antiquarenbeurs amsterdam
Voor elk wat wils
De komende antiquarenbeurs in Amsterdam ‘Willem, die vele bouke maecte / daer hi dicken omme waecte / hem vernoyde so haerde / dat die avonture van Reynaerde / in Dietsche onghemaket bleven’. Zo begint de tekst van een van de hoogtepunten uit de Nederlandse middeleeuwse literatuur, Van den vos Reynaerde, dat sinds de uitvinding van de boekdrukkunst in ontelbare edities is uitgegeven. Tijdens de 34ste Amsterdam Antiquarian Book, Map & Print Fair, is er een tentoonstelling gewijd aan oude en bijzondere drukken over deze ‘sluwe vos’. tekst: Sebastiaan S. Hesselink
D
e boeken over Reynaerde zijn zeker niet de enige bijzondere werken die op 4 en 5 oktober in de Passenger Terminal aan het IJ te zien zullen zijn. Ruim dertig antiquaren uit Nederland, België, Duitsland, Frankrijk en Engeland hebben hun komst naar Amsterdam bevestigd. Zoals u van mij gewend bent, neem ik hier de hoogtepunten met u door. Een van de oudste boeken die op deze beurs aanwezig zijn, is Expositio mysteriorum misse et verus modus rite celebrandi, van Willem van Gouda, dat instructies voor priesters bevat over het opvoeren van de Heilige Mis. Antiquariaat Brinkman toont een editie uit 1497, gedrukt te Deventer. Het belangrijkste werk van een andere Goudse schrijver zal te zien zijn in de stand van Charbo’s Antiquariaat. Het is de vierde druk uit 1591, van de beroemde ‘Divisiekroniek’ van de humanist Cornelius Aurelius. Het is in één band gevat met drie andere werken over de geschiedenis van de Nederlanden. Asher Rare Books komt met een andere klassieker uit de zestiende eeuw, namelijk Dominicus Lampsonius’ Pictorum aliquot celebrium Germaniæ Inferioris effigies (Antwerpen, 1572). Het bevat een serie portretten van 23 kunstenaars uit de Lage Landen, waaronder Bosch, Bruegel en Van Eyk. Antiquariaat FORUM heeft eveneens een interessant boek over de schilderkunst, getiteld: Broederschap der schilderkunst, ingewydt door schilders, beeldthouwers en des zelfs begunstigers (Amsterdam, ca. 1685). Een zeldzaam toneelstuk van Thomas Asselyn, geschreven ter ere van het feest Sint-Lucas, de beschermheilige van de kunst. Het werkje
78 l collect
bevat ook een gelegenheidsgedicht van Vondel.
Twintigste-eeuwse kunstenaars Ook voor moderne kunstenaars kunt u terecht op deze beurs. Zo heeft Aeric Books & Prints een originele tekening van Andy Warhol, bestaande uit een ruwe schets van een iconisch soepblik. John Benja-
De boeken over Reynaerde zijn zeker niet de enige bijzondere werken die op 4 en 5 oktober in de Passenger Terminal aan het IJ te zien zullen zijn. Ruim dertig antiquaren hebben hun komst naar Amsterdam bevestigd. mins Antiquariaat presenteert complete sets van de Italiaanse tijdschriften Geiger en Techne, gevuld met visuele poëzie van gerenommeerde kunstenaars uit de hele wereld, verschenen tussen 1967 en 1996. Het eerste boek over het werk van Marc Chagall (Moskou, 1918) is te vinden in de stand van Antiquariaat Spinoza. André Swertz tot slot, heeft een opvallende publicatie van de expressionistische kunstenaar Hendrik Werkman, getiteld Hot printing.
Literatuur en topografie In de stand van Fokas Holthuis uit Den Haag vindt u een hoogtepunt uit de Nederlandse literatuur, een eerste editie van
Herman Gorter’s Mei (1889) in perfecte conditie. Hebt u meer belangstelling voor de Tsjechische poëzie, dan kunt u bij Antiquariaat Vloemans terecht voor een bijzondere uitgave van Konstantin Biebl’s bundel Zlom. Het gaat om een van de slechts twintig handgekleurde exemplaren van de de-luxe editie uit 1928. Ook liefhebbers van Nederlandse stadsbeschrijvingen en –gezichten kunnen hun hart ophalen in de Passenger Terminal. Bezienswaardigheden in Amsterdam vormen het onderwerp van twee aquatint gravures van Frederik Christiaan Bierweiler, naar ontwerpen van Cornelis de Kruyff. U kunt ze vinden bij Mefferdt & De Jonge. Een zeldzaam boek over de buitenhuizen rond Den Haag door H.E. van Gelder (ca. 1926), siert de stand van Jan Meemelink, zelf afkomstig uit de hofstad. Meer afbeeldingen van landhuizen, maar dan aan de Vecht, worden aangeboden door De Vries & De Vries. Zij tonen zeven ingelijste en gekleurde prenten, naar afbeeldingen uit De zegepralende Vecht van Daniel Stoopendaal, maar dan op groter formaat. Voor de smallere beurs is er E. Andres’ Steel-engraved views of towns and cities. First complete bibliography. Het is een boek uit 2004, over negentiende-eeuwse stadsgezichten. Te koop bij Krul Antiquarian Books.
Reisverhalen en meer De verzamelaar van reisverhalen moet de stand van Gert Jan Bestebreurtje niet overslaan. Daar is de eerste Franse editie (1621) te zien van het klassieke verslag van de reis rond de wereld die Joris van Spilbergen maakte in opdracht van de VOC. Antiquariaat Antiqua heeft ook een beroemd reisverhaal, maar dan van een reis die alleen plaatsvond in het hoofd van de auteur van Voyages et aventures de Jaques Massé. Het wordt toegeschreven aan Simon Tyssot de Patot (1655 - 1738), een Franse hugenoot en vrijdenker, die lange tijd als professor in Deventer werkte. A. Gerits & Son hebben een werk van een andere hugenoot in de aanbieding, namelijk de klassieke verdediging van het
christendom, door Philippe de Mornay. Natuurlijke historie en zoölogie zijn ook ruim vertegenwoordigd. Enkele aanraders zijn een tweede editie van Rumphius’ meesterwerk d’Amboinsche Rariteitenkamer. Het handelt over de vissen, zeedieren en schelpen van Oost-Indië en wordt aangeboden door Ernie Quist. Een zeldzaam boek over de anatomie van het paard, van Hector Reverchon, is te vinden bij De Boekenbeurs, terwijl Antiquariaat Junk in zijn stand een handgekleurd exemplaar van J.G. Seligmann’s Verzameling van uitlandsche en zeldzaame vogelen (1772-81) laat zien. Dit laatste werk kan tot een van de topstukken van deze beurs gerekend worden.
Gynaecologie, techniek en patriottisme Van groot belang in de ontwikkeling van de gynaecologie, is het werk van Hendrik van Roonhuyze. Hij was de uitvinder van een van eerste verlostangen en bewerkstelligde een daling van de kindersterfte. Bij B.M. Israël vindt u twee van Van Roonhuyze’s geschriften in één band. Antiquariaat Brabant presenteert een andere mijlpaal: ‘het eerste succesvolle werk tegen de heksenjacht’. Waer-borg Om geen Quaed hals-gerecht te doen. Het is de Nederlandse vertaling van Friedrich von Spee’s Cantio Criminalis. In de categorie techniek heeft Antiquariaat Papyrus een interessante beschrijving van een bouwtechnische uitvinding van Carl Friedrich Richter (1765). Antiquariaat Isis toont een exemplaar van Hendrik van Houten’s Verhandelinge van de grontregelen der doorzigtkunde, of tekenkonst. Curieus is de handgeschreven kopie van het beroemde pamflet: Aan het volk van Nederland, van Joan Derk van der Capellen tot den Pol. U kunt het aantreffen in de stand van Matthys de Jong.
Interessante items De ruimte hier is helaas beperkt en dat terwijl er nog zoveel meer interessante items aangeboden worden. Bijvoorbeeld de kaart van Curaçao uit 1728, te vinden bij Petrus Plancius International. Voorts zijn er twee brieven van de kunstschilder Anton Rooskens, die aangeboden worden door Antiquariaat Max Silverenberg. En dan is daar nog de zeldzame Engelse vertaling van Jacob Böhme’s Signatura rerum, te zien in de stand van Van der Steur. Drie interessante rederijkersboeken
Portret van Jeroen Bosch, uit Lampsonius’ ‘Pictorum aliquot celebrium Germaniæ Inferioris effigies’ (Antwerpen, weduwe Hiernonymus Cock [= Volcxken Dierckx], 1572).
zijn te vinden bij Antiquariaat Schuhmacher, terwijl de Nederlandse uitgave van Babbington’s vuurwerkhandleiding aangeboden wordt bij Antiquariaat Plantijn. Een recent boek met facsimile’s van alle bekende manuscriptkaarten van Christiaan Sgroten, treft u aan in de stand van Kok en er is een leuk piratenboekje te vinden bij Secundus. Geïnteresseerden in de molenbouw moeten zich begeven naar de stand van Eric Tonen, voor een fraai werk van Johannis van Zyl. Rashi Antiquarian Booksellers heeft De Republyk der Hebreen van Petrus Cunaeus in de aanbieding en bij Dik Ramkema kunt u
een ‘Toover-Prentenboek’ over Robinson Crusoë aantreffen. Natuurlijk kan ik zo wel door blijven gaan, maar u kunt het beste zelf een kijkje nemen in de beurscatalogus. Die is te vinden is op de onderstaande website. Meer weten Bezoeken Amsterdam Antiquarian Book, Map & Print Fair Passenger Terminal Amsterdam Piet Heinkade 27, Amsterdam amsterdambookfair.blogspot.nl 04-10 en 05-10
collect l 79