Półka nowości Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego David Rooney O czasie. Historia cywilizacji w dwunastu zegarach Codziennie wiele razy sprawdzamy, która jest godzina, ale czy wiemy, jaką rolę pomiar czasu odegrał w rozwoju cywilizacji? Zegary dały władzę politykom, dowódcom armii i szefom firm, wpływając na kształt współczesnego świata. W jaki sposób? David Rooney bierze pod lupę dwanaście zegarów, które odegrały kluczową rolę w różnych epokach i kulturach. Przyglądamy się najciekawszym wynalazkom w historii zegarmistrzostwa – od średniowiecznych zegarów wodnych przez renesansowe klepsydry, aż po krążące nad nami satelity. Autor opisuje sposób ogłaszania ciszy nocnej za pomocą wież bębnowych w cesarskim Pekinie, historię zamachu bombowego zorganizowanego przez sufrażystki w edynburskim obserwatorium astronomicznym czy kulisy kontrowersyjnego konkursu na telefoniczną zegarynkę. O czasie to książka o skomplikowanych mechanizmach, które wpłynęły na rozwój społeczeństwa, zmiany kulturowe i technologiczne. Pełna zachwytu i niepokoju opowieść o czasie, która jest także opowieścią o nas. Emi Yagi Dziennik pustki Shibata czuje się wykorzystywana w firmie, w której pracuje od kilku lat. Drobne, ale uciążliwe dodatkowe obowiązki, zrzucane na nią ze względu na płeć, są jej codziennością. Wyczerpana tą sytuacją, kłamie, że spodziewa się dziecka. To całkowicie zmienia nie tylko jej pozycję w pracy, ale także całe życie. Odgrywanie roli przyszłej matki okazuje się zaskakująco komfortowe i pochłania ją bez reszty. Z dnia na dzień granica między kłamstwem a prawdą coraz bardziej się zaciera. Dziennik pustki, miejscami surrealistyczny i pełen cierpkiego humoru, jest zapisem samotności, jakiej doświadczają kobiety. Japońskie społeczeństwo zapewnia jedynie powierzchowne rozwiązania i pozorne zrozumienie. Urodzisz – piekło, nie urodzisz – też piekło. Shibata postanawia zadbać o bezpieczne miejsce tylko dla siebie, pielęgnując w sobie małe kłamstwo. Jaką przyszłość przyniesie „rozwiązanie”? Ta opowieść o kłamstwie w przewrotny sposób obnaża prawdę o społeczeństwach, w których wartość jednostki jest mierzona jej użytecznością dla innych i gotowością do odgrywania z góry wyznaczonych ról. Adrianna Wosińska
90
alma mater nr 245
Polska Akademia Nauk Polski Słownik Biograficzny Zeszyt 221 (tom LIV/2) obejmuje hasła: Tomasz z Bodzentyna – Tomicki Józef Wśród postaci z czasów średniowiecza zwracają uwagę Tomasz z Tilbury i Wrocławia (1297–1378) – lekarz, sufragan wrocławski, oraz Tomek z Węgleszyna (zm. 1409) – starosta generalny Wielkopolski, agent krzyżacki. Wiek XVI reprezentuje Jan Tomicki (ok. 1521–1575) – kasztelan gnieźnieński, a wiek XVII – mistyczka Zofia Tomicka (1595– 1633). Z zakresu kultury okresu oświecenia występują Dyzma Bończa Tomaszewski (1749–1825) – poeta, sekretarz konfederacji targowickiej i dla wielu jej ikona, Michał Bończa Tomaszewski (zm. 1813) – dramatopisarz, Mikołaj Tomaszewski (1755–1814) – ksiądz, matematyk i jakobin, Carlo Tomatis (ok. 1739–1797) – pierwszy antreprener teatru Stanisława Augusta, szuler i aferzysta, oraz jego żona, Caterina Tomatis (1747–1792) – tancerka baletowa, królewska metresa. Jest tu też obecna Antonina Tomaszewska (ok. 1814 – po 1839) – słynna w Europie uczestniczka powstania listopadowego, oraz Klemens Tomczek (1860–1884) – podróżnik, badacz Afryki. Z przedstawicieli sztuk pięknych należy wymienić Jana Tombińskiego (1850–1917) – rzeźbiarza i kamieniarza, Henryka Tomaszewskiego (1906–1993) – rzeźbiarza specjalizującego się w szkle artystycznym, i Wacława Tomaszewskiego (1884–1969) – architekta. Są tu też Tadeusz Tomaszewski (1910–2000) – psycholog, i Wiktor Tomaszewski (1907–1995) – lekarz, emigrant, docent uniwersytetu w Edynburgu, a także Bolesław Tomaszewski (1909–1985) – podpułkownik AK i działacz WiN, więzień stalinowski. Najmłodszym bohaterem zeszytu jest Michał Tomaszek (1960–1991) – zamordowany w Peru franciszkanin, błogosławiony Kościoła katolickiego. Polski Słownik Biograficzny Zeszyt 222 (tom LIV/3) obejmuje hasła: Tomicki Józef – Towarnicki Ambroży Wagą i znaczeniem góruje w zeszycie Piotr Tomicki (ok. 1464–1535) – biskup krakowski, podkanclerzy koronny. Równie ważna jest postać Mikołaja Torosowicza (ok. 1602–1681) – pierwszego ormiańskokatolickiego arcybiskupa Lwowa. Szczególnie dużo jest w zeszycie przedstawicieli literatury i sztuk pięknych. Są to, między innymi: Stanisław Tondos (1854– 1917) – malarz, Beniamin Torbe (1858–1931) – architekt, Feliks Topolski (1907–1989) – malarz i rysownik, Abram Topor (1903–1992) – rzeźbiarz i malarz, jego syn Roland Topor (1938–1997) – francuski rysownik, malarz i grafik, Olga Totwen (1895–1965) – scenografka i reżyserka teatrów marionetek, Marian Toporowski (1901–1971) – krytyk i tłumacz, oraz Barbara Toporska (1913–1985) – pisarka. Podobnie brzmią nazwiska i profesje Stanisława Tomkowicza (1850–1933) – historyka sztuki i konserwatora, oraz Władysława Tomkiewicza (1899–1982) – historyka