30 | Σ ε λ ί δ α
Β’ ΜΕΡΟΣ: Το παράδειγμα της βιομηχανίας (πιθανή πηγή επιρροής)
Π
ροτού όμως αναλύσουμε τις αρχές και τον τρόπο εφαρμογής του σχεδιασμού με σκοπό την αποσυναρμολόγηση στην αρχιτεκτονική, θα αναφερθούμε στο παράδειγμα της βιομηχανίας όπου έχει ήδη ξεκινήσει η εφαρμογή του. Αυτό συμβαίνει καθώς μέχρι σήμερα δεν υπάρχει κάποιο οργανωμένο και διαδεδομένο καθολικό σύστημα εφαρμογής της φιλοσοφίας και διαδικασίας του σχεδιασμού αυτού στον οικοδομικό τομέα. Αν και μέχρι πρόσφατα η λειτουργία και η υποδομή της βιομηχανίας στηριζόταν εξ’ ολοκλήρου σε ένα γραμμικό σύστημα παραγωγής (cradle-to-grave), όπως η σημερινή οικοδομική δραστηριότητα, τα τελευταία χρόνια έχει υιοθετήσει μεγαλύτερη υπευθυνότητα για το αποτύπωμά της στο περιβάλλον, προσπαθώντας να παράγει σε ένα κλειστό κύκλωμα παραγωγής (cradle-to-cradle).
Εικόνα 36 Αποσυρόμενα Ι.Χ. σε μάντρα με παλιοσίδερα
Εικόνα 37 Απόσυρση Ι.Χ. κι επανάχρηση των εξαρτημάτων τους
Αυτό επιτεύχθηκε χάρη στη δημιουργία ενός νομικού πλαισίου στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) το οποίο βασίζεται στην ιδέα ενός “υπεύθυνου κατασκευαστή”. Θεσπίστηκαν, λοιπόν, μια σειρά από προτεινόμενες Οδηγίες (Directives) στην Ε.Ε. και νομοθεσίες σε εθνικό επίπεδο, οι οποίες θέτουν περιορισμούς στην παραγωγή απορριμμάτων και μόλυνσης31 και ήδη επηρεάζουν την αυτοκινητοβιομηχανία, τις βιομηχανίες ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών […] 32, κ.ά. Σε ότι αφορά την αυτοκινητοβιομηχανία, η οποία είναι η μοναδική που ανακυκλώνει σχεδόν το 100% των προϊόντων της, έχει εκδοθεί από το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο η οδηγία για τα Οχήματα Τέλους Κύκλου Ζωής (ΟΤΚΖ)33 –End-of-life Vehicles Directive 2000/53/EC. Σε αυτή καθίσταται υπεύθυνος ο κατασκευαστής για την κατάλληλη προετοιμασία του παραγόμενου οχήματος έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η περισυλλογή και αποσυναρμολόγησή του στο τέλος της χρηστικής του ζωής. Ταυτόχρονα, κάθε κράτος μέλος της Ε.Ε. φέρει ευθύνη για τη δημιουργία των κατάλληλων υποδομών για την συλλογή των οχημάτων αυτών. Στόχος της οδηγίας αυτής, είναι μέχρι το 2015 να ανακτώνται, επαναχρησιμοποιούνται ή ανακυκλώνονται, τουλάχιστον το 95% του μέσου βάρους κάθε αυτοκινήτου, από το οποίο το 85% πρέπει να είναι αυτό που ανακυκλώνεται ή επαναχρησιμοποιείται18. Ήδη μέχρι σήμερα έχουν δημιουργηθεί μάντρες αυτοκινήτων οι οποίες περισυλλέγουν τα αποσυρόμενα αυτοκίνητα. Αυτές, πρώτα αφαιρούν τα υγρά λειτουργίας του οχήματος καθώς και τον καταλύτη. Έπειτα αποσυναρμολογούν τα διάφορα μέρη του αυτοκινήτου που έχουν σχεδιαστεί με αυτή τη δυνατότητα, όπως είναι το εξωτερικό περίβλημα, ο κινητήρας, τα καθίσματα, οι επενδύσεις, κλπ. μέχρι να μείνει μόνο ο μεταλλικός σκελετός, ο οποίος αποτελεί το 68% του αυτοκινήτου και ανακυκλώνεται. Από αυτά τα μέρη, 31
Guy, B. and Ciarimboli, N., 2008, σελίδα 1
32 33
Εικόνα 38 Λογισμικό IDIS
Addis, B., 2006, σελίδα 10 ΕΔΟΕ – Εναλλακτική Διαχείριση Οχημάτων Ελλάδας, http://www.edoe.gr