ქიმიური ფორმულები და ვალენტობა
როგორ შევადგინოთ ფორმულები ვალენტობის დაახმარებით? Союз на окончание пойдет, И целым станет слово... (Кис-лот-а.)
წყალბადნაერთებში ელემენტი იკავშირებს იმდენ წყალბადს რამდენვალენტიანიც არის . ორ ელემენტიან ნაერთს ბინარული ნაერთი ქვია. ბინარულ ნაერთში ერთი ელემენტის ატომების ჯამური ვალენტობა ( ატომების რიცხვი ნამრავლი ვალენტობაზე) უდრის მეორე ელემენტის ატომების ჯამურ ვალენტობას. HCl—>1X1=1X1 ; H2O—>1X2=2X1; NH3->3X1=1X3; CH4->4x1=1x4
ქიმიური ელემენტების ვალენტობა ნაერთებში მუდმივი ვალენტობა ვალენტობა
ქიმიური ელემენტები
ნაერთების მაგალითები
I
H, Na, K, Li
H2O, Na2O
II
O, Be, Mg, Ca, Ba, Zn,
MgO, CaO
III
Al, B
Al2O3
ელემენტების ვალენტობა ქიმიურ ნაერთებში ცვალებადი ვალენტობა ვალენტობა
ქიმიური ელემენტები
ნაერთების მაგალითები
I и II
Сu
Cu2O, CuO
II и III
Fe, Сo, Ni
FeO, Fe2O3
II и IV
Sn, Pb
SnO, SnO2
III и V
P
PH3, P2O5
II, III и VI
Cr
CrO, Cr2O3, CrO3
II, IV и VI
S
H2S, SO2, SO3
შევადგინეთ ნაერთების ქიმიური ფორმულები ვალენტობის მიხედვით: 6
III
2
II
Аl2O3
I
II
H2S
6 : III =2
2 :I = 2
6 : II = 3
2
: II =1
ფორმულების შედგენის ალგორითმი: 1.დავწეროთ ელემენტები და დავაწეროთ ვალენტობები . ვიპოვოთ ელემენტების 6 2 ვალენტობების გამომსახველი რიცხვების III II საერთო ჯერადი I II(უსჯ) უმცირესი 2.უსჯ-ს ვყოფთ პირველი ელემენტის 2 3 2 ვუწერთ ვალენტობაზე მიღებულ რიცხვს ინდექსად, ანალოგიურად ვიქცევით მეორე 2 :I = 2 6 : III =2 ელმენტზეც ატომების II = 3 ელემენტების =1 2 : II 63.:შემოწმება ჯამური ვალენტობის ტოლობაზე
Аl O
HS
შეადგინეთ ნაერთთა ფორმულები: I
II
K..2 S.. II
IV
II
I
Mg..2 Si .. Fe..Cl .. 2
II III
Mg .. N 3 .. 2 IV I
C ..Cl.. 4 II
I
Ca..F .. 2
შეადგინეთ ქიმიური ელემენტების ჟანგბადთან ნაერთების ფორმულები : ა) თუთია ბ) სპილენძი(I) გ) ფოსფორი(V) დ) ნატრიუმი
- ZnO - Cu2O - P2O5 - Na2O
შეადგინეთ შემდეგი ელემენტების წყალბადთან ნაერთების ფორმულები: - NH3 ა) აზოტი(III) - HCl ბ) ქლორი(I) გ) ნახშირბადი(IV) - CH4 დ) ფოსფორი(III)
- PH3
როგორ გამოვთვალოთ ელემენტის ვალენტობა ნაერთის ფორმულიდან? Союз на окончание пойдет, И целым станет слово... (Кис-лот-а.)
განსაზღვრეთ ელემენტების ვალენტობები ნაერთთა ფორმულებში . 6
4
IV II
III
II
СO2
Fe2O3
2 х II = 4
3 х II = 6
4 : 1 = IV
6 : 2 = III
ნაერთის ფორმულიდან ელემენტის უცნობი ვალენტობის განსაზღვრის ალგორითმი. 4 6 1.ელემენტის უცნობი ვალენტობა ავღნიშნოთ X-ით და გავამრავლოთ IV II ინდექსზე III II . 2.გავუტოლოთ მიღებული რიცხვი 2 2 3 მეორე ელემენტის ატომების ჯამურ 2 х II = 4 .(ინდექსი 3 хXIIვალენტობა = 6 ვალენტობას .
СO
Fe O
4 : 1 = IV 6 : 2 = III 3.გამოვთვალოთ X.
განსაზღვრეთ ქიმიური ელემენტების ვალენტობა. 1.წყალბადის ვალენტობა ერთია I I I
НCl
Н2 O
NH3
2. ჟანგბადის ვალენტობა ორია II II
SO3
CuO
I
CH4 II
CO2
განსაზღვრეთ ელემენტთა ვალენტობები ნაერთებში : II II
СaO III I
NH3 III II
N2O3
II I
ZnСl2 I II
Li2S
II III
Mg3P2
საშინაო დავალება 1. წაიკითხეთ და გაანალიზეთ პარაგრაფი 1.11. 2. შეასრულეთ სავარჯიში გვ.31 3. ამოწერეთ გაკვეთილზე განხლული საკვანძო ცნებები
მადლობა!