ESSAY
SILEKJVUIVUVIUVUIVDEN ျမန္မာ့အႏုပညာဝန္းက်င္ကပ ုိ ေ ုံ ဖာ္ျခင္းႏွင့္ ပါဝင္ေဆာင္ရက ြ ႏ ္ င ုိ မ ္ ည့္
CONTEMPORARY MYANMAR ART AFTER POLITICAL CHANGES 2015-2019
အခန္းက႑မ်ား ေမာင္ေဒး
Maung Day
ျမန္မာႏိင ု င ္ သ ံ ည္ကာလရွညလ ္ ်ားစြာရွခ ိ ေ ့ဲ သာအၾကမ္းဖက္မ၊ႈ ေသြးယိစ ု းီ မႈႏင ွ မ ့္ ေအာင္ျမင္ခေ ့ဲ သာေတာ္လန ွ ေ ္ ရး
မ်ားမွထက ြ ေ ္ ပၚလာခဲရ ့ သည္။
ျမန္မာ့အႏုပညာရွငမ ္ ်ားသည္
၄င္းတို
အ ့ ႏုပညာတြငလ ္ မ ူ ေ ႈ ရးထိေတြမ ႔ ႈ
အေရးၾကီး
သည္ဟမု တ into good the and audience with en-။ ွ Aiming ယ ္ ၾူ ကသျဖင္ ့ ျမန္မာ့အrelations ႏုပညာသမိင ု between း္ သည္ ျမန္ မာ့ႏartists င ုိ င ္ ေ ံ ရးသမိ င ု း္ ႏွင လ ့္ ည္းနီးစပ္ဆ က္ႏယ ြ well ေ ္ နသည္ gagement approach each other, the video interviewing with artist and curator toး ျမန္မာ့ေမာ္ဒန္အႏုပညာသည္ ၁၉၉၀ျပည္ႏ ့ စ ွ မ ္ ်ားတြင္ ျပည္၀ ့ စြာအလံးု ေပၚလာသည္ဟဆ ု ၾုိ ကသည္။ သို ေ ့ သာ္လည္ telling about their ideas and how to initiative, will be expand the scope of local art. ၁၉၆၀၊ ၁၉၇၀ၿပည္ႏ ့ စ ွ မ ္ ်ားကတည္းကအစဦးဖြံ ၿ့ ဖိဳးမႈမ်ားရွခ ိ ၿ့ဲ ပီး အေနာက္တင ို း္ ေမာ္ဒန္အႏုပညာ၏ အေတြးအေခၚမ်ား၊ Artists always make the works the emotion express hidden အေျခခံစည္ းမ်ဥ္းမ်ားကိ ေ ု မြးစားခဲ ၾ့ ကသည္ ။ ထိby က ု ာလမ်ားတြ င္ ၿမိဳ ၾ့ ကီor းမ်ားၿဖစ္ ေသာ ရန္ ကန ု ၊္ မႏၱdesire ေလးၿမိဳ မ ့ in ်ား၌isolation အႏုပညာ since for a long time. But in currently the alternative artscene may changing and ျပပြေ ဲ ၿမာက္မ်ားစြာက်င္းပခဲၾ့ ကၿပီး လူအမ်ားစိတ၀ ္ င္စားမႈႏင ွ သ ့္ တ ံ မန္အသိင ု း္ အ၀ိင ု း္ ၏စိတ၀ ္ င္စားမႈ မ်ားျပားခဲသ ့ ည္။ သံ တ rising up seem to be loudly by the country open. မန္အသိင ု း္ အ၀ိင ု း္ မွကယ ုိ ပ ္ င ုိ စ ္ ေ ု ဆာင္းမႈအတြက္ အႏုပညာလက္ရာမ်ား၀ယ္ယစ ူ ေ ု ဆာင္းခဲၾ့ ကသည္။ရွငသ ္ န္လည္ပတ္ေ နေသာ အႏုပညာ၀န္းက်င္တစ္ခၿု ဖစ္ခသ ့ဲ ည္။ ဗိလ ု ခ ္ ်ဳပ္ေန၀င္း၏ဆိရ ု ယ ွ လ ္ စ္စစ္အစိးု ရေရာက္လာေသာအခါ သံတမန္မ်ား
In titled “An Introduction Art in ႏိင ု င ္ the အ ံ ၿပင္issue-1 ထတ ု ခ ္ ခ ံ ရ ့ဲ of ၿပီး DVD ျမန္မာႏိMagazine င ု င ္ တ ံ စ္ခလ ု းုံ သည္ လည္in း ယဥ္ ေက်းမႈ ႏင ွ ့္ ႏိင ု င ္ ေ ံ ရးဖြံ ၿ့ ဖိဳto းမႈရပ္Contemporary တန္ခ ႔ သ ့ဲ ည္။ Myanmar-2013” has very positive responses by the locals and international art စစ္အစိးု ရသည္ ေမာ္ဒန္အႏုပညာတြင္ ဆင္ဆာျဖတ္မမ ႈ ်ားစြာၿပဳလုပခ ္ သ ့ဲ ည္။ ဆိရ ု ယ ွ လ ္ စ္သ႐ုပမ ္ န ွ links. စ ္ ာေပ The 20 local artist aged between 65 to 25 of three generation with their various မ်ားႏွင့္ ”လူအမ်ား၏အက်ိဳးကိေ ု ဖာ္ထတ ု သ ္ ည္” ဟုယဆ ူ ေသာအႏုပညာကိသ ု ာၿမွငတ ့္ င္ခသ ့ဲ ည္။ အႏုပညာ၀န္meးက်င္ dium in။အခ်ိ painting, collage, video and တျဖည္းof ၿဖည္experiments းေသဆံးု လာခဲသ ့ ည္ ဳအ ့ ႏုပညာရွ ငမ ္ ်ားၿပည္ ပသို ထ ့ art, က ြ သ ္ installation, ာြ းၾကၿပီးေနာက္ performance ႏိင ု င ္ အ ံ တြငး္ ေမာ္ဒန္art အႏုပ ညာ film were shown theးငယ္ DVD along their talk.းတြငအ ကိဆ ု က္ လက္က ်င္သ ့ းုံ သူin အနည္ သာက်န္ ခသ ့ဲ with ည္။ ၈၈ ေတာ္artist လန ွ ေ ္ ရးအၿပီ ္ ာဏာအလႊအ ဲ ေၿပာင္းရွခ ိ ၿ့ဲ ပီး ၁၉၉၀ ႏွင၂ ့္ ၀၀၀ၿပည္ႏ ့ စ ွ မ ္ ်ားအထိ ဆင္ဆာျဖတ္မႏ ႈ င ွ အ ့္ ာဏာရွငစ ္ နစ္ကာလအထြန္ ရ ့ ည ွ ခ ္ သ ့ဲ ည္။
For this 2nd issue, will be follow up this presenting research in updated local art scene within the time social/political art နand new။ ideas ၁၉၉၀ႏွ င့္ of ၂၀၀၀ ျပည္ႏ ့ စ ွ မ ္ ်ားတြငchanges. ္ လူငယ္အႏုThe ပညာရွexperimental ငတ ္ စ္စု အသစ္ေပၚထြ း္ လာသည္ အာဗန္ဂare ါ့(ဒ္) now rising and more emerging among young artists. In this project we will examine စမ္းသပ္မမ ႈ ်ားၿပဳလုပခ ္ ၾ့ဲ ကၿပီး ပါေဖာမင္အ ့ ႏုပညာကို ႏိင ု င ္ ေ ံ ရးေ၀ဖန္မမ ႈ ်ားျပဳလုပသ ္ ည့္ အဓိကေပါင္းကူးတစ္ခအ ု ေနၿဖင္သ ့ တ္ the and beလrecord the mostခအ works and ideas ofာ မွတခ ္ various ၾ့ဲ ကသည္။ voices လူထပ ု ရိသ တ္ႏင ွto ့္ ျပန္ ည္ဆက္သ ယ ြ ႏ ္ feature င ို ေ ္ သာအရာတစ္ ု important ၿဖစ္လည္းသတ္ မတ ွ ခ ္ ၾ့ဲ ကသည္ ။ ဆင္ဆ present time in multidisciplinary scene, through the different generations. အဖြဲ ႏ ့ င ွ အ ့္ ထူးစံစ ု မ္းေရးအဖြဲ မ ့ ်ား၏ရန္မ်ားေၾကာင့္ ထိအ ု ခ်ိနက ္ ျမန္မာ့အႏုပညာ၀န္းက်င္၏ၾကီးမားေသာ အစိတ ္ အ ္ ပိင ု း္ တစ္ခက ု ုိ (underground) ”ေျမေအာက္လပ ႈ ရ ္ ာွ းမႈဆန္သည္” ဟုသတ္မတ ွ ခ ္ ၾ့ဲ ကသည္။ ျပပြမ ဲ ်ားကို လွ်ဳိ ၀ ့ က ွ စ ္ ာြ စီစဥ္ခ့ဲ
Refering the of Myanmar’s democrative transiၾကၿပီး ပါေဖာမင္ အ ့ ႏုsocial ပညာရွငand မ ္ ်ားကpolitical လူအမ်ားစုcondition ေ၀းေသာေနရာမ်ားတြ င္ “ေပ်ာက္ကafter ်ားဆန္ဆ န္ ႐ုတတ ္ ရက္ဝင္ေ ရာက္၍ tions to facing back to globalism.The art and the culture policy still compression ပါေဖာမင့လ ္ ပ ု ခ ္ ၾ့ဲ ကသည္”။ ဆင္ဆာႏွငဖ ့္ ႏ ိ ပ ိွ မ ္ မ ႈ ်ားရွေ ိ နေသာ္လည္း အႏုပညာ၀န္းက်င္ျပန္လည္ ရွငသ ္ န္လည္ပတ္လunာၿပီး der eraတ of၀္ င္9062, after decadeငု း္ အ၀ိ of dictatorship, theဟsociမီဒယ ီ socialist ာႏွင့္ လူအမ်ားစိ စားမႈရခ ိွ till သ ့ဲ ည္ ။ အႏု7 ပညာအသိ င ု း္ မွ ႏိင ု င ္ ေ ံ ရးအတိthe က ု အ ္ backlash ခံမ်ားျပဳလုပေ ္ of နသည္ ု ထင္ ety with balancing fear of expressions, ethnic policy conflict ျမင္ၾက၍ အႏုunstable ပညာ၀န္းက်င္ အေပၚစိတ၀ ္ င္in စားလာသည္ ။ မေက်နပ္မႏ ႈ င ွ ့္ ေၾကာက္ ရံြ စ ့ diversities, တ ိ မ ္ ်ားကိအ ု တူတ ခ ူ စ ံ ားေနရေသာလူ and power . Silence is the way to be a safe and the social engagements with ထုႏင ွ အ ့္ ႏုပညာရွငမ ္ ်ားတစ္သားတည္းၿဖစ္လာသည္။ “သိေ ႔ု သာ္ ထိဆ ု က္ႏယ ြ မ ္ က ႈ ုိ အလြယတ ္ ကူျမင္ႏင ုိ လ ္ မ ိ မ ့္ ည္unclear ေတာ့မဟု message. Artists were choose the separatly isolate life. We said “Silence is တ္”။ အဲဒက ီ ာလေတြတန ု း္ က ႐ိးု ရာယဥ္ေက်းမႈကေ ုိ ဖာ္က်ဴးသည့ျ္ ပပြမ ဲ ်ားမွအပ က်န္ျပပြအ ဲ ားလံးု ကို အႏုပညာရွGolden” ငမ ္ ်ားကိယ ု ္ to mouth harsh, not soအႏၱ sure for fear? Silent for။ တိင ု shutting ္ စီစဥ္က်င္းပခဲ ၾ့ ကသည္even ။ စစ္ေin ထာက္ လမ ွ း္ ေရး၏ ရာယ္reason ႏင ွ က ့္ င္းလြto တေ ္ silent သာေနရာမ်ားတြ င္ And က်င္းပခဲ ၾ့ ကရသည္ hope?, That္ က်ဴေရတာလု is a reason stimulate making voices are းrevolutionary and တစ္နည္းအားျဖင့ ပလ ္ to သ ုိ န ူ starting ည္းပါးျခင္းကိ လ ု ည္း ေဖာ္ျပေနသည္ ။ ထိ သ ု န ႔ုိ ည္းပါးျခင္ ကလည္း နည္းလမ္းေတာ့ hard things. There was long time in the conflict of political transitions all artists in က်သည္။ အဘယ့ေ ္ ၾကာင့ဆ ္ ေ ုိ သာ္ ေခတ္ေရွ႕ေျပးျပီး ထိထမ ိ မ ိ ရ ိ သ ွိ ည့ျ္ ပပြမ ဲ ်ားကို က်ဴေရတာလုပ၍ ္ က်င္းပမည္ဆလ ုိ ်ွင္the အႏၱ country make silence expressions on their own body and mind. ရာယ္မ်ိဳးစံက ု ်ေရာက္ႏင ုိ ဖ ္ ယ ြ ရ ္ ေ ွိ နသည့ေ ္ ခတ္ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့ျ္ ဖစ္သည္) ထိအ ု ေၾကာင္းအခ်က္သည္ ႏိင ု င ္ အ ံ တြကန ္ စ္ နာမႈတစ္ချု ဖစ္ခသ ့ဲ ည္။
In proverb say,“The meaning of “Silence is golden, speech is silver” means that saying nothing preferable to speaking referring ancient Also အိမန ္ is းီ ခ်င္ းႏိင ု င ္ မ ံ ်ားအပါအ၀င္ အျခားႏိင ု င ္ by မ ံ ်ား၏ အႏုပညာ၀န္ းက်င္၌ Egypt အေတြproverb. အ ႔ ၾကံဳရွေ ိ လ့က ်င္မ ့ ရ ႈ ေ ိွ the သာ fable speech is silver, but silence is golden; meaning that discretion can be more က်ဴေရတာမ်ားေပၚေပါက္လာခ်ိနတ ္ င ြ ္ ျမန္မာႏိင ု င ္ ၌ ံ တစ္ဥးီ မွ်မရွခ ိ ပ ့ဲ ါ။ ယေန႔ထိ ၄င္းအေျခအေနမေျပာင္းလဲေသးေပ။ ယေန႔ valuable than the mostႏeloquent words.စMoreover, what the points? thisးေနရာ reaေခတ္ ျမန္မာႏိ င ု င ္ ရ ံ ိွ ျပပြ မ ဲ ်ားသည္ င ုိ င ္ ျံ ခားက်ဴေရတာမ်ားစီ ဥ္ျခင္း (သိမ ႔ု ဟုတ )္ အႏုပare ညာရွ ငမ ္ ်ားကိ ယ ု တ ္ င ုိ က ္In ျပခန္ son, we need to know how to set an effected conversations to be a shine of wisely ငွား၍ စီစဥ္ၾကေသာပြမ ဲ ်ားျဖစ္သည္။ ျမန္မာက်ဴေရတာအခ်ိဳ စ ႔ တင္ေပၚထြနး္ လာၿပီၿဖစ္ေသာ္လည္းအေရအတြကမ ္ ာွ လြနစ ္ ာြ န silent gold. ည္းပါးလွfor သည္real ။ ျမန္မ ာ့အႏုပညာရွငမ ္ ်ားႏွင့္ လူထ၏ ု ဆက္ႏယ ြ မ ္ အ ႈ ေၾကာင္းကို ျပန္လည္ေျပာရလွ်င္ ၂၀၀၈ ခုႏစ ွ ၌ ္ Beyond Pressure (ဖိႏပ ိွ မ ္ ၏ ႈ အလြန)္ ပါေဖာမင္အ ့ ႏုပညာ ပြေ ဲ တာ္ (ျမန္မာႏိင ု င ္ ၏ ံ ပထမဆံးု ေသာ ႏိင ု င ္ တ ံ ကာအႏုပညာပြေ ဲ တာ္)
ကိစု စီ ဥ္ခသ and Collective in ု this are as follow. The group ့ဲ မ ူ Artists ်ားက အႏု ပညာရွ ငမ ္ ်ားႏွင့္ ၄င္list းတိ၏ ႔ု featuring လက္ရာမ်ားကိ လူအprogram မ်ားစုေ၀းရာေနရာမ်ားတြ င္ ခ်ျပရန္ ဆးုံ ျဖတ္ ခၾ့ဲ က of individual and collectively create their identity to re-shaping the culture, one သည္။ ဆင္ဆာအဖြဲ ၀ ့ င္မ်ားကိဖ ု တ ိ ေ ္ ခၚ၍ အႏုပညာရွငမ ္ ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးေစခဲျ့ ခင္းက အစိးု ရဘက္အဖြဲ ၀ ့ င္မ်ားကို အဓိပာၺ of ယ္ local based Spacce will beု ေ့ flash practice.င္ For the ေဖာ္ေဆာင္ မျႈ ဖစ္စGallery ဥ္တင ြ ္ ပါ၀င္ ေစခဲသ ့ ည္ ။ ထိ ၾကာင္ထ ့ view ပ ုိ ေ ဲြ တာ္to သgive ည္ လူtheir စေ ု ၀းေနရာမ်ားတြ ျပသစီ စဥ္ခfeaturing င ြ ရ ့္ ရွခ ိ သ ့ဲ ည္။ artist are:သည္ အႏုပညာရွငႏ္ ငွ ့္ လူထၾု ကားတြငပ္ မုိ ပုိ ငြ လ ဤ ပြေ ဲ တာ္ ့္ င္းေသာဆက္သယ ြ မ ္ စ ႈ တင္တည္ရလ ိွ ာၿပီၿဖစ္ေၾကာင္းျပေသာ လကၡဏာတစ္ခၿု ဖစ္ခသ ့ဲ ည္။ Beyond Pressure သည္ လူစေ ု ၀းေနရာမ်ားတြင္ ေနာက္ထပ္ပ၄ ဲြ ပြဲ စီစဥ္ႏင ုိ ခ ္ ၿ့ဲ ပီး လူထအ ု ား
လူမေႈ ရးႏွင့္ ယဥ္ 1. Maung Diးေႏြ(Painting/Installation ေက်းမႈေဆြ းမႈမ်ားအတြငး္ ပါ၀င္ေစခဲသ ့ ည္art) ။ 2. Htein Lin (Drawing/Multi-disciplinary art) 3. Min Zaw (Collage art)
