Het Kraanbolwerk is een veelbesproken plek in Zwolle. Omringd door de stadsgracht en onderdeel van de oude vaarroutes tussen de Hanzesteden voelt het voor betrokkenen van de gemeente en AM als een eer aan de transformatie van het schiereiland in de binnenstad te mogen werken. De sloop van de oude bedrijfsgebouwen is eind 2011 gestart. Al eerder begon de dialoog met de stad over hoe de voormalige handelskades kunnen voldoen aan de wensen voor een hoogwaardig woongebied. De opgave is nu helder: Kraanbolwerk wordt onderdeel van de intense stad, die levendigheid en tegelijkertijd rust biedt.
gebouwen, koopmanswoningen en factoorspanden vormden sindsdien het gezicht van de kade. Met de handhaving van de historische gevel van De Volharding aan de Friesewal en de fraaie monumentale woningen aan het begin van het schiereiland, blijft een deel van dat voor de Zwollenaren zo vertrouwde beeld gehandhaafd. Omdat Kraanbolwerk door haar prominente ligging bezoekers aan de stad bijna letterlijk een hand geeft, is het van belang dat de nieuwe gebouwen iconisch zijn; een moderne interpretatie van het industriële verleden. Uitbundig, maar niet te druk. ‘Doe het gewone buitengewoon,’ zoals Henk Snel, stedenbouwkundige van de gemeente het
Middenin de Zwolse binnenstad ligt een
van architect Aldo van Eyck – ‘Maak van
Gevoelswaarde en stedelijkheid
formuleert.
woonbuurtje dat exact aangeeft hoe
elk huis een kleine stad en van elke stad
De levendigheid en rust van Onder de
Het toekomstige silhouet van Kraanbolwerk
levendigheid en rust gestalte kunnen
een groot huis’ – gaat naadloos op in de
Bogen mogen dan als voorbeeld dienen,
en de architectuur moeten zich voegen in
krijgen in een plan met een hoge dicht-
stedelijke structuur van de historische
daarmee houdt elke vergelijking verder op.
de stad; alsof het er altijd al heeft gestaan.
heid, zoals voor Kraanbolwerk de bedoeling
binnenstad. De voordeuren liggen direct
De historie en de ligging van Kraanbolwerk
Gevoelswaarde en stedelijkheid staan
is. Het jarenzeventigplan Onder de Bogen
aan de stoep, waardoor de straat het
verlangen een stedenbouwkundig ontwerp
centraal. De transformatie kent een hoge
collectieve domein is. De achterzijden
dat recht doet aan het industriële en
mate van complexiteit door de cultuurhis-
van de woningen liggen aan een
handelsverleden van het gebied. Na de
torie, de bodemverontreiniging, de omvang
weldadige en intieme binnentuin;
ontmanteling van de militaire functies van
en de financiële haalbaarheid. De gemeen-
overdag toegankelijk voor bewoners en
het bolwerk werd het gebied in de
te Zwolle, de provincie Overijssel en het
bezoekers en als het gaat schemeren
zeventiende eeuw door de ligging aan het
Rijk investeren in totaal tien miljoen euro
afgesloten met hekken zodat zwervers en
Zwarte Water al snel getransformeerd in
in het plan. Zonder deze subsidies zou de
junks er wegblijven.
een werk- en woongebied. Industriële
transformatie niet haalbaar zijn. Voorwaar-
meningen die tijdens de bijeenkomsten
Arnhem, Nijmegen en Doesburg. Voor mij
werden ingebracht, hebben we vastgelegd
staat voorop dat het ontwerp van de
in een matrix, in beelden en schetsen.
gebouwen op Kraanbolwerk alleen op die
Natuurlijk kunnen we niet iedereen
plek mogelijk moet zijn. Deze plek
tevreden stemmen, maar het steden-
verdient iconische gebouwen. De architec-
bouwkundige plan dat we nu in handen
tuur moet een moderne interpretatie zijn
Henk Snel, senior stedenbouwkundige gemeente Zwolle
‘Het is tijd onze dromen waar te maken’
62
Met de tweede plaats in 2012 en een vaste
de totale stad. De historische binnenstad
hebben, is het resultaat van een zeer
van het rijke verleden van de handels-
positie in het afgelopen decennium in de
heeft daarbij natuurlijk onze bijzondere
zorgvuldige procedure en het hoge
kade. Ik ervaar het als een grote eer aan
top tien van gemeenten met de sterkste
aandacht. Voor de ontwikkeling van
ambitieniveau dat we met AM voor ogen
de ontwikkeling van Kraanbolwerk te
economie, kan Zwolle bogen op stabiele
Kraanbolwerk hechten we veel waarde
hebben. Zwolle is een echte Hanzestad.
mogen werken. We komen in een cruciale
groeiscenario’s. Henk Snel, stedenbouw-
aan de mening van de Zwollenaren. We
Die geschiedenis koesteren we en
fase nu we met de architecten starten met
kundige van de gemeente Zwolle, beaamt
steken samen met AM veel energie in de
inspireert ons in het maken van keuzes
de ontwerpen van de eerste gebouwen. In
dat het Zwolle economisch voor de wind
dialoog met belanghebbenden. De
voor de architectuur. Steden als Hamburg
de aanloop hiernaartoe hebben alle
gaat: ‘Zwolle heeft een belangrijke
klankbordgroep, die inmiddels is opgehe-
en Kopenhagen dienen als voorbeeld,
partijen over hun eigen schaduw heen
bovenregionale functie en we blijven dan
ven, bestond uit 25 vertegenwoordigers
maar we zijn met de klankbordgroep en
moeten springen. Nu is het tijd onze
ook volop investeren in de verbetering van
uit alle geledingen van de stad. Alle
raadsleden ook projecten gaan bekijken in
dromen waar te maken.’
inspiring space