Z
espół Ochrony Przyrody, Badań Łowieckich i Edukacji Środowiskowej (ZOPBŁiEŚ) Instytutu Nauk o Środowisku UJ za rok akademicki 2014/2015 otrzymał Nagrodę Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego im. Hugona Kołłątaja, która przyznawana za wkład w popularyzację wiedzy w środowiskach szkolnych, za intensywną i owocną współpracę ze szkołami średnimi na rzecz rozbudzania aspiracji edukacyjnych wśród młodzieży i ludzi dorosłych, za autorstwo podręczników metodycznych o dużym znaczeniu oraz za innowacyjność w zakresie pomocy naukowych. W skład Zespołu, kierowanego przez prof. Małgorzatę Grodzińską-Jurczak, wchodzą: dr Joanna Cent, dr Agata Pietrzyk-Kaszyńska, mgr Katarzyna Nieszporek, mgr Marcin Rechciński, mgr Justyna Gutowska i dr Sristi Kamal – specjaliści z zakresu ochrony przyrody, nauk społecznych, edukacji środowiskowej i geografii.
Red.
Piotr Zygmunt
SCHOLARIS
NAGRODA IM. HUGONA KOŁŁĄTAJA
Dr Joanna Cent i mgr Marcin Rechciński, podczas warsztatów dydaktycznych prowadzonych przez członków Zespołu
NA RZECZ ŚRODOWISKA NATURALNEGO D
ziałalność Zespołu Ochrony Przyrody, Badań Łowieckich i Edukacji Środowiskowej (ZOPBŁiEŚ) Instytutu Nauk o Środowisku UJ to dobry przykład łączenia badań naukowych z szeroką działalnością popularyzatorską i edukacyjną na rzecz ochrony przyrody wśród uczniów różnych szczebli szkolnictwa, od przedszkolnego do ponadgimnazjalnego, oraz innych grup społeczeństwa. To również przykład tak często dzisiaj promowanego interdyscyplinarnego podejścia do nauki. Pod względem naukowym praca Zespołu koncentruje się na badaniach społecznych aspektów ochrony środowiska i przyrody, w szczególności dotyczących funkcjonowania polityk publicznych w zakresie ochrony przyrody, partycypacji społecznej w zarządzaniu zasobami przyrodniczymi, świadomości oraz edukacji środowiskowej wśród różnych grup
92
alma mater nr 180–181
społecznych, w tym uczniów wszystkich poziomów nauczania. Warto podkreślić, że ZOPBŁiEŚ równolegle do działalności naukowej (w której osiąga sukcesy) praktycznie od początku swego istnienia stawia także na szeroką popularyzację wyników swych badań. Działalność edukacyjna Zespołu rozpoczęła się w 2000 roku od tematyki gospodarki odpadami komunalnymi, w szczególności wprowadzania i upowszechniania, rzadko stosowanej jeszcze w tamtym okresie w Polsce, segregacji odpadów w gospodarstwach domowych. W pierwszym projekcie edukacyjnym Zespół nawiązał współpracę z władzami samorządowymi i Urzędem Miasta Jasła. Dla całej społeczności lokalnej miasta i gminy został zaprojektowany i przeprowadzony program informacyjno-edukacyjny dotyczący racjonalnego gospodarowania
odpadami komunalnymi. Program ten był wielokrotnie wznawiany, za każdym razem obejmując zarówno młodzież szkolną (w tym głównie ponadgimnazjalną), jak i dorosłych mieszkańców miasta. Kolejne działania, z udziałem uczniów szkół gimnazjalnych, zostały podjęte na terenie Związku Gmin Dorzecza Wisłoki oraz w Jordanowie we współpracy z wójtami i burmistrzami. Integralną część programu stanowiła praca tzw. doradców domowych (home advisors) – innowacyjna brytyjska metoda informowania i zachęcania mieszkańców do segregacji odpadów i innych zachowań na rzecz ochrony środowiska przez wyszkolonych uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych – doradców domowych. Nowatorska w Polsce metoda odniosła sukces, a jej stosowanie zostało opisane przez Zespół w poradnikach, publikacjach naukowych i popularnonaukowych. W ostatnich latach działalność edukacyjna Zespołu skupia się wokół edukacji na rzecz ochrony przyrody, realizowanej w Polsce poprzez Europejską Sieć