέκε μοζίαξ  .  .  . n  n  n  C1V1  n  C2V2

Ακάμεηλε δηαιομάηωκ ηεξ ίδηαξ δηαιομέκεξ μοζίαξ Ε πενηεθηηθόηεηα / ζογθέκηνςζε ημο ηειηθμύ δηαιύμαημξ εκδηάμεζε ηςκ δομ ανπηθώκ nT = n1 + n2  CT · (V1 + V2) = C1V1 + C2V2

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 50

΢ημηπεημμεηνηθμί οπμιμγηζμμί 

Γνάθς ηεκ ακηίδναζε.



Από ηε ζπέζε ζοκηειεζηώκ ζπέζε mol.



Τπμιμγίδς ηα mol: n 

m V , n , n  C V Mr Vm

4.1. Υδατικό διάλυμα KΟΘ ζχει περιεκτικότθτα 16,8 % w/v (διάλυμα Δ1) α) Ποια είναι θ ςυγκζντρωςθ (Μ) του διαλφματοσ Δ1; (μονάδεσ 7) β) Ποια είναι θ % w/v περιεκτικότθτα διαλφματοσ που προκφπτει με προςκικθ 300 mL νεροφ ςε 200 mL του διαλφματοσ Δ1; (μονάδεσ 8) γ) Ποιοσ όγκοσ (mL) υδατικοφ διαλφματοσ H2SO4 0,5 Μ απαιτείται για τθν πλιρθ εξουδετζρωςθ 50 mL διαλφματοσ Δ1; (μονάδεσ 10) Δίνονται: Ar (Θ)= 1, Ar (K)=39, Ar (O)=16 4.2. Υδατικό διάλυμα MgCl2 ζχει περιεκτικότθτα 38 % w/v (διάλυμα Δ1). α) Ποια είναι θ ςυγκζντρωςθ (Μ) του διαλφματοσ Δ1; (μονάδεσ 7) β) Ποια είναι θ % w/v περιεκτικότθτα διαλφματοσ που προκφπτει με προςκικθ 300 mL νεροφ ςε 100 mL του διαλφματοσ Δ1; (μονάδεσ 9) γ) Ποια μάηα (g) ιηιματοσ κα ςχθματιςτεί κατά τθν αντίδραςθ 50 mL διαλφματοσ Δ1 με τθν ακριβϊσ απαιτοφμενθ ποςότθτα AgNO3; (μονάδεσ 9) Δίνονται: Ar (Mg)= 24, Ar (Cl)=35,5, Ar (Ag)=108 4.3. Mε διαβίβαςθ 4,48 L H2S (μετρθμζνα ςε STP) ςε νερό, προκφπτει διάλυμα Δ1,όγκου 2 L. α) Να υπολογιςτεί θ ςυγκζντρωςθ (ςε Μ) του διαλφματοσ Δ (μονάδεσ 8) β) Πόςο όγκο (mL) νεροφ πρζπει να προςκζςουμε ςε 1 L του διαλφματοσ Δ1,ϊςτε να προκφψει διάλυμα με ςυγκζντρωςθ 0,05 Μ. (μονάδεσ 8) γ) Πόςοσ όγκοσ (ςε L) αερίου υδρογόνου (Θ2),μετρθμζνοσ ςε STP, χρειάηεται να αντιδράςει με τθν απαραίτθτθ ποςότθτα κείου (S) για τθν παραγωγι 10 mol H2S; (μονάδεσ 9) 4.4.Σε νερό διαλφεται οριςμζνθ ποςότθτα ΚOH και το διάλυμα που παραςκευάηεται ζχει όγκο 200 mL και ςυγκζντρωςθ 0,4 M (διάλυμα Δ1). α) Να υπολογίςετε τθ μάηα (ςε g) του ΚOH(aq) που περιζχεται ςτο διάλυμα Δ1 (μονάδεσ 8) β) Όγκοσ 30 mL νεροφ προςτίκεται ςε 10 mL του διαλφματοσ Δ1 οπότε παραςκευάηεται διάλυμα Δ2. Να υπολογίςετε τθ ςυγκζντρωςθ (ςε M) του ΚOH ςτο διάλυμα Δ2. (μονάδεσ 7) γ) Όγκοσ 0,15 L του διαλφματοσ Δ1, αντιδρά πλιρωσ με περίςςεια υδατικοφ διαλφματοσ άλατοσ (ΝΘ4)2SO4 . Να υπολογίςετε πόςοσ είναι ο όγκοσ (ςε L) του αερίου που παράγεται, ςε STP; (μονάδεσ 10) Δίνονται οι ςχετικζσ ατομικζσ μάηεσ: Ar (Θ)=1, Ar (Ο)=16, Ar (Κ)=39.

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 51

4.5. Διαλφουμε 11,2 L αζριασ NH3 (ςε STP ) ςε νερό και προκφπτει υδατικό διάλυμα NH3 όγκου 500 mL (διάλυμα Δ1). α) Να υπολογίςετε τθ ςυγκζντρωςθ (Μ) του διαλφματοσ Δ1 . (μoνάδεσ 10) β) 200 mL του διαλφματοσ Δ1 αναμειγνφονται με 800 mL διαλφματοσ NH3 2 Μ. Να υπολογιςτεί θ ςυγκζντρωςθ (Μ) του διαλφματοσ που προκφπτει. (μoνάδεσ 8) γ) Σε 100 mL του διαλφματοσ Δ1 προςκζτουμε τθν απαιτοφμενθ ποςότθτα HCl για πλιρθ εξουδετζρωςθ. Nα υπολογίςετε τθ μάηα (g) του άλατοσ που παράγεται. (μoνάδεσ 7) Δίνονται οι ςχετικζσ ατομικζσ μάηεσ των ςτοιχείων: Ar (Θ)=1, Ar (Ν)=14, Ar (Cl)=35,5 4.6.Το γαςτρικό υγρό αςκενοφσ που πάςχει από ζλκοσ του δωδεκαδακτφλου, ζχει ςυγκζντρωςθ ΘCl 0,05Μ (διάλυμα Δ1). α) Ποια είναι θ % w/v περιεκτικότθτα του Δ1. (μονάδεσ 7) β) Αν υποτεκεί ότι μζςα ςτο ςτομάχι ειςζρχονται 3 L γαςτρικοφ υγροφ τθν θμζρα, 1) πόςθ μάηα (g) Al(OH)3 απαιτείται για τθν εξουδετζρωςθ του ΘCl του γαςτρικοφ υγροφ; 2) Πόςθ μάηα (g) Μg(OH)2 απαιτείται για τθν εξουδετζρωςθ του ΘCl του γαςτρικοφ υγροφ; (μονάδεσ 18) Δίνονται: Ar (Cl)= 35,5, Ar (Mg)=24, Ar (Al)=27, Ar (H)=1, Ar (O)= 16 4.7.Διακζτουμε 600 mL υδατικοφ διαλφματοσ NaOH 0,5 Μ (διάλυμα Δ1) Να υπολογιςκοφν: α) Θ μάηα (g) του NaOH που περιζχεται ςτο διάλυμα Δ1. (μονάδεσ 7) β) Ο όγκοσ (mL) υδατικοφ διαλφματοσ NaOH 1,2 Μ που πρζπει να προςτεκεί ςτο διάλυμα Δ1, για να προκφψει διάλυμα 1 Μ. (μονάδεσ 8) γ) Ο όγκοσ (mL) υδατικοφ διαλφματοσ H2SO4 0,1 Μ που απαιτείται για τθν πλιρθ εξουδετζρωςθ του διαλφματοσ Δ1. (μονάδεσ 10) Δίνονται: Ar (Na)= 23, Ar (H)=1, Ar (O)= 16 4.8.Διακζτουμε 20 mL υδατικοφ διαλφματοσ CaBr2 0,5 Μ (διάλυμα Δ1). Να υπολογιςκοφν: α) Θ % w/v περιεκτικότθτα του Δ1. (μονάδεσ 7) β) Θ ςυγκζντρωςθ (Μ) του διαλφματοσ που προκφπτει όταν προςτεκοφν 80 mL νεροφ ςτο διάλυμα Δ1. (μονάδεσ 8) γ) Θ μάηα (g) του ιηιματοσ που κα ςχθματιςτεί όταν αντιδράςουν 10 mL διαλφματοσ Δ1 με τθν ακριβϊσ απαιτοφμενθ ποςότθτα AgNO3. (μονάδεσ 10) Δίνονται: Ar (Ca)= 40, Ar (Br)=80, Ar (Ag)=108 4.9.Το «πυκνό» υδατικό διάλυμα HCl του εμπορίου ζχει ςυγκζντρωςθ 12 Μ (διάλυμα Δ1). α) Ποια είναι θ % w/v περιεκτικότθτα του διαλφματοσ Δ1; (μονάδεσ 7) β) Ποια είναι θ ςυγκζντρωςθ του διαλφματοσ που προκφπτει με προςκικθ 400 mL νεροφ ςε 100 mL του διαλφματοσ Δ1; (μονάδεσ 8) γ) 21,2 g ςτερεοφ Na2CO3 αντιδροφν πλιρωσ με τθν ακριβϊσ απαιτοφμενθ ποςότθτα υδατικοφ διαλφματοσ HCl. Πόςοσ όγκοσ (mL) αερίου παράγεται ςε πρότυπεσ ςυνκικεσ; (μονάδεσ 10) Δίνονται: Ar (Cl)= 35,5, Ar (Na)=23, Ar (C)=12, Ar (H)= 1, , Ar (O)= 16

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 52

4.10. Διακζτουμε δυο υδατικά διαλφματα ΝaOH: Διάλυμα Δ1 με ςυγκζντρωςθ 1 Μ και διάλυμα Δ2 με περιεκτικότθτα 6% w/v. α) Εξθγιςτε ποιο από τα δυο διαλφματα είναι πυκνότερο; (μονάδεσ 8) β) Πόςα mL νεροφ πρζπει να προςκζςουμε ςε 200 mL διαλφματοσ Δ1 για να παραςκευάςουμε διάλυμα με ςυγκζντρωςθ 0,4 Μ; (μονάδεσ 8) γ) Πόςα mL διαλφματοσ H2SO4 1Μ απαιτοφνται για να εξουδετερϊςουν 300 mL διαλφματοσ NaOH 0,4 M ; (μονάδεσ 9) Δίνονται οι ςχετικζσ ατομικζσ μάηεσ των ςτοιχείων : Ar (Θ)=1, Ar (Νa)=23, Ar (Ο)=16 4.11. Δίνεται υδατικό διάλυμα HCl με ςυγκζντρωςθ 0,1 M ( διάλυμα Δ1 ). α) Nα υπολογιςτεί θ περιεκτικότθτα % w/v του διαλφματοσ Δ1. (μονάδεσ 7) β) 250 mL από το διάλυμα Δ1 αραιϊνονται ςε τετραπλάςιο όγκο. Να υπολογιςτεί θ ςυγκζντρωςθ (M) του διαλφματοσ που προκφπτει. (μονάδεσ 8) γ) 200 mL του διαλφματοσ Δ1 αντιδροφν πλιρωσ με τθν απαιτοφμενθ ποςότθτα NaΟΘ. Nα υπολογίςετε τθ μάηα (ςε g) του άλατοσ που ςχθματίηεται. (μονάδεσ 10) Δίνονται οι ςχετικζσ ατομικζσ μάηεσ των ςτοιχείων: Ar (Θ)=1, Ar (Cl)=35,5, Ar (Na)=23 4.12. Διακζτουμε διάλυμα HCl 0,3M (διάλυμα Δ1) α) Πόςα μάηα (g) HCl περιζχεται ςε 500 mL διαλφματοσ Δ1. (μονάδεσ 7) β) Σε 600 ml διαλφματοσ Δ1 διαλφουμε αζριο HCl (ςε STP) χωρίσ να μεταβλθκεί ο όγκοσ του διαλφματοσ. Το διάλυμα που προκφπτει ζχει ςυγκζντρωςθ 0,8 Μ. Να υπολογίςετε τον όγκο του αερίου HCl που προςτζκθκε. (μονάδεσ 8) γ) 48 g Mg αντιδροφν πλιρωσ με τθν απαιτοφμενθ ποςότθτα διαλφματοσ HCl. Να υπολογίςετε τθν ποςότθτα (mol) του αερίου που εκλφεται από τθν αντίδραςθ. (μονάδεσ 10) Δίνονται οι ςχετικζσ ατομικζσ μάηεσ των ςτοιχείων: Ar (Θ)=1, Ar (Mg)=24, Ar (Cl)= 35,5 4.13. α) Να υπολογιςκεί θ ςυγκζντρωςθ (Μ) υδατικοφ διαλφματοσ ΘCl περιεκτικότθτασ 7,3 % w/v. (μονάδεσ 7) β) Πόςα mL υδατικοφ διαλφματοσ ΘCl 2 Μ πρζπει να αναμειχκοφν με 50 mL υδατικοφ διαλφματοσ ΘCl 4 Μ για να προκφψει διάλυμα 2,5 Μ; (μονάδεσ 8) γ) Ποιοσ είναι ο ελάχιςτοσ όγκοσ υδατικοφ διαλφματοσ HCl 2 Μ που απαιτείται για να διαλφςει 32,7 g ψευδαργφρου (Zn). (μονάδεσ 10) Δίνεται: Ar (Zn)=65,4, Ar (H)= 1, Ar (Cl)= 35,5

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 53

ΙΕΠ ΔΙΑΓΩΝΙ΢ΜΑ ΧΗΜΕΙΑ΢ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΘΕΜΑ 1ο Για τισ παρακάτω ερωτιςεισ Α1-Α3 να μεταφζρετε ςτο φφλλο απαντιςεων τον αρικμό τθσ ερϊτθςθσ και δίπλα μόνο το γράμμα που αντιςτοιχεί ςτθ ςωςτι απάντθςθ. Α1. Θ ςχετικι ατομικι μάηα (Αr ) του αργιλίου είναι 27. Αυτό ςθμαίνει ότι θ μάηα ενόσ ατόμου αργιλίου είναι: α. 27 g β. 27 φορζσ μεγαλφτερθ από τθ μάηα του ατόμου του άνκρακα ( C ) γ. 27 φορζσ μεγαλφτερθ από το 1/12 τθσ μάηασ του ατόμου του άνκρακα ( C ) δ. 27 φορζσ μεγαλφτερθ από το 1/12 τθσ μάηασ του ατόμου του άνκρακα –12 (12C). (μονάδεσ 5) Α2. Ο ατομικόσ αρικμόσ εκφράηει: α. το θλεκτρικό φορτίο του πυρινα μετρθμζνο ςε C β. τον αρικμό των θλεκτρονίων ενόσ μονοατομικοφ ιόντοσ γ. τον αρικμό των πρωτονίων ςτον πυρινα κάκε ατόμου ενόσ ςτοιχείου δ. τον αρικμό των πρωτονίων και νετρονίων ςτον πυρινα ενόσ ατόμου. (μονάδεσ 5) Α3. Μόνο κατιόντα υπάρχουν ςτθν ομάδα: α. SO42- , Cl- , Mg2+, NH4+ β. Ba2+, Na+, H+, NH4+ γ. Ca2+, OH- , SO42-, CO32δ. NH4+,OH- , SO42-, (μονάδεσ 5) Α4. Να μεταφζρετε ςτθν κόλλα απαντιςεων το γράμμα που αντιςτοιχεί ςε κάκε πρόταςθ και δίπλα να ςθμειϊςετε το γράμμα Σ αν θ πρόταςθ είναι ςωςτι ι το γράμμα Λ αν θ πρόταςθ είναι λανκαςμζνθ. 1. Τα ςτοιχεία τθσ ίδιασ περιόδου ζχουν «χρθςιμοποιιςει» τον ίδιο αρικμό ςτιβάδων. 2. Θ διαλυτότθτα ενόσ αερίου ςε υγρό αυξάνεται με τθν αφξθςθ τθσ πίεςθσ. 3. Θ ζκφραςθ «ο ατμοςφαιρικόσ αζρασ περιζχει 20%v/v Ο2», ςθμαίνει ότι ςε 100L αζρα περιζχονται 20L Ο2.

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 54

4. Στο μόριο του Cl2 (Z=17) υπάρχει ζνασ διπλόσ ομοιοπολικόσ δεςμόσ.. 5. Ζνα θλεκτρόνιο τθσ ςτιβάδασ Κ ζχει μεγαλφτερθ ενζργεια από ζνα θλεκτρόνιο τθσ ςτιβάδασ M. (μονάδεσ 5) Α5. Να γράψετε ςτο τετράδιό ςασ τα γράμματα τθσ Στιλθσ Ι και, δίπλα ςε κάκε γράμμα, ζναν από τουσ αρικμοφσ τθσ Στιλθσ ΙΙ, ϊςτε να προκφπτει θ ςωςτι αντιςτοίχιςθ χθμικοφ τφπου και ονομαςίασ. (Ζνα ςτοιχείο τθσ Στιλθσ ΙΙ περιςςεφει). Ι Α) H2SO4 Β) CO2 Γ) CaCO3 Δ) NaOH Ε) HBr

ΙΙ 1. υδροξείδιο του νατρίου 2. αμμωνία 3. κειϊκό οξφ 4. ανκρακικό αςβζςτιο 5. διοξείδιο του άνκρακα 6. υδροβρϊμιο (μονάδεσ 5)

ΘΕΜΑ 2ο 2.1 α) Δίνονται τρία ηεφγθ ςτοιχείων όπου ςε κάκε ςτοιχείο δίνεται ο ατομικόσ του αρικμόσ. Σε ποιο ηεφγοσ τα ςτοιχεία ζχουν παρόμοιεσ χθμικζσ ιδιότθτεσ; α. 11Na και 7Ν β. 15P και 7Ν γ. 8Ο και 15P (μονάδεσ 2) Να αιτιολογιςετε τθν απάντθςι ςασ. (μονάδεσ 7) β) Να γράψετε τουσ υπολογιςμοφσ ςασ για τον προςδιοριςμό των αρικμϊν οξείδωςθσ του άνκρακα και του φωςφόρου ςτισ παρακάτω χθμικζσ ενϊςεισ. α. CΟ32β. H3PO4 (μονάδεσ 4) 2.2 Οι παρακάτω αντιδράςεισ πραγματοποιοφνται όλεσ. Να τισ ξαναγράψετε ςυμπλθρϊνοντασ τα αντίςτοιχα προϊόντα και τουσ ςυντελεςτζσ. NaOH + HBr →

HNO3 + ΚΟΘ →

AgNO3 + NH4Cl →

Cl2 + NaBr → (μονάδεσ 12)

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 55

ΘΕΜΑ 3ο Δίνονται 34g αζριασ ΝΘ3. Σασ ηθτοφμε να υπολογίςετε: 3.1 Πόςα mol (μορίων) είναι θ ποςότθτα αυτι; (μονάδεσ 6) 3.2 Πόςα μόρια ΝΘ3 είναι θ ίδια ποςότθτα; (μονάδεσ 4) 3.3 Πόςο όγκο καταλαμβάνει θ ποςότθτα αυτι ςε πίεςθ P=8,2 atm και κερμοκραςία κ=27οC; (μονάδεσ 6) 3.4 Θ αρχικι ποςότθτα τθσ ΝΘ3 διαλφεται ςε νερό ςχθματίηοντασ διάλυμα που ζχει όγκο 200mL. Να υπολογίςετε τθν % w/v περιεκτικότθτα του διαλφματοσ που ςχθματίςτθκε. (μονάδεσ 9) Δίνεται θ τιμι τθσ παγκόςμιασ ςτακεράσ των αερίων R=0,082 L.atm./mol.K κακϊσ και οι ςχετικζσ ατομικζσ μάηεσ του αηϊτου: Ar Ν=14 και του υδρογόνου: Ar Θ=1 ΘΕΜΑ 4ο Ζνα ςχολικό εργαςτιριο διακζτει διάλυμα Δ1 HCl 1Μ. Σασ ηθτοφμε να υπολογίςετε: 4.1 Πόςα mol HCl περιζχονται ςε 200 mL διαλφματοσ Δ1; (4 μονάδεσ) 4.2 Πόςα mL νεροφ πρζπει να προςκζςει ςε 10 mL διαλφματοσ Δ1, για να πάρει διάλυμα Δ2 ςυγκζντρωςθσ 0,1Μ; (8 μονάδεσ) 4.3 Πόςα g άλατοσ παράγονται από τθν αντίδραςθ 200 mL από το διάλυμα Δ2 με Ca(OH)2; (13 μονάδεσ) Δίνεται Αr Ca=40, Cl=35,5

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 56

Επανάληψη Α΄Λυκείου Δ. Μπαμπίλης Δρ. Χημείας

Σελίδα 57